[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.48,0:00:11.02,Default,,0000,0000,0000,,Што ако ви кажам дека околу вас\Nима трилион ситни бактерии? Dialogue: 0,0:00:11.04,0:00:12.50,Default,,0000,0000,0000,,Вистина е. Dialogue: 0,0:00:12.52,0:00:16.60,Default,,0000,0000,0000,,Микроорганизмите наречени бактерии\Nсе едни од најраните облици на живот Dialogue: 0,0:00:16.62,0:00:18.50,Default,,0000,0000,0000,,кои се појавиле на Земјата. Dialogue: 0,0:00:18.53,0:00:20.83,Default,,0000,0000,0000,,Иако се состојат само од една клетка, Dialogue: 0,0:00:20.86,0:00:25.43,Default,,0000,0000,0000,,нивната вкупна биомаса е поголема од таа \Nна сите растенија и животни заедно. Dialogue: 0,0:00:26.67,0:00:28.62,Default,,0000,0000,0000,,Живеат практично насекаде: Dialogue: 0,0:00:28.64,0:00:30.100,Default,,0000,0000,0000,,на земја, во вода, Dialogue: 0,0:00:31.02,0:00:33.53,Default,,0000,0000,0000,,на вашата трпезариска маса, \Nна вашата кожа, Dialogue: 0,0:00:33.56,0:00:35.21,Default,,0000,0000,0000,,па дури и во вас. Dialogue: 0,0:00:35.94,0:00:38.25,Default,,0000,0000,0000,,Сепак, сè уште не паничете. Dialogue: 0,0:00:38.28,0:00:42.07,Default,,0000,0000,0000,,Иако вашето тело има 10 пати \Nповеќе бактериски клетки Dialogue: 0,0:00:42.10,0:00:43.99,Default,,0000,0000,0000,,отколку што има човечки клетки, Dialogue: 0,0:00:44.02,0:00:48.08,Default,,0000,0000,0000,,многу од овие бактерии се безопасни, \Nпа дури и корисни, Dialogue: 0,0:00:48.11,0:00:50.25,Default,,0000,0000,0000,,и помагаат на варењето\Nи имунитетот. Dialogue: 0,0:00:51.09,0:00:54.87,Default,,0000,0000,0000,,Но постојат неколку кои можат да \Nпредизвикаат штетни инфекции, Dialogue: 0,0:00:54.90,0:00:57.94,Default,,0000,0000,0000,,од најмали непријатности \Nдо смртоносни епидемии. Dialogue: 0,0:00:58.72,0:01:04.12,Default,,0000,0000,0000,,За среќа, постојат одлични лекови \Nнаменети против бактериски инфекции. Dialogue: 0,0:01:04.14,0:01:08.02,Default,,0000,0000,0000,,Создадени хемиски или од \Nприродни извори како мувла, Dialogue: 0,0:01:08.04,0:01:11.09,Default,,0000,0000,0000,,овие антибиотици ги убиваат\Nили неутрализираат бактериите Dialogue: 0,0:01:11.12,0:01:13.95,Default,,0000,0000,0000,,преку прекинување на синтезата \Nна нивниот клеточен ѕид Dialogue: 0,0:01:13.98,0:01:18.03,Default,,0000,0000,0000,,или попречување на некои \Nвитални процеси како синтеза на протеини, Dialogue: 0,0:01:18.06,0:01:20.76,Default,,0000,0000,0000,,правејќи го тоа без да ги уништат \Nчовековите клетки. Dialogue: 0,0:01:20.94,0:01:24.43,Default,,0000,0000,0000,,Со употребата на антибиотици \Nза време на 20-от век Dialogue: 0,0:01:24.45,0:01:27.95,Default,,0000,0000,0000,,многу од смртоносните болести \Nсе денес лесно излечливи. Dialogue: 0,0:01:27.97,0:01:30.85,Default,,0000,0000,0000,,Но денес сè повеќе и повеќе\Nод антибиотиците Dialogue: 0,0:01:30.87,0:01:32.96,Default,,0000,0000,0000,,стануваат помалку ефикасни. Dialogue: 0,0:01:32.99,0:01:35.56,Default,,0000,0000,0000,,Дали некаков дефект ја \Nнаруши нивната делотворност? Dialogue: 0,0:01:35.59,0:01:40.42,Default,,0000,0000,0000,,Проблемот не се антибиотиците, но\Nбактериите против кои треба да се борат Dialogue: 0,0:01:40.45,0:01:43.80,Default,,0000,0000,0000,,и причината лежи во Дарвиновата\Nтеорија за природна селекција. Dialogue: 0,0:01:44.59,0:01:46.24,Default,,0000,0000,0000,,Исто како и секој друг организам, Dialogue: 0,0:01:46.26,0:01:49.60,Default,,0000,0000,0000,,секоја бактерија може да биде \Nизложена на мутации. Dialogue: 0,0:01:49.94,0:01:53.21,Default,,0000,0000,0000,,Многу од овие мутации\Nсе штетни или бескорисни, Dialogue: 0,0:01:53.24,0:01:56.58,Default,,0000,0000,0000,,но од време на време, настанува некоја \Nмутација која му помага Dialogue: 0,0:01:56.61,0:01:58.21,Default,,0000,0000,0000,,на организмот да преживее. Dialogue: 0,0:01:58.49,0:01:59.87,Default,,0000,0000,0000,,За бактеријата, Dialogue: 0,0:01:59.90,0:02:02.91,Default,,0000,0000,0000,,мутацијата која ја прави отпорна\Nна некој антибиотик Dialogue: 0,0:02:02.94,0:02:04.36,Default,,0000,0000,0000,,претставува огромна помош. Dialogue: 0,0:02:05.21,0:02:07.98,Default,,0000,0000,0000,,Додека неотпорните бактерии се уништуваат Dialogue: 0,0:02:08.00,0:02:11.35,Default,,0000,0000,0000,,доста брзо во присуство на \Nголема количина на антибиотици, Dialogue: 0,0:02:11.37,0:02:12.34,Default,,0000,0000,0000,,како во болниците, Dialogue: 0,0:02:12.34,0:02:15.78,Default,,0000,0000,0000,,има повеќе услови за отпорните\Nбактерии да напредуваат, \N Dialogue: 0,0:02:15.78,0:02:19.57,Default,,0000,0000,0000,,пренесувајќи ги само мутираните\Nгени кои им помагаат. Dialogue: 0,0:02:19.60,0:02:21.90,Default,,0000,0000,0000,,Репродукцијата не е единствениот\Nначин за ова. Dialogue: 0,0:02:22.58,0:02:26.57,Default,,0000,0000,0000,,Некои ја ослободуваат ДНК-та со смртта \Nза потоа да ги употребат други бактерии. Dialogue: 0,0:02:26.60,0:02:29.16,Default,,0000,0000,0000,,Други користат процес наречен \Nконјугација, Dialogue: 0,0:02:29.18,0:02:32.11,Default,,0000,0000,0000,,се поврзуваат со пилуси за да ги \Nсподелат своите гени. Dialogue: 0,0:02:32.13,0:02:34.83,Default,,0000,0000,0000,,Со тек на време, резистентните \Nгени се распространуваат, Dialogue: 0,0:02:34.86,0:02:37.84,Default,,0000,0000,0000,,создавајќи целосно нов тип на отпорни \Nсупербактерии. Dialogue: 0,0:02:39.13,0:02:42.56,Default,,0000,0000,0000,,Колку време имаме пред овие супер\Nбактерии да нè надвладеат? Dialogue: 0,0:02:43.47,0:02:45.82,Default,,0000,0000,0000,,Некои бактерии го имаат \Nвеќе направено тоа. Dialogue: 0,0:02:46.99,0:02:50.35,Default,,0000,0000,0000,,На пример, одреден тип на бактеријата \Nстафилококус ауреус, Dialogue: 0,0:02:50.38,0:02:54.16,Default,,0000,0000,0000,,која предизвикува сè,од кожни заболувања, \Nдо пневмонија и сепса, Dialogue: 0,0:02:54.18,0:02:56.21,Default,,0000,0000,0000,,се разви во МРСА, Dialogue: 0,0:02:56.23,0:02:59.10,Default,,0000,0000,0000,,и стана отпорна на бета лактамски\Nантибиотици, Dialogue: 0,0:02:59.12,0:03:01.58,Default,,0000,0000,0000,,како пеницилин, метицилин и оксацилин. Dialogue: 0,0:03:02.44,0:03:07.53,Default,,0000,0000,0000,,Благодарение на генот кој заменува\Nпротеин за кој се врзуваат бета-лактамите, Dialogue: 0,0:03:07.53,0:03:10.84,Default,,0000,0000,0000,,МРСА може да го одржи својот \Nклеточен ѕид неоштетен. Dialogue: 0,0:03:10.86,0:03:13.88,Default,,0000,0000,0000,,Други супербактерии, како салмонела, Dialogue: 0,0:03:13.91,0:03:17.06,Default,,0000,0000,0000,,некогаш дури произведуваат ензими, како \Nбета лактамази, Dialogue: 0,0:03:17.08,0:03:20.68,Default,,0000,0000,0000,,кои ги разградуваат антибиотиците пред\Nда им наштетат на бактериите. Dialogue: 0,0:03:20.70,0:03:23.42,Default,,0000,0000,0000,,Ешерихија Коли, разновидна\Nгрупа на бактерии, Dialogue: 0,0:03:23.44,0:03:26.83,Default,,0000,0000,0000,,која содржи форми што предизвикуваат\Nдијареја и бубрежни заболувања. Dialogue: 0,0:03:26.85,0:03:28.96,Default,,0000,0000,0000,,може да ја спречи улогата на\Nантибиотиците, Dialogue: 0,0:03:28.99,0:03:31.38,Default,,0000,0000,0000,,како хинолони,со активно \Nисфрлување на напаѓачите Dialogue: 0,0:03:31.40,0:03:33.21,Default,,0000,0000,0000,,кои успеале да влезат во клетката. Dialogue: 0,0:03:34.57,0:03:36.37,Default,,0000,0000,0000,,Но постојат и добри вести. Dialogue: 0,0:03:36.39,0:03:39.59,Default,,0000,0000,0000,,Научниците работат на тоа да се \Nчекор понапред од бактериите, Dialogue: 0,0:03:39.61,0:03:41.70,Default,,0000,0000,0000,,и иако развојот на нови антибиотици Dialogue: 0,0:03:41.73,0:03:43.37,Default,,0000,0000,0000,,е намален во последните години, Dialogue: 0,0:03:43.40,0:03:47.63,Default,,0000,0000,0000,,Светската здравствена организација дава\Nприоритет на новите начини на лекување. Dialogue: 0,0:03:48.49,0:03:51.25,Default,,0000,0000,0000,,Други научници истражуваат\Nалтернативни решенија, Dialogue: 0,0:03:51.27,0:03:54.91,Default,,0000,0000,0000,,како бактериофагна терапија, или\Nкористење на вакцини против инфекции. Dialogue: 0,0:03:55.78,0:03:59.60,Default,,0000,0000,0000,,Најважно, намалувањето на прекумерното и\Nнепотребно користење на антибиотиците, Dialogue: 0,0:03:59.62,0:04:02.58,Default,,0000,0000,0000,,на пример за мали инфекции кои\Nсе лечат сами по себе, Dialogue: 0,0:04:02.58,0:04:06.32,Default,,0000,0000,0000,,како и менувањето на медицинската практика\Nза спречување на болнички инфекции, Dialogue: 0,0:04:06.34,0:04:07.72,Default,,0000,0000,0000,,можат да имаат огромна улога Dialogue: 0,0:04:07.74,0:04:10.26,Default,,0000,0000,0000,,преку одржување во живот\Nна неотпорни бактерии Dialogue: 0,0:04:10.29,0:04:12.32,Default,,0000,0000,0000,,како конкуренција на отпорните бактерии. Dialogue: 0,0:04:12.92,0:04:17.34,Default,,0000,0000,0000,,Во борбата против супербактериите, \Nвоздржаноста некогаш е поделотворна Dialogue: 0,0:04:17.34,0:04:19.50,Default,,0000,0000,0000,,отколку жестокиот противнапад.