1 00:00:00,000 --> 00:00:04,678 Bonzour. Ki manier? 2 00:00:04,702 --> 00:00:05,912 (Riye) 3 00:00:05,936 --> 00:00:08,249 Tousala extra, non? 4 00:00:08,273 --> 00:00:10,729 Mo mem mo sou lemosion. 5 00:00:10,753 --> 00:00:12,245 Ofet, mo bizin ale. 6 00:00:12,269 --> 00:00:17,836 (Riye) 7 00:00:18,015 --> 00:00:21,222 Trwa tem finn revini dan sa konferans la 8 00:00:21,246 --> 00:00:23,753 ki an rapor avek saki mo anvi koze. 9 00:00:23,777 --> 00:00:28,467 Premie, se sa prev extraordiner de kreativite 10 00:00:28,491 --> 00:00:30,904 dan tou bann prezantasion ki nounn gete 11 00:00:30,928 --> 00:00:32,729 ek dan tou bann dimounn ki isi. 12 00:00:32,753 --> 00:00:35,404 Nek get sa kalite variete la. 13 00:00:36,158 --> 00:00:38,301 Deziem zafer, sa met nou dan enn sitiasion 14 00:00:38,325 --> 00:00:40,822 kot nou pa kone ki kapav arive 15 00:00:40,846 --> 00:00:42,237 dan lefitir. 16 00:00:42,261 --> 00:00:44,976 Aukenn lide kouma tousala kapav deroule. 17 00:00:45,000 --> 00:00:46,892 Mo interese dan ledikasion. 18 00:00:46,916 --> 00:00:51,048 Ofet, mo trouve ki tou dimounn interese ek ledikasion. 19 00:00:51,072 --> 00:00:52,210 Pa ou? 20 00:00:52,234 --> 00:00:53,715 Mo trouv sa bien interesan. 21 00:00:53,739 --> 00:00:55,496 Kan ou dan enn dine, 22 00:00:55,596 --> 00:00:57,858 ek ou dir ki ou travay dan ledikasion -- 23 00:00:57,882 --> 00:01:00,846 ofet, ou pa tro souvan invite a bann dine. 24 00:01:00,870 --> 00:01:04,666 (Riye) 25 00:01:04,690 --> 00:01:07,118 Si ou travay dan ledikasion, personn napa invit ou. 26 00:01:07,142 --> 00:01:10,233 (Riye) 27 00:01:10,257 --> 00:01:13,976 Ousua personn pa reinvit ou. Mo trouv sa bien etranz. 28 00:01:14,000 --> 00:01:16,475 Si samem ou ka, ek ou dir sa kikenn, ou kone, 29 00:01:16,499 --> 00:01:18,276 zot dimande, "Ki ou fer dan lavi?", 30 00:01:18,300 --> 00:01:19,976 ek ou reponn ki ou dan ledikasion, 31 00:01:20,000 --> 00:01:22,076 ou trouv disan desann depi zot figir. 32 00:01:22,100 --> 00:01:24,380 Zot pense, "Ayo bondie, kifer mwa?" 33 00:01:24,404 --> 00:01:26,041 (Riye) 34 00:01:26,065 --> 00:01:27,688 "Sel zour mo sorti sa semenn la." 35 00:01:27,712 --> 00:01:30,322 (Riye) 36 00:01:30,346 --> 00:01:33,587 Si ou poz zot kestion lor ledikasion, zot irite. 37 00:01:33,611 --> 00:01:37,078 Parski se enn size bien sansib pou dimounn, pa vre? 38 00:01:37,194 --> 00:01:40,535 Kouma relizion ek larzan. 39 00:01:40,559 --> 00:01:44,911 Alor mo bien interese ek ledikasion, ek mo panse ki nou tou interese. 40 00:01:44,935 --> 00:01:46,827 Nou ena enn gran lintere ladan 41 00:01:46,851 --> 00:01:50,171 an parti parski se ledikasion ki sipoze gid nou dan sa fitir 42 00:01:50,195 --> 00:01:51,714 ki nou pa ankor konpran la. 43 00:01:51,873 --> 00:01:55,372 Si ou reflesi, bann zanfan ki pe koumans lekol sa lane la 44 00:01:55,396 --> 00:01:58,920 pou pran zot retret an 2065. 45 00:02:00,209 --> 00:02:01,843 Personn pa kone, 46 00:02:01,867 --> 00:02:05,311 malgre tou sa lexpertiz ki nounn finn trouve sa kat dernie zour la, 47 00:02:05,450 --> 00:02:07,976 ki lemond pou resanble dan sink an. 48 00:02:08,000 --> 00:02:10,294 Me nou sipoze edik zot pu fer fas sa lemond la. 49 00:02:10,318 --> 00:02:12,868 Sa inprediktabilite la, li extraordiner. 50 00:02:12,892 --> 00:02:14,259 Troiziem zafer 51 00:02:14,283 --> 00:02:16,320 lor ki nou tou dakor 52 00:02:16,344 --> 00:02:21,649 seki bann zanfan ena bann kapasite extraordiner -- 53 00:02:21,673 --> 00:02:24,007 bann kapasite pou inove. 54 00:02:24,031 --> 00:02:26,542 Yer, Sirena ti extra, pa vre? 55 00:02:26,566 --> 00:02:28,176 Dan nek gete ki li kapav fer. 56 00:02:28,200 --> 00:02:32,976 Li li exsepsionel, me mo pa panse 57 00:02:33,000 --> 00:02:36,956 ki li exsepsionel parmi tou bann zanfan. 58 00:02:36,980 --> 00:02:39,776 Se zis enn dimounn avek enn dedikasion extraordiner 59 00:02:39,800 --> 00:02:41,067 ki finn trouv so talan. 60 00:02:41,091 --> 00:02:43,700 Ek mwa mo dir ki tou zanfan ena bann gran talan, 61 00:02:43,800 --> 00:02:45,776 me nou gaspiy sa san aukenn pitie. 62 00:02:45,800 --> 00:02:47,976 Alor, mo anvi koz lor ledikasion 63 00:02:48,000 --> 00:02:49,872 ek mo anvi koz lor kreativite. 64 00:02:49,896 --> 00:02:55,915 Mo konba se ki kreativite zordizour bizin osi inportan ki alfabetism 65 00:02:55,939 --> 00:02:58,803 ek ki nou bizin tret li avek mem linportans. 66 00:02:58,827 --> 00:03:00,798 (Aplodisman) Mersi. 67 00:03:00,822 --> 00:03:05,167 (Aplodisman) 68 00:03:05,485 --> 00:03:06,744 Bon, samem tou. 69 00:03:06,768 --> 00:03:07,771 Mersi bokou. 70 00:03:07,795 --> 00:03:09,910 (Riye) 71 00:03:09,934 --> 00:03:11,611 Mo res 15 minit. 72 00:03:11,635 --> 00:03:14,571 (Riye) 73 00:03:14,595 --> 00:03:16,487 Alor, monn ne -- non. 74 00:03:16,511 --> 00:03:19,543 (Riye) 75 00:03:19,567 --> 00:03:22,312 Monn fek tann enn zoli zistwar ek mo kontan rerakont li. 76 00:03:22,336 --> 00:03:25,051 Li lor enn tifi dan enn klas desin. 77 00:03:25,075 --> 00:03:27,210 Li ena sizan ek pe asiz derier, pe desine. 78 00:03:27,234 --> 00:03:30,034 So profeser dir ki zame li atentiv 79 00:03:30,058 --> 00:03:31,844 sof dan klas desin. 80 00:03:31,868 --> 00:03:33,208 Profeser la inn fasine. 81 00:03:33,232 --> 00:03:35,994 Alor linn al dimann li, "Ki to pe desine?" 82 00:03:36,018 --> 00:03:38,509 Tifi la reponn, "Mo pe desinn bondie." 83 00:03:39,642 --> 00:03:42,960 Profeser dir, "Me personn napa kone bondie kouma resanble." 84 00:03:42,984 --> 00:03:45,072 Li reponn, "Zot pou kone dan enn ti moman." 85 00:03:45,096 --> 00:03:51,878 (Riye) 86 00:03:56,662 --> 00:03:58,929 Kan mo garson ti ena katran dan Langleter -- 87 00:03:59,413 --> 00:04:01,604 ofet, li ti ena katran partou. 88 00:04:01,628 --> 00:04:03,295 (Riye) 89 00:04:03,404 --> 00:04:06,791 Bon, nimport kotsa li ti ete, li ti ena katran sa lane la. 90 00:04:06,815 --> 00:04:09,453 Li ti pe zwe dan spektak Nativite. Zot rapel so zistwar? 91 00:04:09,477 --> 00:04:10,696 (Riye) 92 00:04:10,720 --> 00:04:12,547 Se enn gran zistwar. 93 00:04:12,571 --> 00:04:14,876 Mel Gibson inn fer so laswit, kapav zot inn gete. 94 00:04:14,900 --> 00:04:16,161 (Riye) 95 00:04:16,185 --> 00:04:17,495 "Nativite 2". 96 00:04:17,519 --> 00:04:21,654 James tinn gagn rol Zozef: nou ti bien kontan. 97 00:04:21,678 --> 00:04:24,215 Nou ti konsider sa kouma enn bann rol prinsipal. 98 00:04:24,239 --> 00:04:26,716 Lasal ti rampli ar bann azan ar bann t-shirt ki dir 99 00:04:26,740 --> 00:04:28,976 "James Robinson LIMEM Zozef!" (Riye) 100 00:04:29,000 --> 00:04:30,607 Li pa ti ena pou koze, 101 00:04:30,631 --> 00:04:33,069 me zot konn sa parti kot trwa lerwa vini la? 102 00:04:33,093 --> 00:04:35,824 Zot vini avek kado, lor ek lobann. 103 00:04:35,848 --> 00:04:36,962 Sa inn vremem arive. 104 00:04:36,986 --> 00:04:40,076 A enn moman mo panse ki zot inn bliye enn sekans 105 00:04:40,100 --> 00:04:42,876 parski kan nounn dimann ti garson la apre, 106 00:04:42,900 --> 00:04:45,776 "Tou korek?", linn reponn, "Wi, kifer? Sa pa ti bon?" 107 00:04:45,800 --> 00:04:46,876 Zot inn zis fer melanz. 108 00:04:46,900 --> 00:04:48,076 Trwa garson ti rantre. 109 00:04:48,100 --> 00:04:50,287 Zot ena katran, ar zot ti serviet lor latet. 110 00:04:50,311 --> 00:04:51,802 Zot poz bann bwat anba, 111 00:04:51,826 --> 00:04:53,875 ek premie la dir, "Monn amenn lor." 112 00:04:53,899 --> 00:04:56,037 Deziem la dir, "Monn amenn lobann." 113 00:04:56,061 --> 00:04:58,065 Trwaziem la dir, "Frank inn avoy sa." 114 00:04:58,089 --> 00:05:00,989 (Riye) 115 00:05:10,711 --> 00:05:13,801 Saki bann zanfan la ena an komun, seki zot oze. 116 00:05:13,825 --> 00:05:16,433 Si zot pa kone, zot nek seye. 117 00:05:16,457 --> 00:05:19,994 Pa vre? Zot pa per tansion zot pena rezon. 118 00:05:20,893 --> 00:05:24,400 Mo pa pe dir ki pena rezon se mem zafer ki et kreatif. 119 00:05:24,886 --> 00:05:27,976 Saki nou kone se ki si ou pa pre pou pena rezon, 120 00:05:28,000 --> 00:05:30,367 zame ou pa pou fer kitsoz orizinal. 121 00:05:30,391 --> 00:05:32,476 Si ou pa pre pou fer erer. 122 00:05:32,877 --> 00:05:37,010 Letan grandi vinn adilt, laplipar zanfan perdi sa kapasite la. 123 00:05:37,406 --> 00:05:39,926 Zot per tansion zot fer "fot". 124 00:05:39,950 --> 00:05:41,640 Koumsa mem ki nou diriz konpani. 125 00:05:41,664 --> 00:05:43,316 Nou stigmatiz erer. 126 00:05:43,340 --> 00:05:45,642 Ek aster nou diriz nou sistem ledikasion nasional 127 00:05:45,666 --> 00:05:48,012 avek lide ki erer se pir zafer ki ou kapav fer. 128 00:05:48,700 --> 00:05:51,908 Rezilta, se ki nou pe edik dimounn 129 00:05:51,932 --> 00:05:54,223 pou pa servi zot kapasite kreatif. 130 00:05:54,247 --> 00:05:58,725 Picasso ti dir ki tou zanfan ne artis. 131 00:05:58,749 --> 00:06:01,971 Saki difisil se res enn artis letan nou grandi. 132 00:06:01,995 --> 00:06:05,076 Mo vremem krwar sa, ki nou pa aprann me blie 133 00:06:05,100 --> 00:06:06,956 kouma vinn kreatif. 134 00:06:06,980 --> 00:06:08,863 Ou plito nou ledikasion fer nou bliye. 135 00:06:09,247 --> 00:06:10,720 Kifer sa? 136 00:06:10,826 --> 00:06:14,907 Ena sink an, mo ti pe viv Stratford-on-Avon. 137 00:06:14,931 --> 00:06:17,184 Ofet nounn bouze al Los Angeles depi Stratford. 138 00:06:17,872 --> 00:06:20,536 Zot kav imazine kouma sa tranzision la ti fasil. 139 00:06:20,560 --> 00:06:21,976 (Riye) 140 00:06:22,000 --> 00:06:24,376 Ofet, ou ti dan enn landrwa apel Snitterfield 141 00:06:24,400 --> 00:06:25,651 zis andeor Stratford, 142 00:06:25,675 --> 00:06:27,836 kot Shakespeare so papa ti ne. 143 00:06:28,082 --> 00:06:30,457 Aster la zot pe realize? Ek mwasi ti parey. 144 00:06:30,481 --> 00:06:33,076 Ki Shakespeare ti ena enn papa? 145 00:06:33,100 --> 00:06:36,976 Parski zame zot inn panse ki Shakespeare ti enn zanfan, non? 146 00:06:37,000 --> 00:06:38,567 Mazinn Shakespeare a set an? 147 00:06:38,591 --> 00:06:39,840 Zame monn pans sa. 148 00:06:39,864 --> 00:06:41,548 Anfin, li ti ena 7 an a enn moman. 149 00:06:41,572 --> 00:06:43,882 Li ti dan kikenn so klas angle, pa vre? 150 00:06:43,906 --> 00:06:50,693 (Riye) 151 00:06:50,717 --> 00:06:52,046 Sa ti bizin amerdan, non? 152 00:06:52,070 --> 00:06:55,070 (Riye) 153 00:06:59,729 --> 00:07:00,764 "Fer plis zefor." 154 00:07:00,788 --> 00:07:04,688 (Riye) 155 00:07:04,712 --> 00:07:08,176 So papa dir li al dormi, "William, al dormi aster la mem! 156 00:07:08,200 --> 00:07:10,628 Poz sa kreyon la." 157 00:07:10,652 --> 00:07:11,726 (Riye) 158 00:07:11,750 --> 00:07:13,305 "Ek aret koz koumsa." 159 00:07:13,329 --> 00:07:17,220 (Riye) 160 00:07:17,244 --> 00:07:18,568 "Personn napa pe konpran." 161 00:07:18,592 --> 00:07:23,715 (Riye) 162 00:07:23,739 --> 00:07:29,077 Bon, nounn bouz depi Stratford pu al Los Angeles, 163 00:07:29,101 --> 00:07:31,542 ek mo zis anvi dir kitsoz lor sa tranzision la. 164 00:07:31,566 --> 00:07:32,976 Mo garson pa ti anvi vini. 165 00:07:33,000 --> 00:07:35,976 Mo ena de zanfan: mo garson ena 21 an, mo tifi ena 16 an. 166 00:07:36,000 --> 00:07:38,044 Li pa ti anvi vinn Los Angeles. 167 00:07:38,068 --> 00:07:41,024 Li ti pou kontan, me li ti ena enn kopinn Langleter. 168 00:07:41,048 --> 00:07:44,651 Ti lamour so lavi, Sarah. 169 00:07:44,761 --> 00:07:46,136 Li ti konn li depi enn mwa. 170 00:07:46,160 --> 00:07:47,510 (Riye) 171 00:07:47,534 --> 00:07:49,790 Tansion, zot ti fek fet zot katriem laniverser, 172 00:07:49,814 --> 00:07:52,753 ek se boukou kan ou ena 16 an. 173 00:07:52,777 --> 00:07:54,438 Anfin, li ti bien boude dan avion. 174 00:07:54,462 --> 00:07:56,923 Li dir, "Zame pou trouv enn lot tifi kouma Sarah." 175 00:07:56,947 --> 00:07:59,325 Ek sa ti fer nou ase kontan, onetman -- 176 00:07:59,349 --> 00:08:02,249 (Riye) 177 00:08:07,395 --> 00:08:10,276 Parski li ti prinsipal rezon kifer nou ti pe kit pei. 178 00:08:10,300 --> 00:08:13,300 (Riye) 179 00:08:16,059 --> 00:08:18,401 Enn zafer frap ou kan ou vinn Lamerik 180 00:08:18,425 --> 00:08:19,791 ek kan ou voyaze dan lemond: 181 00:08:19,815 --> 00:08:23,193 tou sistem ledikasion ena mem yerarsi dan bann size. 182 00:08:23,537 --> 00:08:25,492 Tou sistem. Nimport kotsa dan lemond. 183 00:08:25,516 --> 00:08:27,786 Ou panse lekontrer vre, me ofet non. 184 00:08:27,810 --> 00:08:29,776 Lao ou trouv matematik ek langaz, 185 00:08:29,800 --> 00:08:32,234 answit sians imenn, ek enba net bann size artistik. 186 00:08:32,258 --> 00:08:33,376 Partou lor later. 187 00:08:33,400 --> 00:08:37,495 Ek dan sak sistem ena mem enn lot yerasi ant sak size artistik. 188 00:08:37,519 --> 00:08:40,376 Desin ek lamizik ena plis prestiz 189 00:08:40,400 --> 00:08:41,567 ki teat ek danse. 190 00:08:41,591 --> 00:08:43,847 Pena enn sistem ledikasion dan lemond 191 00:08:43,871 --> 00:08:45,929 ki ansegn danse toulezour 192 00:08:45,953 --> 00:08:48,000 kouma li ansegn matematik. Kifer? 193 00:08:48,524 --> 00:08:51,225 Kifer non? Mo panse ki li ase inportan. 194 00:08:51,249 --> 00:08:53,552 Mo panse matematik bien inportan, me danse osi. 195 00:08:53,576 --> 00:08:56,476 Zanfan danse toultan si nou les zot, nousi parey. 196 00:08:56,500 --> 00:08:58,976 Nou tou ena enn lekor, non? Ou eski monn rat kitsoz? 197 00:08:59,000 --> 00:09:02,338 (Riye) 198 00:09:02,510 --> 00:09:04,845 Anverite, saki arive, se ki kan nou edik zanfan, 199 00:09:04,869 --> 00:09:07,637 nou koumans depi zot lipie nou mont ziska zot latet. 200 00:09:07,661 --> 00:09:09,286 Apre nou nek konsantre lor latet. 201 00:09:09,310 --> 00:09:10,800 Ek impe zis lor kote gos la. 202 00:09:11,319 --> 00:09:13,976 Si ou enn alienn ek ou vizit sistem la 203 00:09:14,000 --> 00:09:16,976 ek ou dimande, "Ledikasion piblik ki servi?", 204 00:09:17,000 --> 00:09:19,776 mo panse ou konklizion, si ou get rezilta, 205 00:09:19,800 --> 00:09:21,176 get bann ki resi dan sistem, 206 00:09:21,200 --> 00:09:22,976 bann ki fer tou kouma bizin, 207 00:09:23,000 --> 00:09:25,731 bann ki gagn tou bon pwin, bann gagnan -- 208 00:09:25,755 --> 00:09:29,094 mo panse konklizion se ki rol ledikasion piblik, 209 00:09:29,118 --> 00:09:30,215 a traver lemond, 210 00:09:30,239 --> 00:09:32,192 se prodir bann profeser liniversite. 211 00:09:32,216 --> 00:09:33,527 Pa vre? 212 00:09:33,551 --> 00:09:35,534 Zot mem ki ariv lao net. 213 00:09:35,558 --> 00:09:37,737 Mo mem mo ti profeser. 214 00:09:37,761 --> 00:09:40,397 (Riye) 215 00:09:40,421 --> 00:09:43,522 Mo kontan bann profeser liniversite, me ou kone, 216 00:09:43,546 --> 00:09:45,021 nou pa oblize pran zot 217 00:09:45,045 --> 00:09:47,976 kouma meyer mezir pou reysit. 218 00:09:48,000 --> 00:09:49,976 Zot zis enn form lavi, 219 00:09:50,000 --> 00:09:51,560 enn lot kalite form lavi. 220 00:09:51,584 --> 00:09:54,882 Me zot ase etranz, ek mo pe dir sa parski mo bien kontan zot. 221 00:09:54,906 --> 00:09:57,876 Ena kitsoz etranz ar bann profeser, dapre mwa -- 222 00:09:57,900 --> 00:10:00,576 pa zot tou, me boukou, viv dan zot latet. 223 00:10:00,600 --> 00:10:02,743 Zot viv lao isi, ek inpe lor kote gos la. 224 00:10:03,495 --> 00:10:06,869 Zot pena lekor, ou kone, ase literalman. 225 00:10:06,893 --> 00:10:09,986 Pou zot, zot lekor li enn form transpor pou zot latet. 226 00:10:10,010 --> 00:10:16,176 (Riye) 227 00:10:16,200 --> 00:10:17,216 Pa vre? 228 00:10:17,240 --> 00:10:19,462 Se enn fason amenn zot latet dan bann reunion. 229 00:10:19,486 --> 00:10:24,998 (Riye) 230 00:10:25,022 --> 00:10:28,852 Si ou le kit prev lor bann lexperians andeor lekor, 231 00:10:28,876 --> 00:10:32,362 nek al dan enn konferans avek bann akademik senior, 232 00:10:32,386 --> 00:10:34,629 ek al dan enn diskotek dernie zour. 233 00:10:34,653 --> 00:10:37,454 (Riye) 234 00:10:37,478 --> 00:10:38,834 Lerla zot pou trouve. 235 00:10:38,858 --> 00:10:42,976 Bann misie ek madam ki pe zigile san aukenn ritm. 236 00:10:43,000 --> 00:10:45,867 (Riye) 237 00:10:45,891 --> 00:10:49,216 Nek atann, kouma zot al lakaz zot pou ekrir enn lartik lor la. 238 00:10:49,240 --> 00:10:51,144 (Riye) 239 00:10:51,168 --> 00:10:55,011 Nou sistem ledikasion baze lor capasite akademik. 240 00:10:55,035 --> 00:10:56,276 Ena enn rezon pou sa. 241 00:10:56,300 --> 00:10:59,856 Dan lemond, pa ti ena okenn sistem ledikasion piblik 242 00:10:59,880 --> 00:11:01,986 avan dizneviem siek. 243 00:11:02,010 --> 00:11:04,967 Tousala finn arive akoz lindistrializasion ti bizin sa. 244 00:11:05,269 --> 00:11:07,432 Alor sa yerarsi la baze lor de lide. 245 00:11:07,456 --> 00:11:12,053 Premie, se ki bann size pli itil pu lao net. 246 00:11:12,077 --> 00:11:14,108 Akoz samem kapav ou finn detourne depi 247 00:11:14,132 --> 00:11:17,066 bann zafer ki ou ti kontan kan ou ti zanfan, 248 00:11:17,090 --> 00:11:20,476 parski sanse pa pou gagn travay ou lavi avek sa, pa vre? 249 00:11:20,500 --> 00:11:22,881 Pa pran lamizik, to pa pou vinn mizisien; 250 00:11:22,905 --> 00:11:24,706 pa pran art, to pa pou vinn artis. 251 00:11:24,730 --> 00:11:28,150 Bann konsey ki bien kouran me ki prondeman antor. 252 00:11:28,174 --> 00:11:30,319 Lemond antie pe pas dan enn revolision. 253 00:11:30,343 --> 00:11:32,440 Deziem lide, se ki capasite akademik 254 00:11:32,464 --> 00:11:35,349 finn vinn definir saki nou apel lintelizans, 255 00:11:35,373 --> 00:11:38,276 parski linversite finn kre sa sistem la dapre zot mem. 256 00:11:38,300 --> 00:11:41,794 Kan ou panse, tou sistem ledikasion piblik dan lemond, 257 00:11:41,818 --> 00:11:44,044 se enn long prosesis pou rant dan liniversite. 258 00:11:44,068 --> 00:11:46,401 So konsekans se ki boukou dimounn ki ena talan, 259 00:11:46,425 --> 00:11:48,860 ki briyan ek kreatif, napa panse ki zot koumsa 260 00:11:48,884 --> 00:11:51,022 akoz sel zafer dan ki zot ti bon dan lekol 261 00:11:51,046 --> 00:11:53,154 pa ti ena valer ou ti stigmatize. 262 00:11:53,383 --> 00:11:55,679 Mo pa panse nou kapav kontinie koumsa. 263 00:11:55,703 --> 00:11:58,167 UNESCO dir ki dan 30 an, 264 00:11:58,191 --> 00:12:01,001 pli boukou dimounn pou gradwe 265 00:12:01,025 --> 00:12:03,571 depi ledikasion piblik ki depi koumansman listwar. 266 00:12:03,595 --> 00:12:07,276 Plis dimounn, ek se sa melanz de tou saki nounn koze -- 267 00:12:07,300 --> 00:12:10,348 teknolozi ek kouma li pe transform travay, ek demografi 268 00:12:10,372 --> 00:12:12,176 avek so lexplozion popilasion. 269 00:12:12,200 --> 00:12:15,065 Enn sel kout, diplom pa pou vo nanye. 270 00:12:15,089 --> 00:12:16,469 Pa vre? 271 00:12:16,723 --> 00:12:19,476 Kan mo ti etidian, si ou ti ena diplom, ou ti ena travay. 272 00:12:19,500 --> 00:12:22,276 Si ou pa ti ena travay, se parski ou pa ti anvi travay. 273 00:12:22,300 --> 00:12:24,976 Ek mwa mo pa ti anvi. (Riye) 274 00:12:25,000 --> 00:12:29,074 Me aster bann zanfan diplome 275 00:12:29,098 --> 00:12:32,143 souvan pe retourn kot paran pou kontign zwe video game, 276 00:12:32,167 --> 00:12:35,365 akoz ou bizin enn MA kot avan ti bizin enn BA, 277 00:12:35,389 --> 00:12:37,176 ek aster pe bizin PhD. 278 00:12:37,200 --> 00:12:38,976 Se enn prosesis inflasion akademik. 279 00:12:39,000 --> 00:12:41,376 Ek sa montre kouma striktir ledikasion 280 00:12:41,400 --> 00:12:42,833 pe bouze anba nou prop lipie. 281 00:12:42,857 --> 00:12:45,477 Nou bizin sanz nou definision lintelizans. 282 00:12:45,501 --> 00:12:47,496 Nou konn trwa kitsoz lor lintelizans. 283 00:12:47,520 --> 00:12:48,747 Premie, se ki li divers. 284 00:12:48,771 --> 00:12:51,776 Nou persepsion lemond depann lor tou kalite lexperians. 285 00:12:51,800 --> 00:12:54,776 Nou reflesi vizwelman, avek son, avek nou sans touse. 286 00:12:54,800 --> 00:12:57,101 Nou reflesi de fason abstre ou an mouvman. 287 00:12:57,246 --> 00:12:59,000 Deziem, lintelizans li dinamik. 288 00:12:59,587 --> 00:13:01,976 Si ou get bann interaksion dan servo, 289 00:13:02,000 --> 00:13:04,976 kouma nounn tande yer depi ennta prezantasion, 290 00:13:05,000 --> 00:13:06,976 lintelizans extra interaktif. 291 00:13:07,000 --> 00:13:09,238 Nou servo pa divize an konpartiman. 292 00:13:09,873 --> 00:13:12,976 Anfet, kreativite -- ki mo defini kouma prosesis 293 00:13:13,000 --> 00:13:15,325 gagn bann lide orizinal ki ena valer -- 294 00:13:15,349 --> 00:13:18,001 pli souvan arive atraver interaksion 295 00:13:18,025 --> 00:13:21,025 ant diferan fason get bann zafer. 296 00:13:22,310 --> 00:13:25,976 An pasan, ena enn colonn ner ki relie de lemisfer nou servo. 297 00:13:26,000 --> 00:13:27,491 Li apel "corpus callosum". 298 00:13:27,515 --> 00:13:28,781 Li pli epe kot bann madam. 299 00:13:29,088 --> 00:13:30,829 Yer, dapre Helen, 300 00:13:30,853 --> 00:13:33,976 se kitfwa akoz sa mem bann madam pli bon dan multi-tasking. 301 00:13:34,000 --> 00:13:35,817 Parski zot kapav, pa vre? 302 00:13:35,841 --> 00:13:39,048 Boukou resers lor la, me mo konn sa depi lexperians personel. 303 00:13:39,738 --> 00:13:44,976 Si mo madam pe kwi lakaz -- ki pa ariv souvan, erezman. 304 00:13:45,000 --> 00:13:47,854 (Riye) 305 00:13:47,878 --> 00:13:50,376 Non, ena zafer ki li fer bien -- me kan li pe kwi, 306 00:13:50,400 --> 00:13:52,276 an mem tan li kav lor telefonn, 307 00:13:52,300 --> 00:13:54,856 li kav pe koz ek zanfan, li kav pe penn plafon, 308 00:13:54,880 --> 00:13:57,976 li kav pe fer enn loperasion leker. 309 00:13:58,000 --> 00:14:00,976 Si mwa mo pe kwi ... laport ferme, zanfan deor, 310 00:14:01,000 --> 00:14:03,976 telefonn debranse, ek si li rantre mo agase. 311 00:14:04,000 --> 00:14:07,071 Mo dir, "Terry, enn servis, mo pe sey frir enn dizef la." 312 00:14:07,095 --> 00:14:13,825 (Riye) 313 00:14:14,254 --> 00:14:15,454 "Les mwa trankil." 314 00:14:15,478 --> 00:14:17,198 (Riye) 315 00:14:17,222 --> 00:14:19,721 Ofet, ou konn sa vie koze ki dir si 316 00:14:19,745 --> 00:14:22,998 enn pie tombe dan bwa ek personn pa tande, eski linn vremem arive? 317 00:14:23,252 --> 00:14:24,581 Ou rapel sa zistwar la? 318 00:14:24,605 --> 00:14:27,014 Monn trouv enn zoli t-shirt resaman ki dir 319 00:14:27,038 --> 00:14:30,976 "Si enn misie dir so laverite dan enn bwa ek okenn madam pa tann li, 320 00:14:31,000 --> 00:14:32,396 eski li ena kan mem tor?" 321 00:14:32,420 --> 00:14:38,026 (Riye) 322 00:14:39,976 --> 00:14:41,976 Trwaziem zafer lor lintelizans se ki 323 00:14:42,000 --> 00:14:43,369 li ena plizir form. 324 00:14:43,754 --> 00:14:46,327 Mo pe ekrir enn liv ki apel "Epifani" 325 00:14:46,351 --> 00:14:48,825 lor enn seri interview avek bann dimounn 326 00:14:48,849 --> 00:14:50,769 lor kouma zot finn dekouver zot talan. 327 00:14:50,793 --> 00:14:52,962 Mo fasine par kouma zot inn arive dan lavi. 328 00:14:52,986 --> 00:14:56,176 Lide la inn ne apre enn konversasion avek enn madam extraordiner 329 00:14:56,200 --> 00:14:58,876 ki bokou dimounn pa kone, Gillian Lyne. 330 00:14:58,900 --> 00:15:00,530 Ounn deza tande? Ena wi. 331 00:15:00,554 --> 00:15:03,076 Dan domenn koregrafi, zot tou konn so travay. 332 00:15:03,100 --> 00:15:05,101 Linn fer "Cats" ek "Phantom of the Opera". 333 00:15:05,125 --> 00:15:06,103 Li extraordiner. 334 00:15:06,127 --> 00:15:08,273 Avan, mo ti lor bord Royal Ballet, 335 00:15:08,297 --> 00:15:09,498 kouma ou kav trouve. 336 00:15:09,522 --> 00:15:11,922 Pandan enn dezene avek Gillian, monn dimann li, 337 00:15:12,047 --> 00:15:13,847 "Kouma tonn al vinn enn danser?" 338 00:15:13,976 --> 00:15:14,976 Ti bien interesan. 339 00:15:15,000 --> 00:15:17,350 Kan li ti lekol, pa ti ena okenn lespwar pou li. 340 00:15:17,374 --> 00:15:20,976 So lekol dan bann lane 30 ti finn ekrir so paran pou dir ki 341 00:15:21,000 --> 00:15:23,000 Gillian bizin ena enn problem aprantisaz. 342 00:15:23,024 --> 00:15:25,166 Li pa ti pe kav konsantre: nek li bouzbouze. 343 00:15:25,190 --> 00:15:28,480 Zordizour zot ti pou dir ki li ena ADHD, non? 344 00:15:28,504 --> 00:15:32,563 Me sa ti dan bann lane 30, ek ADHD pa ti ankor invante. 345 00:15:32,587 --> 00:15:34,976 Pa ti enn condision disponib. 346 00:15:35,000 --> 00:15:37,737 (Riye) 347 00:15:37,761 --> 00:15:39,821 Dimounn pa ti kone ki zot kapav ena sa. 348 00:15:39,845 --> 00:15:41,979 (Riye) 349 00:15:42,003 --> 00:15:46,281 Bon, linn al get enn spesialis. 350 00:15:46,305 --> 00:15:50,027 Linn al ek so mama dan enn pies kouver ar dibwa senn, 351 00:15:50,051 --> 00:15:52,528 kot zot inn fer li asiz lor enn sez dan fon lasal 352 00:15:52,552 --> 00:15:56,191 pou vin minit pandan ki so mama koz ar dokter la 353 00:15:56,215 --> 00:15:58,543 lor tou bann problem ki li gagne lekol. 354 00:15:58,567 --> 00:16:02,244 Li ti pe deranz dimounn, li ti pe rann devwar an retar, etc. 355 00:16:02,268 --> 00:16:03,364 Ti enn zanfan 8 an sa. 356 00:16:03,388 --> 00:16:06,443 A la fin, dokter la leve, al asiz akot Gillian ek dir li, 357 00:16:06,467 --> 00:16:09,172 "Monn ekout tou saki to mama finn dir, 358 00:16:09,196 --> 00:16:10,815 mo bizin koz ar li an prive. 359 00:16:10,839 --> 00:16:13,215 Atann isi, nou pou revini dan enn ti moman." 360 00:16:13,239 --> 00:16:15,564 Ek zot inn kit li. 361 00:16:15,588 --> 00:16:17,224 Me avan li sorti, 362 00:16:17,248 --> 00:16:19,748 dokter la inn alim radio ki ti lor so latab. 363 00:16:20,342 --> 00:16:23,772 Ek kan zot inn sorti, li dir mama la, "Nek deboute gete." 364 00:16:24,000 --> 00:16:26,991 Nek kouma zot sorti, 365 00:16:27,015 --> 00:16:29,499 tifi la dibout, li koumans danse. 366 00:16:29,523 --> 00:16:32,976 Zot obzerv li pandan impe minit, lerla dokter la dir so mama, 367 00:16:33,000 --> 00:16:36,976 "Madam Lynne, Gillian pa malad, li zis enn danser. 368 00:16:37,000 --> 00:16:38,976 Amenn li lekol de dans." 369 00:16:39,000 --> 00:16:40,976 Mo dimann Gillian, "Lerla kinn arive?" 370 00:16:41,000 --> 00:16:43,976 "Samem linn fer. Mo pa kav dir twa kouma sa ti merveye. 371 00:16:44,000 --> 00:16:46,753 Nounn rant dan enn lasal kot zot tou ti kouma mwa. 372 00:16:46,777 --> 00:16:48,976 Bann dimounn ki pa kav asiz trankil, 373 00:16:49,000 --> 00:16:53,587 dimounn ki bizin bouze pou reflesi." Ki bizin bouze pou reflesi. 374 00:16:53,746 --> 00:16:57,376 Zot inn aprann bale, tap, jazz, dans modern, dans kontanporenn. 375 00:16:57,400 --> 00:17:00,220 Linn al odision pou Royal Ballet School, 376 00:17:00,244 --> 00:17:03,543 linn vinn enn danser solo, linn fer enn bel karyer kot Royal Ballet. 377 00:17:03,567 --> 00:17:06,175 Finalman linn kit Royal Ballet School 378 00:17:06,200 --> 00:17:08,175 ek finn fond Gillian Lynne Dance Company, 379 00:17:08,200 --> 00:17:09,443 zwenn Andrew Lloyd Webber. 380 00:17:09,568 --> 00:17:10,977 Li mem deryer 381 00:17:11,001 --> 00:17:14,146 bokou bann prodiksion teat mizikal kinn ena plis sikse. 382 00:17:14,172 --> 00:17:17,243 Linn fer boukou dimounn kontan ek li enn multimilioner. 383 00:17:17,269 --> 00:17:21,339 Enn lot dokter ti kav nek donn li medsinn ek dir li kalme. 384 00:17:21,364 --> 00:17:28,146 (Aplodisman) 385 00:17:28,575 --> 00:17:30,176 Ala saki mo panse: 386 00:17:30,200 --> 00:17:31,976 lot zour la Al Gore ti koz 387 00:17:32,000 --> 00:17:36,269 lor ekolozi ek sa revolision ki finn deklanse par Rachel Carson. 388 00:17:37,111 --> 00:17:39,277 Mo panse ki nou sel lespwar pou lefitir 389 00:17:39,301 --> 00:17:43,134 se adopte enn nouvo konsepsion "ekolozi imenn", 390 00:17:43,158 --> 00:17:45,976 kot nou rekonstrir nou konsepsion 391 00:17:46,000 --> 00:17:47,976 de larises kapasite imenn. 392 00:17:48,000 --> 00:17:51,499 Nou sistem ledikasion inn minn nou lespri 393 00:17:51,523 --> 00:17:54,799 dan mem fason ki nounn explwat later: pou enn komodite an partikilie. 394 00:17:55,188 --> 00:17:57,672 Dan lefitir, sa pa pou servi nou. 395 00:17:57,696 --> 00:17:59,976 Nou bizin repans bann prinsip fondamantal 396 00:18:00,000 --> 00:18:01,968 ki nou servi pou edik nou bann zanfan. 397 00:18:02,087 --> 00:18:04,761 Ena enn zoli sitasion de Jonas Salk, 398 00:18:04,785 --> 00:18:09,824 "Si tou bann insek disparet depi later, 399 00:18:09,848 --> 00:18:12,689 an mwins ki 50 an, tou lavi lor later pou disparet. 400 00:18:13,688 --> 00:18:16,760 Si tou dimounn disparet depi later, 401 00:18:16,784 --> 00:18:19,418 an mwins ki 50 an, tou lavi lor later pou epannwi." 402 00:18:20,244 --> 00:18:21,529 Ek li ena rezon. 403 00:18:22,291 --> 00:18:25,925 Saki TED selebre se kado limazinasion imenn. 404 00:18:26,417 --> 00:18:28,488 Nou bizin fer atansion 405 00:18:28,512 --> 00:18:30,767 ki nou servi sa kado la avek sazes 406 00:18:30,791 --> 00:18:34,020 ek ki nou evit bann senario ki nounn koze talerla. 407 00:18:34,044 --> 00:18:37,976 Sel fason nou kav fer sa se a traver rekonesans la rises 408 00:18:38,000 --> 00:18:39,610 de nou bann kapasite kreatif 409 00:18:39,634 --> 00:18:42,816 ek rekonesan nou bann zanfan kouma nou sours lespwar. 410 00:18:42,840 --> 00:18:45,238 Nou devwar se edik zot de fason olistik 411 00:18:45,262 --> 00:18:46,746 pou ki zot kav afront lefitir. 412 00:18:46,770 --> 00:18:48,976 Kapav nou nou pa pou trouv sa fitir la, 413 00:18:49,000 --> 00:18:50,430 me zot wi. 414 00:18:50,454 --> 00:18:53,533 Nou devwar se ed zot fer kitsoz ar li. 415 00:18:53,557 --> 00:18:54,557 Mersi boukou. 416 00:18:54,581 --> 00:18:57,581 (Aplodisman)