1
00:00:01,820 --> 00:00:05,296
Өглөөний мэнд. Сайн байцгаана уу?


2
00:00:05,336 --> 00:00:08,262
Дажгүй өдөр байгаа биз?

3
00:00:08,262 --> 00:00:10,730
Та бүхэн намайг балмагдуулж орхилоо.

4
00:00:10,730 --> 00:00:12,196
Үнэнийг хэлэхэд, би явлаа.


5
00:00:12,196 --> 00:00:14,972
(Инээлдэв)

6
00:00:18,012 --> 00:00:22,290
Энэ чуулганы туршид бид гурван сэдвийн
талаар ярилцаж байна.

7
00:00:22,290 --> 00:00:24,550
Эдгээр нь миний илтгэлтэй ч бас 
холбоотой.

8
00:00:24,550 --> 00:00:28,060
Эхнийх нь бид бүгдэд байдаг гайхалтай

9
00:00:28,060 --> 00:00:32,720
бүтээлч чадварын талаар нотолж ярьсан
илтгэлүүд байлаа.

10
00:00:32,720 --> 00:00:35,830
Зөвхөн хоорондоо цар хүрээ, 
хэмжээгээрээ л ялгаатай байсан.

11
00:00:35,830 --> 00:00:39,310
Хоёр дахь нь бидний хэний ч
тааварлаж үл мэдэх,

12
00:00:39,310 --> 00:00:41,554
юу ч болж мэдэх

13
00:00:41,554 --> 00:00:42,842
ирээдүй.

14
00:00:42,842 --> 00:00:45,050
Юу болохыг хэн ч мэдэхгүй.

15
00:00:45,050 --> 00:00:47,180
Боловсрол миний сонирхлыг татдаг --

16
00:00:47,180 --> 00:00:50,950
үнэндээ миний олж мэдсэн зүйл бол бүгд л
боловсролд анхаардаг.

17
00:00:50,950 --> 00:00:53,490
Үгүй гэж үү? Энэ миний сонирхлыг татдаг.

18
00:00:53,490 --> 00:00:56,000
Хэрвээ та аль нэг үдэшлэгт
очоод өөрийгөө боловсролын

19
00:00:56,000 --> 00:00:57,870
салбарт ажилладаг гэж 
танилцуулбал --

20
00:00:57,870 --> 00:01:00,000
яг үнэндээ боловсролын салбарт 
ажилладаг хүн

21
00:01:00,000 --> 00:01:02,610
үдэшлэгт нэг их очоод байдаггүй л дээ

22
00:01:02,610 --> 00:01:04,920
(Инээлдэв) Үнэн шүү.

23
00:01:04,920 --> 00:01:10,740
Таныг урьдаг ч үгүй.

24
00:01:10,740 --> 00:01:14,000
Тэгээд та ч очьё ч гэж асуудаггүй.
Хачирхалтай юм шүү.

25
00:01:14,000 --> 00:01:15,930
Гэхдээ та уригдлаа гэж бодьё.

26
00:01:15,930 --> 00:01:18,020
хэн нэгэн танаас хийдэг ажлыг чинь асуулаа

27
00:01:18,020 --> 00:01:20,230
Боловсролын салбарт ажилладаг гэж
та хариулна.

28
00:01:20,230 --> 00:01:22,390
Түүний нүүр хүрэнтэж улайхыг
харах болно.

29
00:01:22,390 --> 00:01:24,525
"Бурхан минь, яагаад би гэж"

30
00:01:24,525 --> 00:01:25,710
(инээлдэв)

31
00:01:25,710 --> 00:01:29,846
Үдэшлэг ч ингээд өнгөрлөө дөө 
гэж байгаа мэт.

32
00:01:29,846 --> 00:01:32,000
Дээрээс нь та түүний боловсролыг асуувал

33
00:01:32,000 --> 00:01:35,230
тэр таныг ханан дээр өлгөөд
зугтахад бэлэн байх болно.

34
00:01:35,230 --> 00:01:37,000
Энэ бол эмзэг сэдэв шүү.

35
00:01:37,000 --> 00:01:40,000
Шашин, мөнгө болон бусад сэдвийн адил.

36
00:01:40,000 --> 00:01:44,000
Боловсрол миний анхаарлыг ихээр татдаг.
Бүгдэд л адилхан.

37
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
Яагаад гэвэл боловсрол биднийг огт

38
00:01:46,000 --> 00:01:49,000
тааварлаж мэдэх боломжгүй ирээдүй рүү

39
00:01:49,000 --> 00:01:52,000
хөтөлдөг болохоор л тэр байх.

40
00:01:52,000 --> 00:01:55,000
Энэ жил сургуульд орж байгаа хүүхэд

41
00:01:55,000 --> 00:01:57,280
2065 гэхэд тэтгэвэрт гарна.

42
00:01:57,280 --> 00:02:00,030
Одоогоос 5 жилийн дараа гэхэд дэлхий
ямар болох талаар

43
00:02:00,030 --> 00:02:02,680
энэ 4 өдөр илтгэл тавьсан эрхмүүдээс өөр

44
00:02:02,680 --> 00:02:05,480
хэн ч сайн төсөөлөхгүй л байгаа.

45
00:02:05,480 --> 00:02:08,160
Хэдий тийм боловч бид тэдэнд заах л
хэрэгтэй болдог.

46
00:02:08,160 --> 00:02:10,570
Тиймээс миний бодлоор ирээдүйг

47
00:02:10,570 --> 00:02:12,900
тааварлаж мэдэхгүй байна гэдэг 
нэг бодлыг гайхалтай.

48
00:02:12,900 --> 00:02:15,000
Гуравдах зүйл нь бид бүгдээрээ

49
00:02:15,000 --> 00:02:18,203
хүүхдүүдийн шинийг эрэлхийлэгч

50
00:02:18,203 --> 00:02:20,338
онцгой

51
00:02:20,338 --> 00:02:22,473
инновацийн

52
00:02:22,473 --> 00:02:24,610
ур чадварыг хүлээн зөвшөөрдөг.

53
00:02:24,610 --> 00:02:27,540
Өчигдөр орой гарсан Сирена,
Марвел дээр гардаг билүү?

54
00:02:27,540 --> 00:02:29,620
Түүний чадварыг хар л даа.

55
00:02:29,620 --> 00:02:31,053
Тэр бол гайхалтай.

56
00:02:31,053 --> 00:02:33,776
Гэхдээ тэр багадаа яриасаг 
хүүхэд байгаагүй,

57
00:02:33,776 --> 00:02:36,140
тэр тусмаа бага байхдаа.

58
00:02:36,140 --> 00:02:37,860
Тэр бол өөрийнхөө авьяас чадварыг

59
00:02:37,860 --> 00:02:39,500
нээж олж чадсан гайхалтай жишээ.

60
00:02:39,500 --> 00:02:41,630
Миний хэлэхийг хүсч байгаа зүйл бол

61
00:02:41,630 --> 00:02:43,490
хүүхэд бүр гайхалтай авьяастай төрдөг

62
00:02:43,490 --> 00:02:45,950
Бид түүнийг хайр найргүй
сүйтгэж үгүй хийдэг.

63
00:02:45,950 --> 00:02:47,523
Тиймээс би боловсролын тухай,

64
00:02:47,523 --> 00:02:50,266
мөн бүтээлч сэтгэлгээний талаар
ярихыг хүсэж байна.

65
00:02:50,266 --> 00:02:54,000
Бүтээлч сэтгэлгээ нь хэл бичгийн хичээлээс
дутахгүй чухал ач холбогдолтой.

66
00:02:54,000 --> 00:02:58,000
Бид энэ хоёр хичээлд адилхан
ач холбогдол өгч сурмаар байна.

67
00:02:58,000 --> 00:03:04,980
(Алга ташив) Баярлалаа.

68
00:03:04,980 --> 00:03:10,110
Миний илтгэл дууслаа. Маш их баярлалаа.
(Инээлдэв)

69
00:03:10,110 --> 00:03:13,620
Надад 15 минут үлдэж.

70
00:03:13,620 --> 00:03:19,790
Би нөгөө тэр газар төрөөд... (Инээлдэв)

71
00:03:19,790 --> 00:03:21,526
Би саяхан нэг гайхалтай түүх сонссон юм.

72
00:03:21,526 --> 00:03:22,892
Түүнийг ярих их дуртай.

73
00:03:22,892 --> 00:03:24,840
6 настай нэг охин ангийн хойно суугаад

74
00:03:24,840 --> 00:03:26,840
зургийн хичээлээ хийж байлаа.

75
00:03:26,840 --> 00:03:29,000
Тэр охиныг хичээлдээ ерөөсөө анхаарлаа

76
00:03:29,000 --> 00:03:31,760
хандуулахгүй байгааг багш нь анзаарав.

77
00:03:31,760 --> 00:03:34,470
Багш шалтгааныг мэдэхээр охин дээр очоод

78
00:03:34,470 --> 00:03:36,870
"Чи юу зурж байгаа юм бэ?" гэж асуув.

79
00:03:36,870 --> 00:03:39,320
Охин "Би Бурханыг зурж байна" гэлээ.

80
00:03:39,320 --> 00:03:40,653
Тэгтэл багш нь,

81
00:03:40,653 --> 00:03:43,036
"Хэн ч Бурханыг ямар
харагддагийг мэдэхгүй шүү дээ"

82
00:03:43,036 --> 00:03:45,990
Тэгсэн охин "Нэгхэн минут л
хүлээчих, тэгвэл бүгд мэддэг болно" гэлээ.

83
00:03:45,990 --> 00:03:49,490
(Инээлдэв)

84
00:03:56,840 --> 00:03:59,210
Миний хүү 4 настай байв.
Бид Англид байлаа.

85
00:03:59,210 --> 00:04:01,403
Үнэндээ тэр бүх газар л 
4 настай байсан л даа.

86
00:04:01,403 --> 00:04:03,256
(Инээлдэв)

87
00:04:03,256 --> 00:04:05,660
Тодруулахад тэр үргэлж
4 настан шиг сониуч байдаг.

88
00:04:05,660 --> 00:04:08,000
Тэр нэг удаа зул сарын баярын жүжигт
оролцсон юм.

89
00:04:08,000 --> 00:04:09,930
Та нар сонсоогүй юу?

90
00:04:09,930 --> 00:04:12,740
Арай ч дээ, маш дуулиантай юм болсон.

91
00:04:12,740 --> 00:04:16,500
Ийм юм болсон юм. Мел Гибсон үүнийг
найруулж байлаа.

92
00:04:16,500 --> 00:04:19,236
Зул сарын баярын жүжиг-2.

93
00:04:19,236 --> 00:04:21,444
Жэймс Жозефийн дүрд авсанд 
бид бүгд баярлав.

94
00:04:21,444 --> 00:04:24,000
Хамгийн оргил хэсэг нь байх байлаа.

95
00:04:24,000 --> 00:04:26,000
"Жэймс Робинсон БОЛ Жосеф"

96
00:04:26,000 --> 00:04:29,280
гэсэн цамц өмсөөд дэмжиж суулаа. 
(Инээлдэв)

97
00:04:29,280 --> 00:04:31,260
Уг түүний хэсэг дээр бараг ярьдаггүй.

98
00:04:31,260 --> 00:04:33,280
3 хаан орж ирэх хэсэг байдаг даа.

99
00:04:33,280 --> 00:04:35,900
Алт, гүгэлийн тос барьсаар орж ирдэг.

100
00:04:35,900 --> 00:04:37,580
Үнэхээр болсон явдал шүү.

101
00:04:37,580 --> 00:04:40,000
Тэр гурвыг тайз руу гарахыг
хараад сууж байлаа.

102
00:04:40,000 --> 00:04:41,370
Тэгээд хүүгээсээ асуув.

103
00:04:41,370 --> 00:04:43,320
"Чи гараад хэлэх үгээ мэдэж байгаа биз?"

104
00:04:43,320 --> 00:04:44,530
"Мэднэ ээ, яасан?".

105
00:04:44,530 --> 00:04:46,110
3 хүү тайз руу гарлаа.

106
00:04:46,110 --> 00:04:48,700
Толгойгоо цайны алчуураар ороосон 3 хүү

107
00:04:48,700 --> 00:04:50,520
хайрцгуудаа газар тавьлаа.

108
00:04:50,520 --> 00:04:52,980
Эхний хүү "Би чамд алт авчирлаа".

109
00:04:52,980 --> 00:04:55,530
Дараагийн хүү "Би чамд гүгэлийн
тос авчирлаа".

110
00:04:55,530 --> 00:04:56,832
Гэтэл гурав дах хүү

111
00:04:56,832 --> 00:04:59,144
"Франк үүнийг чамд өгөөрэй гэсэн"

112
00:04:59,144 --> 00:05:00,826
(Инээлдэв)

113
00:05:10,936 --> 00:05:12,700
Хүүхдүүд юунаас ч айдаггүй.

114
00:05:12,700 --> 00:05:14,630
Хэрэв тэд мэдэхгүй байгаа л бол

115
00:05:14,630 --> 00:05:17,260
алтыг авч л орхино.

116
00:05:17,260 --> 00:05:20,480
Тийм биз дээ? Тэд буруу хэлэхээс айдаггүй.

117
00:05:20,480 --> 00:05:24,550
Буруу хэлэх гэдэг бүтээлч байна гэсэн үг
бас биш шүү.

118
00:05:24,550 --> 00:05:26,980
Хэрвээ алдахдаа бэлтгэлтэй биш байвал

119
00:05:26,980 --> 00:05:30,130
та хэзээ ч жинхэнээрээ байж чадахгүй --

120
00:05:30,130 --> 00:05:33,106
Хэрэв алдахдаа бэлтгэлгүй бол шүү дээ.

121
00:05:33,106 --> 00:05:35,162
Дараа нь нас ахиж том хүн болохдоо

122
00:05:35,162 --> 00:05:37,690
ихэнх хүүхдүүд энэ чадвараа алддаг.

123
00:05:37,690 --> 00:05:39,890
Тэд алдаа гаргахаасаа айж эхэлдэг.

124
00:05:39,890 --> 00:05:42,240
Бидний ажилладаг компаниуд ч 
ингэж л шаарддаг.

125
00:05:42,240 --> 00:05:43,730
Бид алдааг нүд үзүүрлэдэг.

126
00:05:43,730 --> 00:05:46,340
Боловсролын систем ч алдааг бидний
гаргаж болохгүй

127
00:05:46,340 --> 00:05:48,870
хамгийн муу зүйлд тооцдог.

128
00:05:48,870 --> 00:05:51,246
Үүний "ач"-аар бид өөрсдийгөө бүтээлч

129
00:05:51,246 --> 00:05:53,942
сэтгэлгээгүй болгодог.

130
00:05:53,942 --> 00:05:56,000
Пикассогийн хэлсэн үг байдаг.

131
00:05:56,000 --> 00:05:58,580
Бүх хүүхдүүд зураач төрдөг.

132
00:05:58,580 --> 00:06:02,320
Асуудал нь хүүхдүүд өсч торнихдоо
зураачаараа үлдэж чадах уу гэдэгт л байна.

133
00:06:02,320 --> 00:06:04,040
Би үүнийг зөв гэж боддог.

134
00:06:04,040 --> 00:06:06,913
Бид өсч том болох явцдаа
бүтээлч байдлаа гээдэг.

135
00:06:06,913 --> 00:06:09,396
Үнэндээ бидний
боловсрол үүнийг устгадаг.

136
00:06:09,396 --> 00:06:11,340
Яагаад ийм зүйл болдог вэ?

137
00:06:11,340 --> 00:06:13,243
Одоогоос 5 жилийн өмнө би

138
00:06:13,243 --> 00:06:15,146
Стратфорд-Авонд амьдардаг байлаа.

139
00:06:15,146 --> 00:06:17,700
Үнэндээ бид Стратфордоос 
Лос Анжелест нүүж ирсэн.

140
00:06:17,700 --> 00:06:19,133
Тэгэхээр ямар том өөрчлөлт гарсныг

141
00:06:19,133 --> 00:06:20,566
төсөөлж байгаа байлгүй.

142
00:06:20,566 --> 00:06:21,590
(Инээлдэв)

143
00:06:21,590 --> 00:06:24,264
Яг үнэндээ, бид Снитерфилд гэдэг газар
амьдардаг байлаа.

144
00:06:24,264 --> 00:06:25,700
Стратфордтой хил залгаа.

145
00:06:25,700 --> 00:06:27,410
Шейкспирийн аавын төрсөн нутаг.

146
00:06:27,410 --> 00:06:30,590
Танд юу бодогдов?

147
00:06:30,590 --> 00:06:33,000
Та Шекспирийг аавтай байсныг 
мэдээгүй биз дээ?

148
00:06:33,000 --> 00:06:34,340
Мэдэж байсан уу?

149
00:06:34,340 --> 00:06:36,910
Бүр түүний хүүхэд насыг төсөөлж ч
байгаагүй биз дээ.

150
00:06:36,910 --> 00:06:39,490
7 настай Шейкспир. Надад л лав
төсөөлөгдөхгүй байна.

151
00:06:39,490 --> 00:06:41,106
Мэдээж тэр 7 настайдаа

152
00:06:41,106 --> 00:06:43,042
хэн нэгэн багшийн англи хэлний хичээл дээр

153
00:06:43,042 --> 00:06:46,468
сууж байсан л байж таараа.

154
00:06:50,688 --> 00:06:59,054
Ямар хэцүү нөхөр байсан бол?

155
00:06:59,054 --> 00:07:05,000
(Инээлдэв) Аав нь оронд нь оруулахдаа
"Миний хүү хичээлээ сайн хийгээрэй"

156
00:07:05,000 --> 00:07:08,000
"За унтдаа миний хүү"

157
00:07:08,000 --> 00:07:10,000
Алдарт Уйллиам Шекспирт
"Харандаагаа тавь,

158
00:07:10,000 --> 00:07:18,000
Шекспир чи буруу яриад байна.
Чиний яриаг ойлгохгүй байна."

159
00:07:18,000 --> 00:07:23,000
(Инээлдэв)

160
00:07:23,000 --> 00:07:26,000
За юутай ч бид Стратфордоос Лос Анжелест
нүүж ирлээ.

161
00:07:26,000 --> 00:07:30,000
Уг нь би нүүж ирсэн тухайгаа л
ярих гэсэн юм л даа.

162
00:07:30,000 --> 00:07:33,000
Гэтэл миний хүү ирэхийг хүссэнгүй.

163
00:07:33,000 --> 00:07:36,000
Би 2 хүүхэдтэй. Тэр одоо 21-тэй, бага
охин дүү нь 16-тай.

164
00:07:36,000 --> 00:07:38,000
Тэр дуртай Лос Анжелестээ ирэхийг хүссэнгүй.

165
00:07:38,000 --> 00:07:43,000
Учир нь тэр Англид найз охинтой болчихсон
байв. Түүний "энэ насны хайр", Сара.

166
00:07:43,000 --> 00:07:45,000
Түүнтэй танилцаад 1 сар орчим болсон.

167
00:07:45,000 --> 00:07:48,000
Танд гэж хэлэхэд тэд үерхээд 4 жил
болж байна.

168
00:07:48,000 --> 00:07:52,000
Гэхдээ л 16 насанд 1 сар гэдэг
урт хугацаа шүү.

169
00:07:52,000 --> 00:07:54,000
Тэр онгоцондоо маш ууртай суусан.

170
00:07:54,000 --> 00:07:56,000
"Би дахиж хэзээ ч Сара шиг охинтой
учрахгүй"

171
00:07:56,000 --> 00:07:58,000
Юу гээч, үнэндээ түүнд нь бид их баярласан.

172
00:07:58,000 --> 00:08:10,000
Яагаад гэвэл тэр охин биднийг Английг 
орхих болсон гол шалтгаан байсан юм.

173
00:08:10,000 --> 00:08:13,000
(Инээлдэв)

174
00:08:13,000 --> 00:08:16,000
Америкт ирэхэд биднийг нэг зүйл
цочирдуулсан.

175
00:08:16,000 --> 00:08:18,000
Дэлхийн хаана ч очсон адил зүйл л дээ.

176
00:08:18,000 --> 00:08:22,000
Энэ дэлхийн хаана ч боловсролын систем
адилхан бүтэцтэй байдаг.

177
00:08:22,000 --> 00:08:24,000
Бүх хүнд адил. Хаашаа ч очсон ялгаагүй.

178
00:08:24,000 --> 00:08:26,000
Арай ч дээ өөр байх гэж бодож болох юм.
Гэтэл үгүй.

179
00:08:26,000 --> 00:08:29,000
Тоо болон хэлний хичээл хамгийн чухал.

180
00:08:29,000 --> 00:08:31,000
Тэгээд хүмүүнлэг... урлагийн
хичээл хамгийн доор

181
00:08:31,000 --> 00:08:33,000
Дэлхийн хаана ч адилхан

182
00:08:33,000 --> 00:08:36,000
Тэгээд бүтэцдээ урлагийг агуулсан

183
00:08:36,000 --> 00:08:38,000
бүх системийн хувьд ч мөн адил.

184
00:08:38,000 --> 00:08:40,000
Сургуульд урлаг, хөгжим 2-ыг жүжиг бүжиг

185
00:08:40,000 --> 00:08:43,000
2-оос илүүд үзэх тал бий. Дэлхий дээр
өдөр бүр

186
00:08:43,000 --> 00:08:45,000
тооний хичээл заадаг шиг бүжиг заадаг

187
00:08:45,000 --> 00:08:48,000
сургууль байхгүй. Яагаад тэр вэ?
Яагаад байж болохгүй гэж?

188
00:08:48,000 --> 00:08:50,000
Миний бодлоор энэ нь илүү чухал.

189
00:08:50,000 --> 00:08:53,000
Бид тооны хичээлийг чухал гэж боддог.
Бүжиг ч адилхан.

190
00:08:53,000 --> 00:08:56,000
Хэрэв бид зөвшөөрбөл хүүхдүүд цаг үргэлж
бүжиглэхийг хүсдэг. Бид ч адил.

191
00:08:56,000 --> 00:08:59,000
Бид бүгдээрээ биетэй биз дээ. Би ямар
уулзалтаас хожигдоогүй биз?

192
00:08:59,000 --> 00:09:03,000
(Инээлдэв) Үнэнийг хэлэхэд, хүүхдүүд өсч
том болоход тэдний бэлхүүсийг улам

193
00:09:03,000 --> 00:09:05,000
өргөн болгох боловсролыг бид өгдөг.

194
00:09:05,000 --> 00:09:08,000
Мөн тэдний толгойд нь өндөр анхаардаг.

195
00:09:08,000 --> 00:09:10,000
Ерөнхийдөө нэг талыг л барьдаг гэх үү дээ.

196
00:09:10,000 --> 00:09:14,000
Хэрэв та харь гаригийн зочид байгаад манай
боловсролын системийг харсан бол

197
00:09:14,000 --> 00:09:17,000
Энэ олон нийтийн сургалтыг ямар заадаг
юм бэ гэж асуух байсан.

198
00:09:17,000 --> 00:09:19,000
Энэ сургалтын үр дүнг хараад,

199
00:09:19,000 --> 00:09:21,000
үүгээр амжилтад хүрсэн хүмүүсийг хараад,

200
00:09:21,000 --> 00:09:23,000
заасан бүхнийг ёсчлон биелүүлж,

201
00:09:23,000 --> 00:09:26,000
том том оноо авч, эцэст нь амжилтад хүрлээ

202
00:09:26,000 --> 00:09:29,000
гэхийг хараад, эцэст нь олон нийтийн
сургалт гэдэг зүйл

203
00:09:29,000 --> 00:09:30,000
дэлхий даяар зөвхөн

204
00:09:30,000 --> 00:09:34,000
профессор хүн л бэлддэг болохыг харж болно.
Үгүй гэж үү?

205
00:09:34,000 --> 00:09:36,000
Эдгээр хүмүүс нь хамгийн шилдэгт 
тооцогддог.

206
00:09:37,000 --> 00:09:40,000
Би ч тэдний нэг л байсан л даа. (Инээлдэв)

207
00:09:40,000 --> 00:09:44,000
Би их сургуулийн профессоруудад талтай.
Гэхдээ л бид тэднийг,

208
00:09:44,000 --> 00:09:48,000
бүх хүн төрөлхтний амжилтын дээд нь хэмээн
тамгалах хэрэггүй.

209
00:09:48,000 --> 00:09:50,000
Тэд бол амьдралын нэг л хэсэг шүү дээ.

210
00:09:50,000 --> 00:09:52,000
Амьдралын нэгэн хэлбэр. Гэхдээ тэдэнд

211
00:09:52,000 --> 00:09:54,000
бусдаас ялгаатай сонирхол татах 
нэг зүйл зүйл бий.

212
00:09:54,000 --> 00:09:57,000
Тэдэнтэй ажиллаж байхад нэг зүйл 
анхаарлыг минь татдаг байлаа.

213
00:09:57,000 --> 00:10:00,000
Тэд тархин дотроо амьдардаг. Бүгдээрээ ч
тийм биш л дээ. Ерөнхийдөө.

214
00:10:00,000 --> 00:10:02,000
Тархин дотроо, хазайсан хэлбэртэйгээр
амьдардаг.

215
00:10:02,000 --> 00:10:06,000
Тэдний бие салангид, шууд утгаараа шүү.

216
00:10:06,000 --> 00:10:08,000
Тэд өөрийнхөө биеийг харахдаа, энэ бол

217
00:10:08,000 --> 00:10:17,000
миний тархийг зөөж эрхтэн гэж боддог.
Үгүй гэж үү?

218
00:10:17,000 --> 00:10:24,000
(Инээлдэв) Тэгснээр тэд уулзалтуудад
очих боломжтой болдог.

219
00:10:24,000 --> 00:10:27,000
Хэрвээ та өөрийн биеийг жинхэнэ утгаар нь

220
00:10:27,000 --> 00:10:30,000
ашиглахыг хүсч л байгаа бол хуралд оролцож

221
00:10:30,000 --> 00:10:32,000
байгаа бусад ахмадуудын хамтаар сүүлийн

222
00:10:32,000 --> 00:10:35,000
орой хажуугийн диско клубт орох л хэрэгтэй

223
00:10:35,000 --> 00:10:39,000
(Инээлдэв) Тэнд маш олон насанд хүрсэн
эрэгтэй, эмэгтэйчүүд

224
00:10:39,000 --> 00:10:43,000
хөгжмийн аяа дуусгаж гэртээ харих хүртлээ
өөрийн биеийг

225
00:10:43,000 --> 00:10:47,000
ямар ч хараа хяналтгүйгээр, их сонин
хөдөлгөж байхыг олж харна.

226
00:10:47,000 --> 00:10:53,000
Боловсролын систем академик чадварыг
илүүд үздэг.

227
00:10:53,000 --> 00:10:56,000
Тэр нь ч шалтгаантай.

228
00:10:56,000 --> 00:10:58,000
19-р зуунаас өмнө үнэндээ дэлхийн
хаана ч

229
00:10:58,000 --> 00:11:00,000
боловсролын систем гэж байсангүй.

230
00:11:00,000 --> 00:11:03,000
Аж үйлдвэрийн хувьсгалтай хамт

231
00:11:03,000 --> 00:11:04,000
боловсролын систем бий болсон.

232
00:11:04,000 --> 00:11:07,000
Тиймээс систем 2 үндсэн үзэл
санаанд тулгуурладаг.

233
00:11:07,000 --> 00:11:11,000
Эхнийх нь, хамгийн ашигтай сэдэв хамгийн

234
00:11:11,000 --> 00:11:13,000
чухалд тооцогдоно. Тиймээс таны хүүхэд

235
00:11:13,000 --> 00:11:15,000
насандаа дуртай байсан зүйл бүхэн таныг

236
00:11:15,000 --> 00:11:17,000
ажилд ороход тань огтхон тус болохгүй.

237
00:11:17,000 --> 00:11:20,000
Тийм биш гэж үү?

238
00:11:20,000 --> 00:11:22,000
Хэрэв хөгжимчин болохгүй л бол битгий
хөгжим тогло.

239
00:11:22,000 --> 00:11:24,000
Зураач болохгүй л бол зураг битгий зур.

240
00:11:25,000 --> 00:11:29,000
Миний л төлөө зөвлөгөө. Гэтэл маш том
алдаа гаргаж байна. Дэлхий маш хурдан

241
00:11:29,000 --> 00:11:30,000
өөрчлөгдөж байна.

242
00:11:30,000 --> 00:11:33,000
2-рт бидний оюун ухааныг харах бодлыг

243
00:11:33,000 --> 00:11:34,000
дарангуйлагч академик чадвар,

244
00:11:34,000 --> 00:11:37,000
учир их дээр сургуулиуд энэ төсөөлөл дээр
бий болсон.

245
00:11:37,000 --> 00:11:39,000
Энэ өнцгөөр харж чадах аваас дэлхий дээр

246
00:11:39,000 --> 00:11:41,000
байгаа бүх боловсролын системийн туйлын

247
00:11:41,000 --> 00:11:43,000
сунжирсан зорилго нь их дээд сургуульд орох.

248
00:11:43,000 --> 00:11:46,000
Үүний харгайгаар маш олон авъяас чадвартай

249
00:11:46,000 --> 00:11:48,000
хүмүүс өөрсдийгөө үнэлэхээ больдог.

250
00:11:48,000 --> 00:11:50,000
Учир нь тэдний сургуульдаа сайн чаддаг

251
00:11:50,000 --> 00:11:54,000
байсан зүйлс бүхэн үнэ цэнэгүй болдог,
эсвэл гутаагддаг.

252
00:11:54,000 --> 00:11:56,000
Бид ийм байдлыг хүлээн зөвшөөрч болшгүй.

253
00:11:56,000 --> 00:11:58,000
ЮНЕСКО-гийн судалгаагаар дараагийн 30 жилд

254
00:11:58,000 --> 00:12:01,000
хүн төрөлхтний түүхэнд байгаагүйгээр хамгийн

255
00:12:01,000 --> 00:12:03,000
олон хүн их дээд сургууль төгсөх болно.

256
00:12:03,000 --> 00:12:05,000
Илүү олон хүмүүс, бидний энэ өдрүүдэд

257
00:12:05,000 --> 00:12:07,000
ярилцсантай адил технологи, ажлын үр дүнтэй

258
00:12:07,000 --> 00:12:10,000
байдал, дэлхийн газар зүйн политик болон

259
00:12:10,000 --> 00:12:12,000
хүн амын өсөлтөд ач холбогдол өгч эхэлнэ.

260
00:12:12,000 --> 00:12:15,000
Гэнэт анзаарвал, боловсролын зэрэг тийм ч 
чухал биш болж байна. Үгүй гэж үү?

261
00:12:15,000 --> 00:12:19,000
Намайг оюутан байхад, та боловсролтой
байж л ажилтай болно гэдэг байлаа.

262
00:12:19,000 --> 00:12:22,000
Хэрвээ та ажилгүй бол сургуульд
дургүй л байж гэж ойлгодог байсан.

263
00:12:22,000 --> 00:12:25,000
Үнэнээ би сургуульд явах
дуртай байгаагүй л дээ. (Инээлдэв)

264
00:12:25,000 --> 00:12:30,000
Тэгвэл одоогийн боловсролтой залуучууд
гартаа харихдаа видео тоглоом тоглох

265
00:12:30,000 --> 00:12:31,000
төлөвлөгөөтэй харьдаг,

266
00:12:31,000 --> 00:12:34,000
учир өмнөх бакалавр шаарддаг байсан ажлууд
магистр шаарддаг болж,

267
00:12:34,000 --> 00:12:37,000
тэгээд дараа нь доктор.

268
00:12:37,000 --> 00:12:39,000
Энэ бол хийсвэр академик хөөрөгдлийн
үр дүн.

269
00:12:39,000 --> 00:12:41,000
Боловсролын систем нүдний урд
өөрчлөгдөж байна.

270
00:12:41,000 --> 00:12:43,000
Бид оюун ухааныг үнэлдэг өөрсдийн үнэлгээгээ

271
00:12:43,000 --> 00:12:44,000
өөрчлөх шаардлагтай болжээ.

272
00:12:44,000 --> 00:12:46,000
Бид оюун ухааны талаар 3 зүйлийг мэднэ.

273
00:12:46,000 --> 00:12:49,000
Нэг. Олон талт байдал. Бид дэлхий олон
талаас нь харж, туршиж

274
00:12:49,000 --> 00:12:51,000
таньж мэддэг. Бид харж сэтгэдэг,

275
00:12:51,000 --> 00:12:54,000
сонсож сэтгэдэг, хүрэлцэж сэтгэдэг.

276
00:12:54,000 --> 00:12:57,000
Бид хийсвэрээр сэтгэдэг, хөдөлж сэтгэдэг.

277
00:12:57,000 --> 00:12:59,000
Хоёрдугаарт, оюун ухаан бол динамик.

278
00:12:59,000 --> 00:13:02,000
Өчигдрийн маш олон илтгэл дээр гарсанчлан

279
00:13:02,000 --> 00:13:05,000
хүний тархины үйл ажиллагааг харах аваас

280
00:13:05,000 --> 00:13:07,000
оюун ухаан гэдэг нь гайхамшигтай идэвхитэй.

281
00:13:07,000 --> 00:13:10,000
Хүний тархи олон хэсгүүдэд хуваагддаггүй.

282
00:13:10,000 --> 00:13:13,000
Үнэндээ, миний тодорхойлж байгаагаар
үнэ цэнэ бүхий

283
00:13:13,000 --> 00:13:15,000
анхдагч санааг олох үйл явц болох

284
00:13:15,000 --> 00:13:18,000
бүтээлч сэтгэлгээ нь ямар нэг зарчимлаг

285
00:13:18,000 --> 00:13:21,000
хатуу ойлголтуудыг харьцуулснаар
бий болдоггүй.

286
00:13:21,000 --> 00:13:23,000
Хүний тархины хоёр хэсгийг 
хооронд нь холбож

287
00:13:23,000 --> 00:13:26,000
байдаг мөчирлөсөн эсүүд байдаг. Түүнийг
корпус каллозум гэдэг.

288
00:13:26,000 --> 00:13:28,000
Энэ эс эмэгтэйчүүдэд илүү зузаан байдаг.

289
00:13:28,000 --> 00:13:30,000
Өчигдрийн Хелений ярианаас ч бодоход


290
00:13:30,000 --> 00:13:34,000
мададгүй бүсгүйчүүд олон ажил зэрэг сайн
хийж чаддагийн шалтгаан нь тэр байх

291
00:13:34,000 --> 00:13:36,000
Тийм биз дээ, үгүй гэж үү?

292
00:13:36,000 --> 00:13:39,000
Маш олон судалгаа үүнийг баталдаг. Гэхдээ
би өөрийнхөө амьдрал

293
00:13:39,000 --> 00:13:41,000
дээр байдаг жишээг хэлье. 
Манай эхнэр гэртээ

294
00:13:41,000 --> 00:13:45,000
хоолоо хийж байлаа. Гэхдээ азаар дандаа
хийгээд байдаггүй л дээ. (Инээлдэв)

295
00:13:45,000 --> 00:13:48,000
Гэхдээ юу гээч, тэр олон зүйлд сайн л даа --

296
00:13:48,000 --> 00:13:50,000
Тэр хоол хийж байхдаа, хүмүүстэй утсаар
ярина.

297
00:13:50,000 --> 00:13:52,000
Бараг зэрэг шахуу хүүхдүүдтэйгээ

298
00:13:52,000 --> 00:13:55,000
ярина. Ханан дээрээ зураг зурна.

299
00:13:55,000 --> 00:13:58,000
Тэгээд энэ тал зүрхний хагалгаа ч хийнэ.

300
00:13:58,000 --> 00:14:01,000
Хэрвээ би хоол хийсэн бол хаалгаа хаагаад,
хүүхдүүдээ гаргана.

301
00:14:01,000 --> 00:14:04,000
Утас өлгөөтэй, хэрвээ эхнэр орж ирвэл би
бухимдаж эхлэнэ.

302
00:14:04,000 --> 00:14:17,000
"Терри, гуйя, би энд өндөг шарж байна. 
Надад битгий саад болж үз!" (Инээлдэв)

303
00:14:17,000 --> 00:14:19,000
Та нар хуучны нэг үгийг мэднэ дээ.

304
00:14:19,000 --> 00:14:22,000
Ойд нэг мод уналаа. Түүнийг хэн ч 
сонсоогүй бол үнэндээ мод

305
00:14:22,000 --> 00:14:25,000
унасан гэж үү? Хөгшин туулайн бөөрний 
модийг мэднэ биз дээ?

306
00:14:25,000 --> 00:14:28,000
Би саяхан нэг мундаг үгтэй цамц харлаа.
"Ойд залуу дотроо өөртөө

307
00:14:28,000 --> 00:14:31,000
зориулж үг хэллээ. 
Түүнийг бүсгүй сонссонгүй.


308
00:14:31,000 --> 00:14:40,000
Түүний буруу биш биз дээ?" (Инээлдэв)

309
00:14:40,000 --> 00:14:42,000
Оюун ухааны талаарх гуравдах зүйл бол

310
00:14:43,000 --> 00:14:45,000
ялгах чадвар. Би өөрийнхөө авьяас чадварыг

311
00:14:45,000 --> 00:14:47,000
чадварыг нээж илрүүлсэн хүмүүстэй хийсэн

312
00:14:47,000 --> 00:14:49,000
ярилцлагуудыг багтаасан "Эпифани" гэдэг

313
00:14:49,000 --> 00:14:51,000
шинэ ном бичиж байгаа. Маш сонирхолтой.

314
00:14:51,000 --> 00:14:54,000
Нэгэн гайхалтай эмэгтэйтэй хийсэн яриа

315
00:14:54,000 --> 00:14:56,000
хамгийн сонирхолтой нь. Та нар түүний

316
00:14:56,000 --> 00:14:58,000
талаар дуулсан уу?
Түүнийг Жилиан Линн гэдэг.

317
00:14:58,000 --> 00:15:00,000
Зарим нь дуулсан л байх. Тэр нэртэй

318
00:15:00,000 --> 00:15:02,000
бүжигчин. Бараг бүгд л түүнийг мэддэг.

319
00:15:02,000 --> 00:15:04,000
"Муурнууд", "Дуурийн хий үзэгдэл"-д
тоглож байсан.

320
00:15:04,000 --> 00:15:08,000
Тэр алдартай. Би Английн хааны баллетын
удирдах зөвлөлд байлаа л даа...

321
00:15:08,000 --> 00:15:10,000
Ойлгомжтой байгаа биз дээ.

322
00:15:10,000 --> 00:15:12,000
За тэр ч яахав. Нэг удаа би өдрийн

323
00:15:12,000 --> 00:15:14,000
хоолон дээр түүнээс "Чи яаж яваад бүжигчин

324
00:15:14,000 --> 00:15:16,000
болчихвоо" гэж асуусан юм. Тэр маш сурлагатай

325
00:15:16,000 --> 00:15:19,000
хүүхэд байж. Багш нар нь түүний эцэг эхэд

326
00:15:19,000 --> 00:15:21,000
"Танай хүүхэд огтхон ч суралцах авьяасгүй"

327
00:15:21,000 --> 00:15:23,000
"Тэр төвлөрч чаддаггүй. Ердөө ч тайван суудаггүй"

328
00:15:23,000 --> 00:15:25,000
гэж хүртэл бичиж байв. Үүнийг

329
00:15:25,000 --> 00:15:29,000
"Хэт хөдөлгөөнтөх эмгэг" гэж оношлож болох
л доо. Гэтэл 1930 он гээд бодоод үз дээ.

330
00:15:29,000 --> 00:15:32,000
Тэр үед энэ эмгэгийг нээж амжаагүй байсан юм.

331
00:15:32,000 --> 00:15:35,000
Тиймээс оношлох боломжгүй байлаа. (Инээлдэв)

332
00:15:35,000 --> 00:15:39,000
Хүмүүс тийм өвчтэй гэж мэдсэнгүй.

333
00:15:39,000 --> 00:15:43,000
Юутай түүнийг эмчид үзүүлэв. Тэр ээжийн

334
00:15:43,000 --> 00:15:46,000
хамт царс модон ханатай өрөөнд орлоо.

335
00:15:46,000 --> 00:15:49,000
Түүнийг булангийн сандал дээр суулгалаа.

336
00:15:49,000 --> 00:15:51,000
Тэр сандал бүтэн 20 минут суух зуур

337
00:15:51,000 --> 00:15:53,000
эмч ээжтэй нь түүний сургууль дээр юу

338
00:15:53,000 --> 00:15:57,000
болдог талаар, тэр бусдыг хэрхэн

339
00:15:57,000 --> 00:15:59,000
бухимдуулдаг болох, гэрийн даалгавраа

340
00:15:59,000 --> 00:16:01,000
дандаа оройтож хийдэг, мөн өөр бусад

341
00:16:01,000 --> 00:16:04,000
зүйлсийг нь ч ярилцлаа. Ердөө 8 настай

342
00:16:04,000 --> 00:16:06,000
хүүхэд шүү дээ. Эмч энэ бүгдийн дараагаар

343
00:16:06,000 --> 00:16:08,000
"Жилиан, би чиний талаар бүгдийг дууллаа"

344
00:16:08,000 --> 00:16:10,000
"Хоёулаа тусдаа уулзаж болох уу" гэж асуув.

345
00:16:10,000 --> 00:16:13,000
"Эндээ хүлээж байгаарай. Бид удахгүй" гэж

346
00:16:13,000 --> 00:16:15,000
хэлээд ээжийг нь түр үлдээжээ.

347
00:16:15,000 --> 00:16:17,000
Эмч өрөөндөө ороод ширээн дээр байсан

348
00:16:17,000 --> 00:16:19,000
радиог асаав. Тэгээд өрөөнөөс гарч ирээд

349
00:16:19,000 --> 00:16:21,000
ээжид хандан "Та охиноо нэг хар даа"

350
00:16:21,000 --> 00:16:24,000
гэж хэлэв. Тэр өрөөнд байхдаа охин нь

351
00:16:24,000 --> 00:16:28,000
хөгжмийн аянд тохируулан бүжиж байв.

352
00:16:28,000 --> 00:16:30,000
Тэд охиныг хэдэн минутын туршид хамт

353
00:16:30,000 --> 00:16:33,000
ажиглангаа, эмч ээжид хандан,

354
00:16:33,000 --> 00:16:37,000
"Хатагтай Линн, Жилиан өвчтөй биш, харин
бүжигчин хүн байна.

355
00:16:37,000 --> 00:16:39,000
Түүнийг бүжгийн сургуульд
оруул" гэж хэлэв.

356
00:16:39,000 --> 00:16:41,000
"Тэгээд юу болсон?" гэж намайг асуухад,

357
00:16:41,000 --> 00:16:44,000
"Ээж эмчийн хэлснийг биелүүлсэн"
Ямар гайхалтай байсан гээч,

358
00:16:44,000 --> 00:16:46,000
Намайг явж ороход надтай адилхан

359
00:16:46,000 --> 00:16:49,000
хүмүүс өрөөгөөр дүүрэн байсан. Бүгд
бүжээд л.

360
00:16:49,000 --> 00:16:52,000
Хөдөлж байж сэтгэдэг хүмүүс байдаг.

361
00:16:52,000 --> 00:16:54,000
Тэд баллет, бас товшуур бүжиг бүжиглэдэг.

362
00:16:54,000 --> 00:16:56,000
Тэд жааз тоглодог. Модерн хийдэг.

363
00:16:56,000 --> 00:16:59,000
Түүнийг хааны баллетын сургуульд шалгуулсан.

364
00:16:59,000 --> 00:17:01,000
Тэрээр гайхалтай соло бүжигчин болж чадсан.

365
00:17:01,000 --> 00:17:02,333
Түүний карьер Хааны баллетэд цэцэглэсэн юм.

366
00:17:03,666 --> 00:17:05,000
Тэр Хааны баллетээс гарч "Жилиан Линний

367
00:17:05,000 --> 00:17:08,000
бүжгийн компани" нэртэй хувийн компаниа

368
00:17:08,000 --> 00:17:11,000
байгуулж, Эндрью Вебертэй учирсан юм.

369
00:17:11,000 --> 00:17:13,000
Тэр түүхэн дэх хамгийн хариуцлагатай хөгжмийн

370
00:17:13,000 --> 00:17:18,000
жүжгүүдийг тайзнаа амилуулж, сая сая үзэгчдэд

371
00:17:18,000 --> 00:17:21,000
баяр баясал авчирч чадсан. Гэтэл магадгүй

372
00:17:21,000 --> 00:17:25,000
түүнд эмчилгээ хийж, хөдлөхийг нь зогсоож

373
00:17:25,000 --> 00:17:27,000
болох л байсан.

374
00:17:27,000 --> 00:17:30,000
Тэгэхээр, миний бодлоор ... (Алга ташив)
Миний хэлэхийг хүсэж буй

375
00:17:30,000 --> 00:17:32,000
зүйл бол, өмнөх өдөр Эл Горийн хэлсэн үг,

376
00:17:32,000 --> 00:17:35,000
Рэчел Карсоны илтгэсэн экологи ба хувьсгал.

377
00:17:35,000 --> 00:17:39,000
Ирээдүйн цор ганц итгэл найдвар бол

378
00:17:39,000 --> 00:17:42,000
хүний экологид цоо шинэ ойлголтыг бий болгох,

379
00:17:42,000 --> 00:17:46,000
хүний чадамж асар баялаг болох ойлголтыг

380
00:17:46,000 --> 00:17:48,000
дахин шинэчлэх явдал юм.

381
00:17:48,000 --> 00:17:52,000
Бидний боловсролын систем бидний оюун
ухаанд дэлхийн уурхайн баялгийг ухаж

382
00:17:52,000 --> 00:17:54,000
гаргах л ухааныг суулгаж байна.

383
00:17:54,000 --> 00:17:57,000
Тэгвэл ирээдүйд энэ бидэнд тус болохгүй.

384
00:17:57,000 --> 00:18:00,000
Бид үр хүүхдүүдээ сурган хүмүүжүүлж буй

385
00:18:00,000 --> 00:18:02,000
боловсролын системээ эргэн харах цаг болж.

386
00:18:02,000 --> 00:18:06,000
Йонас Салкийн хэлсэн нэгэн мэргэн үг байдаг.

387
00:18:06,000 --> 00:18:09,000
"Хэрэв дэлхий дээрх бүх шавьж устах аваас,

388
00:18:09,000 --> 00:18:12,000
50 жилийн дараа гэхэд дэлхий дээр амьдрал
устах болно.

389
00:18:12,000 --> 00:18:15,000
Харин бүх хүн төрөлхтөн устах аваас
50 жилийн дараа

390
00:18:15,000 --> 00:18:19,000
дэлхий дээр амьдрал цэцэглэх болно"

391
00:18:19,000 --> 00:18:21,000
Тэр зөв хэлсэн.

392
00:18:21,000 --> 00:18:24,000
TED хүний баялаг төсөөллийг хөгжүүлж байна.

393
00:18:24,000 --> 00:18:28,000
Бид энэ бэлгийг маш ухаалгаар хэрэглэж,

394
00:18:28,000 --> 00:18:31,000
өмнө ярилцсан зарим нөхцөл байдалд

395
00:18:31,000 --> 00:18:34,000
хүрэхгүйг хичээх хэрэгтэй. Ингэх цорын ганц

396
00:18:35,000 --> 00:18:38,000
зам бол бид бүтээлч чадварыг хөгжүүлж,

397
00:18:38,000 --> 00:18:40,000
итгэл найдвар болсон үр хойч үеэ
бэлдэх явдал юм.

398
00:18:40,000 --> 00:18:43,000
Тэдэнд өөрсдийн ирээдүйгээ
итгэл дүүрэн угтахад

399
00:18:43,000 --> 00:18:46,000
хэрэг болох зүйлсийг л заах хэрэгтэй.

400
00:18:46,000 --> 00:18:49,000
Эцэст нь хэлэхэд, бид ирээдүйг харж 
чадахгүй байж болно.

401
00:18:49,000 --> 00:18:52,000
Харин тэд харах болно. Тэднийг харж 
чадахад л тусалцгаая.

402
00:18:52,000 --> 00:18:56,000
Баярлалаа.