Melati Wijsen: Bali -- eiland van goden. Isabel Wijsen: Een groen paradijs. MW: Of... een verloren paradijs. Bali: afval-eiland. IW: Op Bali genereren wij 680 kubieke meter plastic afval per dag. Dat staat gelijk met een gebouw van 14 verdiepingen. En wat betreft plastic tasjes, daarvan wordt minder dan 5% gerecycled. MW: We weten dat dit mogelijk jullie beeld van ons eiland verandert. Ons beeld veranderde ook toen we dit te weten kwamen, toen we erachter kwamen dat bijna alle plastic tasjes op Bali in het riool terechtkomen en daarna in onze rivieren en daarna in onze oceaan. En de tasjes die de oceaan niet bereiken, worden verbrand of worden zwerfafval. IW: Wij hebben besloten daar iets aan te doen. We zijn nu al ongeveer drie jaar aan het werk om te proberen 'nee' te zeggen tegen plastic tasjes op ons eiland. En we hebben al aardig wat successen geboekt. MW: Wij zijn zussen en we gaan naar de beste school ter wereld: Green School op Bali. Green School is niet alleen anders omdat het van bamboe gebouwd is, maar ook omdat er anders lesgegeven wordt. Wij worden opgeleid om de leiders van vandaag te worden. Dat kan een gewoon schoolboek niet evenaren. IW: Op een dag hadden we een les waarin we leerden over buitengewone mensen, zoals Nelson Mandela, Lady Diana en Mahatma Gandhi. Op weg naar huis besloten we dat wij ook buitengewoon wilden zijn. Waarom wachten tot we volwassen zijn om buitengewoon te zijn? We wilden nu iets doen. MW: Diezelfde avond op de bank brainstormden we en dachten we na over alle problemen van Bali. En wat ons het meest trof was het plastic afval. Maar dat is een enorm probleem. We hebben dus gezocht naar een realistisch doel voor ons kinderen: plastic tasjes. En zo is het idee geboren. IW: We hebben wat onderzoek gedaan en eerlijk gezegd, hoe meer we erover leerden, des te meer we beseften dat er niets goeds is aan plastic tasjes. En weet je wat? We hebben ze niet eens nodig. MW: We waren echt geïnspireerd door de acties om ervan af te komen in vele andere plaatsen, van Hawaï tot Rwanda en verschillende steden, zoals Oakland en Dublin. IW: En zo leidde het idee tot de lancering van Bye Bye Plastic Bags. MW: In de jaren dat we campagne hebben gevoerd, hebben we veel geleerd. Les nummer een: je kan het niet allemaal alleen doen. Je hebt een team nodig van gelijkgezinde kids, dus richtten we de 'Bye Bye Plastic Bags'-club op. Het team vrijwilligers bestaat uit kids van over het hele eiland, van zowel internationale als lokale scholen. Samen met hen begonnen we met een gelaagde aanpak, gebaseerd op een online en offline handtekeningenactie, educatieve en inspirerende presentaties op scholen, en kweekten we bewustzijn op markten, festivals, bij strandschoonmaakacties. En tenslotte verspreidden we alternatieve tassen, zoals tasjes van netten, van gerecyclede kranten, of tassen van 100% organisch materiaal, allemaal gemaakt door initiatieven op het eiland. IW: We hebben een proefdorp waar 800 families wonen. De burgemeester was onze eerste vriend en hij vond onze T-shirts geweldig, dus dat hielp. Wij richtten ons op bewustwording bij klanten want dat is waar de verandering moet plaatsvinden. Het dorp is al voor tweederde op weg om plastic-tasjes-vrij te worden. Onze eerste pogingen om de overheden van Bali mee te krijgen, mislukten. Dus we dachten: "Mmm... met een miljoen handtekeningen kunnen ze ons niet negeren, toch?" MW: Ja! IW: Maar wie had verwacht dat een miljoen handtekeningen wel duizend keer duizend is! (Gelach) We zaten vast... tot we les nummer twee leerden: denk buiten de kaders. Iemand zei dat het vliegveld van Bali 16 miljoen passagiers per jaar afhandelt. MW: Maar hoe komen we de luchthaven in? En hier komt les nummer drie: volhouden. Daar gingen we naar het vliegveld. We kwamen voorbij de conciërge. En toen naar de baas van zijn baas, en toen de assistent-officemanager, en toen de officemanager, en toen... werden we 2 niveaus omlaag geschoven en dachten: nou, daar komt de conciërge weer. Nadat we een paar dagen op deuren hadden geklopt, gewoon als kinderen op een missie, spraken we uiteindelijk de commercieel manager van Bali Airport. We gaven de 'Bali en plastic tasjes'-talk en hij was een aardige man, dus hij zei: "Ik geloof mijn eigen oren niet, maar ik geef jullie toestemming om handtekeningen te verzamelen achter de douane en immigratie." (Gelach) (Applaus) IW: In ons eerste anderhalve uur daar verzamelden we bijna 1000 handtekeningen. Dat is toch gaaf? Les nummer vier: je hebt kampioenen nodig op alle niveaus van de samenleving, van studenten tot commercieel managers tot beroemdheden. Dankzij de aantrekkingskracht van Green School hadden we toegang tot een gestage stroom van beroemdheden. Ban Ki Moon leerde ons dat Secretarissen-Generaal van de Verenigde Naties geen petities tekenen... (Gelach) zelfs als kinderen het lief vragen. Maar hij zou ons verhaal verspreiden en nu werken we nauw samen met de Verenigde Naties. MW: Jane Goodall leerde ons over de kracht van netwerken van mensen. Zij begon met maar één Roots&Shoots-groep en nu heeft ze 4 000 groepen over de hele wereld. Wij zijn er een van. Ze is een echte inspiratiebron. Als jullie ook bij de Rotary zijn: aangenaam kennis te maken. Wij zijn Interactors: de jongste afdeling van Rotary International. IW: Maar we hebben ook veel geleerd over geduld. MW: Over omgaan met frustraties. IW: Leiderschap. MW: Samenwerking. IW: Vriendschap. MW: We hebben geleerd over de Balinezen en hun cultuur. IW: En we hebben geleerd over het belang van toewijding. MW: Het is niet altijd makkelijk. Soms is het best moeilijk om te doen wat je zegt. IW: Maar vorig jaar deden we precies dat. We gingen in India een talk geven en onze ouders namen ons mee naar het voormalige woonhuis van Mahatma Gandhi. We leerden over de kracht van de hongerstakingen waarmee hij zijn doelen bereikte. Ja, aan het einde van de rondleiding, toen we onze ouders weer zagen, hadden we allebei besloten en zeiden we: "We gaan in hongerstaking!" (Gelach) MW: Je kunt je waarschijnlijk hun gezichten wel voorstellen. Er was een hoop overtuigingskracht nodig, niet alleen bij onze ouders, maar ook bij onze vrienden en onze leraren. Isabel en ik wilden dit echt doen. Dus bezochten we een voedingsdeskundige en bedachten een compromis: we zouden niet eten van zonsopgang tot zonsondergang, elke dag, totdat de gouverneur van Bali ons zou ontmoeten om te praten over het afschaffen van plastic tasjes op Bali. IW: Onze 'mogak makan', zoals het heet in Bahasa Indonesia, kon beginnen. We gebruikten sociale media om ons doel te bereiken en al op dag twee kwam de politie naar ons huis en onze school. "Wat doen deze twee meisjes?" We wisten dat de gouverneur een slechte beurt maakte, doordat wij in hongerstaking waren... We hadden de bak in kunnen draaien. Maar, hé, het werkte! Vierentwintig uur later werden we op school opgehaald en naar het kantoor van de gouverneur begeleid. MW: En daar was hij: (Applaus) klaar om met ons te spreken en hij was erg aanmoedigend en dankbaar voor onze bereidheid om voor de schoonheid en natuur van Bali te zorgen. Hij tekende een belofte om de Balinezen te helpen 'nee' te zeggen tegen plastic tasjes. Nu zijn we vrienden en regelmatig herinneren we hem en zijn team aan zijn gedane beloftes. En inderdaad laatst heeft hij toegezegd dat Bali plastic-tasjes-vrij zal zijn in 2018. (Applaus) IW: Ook Bali International Airport, een van onze ondersteuners, is van plan een plastic-vrijbeleid te starten in 2016. MW: Geef geen gratis plastic tasjes weg, neem je eigen herbruikbare tas mee -- dat is onze volgende boodschap om de publieke denkwijze te veranderen. IW: Onze korte-termijncampagne, 'Eén eiland, één stem', gaat precies daarover. We controleren en erkennen de winkels en restaurants die zichzelf hebben uitgeroepen tot plastic-tasjes-vrije zone en we plakken deze sticker op hun ingang en publiceren hun namen op sociale media en in belangrijke tijdschriften in Bali. En andersom vestigen we aandacht op die winkels die geen sticker hebben. (Gelach) MW: Dus, waarom vertellen we jullie dit allemaal? Deels omdat we trots zijn op de resultaten die we, samen met ons team, hebben kunnen bereiken. Maar ook omdat we gaandeweg hebben geleerd dat kinderen dingen kunnen bereiken. We kunnen dingen laten gebeuren. Isabel en ik waren pas 10 en 12 jaar oud toen we hiermee begonnen. We hadden geen plan van aanpak, geen strategie, geen verborgen agenda, alleen maar een idee voor ogen en een groep vrienden die met ons meewerkten. We wilden alleen die plastic tasjes uitbannen, zodat ze ons prachtige thuis niet zouden omhullen en verstikken. Kinderen hebben grenzeloze energie en motivatie om de verandering te zijn die de wereld nodig heeft. IW: Dus aan alle kinderen op deze mooie maar moeilijke wereld: ga ervoor! Maak het verschil. We zeggen niet dat het gemakkelijk zal zijn. Maar we zeggen wel dat het het waard is. Wij kinderen zijn maar 25% van de wereldpopulatie, maar we zijn 100% van de toekomst. MW: We hebben nog een hoop werk te doen, maar weet dat we niet stoppen totdat de eerste vraag die wordt gesteld als je op Bali Airport aankomt is: Samen: "Welkom in Bali, heeft u plastic tasjes om aan te geven?" (Gelach) Om shanti shanti shanti om. Dank jullie wel. (Applaus)