0:00:00.000,0:00:04.000
Goeie môre. Hoe gaan dit?

0:00:04.000,0:00:05.000
(Gelag)

0:00:05.000,0:00:07.000
Dis fantasties sover, of hoe?

0:00:07.000,0:00:11.000
Die hele ding het my stomgeslaan.

0:00:11.000,0:00:12.000
Eintlik is ek op pad.

0:00:12.000,0:00:15.000
(Gelag)

0:00:15.000,0:00:19.000
Daar was drie temas sover,

0:00:19.000,0:00:23.000
deur die konferensie, wat relevant is[br]vir waaroor ek wil praat.

0:00:25.000,0:00:29.000
Een is die ongelooflike bewyse [br]van menslike kreatiwiteit

0:00:29.000,0:00:32.000
in al die aanbiedings

0:00:32.000,0:00:35.000
en in al die mense hier.

0:00:35.000,0:00:38.000
Net die blote verskeidenheid [br]en omvang daarvan.

0:00:38.000,0:00:39.000
Tweedens is ons op ’n plek

0:00:39.000,0:00:41.000
waar ons geen idee het [br]wat gaan gebeur nie,

0:00:41.000,0:00:43.000
ten opsigte van die toekoms.

0:00:43.000,0:00:45.000
Geen idee hoe dinge dalk kan verloop nie.

0:00:45.000,0:00:48.000
Ek't ’n belang by opvoedkunde.

0:00:48.000,0:00:51.000
Eintlik het ons almal [br]’n belang by opvoedkunde.

0:00:51.000,0:00:52.666
Het julle nie?

0:00:52.666,0:00:54.333
Ek vind dit baie interessant.

0:00:54.333,0:00:56.000
As jy by ’n ete is,

0:00:56.000,0:00:59.000
en jy sê jy werk in opvoedkunde --

0:00:59.000,0:01:03.000
eintlik, om die waarheid te sê, [br]is jy nie gereeld by etes nie.

0:01:03.000,0:01:04.000
(Gelag)

0:01:04.000,0:01:06.000
As jy in opvoedkunde werk,[br]word jy nie genooi nie.

0:01:06.000,0:01:09.000
(Gelag)

0:01:09.000,0:01:14.000
En jy word nooit teruggenooi nie, snaaks genoeg. [br]Dis vir my vreemd.

0:01:14.000,0:01:16.000
Maar as jy is, en jy sê vir iemand,

0:01:16.000,0:01:18.000
hulle sê mos: "Wat doen jy vir ’n lewe?"

0:01:18.000,0:01:20.000
en jy sê jy werk in opvoedkunde,

0:01:20.000,0:01:24.000
kan jy sien hoe hulle verbleek.

0:01:24.000,0:01:27.000
Hulle's soos: "Aggenee, hoekom ek?"

0:01:27.000,0:01:28.000
(Gelag)

0:01:28.000,0:01:29.111
"My een aand uit hierdie hele week."

0:01:29.111,0:01:30.222
(Gelag)

0:01:30.222,0:01:31.333
Maar as jy iemand vra oor hulle opvoeding,[br]druk hulle jou in ’n hoek vas.

0:01:32.666,0:01:34.000
Want dis een van daai dinge[br]wat mense na aan die hart lê, is ek reg?

0:01:37.000,0:01:40.000
Soos geloof, en geld en ander dinge.

0:01:40.000,0:01:44.000
Ek't ’n groot belang by opvoedkunde [br]en ek dink ons almal het.

0:01:44.000,0:01:46.000
Ons't ’n groot persoonlike belang daarby,

0:01:46.000,0:01:49.000
deels omdat dit opvoeding is [br]wat ons in hierdie toekoms moet in neem --

0:01:49.000,0:01:52.000
die onbegryplike toekoms.

0:01:52.000,0:01:55.000
Dink net, [br]kinders wat dié jaar skool begin

0:01:55.000,0:01:58.000
tree af in 2065.

0:01:58.000,0:02:01.000
Niemand het ’n idee --

0:02:01.000,0:02:04.000
t.s.v. al die kennis [br]wat die laaste vier dae hier vertoon is --

0:02:04.000,0:02:06.000
hoe die wêreld gaan lyk[br]oor vyf jaar nie.

0:02:06.000,0:02:08.000
En tog is ons veronderstel[br]om hulle daarvoor op te voed.

0:02:08.000,0:02:11.000
So die onvoorspelbaarheid[br]is ongelooflik.

0:02:13.000,0:02:15.000
En die derde deel hiervan is dat

0:02:15.000,0:02:20.000
ons almal nietemin saamgestem het oor die

0:02:20.000,0:02:23.000
werklik buitengewone kapasiteite [br]wat kinders het --

0:02:23.000,0:02:24.666
hulle kapasiteite vir innovasie.

0:02:24.666,0:02:26.333
Sirena gisteraand was ongelooflik.

0:02:26.333,0:02:28.000
Net om te sien wat sy kan doen.

0:02:28.000,0:02:33.000
En sy's uitsonderlik, maar ek dink nie

0:02:33.000,0:02:36.000
sy's uitsonderlik [br]in die geheel van kindwees nie.

0:02:36.000,0:02:39.000
Sy's ’n persoon met ongelooflike toewyding

0:02:39.000,0:02:41.000
wat ’n talent gevind het.

0:02:41.000,0:02:43.000
Ek voer aan dat alle kinders [br]geweldige talente het.

0:02:43.000,0:02:45.000
En ons vermors dit, nogal meedoënloos.

0:02:45.000,0:02:48.000
So ek wil praat oor opvoedkunde

0:02:48.000,0:02:51.000
en ek wil praat oor kreatiwiteit.

0:02:51.000,0:02:54.000
Kreatiwiteit is nou so belangrik [br]soos geletterheid in opvoeding

0:02:54.000,0:02:58.000
en ons moet dit dieselfde status toeken.

0:02:58.000,0:03:03.000
(Applous) Dankie.

0:03:03.000,0:03:04.000
(Applous)

0:03:04.000,0:03:06.000
Dit was dit, terloops.

0:03:06.000,0:03:07.333
Baie dankie.

0:03:08.666,0:03:11.444
(Gelag)

0:03:11.444,0:03:12.444
So, nog 15 minute.

0:03:12.444,0:03:14.222
(Gelag)

0:03:14.222,0:03:15.222
Wel, ek is gebore... nee.

0:03:15.222,0:03:17.000
(Gelag)

0:03:17.000,0:03:21.000
Ek't onlangs ’n goeie storie gehoor --[br]ek vertel dit graag --

0:03:21.000,0:03:25.000
van ’n klein dogtertjie in ’n tekenklas.

0:03:25.000,0:03:27.000
Sy was ses, agter in die klas, [br]aan't teken,

0:03:27.000,0:03:29.000
en die juffrou het gesê [br]dié kind het omtrent nooit aandag gegee nie,

0:03:29.000,0:03:33.000
maar in dié tekenklas het sy.

0:03:33.000,0:03:34.666
Die juffrou was gefassineerd.

0:03:34.666,0:03:36.333
Sy't haar gaan vra:[br]"Wat teken jy?"

0:03:38.000,0:03:41.000
Die kind sê toe: [br]"Ek teken ’n prentjie van God."

0:03:41.000,0:03:44.000
Die juffrou sê: [br]"Maar niemand weet hoe God lyk nie."

0:03:44.000,0:03:51.000
En die dogtertjie sê toe: [br]"Hulle sal nou-nou."

0:03:51.000,0:03:52.000
(Gelag)

0:03:52.000,0:03:57.000
Toe my seun vier was in Engeland --

0:03:57.000,0:03:58.000
eintlik was eerlikwaar oral vier.

0:03:58.000,0:04:00.000
(Gelag)

0:04:00.000,0:04:06.000
Strenggesproke, waarookal hy gegaan het, [br]was hy vier daai jaar.

0:04:06.000,0:04:08.000
Hy was in die Kersspel.[br]Onthou julle die storie?

0:04:08.000,0:04:11.000
(Gelag)

0:04:11.000,0:04:12.000
Dit was ’n grote.

0:04:12.000,0:04:14.000
Mel Gibson het die opvolg gedoen.

0:04:14.000,0:04:16.000
(Gelag)

0:04:16.000,0:04:17.000
"Kersspel II."

0:04:17.000,0:04:19.000
James was Josef;[br]ons was in ons noppies.

0:04:22.000,0:04:24.000
Een van die hoofrolle!

0:04:24.000,0:04:26.000
Ons't agente met T-hempde gehad:

0:04:26.000,0:04:29.000
"James Robinson IS Josef!" (Gelag)

0:04:29.000,0:04:31.000
Hy moes niks sê nie, [br]maar julle weet mos,

0:04:31.000,0:04:34.000
wanneer die drie wyse manne inkom?

0:04:34.000,0:04:36.000
Hulle bring geskenke: [br]goud, wierook [frankincense] en mirre.

0:04:36.000,0:04:38.000
Dit het rêrig gebeur.

0:04:38.000,0:04:40.000
Ek dink hulle't net uit beurt uit gegaan,

0:04:40.000,0:04:42.000
want ons't die seuntjie later gevra:

0:04:42.000,0:04:44.000
"Was jy OK daarmee?" En hy't gesê: [br]"Ja. Was dit dan verkeerd?"

0:04:44.000,0:04:46.000
Hulle't net geruil, dis al.

0:04:46.000,0:04:47.000
Die drie seuns kom in --

0:04:47.000,0:04:49.000
vierjariges met vatdoeke om hulle koppe --

0:04:49.000,0:04:52.000
en hulle sit die bokse neer,

0:04:52.000,0:04:54.000
en die eerste een sê: [br]"Ek bring vir U goud."

0:04:54.000,0:04:57.000
Die tweede een sê: [br]"Ek bring vir U mirre."

0:04:57.000,0:05:08.000
En die derde een sê: [br]"Frank sent this." (Gelag)

0:05:08.000,0:05:11.000
(Gelag)

0:05:11.000,0:05:13.000
Dit alles om te sê: [br]kinders sal ’n kans vat.

0:05:13.000,0:05:16.000
As hulle nie weet nie, sal hulle probeer.

0:05:16.000,0:05:19.000
Is ek reg? Hulle's nie bang [br]om verkeerd te wees nie.

0:05:19.000,0:05:24.000
Ek bedoel nie dat verkeerd wees [br]en kreatief wees dieselfde is nie.

0:05:24.000,0:05:25.000
Maar as jy nie bereid is [br]om verkeerd te wees nie,

0:05:28.000,0:05:31.000
sal jy nooit iets oorspronklik uitdink nie --

0:05:31.000,0:05:34.000
as jy nie verkeerd kan wees nie.

0:05:34.000,0:05:36.000
Teen die tyd wat hulle groot is,[br]het meeste kinders daai kapasiteit verloor.

0:05:36.000,0:05:39.000
Hulle het bang geword om verkeerd te wees.

0:05:39.000,0:05:41.000
En ons bestuur ons maatskappye so.

0:05:41.000,0:05:44.000
Ons stigmatiseer foute.

0:05:44.000,0:05:47.000
En nou bedryf ons [br]nasionale opvoedingstelsels

0:05:47.000,0:05:50.000
waar foute die ergste ding is [br]wat ’n mens kan maak.

0:05:50.000,0:05:53.000
En die gevolg is dat

0:05:53.000,0:05:56.000
ons mense uit [br]hulle kreatiewe kapasiteite uit opvoed.

0:05:56.000,0:05:59.000
Picasso het gesê dat alle kinders [br]gebore kunstenaars is.

0:05:59.000,0:06:03.000
Die probleem is om een te bly [br]soos ons grootword.

0:06:03.000,0:06:05.000
Ek glo vas: [br]ons groei nie in kreatiwiteit in nie,

0:06:05.000,0:06:06.000
ons groei uit dit uit.

0:06:06.000,0:06:08.000
Of ons word uit dit uit opgevoed.

0:06:08.000,0:06:10.000
So hoekom is dit so?

0:06:10.000,0:06:14.000
Ek't tot vyf jaar gelede [br]op Stratford-op-Avon gewoon.

0:06:14.000,0:06:16.000
Ons't van Stratford na Los Angeles getrek.

0:06:16.000,0:06:20.000
So julle kan julle indink [br]wat ’n seepgladde oorgang dit was.

0:06:20.000,0:06:22.000
(Gelag)

0:06:22.000,0:06:24.000
Eintlik het ons in Snitterfield gewoon,

0:06:24.000,0:06:26.000
net buite Stratford,

0:06:26.000,0:06:28.000
en dis waar Shakespeare se pa gebore is.

0:06:28.000,0:06:31.000
Is julle getref deur ’n nuwe gedagte? Ek is.

0:06:31.000,0:06:33.000
’n Mens dink nie aan Shakespeare [br]as iemand met ’n pa nie.

0:06:33.000,0:06:35.000
Want ’n mens dink nie [br]aan Shakespeare as ’n kind nie.

0:06:35.000,0:06:37.000
Shakespeare op sewe?

0:06:37.000,0:06:40.000
Ek't nooit daaraan gedink nie.

0:06:40.000,0:06:42.000
Hy was tog op ’n kol sewe.

0:06:42.000,0:06:48.000
In iemand se Engelse klas.

0:06:48.000,0:06:49.000
(Gelag)

0:06:49.000,0:06:54.333
Hoe irriterend moet dit nie wees nie?

0:06:54.333,0:06:59.666
(Gelag)

0:06:59.666,0:07:02.000
"Moet harder probeer."

0:07:02.000,0:07:03.000
(Gelag)

0:07:03.000,0:07:05.000
Word bed toe gestuur deur sy pa, [br]"Klim in die bed, nou!

0:07:08.000,0:07:11.333
"Een sit neer daai potlood."

0:07:11.333,0:07:14.666
(Gelag)

0:07:14.666,0:07:15.666
"En hou op om so te praat." [br]

0:07:15.666,0:07:16.666
(Gelag)

0:07:16.666,0:07:18.000
"Dit verwar almal."

0:07:18.000,0:07:23.000
(Gelag)

0:07:23.000,0:07:26.000
In elk geval, ons't getrek [br]van Statford na Los Angeles,

0:07:26.000,0:07:30.000
en ek wil net iets sê oor die oorgang.

0:07:30.000,0:07:33.000
My seun wou nie kom nie.

0:07:33.000,0:07:36.000
Ek't twee kinders. [br]Hy's nou 21; my dogter is 16.

0:07:36.000,0:07:38.000
Hy wou nie Los Angeles toe kom nie.

0:07:38.000,0:07:40.000
Hy was mal daaroor, [br]maar hy't ’n meisie in Engeland gehad.

0:07:40.000,0:07:43.000
Die liefde van sy lewe, Sarah.

0:07:43.000,0:07:44.666
Hy't haar al ’n maand geken.

0:07:44.666,0:07:46.333
(Gelag)

0:07:46.333,0:07:48.000
Maar hulle't al vier herdenkings gevier,

0:07:48.000,0:07:52.000
want dis ’n lang tyd as jy 16 is.

0:07:52.000,0:07:54.000
Hy was rêrig ontsteld op die vliegtuig,

0:07:54.000,0:07:56.000
hy't gesê: "Ek sal nooit weer [br]’n meisie soos Sarah kry nie."

0:07:56.000,0:08:00.666
Ons was nogals opgemaak daaroor, [br]om die waarheid te sê --

0:08:00.666,0:08:05.333
(Gelag)

0:08:05.333,0:08:10.000
Sy was die hoofrede hoekom ons landuit is.

0:08:10.000,0:08:13.000
(Gelag)

0:08:13.000,0:08:16.000
Maar iets tref jou [br]wanneer jy Amerika toe trek

0:08:16.000,0:08:18.000
en wanneer jy om die wêreld reis:

0:08:18.000,0:08:22.000
Elke opvoedingstelsel op aarde [br]het dieselfde hiërargie van vakke.

0:08:22.000,0:08:24.000
Elke een. Maak nie saak waar jy gaan nie.

0:08:24.000,0:08:26.000
’n Mens sou dink dis anders, maar nee.

0:08:26.000,0:08:29.000
Heel bo is wiskunde en tale,

0:08:29.000,0:08:31.000
dan die wysbegeerte, [br]en heel onder is die kunste.

0:08:31.000,0:08:33.000
Orals op aarde.

0:08:33.000,0:08:36.000
En in min of meer elke stelsel[br]is daar ook ’n hiërargie binne die kunste

0:08:38.000,0:08:40.000
Kuns en musiek kry gewoonlik [br]’n hoër status in skole

0:08:40.000,0:08:41.000
as drama en dans.

0:08:41.000,0:08:43.000
Daar is nie ’n opvoedingstelsel

0:08:43.000,0:08:45.000
wat dans elke dag vir kinders leer

0:08:45.000,0:08:48.000
soos ons vir hulle wiskunde leer nie. [br]Hoekom?

0:08:48.000,0:08:50.000
Hoekom nie? Ek dink dis nogal belangrik.

0:08:50.000,0:08:53.000
Ek dink wiskunde is belangrik, [br]maar dans is ook.

0:08:53.000,0:08:56.000
Kinders dans heeltyd as hulle mag, [br]ons almal doen dit.

0:08:56.000,0:08:59.000
Ons het almal liggame, of hoe? [br]Het ek ’n vergadering misgeloop?

0:08:59.000,0:09:00.000
(Gelag)

0:09:00.000,0:09:03.000
Inderwaarheid, wat gebeur is,[br]soos kinders grootword

0:09:05.000,0:09:06.000
begin ons hulle geleidelik [br]van die middellyf af boontoe opvoed.

0:09:06.000,0:09:08.000
En dan fokus ons op hulle koppe.

0:09:08.000,0:09:10.000
En effens na een kant toe.

0:09:10.000,0:09:14.000
As jy opvoeding sou besoek, [br]as ’n ruimtewese,

0:09:14.000,0:09:17.000
en sê: "Waarvoor is openbare opvoeding?"

0:09:17.000,0:09:19.000
dink ek jy sou tot die gevolgtrekking moes kom [br]-- as jy kyk na die uitset,

0:09:19.000,0:09:21.000
wie behaal werklik sukses hierdeur,

0:09:21.000,0:09:23.000
wie doen alles wat hulle moet,

0:09:23.000,0:09:26.000
wie kry al die "brownie points", [br]wie is die wenners --

0:09:26.000,0:09:29.000
sou jy tot die gevolgtrekking moes kom [br]dat die hele doel van openbare opvoeding

0:09:29.000,0:09:30.666
regoor die wêreld

0:09:32.333,0:09:33.555
is om universiteitsprofessors te lewer.

0:09:33.555,0:09:34.777
Of hoe?

0:09:34.777,0:09:36.000
Hulle is die mense wat bo uitkom.

0:09:37.000,0:09:38.000
En ek was een, so vat so.

0:09:38.000,0:09:40.000
(Gelag)

0:09:40.000,0:09:44.000
En ek hou van universiteitsprofessors, [br]maar julle weet,

0:09:44.000,0:09:45.000
ons moet hulle nie as die hoogtepunt

0:09:45.000,0:09:48.000
van alle menslike prestasie voorhou nie.

0:09:48.000,0:09:50.000
Hulle's net ’n vorm van lewe,

0:09:50.000,0:09:51.333
nog ’n vorm van lewe.

0:09:51.333,0:09:52.666
Maar hulle's nogal vreemd,[br]en ek sê dit uit toegeneentheid vir hulle.

0:09:54.000,0:09:57.000
Daar's iets vreemd omtrent professors [br]in my ervaring --

0:09:57.000,0:10:00.000
nie almal van hulle nie, maar tipies, [br]lewe hulle in hul koppe.

0:10:00.000,0:10:02.000
Hulle lewe daar bo, [br]en effens na een kant toe.

0:10:02.000,0:10:06.000
Hulle's ontliggaam, julle weet, [br]op ’n soortvan letterlike manier.

0:10:06.000,0:10:08.000
Hulle kyk na hul liggame[br]as ’n vervoermiddel vir hul koppe.

0:10:08.000,0:10:14.000
(Gelag)

0:10:14.000,0:10:17.000
Of hoe?

0:10:17.000,0:10:21.000
Dis ’n manier om hul koppe [br]by vergaderings te kry.

0:10:21.000,0:10:24.000
(Gelag)

0:10:24.000,0:10:27.000
As julle ware bewys soek [br]van buiteliggaamlike ervarings,

0:10:27.000,0:10:30.000
besoek ’n residensiële konferensie[br]van senior akademici,

0:10:32.000,0:10:33.000
en maak ’n draai by die sokkie [br]op die laaste aand.

0:10:33.000,0:10:35.000
(Gelag)

0:10:35.000,0:10:36.000
En daar sal julle dit sien.

0:10:36.000,0:10:39.000
Volwasse mans en vroue[br]wat ritmeloos wriemel.

0:10:40.000,0:10:43.000
(Gelag)

0:10:43.000,0:10:44.000
Terwyl hulle wag vir dit om klaar te maak, [br]sodat hulle tuis ’n artikel daaroor kan gaan skryf.

0:10:44.000,0:10:47.000
(Gelag)

0:10:47.000,0:10:53.000
Ons opvoedingstelsel berus op die idee [br]van akademiese vaardigheid.

0:10:53.000,0:10:56.000
En daar's ’n rede daarvoor.

0:10:56.000,0:10:58.000
Regoor die wêreld was daar[br]geen openbare opvoedingstelsels

0:10:58.000,0:11:00.000
voor die 19de eeu nie.

0:11:00.000,0:11:03.000
Hulle't almal tot wording gekom om [br]in die behoeftes van industrialisme te voorsien.

0:11:04.000,0:11:07.000
So die hierargie is gewortel in twee idees.

0:11:07.000,0:11:11.000
Een, dat die mees nuttige vakke[br]vir werk heel bo is.

0:11:11.000,0:11:13.000
So op skool is jy waarskynlik [br]goedgunstiglik van

0:11:13.000,0:11:15.000
goed waarvan jy gehou het weggestuur,

0:11:15.000,0:11:17.000
op grond daarvan dat jy nooit[br]’n werk daardeur sou kry nie. Nie waar nie?

0:11:20.000,0:11:22.000
Moenie musiek neem nie, [br]jy gaan nie ’n musikant word nie;

0:11:22.000,0:11:24.000
moenie kuns neem nie, [br]jy gaan nie ’n kunstenaar word nie.

0:11:25.000,0:11:29.000
Goedgunstige advies -- [br]nou, uiters verkeerd.

0:11:29.000,0:11:30.000
Die hele wêreld is verswelg [br]in ’n rewolusie.

0:11:30.000,0:11:33.000
En die tweede is akademiese vaardigheid,

0:11:33.000,0:11:34.000
wat werklik ons idee [br]van intelligensie oorskadu,

0:11:34.000,0:11:37.000
omdat die universiteite die stelsel [br]na hul eie beeld ontwerp het.

0:11:37.000,0:11:39.000
As ’n mens daaroor dink, die hele stelsel [br]regoor die wêreld

0:11:39.000,0:11:41.000
is ’n uitgerekte proses[br]van universiteitstoelating.

0:11:43.000,0:11:46.000
En die gevolg is dat [br]baie uiters talentvolle,

0:11:46.000,0:11:48.000
briljante, kreatiewe mense [br]dink dat hulle nie is nie,

0:11:48.000,0:11:50.000
omdat die ding [br]waarin hulle goed was op skool

0:11:50.000,0:11:54.000
nie waardeer is nie, [br]of selfs gestigmatiseer is.

0:11:54.000,0:11:56.000
En ek dink nie ons kan bekostig [br]om so voort te gaan nie.

0:11:56.000,0:11:58.000
In die volgende 30 jaar, volgens UNESCO,

0:11:58.000,0:12:01.000
gaan meer mense wêreldwyd [br]deur opvoeding gradueer

0:12:01.000,0:12:03.000
as sedert die begin van geskiedenis.

0:12:03.000,0:12:05.000
En dis die kombinasie[br]van alles waaroor ons gepraat het --

0:12:07.000,0:12:10.000
tegnologie en hoe dit [br]werk getransformeer het,

0:12:10.000,0:12:12.000
en demografie [br]en die massiewe bevolkingsontploffing.

0:12:12.000,0:12:13.000
Skielik is grade niks werd nie.

0:12:13.000,0:12:15.000
Nie waar nie?

0:12:15.000,0:12:19.000
Toe ek ’n student was, [br]het jy met ’n graad ’n werk gehad.

0:12:19.000,0:12:22.000
As jy nie ’n werk gehad het nie, [br]wou jy nie een hê nie.

0:12:22.000,0:12:25.000
En ek wou nie een hê nie, [br]om die waarheid te sê. (Gelag)

0:12:25.000,0:12:30.000
Maar deesdae is kinders met grade

0:12:30.000,0:12:31.000
gereeld oppad huis toe om verder [br]te gaan TV speletjies speel,

0:12:31.000,0:12:34.000
omdat jy ’n MA nodig het [br]waar die vorige posisie ’n BA vereis het,

0:12:34.000,0:12:37.000
en jy nou ’n PhD benodig vir die ander.

0:12:37.000,0:12:39.000
Dis ’n proses van akademiese inflasie.

0:12:39.000,0:12:41.000
En dit dui daarop [br]dat die hele struktuur van opvoeding

0:12:41.000,0:12:43.000
besig is om onder ons voete te skuif.

0:12:43.000,0:12:44.000
Ons moet drasties ons siening [br]van intelligensie hersien.

0:12:44.000,0:12:46.000
Ons weet drie dinge omtrent intelligensie.

0:12:46.000,0:12:47.000
Een, dis divers.

0:12:47.000,0:12:49.000
Ons dink oor die wêreld op al die maniere[br]wat ons dit ervaar.

0:12:51.000,0:12:54.000
Ons dink visueel, ons dink in klank, [br]ons dink kineties.

0:12:54.000,0:12:57.000
Ons dink in abstrakte terme, [br]ons dink in beweging.

0:12:57.000,0:12:59.000
Tweedens, intelligensie is dinamies.

0:12:59.000,0:13:02.000
As ’n mens kyk na die interaksies [br]van ’n menslike brein,

0:13:02.000,0:13:05.000
soos ons gister tydens [br]heelwat aanbiedings gehoor het,

0:13:05.000,0:13:07.000
is intelligensie wonderlik interaktief.

0:13:07.000,0:13:10.000
Die brein is nie opgedeel [br]in kompartemente nie.

0:13:10.000,0:13:13.000
Inderwaarheid, is kreatiwiteit --

0:13:13.000,0:13:15.000
wat ek definieer as die proses[br]van oorspronklike idees met waarde hê --

0:13:15.000,0:13:18.000
gewoonlik iets wat gebeur deur die interaksie

0:13:18.000,0:13:21.000
van verskillende maniere van dinge sien.

0:13:23.000,0:13:26.000
Daar's ’n senuweebundel [br]wat die twee helftes van die brein verbind,

0:13:26.000,0:13:27.333
genaamd die corpus callosum.

0:13:27.333,0:13:28.666
Dis dikker by vroue.

0:13:28.666,0:13:30.000
Om aan te sluit by Helen gister:

0:13:30.000,0:13:34.000
Dis waarskynlik hoekom vroue [br]beter is met "multi-tasking".

0:13:34.000,0:13:36.000
Want julle is mos, nè?

0:13:36.000,0:13:39.000
Daar's baie navorsing, [br]maar ek ervaar dit persoonlik.

0:13:39.000,0:13:41.000
As my vrou besig is om te kook --[br]nie gereeld nie, dankie tog.

0:13:41.000,0:13:45.000
(Gelag)

0:13:45.000,0:13:48.000
Nee, sy's goed met sommige dinge --[br]maar as sy kook,

0:13:50.000,0:13:52.000
hanteer sy foonoproepe,

0:13:52.000,0:13:55.000
praat sy met die kinders, [br]verf sy die plafon.

0:13:55.000,0:13:58.000
Sy doen ’n oophart-operasie hier.

0:13:58.000,0:14:01.000
As ek kook, is die deur toe, [br]die kinders is uit,

0:14:01.000,0:14:04.000
die foon is van die mikkie af, [br]as sy inkom raak ek geïrriteerd.

0:14:04.000,0:14:14.000
Ek sê: "Terry, asseblief, [br]ek probeer ’n eier bak hier."

0:14:14.000,0:14:15.000
(Gelag)

0:14:15.000,0:14:16.333
"Gee my tog ’n kans."

0:14:16.333,0:14:17.666
(Gelag)

0:14:17.666,0:14:19.000
Eintlik ken julle daai ou filosofiese ding,

0:14:19.000,0:14:22.000
as ’n boom in die bos val [br]en niemand hoor dit nie, het dit gebeur?

0:14:22.000,0:14:25.000
Onthou julle daai ou sê-ding?

0:14:25.000,0:14:28.000
Ek't onlangs ’n goeie T-hemp gesien:

0:14:28.000,0:14:31.000
"As ’n man homself uitspreek in ’n bos, [br]en geen vrou hoor hom nie,

0:14:31.000,0:14:37.000
is hy steeds verkeerd?"

0:14:37.000,0:14:40.000
(Gelag)

0:14:40.000,0:14:42.000
En die derde ding omtrent intelligensie is,

0:14:43.000,0:14:45.000
dis spesifiek.

0:14:45.000,0:14:47.000
Ek's skryf aan ’n nuwe boek [br]op die oomblik -- "Epiphany" --

0:14:47.000,0:14:48.333
wat gebaseer is [br]op ’n reeks onderhoude met mense

0:14:48.333,0:14:49.666
oor hoe hulle hul talent ontdek het.

0:14:49.666,0:14:51.000
Dis fassinerend hoe mense daar uitgekom het.

0:14:51.000,0:14:54.000
Dis aangespoor deur ’n gesprek[br]met ’n wonderlike vrou,

0:14:56.000,0:14:58.000
wat meeste mense miskien nog nooit [br]van gehoor het nie, Gillian Lynne.

0:14:58.000,0:15:00.000
Al gehoor? Sommige het.

0:15:00.000,0:15:02.000
Sy's ’n choreograaf [br]en almal ken haar werk.

0:15:02.000,0:15:04.000
Sy't "Cats" en [br]"Phantom of the Opera" gedoen.

0:15:04.000,0:15:05.000
Sy's wonderlik.

0:15:05.000,0:15:08.000
Ek was van te vore raadslid [br]van die Koninklike Ballet,

0:15:08.000,0:15:10.000
soos julle kan sien.

0:15:10.000,0:15:12.000
Elk geval, ons't eendag saam geëet [br]en ek sê toe:

0:15:12.000,0:15:14.000
"Gillian, hoe't jy ’n danser geword?"

0:15:14.000,0:15:15.666
Dit was interessant.

0:15:15.666,0:15:17.333
Toe sy op skool was,[br]was sy rêrig hopeloos.

0:15:17.333,0:15:19.000
En die skool, in die 30's,[br]skryf toe vir haar ouers:

0:15:19.000,0:15:21.000
"Ons dink Gillian het ’n leerprobleem."

0:15:21.000,0:15:23.000
Sy kon nie konsentreer nie,[br]sy't gevroetel.

0:15:23.000,0:15:25.000
Ek dink deesdae sou hulle sê sy't AGHS.

0:15:25.000,0:15:29.000
Maar dit was die 1930's,[br]en aandagafleibaarheid was nog nie uitgedink nie.

0:15:32.000,0:15:33.000
Dit was nie ’n beskikbare kwaal nie.

0:15:33.000,0:15:35.000
(Gelag)

0:15:35.000,0:15:36.000
Mense was nie bewus hulle kon daaraan ly nie.

0:15:36.000,0:15:39.000
(Gelag)

0:15:39.000,0:15:43.000
In elk geval, sy gaan sien toe ’n spesialis.

0:15:43.000,0:15:46.000
So sy's in ’n eikepaneel kamer met haar ma

0:15:46.000,0:15:49.000
en sy't op ’n stoel se punt gaan sit,

0:15:49.000,0:15:51.000
op haar hande vir 20 minute terwyl[br]hierdie man met haar ma gepraat het

0:15:53.000,0:15:57.000
oor al die probleme [br]wat Gillian by die skool het.

0:15:57.000,0:15:59.000
Want sy't ander ontwrig; [br]haar huiswerk was altyd laat; ens. --

0:15:59.000,0:16:01.000
kleine kind van agt.

0:16:01.000,0:16:04.000
Op die ou end, gaan sit die dokter[br]langs Gillian en sê:

0:16:04.000,0:16:06.000
"Gillian, ek't nou geluister [br]na al die dinge wat jou ma my vertel het,

0:16:06.000,0:16:08.000
nou moet ek privaat met haar gesels.

0:16:10.000,0:16:13.000
"Wag hier, ons is nou-nou terug."

0:16:13.000,0:16:15.000
En hulle't haar daar gelos.

0:16:15.000,0:16:17.000
Maar soos hulle uitgegaan het,

0:16:17.000,0:16:19.000
het hy die radio op sy lessenaar aangesit.

0:16:19.000,0:16:21.000
En toe hulle uit is, sê hy vir haar ma:[br]"Hou haar net dop."

0:16:21.000,0:16:24.000
En die oomblik toe hulle uit is,

0:16:24.000,0:16:28.000
was sy op haar voete, [br]besig om saam met die musiek te beweeg.

0:16:28.000,0:16:30.000
En hulle't vir ’n paar minute gekyk[br]en hy't na haar ma gedraai en gesê:

0:16:33.000,0:16:37.000
"Mev. Lynne, Gillian is nie siek nie; [br]sy's ’n danser.

0:16:37.000,0:16:39.000
"Neem haar na ’n dansskool toe."

0:16:39.000,0:16:41.000
Ek sê toe: "Wat het gebeur?"

0:16:41.000,0:16:44.000
En sy sê: "Sy het. Ek kannie vir jou sê [br]hoe wonderlik dit was nie.

0:16:44.000,0:16:46.000
"Ons't in hierdie kamer ingeloop [br]en dit was vol mense soos ek.

0:16:46.000,0:16:49.000
"Mense wat nie kon stilsit nie.

0:16:49.000,0:16:52.000
"Mense wat moes beweeg om te dink." [br]Wat moes beweeg om te dink.

0:16:52.000,0:16:54.000
Hulle't ballet gedoen, en tap, jazz [br]en moderne en kontemporêre dans.

0:16:56.000,0:16:59.000
Sy't eindelik vir die Koninklike Ballet [br]oudisie gedoen;

0:16:59.000,0:17:01.000
sy't ’n solois geword; [br]sy't ’n wonderlike loopbaan daar gehad.

0:17:01.000,0:17:03.000
Op die ou end het sy gegradueer[br]van die Koninklike Balletskool,

0:17:05.000,0:17:08.000
die Gillian Lynne Dance Company gestig,

0:17:08.000,0:17:11.000
en Andrew Lloyd Weber ontmoet.

0:17:11.000,0:17:13.000
Sy was al verantwoordelik

0:17:13.000,0:17:15.000
vir van die mees suksesvolle [br]musikale teater produksies ooit,

0:17:15.000,0:17:18.000
sy't al aan miljoene plesier gegee,[br]en sy's ’n multi-millionêr.

0:17:18.000,0:17:21.000
Iemand anders het haar dalk op medikasie gesit [br]en vir haar gesê om te kalmeer.

0:17:25.000,0:17:27.000
(Applous)

0:17:27.000,0:17:30.000
Waarop dit neerkom is dit:

0:17:30.000,0:17:32.000
Al Gore het die ander aand gepraat

0:17:32.000,0:17:35.000
oor ekologie en die rewolusie [br]wat ontketen is deur Rachel Carson.

0:17:35.000,0:17:39.000
Ek glo ons enigste hoop vir die toekoms

0:17:39.000,0:17:42.000
is om ’n nuwe idee van menslike ekologie [br]aan te neem,

0:17:42.000,0:17:46.000
een waarin ons begin om ons konsep

0:17:46.000,0:17:48.000
van die rykdom van [br]menslike kapasiteit te hersien.

0:17:48.000,0:17:52.000
Ons opvoedingstelsel het ons breine gemyn

0:17:52.000,0:17:54.000
op die manier wat ons die aarde stroopmyn: [br]vir ’n spesifieke kommoditeit.

0:17:54.000,0:17:57.000
En vir die toekoms, [br]sal dit ons nie dien nie.

0:17:57.000,0:18:00.000
Ons moet die fundamentele beginsels

0:18:00.000,0:18:02.000
waarmee ons ons kinders opvoed, heroorweeg.

0:18:02.000,0:18:06.000
Jonas Salk het gesê:

0:18:06.000,0:18:09.000
"As al die insekte [br]van die aarde af sou verdwyn,

0:18:09.000,0:18:12.000
sou alle lewe op aarde [br]binne 50 jaar uitsterf.

0:18:12.000,0:18:15.000
"As al die mense [br]van die aarde af sou verdwyn,

0:18:15.000,0:18:19.000
sou alle vorms van lewe [br]binne 50 jaar floreer."

0:18:19.000,0:18:21.000
En hy's reg.

0:18:21.000,0:18:24.000
Wat TED vier is die skat [br]van die menselike verbeeldingsin.

0:18:24.000,0:18:25.000
Ons moet nou versigtig wees

0:18:25.000,0:18:28.000
dat ons dit met wysheid gebruik

0:18:28.000,0:18:31.000
en dat ons van die senarios vermy [br]waaroor ons gepraat het.

0:18:35.000,0:18:38.000
En die enigste manier [br]is om ons kreatiewe kapasiteite te sien

0:18:38.000,0:18:40.000
vir die rykdom wat hulle is

0:18:40.000,0:18:43.000
en ons kinders te sien [br]vir die hoop wat hulle is.

0:18:43.000,0:18:44.000
En ons opdrag is om [br]hulle hele wese op te voed,

0:18:44.000,0:18:46.000
sodat hulle hierdie toekoms kan ingaan.

0:18:46.000,0:18:49.000
Terloops -- ons sal dalk nie [br]hierdie toekoms sien nie,

0:18:49.000,0:18:52.000
maar hulle sal.

0:18:52.000,0:18:54.000
En ons plig is om hulle te help [br]om iets daarvan te maak.

9:59:59.000,9:59:59.000
Baie dankie.

9:59:59.000,9:59:59.000
(Applous)