0:00:01.364,0:00:04.637
Acabamos de encontrarnos no bus,

0:00:04.637,0:00:07.078
gustaríanos moito coñecernos,

0:00:07.078,0:00:09.564
pero eu teño que baixarme[br]na próxima parada,

0:00:09.564,0:00:14.331
así que vanme dicir tres cousas[br]sobre vostedes

0:00:14.331,0:00:17.911
que os definan como persoas,

0:00:17.911,0:00:19.689
tres cousas sobre vostedes

0:00:19.689,0:00:23.298
que me axuden a entender quen son,

0:00:23.298,0:00:27.292
tres cousas que sexan[br]algo esencial para vostedes.

0:00:27.292,0:00:30.370
E pregúntome

0:00:30.370,0:00:33.659
destas tres cousas,

0:00:33.659,0:00:35.649
algunha delas

0:00:35.649,0:00:40.673
é sobrevivir a algún tipo de trauma?

0:00:40.673,0:00:46.370
sobrevivir a un cancro,[br]sobrevivir a unha violación,

0:00:46.370,0:00:51.487
sobrevivir a un Holocausto,[br]sobrevivir a un incesto.

0:00:51.487,0:00:54.931
Algunha vez repararon[br]en como tendemos a identificarnos

0:00:54.931,0:00:57.462
polas nosas feridas?

0:00:57.462,0:01:01.938
E onde vin que esta identidade[br]de sobrevivente

0:01:01.938,0:01:04.426
ten máis consecuencias

0:01:04.426,0:01:06.979
é entre os enfermos de cancro.

0:01:06.979,0:01:09.713
Levo moito tempo en contacto[br]con esta comunidade,

0:01:09.713,0:01:12.907
porque fun capelá en unidades[br]de paliativos e hospitais

0:01:12.907,0:01:16.204
durante case 30 anos.

0:01:16.204,0:01:21.937
En 2005 estaba traballando[br]nun gran centro oncolóxico

0:01:21.937,0:01:24.242
cando recibín a noticia de que

0:01:24.242,0:01:27.677
a miña nai tiña cancro de mama.

0:01:27.677,0:01:29.859
E entón, cinco días despois,

0:01:29.859,0:01:35.326
recibín a noticia de que[br]eu tiña cancro de mama.

0:01:35.326,0:01:37.959
A miña nai e máis eu[br]podemos ser competitivas...

0:01:38.167,0:01:39.747
(Risas)

0:01:39.747,0:01:44.179
pero eu non intentaba[br]competir con ela neste caso.

0:01:44.179,0:01:45.564
E de feito, pensei:

0:01:45.564,0:01:48.139
ben, se tes que ter cancro,

0:01:48.139,0:01:49.660
é moi práctico estar traballando

0:01:49.660,0:01:51.371
nun lugar onde o curan.

0:01:51.371,0:01:54.068
Pero isto é o que oín [br]a moita xente indignada:

0:01:54.068,0:01:55.530
"Que?

0:01:55.530,0:01:57.450
Ti es a capelá.

0:01:57.450,0:01:59.740
Deberías ser inmune."

0:01:59.740,0:02:01.817
Como se debese recibir

0:02:01.817,0:02:04.112
un aviso en lugar dunha multa,

0:02:04.112,0:02:07.880
por traballar na policía.

0:02:07.880,0:02:10.855
Así que recibín tratamento no[br]centro no que traballaba,

0:02:10.855,0:02:13.376
o cal foi moi práctico,

0:02:13.376,0:02:15.435
e fixen quimioterapia

0:02:15.435,0:02:18.685
e unha mastectomía, e puxéronme[br]un implante de solución salina,

0:02:18.685,0:02:20.450
e antes de continuar,[br]déixenme dicilo

0:02:20.450,0:02:25.224
esta é a falsa. (Risas)

0:02:25.224,0:02:28.437
Descubrín que preciso sacar iso de enriba,

0:02:28.437,0:02:30.211
antes de ver a alguén dicindo:

0:02:30.211,0:02:32.428
"Oi, seguro que é esa."

0:02:32.428,0:02:34.892
E entón moveríame ou[br]faría un xesto e dirían,

0:02:34.892,0:02:37.445
"Non, é a outra."

0:02:37.445,0:02:39.616
Así que agora xa o saben.

0:02:39.616,0:02:41.753
Aprendín moito sendo paciente,

0:02:41.753,0:02:43.275
e unha cousa sorprendente foi

0:02:43.275,0:02:47.382
que só unha pequena parte[br]da experiencia do cancro

0:02:47.382,0:02:49.474
ten que ver coa medicina.

0:02:49.474,0:02:53.827
A maior parte vai sobre sentimentos e fe

0:02:53.827,0:02:56.460
e sobre perder e atopar a túa identidade

0:02:56.460,0:02:58.038
e descubrir a forza

0:02:58.038,0:03:01.960
e a flexibilidade que[br]nin sabías que tiñas.

0:03:01.960,0:03:04.289
Ten que ver con darse conta

0:03:04.289,0:03:07.359
de que o máis importante na vida

0:03:07.359,0:03:10.440
non son as cousas, senón as relacións,

0:03:10.440,0:03:14.506
e ten que ver con rir na cara da incerteza

0:03:14.506,0:03:17.945
e aprender que a forma [br]de liberarse de case todo

0:03:17.945,0:03:22.260
é dicir, "teño cancro."

0:03:22.260,0:03:24.773
A outra cousa que aprendín foi que

0:03:24.773,0:03:28.195
non preciso asumir[br]"sobrevivente de cancro"

0:03:28.215,0:03:30.195
como a miña identidade.

0:03:30.195,0:03:33.814
pero por Deus que hai forzas poderosas

0:03:33.814,0:03:37.360
que me levan a facer exactamente iso.

0:03:37.360,0:03:41.678
Non me interpreten mal, por favor.

0:03:41.678,0:03:43.637
As organizacións contra o cancro

0:03:43.637,0:03:45.617
e as campañas para a detección precoz

0:03:45.617,0:03:48.271
e a concienciación e a investigación

0:03:48.271,0:03:50.386
normalizaron o cancro,

0:03:50.386,0:03:51.710
e iso é estupendo.

0:03:51.710,0:03:53.794
Agora podemos falar do cancro

0:03:53.794,0:03:55.572
sen necesidade de baixar a voz.

0:03:55.572,0:04:00.090
Podemos falar do cancro e[br]podemos apoiarnos mutuamente.

0:04:00.090,0:04:03.176
Pero ás veces, parece

0:04:03.176,0:04:04.574
que a xente esaxera un pouco

0:04:04.574,0:04:09.779
e comeza a dicirnos como nos imos sentir.

0:04:09.779,0:04:13.322
Unha semana despois da miña cirurxía,

0:04:13.322,0:04:16.202
tivemos un convidado na casa.

0:04:16.202,0:04:18.950
Ese foi probablemente[br]o noso primeiro erro.

0:04:18.950,0:04:20.471
E teñan presente que

0:04:20.471,0:04:22.141
neste punto da miña vida

0:04:22.141,0:04:25.763
eu fora capelá durante máis de 20 anos,

0:04:25.763,0:04:28.086
e temas como morrer e a morte

0:04:28.086,0:04:29.642
e o significado da vida,

0:04:29.642,0:04:32.820
eran cousas das que falaba desde sempre.

0:04:32.820,0:04:35.320
Aquela noite na cea,

0:04:35.320,0:04:38.056
o noso convidado estirou os brazos[br]por detrás da cabeza,

0:04:38.056,0:04:40.861
e dixo: "Sabes, Deb,

0:04:40.861,0:04:45.010
agora vas aprender realmente[br]o que é importante.

0:04:45.010,0:04:47.707
Si, vas facer grandes cambios

0:04:47.707,0:04:49.077
na túa vida,

0:04:49.077,0:04:52.725
e vas comezar a pensar na túa morte.

0:04:52.725,0:04:56.750
Si, este cancro é[br]a túa chamada de atención."

0:04:58.520,0:05:01.175
Estas son palabras valiosas

0:05:01.175,0:05:03.154
cando proveñen de alguén que fala

0:05:03.154,0:05:05.573
da súa propia experiencia,

0:05:05.573,0:05:07.949
pero cando alguén che está dicindo

0:05:07.949,0:05:10.342
como te vas sentir,

0:05:10.342,0:05:12.388
é unha estupidez.

0:05:12.388,0:05:15.292
A única razón pola que non o matei

0:05:15.292,0:05:17.283
coas miñas propias mans

0:05:17.283,0:05:21.378
foi que non podía levantar[br]o brazo dereito.

0:05:21.378,0:05:25.596
Pero díxenlle unha palabra fea,

0:05:25.596,0:05:28.497
e unha palabra normal, que...

0:05:28.497,0:05:29.720
(Risas)

0:05:29.720,0:05:33.238
levou ao meu marido a dicir:[br]"Está medicada."

0:05:33.238,0:05:35.196
(Risas)

0:05:35.196,0:05:37.690
E despois do tratamento,

0:05:37.699,0:05:40.909
era como que todos me dicían[br]o que ía significar esta experiencia,

0:05:40.973,0:05:43.765
"Isto significa que vas á andaina."

0:05:43.765,0:05:45.389
"Iso significa que vés á comida."

0:05:45.389,0:05:48.021
"Iso significa que vas poñer o lazo rosa

0:05:48.051,0:05:49.042
e a camiseta rosa

0:05:49.042,0:05:50.904
e a fita do pelo e os pendentes

0:05:50.904,0:05:54.640
e a pulseira e as bragas."

0:05:54.640,0:05:57.869
Bragas. Non, en serio, búsqueno en Google.

0:05:57.869,0:05:59.920
(Risas)

0:05:59.920,0:06:02.011
Como axuda iso a concienciar?

0:06:02.011,0:06:04.078
Só o meu marido me debería ver as bragas.

0:06:04.078,0:06:05.747
(Risas)

0:06:05.747,0:06:10.158
El xa está bastante concienciado[br]sobre o cancro.

0:06:10.158,0:06:13.302
Foi nese punto cando pensei: "Meu Deus, [br]

0:06:13.302,0:06:16.452
isto estase apoderando da miña vida."[br]

0:06:16.452,0:06:21.424
E aí foi cando me dixen a min mesma:[br]"Supera a túa experiencia.

0:06:21.424,0:06:25.086
Non deixes que ela te supere a ti."

0:06:25.086,0:06:27.194
Todos sabemos que

0:06:27.194,0:06:31.316
a forma de lidar cun trauma, cunha perda,

0:06:31.316,0:06:33.741
con calquera experiencia[br]que che cambia a vida

0:06:33.741,0:06:35.891
é encontrarlle sentido.

0:06:35.891,0:06:38.128
Pero aí está a cuestión:

0:06:38.128,0:06:39.795
Ninguén nos pode dicir

0:06:39.795,0:06:42.531
o que significa a nosa experiencia.

0:06:42.674,0:06:45.644
Temos que decidilo nós.

0:06:45.820,0:06:49.932
E non ten que ser un significado[br]enorme e extravertido.

0:06:49.959,0:06:52.470
Non todos temos que crear unha fundación

0:06:52.470,0:06:54.622
ou unha organización ou escribir un libro

0:06:54.622,0:06:57.502
ou facer un documental.

0:06:57.502,0:07:00.449
O significado pode ser discreto

0:07:00.449,0:07:02.620
e introvertido.

0:07:02.620,0:07:08.548
Pode que tomemos unha pequena decisión[br]sobre as nosas vidas

0:07:08.548,0:07:13.626
que provoque un cambio grande.

0:07:13.626,0:07:15.566
Hai moitos anos, tiven un paciente,[br]

0:07:15.566,0:07:17.571
un mozo estupendo,

0:07:17.571,0:07:20.306
o persoal adorábao,

0:07:20.306,0:07:23.190
e por iso nos sorprendeu tanto descubrir

0:07:23.190,0:07:26.974
de que non tiña amigos.

0:07:26.974,0:07:29.280
Vivía só,

0:07:29.280,0:07:33.308
viña á quimioterapia só,

0:07:33.308,0:07:35.253
recibía o seu tratamento,

0:07:35.253,0:07:38.984
e volvía a casa só.

0:07:38.984,0:07:40.748
Eu ata lle preguntei:

0:07:40.748,0:07:43.489
"Porque nunca traes un amigo contigo?"

0:07:43.489,0:07:48.208
E el dixo: “Eu non teño amigos.”

0:07:48.208,0:07:50.469
Pero tiña moitos amigos[br]na sala de tratamento.

0:07:50.469,0:07:51.845
Todos o queriamos,

0:07:51.845,0:07:54.845
a xente entraba e saía[br]continuamente do seu cuarto.

0:07:54.845,0:07:57.804
Na última quimio[br]

0:07:57.804,0:07:59.131
cantámoslle unha canción,

0:07:59.131,0:08:01.898
puxémoslle unha coroa na cabeza[br]e fixemos pompas de xabón.

0:08:01.898,0:08:04.339
E eu pregunteille:

0:08:04.339,0:08:08.795
“Entón, que vas facer agora?”

0:08:08.795,0:08:10.605
E contestou:

0:08:10.605,0:08:12.238
“Facer amigos.”

0:08:12.238,0:08:14.350
E así o fixo.

0:08:14.350,0:08:17.904
Comezou a facer voluntariado[br]e fixo amigos alí,

0:08:17.904,0:08:20.590
e empezou a frecuentar unha igrexa[br]e fixo amigos alí.

0:08:20.590,0:08:23.550
No Nadal o meu home e eu fomos[br]a unha festa no seu apartamento,

0:08:23.550,0:08:28.667
e o lugar estaba cheo de amigos seus.

0:08:28.667,0:08:30.910
Supera a túa experiencia.

0:08:30.910,0:08:32.559
Non deixes que ela te supere a ti.

0:08:32.559,0:08:37.431
El decidiu que o significado[br]da súa experiencia

0:08:37.431,0:08:41.198
era coñecer a alegría da amizade,

0:08:41.198,0:08:46.116
e aprender a facer amigos.

0:08:46.156,0:08:49.792
E vostedes?[br]

0:08:49.792,0:08:52.145
Como lle van encontrar significado

0:08:52.145,0:08:54.592
á súa espantosa experiencia?

0:08:54.592,0:08:56.483
Pode ser unha experiencia recente,

0:08:56.483,0:09:00.704
ou algo co que levan cargando[br]moito tempo.

0:09:02.345,0:09:06.855
Nunca é demasiado tarde[br]para cambiar o que significa,

0:09:06.855,0:09:09.110
porque o significado é algo dinámico.

0:09:09.110,0:09:10.771
O significado de hoxe

0:09:10.771,0:09:14.688
pode que non sexa o mesmo[br]de aquí a un ano, ou a dez.

0:09:15.541,0:09:18.151
Nunca e é demasiado tarde[br]para chegar a ser algo máis

0:09:18.151,0:09:21.672
ca un simple sobrevivente.

0:09:21.672,0:09:24.996
Perciben o estática que soa esta palabra?

0:09:24.996,0:09:26.913
Sobrevivente.

0:09:26.913,0:09:31.304
Sen movemento, sen crecemento.

0:09:31.304,0:09:33.191
Superen a súa experiencia.

0:09:33.191,0:09:35.812
Non deixen que ela os supere,[br]porque senón,

0:09:35.812,0:09:38.973
creo que acabarán atrapados,

0:09:38.973,0:09:44.915
non van crecer, non van evolucionar.

0:09:44.915,0:09:48.393
Pero ás veces non son as presións externas

0:09:48.393,0:09:52.764
as que nos fan asumir[br]esa identidade de sobrevivente.

0:09:52.764,0:09:56.657
Ás veces só queremos os beneficios.

0:09:56.657,0:10:00.165
Ás veces hai unha recompensa.

0:10:00.165,0:10:03.900
Pero entón atascámonos.

0:10:03.900,0:10:05.711
Unha das primeiras cousas que aprendín

0:10:05.711,0:10:09.817
cando fun capelá foron os tres C

0:10:09.817,0:10:12.208
do traballo de capelá:

0:10:12.208,0:10:19.170
Consolar, clarificar e,[br]se é preciso, confrontar

0:10:19.170,0:10:21.325
ou desafiar.

0:10:21.325,0:10:23.271
A todos nos encanta consolar

0:10:23.271,0:10:25.128
e clarificar.

0:10:25.128,0:10:30.070
Confrontar non tanto.

0:10:30.070,0:10:32.064
Outra cousa que me encantaba

0:10:32.064,0:10:34.522
de ser capelá era

0:10:34.522,0:10:38.995
ver os pacientes un ou varios anos

0:10:38.995,0:10:40.836
despois do tratamento, porque

0:10:40.836,0:10:43.536
era xenial ver como cambiaran

0:10:43.536,0:10:45.752
e como evolucionaran as súas vidas

0:10:45.752,0:10:47.642
e que lles acontecera.

0:10:47.642,0:10:50.162
Un día emocioneime

0:10:50.162,0:10:52.610
cando me chamou ao vestíbulo da clínica

0:10:52.610,0:10:56.191
unha paciente que atendera o ano anterior.[br]

0:10:56.191,0:10:58.665
Estaba alí con dúas fillas adultas[br]

0:10:58.665,0:11:02.924
que eu tamén coñecía, para o exame [br]de seguimento do ano despois[br]

0:11:02.924,0:11:06.461
Así que baixei ao vestíbulo,[br]e elas estaban eufóricas

0:11:06.461,0:11:08.712
porque recibiran os resultados das probas

0:11:08.712,0:11:14.900
e indicaban Sen Evidencia de Enfermidade.

0:11:14.900,0:11:19.657
Como eu dicía, Non Completamente Morta.

0:11:19.657,0:11:25.150
Así que estaban eufóricas,[br]sentamos a charlar,

0:11:25.150,0:11:27.957
e foi moi raro, porque

0:11:27.957,0:11:31.839
en 2 minutos empezoume[br]a contar de novo a historia

0:11:31.839,0:11:36.369
da súa diagnose, da cirurxía e da quimio,

0:11:36.369,0:11:39.837
aínda que, ao ser a capelá,[br]eu a visitaba todas as semanas,

0:11:39.837,0:11:42.728
e coñecía a historia.

0:11:42.728,0:11:45.770
E usaba palabras como sufrimento,[br]

0:11:45.770,0:11:49.765
agonía, loita.

0:11:49.765,0:11:52.379
E rematou a historia con:

0:11:52.379,0:11:57.173
“Sentinme crucificada.”

0:11:57.173,0:11:59.837
E nese momento, as dúas fillas[br]levantáronse e dixeron:

0:11:59.837,0:12:03.749
“Imos por un café.”

0:12:03.749,0:12:06.890
E marcharon.

0:12:06.890,0:12:09.725
Díganme tres cousas sobre vostedes[br]antes da próxima parada.

0:12:09.725,0:12:12.481
A xente estaba baixando do bus[br]antes de que ela chegase

0:12:12.481,0:12:17.858
ao número dous ou ao tres.

0:12:17.858,0:12:21.345
Entón deille un pano da man,

0:12:21.345,0:12:24.642
e unha aperta,

0:12:24.642,0:12:28.152
e despois, como ela[br]me importaba de verdade,

0:12:28.152,0:12:30.238
díxenlle:

0:12:30.238,0:12:32.544
“Baixa da túa cruz.”

0:12:32.544,0:12:36.810
E ela dixo: “Que?”

0:12:36.810,0:12:42.224
E eu repetín: “Baixa da túa cruz.”

0:12:42.224,0:12:46.869
Tiña ao seu favor[br]que podía falar das razóns

0:12:46.869,0:12:51.988
para adoptar esta identidade[br]e agarrarse a ela.

0:12:51.988,0:12:54.010
Prestábanlle moita atención.

0:12:54.010,0:12:57.115
Os demais coidaban dela, para variar.

0:12:57.115,0:13:00.810
Pero agora,[br]estaba a ter o efecto contrario.

0:13:00.810,0:13:03.293
Estaba afastando a xente.

0:13:03.293,0:13:07.040
A xente marchaba por un café.

0:13:07.040,0:13:10.941
Sentíase crucificada pola experiencia,[br]

0:13:10.941,0:13:17.163
pero non quería deixar morrer[br]o seu eu crucificado.

0:13:17.163,0:13:20.080
Se cadra están pensando

0:13:20.080,0:13:23.030
que fun un pouco dura con ela,

0:13:23.030,0:13:25.138
así que debo dicirlles

0:13:25.138,0:13:28.830
que estaba falando por experiencia propia.

0:13:28.830,0:13:31.674
Moitos anos antes,[br]

0:13:31.674,0:13:35.000
botáranme dun traballo que adoraba,

0:13:35.000,0:13:38.716
e non paraba de falar da miña inocencia

0:13:38.716,0:13:42.120
e da inxustiza, a traizón, a decepción,

0:13:42.120,0:13:44.040
ata que ao final, como con esta muller,

0:13:44.040,0:13:45.291
a xente escapaba de min,

0:13:45.291,0:13:48.527
ata que me dei conta

0:13:48.527,0:13:52.399
de que non estaba procesando[br]os meus sentimentos,

0:13:52.399,0:13:55.107
estaba alimentándoos.

0:13:55.107,0:13:59.170
Non quería deixar morrer[br]o meu eu crucificado.

0:13:59.170,0:14:04.592
Pero todos sabemos que[br]nunha historia de resurrección,

0:14:04.592,0:14:07.220
hai que morrer primeiro.

0:14:07.220,0:14:09.043
Na historia cristiá,

0:14:09.043,0:14:12.315
Xesús pasou un día enteiro no cadaleito

0:14:12.315,0:14:14.810
antes de resucitar.

0:14:14.810,0:14:16.648
Eu creo que para nós,

0:14:16.648,0:14:18.780
estar no cadaleito

0:14:18.780,0:14:22.766
significa facer un fondo traballo interior

0:14:22.766,0:14:25.470
sobre as nosas feridas

0:14:25.470,0:14:29.943
e permitirnos a nós mesmos curar.

0:14:29.943,0:14:33.000
Temos que deixar[br]que o eu crucificado morra

0:14:33.000,0:14:36.604
para que un novo eu, un eu verdadeiro,

0:14:36.604,0:14:38.986
poida nacer.

0:14:38.986,0:14:41.844
Temos que deixar marchar[br]esa historia vella

0:14:41.844,0:14:45.991
para que unha nova historia, [br]máis verdadeira,

0:14:45.991,0:14:49.030
poida ser contada.

0:14:49.030,0:14:54.573
Superen a súa experiencia.[br]Non deixen que ela os supere.

0:14:54.573,0:14:57.154
E se non existisen sobreviventes?

0:14:57.154,0:14:59.950
É dicir, e se a xente decidise[br]

0:14:59.950,0:15:02.820
reivindicar o seu trauma como experiencia[br]

0:15:02.820,0:15:06.990
en vez de asumilo como identidade?

0:15:06.990,0:15:08.992
Quizais acabaría o de estar

0:15:08.992,0:15:11.350
atrapado nas nosas feridas

0:15:11.350,0:15:14.904
e sería o comezo dunha sorprendente

0:15:14.904,0:15:18.830
autoexploración, descubrimento[br]e crecemento.

0:15:18.830,0:15:23.625
Quizais comezariamos[br]a definirnos a nós mesmos

0:15:23.625,0:15:26.205
polo que chegamos a ser

0:15:26.205,0:15:30.375
e en que nos estamos convertendo.

0:15:30.375,0:15:36.146
Ao mellor supervivente non era

0:15:36.146,0:15:41.353
unha das tres cousas que me dirían.

0:15:41.353,0:15:42.670
Non importa.

0:15:42.670,0:15:44.910
Só quero que saiban

0:15:44.910,0:15:49.223
que estou moi contenta[br]de que esteamos xuntos neste bus,

0:15:49.223,0:15:53.119
e esta é a miña parada.

0:15:53.119,0:15:56.824
(Aplausos)