WEBVTT

00:00:00.662 --> 00:00:03.252
"Cha mẹ" là gì?

NOTE Paragraph

00:00:03.670 --> 00:00:06.058
"Cha mẹ" là gì?

NOTE Paragraph

00:00:07.115 --> 00:00:09.623
Đây không phải là một câu hỏi dễ trả lời.

00:00:09.623 --> 00:00:11.937
Ngày nay, chúng ta có 
nhà nhận con nuôi,

00:00:11.937 --> 00:00:13.314
cha mẹ kế,

00:00:13.314 --> 00:00:15.103
những bà mẹ thay thế 
(sinh hộ).

00:00:15.463 --> 00:00:19.203
Rất nhiều cha mẹ phải 
đối mặt với những câu hỏi khó

00:00:19.203 --> 00:00:21.206
và những quyết định khó.

00:00:21.328 --> 00:00:26.825
Có nên nói với con chúng ta về việc hiến tinh trùng?

00:00:26.964 --> 00:00:28.896
Nếu có, thì khi nào nên nói?

00:00:29.027 --> 00:00:31.075
Nên dùng từ ngữ như thế nào cho phù hợp?

00:00:31.313 --> 00:00:37.117
Những người tài trợ tinh trùng 
thường được cho là "cha đẻ",

00:00:37.117 --> 00:00:40.997
nhưng chúng ta có nên dùng từ "cha" không?

NOTE Paragraph

00:00:41.037 --> 00:00:43.904
Với tư cách là một nhà triết học 
và một nhà xã hội học,

00:00:43.952 --> 00:00:48.856
tôi đã dành nhiều thời gian với 
những câu hỏi về khái niệm "làm cha mẹ".

00:00:48.876 --> 00:00:52.100
Ngày hôm nay, tôi sẽ kể 
cho các bạn những gì tôi học được

00:00:52.100 --> 00:00:54.830
sau khi nói chuyện với 
các bậc cha mẹ và trẻ con.

00:00:55.000 --> 00:00:56.958
Tôi sẽ cho các bạn thấy rằng

00:00:56.958 --> 00:00:59.808
họ biết điều gì quan trọng nhất 
ở trong một gia đình,

00:00:59.808 --> 00:01:02.546
dù rằng gia đình của họ 
hơi khác biệt một chút.

00:01:02.913 --> 00:01:09.047
Tôi sẽ cho các bạn thấy sự sáng tạo 
trong cách họ trả lời những câu hỏi này.

00:01:09.047 --> 00:01:14.257
Nhưng tôi cũng sẽ cho các bạn thấy 
những mối lo của các bậc cha mẹ.

NOTE Paragraph

00:01:15.044 --> 00:01:16.815
Chúng tôi phỏng vấn các cặp đôi

00:01:16.819 --> 00:01:20.531
đã nhận được điều trị vô sinh 
ở Bệnh Viện Đại Học Ghent,

00:01:20.565 --> 00:01:22.954
sử dụng tinh trùng 
từ các nhà tài trợ tinh trùng.

00:01:23.033 --> 00:01:24.930
Trên dòng thời gian điều trị này,

00:01:24.930 --> 00:01:28.626
các bạn có thể nhìn thấy 
hai điểm chúng tôi thực hiện phỏng vấn.

00:01:28.814 --> 00:01:31.717
Chúng tôi phỏng vấn các đôi khác giới

00:01:31.825 --> 00:01:36.107
mà người đàn ông, vì một lí do nào đó, 
không có tinh trùng tốt,

00:01:36.225 --> 00:01:37.766
và những cặp đồng tính nữ,

00:01:37.766 --> 00:01:42.766
và tất nhiên họ cần 
tinh trùng từ người khác.

00:01:42.786 --> 00:01:45.784
Chúng tôi cũng phỏng vấn trẻ con.

00:01:46.648 --> 00:01:48.421
Tôi muốn biết những đứa trẻ đó

00:01:48.421 --> 00:01:53.188
định nghĩa các khái niệm về 
cha mẹ và gia đình như thế nào.

00:01:54.120 --> 00:01:57.311
Và đó chính là những gì tôi đã hỏi chúng,

00:01:57.949 --> 00:02:00.188
tất nhiên không dùng những từ ngữ ấy.

00:02:01.437 --> 00:02:04.096
Tôi đã vẽ một cây táo.

00:02:04.786 --> 00:02:08.403
Bằng cách này, tôi có thể hỏi 
những câu hỏi trừu tượng,

00:02:08.427 --> 00:02:11.700
mà không khiến lũ trẻ bỏ chạy.

NOTE Paragraph

00:02:13.272 --> 00:02:17.154
Như các bạn thấy,
cây táo này không có gì cả.

00:02:17.550 --> 00:02:20.463
Và nó minh hoạ cách nghiên cứu của tôi.

00:02:20.469 --> 00:02:23.032
Bằng cách thiết kế những kĩ thuật như vậy,

00:02:23.032 --> 00:02:28.079
tôi có thể gỉảm tối đa bất kì ý nghĩa 
hay bối cảnh nào trong cuộc phỏng vấn,

00:02:28.363 --> 00:02:31.751
bởi vì tôi muốn biết 
cách nhìn nhận của những đứa trẻ này.

NOTE Paragraph

00:02:32.312 --> 00:02:33.694
Tôi hỏi các em:

00:02:34.368 --> 00:02:38.318
Gia đình em sẽ trông như thế nào 
nếu như nó là một cây táo?

00:02:38.409 --> 00:02:41.853
Và lũ trẻ sẽ lấy những quả táo bằng giấy, 
tượng trưng cho những người,

00:02:41.853 --> 00:02:44.104
mà chúng cho là thành viên trong gia đình.

00:02:44.104 --> 00:02:47.278
Rồi chúng sẽ viết tên lên quả táo 
và treo lên cái cây.

00:02:47.278 --> 00:02:49.252
Rồi tôi sẽ bắt đầu hỏi.

00:02:50.033 --> 00:02:53.568
Hầu hết lũ trẻ đều bắt đầu 
với một bậc cha mẹ hoặc anh chị em.

00:02:53.626 --> 00:02:56.360
Một đứa bắt đầu với "Boxer"

00:02:56.557 --> 00:02:59.315
con chó già đã chết của ông bà.

NOTE Paragraph

00:02:59.590 --> 00:03:04.118
Lúc này, chưa có ai nhắc đến 
nhà tài trợ tinh trùng.

00:03:04.335 --> 00:03:09.071
Vậy nên tôi hỏi lũ trẻ 
về cách chúng được sinh ra.

00:03:09.071 --> 00:03:11.183
Tôi nói, "Trước khi em được sinh ra,

00:03:11.207 --> 00:03:13.570
chỉ có mỗi cha mẹ em thôi,

00:03:13.594 --> 00:03:15.182
hoặc có mỗi hai mẹ của em thôi.

00:03:15.291 --> 00:03:18.738
Vậy em cho cô biết, làm sao 
em trở thành một phần của gia đình?

00:03:19.132 --> 00:03:20.721
Rồi lũ trẻ sẽ giải thích.

00:03:21.462 --> 00:03:22.808
Một đứa nói rằng,

00:03:23.691 --> 00:03:26.464
"Cha mẹ em không có hạt giống tốt,

00:03:26.765 --> 00:03:30.937
nhưng có những người đàn ông khác 
có thừa những hạt giống tốt.

00:03:31.206 --> 00:03:33.136
Họ đem những hạt đó đến bệnh viện,

00:03:33.160 --> 00:03:35.374
rồi thả chúng vào một cái hũ to.

00:03:36.179 --> 00:03:37.506
Mẹ em đến bệnh viện,

00:03:37.510 --> 00:03:40.081
rồi lấy ra hai hạt giống,

00:03:40.636 --> 00:03:43.164
một hạt cho em và 
một hạt cho em gái của em.

00:03:43.655 --> 00:03:45.774
Mẹ em cho hạt giống ấy vào trong bụng --

00:03:46.161 --> 00:03:47.603
bằng cách nào đó --

00:03:48.236 --> 00:03:50.543
rồi bụng của mẹ em to lên,

00:03:50.567 --> 00:03:52.419
và thế là em được sinh ra".

NOTE Paragraph

00:03:53.289 --> 00:03:54.439
Hmm.

00:03:56.123 --> 00:04:00.155
Sau khi chúng nhắc đến 
người tài trợ tinh trùng,

00:04:00.155 --> 00:04:03.750
tôi bắt đầu hỏi về người ấy, 
sử dụng những từ ngữ lũ trẻ đã dùng.

00:04:03.926 --> 00:04:05.325
Tôi nói,

00:04:05.349 --> 00:04:09.815
"Nếu như người đàn ông ấy là một quả táo,

00:04:09.839 --> 00:04:11.682
em sẽ làm gì với quả táo ấy?"

00:04:11.909 --> 00:04:14.391
Và một cậu bé tự lẩm nhẩm suy nghĩ,

00:04:14.391 --> 00:04:15.803
tay cầm quả táo.

00:04:15.803 --> 00:04:17.088
Cậu bé ấy nói,

00:04:17.780 --> 00:04:21.024
"Em sẽ không để quả táo này 
cùng với những quả khác.

00:04:21.069 --> 00:04:24.062
Bởi vì ông ấy không phải gia đình của em.

00:04:24.081 --> 00:04:26.465
Nhưng em cũng sẽ không 
đặt ông ấy xuống đất.

00:04:26.465 --> 00:04:28.469
Như thế lạnh lùng quá.

00:04:28.884 --> 00:04:31.805
Em nghĩ ông ấy nên được đặt ở thân cây,

00:04:31.987 --> 00:04:34.930
bởi vì ông ấy đã biến 
gia đình em thành hiện thực.

00:04:35.174 --> 00:04:37.218
Nếu như ông ấy không cho các hạt giống,

00:04:37.242 --> 00:04:41.200
mọi thứ sẽ thật buồn bởi vì 
gia đình em sẽ không có ở đây,

00:04:41.224 --> 00:04:42.950
và em cũng sẽ không ở đây."

NOTE Paragraph

00:04:45.705 --> 00:04:49.373
Và các bậc cha mẹ 
cũng dựng nên những câu truyện --

00:04:49.397 --> 00:04:51.914
những truyện cổ tích để kể cho con cái.

00:04:52.660 --> 00:04:55.787
Một cặp đôi giải thích cách họ thụ tinh

00:04:55.811 --> 00:04:58.334
bằng cách đưa con đến trang trại

00:04:59.191 --> 00:05:02.102
cho chúng xem cách 
bác sĩ thú y thụ tinh cho bò.

00:05:03.656 --> 00:05:05.027
Tại sao không chứ?

00:05:05.051 --> 00:05:07.491
Đó là cách họ giải thích;

00:05:07.515 --> 00:05:10.911
cách họ tự tạo ra 
những câu chuyện về gia đình.

00:05:10.981 --> 00:05:12.161
Tự làm thôi.

00:05:12.503 --> 00:05:14.901
Có một cặp đôi khác viết sách --

00:05:14.925 --> 00:05:16.430
cho mỗi đứa con một cuốn.

00:05:16.562 --> 00:05:18.354
Những tác phẩm nghệ thuật

00:05:18.354 --> 00:05:22.014
chứa đựng những suy nghĩ 
và cảm xúc trong quá trình điều trị.

00:05:22.122 --> 00:05:25.146
Thậm chí họ còn để 
vé gửi xe ở bệnh viện trong đấy.

NOTE Paragraph

00:05:25.413 --> 00:05:27.138
Vậy các phụ huynh đều tự làm:

00:05:27.138 --> 00:05:29.580
tự tìm cách, dùng từ ngữ và hình ảnh

00:05:29.604 --> 00:05:32.984
để kể cho con cái 
những câu chuyện của gia đình.

00:05:33.587 --> 00:05:36.854
Và những câu chuyện này rất khác nhau,

00:05:37.283 --> 00:05:40.785
nhưng tất cả đều có một điểm chung:

00:05:41.624 --> 00:05:45.337
đều nói về mong muốn có một đứa trẻ

00:05:45.773 --> 00:05:47.966
và cuộc thám hiểm để có được đứa trẻ.

00:05:48.423 --> 00:05:54.466
Nó đều nói rằng đứa trẻ ấy đặc biệt, 
và được yêu thương nhiều như thế nào.

00:05:54.994 --> 00:05:59.774
Và những nghiên cứu hiện nay cho thấy
những đứa trẻ này lớn lên bình thường.

00:05:59.774 --> 00:06:02.854
Chúng không có nhiều vấn đề hơn 
những đứa trẻ khác.

NOTE Paragraph

00:06:02.854 --> 00:06:07.094
Nhưng các bậc cha mẹ vẫn muốn 
giải thích quyết định của họ

00:06:07.094 --> 00:06:09.191
thông qua những câu chuyện họ kể.

00:06:09.265 --> 00:06:12.613
Họ mong rằng con của họ hiểu được lí do

00:06:12.613 --> 00:06:15.158
họ quyết định có một gia đình như vậy.

00:06:15.755 --> 00:06:19.693
Cơ bản là vì niềm lo sợ con cái 
của họ không đồng tình

00:06:19.693 --> 00:06:22.515
và sẽ không chấp nhận 
người cha/mẹ không chung di truyền.

00:06:22.515 --> 00:06:25.115
Và mối lo này có thể hiểu được,

00:06:25.115 --> 00:06:27.060
bởi vì chúng ta sống trong một xã hội

00:06:27.060 --> 00:06:30.428
vô cùng chuộng quan hệ khác giới 
và quan trọng hoá di truyền --

00:06:30.438 --> 00:06:31.930
một thế giới vẫn tin rằng

00:06:31.954 --> 00:06:36.100
một gia đình thực sự 
có một mẹ, một cha

00:06:36.100 --> 00:06:38.877
và những đứa con đẻ của họ.

NOTE Paragraph

00:06:39.738 --> 00:06:40.893
Vậy.

00:06:41.965 --> 00:06:44.920
Tôi muốn kể cho các bạn 
về một cậu thanh niên.

00:06:44.920 --> 00:06:48.639
Cậu ta sinh ra nhờ được hiến tinh trùng,
nhưng không trong nghiên cứu của tôi.

00:06:48.658 --> 00:06:51.276
Một ngày nọ, 
cậu cãi nhau với cha của mình,

00:06:51.300 --> 00:06:52.592
và cậu kêu lên,

00:06:53.225 --> 00:06:55.402
"Giờ ông còn bảo tôi phải làm gì nữa à?

00:06:55.426 --> 00:06:57.937
Ông có phải là cha của tôi đâu!"

00:06:59.401 --> 00:07:03.583
Đó chính là những gì các bậc cha mẹ lo sợ.

00:07:03.744 --> 00:07:07.559
Cậu thanh niên nhanh chóng 
cảm thấy có lỗi, rồi họ làm lành.

00:07:07.559 --> 00:07:11.750
Nhưng phản ứng của người cha 
mới thật đáng ngạc nhiên.

NOTE Paragraph

00:07:12.169 --> 00:07:13.342
Ông nói,

00:07:13.772 --> 00:07:19.574
"Bộc phát này không liên quan gì 
đến gen di truyền.

00:07:19.655 --> 00:07:22.635
Nó là vì thằng bé đang dậy thì --

00:07:22.635 --> 00:07:24.446
đang hay gây khó dễ.

00:07:24.470 --> 00:07:26.373
Đó là những gì chúng hay làm ở tuổi này.

00:07:26.552 --> 00:07:28.066
Nó sẽ hết thôi."

NOTE Paragraph

00:07:29.322 --> 00:07:31.318
Người cha này cho chúng ta thấy

00:07:31.342 --> 00:07:33.930
rằng nếu có gì không hay xảy ra,

00:07:34.144 --> 00:07:36.235
chúng ta không nên ngay lập tức cho rằng

00:07:36.235 --> 00:07:38.766
đó là bởi vì gia đình hơi khác biệt.

00:07:39.250 --> 00:07:42.696
Những việc này xảy ra ở mọi gia đình.

00:07:43.936 --> 00:07:45.426
Thỉnh thoảng,

00:07:45.818 --> 00:07:47.495
mọi cha mẹ đều nghĩ:

00:07:48.252 --> 00:07:50.441
Ta có phải là một người cha/mẹ tốt?

00:07:50.844 --> 00:07:52.488
Những bậc cha mẹ này cũng vậy.

00:07:52.979 --> 00:07:57.192
Trên hết, họ muốn những gì 
tốt nhất cho con cái của mình.

00:07:57.748 --> 00:07:59.643
Nhưng họ cũng thỉnh thoảng nghĩ:

00:07:59.664 --> 00:08:02.150
Ta có phải là một người cha/mẹ 
thực sự hay không?

00:08:02.158 --> 00:08:06.367
Và mối lo này của họ tồn tại 
trước khi họ trở thành một người cha/mẹ.

NOTE Paragraph

00:08:06.367 --> 00:08:09.933
Từ lúc bắt đầu của điều trị,
khi họ gặp chuyên gia cố vấn,

00:08:09.986 --> 00:08:12.841
họ tập trung lắng nghe

00:08:12.865 --> 00:08:15.242
bởi vì họ muốn thực hiện thật chính xác.

00:08:15.853 --> 00:08:17.571
Ngay cả 10 năm sau,

00:08:17.633 --> 00:08:21.202
họ vẫn nhớ những lời khuyên họ nhận được.

NOTE Paragraph

00:08:24.981 --> 00:08:28.462
Và khi họ nhớ đến chuyên gia cố vấn

00:08:28.594 --> 00:08:30.637
và những lời khuyên bảo của họ,

00:08:30.637 --> 00:08:32.140
chúng tôi cùng nhau bàn luận.

00:08:32.140 --> 00:08:35.428
Và chúng tôi gặp một cặp đồng tính nữ.

00:08:36.627 --> 00:08:40.801
Họ kể rằng: "Khi con trai tôi hỏi,
'Con có bố không?'

00:08:41.002 --> 00:08:44.524
chúng tôi sẽ nói, 
'không, con không có bố.'

00:08:44.629 --> 00:08:48.207
Nhưng chúng tôi sẽ không nói gì hơn, 
trừ khi con hỏi,

00:08:48.237 --> 00:08:50.355
bởi vì con có thể chưa sẵn sàng để biết.

00:08:50.355 --> 00:08:52.069
Chuyên gia cố vấn nói vậy."

NOTE Paragraph

00:08:54.360 --> 00:08:56.250
Tôi không biết nữa. Cái này hơn khác

00:08:56.250 --> 00:08:59.703
so với cách chúng ta 
trả lời các câu hỏi của trẻ con.

00:09:00.413 --> 00:09:03.493
Ví dụ như, 
"Sữa được làm ở nhà máy ạ?"

00:09:03.493 --> 00:09:06.882
Chúng ta sẽ trả lời, 
"Không, sữa được vắt từ bò,"

00:09:06.882 --> 00:09:08.940
Rồi chúng ta sẽ nói về người nông dân,

00:09:08.940 --> 00:09:11.556
và cách sữa được 
đưa đến các cửa hàng để bán.

00:09:11.573 --> 00:09:18.092
Chúng ta sẽ không trả lời,
"Không sữa không làm từ nhà máy".

00:09:20.216 --> 00:09:22.442
Có gì đó hơi kì lạ ở đây,

00:09:22.442 --> 00:09:24.764
và tất nhiên lũ trẻ 
để ý được điều này.

00:09:25.434 --> 00:09:26.904
Một cậu bé kể rằng,

NOTE Paragraph

00:09:26.904 --> 00:09:31.666
"Em hỏi cha mẹ em rất nhiều câu hỏi,
nhưng cha mẹ hay phản ứng kì lạ.

00:09:32.936 --> 00:09:37.218
Em có một bạn ở trường, 
cũng được sinh ra như em.

00:09:37.218 --> 00:09:40.508
Thế nên nếu em có câu hỏi gì, 
em cứ hỏi bạn ý thôi."

00:09:41.702 --> 00:09:43.150
Thông minh phải không?

00:09:43.440 --> 00:09:45.108
Vấn đề được giải quyết.

00:09:45.778 --> 00:09:48.655
Nhưng cha mẹ đứa bé 
không biết chuyện này,

00:09:48.655 --> 00:09:51.525
và chắc chắn đấy không phải 
những gì họ nghĩ có thể xảy ra,

00:09:51.525 --> 00:09:53.285
các chuyên gia cố vấn cũng vậy

00:09:53.349 --> 00:09:58.983
khi họ nói về sự quan trọng 
về việc giao tiếp thoáng trong nhà.

00:10:00.414 --> 00:10:02.834
Và đó là một điều kì lạ 
ở những lời khuyên nhủ.

NOTE Paragraph

00:10:02.840 --> 00:10:06.676
Khi chúng ta đưa cho người khác thuốc, 
chúng ta tìm chứng cớ trước.

00:10:06.676 --> 00:10:09.191
Chúng ta thử nghiệm,
chúng ta tìm hiểu thêm.

00:10:09.191 --> 00:10:13.181
Chúng ta muốn biết 
tác dụng của loại thuốc này

00:10:13.181 --> 00:10:16.163
và nó có thể ảnh hưởng gì 
đến cuộc sống của con người.

00:10:16.197 --> 00:10:17.805
Và khuyên nhủ thì sao?

00:10:18.000 --> 00:10:20.828
Chỉ khuyên nhủ thôi không đủ,

00:10:20.828 --> 00:10:25.241
ngay cả nếu như chuyên gia 
khuyên bằng những từ ngữ chuyên môn,

00:10:25.241 --> 00:10:27.578
hay nói thật tận tình.

00:10:27.639 --> 00:10:30.896
Khuyên nhủ phải có chứng cớ --

00:10:30.896 --> 00:10:35.318
chứng minh rằng nó 
có thể cải tiến cuộc sống con người.

00:10:36.023 --> 00:10:41.474
Vậy nên cái nhà triết học trong tôi 
muốn nói cho các bạn một nghịch lý:

NOTE Paragraph

00:10:42.195 --> 00:10:47.288
Tôi khuyên các bạn 
nên ngừng nghe những lời khuyên.

00:10:47.647 --> 00:10:48.687
Đúng vậy.

00:10:54.022 --> 00:10:57.428
Tôi sẽ không kết thúc bài thuyết trình 
với những gì tồi tệ đã xảy ra;

NOTE Paragraph

00:10:57.428 --> 00:11:01.825
tôi muốn nhắc đến tình yêu thương 
trong những gia đình này.

NOTE Paragraph

00:11:02.562 --> 00:11:05.825
Các bạn còn nhớ những quyển sách 
và chuyến đi tới trang trại chứ?

00:11:05.825 --> 00:11:09.211
Khi cha mẹ làm 
những gì họ cho là đúng,

00:11:09.211 --> 00:11:12.104
họ có thể làm được 
những điều tuyệt vời.

00:11:12.104 --> 00:11:15.918
Tôi muốn các bạn nhớ rằng, 
là một thành viên trong gia đình,

00:11:15.918 --> 00:11:18.841
bất kể gia đình đó 
khác biệt như thế nào,

00:11:18.841 --> 00:11:24.708
mọi gia đình đều cần 
một tình yêu thương lớn lao.

00:11:25.221 --> 00:11:29.070
Và chúng ta không cần phải là 
chuyên gia để tạo ra yêu thương.

00:11:29.490 --> 00:11:32.377
Chúng ta đều làm được.

00:11:32.662 --> 00:11:34.816
Có thể nó khó thực hiện,

00:11:34.816 --> 00:11:38.326
và có những lúc, 
chúng ta cần một vài lời khuyên.

00:11:38.998 --> 00:11:40.625
Trong trường hợp ấy,

00:11:40.625 --> 00:11:43.210
hãy nghĩ đến ba thứ này.

NOTE Paragraph

00:11:43.502 --> 00:11:47.706
Chọn lọc các lời khuyên có thể 
thực hiện được trong gia đình của bạn.

00:11:47.996 --> 00:11:53.462
Bạn mới là chuyên gia, 
bởi vì đó là gia đình của bạn.

00:11:54.263 --> 00:12:00.833
Và cuối cùng, tin vào khả năng
và sự sáng tạo của mình,

00:12:00.993 --> 00:12:05.243
bời vì bạn có thể tự làm được.

00:12:05.493 --> 00:12:06.879
Cảm ơn.