WEBVTT

00:00:06.481 --> 00:00:11.020
Што ако ви кажам дека околу вас
има трилион ситни бактерии?

00:00:11.044 --> 00:00:12.499
Вистина е.

NOTE Paragraph

00:00:12.523 --> 00:00:16.598
Микроорганизмите наречени бактерии
се едни од најраните облици на живот

00:00:16.622 --> 00:00:18.504
кои се појавиле на Земјата.

00:00:18.526 --> 00:00:20.833
Иако се состојат само од една клетка,

NOTE Paragraph

00:00:20.857 --> 00:00:25.426
нивната вкупна биомаса е поголема од таа 
на сите растенија и животни заедно.

00:00:26.668 --> 00:00:28.618
Живеат практично насекаде:

00:00:28.642 --> 00:00:30.995
на земја, во вода,

00:00:31.019 --> 00:00:33.531
на вашата трпезариска маса, 
на вашата кожа,

00:00:33.555 --> 00:00:35.210
па дури и во вас.

00:00:35.945 --> 00:00:38.252
Сепак, сè уште не паничете.

00:00:38.276 --> 00:00:42.072
Иако вашето тело има 10 пати 
повеќе бактериски клетки

00:00:42.096 --> 00:00:43.993
отколку што има човечки клетки,

NOTE Paragraph

00:00:44.018 --> 00:00:48.081
многу од овие бактерии се безопасни, 
па дури и корисни,

00:00:48.106 --> 00:00:50.246
и помагаат на варењето
и имунитетот.

00:00:51.086 --> 00:00:54.871
Но постојат неколку кои можат да 
предизвикаат штетни инфекции,

00:00:54.895 --> 00:00:57.942
од најмали непријатности 
до смртоносни епидемии.

00:00:58.717 --> 00:01:04.120
За среќа, постојат одлични лекови 
наменети против бактериски инфекции.

00:01:04.144 --> 00:01:08.020
Создадени хемиски или од 
природни извори како мувла,

00:01:08.044 --> 00:01:11.091
овие антибиотици ги убиваат
или неутрализираат бактериите

00:01:11.115 --> 00:01:13.951
преку прекинување на синтезата 
на нивниот клеточен ѕид

00:01:13.975 --> 00:01:18.031
или попречување на некои 
витални процеси како синтеза на протеини,

00:01:18.055 --> 00:01:20.759
правејќи го тоа без да ги уништат 
човековите клетки.

00:01:20.941 --> 00:01:24.430
Со употребата на антибиотици 
за време на 20-от век

00:01:24.454 --> 00:01:27.950
многу од смртоносните болести 
се денес лесно излечливи.

00:01:27.974 --> 00:01:30.847
Но денес сè повеќе и повеќе
од антибиотиците

00:01:30.871 --> 00:01:32.963
стануваат помалку ефикасни.

00:01:32.987 --> 00:01:35.564
Дали некаков дефект ја 
наруши нивната делотворност?

00:01:35.588 --> 00:01:40.423
Проблемот не се антибиотиците, но
бактериите против кои треба да се борат

00:01:40.447 --> 00:01:43.797
и причината лежи во Дарвиновата
теорија за природна селекција.

00:01:44.587 --> 00:01:46.238
Исто како и секој друг организам,

00:01:46.262 --> 00:01:49.596
секоја бактерија може да биде 
изложена на мутации.

00:01:49.937 --> 00:01:53.211
Многу од овие мутации
се штетни или бескорисни,

00:01:53.235 --> 00:01:56.584
но од време на време, настанува некоја 
мутација која му помага

00:01:56.608 --> 00:01:58.211
на организмот да преживее.

00:01:58.488 --> 00:01:59.870
За бактеријата,

00:01:59.895 --> 00:02:02.911
мутацијата која ја прави отпорна
на некој антибиотик

00:02:02.936 --> 00:02:04.364
претставува огромна помош.

00:02:05.208 --> 00:02:07.976
Додека неотпорните бактерии се уништуваат

00:02:08.000 --> 00:02:11.350
доста брзо во присуство на 
голема количина на антибиотици,

00:02:11.374 --> 00:02:12.340
како во болниците,

00:02:12.340 --> 00:02:15.785
има повеќе услови за отпорните
бактерии да напредуваат, 


00:02:15.785 --> 00:02:19.573
пренесувајќи ги само мутираните
гени кои им помагаат.

00:02:19.597 --> 00:02:21.905
Репродукцијата не е единствениот
начин за ова.

00:02:22.580 --> 00:02:26.572
Некои ја ослободуваат ДНК-та со смртта 
за потоа да ги употребат други бактерии.

00:02:26.596 --> 00:02:29.158
Други користат процес наречен 
конјугација,

00:02:29.182 --> 00:02:32.107
се поврзуваат со пилуси за да ги 
споделат своите гени.

00:02:32.131 --> 00:02:34.833
Со тек на време, резистентните 
гени се распространуваат,

00:02:34.857 --> 00:02:37.837
создавајќи целосно нов тип на отпорни 
супербактерии.

00:02:39.127 --> 00:02:42.561
Колку време имаме пред овие супер
бактерии да нè надвладеат?

00:02:43.466 --> 00:02:45.823
Некои бактерии го имаат 
веќе направено тоа.

00:02:46.989 --> 00:02:50.352
На пример, одреден тип на бактеријата 
стафилококус ауреус,

00:02:50.376 --> 00:02:54.157
која предизвикува сè,од кожни заболувања, 
до пневмонија и сепса,

00:02:54.181 --> 00:02:56.209
се разви во МРСА,

00:02:56.233 --> 00:02:59.100
и стана отпорна на бета лактамски
антибиотици,

00:02:59.124 --> 00:03:01.581
како пеницилин, метицилин и оксацилин.

00:03:02.443 --> 00:03:07.527
Благодарение на генот кој заменува
протеин за кој се врзуваат бета-лактамите,

00:03:07.527 --> 00:03:10.836
МРСА може да го одржи својот 
клеточен ѕид неоштетен.

00:03:10.860 --> 00:03:13.885
Други супербактерии, како салмонела,

00:03:13.909 --> 00:03:17.055
некогаш дури произведуваат ензими, како 
бета лактамази,

00:03:17.079 --> 00:03:20.678
кои ги разградуваат антибиотиците пред
да им наштетат на бактериите.

00:03:20.702 --> 00:03:23.415
Ешерихија Коли, разновидна
група на бактерии,

00:03:23.439 --> 00:03:26.827
која содржи форми што предизвикуваат
дијареја и бубрежни заболувања.

00:03:26.851 --> 00:03:28.963
може да ја спречи улогата на
антибиотиците,

00:03:28.987 --> 00:03:31.381
како хинолони,со активно 
исфрлување на напаѓачите

00:03:31.405 --> 00:03:33.214
кои успеале да влезат во клетката.

00:03:34.566 --> 00:03:36.368
Но постојат и добри вести.

00:03:36.392 --> 00:03:39.587
Научниците работат на тоа да се 
чекор понапред од бактериите,

00:03:39.611 --> 00:03:41.705
и иако развојот на нови антибиотици

00:03:41.729 --> 00:03:43.373
е намален во последните години,

00:03:43.397 --> 00:03:47.626
Светската здравствена организација дава
приоритет на новите начини на лекување.

00:03:48.487 --> 00:03:51.249
Други научници истражуваат
алтернативни решенија,

00:03:51.273 --> 00:03:54.912
како бактериофагна терапија, или
користење на вакцини против инфекции.

00:03:55.784 --> 00:03:59.597
Најважно, намалувањето на прекумерното и
непотребно користење на антибиотиците,

00:03:59.621 --> 00:04:02.584
на пример за мали инфекции кои
се лечат сами по себе,

00:04:02.584 --> 00:04:06.320
како и менувањето на медицинската практика
за спречување на болнички инфекции,

00:04:06.344 --> 00:04:07.717
можат да имаат огромна улога

00:04:07.741 --> 00:04:10.265
преку одржување во живот
на неотпорни бактерии

00:04:10.289 --> 00:04:12.320
како конкуренција на отпорните бактерии.

00:04:12.922 --> 00:04:17.345
Во борбата против супербактериите, 
воздржаноста некогаш е поделотворна

00:04:17.345 --> 00:04:19.505
отколку жестокиот противнапад.