1
00:00:02,050 --> 00:00:05,310
Goeie môre. Hoe gaan dit?

2
00:00:05,310 --> 00:00:06,280
(Gelag)

3
00:00:06,280 --> 00:00:08,670
Dis fantasties sover, of hoe?

4
00:00:08,670 --> 00:00:11,000
Die hele ding het my stomgeslaan.

5
00:00:11,000 --> 00:00:12,680
Eintlik is ek op pad.

6
00:00:12,680 --> 00:00:14,880
(Gelag)

7
00:00:18,150 --> 00:00:20,140
Daar was drie temas sover,

8
00:00:20,140 --> 00:00:23,810
deur die konferensie, 
wat betrekking het op my praatjie.

9
00:00:23,810 --> 00:00:28,460
Een is die ongelooflike bewyse 
van menslike kreatiwiteit

10
00:00:28,460 --> 00:00:31,130
in al die aanbiedings

11
00:00:31,130 --> 00:00:33,260
en in al die mense hier.

12
00:00:33,260 --> 00:00:36,400
Net die blote verskeidenheid 
en omvang daarvan.

13
00:00:36,400 --> 00:00:38,550
Tweedens is ons op ’n plek

14
00:00:38,550 --> 00:00:41,100
waar ons geen idee het 
wat gaan gebeur nie,

15
00:00:41,100 --> 00:00:42,520
ten opsigte van die toekoms.

16
00:00:42,520 --> 00:00:45,290
Geen idee hoe dinge dalk sal verloop nie.

17
00:00:45,290 --> 00:00:47,410
Ek't ’n belang by opvoedkunde.

18
00:00:47,410 --> 00:00:51,430
Eintlik het ons almal 
’n belang by opvoedkunde.

19
00:00:51,430 --> 00:00:52,666
Het julle nie?

20
00:00:52,666 --> 00:00:54,333
Dis baie interessant.

21
00:00:54,333 --> 00:00:56,000
As jy by ’n ete is,

22
00:00:56,000 --> 00:00:58,380
en jy sê jy werk in opvoedkunde --

23
00:00:58,380 --> 00:01:03,000
eintlik, om die waarheid te sê, 
is jy nie gereeld by etes nie.

24
00:01:03,000 --> 00:01:04,990
(Gelag)

25
00:01:04,990 --> 00:01:08,290
As jy in opvoedkunde werk,
word jy nie genooi nie.

26
00:01:08,290 --> 00:01:10,320
(Gelag)

27
00:01:10,320 --> 00:01:14,460
En jy word nooit teruggenooi nie, 
snaaks genoeg. Dis vir my vreemd.

28
00:01:14,460 --> 00:01:17,190
Maar as jy is, en iemand vra:

29
00:01:17,190 --> 00:01:18,350
"Wat doen jy vir ’n lewe?"

30
00:01:18,350 --> 00:01:20,000
en jy sê jy werk in opvoedkunde,

31
00:01:20,000 --> 00:01:21,680
sien jy hoe hulle verbleek.

32
00:01:21,680 --> 00:01:25,170
Hulle's soos: "Aggenee, hoekom ek?"

33
00:01:25,170 --> 00:01:26,280
(Gelag)

34
00:01:26,280 --> 00:01:29,111
"My een aand uit hierdie hele week."

35
00:01:29,111 --> 00:01:30,472
(Gelag)

36
00:01:30,472 --> 00:01:33,696
Maar as jy iemand vra oor hulle opvoeding,
druk hulle jou in ’n hoek vas.

37
00:01:33,696 --> 00:01:37,070
Want dis een van daai dinge
wat mense na aan die hart lê, is ek reg?

38
00:01:37,070 --> 00:01:40,720
Soos geloof, en geld en ander dinge.

39
00:01:42,400 --> 00:01:45,480
Ek't ’n groot belang by opvoedkunde 
en ek dink ons almal het --

40
00:01:45,480 --> 00:01:46,910
’n groot persoonlike belang --

41
00:01:46,910 --> 00:01:48,930
deels omdat dit opvoeding is

42
00:01:48,930 --> 00:01:51,930
wat ons in hierdie 
onbegryplike toekoms moet in neem.

43
00:01:51,930 --> 00:01:55,500
Dink net, 
kinders wat dié jaar skool begin

44
00:01:55,500 --> 00:02:00,240
tree af in 2065.

45
00:02:00,240 --> 00:02:01,990
Niemand het ’n idee --

46
00:02:01,990 --> 00:02:05,720
ten spyte van al die kennis 
wat die laaste vier dae hier vertoon is --

47
00:02:05,720 --> 00:02:07,860
hoe die wêreld gaan lyk
oor vyf jaar nie.

48
00:02:07,860 --> 00:02:10,340
En tog moet ons 
hulle daarvoor opvoed.

49
00:02:10,340 --> 00:02:12,950
So die onvoorspelbaarheid
is ongelooflik.

50
00:02:12,950 --> 00:02:14,560
En die derde deel is dat

51
00:02:14,560 --> 00:02:17,510
ons almal nietemin saamgestem het

52
00:02:17,510 --> 00:02:21,980
oor die werklik buitengewone kapasiteite 
wat kinders het --

53
00:02:21,980 --> 00:02:24,336
hulle kapasiteite vir innovasie.

54
00:02:24,336 --> 00:02:27,173
Sirena gisteraand was ongelooflik.

55
00:02:27,173 --> 00:02:29,070
Net om te sien wat sy kan doen.

56
00:02:29,070 --> 00:02:33,500
En sy's uitsonderlik, maar ek dink nie

57
00:02:33,500 --> 00:02:37,170
sy's uitsonderlik 
in die geheel van kindwees nie.

58
00:02:37,170 --> 00:02:39,190
Sy's ’n buitengewoon toegewyde persoon

59
00:02:39,190 --> 00:02:40,630
wat ’n talent gevind het.

60
00:02:40,630 --> 00:02:43,080
Ek voer aan dat alle kinders 
geweldige talente het.

61
00:02:43,080 --> 00:02:46,310
En ons vermors dit, nogal meedoënloos.

62
00:02:46,310 --> 00:02:48,000
So ek wil praat oor opvoedkunde

63
00:02:48,000 --> 00:02:50,270
en ek wil praat oor kreatiwiteit.

64
00:02:50,270 --> 00:02:56,040
Kreatiwiteit is nou net so belangrik 
soos geletterheid in opvoeding

65
00:02:56,040 --> 00:02:59,730
en ons moet dit dieselfde status toeken.

66
00:02:59,730 --> 00:03:01,960
(Applous) Dankie.

67
00:03:01,960 --> 00:03:04,790
(Applous)

68
00:03:05,560 --> 00:03:07,320
Dit was dit, terloops.

69
00:03:07,320 --> 00:03:08,386
Baie dankie.

70
00:03:08,386 --> 00:03:09,884
(Gelag)

71
00:03:10,324 --> 00:03:12,444
So, nog 15 minute.

72
00:03:12,444 --> 00:03:14,822
(Gelag)

73
00:03:14,822 --> 00:03:16,822
Wel, ek is gebore... nee.

74
00:03:16,822 --> 00:03:17,810
(Gelag)

75
00:03:19,690 --> 00:03:22,490
Ek't onlangs ’n storie gehoor --
ek vertel dit graag --

76
00:03:22,490 --> 00:03:25,220
van ’n dogtertjie in ’n tekenklas.

77
00:03:25,220 --> 00:03:27,000
Sy was ses, agter in die klas, 
aan't teken,

78
00:03:27,000 --> 00:03:29,850
en die juffrou het gesê 
dié kind het omtrent nooit aandag gegee nie,

79
00:03:29,850 --> 00:03:32,120
maar in dié tekenklas het sy.

80
00:03:32,120 --> 00:03:33,506
Die juffrou was gefassineerd.

81
00:03:33,506 --> 00:03:36,250
Sy't haar gaan vra:
"Wat teken jy?"

82
00:03:36,250 --> 00:03:40,000
Die kind sê toe: 
"Ek teken ’n prentjie van God."

83
00:03:40,000 --> 00:03:43,190
En die juffrou sê: 
"Maar niemand weet hoe God lyk nie."

84
00:03:43,190 --> 00:03:46,460
En die dogtertjie sê toe: 
"Hulle sal nou-nou."

85
00:03:46,460 --> 00:03:52,890
(Gelag)

86
00:03:56,750 --> 00:03:59,440
Toe my seun vier was in Engeland --

87
00:03:59,440 --> 00:04:02,060
eintlik was hy eerlikwaar oral vier.

88
00:04:02,060 --> 00:04:03,380
(Gelag)

89
00:04:03,380 --> 00:04:06,470
Strenggesproke, waarookal hy gegaan het, 
was hy vier daai jaar.

90
00:04:06,470 --> 00:04:09,660
Hy was in die Kersspel.
Onthou julle die storie?

91
00:04:09,660 --> 00:04:10,870
(Gelag)

92
00:04:10,870 --> 00:04:12,660
Dit was ’n grote.

93
00:04:12,660 --> 00:04:15,010
Mel Gibson het die opvolg gedoen.

94
00:04:15,010 --> 00:04:16,330
(Gelag)

95
00:04:16,330 --> 00:04:17,650
"Kersspel II."

96
00:04:19,190 --> 00:04:21,710
James was Josef;
ons was in ons noppies.

97
00:04:21,710 --> 00:04:25,130
Een van die hoofrolle!

98
00:04:25,130 --> 00:04:27,080
Ons't agente met T-hemde gehad:

99
00:04:27,080 --> 00:04:29,910
"James Robinson IS Josef!" (Gelag)

100
00:04:29,910 --> 00:04:31,540
Hy moes niks sê nie, 
maar julle weet mos,

101
00:04:31,540 --> 00:04:33,590
wanneer die drie wyse manne inkom?

102
00:04:33,590 --> 00:04:36,130
Hulle bring goud, 
wierook [frankincense] en mirre.

103
00:04:36,130 --> 00:04:37,600
Dit het rêrig gebeur.

104
00:04:37,600 --> 00:04:40,000
Ek dink hulle't net uit beurt uit gegaan,

105
00:04:40,000 --> 00:04:41,860
want ons't die seuntjie later gevra:

106
00:04:41,860 --> 00:04:44,810
"Was jy OK daarmee?" En hy't gesê: 
"Ja. Was dit dan verkeerd?"

107
00:04:44,810 --> 00:04:45,840
Hulle't net geruil.

108
00:04:45,840 --> 00:04:47,000
Die drie seuns kom in --

109
00:04:47,000 --> 00:04:49,200
vierjariges met vatdoeke om hulle koppe --

110
00:04:49,200 --> 00:04:50,730
en hulle sit die bokse neer,

111
00:04:50,730 --> 00:04:53,390
en die eerste een sê: 
"Ek bring vir U goud."

112
00:04:53,390 --> 00:04:56,200
Die tweede een sê: 
"Ek bring vir U mirre."

113
00:04:56,200 --> 00:05:02,130
En die derde een sê: 
"Frank sent this." (Gelag)

114
00:05:02,600 --> 00:05:05,600
(Gelag)

115
00:05:10,590 --> 00:05:14,090
Dit alles om te sê: 
kinders sal ’n kans vat.

116
00:05:14,090 --> 00:05:17,470
As hulle nie weet nie, sal hulle probeer.

117
00:05:17,470 --> 00:05:20,950
Nie waar nie? Hulle's nie bang 
om verkeerd te wees nie.

118
00:05:20,950 --> 00:05:25,020
Ek bedoel nie dat verkeerd wees 
en kreatief wees dieselfde is nie.

119
00:05:25,020 --> 00:05:28,010
Maar as jy nie bereid is 
om verkeerd te wees nie,

120
00:05:28,010 --> 00:05:30,610
sal jy nooit 
iets oorspronklik uitdink nie --

121
00:05:30,610 --> 00:05:33,500
as jy nie bereid is
om verkeerd te wees nie.

122
00:05:33,500 --> 00:05:37,810
Teen die tyd wat hulle groot is,
het meeste kinders dié kapasiteit verloor.

123
00:05:37,810 --> 00:05:40,110
Hulle word bang om verkeerd te wees.

124
00:05:40,110 --> 00:05:41,770
En ons bestuur ons maatskappye so.

125
00:05:41,770 --> 00:05:43,390
Ons stigmatiseer foute.

126
00:05:43,390 --> 00:05:45,640
En nou bedryf ons 
nasionale opvoedingstelsels

127
00:05:45,640 --> 00:05:49,610
waar foute die ergste ding is 
wat ’n mens kan maak.

128
00:05:49,610 --> 00:05:51,020
En die gevolg is dat

129
00:05:51,020 --> 00:05:54,230
ons mense uit 
hulle kreatiewe kapasiteite uit opvoed.

130
00:05:54,230 --> 00:05:58,760
Picasso het gesê dat alle kinders 
gebore kunstenaars is.

131
00:05:58,760 --> 00:06:02,190
Die probleem is om een te bly 
soos ons grootword.

132
00:06:02,190 --> 00:06:05,250
Ek glo vas: 
Ons groei nie in kreatiwiteit in nie,

133
00:06:05,250 --> 00:06:06,920
ons groei uit dit uit.

134
00:06:06,920 --> 00:06:09,710
Of ons word uit dit uit opgevoed.

135
00:06:09,710 --> 00:06:12,190
So hoekom is dit so?

136
00:06:12,190 --> 00:06:15,010
Ek't tot vyf jaar gelede 
op Stratford-op-Avon gewoon.

137
00:06:15,010 --> 00:06:17,970
Ons't van Stratford na Los Angeles getrek.

138
00:06:17,970 --> 00:06:21,110
So julle kan julle indink 
wat ’n seepgladde oorgang dit was.

139
00:06:21,110 --> 00:06:21,980
(Gelag)

140
00:06:21,980 --> 00:06:24,000
Eintlik het ons in Snitterfield gewoon,

141
00:06:24,000 --> 00:06:25,540
net buite Stratford,

142
00:06:25,540 --> 00:06:28,340
en dis waar Shakespeare se pa gebore is.

143
00:06:28,340 --> 00:06:30,820
Is julle getref deur ’n nuwe gedagte? 
Ek is.

144
00:06:30,820 --> 00:06:34,560
Mens dink nie aan Shakespeare 
as iemand met ’n pa nie.

145
00:06:34,560 --> 00:06:37,200
Want mens dink nie 
aan Shakespeare as ’n kind nie.

146
00:06:37,200 --> 00:06:38,710
Shakespeare op sewe?

147
00:06:38,710 --> 00:06:40,050
Nooit nie.

148
00:06:40,050 --> 00:06:42,000
Hy was tog op ’n kol sewe.

149
00:06:42,000 --> 00:06:46,220
In iemand se Engelse klas.

150
00:06:46,220 --> 00:06:49,000
(Gelag)

151
00:06:50,900 --> 00:06:54,333
Hoe irriterend moet dit nie wees nie?

152
00:06:54,333 --> 00:06:56,976
(Gelag)

153
00:06:59,906 --> 00:07:02,000
"Moet harder probeer."

154
00:07:02,000 --> 00:07:03,200
(Gelag)

155
00:07:05,640 --> 00:07:09,690
Word bed toe gestuur deur sy pa, 
"Klim in die bed, nou!

156
00:07:09,690 --> 00:07:11,523
"Een sit neer daai potlood."

157
00:07:11,523 --> 00:07:12,026
(Gelag)

158
00:07:12,026 --> 00:07:14,976
"En hou op om so te praat." 


159
00:07:14,976 --> 00:07:16,996
(Gelag)

160
00:07:17,496 --> 00:07:20,160
"Dit verwar almal."

161
00:07:20,160 --> 00:07:23,160
(Gelag)

162
00:07:23,900 --> 00:07:29,550
In elk geval, ons't getrek 
van Statford na Los Angeles,

163
00:07:29,550 --> 00:07:31,750
en ek wil net iets sê oor die oorgang.

164
00:07:31,750 --> 00:07:33,000
My seun wou nie kom nie.

165
00:07:33,000 --> 00:07:35,900
Ek't twee kinders. 
Hy's nou 21; my dogter is 16.

166
00:07:35,900 --> 00:07:38,000
Hy wou nie Los Angeles toe kom nie.

167
00:07:38,000 --> 00:07:41,970
Hy was mal daaroor, 
maar hy't ’n meisie in Engeland gehad.

168
00:07:41,970 --> 00:07:44,820
Die liefde van sy lewe, Sarah.

169
00:07:44,820 --> 00:07:46,846
Hy't haar al ’n maand geken.

170
00:07:46,846 --> 00:07:47,763
(Gelag)

171
00:07:47,763 --> 00:07:50,990
Maar hulle't al vier herdenkings gevier,

172
00:07:50,990 --> 00:07:52,870
want dis ’n lang tyd op 16.

173
00:07:52,870 --> 00:07:54,210
Hy was ontsteld op die vlug,

174
00:07:54,210 --> 00:07:57,090
hy't gesê: "Ek sal nooit weer 
’n meisie soos Sarah kry nie."

175
00:07:57,090 --> 00:08:00,666
Ons was nogals opgemaak daaroor, 
om die waarheid te sê --

176
00:08:00,666 --> 00:08:05,333
(Gelag)

177
00:08:07,483 --> 00:08:10,800
Sy was die hoofrede hoekom ons landuit is.

178
00:08:10,800 --> 00:08:12,400
(Gelag)

179
00:08:15,830 --> 00:08:18,080
Maar iets tref jou 
wanneer jy Amerika toe trek

180
00:08:18,080 --> 00:08:19,390
en om die wêreld reis:

181
00:08:19,390 --> 00:08:23,590
Elke opvoedingstelsel op aarde 
het dieselfde hiërargie van vakke.

182
00:08:23,590 --> 00:08:24,790
Elke een.

183
00:08:24,790 --> 00:08:26,490
Jy sou dink dis anders, maar nee.

184
00:08:26,490 --> 00:08:28,890
Heel bo is wiskunde en tale,

185
00:08:28,890 --> 00:08:31,250
dan die wysbegeerte, 
en heel onder is die kunste.

186
00:08:31,250 --> 00:08:32,790
Orals op aarde.

187
00:08:32,790 --> 00:08:37,600
En in min of meer elke stelsel
is daar ook ’n hiërargie binne die kunste

188
00:08:37,600 --> 00:08:40,270
Kuns en musiek kry gewoonlik 
’n hoër status in skole

189
00:08:40,270 --> 00:08:41,770
as drama en dans.

190
00:08:41,770 --> 00:08:43,930
Daar's geen opvoedingstelsel

191
00:08:43,930 --> 00:08:45,710
wat dans elke dag vir kinders leer

192
00:08:45,710 --> 00:08:48,430
soos ons vir hulle wiskunde leer nie. 
Hoekom?

193
00:08:48,430 --> 00:08:51,460
Hoekom nie? Ek dink dis nogal belangrik.

194
00:08:51,460 --> 00:08:53,460
Wiskunde is belangrik, 
maar dans is ook.

195
00:08:53,460 --> 00:08:55,920
Kinders dans baie as hulle mag, 
ons almal doen dit.

196
00:08:55,920 --> 00:09:00,200
Ons het almal liggame, of hoe? 
Het ek ’n vergadering misgeloop?

197
00:09:00,200 --> 00:09:01,440
(Gelag)

198
00:09:02,200 --> 00:09:04,380
Wat waarlik gebeur is,
soos kinders grootword,

199
00:09:04,380 --> 00:09:07,400
begin ons hulle geleidelik 
van die middellyf af boontoe opvoed.

200
00:09:07,400 --> 00:09:09,390
En dan fokus ons op hulle koppe.

201
00:09:09,390 --> 00:09:12,070
En effens na een kant toe.

202
00:09:12,070 --> 00:09:14,260
As jy opvoeding sou besoek, 
as ’n ruimtewese,

203
00:09:14,260 --> 00:09:17,170
en sê: "Waarvoor is openbare opvoeding?"

204
00:09:17,170 --> 00:09:19,570
sou jy moes aflei 
-- as jy kyk na die uitset,

205
00:09:19,570 --> 00:09:21,110
wie behaal sukses hierdeur,

206
00:09:21,110 --> 00:09:23,000
wie doen alles wat hulle moet,

207
00:09:23,000 --> 00:09:26,000
wie kry al die "brownie points", 
wie is die wenners --

208
00:09:26,000 --> 00:09:29,000
sou jy moes aflei 
dat die hele doel van openbare opvoeding

209
00:09:29,000 --> 00:09:30,143
regoor die wêreld

210
00:09:30,143 --> 00:09:32,825
is om universiteitsprofessors te lewer.

211
00:09:32,825 --> 00:09:33,637
Of hoe?

212
00:09:33,637 --> 00:09:35,240
Hulle's die mense wat bo uitkom.

213
00:09:35,240 --> 00:09:38,000
En ek was een, so vat so.

214
00:09:38,000 --> 00:09:40,000
(Gelag)

215
00:09:41,750 --> 00:09:43,710
En ek hou van hulle, 
maar julle weet,

216
00:09:43,710 --> 00:09:46,650
ons moet hulle nie as die hoogtepunt

217
00:09:46,650 --> 00:09:48,210
van alle prestasie voorhou nie.

218
00:09:48,210 --> 00:09:50,180
Hulle's net ’n vorm van lewe,

219
00:09:50,180 --> 00:09:51,653
nog ’n vorm van lewe.

220
00:09:51,653 --> 00:09:54,516
Maar hulle's nogal vreemd,
en ek sê dit uit toegeneentheid.

221
00:09:54,516 --> 00:09:57,000
Daar's iets vreemd omtrent hulle 
in my ervaring --

222
00:09:57,000 --> 00:10:00,000
nie almal nie, maar tipies, 
lewe hulle in hul koppe.

223
00:10:00,000 --> 00:10:03,770
Hulle lewe daar bo, 
en effens na een kant toe.

224
00:10:03,770 --> 00:10:07,090
Hulle's ontliggaam, julle weet, 
op ’n soortvan letterlike manier.

225
00:10:07,090 --> 00:10:12,010
Hulle sien hul liggame
as ’n vervoermiddel vir hul koppe.

226
00:10:12,010 --> 00:10:14,000
(Gelag)

227
00:10:16,360 --> 00:10:17,650
Of hoe?

228
00:10:17,650 --> 00:10:21,440
Dis ’n manier om hulle koppe 
by vergaderings te kry.

229
00:10:21,440 --> 00:10:23,750
(Gelag)

230
00:10:25,020 --> 00:10:28,990
As julle ware bewys soek 
van buiteliggaamlike ervarings,

231
00:10:28,990 --> 00:10:32,720
besoek ’n residensiële konferensie
van senior akademici,

232
00:10:32,720 --> 00:10:35,650
en maak ’n draai by die sokkie 
op die laaste aand.

233
00:10:35,650 --> 00:10:37,470
(Gelag)

234
00:10:37,470 --> 00:10:38,940
En daar sal julle dit sien.

235
00:10:38,940 --> 00:10:43,280
Volwasse mans en vroue
wat ritmeloos wriemel.

236
00:10:43,280 --> 00:10:44,580
(Gelag)

237
00:10:45,960 --> 00:10:49,840
In afwagting van die einde
om tuis ’n artikel daaroor te gaan skryf.

238
00:10:49,840 --> 00:10:50,810
(Gelag)

239
00:10:50,990 --> 00:10:55,090
Ons opvoedingstelsel berus op die idee 
van akademiese vaardigheid.

240
00:10:55,090 --> 00:10:56,430
En daar's ’n rede daarvoor.

241
00:10:56,430 --> 00:11:00,280
Regoor die wêreld was daar
geen openbare opvoedingstelsels

242
00:11:00,280 --> 00:11:02,100
voor die 19de eeu nie.

243
00:11:02,100 --> 00:11:05,470
Hulle't almal moes in die behoeftes
van industrialisme voorsien.

244
00:11:05,470 --> 00:11:07,730
Die hierargie is gewortel in twee idees.

245
00:11:07,730 --> 00:11:12,230
Een, dat die mees nuttige vakke
vir werk heel bo is.

246
00:11:12,230 --> 00:11:15,130
So op skool is jy waarskynlik 
goedgunstiglik van

247
00:11:15,130 --> 00:11:17,020
goed waarvan jy gehou het weggestuur,

248
00:11:17,020 --> 00:11:20,190
op grond daarvan dat jy nooit
’n werk daardeur sou kry nie. Nè?

249
00:11:20,190 --> 00:11:22,180
Nie musiek nie, 
jy sal nie ’n musikant word nie;

250
00:11:22,180 --> 00:11:24,490
nie kuns nie, 
jy sal nie ’n kunstenaar word nie.

251
00:11:24,490 --> 00:11:28,180
Goedgunstige advies -- 
nou, uiters verkeerd.

252
00:11:28,180 --> 00:11:30,370
Die hele wêreld is verswelg 
in ’n rewolusie.

253
00:11:30,370 --> 00:11:32,570
En die tweede is akademiese vaardigheid,

254
00:11:32,570 --> 00:11:34,500
wat ons idee 
van intelligensie oorskadu,

255
00:11:34,500 --> 00:11:37,930
omdat die universiteite die stelsel 
na hul eie beeld ontwerp het.

256
00:11:37,930 --> 00:11:40,730
Die hele stelsel regoor die wêreld

257
00:11:40,730 --> 00:11:43,700
is ’n uitgerekte proses
van universiteitstoelating.

258
00:11:43,700 --> 00:11:46,000
En die gevolg is dat 
baie uiters talentvolle,

259
00:11:46,000 --> 00:11:49,040
briljante, kreatiewe mense 
dink dat hulle nie is nie,

260
00:11:49,040 --> 00:11:50,970
omdat dit waarin 
hulle goed was op skool

261
00:11:50,970 --> 00:11:53,520
nie waardeer is nie, 
of selfs gestigmatiseer is.

262
00:11:53,520 --> 00:11:55,700
En ons kan bekostig 
om so voort te gaan nie.

263
00:11:55,700 --> 00:11:58,000
In die volgende 30 jaar, volgens UNESCO,

264
00:11:58,000 --> 00:12:01,280
gaan meer mense wêreldwyd 
deur opvoeding gradueer

265
00:12:01,280 --> 00:12:04,730
as sedert die begin van geskiedenis.

266
00:12:04,730 --> 00:12:06,650
En dis die kombinasie
van al ons temas --

267
00:12:06,650 --> 00:12:09,050
tegnologie en hoe dit 
werk getransformeer het,

268
00:12:09,050 --> 00:12:12,340
en demografie 
en die massiewe bevolkingsontploffing.

269
00:12:12,340 --> 00:12:15,220
Skielik is grade niks werd nie.

270
00:12:15,220 --> 00:12:16,940
Nie waar nie?

271
00:12:16,940 --> 00:12:20,120
Toe ek ’n student was, 
het jy met ’n graad ’n werk gehad.

272
00:12:20,120 --> 00:12:22,940
As jy nie ’n werk gehad het nie, 
wou jy nie een hê nie.

273
00:12:22,940 --> 00:12:26,630
En ek wou nie een hê nie, 
om die waarheid te sê. (Gelag)

274
00:12:26,630 --> 00:12:29,450
Maar deesdae is kinders met grade

275
00:12:29,450 --> 00:12:32,440
gereeld oppad huis toe om verder 
te gaan TV speletjies speel,

276
00:12:32,440 --> 00:12:35,350
omdat jy ’n MA nodig het 
waar ’n BA voorheen voldoende was,

277
00:12:35,350 --> 00:12:37,000
en ’n PhD vir die volgende een.

278
00:12:37,000 --> 00:12:39,000
Dis ’n proses van akademiese inflasie.

279
00:12:39,000 --> 00:12:40,730
Die hele struktuur van opvoeding

280
00:12:40,730 --> 00:12:42,380
is besig om onder ons te skuif.

281
00:12:42,380 --> 00:12:44,730
Ons moet ons siening 
van intelligensie hersien.

282
00:12:44,730 --> 00:12:46,130
Ons weet drie dinge.

283
00:12:46,130 --> 00:12:47,790
Een, dis divers.

284
00:12:47,790 --> 00:12:50,700
Ons dink oor die wêreld op al die maniere
wat ons dit ervaar.

285
00:12:50,700 --> 00:12:53,700
Ons dink visueel, ons dink in klank, 
ons dink kineties.

286
00:12:53,700 --> 00:12:56,600
Ons dink in abstrakte terme, 
ons dink in beweging.

287
00:12:56,600 --> 00:12:59,680
Tweedens, intelligensie is dinamies.

288
00:12:59,680 --> 00:13:02,000
Kyk na die interaksies 
van ’n menslike brein:

289
00:13:02,000 --> 00:13:05,000
soos ons gister tydens 
heelwat aanbiedings gehoor het,

290
00:13:05,000 --> 00:13:07,390
is intelligensie wonderlik interaktief.

291
00:13:07,390 --> 00:13:10,000
Die brein is nie opgedeel 
in kompartemente nie.

292
00:13:10,000 --> 00:13:11,680
Inderwaarheid, is kreatiwiteit --

293
00:13:11,680 --> 00:13:15,710
wat ek definieer as die proses
van oorspronklike idees met waarde hê --

294
00:13:15,710 --> 00:13:18,900
gewoonlik iets wat gebeur 
deur die interaksie

295
00:13:18,900 --> 00:13:22,020
van verskillende maniere van dinge sien.

296
00:13:22,020 --> 00:13:26,140
Daar's ’n senuweebundel wat 
die twee helftes van die brein verbind:

297
00:13:26,140 --> 00:13:27,443
die corpus callosum.

298
00:13:27,443 --> 00:13:29,666
Dis dikker by vroue.

299
00:13:29,666 --> 00:13:31,280
Om aan te sluit by Helen gister:

300
00:13:31,280 --> 00:13:34,350
Dis waarskynlik hoekom vroue 
beter is met "multi-tasking".

301
00:13:34,350 --> 00:13:36,440
Want julle is mos, nè?

302
00:13:36,440 --> 00:13:39,860
Daar's baie navorsing, 
maar ek ervaar dit persoonlik.

303
00:13:39,860 --> 00:13:46,150
As my vrou tuis iets kook --
nie gereeld nie, dankie tog.

304
00:13:46,150 --> 00:13:47,520
(Gelag)

305
00:13:48,310 --> 00:13:50,590
Nee, sy het talente --
maar as sy kook,

306
00:13:50,590 --> 00:13:52,170
hanteer sy foonoproepe,

307
00:13:52,170 --> 00:13:55,690
praat sy met die kinders, 
verf sy die plafon.

308
00:13:55,690 --> 00:13:58,180
Sy doen ’n oophart-operasie hier.

309
00:13:58,180 --> 00:14:01,480
As ek kook, is die deur toe, 
die kinders is uit,

310
00:14:01,480 --> 00:14:04,420
die foon is op die mik, 
as sy inkom raak ek geïrriteerd.

311
00:14:04,420 --> 00:14:10,210
Ek sê: "Terry, asseblief, 
ek probeer ’n eier bak hier."

312
00:14:10,210 --> 00:14:13,020
(Gelag)

313
00:14:14,520 --> 00:14:16,333
"Gee my tog ’n kans."

314
00:14:16,333 --> 00:14:17,526
(Gelag)

315
00:14:17,526 --> 00:14:19,880
Ken julle daai ou filosofiese ding,

316
00:14:19,880 --> 00:14:23,390
as ’n boom in die bos val 
en niemand hoor dit nie, het dit gebeur?

317
00:14:23,390 --> 00:14:24,770
Onthou julle daai ou sê-ding?

318
00:14:24,770 --> 00:14:27,760
Ek't onlangs ’n goeie T-hemp gesien:

319
00:14:27,760 --> 00:14:31,130
"As ’n man homself uitspreek in ’n bos, 
en geen vrou hoor hom nie,

320
00:14:31,130 --> 00:14:35,590
is hy steeds verkeerd?"

321
00:14:35,590 --> 00:14:38,130
(Gelag)

322
00:14:40,290 --> 00:14:42,350
En die derde ding omtrent intelligensie is,

323
00:14:42,350 --> 00:14:44,400
dis spesifiek.

324
00:14:44,400 --> 00:14:46,730
Ek skryf tans aan ’n nuwe boek 
-- "Epiphany" --

325
00:14:46,730 --> 00:14:48,743
gebaseer op ’n reeks onderhoude met mense

326
00:14:48,743 --> 00:14:50,576
oor hoe hulle hul talent ontdek het.

327
00:14:50,576 --> 00:14:53,070
Dis fassinerend hoe mense 
daar uitgekom het.

328
00:14:53,070 --> 00:14:55,660
Dis aangespoor deur ’n gesprek
met ’n wonderlike vrou

329
00:14:55,660 --> 00:14:58,000
wat baie mense nie ken nie, 
Gillian Lynne.

330
00:14:58,000 --> 00:15:00,350
Al gehoor? Sommige het.

331
00:15:00,350 --> 00:15:02,360
Sy's ’n choreograaf; 
almal ken haar werk.

332
00:15:02,360 --> 00:15:04,830
Sy't "Cats" en 
"Phantom of the Opera" gedoen.

333
00:15:04,830 --> 00:15:05,760
Sy's wonderlik.

334
00:15:05,760 --> 00:15:08,620
Ek was van te vore raadslid 
van die Koninklike Ballet,

335
00:15:08,620 --> 00:15:11,240
soos julle kan sien.

336
00:15:11,240 --> 00:15:12,560
Ek't haar eendag gevra:

337
00:15:12,560 --> 00:15:14,460
"Gillian, hoe't jy ’n danser geword?"

338
00:15:14,460 --> 00:15:15,446
Dit was interessant.

339
00:15:15,446 --> 00:15:17,673
Toe sy op skool was,
was sy rêrig hopeloos.

340
00:15:17,673 --> 00:15:20,640
En die skool, in die 30's,
skryf toe vir haar ouers:

341
00:15:20,640 --> 00:15:22,980
"Ons dink Gillian het ’n leerprobleem."

342
00:15:22,980 --> 00:15:24,980
Sy kon nie konsentreer nie,
sy't gevroetel.

343
00:15:24,980 --> 00:15:28,610
Ek dink deesdae sou hulle sê sy't AGHS.
Sou julle nie ook nie?

344
00:15:28,610 --> 00:15:33,020
Maar dit was die 1930's,
en aandagafleibaarheid

345
00:15:33,020 --> 00:15:36,030
was nog nie ’n beskikbare kwaal nie.

346
00:15:36,030 --> 00:15:38,130
(Gelag)

347
00:15:38,130 --> 00:15:41,100
Mense was nie bewus 
hulle kon daaraan ly nie.

348
00:15:41,100 --> 00:15:42,500
(Gelag)

349
00:15:42,500 --> 00:15:46,800
In elk geval, 
sy gaan sien toe ’n spesialis.

350
00:15:46,800 --> 00:15:50,000
So sy's in ’n eikepaneel kamer met haar ma

351
00:15:50,000 --> 00:15:52,710
en sy't op ’n stoel se punt gaan sit,

352
00:15:52,710 --> 00:15:55,770
op haar hande vir 20 minute, 
terwyl die man met haar ma praat

353
00:15:55,770 --> 00:15:59,250
oor al die probleme 
wat Gillian by die skool het.

354
00:15:59,250 --> 00:16:01,980
Want sy't ander ontwrig; 
huiswerk altyd laat; ens. --

355
00:16:01,980 --> 00:16:03,000
kleine kind van agt.

356
00:16:03,000 --> 00:16:06,580
Op die ou end, gaan sit die dokter
langs Gillian en sê:

357
00:16:06,580 --> 00:16:09,710
"Gillian, ek't nou geluister 
na alles wat jou ma my vertel het,

358
00:16:09,710 --> 00:16:12,400
nou moet ek privaat met haar gesels.

359
00:16:12,400 --> 00:16:14,810
"Wag hier, ons is nou-nou terug."

360
00:16:14,810 --> 00:16:16,260
En hulle't haar daar gelos.

361
00:16:16,260 --> 00:16:17,730
Maar soos hulle uitgegaan het,

362
00:16:17,730 --> 00:16:20,820
het hy die radio op sy lessenaar aangesit.

363
00:16:20,820 --> 00:16:24,470
En toe hulle uit is, sê hy vir haar ma:
"Hou haar net dop."

364
00:16:24,470 --> 00:16:27,210
En die oomblik toe hulle uit is,

365
00:16:27,210 --> 00:16:30,040
was sy op haar voete, 
bewegend op die maat van die musiek.

366
00:16:30,040 --> 00:16:32,910
Hulle't vir ’n paar minute gekyk
en toe sê hy vir haar ma:

367
00:16:32,910 --> 00:16:38,490
"Mev. Lynne, Gillian is nie siek nie; 
sy's ’n danser.

368
00:16:38,490 --> 00:16:40,100
"Neem haar na ’n dansskool toe."

369
00:16:40,100 --> 00:16:41,170
Ek vra: "En toe?"

370
00:16:41,170 --> 00:16:44,180
"Sy het. Ek kan nie vir jou sê 
hoe wonderlik dit was nie.

371
00:16:44,180 --> 00:16:46,920
"Ons't in ’n kamer ingeloop 
en dit was vol mense soos ek.

372
00:16:46,920 --> 00:16:49,270
"Mense wat nie kon stilsit nie.

373
00:16:49,270 --> 00:16:53,920
"Mense wat moes beweeg om te dink."

374
00:16:53,920 --> 00:16:57,490
Hulle't ballet gedoen, en tap, jazz 
en moderne en kontemporêre dans.

375
00:16:57,490 --> 00:17:00,000
Sy't vir die Koninklike Ballet 
oudisie gedoen;

376
00:17:00,000 --> 00:17:02,780
’n solois geword; 
’n wonderlike loopbaan daar gehad.

377
00:17:02,780 --> 00:17:05,180
Sy't gegradueer
van die Koninklike Balletskool,

378
00:17:05,180 --> 00:17:07,870
die Gillian Lynne Dance Company gestig,

379
00:17:07,870 --> 00:17:09,310
en Andrew Lloyd Weber ontmoet.

380
00:17:09,310 --> 00:17:10,320
Sy's verantwoordelik

381
00:17:10,320 --> 00:17:13,070
vir van die suksesvolste 
musikale teater produksies ooit,

382
00:17:13,070 --> 00:17:16,040
sy't al aan miljoene plesier gegee,
en sy's ’n multi-millionêr.

383
00:17:16,040 --> 00:17:21,520
Iemand anders het haar dalk 
op medikasie gesit en gesê om te kalmeer.

384
00:17:22,410 --> 00:17:25,150
(Applous)

385
00:17:28,730 --> 00:17:30,110
Waarop dit neerkom is dit:

386
00:17:30,110 --> 00:17:31,930
Al Gore het die ander aand gepraat

387
00:17:31,930 --> 00:17:37,120
oor ekologie en die rewolusie 
wat ontketen is deur Rachel Carson.

388
00:17:37,120 --> 00:17:39,420
Ek glo ons enigste hoop vir die toekoms

389
00:17:39,420 --> 00:17:43,290
is om ’n nuwe idee van menslike ekologie 
aan te neem,

390
00:17:43,290 --> 00:17:45,770
een waarin ons begin om ons konsep

391
00:17:45,770 --> 00:17:48,120
van menslike kapasiteit
se rykdom te hersien.

392
00:17:48,120 --> 00:17:51,730
Ons opvoedingstelsel het ons breine gemyn

393
00:17:51,730 --> 00:17:55,420
soos ons die aarde stroopmyn: 
vir ’n spesifieke kommoditeit.

394
00:17:55,420 --> 00:17:58,080
En vir die toekoms, 
sal dit ons nie dien nie.

395
00:17:58,080 --> 00:18:00,000
Ons moet die fundamentele beginsels

396
00:18:00,000 --> 00:18:02,390
waarmee ons ons kinders opvoed, 
heroorweeg.

397
00:18:02,390 --> 00:18:05,160
Jonas Salk het gesê:

398
00:18:05,160 --> 00:18:09,900
"As al die insekte 
van die aarde af sou verdwyn,

399
00:18:09,900 --> 00:18:13,880
sou alle lewe op aarde 
binne 50 jaar uitsterf.

400
00:18:13,880 --> 00:18:17,130
"As al die mense 
van die aarde af sou verdwyn,

401
00:18:17,130 --> 00:18:20,370
sou alle vorms van lewe 
binne 50 jaar floreer."

402
00:18:20,370 --> 00:18:22,420
En hy's reg.

403
00:18:22,420 --> 00:18:26,720
Wat TED vier is die skat 
van die menselike verbeeldingsin.

404
00:18:26,720 --> 00:18:28,530
Ons moet nou versigtig wees

405
00:18:28,530 --> 00:18:30,820
dat ons dit met wysheid gebruik

406
00:18:30,820 --> 00:18:34,340
en dat ons van die senarios vermy 
waaroor ons gepraat het.

407
00:18:34,340 --> 00:18:38,000
En die enigste manier 
is om ons kreatiewe kapasiteite te sien

408
00:18:38,000 --> 00:18:40,000
vir die rykdom wat hulle is

409
00:18:40,000 --> 00:18:43,000
en ons kinders te sien 
vir die hoop wat hulle is.

410
00:18:43,000 --> 00:18:45,240
Ons opdrag is om 
hulle hele wese op te voed,

411
00:18:45,240 --> 00:18:47,120
om hierdie toekoms te kan trotseer.

412
00:18:47,120 --> 00:18:49,000
Ons sien dalk nie 
hierdie toekoms nie,

413
00:18:49,000 --> 00:18:50,760
maar hulle sal.

414
00:18:50,760 --> 00:18:53,810
En ons plig is om hulle te help 
om iets daarvan te maak.

415
00:18:53,810 --> 00:18:56,000
Baie dankie.

416
00:18:56,700 --> 00:19:00,460
(Applous)