0:00:00.926,0:00:03.571 Ер нь амьдралд олон талаар 0:00:03.571,0:00:05.593 бодитой ханддаг бол сайхан. 0:00:05.593,0:00:08.971 Даанч асуудал нь бид 0:00:08.971,0:00:13.650 солонгорсон шилээр амьдралыг хардаг. 0:00:13.650,0:00:17.276 Жишээ нь хамгийн энгийн жишээ[br]шар айргийг аваад үзье. 0:00:17.302,0:00:19.548 Хэрвээ би танд хэдэн шар айраг өгөөд 0:00:19.548,0:00:23.356 хэр их гашуун, чанга байгаагаар нь[br]дүгнээд эрэмбэл гэвэл 0:00:23.356,0:00:27.053 бүгд өөр өөр байр эзлэх байх. 0:00:27.053,0:00:29.810 Гэхдээ бид үүнд жоохон[br]бодитой хандвал яах бол? 0:00:29.810,0:00:31.970 Шар айрагны жишээн дээр бол маш энгийн. 0:00:31.970,0:00:34.232 Хэрвээ бид харахгүйгээр[br]амталгаа хийвэл яах бол? 0:00:34.232,0:00:36.846 Таныг нүдээ боогоод[br]яг ижил шар айрагнуудыг 0:00:36.846,0:00:40.817 эрэмбэл гэвэл хариу нь[br]өмнөхөөсөө арай л өөр харагдана 0:00:40.817,0:00:43.039 Ихэнх нь ижил үнэлгээ авна. 0:00:43.039,0:00:45.484 Ерөнхийдөө та тэдгээр[br]шар айргыг ялгаж чадахгүй 0:00:45.484,0:00:48.573 Гэхдээ мэдээж Guinness-ийг бол ялгана. 0:00:48.573,0:00:50.801 (Инээд) 0:00:50.801,0:00:52.797 Бие махбод ч үүнтэй адил. 0:00:52.797,0:00:56.629 Хүн өөрийн биеэс ямар нэг зүйл[br]хүсч хүлээвэл яах бол? 0:00:56.629,0:00:59.137 Жишээлбэл бид хүмүүст эм зарсан гэе. 0:00:59.137,0:01:01.876 Зарим хүмүүст эмийг үнэтэй гэж хэлсэн. 0:01:01.876,0:01:04.107 Нөгөө хэсэгт нь эмийг хямдхан гэж хэлсэн. 0:01:04.127,0:01:06.979 Үнэтэй эм нь илүү үйлчилсэн, 0:01:06.979,0:01:09.073 өвчнийг илүү намдаасан. 0:01:09.073,0:01:12.787 Учир нь бидний хүлээлт [br]бие махбодыг өөрчилж чаддаг. 0:01:12.787,0:01:14.849 Мэдээж спортын хувьд 0:01:14.849,0:01:16.667 хэрвээ та аливаа нэг багийн дэмжигч бол 0:01:16.667,0:01:19.036 өөрийн эрхгүй дэмждэг багийнхаа өнцгөөс 0:01:19.036,0:01:21.611 тоглолтыг үзэх болно. 0:01:21.611,0:01:26.467 Эдгээр бүх жишээнүүд нь [br]"урьдаас таамагласан төсөөлөл, хүлээлт нь 0:01:26.467,0:01:30.157 бидний ертөнцийг тодорхойлдог" [br]гэдгийг харуулж байна. 0:01:30.157,0:01:33.559 Гэхдээ илүү чухал асуултууд яасан бэ? 0:01:33.559,0:01:37.111 Нийгмийн шударга байдалтай [br]холбоотой асуудлууд яасан бэ? 0:01:37.111,0:01:40.106 Тэгэхээр бид нэг зүйлийн талаар [br]бодож үзэх хэрэгтэй. 0:01:40.106,0:01:43.581 Тэгш бус байдлын сохор амталгааны [br]хэлбэр нь ямар байх вэ? 0:01:43.581,0:01:45.880 Тэгээд бид тэгш бус байдлын талаар 0:01:45.880,0:01:47.830 маш том хэмжээний судалгааг 0:01:47.830,0:01:50.384 АНУ болон бусад оронд хийсэн. 0:01:50.384,0:01:52.335 Бид 2 асуулт асуусан. 0:01:52.335,0:01:55.701 Бид хэр их ялгаатай амьдарч[br]байгаагаа мэддэг үү? 0:01:55.701,0:01:59.812 Мөн бид хэр их ялгаатай байхыг[br]хүсэж байна вэ? 0:01:59.812,0:02:02.226 Эхний асуултыг харцгаая. 0:02:02.226,0:02:04.339 За нэг зүйлийг төсөөл,[br]АНУ-н бүх хүнийг аваад 0:02:04.339,0:02:07.264 хамгийн ядууг нь баруун талд 0:02:07.264,0:02:09.656 хамгийн баянг нь зүүн талд [br]байхаар эрэмбэлсэн 0:02:09.656,0:02:12.318 дараа нь тэдгээр хүмүүсийг [br]5 бүлэг болгон хуваасан: 0:02:12.318,0:02:14.616 хамгийн ядуу 20 хувь, [br]түүний дараагийн 20 хувь, 0:02:14.616,0:02:16.952 дараах 20 хувь гэх мэт[br]хамгийн баян 20 хувь. 0:02:16.952,0:02:20.288 Тэгээд би нэг зүйл асууя:[br]Та эдгээр 5 бүлэг тус бүр 0:02:20.288,0:02:23.547 нийт хөрөнгийн хэдэн хувийг эзэмшиж [br]байгаа гэж бодож байна вэ? 0:02:23.547,0:02:25.878 Асуултыг арай хялбар болгоё л доо. 0:02:25.878,0:02:29.658 Таны бодлоор хамгийн доод талын 2 бүлэг[br]буюу хамгийн ядуу 40%-д 0:02:29.658,0:02:32.659 нийт хөрөнгийн хэдэн хувь нь [br]харъяалагдаж байгаа вэ? 0:02:32.659,0:02:35.351 Түр зур төсөөлөөд, тоо бодож ол. 0:02:35.351,0:02:37.255 Ер нь ихэнхдээ бид боддоггүй 0:02:37.255,0:02:39.740 Түр зур тунгаагаад үз,[br]нэг тоо дотроо бод. 0:02:39.740,0:02:41.365 Олсон уу? 0:02:41.365,0:02:44.430 За, америкчуудын хэлснээр бол 0:02:44.430,0:02:46.357 тэдний бодлоор хамгийн ядуу 20 хувь нь 0:02:46.357,0:02:48.679 нийт хөрөнгийн 2.9 %-г эзэмшдэг, 0:02:48.679,0:02:50.862 дараагийн бүлэг нь 6.4 %, 0:02:50.862,0:02:53.369 тэгэхээр энэ нь нийтдээ[br]9 %-с бага зэрэг илүү байна. 0:02:53.369,0:02:56.782 3 дахь бүлэг нь 12%, 0:02:56.782,0:02:58.431 20%, 0:02:58.431,0:03:03.075 хамгийн баян бүлэг нь нийт хөрөнгийн[br]58 %-г эзэмшдэг гэж хүмүүс боддог. 0:03:03.075,0:03:05.930 Энэ таны бодолтой хэр[br]ойролцоо байгааг харж болно. 0:03:05.930,0:03:07.951 Харин бодит байдал[br]ямар байна вэ? 0:03:07.951,0:03:09.762 Бодит байдал арай ондоо байна. 0:03:09.762,0:03:13.575 хамгийн ядуу 20 % нь[br]нийт хөрөнгийн 0.1 %-г эзэмшдэг, 0:03:13.575,0:03:16.826 дараагийн 20 % нь 0.2 %-г эзэмшдэг. 0:03:16.826,0:03:18.939 Энэ 2 бүлэг нийлээд 0.3 0:03:18.939,0:03:22.468 3 дах бүлэг нь 3.9, 0:03:22.468,0:03:24.651 11.3, 0:03:24.651,0:03:30.392 хамгийн баян бүлэг нь [br]хөрөнгийн 84-85 %г эзэмшиж байна. 0:03:30.392,0:03:33.358 Тэгэхээр бидний төсөөлөл[br]болон бодит байдал 0:03:33.358,0:03:35.331 нилээд ялгаатай нь харагдаж байна. 0:03:35.331,0:03:37.421 Харин бид юу гэж хүсдэг вэ? 0:03:37.421,0:03:39.418 Үүнийг ер нь яаж мэдэх вэ? 0:03:39.418,0:03:40.829 Үүнийг харахын тулд 0:03:40.829,0:03:42.867 бид яг юу хүсэж[br]байгаагаа харахын тулд, 0:03:42.867,0:03:45.472 бид философч Жон Роулсын талаар бодсон. 0:03:45.472,0:03:47.517 Хэрвээ та Жон Роулсыг[br]санаж байгаа бол, 0:03:47.517,0:03:50.557 тэрэнд шудрага нийгмийн[br]талаар нэг үзэл байсан. 0:03:50.557,0:03:51.289 Тэр хэлэхдээ: 0:03:51.289,0:03:54.754 "Шудрага нийгэм гэдэг бол хэрвээ та[br]үүний талаар бүгдийг мэдэж байсан бол 0:03:54.754,0:03:57.087 та аль ч хэсэгт нь ороход[br]бэлэн байх байсан юм" 0:03:57.087,0:03:58.651 Гайхамшигтай тодорхойлолт. 0:03:58.651,0:04:01.189 Учир нь хэрвээ та баян бол[br]баячуудыг арай их мөнгөтэй, 0:04:01.189,0:04:03.226 ядуусыг бүр бага мөнгөтэй[br]байлгахыг хүснэ. 0:04:03.226,0:04:05.335 Хэрвээ та ядуу бол[br]илүү тэгш байдлыг хүснэ. 0:04:05.335,0:04:07.769 Гэхдээ хэрвээ та нийгмийн аль хэсэгт [br] 0:04:07.769,0:04:10.659 хамаарагдахаа мэдэхгүй бол 0:04:10.659,0:04:12.865 та бүх боломжийг[br]тооцох хэрэгтэй болно. 0:04:12.865,0:04:15.791 Энэ нь 1 талаараа [br]сохор амталгаатай төстэй. 0:04:15.791,0:04:18.461 Та ямар үр дүн гарахыг нь[br]мэдэхгүйгээр сонголт хийнэ, 0:04:18.461,0:04:22.176 Жон Роулс үүнийг [br]"мэдлэггүйн халхавч" гэж нэрлэсэн. 0:04:22.176,0:04:25.783 Бид дахиад нэг хэсэг Америкчуудыг аваад, 0:04:25.783,0:04:28.538 тэднээс мэдлэггүйн халхавчын[br]асуултыг асуусан. 0:04:28.538,0:04:32.278 Та аль ч бүлэгт багтаж магадгүй[br]гэдгээ мэдсэн ч 0:04:32.278,0:04:35.806 харьяа болохыг хүссэн улсын тань[br]ямар онцлог шинж илүү чухал вэ? 0:04:35.806,0:04:37.285 Энэ бидний авсан хариулт. 0:04:37.285,0:04:39.544 Хүмүүс хамгийн ядуу буюу эхний 20 хувьд 0:04:39.544,0:04:41.727 хэдийг өгөх байсан бэ? 0:04:41.727,0:04:44.421 Хүмүүс тэдэнд нийт хөрөнгийн [br]10%-г өгөхийг хүссэн. 0:04:44.421,0:04:47.075 Дараагийн бүлэгт нийт хөрөнгийн 14 %-г, 0:04:47.075,0:04:49.109 дараагийнхд нь 21 0:04:49.109,0:04:51.802 22, тэгээд 32. 0:04:51.805,0:04:55.890 Бидний судалгаанд орсон хүмүүсийн 1 нь ч[br]бүрэн тэгш байдлыг хүсээгүй. 0:04:55.890,0:04:59.523 Хэн ч социализмыг[br]гайхалтай санаа гэж үзээгүй. 0:04:59.523,0:05:01.277 Энэ юу гэсэн үг вэ гэхээр[br] 0:05:01.277,0:05:03.781 бид хэр ихийг эзэмшдэг[br]талаарх бидний төсөөлөл 0:05:03.781,0:05:06.447 болон бодит байдлын хооронд[br]мэдлэгийн том ялгаа байна. 0:05:06.447,0:05:10.022 Гэхдээ бидний эзэмшвэл зохих[br]хэмжээ болон 0:05:10.022,0:05:12.820 төсөөллийн хооронд[br]төдий чинээний ялгаа байна. 0:05:12.820,0:05:16.012 Бид эдгээр асуултыг хөрөнгө мөнгөнөөс 0:05:16.012,0:05:18.427 өөр зүйлийн талаар ч бас асуусан. 0:05:18.427,0:05:22.630 Жишээ нь: бид дэлхийн өнцөг булан бүрийн 0:05:22.630,0:05:24.348 ондоо хүмүүсээс эдгээрийг асуусан, 0:05:24.348,0:05:26.691 либерал болон консерватив[br]хүмүүсээс асуусан. 0:05:26.691,0:05:28.615 Тэд ерөнхийдөө ижил хариулт өгсөн. 0:05:28.615,0:05:29.996 Баян болон ядуугаас асуусан[br] 0:05:29.996,0:05:31.327 бас л ижил хариулт өгсөн. 0:05:31.327,0:05:32.608 эрчүүд болон эмэгтэйчүүд, 0:05:32.608,0:05:35.211 NPR-н сосгогчид болон [br]Forbes сэтгүүлийн уншигчид, 0:05:35.211,0:05:38.440 Бид Их Британи, Австрали, [br]Америк хүмүүсээс асуусан 0:05:38.440,0:05:40.157 мөн л ижил хариултууд. 0:05:40.157,0:05:42.928 Бид бүр их сургуулийн [br]өөр тэнхимийн оюутнуудаас асуусан. 0:05:42.928,0:05:45.268 Бид Харвардруу очоод бараг[br]бүх тэнхимээс асуусан. 0:05:45.268,0:05:47.138 Үнэндээ, цөөн хэд нь[br]баян хэсэгт ихийг 0:05:47.138,0:05:48.728 ядуу хэсэгт багийг[br]өгөхийг хүссэн 0:05:48.728,0:05:51.340 Харвардын бизнесийн сургуульд ч гэсэн 0:05:51.340,0:05:53.950 хариулт нь гайхмаар ижилхэн байсан. 0:05:53.950,0:05:56.774 Би та нарын зарим нь тэнд[br]сурсаныг мэдэж байна. 0:05:56.774,0:05:59.920 Бид өөр сэдвийн талаар[br]мөн энэ асуултыг асуусан. 0:05:59.920,0:06:02.695 Компанийн захирал чадваргүй ажилчиндаа[br] 0:06:02.695,0:06:05.470 өгөх цалингийн хувьд ямар байх бол? 0:06:05.470,0:06:08.246 Та хүмүүсийн бодлоор хэд байдаг вэ [br]гэдгийг харж байна. 0:06:08.246,0:06:12.147 Тэгээд бид тэднээс таны бодлоор хэд байх [br]ёстой вэ гэж асуусан. 0:06:12.147,0:06:14.774 Дараа нь бодит байдал ямар вэ[br]гэж асуусан. 0:06:14.774,0:06:18.052 Үнэнэдээ ямар байгаа вэ?[br]Та тийм ч муу биш байна, 0:06:18.052,0:06:21.125 улаан болон шарын хооронд[br]нээх их зөрүү алга гэж хэлэх байх. 0:06:21.125,0:06:25.255 Учир нь би тэднийг ижил[br]хэмжээсээр зураагүй л дээ. 0:06:26.105,0:06:30.015 Тэнд улаан болон цэнхэр байгаа гэдгийг [br]харахад ч хэцүү байна. 0:06:30.015,0:06:32.360 Бусад хөрөнгийн үр дүн ямар бол? 0:06:32.360,0:06:34.055 Баялаг гэдэг бол[br]зөвхөн хөрөнгө биш. 0:06:34.055,0:06:37.189 Бусад эрүүл мэнд хувьд[br]ямар вэ гэж асуусан. 0:06:37.189,0:06:40.812 Жороор олгогдох эмийн хүртээмж ямар вэ? 0:06:40.812,0:06:42.832 Дундаж наслалт? 0:06:42.832,0:06:45.247 Нярайн наслалт? 0:06:45.247,0:06:47.592 Үүнийг хэрхэн хуваарилах вэ? 0:06:47.592,0:06:50.401 Залуусын боловсрол ямар байх бол? 0:06:50.401,0:06:52.271 Мөн өндөр настнуудын хувьд? 0:06:52.271,0:06:55.254 Эдгээрээс бид хүмүүс [br]хөрөнгийн тэгш бус байдлыг 0:06:55.254,0:06:58.412 хүсдэггүй гэдгийг ойлгосон. 0:06:58.412,0:07:01.918 Түүнээс илүү бид хөрөнгөөс [br]үүдсэн бусад зүйлсийн 0:07:01.918,0:07:03.961 тэгш бус байдлыг бүр ч [br]илүү дургүйцдэг. 0:07:03.961,0:07:07.592 Жишээ нь: эрүүл мэнд болон[br]боловсролын тэгш бус байдал. 0:07:07.592,0:07:09.793 Мөн бид хүмүүс [br]тэгш бус байдал нь 0:07:09.793,0:07:12.667 бага дэмжлэг авдаг хэсэгтэй [br]холбогдсон тохиолдолд 0:07:12.667,0:07:14.991 асуудалд илүү нээлттэй[br]ханддагыг харсан. 0:07:14.991,0:07:17.336 Голдуу балчир хүүхдүүд[br]болон нярай. 0:07:17.336,0:07:22.003 Учир нь бид тэднийг үүрэг хүлээх [br]чадваргүй гэж үздэг. 0:07:22.003,0:07:24.348 Үүнээс бид юу сурж болох вэ? 0:07:24.348,0:07:25.508 Бидэнд 2 ялгаа байна. 0:07:25.508,0:07:28.088 Мэдлэгийн ялгаа болон хүслийн ялгаа. 0:07:28.088,0:07:30.710 Мэдлэгийн ялгаа нь[br]бидний бодож явдаг зүйл. 0:07:30.710,0:07:32.080 Хүмүүсийг хэрхэн сургах вэ? 0:07:32.080,0:07:34.796 Тэгш бус байдал болон эрүүл мэнд,[br]боловсрол, атаа жөтөө 0:07:34.796,0:07:38.558 гэмт хэргийн хэмжээ зэргийг хамаарсан[br]тэгш бус байдлын үр дүнгийн талаарх 0:07:38.558,0:07:40.949 хүмүүсийн бодлыг хэрхэн өөрчлөх вэ? 0:07:40.949,0:07:42.830 Тэгээд хүслийн ялгаа байна. 0:07:42.830,0:07:46.653 Бид яг юу хүсэж байгаа талаарх[br]хүмүүсийн бодлыг хэрхэн өөрчлөх вэ? 0:07:46.653,0:07:50.028 Роулсын тодорхойлолтонд,[br]ертөнцийг харах өнцөг 0:07:50.028,0:07:51.770 сохор амталгааны арга нь 0:07:51.770,0:07:54.695 бидний аминч сэдлийг үгүй хийдэг. 0:07:54.695,0:07:57.272 Бид хэрхэн үүнийг илүү өндөр түвшинд,[br] 0:07:57.272,0:07:59.896 илүү өргөн далайцтай хэрэгжүүлэх вэ? 0:07:59.896,0:08:02.652 Эцэст нь бидэнд [br]үйл ажиллагааны ялгаа байна. 0:08:02.652,0:08:05.771 Бид хэрхэн эдгээрийг бодолцож,[br]бодит зүйл хийх вэ? 0:08:05.771,0:08:08.603 Миний бодлоор хариултын нэг хэсэг нь 0:08:08.603,0:08:11.715 тусламж, дэмжлэггүй хүүхдэд болон [br]багачуудыг бодоход орших байх. 0:08:11.715,0:08:15.523 Учир нь хүмүүс үүнийг хийхэд[br]илүү бэлэн гэж санагдсан. 0:08:15.523,0:08:20.793 Эцэст нь та дараагийн удаа шар айраг,[br]дарс уухаар гарахдаа 0:08:20.793,0:08:24.880 хамгийн түрүүнд таны [br]амьдралын аль нь бодит 0:08:24.880,0:08:27.454 мөн аль нь төсөөлөл, хүлээлтээс үүссэн 0:08:27.454,0:08:29.758 тайвшруулах нөлөө вэ[br]гэдгийг бодоод үзээрэй. 0:08:29.758,0:08:33.287 Тэгээд таны гаргасан шийдвэр болон[br]бодлогын асуудлууд 0:08:33.287,0:08:36.562 бид бүхэнд хэрхэн нөлөөлж байгааг[br]бодоод үзээрэй. 0:08:36.667,0:08:38.394 Маш их баярлалаа. 0:08:38.394,0:08:40.191 (Алга ташилт)