1
00:00:06,791 --> 00:00:11,044
Bạn có biết có hàng tỉ tỉ vi khuẩn 
xung quanh mình?

2
00:00:11,044 --> 00:00:12,523
Thật đấy!

3
00:00:12,523 --> 00:00:16,622
Vi khuẩn là một trong những 
dạng thức đầu tiên của sự sống

4
00:00:16,622 --> 00:00:18,262
xuất hiện trên trái đất.

5
00:00:18,262 --> 00:00:20,857
Dù có cấu tạo đơn bào,

6
00:00:20,857 --> 00:00:25,811
tổng sinh khối của chúng còn lớn hơn 
mọi cây cỏ và động vật cộng lại.

7
00:00:25,811 --> 00:00:29,071
Và chúng sống ở khắp mọi nơi:

8
00:00:29,071 --> 00:00:33,555
trên mặt đất, trong nước, 
trên bàn ăn, trên da

9
00:00:33,555 --> 00:00:35,945
thậm chí ngay bên trong
cơ thể bạn.

10
00:00:35,945 --> 00:00:38,276
Khoan hoảng hốt đã.

11
00:00:38,276 --> 00:00:42,096
Mặc dù, bên trong cơ thể,
số tế bào vi khuẩn nhiều gấp 10 lần

12
00:00:42,096 --> 00:00:46,293
số tế bào của chính bạn,
hầu hết trong số đó là vô hại

13
00:00:46,293 --> 00:00:50,738
thậm chí là có lợi, 
cho tiêu hóa hoặc miễn dịch.

14
00:00:50,738 --> 00:00:54,895
Tuy nhiên, con sâu làm rầu nồi canh,
một vài loại có thể gây hại

15
00:00:54,895 --> 00:00:58,093
từ khó chịu nho nhỏ 
đến các dịch bệnh chết người.

16
00:00:58,093 --> 00:01:04,221
May thay, có nhiều loại thuốc kì diệu
được thiết kế để chống lại sự nhiễm khuẩn

17
00:01:04,221 --> 00:01:08,128
Được tổng hợp hóa dược 
hay sẵn trong thiên nhiên như trong nấm

18
00:01:08,128 --> 00:01:13,975
các kháng sinh này giết chết hoặc kiềm chế 
vi khuẩn bằng cách làm gián đoạn quá trình

19
00:01:13,975 --> 00:01:18,276
tổng hợp vách tế bào hay can thiệp 
vào các quá trình tổng hợp protein

20
00:01:18,276 --> 00:01:21,062
nhưng lại không tấn công 
các tế bào con người.

21
00:01:21,062 --> 00:01:24,454
Sự tiến bộ trong phát triển 
thuốc kháng sinh, trong thế kỉ 20

22
00:01:24,454 --> 00:01:27,974
đã giúp chữa lành 
nhiều căn bệnh nguy hiểm.

23
00:01:27,974 --> 00:01:30,871
Nhưng ngày nay, ngày càng nhiều 
thuốc kháng sinh

24
00:01:30,871 --> 00:01:32,987
dần mất đi tác dụng.

25
00:01:32,987 --> 00:01:35,588
Rốt cuộc thì
chuyện gì đã xảy ra ?

26
00:01:35,588 --> 00:01:40,447
Vấn đề không nằm ở thuốc kháng sinh, 
mà ở những vi khuẩn mà chúng chống lại

27
00:01:40,447 --> 00:01:44,587
và có liên quan đến 
thuyết chọn lọc tự nhiên của Darwin.

28
00:01:44,587 --> 00:01:49,620
Cũng giống như bất cứ sinh vật nào, 
mỗi vi khuẩn có thể trải qua đột biến.

29
00:01:49,620 --> 00:01:53,235
Phần nhiều là các đột biến 
có hại hoặc vô ích,

30
00:01:53,235 --> 00:01:56,479
tuy nhiên, mỗi một đột biến như vậy
lại mở ra

31
00:01:56,479 --> 00:01:59,065
cho chính cá thể đó 
một cơ hội để sinh tồn.

32
00:01:59,065 --> 00:02:01,745
Đối với vi khuẩn,
một đột biến gây kháng thuốc

33
00:02:01,745 --> 00:02:05,208
mở ra một cánh cửa rộng
phía trước.

34
00:02:05,208 --> 00:02:08,000
Trong khi các vi khuẩn 
không kháng khác nhanh chóng

35
00:02:08,000 --> 00:02:11,374
bị quét sạch trong môi trường 
nhiều kháng sinh, như bệnh viện,

36
00:02:11,374 --> 00:02:13,904
chủng vi khuẩn kháng 
lại có nhiều đất và thức ăn

37
00:02:13,904 --> 00:02:17,884
để sinh sôi và truyền lại 
cho con cháu nguồn gen đột biến,

38
00:02:17,884 --> 00:02:19,722
vốn là bí quyết giúp chúng sinh tồn.

39
00:02:19,722 --> 00:02:22,352
Không dừng lại ở đó,
một số

40
00:02:22,352 --> 00:02:26,596
có thể giải phóng ADN khi chết đi,
và vi khuẩn khác sẽ lấy được gen này

41
00:02:26,596 --> 00:02:29,182
trong khi một số khác 
sử dụng cách "tiếp hợp"

42
00:02:29,182 --> 00:02:32,459
chuyển gen thông qua 
các cầu nối.

43
00:02:32,459 --> 00:02:38,293
Theo thời gian, gen kháng thuốc sinh sôi, 
tạo ra chủng vi khuẩn siêu kháng thuốc.

44
00:02:38,293 --> 00:02:43,109
Vậy, ta có bao nhiêu thời gian trước khi 
loài siêu trùng này chiếm ưu thế?

45
00:02:43,109 --> 00:02:46,736
Câu trả lời là, ở một số loài vi khuẩn,
điều này đã xảy ra.

46
00:02:46,736 --> 00:02:50,376
Ví dụ như một số chủng tụ cầu vàng
staphylococcus aureus (SA),

47
00:02:50,376 --> 00:02:54,181
gây ra đủ thứ bệnh tật 
từ viêm da đến viêm phổi

48
00:02:54,181 --> 00:02:57,465
đã phát triển thành MRSA,
kháng được các kháng sinh beta lactam

49
00:02:57,465 --> 00:03:02,326
như penicillin, methicillin và oxacillin.

50
00:03:02,326 --> 00:03:04,598
Nhờ vào một gen giúp biến đổi

51
00:03:04,598 --> 00:03:07,401
protein vốn là đích ngắm 
của các betalactam,

52
00:03:07,401 --> 00:03:10,860
MRSA có thể giữ vững thành trì của mình

53
00:03:10,860 --> 00:03:13,909
Một loại siêu vi trùng khác, 
như salmonella

54
00:03:13,909 --> 00:03:17,079
thi thoảng còn sản xuất được 
các enzym như betalactamase,

55
00:03:17,079 --> 00:03:20,702
bẻ vụn các chiến binh kháng sinh 
trước khi chúng có thể hành động,

56
00:03:20,702 --> 00:03:25,047
hay E.coli, một nhóm vi khuẩn đa dạng
chứa các chủng gây bệnh tả và suy thận

57
00:03:25,047 --> 00:03:28,185
có thể chống lại các kháng sinh

58
00:03:28,185 --> 00:03:31,033
như kháng sinh nhóm quinolon
bằng cách đá bay

59
00:03:31,033 --> 00:03:34,566
những kẻ vừa chật vật 
xâm nhập vào tế bào.

60
00:03:34,566 --> 00:03:36,392
Thực ra, cũng có những tin tốt.

61
00:03:36,392 --> 00:03:39,610
Các nhà khoa học đang làm việc cật lực
để đi trước một bước

62
00:03:39,610 --> 00:03:43,087
và mặc dù sự phát triển kháng sinh mới
bị chậm lại những năm gần đây,

63
00:03:43,087 --> 00:03:47,988
Tổ chức Y tế thế giới đã lấy việc Phát triển 
cách điều trị mới làm vấn đề trọng điểm.

64
00:03:47,988 --> 00:03:51,273
Nhiều nhà khoa học khác đang nghiên cứu
các giải pháp thay thế

65
00:03:51,273 --> 00:03:55,784
như liệu pháp virus
hay sử dụng vaccin để phòng nhiễm khuẩn.

66
00:03:55,784 --> 00:03:59,621
Quan trọng hơn, tránh sử dụng kháng sinh 
ồ ạt và không cần thiết

67
00:03:59,621 --> 00:04:02,684
như trong trường hợp nhiễm khuẩn nhẹ 
có thể tự lành

68
00:04:02,684 --> 00:04:06,344
cũng như thay đổi thực hành y tế
để phòng nhiễm khuẩn bệnh viện

69
00:04:06,344 --> 00:04:10,620
có thể có tác dụng lớn, nhờ giữ cho 
nhiều vi-khuẩn-không-kháng-thuốc sống sót

70
00:04:10,620 --> 00:04:12,872
để cạnh tranh với các chủng kháng thuốc.

71
00:04:12,872 --> 00:04:16,840
Trong cuộc chiến chống lại siêu vi khuẩn,
liệu pháp xuống thang đôi khi

72
00:04:16,840 --> 00:04:20,395
lại hiệu quả hơn
là chạy đua vũ trang về mặt tiến hóa.