0:00:02.050,0:00:05.310
Goeie môre. Hoe gaan dit?

0:00:05.310,0:00:06.280
(Gelag)

0:00:06.280,0:00:08.670
Dis fantasties sover, of hoe?

0:00:08.670,0:00:11.000
Die hele ding het my stomgeslaan.

0:00:11.000,0:00:12.680
Eintlik is ek op pad.

0:00:12.680,0:00:14.880
(Gelag)

0:00:18.150,0:00:20.140
Daar was drie temas sover,

0:00:20.140,0:00:23.810
deur die konferensie, [br]wat betrekking het op my praatjie.

0:00:23.810,0:00:28.460
Een is die ongelooflike bewyse [br]van menslike kreatiwiteit

0:00:28.460,0:00:31.130
in al die aanbiedings

0:00:31.130,0:00:33.260
en in al die mense hier.

0:00:33.260,0:00:36.400
Net die blote verskeidenheid [br]en omvang daarvan.

0:00:36.400,0:00:38.550
Tweedens is ons op ’n plek

0:00:38.550,0:00:41.100
waar ons geen idee het [br]wat gaan gebeur nie,

0:00:41.100,0:00:42.520
ten opsigte van die toekoms.

0:00:42.520,0:00:45.290
Geen idee hoe dinge dalk sal verloop nie.

0:00:45.290,0:00:47.410
Ek't ’n belang by opvoedkunde.

0:00:47.410,0:00:51.430
Eintlik het ons almal [br]’n belang by opvoedkunde.

0:00:51.430,0:00:52.666
Het julle nie?

0:00:52.666,0:00:54.333
Dis baie interessant.

0:00:54.333,0:00:56.000
As jy by ’n ete is,

0:00:56.000,0:00:58.380
en jy sê jy werk in opvoedkunde --

0:00:58.380,0:01:03.000
eintlik, om die waarheid te sê, [br]is jy nie gereeld by etes nie.

0:01:03.000,0:01:04.990
(Gelag)

0:01:04.990,0:01:08.290
As jy in opvoedkunde werk,[br]word jy nie genooi nie.

0:01:08.290,0:01:10.320
(Gelag)

0:01:10.320,0:01:14.460
En jy word nooit teruggenooi nie, [br]snaaks genoeg. Dis vir my vreemd.

0:01:14.460,0:01:17.190
Maar as jy is, en iemand vra:

0:01:17.190,0:01:18.350
"Wat doen jy vir ’n lewe?"

0:01:18.350,0:01:20.000
en jy sê jy werk in opvoedkunde,

0:01:20.000,0:01:21.680
sien jy hoe hulle verbleek.

0:01:21.680,0:01:25.170
Hulle's soos: "Aggenee, hoekom ek?"

0:01:25.170,0:01:26.280
(Gelag)

0:01:26.280,0:01:29.111
"My een aand uit hierdie hele week."

0:01:29.111,0:01:30.472
(Gelag)

0:01:30.472,0:01:33.696
Maar as jy iemand vra oor hulle opvoeding,[br]druk hulle jou in ’n hoek vas.

0:01:33.696,0:01:37.070
Want dis een van daai dinge[br]wat mense na aan die hart lê, is ek reg?

0:01:37.070,0:01:40.720
Soos geloof, en geld en ander dinge.

0:01:42.400,0:01:45.480
Ek't ’n groot belang by opvoedkunde [br]en ek dink ons almal het --

0:01:45.480,0:01:46.910
’n groot persoonlike belang --

0:01:46.910,0:01:48.930
deels omdat dit opvoeding is

0:01:48.930,0:01:51.930
wat ons in hierdie [br]onbegryplike toekoms moet in neem.

0:01:51.930,0:01:55.500
Dink net, [br]kinders wat dié jaar skool begin

0:01:55.500,0:02:00.240
tree af in 2065.

0:02:00.240,0:02:01.990
Niemand het ’n idee --

0:02:01.990,0:02:05.720
ten spyte van al die kennis [br]wat die laaste vier dae hier vertoon is --

0:02:05.720,0:02:07.860
hoe die wêreld gaan lyk[br]oor vyf jaar nie.

0:02:07.860,0:02:10.340
En tog moet ons [br]hulle daarvoor opvoed.

0:02:10.340,0:02:12.950
So die onvoorspelbaarheid[br]is ongelooflik.

0:02:12.950,0:02:14.560
En die derde deel is dat

0:02:14.560,0:02:17.510
ons almal nietemin saamgestem het

0:02:17.510,0:02:21.980
oor die werklik buitengewone kapasiteite [br]wat kinders het --

0:02:21.980,0:02:24.336
hulle kapasiteite vir innovasie.

0:02:24.336,0:02:27.173
Sirena gisteraand was ongelooflik.

0:02:27.173,0:02:29.070
Net om te sien wat sy kan doen.

0:02:29.070,0:02:33.500
En sy's uitsonderlik, maar ek dink nie

0:02:33.500,0:02:37.170
sy's uitsonderlik [br]in die geheel van kindwees nie.

0:02:37.170,0:02:39.190
Sy's ’n buitengewoon toegewyde persoon

0:02:39.190,0:02:40.630
wat ’n talent gevind het.

0:02:40.630,0:02:43.080
Ek voer aan dat alle kinders [br]geweldige talente het.

0:02:43.080,0:02:46.310
En ons vermors dit, nogal meedoënloos.

0:02:46.310,0:02:48.000
So ek wil praat oor opvoedkunde

0:02:48.000,0:02:50.270
en ek wil praat oor kreatiwiteit.

0:02:50.270,0:02:56.040
Kreatiwiteit is nou net so belangrik [br]soos geletterheid in opvoeding

0:02:56.040,0:02:59.730
en ons moet dit dieselfde status toeken.

0:02:59.730,0:03:01.960
(Applous) Dankie.

0:03:01.960,0:03:04.790
(Applous)

0:03:05.560,0:03:07.320
Dit was dit, terloops.

0:03:07.320,0:03:08.386
Baie dankie.

0:03:08.386,0:03:09.884
(Gelag)

0:03:10.324,0:03:12.444
So, nog 15 minute.

0:03:12.444,0:03:14.822
(Gelag)

0:03:14.822,0:03:16.822
Wel, ek is gebore... nee.

0:03:16.822,0:03:17.810
(Gelag)

0:03:19.690,0:03:22.490
Ek't onlangs ’n storie gehoor --[br]ek vertel dit graag --

0:03:22.490,0:03:25.220
van ’n dogtertjie in ’n tekenklas.

0:03:25.220,0:03:27.000
Sy was ses, agter in die klas, [br]aan't teken,

0:03:27.000,0:03:29.850
en die juffrou het gesê [br]dié kind het omtrent nooit aandag gegee nie,

0:03:29.850,0:03:32.120
maar in dié tekenklas het sy.

0:03:32.120,0:03:33.506
Die juffrou was gefassineerd.

0:03:33.506,0:03:36.250
Sy't haar gaan vra:[br]"Wat teken jy?"

0:03:36.250,0:03:40.000
Die kind sê toe: [br]"Ek teken ’n prentjie van God."

0:03:40.000,0:03:43.190
En die juffrou sê: [br]"Maar niemand weet hoe God lyk nie."

0:03:43.190,0:03:46.460
En die dogtertjie sê toe: [br]"Hulle sal nou-nou."

0:03:46.460,0:03:52.890
(Gelag)

0:03:56.750,0:03:59.440
Toe my seun vier was in Engeland --

0:03:59.440,0:04:02.060
eintlik was hy eerlikwaar oral vier.

0:04:02.060,0:04:03.380
(Gelag)

0:04:03.380,0:04:06.470
Strenggesproke, waarookal hy gegaan het, [br]was hy vier daai jaar.

0:04:06.470,0:04:09.660
Hy was in die Kersspel.[br]Onthou julle die storie?

0:04:09.660,0:04:10.870
(Gelag)

0:04:10.870,0:04:12.660
Dit was ’n grote.

0:04:12.660,0:04:15.010
Mel Gibson het die opvolg gedoen.

0:04:15.010,0:04:16.330
(Gelag)

0:04:16.330,0:04:17.650
"Kersspel II."

0:04:19.190,0:04:21.710
James was Josef;[br]ons was in ons noppies.

0:04:21.710,0:04:25.130
Een van die hoofrolle!

0:04:25.130,0:04:27.080
Ons't agente met T-hemde gehad:

0:04:27.080,0:04:29.910
"James Robinson IS Josef!" (Gelag)

0:04:29.910,0:04:31.540
Hy moes niks sê nie, [br]maar julle weet mos,

0:04:31.540,0:04:33.590
wanneer die drie wyse manne inkom?

0:04:33.590,0:04:36.130
Hulle bring goud, [br]wierook [frankincense] en mirre.

0:04:36.130,0:04:37.600
Dit het rêrig gebeur.

0:04:37.600,0:04:40.000
Ek dink hulle't net uit beurt uit gegaan,

0:04:40.000,0:04:41.860
want ons't die seuntjie later gevra:

0:04:41.860,0:04:44.810
"Was jy OK daarmee?" En hy't gesê: [br]"Ja. Was dit dan verkeerd?"

0:04:44.810,0:04:45.840
Hulle't net geruil.

0:04:45.840,0:04:47.000
Die drie seuns kom in --

0:04:47.000,0:04:49.200
vierjariges met vatdoeke om hulle koppe --

0:04:49.200,0:04:50.730
en hulle sit die bokse neer,

0:04:50.730,0:04:53.390
en die eerste een sê: [br]"Ek bring vir U goud."

0:04:53.390,0:04:56.200
Die tweede een sê: [br]"Ek bring vir U mirre."

0:04:56.200,0:05:02.130
En die derde een sê: [br]"Frank sent this." (Gelag)

0:05:02.600,0:05:05.600
(Gelag)

0:05:10.590,0:05:14.090
Dit alles om te sê: [br]kinders sal ’n kans vat.

0:05:14.090,0:05:17.470
As hulle nie weet nie, sal hulle probeer.

0:05:17.470,0:05:20.950
Nie waar nie? Hulle's nie bang [br]om verkeerd te wees nie.

0:05:20.950,0:05:25.020
Ek bedoel nie dat verkeerd wees [br]en kreatief wees dieselfde is nie.

0:05:25.020,0:05:28.010
Maar as jy nie bereid is [br]om verkeerd te wees nie,

0:05:28.010,0:05:30.610
sal jy nooit [br]iets oorspronklik uitdink nie --

0:05:30.610,0:05:33.500
as jy nie bereid is[br]om verkeerd te wees nie.

0:05:33.500,0:05:37.810
Teen die tyd wat hulle groot is,[br]het meeste kinders dié kapasiteit verloor.

0:05:37.810,0:05:40.110
Hulle word bang om verkeerd te wees.

0:05:40.110,0:05:41.770
En ons bestuur ons maatskappye so.

0:05:41.770,0:05:43.390
Ons stigmatiseer foute.

0:05:43.390,0:05:45.640
En nou bedryf ons [br]nasionale opvoedingstelsels

0:05:45.640,0:05:49.610
waar foute die ergste ding is [br]wat ’n mens kan maak.

0:05:49.610,0:05:51.020
En die gevolg is dat

0:05:51.020,0:05:54.230
ons mense uit [br]hulle kreatiewe kapasiteite uit opvoed.

0:05:54.230,0:05:58.760
Picasso het gesê dat alle kinders [br]gebore kunstenaars is.

0:05:58.760,0:06:02.190
Die probleem is om een te bly [br]soos ons grootword.

0:06:02.190,0:06:05.250
Ek glo vas: [br]Ons groei nie in kreatiwiteit in nie,

0:06:05.250,0:06:06.920
ons groei uit dit uit.

0:06:06.920,0:06:09.710
Of ons word uit dit uit opgevoed.

0:06:09.710,0:06:12.190
So hoekom is dit so?

0:06:12.190,0:06:15.010
Ek't tot vyf jaar gelede [br]op Stratford-op-Avon gewoon.

0:06:15.010,0:06:17.970
Ons't van Stratford na Los Angeles getrek.

0:06:17.970,0:06:21.110
So julle kan julle indink [br]wat ’n seepgladde oorgang dit was.

0:06:21.110,0:06:21.980
(Gelag)

0:06:21.980,0:06:24.000
Eintlik het ons in Snitterfield gewoon,

0:06:24.000,0:06:25.540
net buite Stratford,

0:06:25.540,0:06:28.340
en dis waar Shakespeare se pa gebore is.

0:06:28.340,0:06:30.820
Is julle getref deur ’n nuwe gedagte? [br]Ek is.

0:06:30.820,0:06:34.560
Mens dink nie aan Shakespeare [br]as iemand met ’n pa nie.

0:06:34.560,0:06:37.200
Want mens dink nie [br]aan Shakespeare as ’n kind nie.

0:06:37.200,0:06:38.710
Shakespeare op sewe?

0:06:38.710,0:06:40.050
Nooit nie.

0:06:40.050,0:06:42.000
Hy was tog op ’n kol sewe.

0:06:42.000,0:06:46.220
In iemand se Engelse klas.

0:06:46.220,0:06:49.000
(Gelag)

0:06:50.900,0:06:54.333
Hoe irriterend moet dit nie wees nie?

0:06:54.333,0:06:56.976
(Gelag)

0:06:59.906,0:07:02.000
"Moet harder probeer."

0:07:02.000,0:07:03.200
(Gelag)

0:07:05.640,0:07:09.690
Word bed toe gestuur deur sy pa, [br]"Klim in die bed, nou!

0:07:09.690,0:07:11.523
"Een sit neer daai potlood."

0:07:11.523,0:07:12.026
(Gelag)

0:07:12.026,0:07:14.976
"En hou op om so te praat." [br]

0:07:14.976,0:07:16.996
(Gelag)

0:07:17.496,0:07:20.160
"Dit verwar almal."

0:07:20.160,0:07:23.160
(Gelag)

0:07:23.900,0:07:29.550
In elk geval, ons't getrek [br]van Statford na Los Angeles,

0:07:29.550,0:07:31.750
en ek wil net iets sê oor die oorgang.

0:07:31.750,0:07:33.000
My seun wou nie kom nie.

0:07:33.000,0:07:35.900
Ek't twee kinders. [br]Hy's nou 21; my dogter is 16.

0:07:35.900,0:07:38.000
Hy wou nie Los Angeles toe kom nie.

0:07:38.000,0:07:41.970
Hy was mal daaroor, [br]maar hy't ’n meisie in Engeland gehad.

0:07:41.970,0:07:44.820
Die liefde van sy lewe, Sarah.

0:07:44.820,0:07:46.846
Hy't haar al ’n maand geken.

0:07:46.846,0:07:47.763
(Gelag)

0:07:47.763,0:07:50.990
Maar hulle't al vier herdenkings gevier,

0:07:50.990,0:07:52.870
want dis ’n lang tyd op 16.

0:07:52.870,0:07:54.210
Hy was ontsteld op die vlug,

0:07:54.210,0:07:57.090
hy't gesê: "Ek sal nooit weer [br]’n meisie soos Sarah kry nie."

0:07:57.090,0:08:00.666
Ons was nogals opgemaak daaroor, [br]om die waarheid te sê --

0:08:00.666,0:08:05.333
(Gelag)

0:08:07.483,0:08:10.800
Sy was die hoofrede hoekom ons landuit is.

0:08:10.800,0:08:12.400
(Gelag)

0:08:15.830,0:08:18.080
Maar iets tref jou [br]wanneer jy Amerika toe trek

0:08:18.080,0:08:19.390
en om die wêreld reis:

0:08:19.390,0:08:23.590
Elke opvoedingstelsel op aarde [br]het dieselfde hiërargie van vakke.

0:08:23.590,0:08:24.790
Elke een.

0:08:24.790,0:08:26.490
Jy sou dink dis anders, maar nee.

0:08:26.490,0:08:28.890
Heel bo is wiskunde en tale,

0:08:28.890,0:08:31.250
dan die wysbegeerte, [br]en heel onder is die kunste.

0:08:31.250,0:08:32.790
Orals op aarde.

0:08:32.790,0:08:37.600
En in min of meer elke stelsel[br]is daar ook ’n hiërargie binne die kunste

0:08:37.600,0:08:40.270
Kuns en musiek kry gewoonlik [br]’n hoër status in skole

0:08:40.270,0:08:41.770
as drama en dans.

0:08:41.770,0:08:43.930
Daar's geen opvoedingstelsel

0:08:43.930,0:08:45.710
wat dans elke dag vir kinders leer

0:08:45.710,0:08:48.430
soos ons vir hulle wiskunde leer nie. [br]Hoekom?

0:08:48.430,0:08:51.460
Hoekom nie? Ek dink dis nogal belangrik.

0:08:51.460,0:08:53.460
Wiskunde is belangrik, [br]maar dans is ook.

0:08:53.460,0:08:55.920
Kinders dans baie as hulle mag, [br]ons almal doen dit.

0:08:55.920,0:09:00.200
Ons het almal liggame, of hoe? [br]Het ek ’n vergadering misgeloop?

0:09:00.200,0:09:01.440
(Gelag)

0:09:02.200,0:09:04.380
Wat waarlik gebeur is,[br]soos kinders grootword,

0:09:04.380,0:09:07.400
begin ons hulle geleidelik [br]van die middellyf af boontoe opvoed.

0:09:07.400,0:09:09.390
En dan fokus ons op hulle koppe.

0:09:09.390,0:09:12.070
En effens na een kant toe.

0:09:12.070,0:09:14.260
As jy opvoeding sou besoek, [br]as ’n ruimtewese,

0:09:14.260,0:09:17.170
en sê: "Waarvoor is openbare opvoeding?"

0:09:17.170,0:09:19.570
sou jy moes aflei [br]-- as jy kyk na die uitset,

0:09:19.570,0:09:21.110
wie behaal sukses hierdeur,

0:09:21.110,0:09:23.000
wie doen alles wat hulle moet,

0:09:23.000,0:09:26.000
wie kry al die "brownie points", [br]wie is die wenners --

0:09:26.000,0:09:29.000
sou jy moes aflei [br]dat die hele doel van openbare opvoeding

0:09:29.000,0:09:30.143
regoor die wêreld

0:09:30.143,0:09:32.825
is om universiteitsprofessors te lewer.

0:09:32.825,0:09:33.637
Of hoe?

0:09:33.637,0:09:35.240
Hulle's die mense wat bo uitkom.

0:09:35.240,0:09:38.000
En ek was een, so vat so.

0:09:38.000,0:09:40.000
(Gelag)

0:09:41.750,0:09:43.710
En ek hou van hulle, [br]maar julle weet,

0:09:43.710,0:09:46.650
ons moet hulle nie as die hoogtepunt

0:09:46.650,0:09:48.210
van alle prestasie voorhou nie.

0:09:48.210,0:09:50.180
Hulle's net ’n vorm van lewe,

0:09:50.180,0:09:51.653
nog ’n vorm van lewe.

0:09:51.653,0:09:54.516
Maar hulle's nogal vreemd,[br]en ek sê dit uit toegeneentheid.

0:09:54.516,0:09:57.000
Daar's iets vreemd omtrent hulle [br]in my ervaring --

0:09:57.000,0:10:00.000
nie almal nie, maar tipies, [br]lewe hulle in hul koppe.

0:10:00.000,0:10:03.770
Hulle lewe daar bo, [br]en effens na een kant toe.

0:10:03.770,0:10:07.090
Hulle's ontliggaam, julle weet, [br]op ’n soortvan letterlike manier.

0:10:07.090,0:10:12.010
Hulle sien hul liggame[br]as ’n vervoermiddel vir hul koppe.

0:10:12.010,0:10:14.000
(Gelag)

0:10:16.360,0:10:17.650
Of hoe?

0:10:17.650,0:10:21.440
Dis ’n manier om hulle koppe [br]by vergaderings te kry.

0:10:21.440,0:10:23.750
(Gelag)

0:10:25.020,0:10:28.990
As julle ware bewys soek [br]van buiteliggaamlike ervarings,

0:10:28.990,0:10:32.720
besoek ’n residensiële konferensie[br]van senior akademici,

0:10:32.720,0:10:35.650
en maak ’n draai by die sokkie [br]op die laaste aand.

0:10:35.650,0:10:37.470
(Gelag)

0:10:37.470,0:10:38.940
En daar sal julle dit sien.

0:10:38.940,0:10:43.280
Volwasse mans en vroue[br]wat ritmeloos wriemel.

0:10:43.280,0:10:44.580
(Gelag)

0:10:45.960,0:10:49.840
In afwagting van die einde[br]om tuis ’n artikel daaroor te gaan skryf.

0:10:49.840,0:10:50.810
(Gelag)

0:10:50.990,0:10:55.090
Ons opvoedingstelsel berus op die idee [br]van akademiese vaardigheid.

0:10:55.090,0:10:56.430
En daar's ’n rede daarvoor.

0:10:56.430,0:11:00.280
Regoor die wêreld was daar[br]geen openbare opvoedingstelsels

0:11:00.280,0:11:02.100
voor die 19de eeu nie.

0:11:02.100,0:11:05.470
Hulle't almal moes in die behoeftes[br]van industrialisme voorsien.

0:11:05.470,0:11:07.730
Die hierargie is gewortel in twee idees.

0:11:07.730,0:11:12.230
Een, dat die mees nuttige vakke[br]vir werk heel bo is.

0:11:12.230,0:11:15.130
So op skool is jy waarskynlik [br]goedgunstiglik van

0:11:15.130,0:11:17.020
goed waarvan jy gehou het weggestuur,

0:11:17.020,0:11:20.190
op grond daarvan dat jy nooit[br]’n werk daardeur sou kry nie. Nè?

0:11:20.190,0:11:22.180
Nie musiek nie, [br]jy sal nie ’n musikant word nie;

0:11:22.180,0:11:24.490
nie kuns nie, [br]jy sal nie ’n kunstenaar word nie.

0:11:24.490,0:11:28.180
Goedgunstige advies -- [br]nou, uiters verkeerd.

0:11:28.180,0:11:30.370
Die hele wêreld is verswelg [br]in ’n rewolusie.

0:11:30.370,0:11:32.570
En die tweede is akademiese vaardigheid,

0:11:32.570,0:11:34.500
wat ons idee [br]van intelligensie oorskadu,

0:11:34.500,0:11:37.930
omdat die universiteite die stelsel [br]na hul eie beeld ontwerp het.

0:11:37.930,0:11:40.730
Die hele stelsel regoor die wêreld

0:11:40.730,0:11:43.700
is ’n uitgerekte proses[br]van universiteitstoelating.

0:11:43.700,0:11:46.000
En die gevolg is dat [br]baie uiters talentvolle,

0:11:46.000,0:11:49.040
briljante, kreatiewe mense [br]dink dat hulle nie is nie,

0:11:49.040,0:11:50.970
omdat dit waarin [br]hulle goed was op skool

0:11:50.970,0:11:53.520
nie waardeer is nie, [br]of selfs gestigmatiseer is.

0:11:53.520,0:11:55.700
En ons kan bekostig [br]om so voort te gaan nie.

0:11:55.700,0:11:58.000
In die volgende 30 jaar, volgens UNESCO,

0:11:58.000,0:12:01.280
gaan meer mense wêreldwyd [br]deur opvoeding gradueer

0:12:01.280,0:12:04.730
as sedert die begin van geskiedenis.

0:12:04.730,0:12:06.650
En dis die kombinasie[br]van al ons temas --

0:12:06.650,0:12:09.050
tegnologie en hoe dit [br]werk getransformeer het,

0:12:09.050,0:12:12.340
en demografie [br]en die massiewe bevolkingsontploffing.

0:12:12.340,0:12:15.220
Skielik is grade niks werd nie.

0:12:15.220,0:12:16.940
Nie waar nie?

0:12:16.940,0:12:20.120
Toe ek ’n student was, [br]het jy met ’n graad ’n werk gehad.

0:12:20.120,0:12:22.940
As jy nie ’n werk gehad het nie, [br]wou jy nie een hê nie.

0:12:22.940,0:12:26.630
En ek wou nie een hê nie, [br]om die waarheid te sê. (Gelag)

0:12:26.630,0:12:29.450
Maar deesdae is kinders met grade

0:12:29.450,0:12:32.440
gereeld oppad huis toe om verder [br]te gaan TV speletjies speel,

0:12:32.440,0:12:35.350
omdat jy ’n MA nodig het [br]waar ’n BA voorheen voldoende was,

0:12:35.350,0:12:37.000
en ’n PhD vir die volgende een.

0:12:37.000,0:12:39.000
Dis ’n proses van akademiese inflasie.

0:12:39.000,0:12:40.730
Die hele struktuur van opvoeding

0:12:40.730,0:12:42.380
is besig om onder ons te skuif.

0:12:42.380,0:12:44.730
Ons moet ons siening [br]van intelligensie hersien.

0:12:44.730,0:12:46.130
Ons weet drie dinge.

0:12:46.130,0:12:47.790
Een, dis divers.

0:12:47.790,0:12:50.700
Ons dink oor die wêreld op al die maniere[br]wat ons dit ervaar.

0:12:50.700,0:12:53.700
Ons dink visueel, ons dink in klank, [br]ons dink kineties.

0:12:53.700,0:12:56.600
Ons dink in abstrakte terme, [br]ons dink in beweging.

0:12:56.600,0:12:59.680
Tweedens, intelligensie is dinamies.

0:12:59.680,0:13:02.000
Kyk na die interaksies [br]van ’n menslike brein:

0:13:02.000,0:13:05.000
soos ons gister tydens [br]heelwat aanbiedings gehoor het,

0:13:05.000,0:13:07.390
is intelligensie wonderlik interaktief.

0:13:07.390,0:13:10.000
Die brein is nie opgedeel [br]in kompartemente nie.

0:13:10.000,0:13:11.680
Inderwaarheid, is kreatiwiteit --

0:13:11.680,0:13:15.710
wat ek definieer as die proses[br]van oorspronklike idees met waarde hê --

0:13:15.710,0:13:18.900
gewoonlik iets wat gebeur [br]deur die interaksie

0:13:18.900,0:13:22.020
van verskillende maniere van dinge sien.

0:13:22.020,0:13:26.140
Daar's ’n senuweebundel wat [br]die twee helftes van die brein verbind:

0:13:26.140,0:13:27.443
die corpus callosum.

0:13:27.443,0:13:29.666
Dis dikker by vroue.

0:13:29.666,0:13:31.280
Om aan te sluit by Helen gister:

0:13:31.280,0:13:34.350
Dis waarskynlik hoekom vroue [br]beter is met "multi-tasking".

0:13:34.350,0:13:36.440
Want julle is mos, nè?

0:13:36.440,0:13:39.860
Daar's baie navorsing, [br]maar ek ervaar dit persoonlik.

0:13:39.860,0:13:46.150
As my vrou tuis iets kook --[br]nie gereeld nie, dankie tog.

0:13:46.150,0:13:47.520
(Gelag)

0:13:48.310,0:13:50.590
Nee, sy het talente --[br]maar as sy kook,

0:13:50.590,0:13:52.170
hanteer sy foonoproepe,

0:13:52.170,0:13:55.690
praat sy met die kinders, [br]verf sy die plafon.

0:13:55.690,0:13:58.180
Sy doen ’n oophart-operasie hier.

0:13:58.180,0:14:01.480
As ek kook, is die deur toe, [br]die kinders is uit,

0:14:01.480,0:14:04.420
die foon is op die mik, [br]as sy inkom raak ek geïrriteerd.

0:14:04.420,0:14:10.210
Ek sê: "Terry, asseblief, [br]ek probeer ’n eier bak hier."

0:14:10.210,0:14:13.020
(Gelag)

0:14:14.520,0:14:16.333
"Gee my tog ’n kans."

0:14:16.333,0:14:17.526
(Gelag)

0:14:17.526,0:14:19.880
Ken julle daai ou filosofiese ding,

0:14:19.880,0:14:23.390
as ’n boom in die bos val [br]en niemand hoor dit nie, het dit gebeur?

0:14:23.390,0:14:24.770
Onthou julle daai ou sê-ding?

0:14:24.770,0:14:27.760
Ek't onlangs ’n goeie T-hemp gesien:

0:14:27.760,0:14:31.130
"As ’n man homself uitspreek in ’n bos, [br]en geen vrou hoor hom nie,

0:14:31.130,0:14:35.590
is hy steeds verkeerd?"

0:14:35.590,0:14:38.130
(Gelag)

0:14:40.290,0:14:42.350
En die derde ding omtrent intelligensie is,

0:14:42.350,0:14:44.400
dis spesifiek.

0:14:44.400,0:14:46.730
Ek skryf tans aan ’n nuwe boek [br]-- "Epiphany" --

0:14:46.730,0:14:48.743
gebaseer op ’n reeks onderhoude met mense

0:14:48.743,0:14:50.576
oor hoe hulle hul talent ontdek het.

0:14:50.576,0:14:53.070
Dis fassinerend hoe mense [br]daar uitgekom het.

0:14:53.070,0:14:55.660
Dis aangespoor deur ’n gesprek[br]met ’n wonderlike vrou

0:14:55.660,0:14:58.000
wat baie mense nie ken nie, [br]Gillian Lynne.

0:14:58.000,0:15:00.350
Al gehoor? Sommige het.

0:15:00.350,0:15:02.360
Sy's ’n choreograaf; [br]almal ken haar werk.

0:15:02.360,0:15:04.830
Sy't "Cats" en [br]"Phantom of the Opera" gedoen.

0:15:04.830,0:15:05.760
Sy's wonderlik.

0:15:05.760,0:15:08.620
Ek was van te vore raadslid [br]van die Koninklike Ballet,

0:15:08.620,0:15:11.240
soos julle kan sien.

0:15:11.240,0:15:12.560
Ek't haar eendag gevra:

0:15:12.560,0:15:14.460
"Gillian, hoe't jy ’n danser geword?"

0:15:14.460,0:15:15.446
Dit was interessant.

0:15:15.446,0:15:17.673
Toe sy op skool was,[br]was sy rêrig hopeloos.

0:15:17.673,0:15:20.640
En die skool, in die 30's,[br]skryf toe vir haar ouers:

0:15:20.640,0:15:22.980
"Ons dink Gillian het ’n leerprobleem."

0:15:22.980,0:15:24.980
Sy kon nie konsentreer nie,[br]sy't gevroetel.

0:15:24.980,0:15:28.610
Ek dink deesdae sou hulle sê sy't AGHS.[br]Sou julle nie ook nie?

0:15:28.610,0:15:33.020
Maar dit was die 1930's,[br]en aandagafleibaarheid

0:15:33.020,0:15:36.030
was nog nie ’n beskikbare kwaal nie.

0:15:36.030,0:15:38.130
(Gelag)

0:15:38.130,0:15:41.100
Mense was nie bewus [br]hulle kon daaraan ly nie.

0:15:41.100,0:15:42.500
(Gelag)

0:15:42.500,0:15:46.800
In elk geval, [br]sy gaan sien toe ’n spesialis.

0:15:46.800,0:15:50.000
So sy's in ’n eikepaneel kamer met haar ma

0:15:50.000,0:15:52.710
en sy't op ’n stoel se punt gaan sit,

0:15:52.710,0:15:55.770
op haar hande vir 20 minute, [br]terwyl die man met haar ma praat

0:15:55.770,0:15:59.250
oor al die probleme [br]wat Gillian by die skool het.

0:15:59.250,0:16:01.980
Want sy't ander ontwrig; [br]huiswerk altyd laat; ens. --

0:16:01.980,0:16:03.000
kleine kind van agt.

0:16:03.000,0:16:06.580
Op die ou end, gaan sit die dokter[br]langs Gillian en sê:

0:16:06.580,0:16:09.710
"Gillian, ek't nou geluister [br]na alles wat jou ma my vertel het,

0:16:09.710,0:16:12.400
nou moet ek privaat met haar gesels.

0:16:12.400,0:16:14.810
"Wag hier, ons is nou-nou terug."

0:16:14.810,0:16:16.260
En hulle't haar daar gelos.

0:16:16.260,0:16:17.730
Maar soos hulle uitgegaan het,

0:16:17.730,0:16:20.820
het hy die radio op sy lessenaar aangesit.

0:16:20.820,0:16:24.470
En toe hulle uit is, sê hy vir haar ma:[br]"Hou haar net dop."

0:16:24.470,0:16:27.210
En die oomblik toe hulle uit is,

0:16:27.210,0:16:30.040
was sy op haar voete, [br]bewegend op die maat van die musiek.

0:16:30.040,0:16:32.910
Hulle't vir ’n paar minute gekyk[br]en toe sê hy vir haar ma:

0:16:32.910,0:16:38.490
"Mev. Lynne, Gillian is nie siek nie; [br]sy's ’n danser.

0:16:38.490,0:16:40.100
"Neem haar na ’n dansskool toe."

0:16:40.100,0:16:41.170
Ek vra: "En toe?"

0:16:41.170,0:16:44.180
"Sy het. Ek kan nie vir jou sê [br]hoe wonderlik dit was nie.

0:16:44.180,0:16:46.920
"Ons't in ’n kamer ingeloop [br]en dit was vol mense soos ek.

0:16:46.920,0:16:49.270
"Mense wat nie kon stilsit nie.

0:16:49.270,0:16:53.920
"Mense wat moes beweeg om te dink."

0:16:53.920,0:16:57.490
Hulle't ballet gedoen, en tap, jazz [br]en moderne en kontemporêre dans.

0:16:57.490,0:17:00.000
Sy't vir die Koninklike Ballet [br]oudisie gedoen;

0:17:00.000,0:17:02.780
’n solois geword; [br]’n wonderlike loopbaan daar gehad.

0:17:02.780,0:17:05.180
Sy't gegradueer[br]van die Koninklike Balletskool,

0:17:05.180,0:17:07.870
die Gillian Lynne Dance Company gestig,

0:17:07.870,0:17:09.310
en Andrew Lloyd Weber ontmoet.

0:17:09.310,0:17:10.320
Sy's verantwoordelik

0:17:10.320,0:17:13.070
vir van die suksesvolste [br]musikale teater produksies ooit,

0:17:13.070,0:17:16.040
sy't al aan miljoene plesier gegee,[br]en sy's ’n multi-millionêr.

0:17:16.040,0:17:21.520
Iemand anders het haar dalk [br]op medikasie gesit en gesê om te kalmeer.

0:17:22.410,0:17:25.150
(Applous)

0:17:28.730,0:17:30.110
Waarop dit neerkom is dit:

0:17:30.110,0:17:31.930
Al Gore het die ander aand gepraat

0:17:31.930,0:17:37.120
oor ekologie en die rewolusie [br]wat ontketen is deur Rachel Carson.

0:17:37.120,0:17:39.420
Ek glo ons enigste hoop vir die toekoms

0:17:39.420,0:17:43.290
is om ’n nuwe idee van menslike ekologie [br]aan te neem,

0:17:43.290,0:17:45.770
een waarin ons begin om ons konsep

0:17:45.770,0:17:48.120
van menslike kapasiteit[br]se rykdom te hersien.

0:17:48.120,0:17:51.730
Ons opvoedingstelsel het ons breine gemyn

0:17:51.730,0:17:55.420
soos ons die aarde stroopmyn: [br]vir ’n spesifieke kommoditeit.

0:17:55.420,0:17:58.080
En vir die toekoms, [br]sal dit ons nie dien nie.

0:17:58.080,0:18:00.000
Ons moet die fundamentele beginsels

0:18:00.000,0:18:02.390
waarmee ons ons kinders opvoed, [br]heroorweeg.

0:18:02.390,0:18:05.160
Jonas Salk het gesê:

0:18:05.160,0:18:09.900
"As al die insekte [br]van die aarde af sou verdwyn,

0:18:09.900,0:18:13.880
sou alle lewe op aarde [br]binne 50 jaar uitsterf.

0:18:13.880,0:18:17.130
"As al die mense [br]van die aarde af sou verdwyn,

0:18:17.130,0:18:20.370
sou alle vorms van lewe [br]binne 50 jaar floreer."

0:18:20.370,0:18:22.420
En hy's reg.

0:18:22.420,0:18:26.720
Wat TED vier is die skat [br]van die menselike verbeeldingsin.

0:18:26.720,0:18:28.530
Ons moet nou versigtig wees

0:18:28.530,0:18:30.820
dat ons dit met wysheid gebruik

0:18:30.820,0:18:34.340
en dat ons van die senarios vermy [br]waaroor ons gepraat het.

0:18:34.340,0:18:38.000
En die enigste manier [br]is om ons kreatiewe kapasiteite te sien

0:18:38.000,0:18:40.000
vir die rykdom wat hulle is

0:18:40.000,0:18:43.000
en ons kinders te sien [br]vir die hoop wat hulle is.

0:18:43.000,0:18:45.240
Ons opdrag is om [br]hulle hele wese op te voed,

0:18:45.240,0:18:47.120
om hierdie toekoms te kan trotseer.

0:18:47.120,0:18:49.000
Ons sien dalk nie [br]hierdie toekoms nie,

0:18:49.000,0:18:50.760
maar hulle sal.

0:18:50.760,0:18:53.810
En ons plig is om hulle te help [br]om iets daarvan te maak.

0:18:53.810,0:18:56.000
Baie dankie.

0:18:56.700,0:19:00.460
(Applous)