WEBVTT

00:00:00.580 --> 00:00:04.054
Melati Wijsen: ဘာလီ 
နတ်ဘုရားများရဲ့ ကျွန်း။

NOTE Paragraph

00:00:05.301 --> 00:00:07.642
Isabel Wijsen: စိမ်းလန်းတဲ့ ကောင်းကင်ဘုံ။

NOTE Paragraph

00:00:09.139 --> 00:00:10.552
MW: ဒါမှမဟုတ်..

00:00:10.576 --> 00:00:12.393
ပျောက်ဆုံးနေတဲ့ ကောင်းကင်ဘုံ။

NOTE Paragraph

00:00:13.075 --> 00:00:14.234
ဘာလီ၊

00:00:14.696 --> 00:00:16.639
အမှိုက်တွေရဲ့ ကျွန်း။

NOTE Paragraph

00:00:17.707 --> 00:00:18.859
IW: ဘာလီမှာ

00:00:18.883 --> 00:00:24.834
တစ်နေ့ကို ပလပ်စတစ်အမှိုက် 
ကုဗမီတာ ၆၈၀ ထွက်တယ်။

00:00:25.801 --> 00:00:28.657
ဒါက ၁၄ ထပ်တိုက်လောက် ရှိပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:00:29.205 --> 00:00:31.426
ပလပ်စတစ်အိတ်တွေကျတော့

NOTE Paragraph

00:00:31.450 --> 00:00:34.018
ပြန်သုံးဖို့ လုပ်နိုင်တာက 
ငါးရာခိုင်နှုန်းထက်နည်းတယ်။

NOTE Paragraph

00:00:34.900 --> 00:00:38.206
MW: ဒါက ကျွန်မတို့ကျွန်းဆိုင်ရာ
ပုံရိပ်ကို ပြောင်းလဲတာ သိတယ်

NOTE Paragraph

00:00:38.666 --> 00:00:41.630
ဒါက ကျွန်မတို့ကိုလည်း 
ပြောင်းပစ်ခဲ့တယ်၊ ဒါကိုသိတော့

00:00:41.630 --> 00:00:45.735
ပလပ်စတစ်အိတ် အားလုံးနီးပါးဟာ 
ရေမြောင်းတွေထဲမှာ ပြီးတော့ မြစ်တွေထဲမှာ

00:00:45.759 --> 00:00:47.009
ပြီးတော့ သမုဒ္ဒရာထဲမှာ

00:00:47.033 --> 00:00:48.404
အဆုံးသတ်တာ သိရတဲ့အခါမှာပါ။

00:00:48.900 --> 00:00:51.364
သမုဒ္ဒရာထဲ မရောက်ဘူးဆိုတာတောင်

00:00:51.388 --> 00:00:53.501
ဒါတွေကို မီးရှို့တယ် (သို့) 
လျှောက်ပစ်တယ်လေ။

00:00:54.183 --> 00:00:56.441
IW: ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး 
တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်တယ်

NOTE Paragraph

00:00:56.812 --> 00:00:59.311
ကျွန်မတို့ နေအိမ် ကျွန်းပေါ်မှာ 
ပလပ်စတစ်အိတ်

00:00:59.335 --> 00:01:02.687
မသုံးကြဖို့ ကြိုးပမ်း လုပ်ဆောင်တာ 
သုံးနှစ်နီးပါးရှိပါပြီ။

NOTE Paragraph

00:01:02.711 --> 00:01:05.175
ထင်ရှားတဲ့ အောင်မြင်မှုတစ်ချို့လည်း 
ရထားပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:01:06.835 --> 00:01:08.867
MW: ကျွန်မတို့ဟာ ညီအစ်မတွေပါ၊

00:01:08.891 --> 00:01:11.458
ကမ္ဘာပေါ်က အကောင်းဆုံးကျောင်းမှာ 
တက်ကြပါတယ်၊

00:01:12.061 --> 00:01:13.586
Green School Bali ပါ။

00:01:13.610 --> 00:01:18.233
Green School ဟာ ဝါးနဲ့ဆောက်ထား
တဲ့ နည်းကြောင့်သာ ထူးခြားတာမကပဲ

00:01:18.257 --> 00:01:20.220
သင်ပုံသင်နည်းကြောင့်လည်း ထင်ရှားပါတယ်။

00:01:20.864 --> 00:01:23.551
ကျွန်မတို့ကို ယနေ့ခေတ်ရဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေ 
ဖြစ်လာအောင်

00:01:24.518 --> 00:01:26.951
သင်ပေးတာဟာ သာမန်ပြဌာန်းစာအုပ်တွေ 
မယှဉ်နိုင်ကြပါ။

NOTE Paragraph

00:01:27.813 --> 00:01:29.834
IW: တစ်နေ့ ထူးခြားတဲ့ လူတွေအကြောင်း

00:01:29.858 --> 00:01:32.571
အတန်းထဲမှာ သင်ခန်းစာတစ်ခု သင်ခဲ့ရတယ်။

00:01:32.595 --> 00:01:34.083
ဥပမာ Nelson Mandela

00:01:34.107 --> 00:01:35.258
Lady Diana နဲ့

00:01:35.282 --> 00:01:36.507
Mahatma Gandhi တို့ပေါ့။

00:01:37.244 --> 00:01:38.401
အဲဒီနေ့ လမ်းလျှောက်ပြီး

00:01:38.425 --> 00:01:41.733
အိမ်ပြန်တော့ ကျွန်မတို့လည်း ထူးခြားချင် 
တယ်လို့ သဘောတူခဲ့ကြတယ်။

00:01:42.614 --> 00:01:44.651
ထူးခြားဖို့ ဘာလို့ အသက်ကြီးလာတဲ့အထိ

00:01:44.675 --> 00:01:45.933
စောင့်နေရမှာတုန်း။

00:01:46.420 --> 00:01:48.494
တစ်ခုခု အခုပဲ လုပ်ချင်ခဲ့တယ်။

NOTE Paragraph

00:01:49.135 --> 00:01:50.835
MW: အဲဒီညက ဆိုဖာပေါ် ထိုင်နေရင်း

00:01:50.859 --> 00:01:53.695
ဘာလီမှာ ကြုံနေရတဲ့ ပြဿနာတွေကို 
ခေါင်းချင်းရိုက် စဉ်းစားတယ်။

00:01:54.332 --> 00:01:56.396
အထူးခြားဆုံး ပေါ်လာတာတစ်ခုက

00:01:56.420 --> 00:01:57.784
ပလပ်စတစ် အမှိုက်တွေပါ။

00:01:58.536 --> 00:02:00.603
ဒါပေမဲ့ ဒါက ဧရာမ ပြဿနာကြီးပါ။

00:02:01.189 --> 00:02:04.671
ဒီတော့ ကျွန်မတို့ကလေးတွေအတွက် လက်
တွေ့ကျတဲ့ ပစ်မှတ်ကို စစ်ဆေးကြည့်တယ်၊

00:02:05.589 --> 00:02:06.820
ပလပ်စတစ် အိတ်တွေပါ။

00:02:06.844 --> 00:02:08.237
ဒါနဲ့ စိတ်ကူး ပေါ်လာခဲ့တယ်။

NOTE Paragraph

00:02:08.983 --> 00:02:10.964
IW: ကျွန်မတို့ သုသေသနစလုပ်ခဲ့ပြီး

00:02:10.988 --> 00:02:13.928
ပြောရရင် ပိုသိလာရတာက

00:02:13.952 --> 00:02:17.041
ပလပ်စတစ်အိတ်တွေဟာ 
ဘာအတွက်မှ မကောင်းဘူးဆိုတာပါ။

00:02:17.401 --> 00:02:18.671
ဘာလဲဆိုတာ သိပါလား။

00:02:18.695 --> 00:02:20.273
ဒါတွေ လိုတောင်မလိုပါဘူး။

NOTE Paragraph

00:02:21.003 --> 00:02:24.544
MW: နေရာတော်တော်များများမှာ ပလပ်စတစ်
အိတ်တွေ မသုံးဖို့ အားထုတ်မှုတွေကနေ

00:02:24.568 --> 00:02:26.438
တကယ့်ကို စေ့ဆော်မှုတွေရခဲ့ပါတယ်။

00:02:26.462 --> 00:02:28.444
Hawaii ကနေ Rwanda ထိ၊

00:02:28.468 --> 00:02:31.013
ပြီး Oakland နဲ့ Dublin လို 
မြို့ကြိးများစွာ အထိပေါ့။

NOTE Paragraph

00:02:31.784 --> 00:02:37.449
IW: ဒီလိုနဲ့ ဒီစိတ်ကူးကနေ "Bye Bye 
Plastic Bags" စတင်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:02:38.658 --> 00:02:40.850
MW: ကျွန်မတို့ လှုံဆော်မှုလုပ်တဲ့ 
နှစ်တွေမှာ

00:02:40.874 --> 00:02:43.436
အများကြီး သိခဲ့ရပါတယ်။

00:02:43.984 --> 00:02:45.626
သင်ခန်းစာ တစ်။

00:02:46.233 --> 00:02:48.391
ဒါကို ကိုယ်တစ်ယောက်တည်း လုပ်လို့မရဘူး။

00:02:48.415 --> 00:02:50.607
စိတ်ချင်းတူတဲ့ ကလေး
အဖွဲ့ကြီးတစ်ဖွဲ့ လိုတယ်။

00:02:50.631 --> 00:02:53.802
ဒီလိုနဲ့ Bye Bye Plastic Bag 
အဖွဲကို ဖွဲ့ခဲ့တာပါ။

00:02:54.459 --> 00:02:57.574
စေတနာ့ဝန်ထမ်းအသင်းမှာ တစ်ကျွန်းလုံးက 
ကလေးတွေ၊ နိုင်ငံတကာနဲ့

00:02:57.598 --> 00:02:59.997
ဒေသတွင်းကျောင်းက ကလေးတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

00:03:00.505 --> 00:03:01.656
သူတို့နဲ့ အတူပေါင်းပြီး

00:03:01.680 --> 00:03:03.430
အလွှာစုံပါတဲ့ နည်းကို စတင်ခဲ့တယ်။

00:03:03.454 --> 00:03:06.750
online နဲ့ offline အသနားခံစာ
လက်မှတ်ထိုးတာတွေ၊

00:03:06.774 --> 00:03:10.210
ကျောင်းမှာ ပညာပေးနဲ့ လှုံဆော်တဲ့ 
တင်ဆက်မှုတွေကို အခြေခံပြီး

00:03:10.234 --> 00:03:14.719
စျေးတွေ၊ ပွဲတော်တွေ၊ ကမ်းခြေရှင်းလင်းမှု 
တွေမှာ အများသတိပြုစိတ်ကို မြှင့်ပေးပါတယ်။

00:03:14.743 --> 00:03:15.894
နောက်ဆုံးအနေနဲ့က

00:03:15.918 --> 00:03:17.964
အခြားရွေးချယ်လို့ရတဲ့ အိတ်တွေကို ဝေပေးတယ်။

00:03:17.988 --> 00:03:19.712
ဥပမာ ပိုက်ကွန်အိတ်၊

00:03:19.736 --> 00:03:21.058
ပြန်သုံးထားတဲ့ သတင်းစာအိတ်၊

00:03:21.082 --> 00:03:23.802
ကျွန်းပေါ်က ဒေသတွင်းက ရှေ့ဆောင်မှုနဲ့

00:03:23.826 --> 00:03:26.339
သဘာဝပစ္စည်း ၁၀၀% ပါတဲ့ အိတ်တွေပေါ့။

NOTE Paragraph

00:03:26.898 --> 00:03:28.502
မိသားစု ၈၀၀ ရှိတဲ့ ရှေ့ပြေး

NOTE Paragraph

00:03:28.502 --> 00:03:30.428
ရွာတစ်ရွာ စမ်းသပ်ကြည့်ခဲ့တယ်။

NOTE Paragraph

00:03:30.952 --> 00:03:32.775
ကျေးရွာ မြို့တော်ဝန်က ပထမဆုံး မိတ်ဆွေ

00:03:32.799 --> 00:03:35.265
ဖြစ်ပြီး T-shirt တွေကို ကြိုက်တော့ 
အကူရသွားတယ်။

00:03:36.077 --> 00:03:38.745
သုံးစွဲသူတွေ သတိပြုမိအောင်လုပ်တာ 
အာရုံစိုက်ပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:03:38.769 --> 00:03:41.487
အကြောင်းက ဒီနေရာက အပြောင်းအလဲဖြစ်ဖို့ 
လိုတဲ့နေရာမို့ပါ။

00:03:42.266 --> 00:03:44.463
ရွာက ပလပ်စတစ်အိတ် ကင်းတဲ့ရွာဖြစ်ဖို့

00:03:44.487 --> 00:03:46.492
သုံးပုံနှစ်ပုံ ရောက်နှင့်ပါပြီ။

NOTE Paragraph

00:03:47.330 --> 00:03:52.205
ဘာလီက အစိုးရလက်ခံဖို့ ပထမဆုံး
ကြိုးပမ်းမှုတွေက ကျရှုံးခဲ့ပါတယ်။

00:03:52.696 --> 00:03:53.926
ဒီတော့ တွေးမိတာက

00:03:54.391 --> 00:03:58.691
အင်း အသနားခံစာ လက်မှတ် တစ်သန်းနဲ့ဆို၊

00:03:58.715 --> 00:04:00.708
လျစ်လျှူမရှုနိုင်ပါဘူး၊ ဟုတ်တယ်နော်။

NOTE Paragraph

00:04:00.732 --> 00:04:01.895
MM: ဟုတ်တာပေါ့။

NOTE Paragraph

00:04:02.258 --> 00:04:04.093
IW: ဒါပေမဲ့ လက်မှတ်တစ်သန်းဆိုတာ

00:04:04.117 --> 00:04:08.279
တစ်ထောင် အကြိမ်တစ်ထောင်ဆိုတာ 
ဘယ်သူခန့်မှန်းမိမှာတုန်း။

00:04:08.303 --> 00:04:09.930
(ရယ်သံများ)

NOTE Paragraph

00:04:10.270 --> 00:04:11.835
ကျွန်မတို့ ပိတ်မိနေတယ်။

00:04:12.747 --> 00:04:14.738
သင်ခန်းစာ နှစ်ကို မသိခင်ထိပေါ့။

00:04:15.507 --> 00:04:17.462
ဖောက်ထွက်ပြီး တွေးပါ။

00:04:17.808 --> 00:04:18.959
တစ်ယောက်က ပြောတာက

NOTE Paragraph

00:04:18.983 --> 00:04:25.384
ဘာလီလေဆိပ်ဟာ တစ်နှစ်ကို လူ အဝင်၊အတွက် 
၁၆ သန်း ရှိတယ်တဲ့။

NOTE Paragraph

00:04:26.294 --> 00:04:29.610
MW: ဒါပေမဲ့ လေဆိပ်ထဲကို ဘယ်လိုဝင်မလဲ။

00:04:29.993 --> 00:04:31.686
ဒီမှာ သင်ခန်းစာ သုံးလာပါပြီ။

00:04:32.236 --> 00:04:33.676
ဇွဲရှိပါ။

00:04:34.141 --> 00:04:35.768
လေဆိပ်ကို ဦးတည်ခဲ့ကြတယ်။

00:04:35.792 --> 00:04:37.444
အစောင့်ကို ဖြတ်ကျော်တယ်။

00:04:37.819 --> 00:04:39.705
ပြီးတော့ သူ့အကြီးအကဲရဲ့ အကြီးအကဲ၊

00:04:39.729 --> 00:04:41.990
ပြီးတော့ ရုံးခန်းလက်ထောက် မန်နေဂျာ၊

00:04:42.014 --> 00:04:43.399
နောက်ပြီး ရုံးခန်းမန်နေဂျာ၊

00:04:43.423 --> 00:04:44.594
ပြီးတော့

00:04:44.618 --> 00:04:46.765
အဆင့်နှစ်ဆင့် အပြောင်းအလဲ
လုပ်ပြီး တွေးမိတာက

00:04:46.789 --> 00:04:48.954
ကဲ အစောင့်ဆီရောက်လာပြန်ပြီ။

NOTE Paragraph

00:04:49.537 --> 00:04:51.585
ရက်ပေါင်းများစွာ တံခါးတွေခေါက်ပြီးတဲ့နောက်

00:04:51.609 --> 00:04:53.925
ပြီးတော့ အထူးအဖွဲ့က 
ကလေးတွေဖြစ်ခြင်းကြောင့်ပဲ

00:04:53.949 --> 00:04:57.837
နောက်ဆုံးမှာ ဘာလီလေဆိပ်က 
ကုန်သွယ်ရေး မန်နေဂျာဆီ ရောက်ခဲ့တယ်။

00:04:58.368 --> 00:05:02.281
သူ့ကို "Bali of plastic" ဟောပြောလိုက်တာ၊
အင်မတန်ကောင်းတဲ့ လူဖြစ်လေတော့

00:05:02.305 --> 00:05:06.003
သူပြောတာက (ယောက်ျားသံဖြင့်) "ငါတော့ 
ဘာပြောရမယ်ဆိုတာ မယုံနိုင်ဘူးဟေ့၊

00:05:06.027 --> 00:05:08.270
ဒါပေမဲ့ အကောက်ခွန်နဲ့ 
လူဝင်မှုဋ္ဌာနနောက်ကနေ

00:05:08.294 --> 00:05:11.251
လက်မှတ်တွေ ကောက်ယူဖို့ 
အခွင့်ပေးလိုက်ပါမယ်။"တဲ့

NOTE Paragraph

00:05:11.275 --> 00:05:12.619
(ရယ်သံများ)

NOTE Paragraph

00:05:12.643 --> 00:05:16.938
(လက်ခုပ်သံများ)

NOTE Paragraph

00:05:16.962 --> 00:05:18.906
IW: အဲဒီက ပထမ တစ်နာရီခွဲအတွင်းမှာ

00:05:18.930 --> 00:05:21.605
လက်မှတ်ပေါင်း ၁၀၀၀ နီးပါးရခဲ့တယ်။

00:05:21.954 --> 00:05:23.255
မိုက်တယ်မို့လားရှင်။

NOTE Paragraph

00:05:24.340 --> 00:05:25.851
သင်ခန်းစာ လေး။

00:05:25.875 --> 00:05:28.876
လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ အဆင့်အားလုံးမှာ 
ချန်ပီယံတွေလိုပါတယ်။

00:05:29.486 --> 00:05:33.295
ကျောင်းသားတွေကနေ ကုန်သွယ်ရေး
မန်နေဂျာ၊ နာမည်ကျော်တွေထိပါ။

00:05:34.097 --> 00:05:36.209
Green School ရဲ့ ဆွဲဆောင်အား 
ကျေးဇူးကြောင့်

00:05:36.233 --> 00:05:38.899
အကျော်အမော် တသီကြီးဆီ 
ပုံမှန်တွေ့ခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။

00:05:39.937 --> 00:05:41.136
Ban Ki Moon သင်ပေးတာက

00:05:41.160 --> 00:05:44.521
ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်တွေက

00:05:44.545 --> 00:05:46.196
အသနားခံလွှာတွေကို လက်မှတ်မထိုးဘူး

NOTE Paragraph

00:05:46.220 --> 00:05:47.221
(ရယ်သံများ)

NOTE Paragraph

00:05:47.245 --> 00:05:49.082
ကလေးတွေက ချိုသာစွာ တောင်းရင်တောင်နော်၊

00:05:49.106 --> 00:05:50.791
သတင်းပြန့်ဖို့တော့ ကတိပေးတယ်တဲ့။

00:05:50.815 --> 00:05:53.328
အခု ကျွန်မတို့ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ 
အနီးကပ် တွဲလုပ်ပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:05:53.701 --> 00:05:56.644
MW: Jane Goodwill က လူထုကွန်ရက်ရဲ့ 
အစွမ်းကို သင်ပေးခဲ့တယ်။

00:05:57.055 --> 00:06:00.095
သူမဟာ Roots & Shoots အဖွဲ့
တစ်ဖွဲ့တည်းနဲ့ စတင်ခဲ့ပြီး

NOTE Paragraph

00:06:00.119 --> 00:06:03.410
အခု သူမမှာ တစ်ကမ္ဘာလုံး အဖွဲ့ 
၄၀၀၀ ရှိပါတယ်။ ကျွန်မတို့က

00:06:03.434 --> 00:06:04.607
ဒီထဲက တစ်ဖွဲ့ပါ။

00:06:04.631 --> 00:06:06.073
သူမဟာ တကယ် လှုံ့ဆော်ပေးမှုပါ။

NOTE Paragraph

00:06:06.731 --> 00:06:08.483
ရှင်ဟာ Rotarian အဖွဲ့သားဆိုရင်

00:06:08.507 --> 00:06:09.797
တွေ့ရတာ ဝမ်းသာပါတယ်။

00:06:09.821 --> 00:06:10.972
ကျွန်မတို့က Interactors

00:06:10.996 --> 00:06:13.327
Rotary International က အငယ်ဆုံး ဌာနပါ။

NOTE Paragraph

00:06:14.573 --> 00:06:17.816
IW: ဒါပေမဲ့ သည်းခံတာကိုလည်း
အများကြီး သင်ယူထားပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:06:17.840 --> 00:06:20.097
MW: စိတ်ပျက်စရာတွေကို 
ကိုင်တွယ်နည်း၊

NOTE Paragraph

00:06:20.121 --> 00:06:21.272
IW: ခေါင်းဆောင်မှု၊

NOTE Paragraph

00:06:21.296 --> 00:06:22.465
MW: ပူပေါင်းလုပ်ဆောင်မှု

NOTE Paragraph

00:06:22.489 --> 00:06:23.640
IW: ခင်မင်မှု၊

NOTE Paragraph

00:06:23.664 --> 00:06:26.323
MW: ဘာလီသားတွေနဲ့ 
သူတို့ရဲ့ယဉ်ကျေးမှုကို ပိုသိခဲ့တယ်။

NOTE Paragraph

00:06:26.347 --> 00:06:29.505
IW: နှစ်မြှုပ်ထားမှုရဲ့ အရေးပါမှုကို 
လည်း သိလာရတယ်။

NOTE Paragraph

00:06:30.106 --> 00:06:31.840
MW: ဒါက အမြဲတမ်းတော့ မလွယ်ဘူးလေ။

00:06:31.864 --> 00:06:35.329
တစ်ခါတစ်လေ ကိုယ့်ပြောတဲ့အတိုင်း 
လုပ်ဖို့ဆိုတာက နည်းနည်းတော့ ခက်တယ်။

NOTE Paragraph

00:06:35.830 --> 00:06:38.257
IW: ဒါပေမဲ့ မနှစ်က ဒီအတိုင်းလုပ်ခဲ့တယ်။

00:06:38.663 --> 00:06:40.266
ဟောပြောဖို့ အိန္ဒိယကိုသွားခဲ့ပြီး

NOTE Paragraph

00:06:40.290 --> 00:06:41.845
မိဘတွေက Mahatma Gandhi ရဲ့အရင်က

00:06:41.869 --> 00:06:44.457
သူပိုင်တဲ့အိမ်ကို အလည်ခေါ်သွားခဲ့တာပါ။

00:06:45.216 --> 00:06:47.470
သူ့ ရည်ရွယ်ချက်ရောက်ဖို့ 
အစာငတ်ခံဆန္ဒပြတာရဲ့

00:06:47.494 --> 00:06:48.770
အစွမ်းကို သိခဲ့ရတယ်။

00:06:49.329 --> 00:06:51.327
ဟုတ်တယ်၊ ခရီးစဉ်အဆုံးမှာ

00:06:51.351 --> 00:06:53.002
မိဘတွေနဲ့ ပြန်ဆုံတော့

00:06:53.026 --> 00:06:54.692
ဆုံးဖြတ်ချက်ချပြီး ပြောလိုက်တာက

00:06:54.716 --> 00:06:56.472
"ကျွန်မတို့ အစာငတ်ခံဆန္ဒပြတော့မယ်"

NOTE Paragraph

00:06:56.496 --> 00:06:57.497
(ရယ်သံများ)

NOTE Paragraph

00:06:57.521 --> 00:07:00.420
MW: သူတို့မျက်နှာတွေကို စိတ်ကူးကြည့်လို့ 
ရနိုင်လောက်တယ်။

00:07:00.444 --> 00:07:02.722
အရမ်းကို ဘဝင်ကျသွားပြီး

00:07:02.746 --> 00:07:04.478
မိဘတွေတင်မဟုတ်ပဲ

00:07:04.502 --> 00:07:06.794
သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ဆရာတွေရောပါ။

NOTE Paragraph

00:07:07.561 --> 00:07:10.532
Isabel နဲ့ ကျွန်မဟာ ဒါလုပ်တာကို 
အလေးအနက်ထားတာပါ။

00:07:10.556 --> 00:07:12.165
ဒီတော့ အဟာရဗေဒပညာရှင်နဲ့ တွေ့ပြီး

00:07:12.189 --> 00:07:14.029
သဘောတူညီမှုရခဲ့တာက ဘာလီ

00:07:14.053 --> 00:07:18.318
အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ဘာလီမှာ 
ပလပ်စတစ်အိတ် သုံးတာရပ်ဖို့

00:07:18.342 --> 00:07:20.947
ဆွေးနွေးရန် ကျွန်မတို့ကို တွေ့ဖို့ 
သဘောမတူမချင်း

00:07:20.971 --> 00:07:24.458
နေ့တိုင်း နေထွက်ကနေ 
နေဝင်တဲ့အထိ မစားပဲနေဖို့ပါ။

NOTE Paragraph

00:07:25.118 --> 00:07:29.138
IW: ကျွန်မတို့ Bahasa Indonesia 
လိုခေါ်တဲ့ "mogak makan"

00:07:29.162 --> 00:07:30.313
စခဲ့တယ်ပေါ့။

00:07:30.337 --> 00:07:32.326
ကျွန်မတို့ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကို ထောက်ခံဖို့

00:07:32.350 --> 00:07:34.117
လူမှုရေးမီဒီယာတွေကို သုံးခဲ့ပြီး

00:07:34.141 --> 00:07:36.407
နှစ်ရက်မှာပဲ ရဲတွေ အိမ်နဲ့ 
ကျောင်းကို ရောက်လာကာ

00:07:36.724 --> 00:07:38.921
ဒီကလေးမနှစ်ယောက်က ဘာလုပ်နေတာတုန်းတဲ့။

00:07:39.466 --> 00:07:41.976
ဒီအစာငတ်သပိတ်နဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးကို 
အကောင်းဆုံး

00:07:42.000 --> 00:07:43.881
မြင်လာအောင် မလုပ်နိုင်တာ သိပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:07:43.905 --> 00:07:45.339
အချုပ်တောင်ကျနိုင်တယ်လေ။

00:07:45.768 --> 00:07:47.697
ဒါပေမဲ့ ဟေး အလုပ်ဖြစ်သွားတယ်။

00:07:47.721 --> 00:07:48.947
နှစ်ဆယ့်လေးနာရီ အကြာမှာ

00:07:48.971 --> 00:07:50.383
ကျွန်မတို့ကို ကျောင်းကနေ

00:07:50.407 --> 00:07:52.430
အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဆီ စောင့်ကြပ်ခေါ်သွားတယ်။

NOTE Paragraph

00:07:53.283 --> 00:07:54.796
MW: အဲဒီမှာ သူက..

NOTE Paragraph

00:07:54.820 --> 00:07:57.029
(လက်ခုပ်သံများ)

NOTE Paragraph

00:07:57.053 --> 00:07:58.983
ကျွန်မတို့ကို တွေ့ဖို့ စောင့်နေပြီး

00:07:59.007 --> 00:08:01.557
ပြောတာက ဘာလီရဲ့ အလှနဲ့ 
ဝန်းကျင်အတွက် ဂရုစိုက်တဲ့

NOTE Paragraph

00:08:01.581 --> 00:08:04.193
စိတ်ဆန္ဒအတွက် လုံးဝထောက်ခံပြီး 
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်တဲ့။

NOTE Paragraph

00:08:04.812 --> 00:08:05.963
ဘာလီကလူတွေ ပလတ်စတစ်အိတ်

00:08:05.987 --> 00:08:08.738
မသုံးရေးအတွက် ကူညီဖို့ 
ကတိလက်မှတ်ရေးထိုးပေးတယ်။

00:08:08.762 --> 00:08:09.916
အခုတော့ မိတ်ဆွေတွေပါ၊

NOTE Paragraph

00:08:09.940 --> 00:08:11.336
ပုံမှန်အားဖြင့်တော့

00:08:11.360 --> 00:08:14.657
သူနဲ့ သူ့အဖွဲ့ကို သူပြုထားတဲ့ ကတိတွေကို 
အသိပေးပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:08:15.372 --> 00:08:16.523
တကယ်တမ်းပါပဲ

NOTE Paragraph

00:08:16.547 --> 00:08:18.453
၂၀၁၈ မတိုင်မီ ဘာလီဟာ

00:08:18.477 --> 00:08:23.120
ပလတ်စတစ်အိတ် ကင်းမဲ့မယ်လို့ 
သူက မကြာသေးခင်က ထုတ်ဖော် အာမခံခဲ့ပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:08:23.144 --> 00:08:29.980
(လက်ခုပ်သံများ)

NOTE Paragraph

00:08:31.498 --> 00:08:36.115
IW: ဘာလီနိုင်ငံတကာလေဆိပ်က 
ထောက်ခံသူတစ်ယောက်ကလည်း

00:08:36.139 --> 00:08:40.701
၂၀၁၆ မတိုင်မီ ပလတ်စတစ်အိတ် 
ကင်းမဲ့တဲ့ မူဝါဒ စဖို့ စီစဉ်နေပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:08:41.186 --> 00:08:43.173
MW: ပလတ်စတစ်အိတ်ကမ်းတာကို ရပ်ပြီး

00:08:43.197 --> 00:08:44.893
ပြန်သုံးလို့ရတဲ့ ကိုယ့်အိတ်ကိုယူလာ

00:08:44.917 --> 00:08:48.361
ပြည်သူတွေရဲ့ စိတ်သဘောထားကို 
ပြောင်းဖို့ လာမယ့် အမှာစကားပါ။

NOTE Paragraph

00:08:49.405 --> 00:08:51.102
IW: ကျွန်တို့ရဲ့ ရေတိုလှုံ့ဆော်မှု

00:08:51.126 --> 00:08:52.558
"တစ်ကျွန်းတည်း/တစ်သံတည်း"ဟာ

00:08:52.582 --> 00:08:54.016
ဒီအကြောင်းပါပဲ။

00:08:54.040 --> 00:08:56.719
ဆိုင်တွေနဲ့ စားသောက်ဆိုင်တွေဟာ 
ပလတ်စတစ်အိတ် ကင်းရှင်းတာ

00:08:56.743 --> 00:08:59.586
သူတို့ကိုယ်တိုင်ကြေညာဖို့ 
စစ်ဆေး မှတ်သားပြီး

00:08:59.610 --> 00:09:01.983
ဆိုင်ဝမှာ ဒီစတစ်ကာ ကပ်ပါတယ်၊

00:09:02.007 --> 00:09:04.325
သူတို့အမည်တွေကို 
လူမှုမီဒီယာတွေနဲ့ ဘာလီက

00:09:04.349 --> 00:09:06.425
အရေးပါတဲ့ စာစောင်တွေမှာ ပုံနှိပ်တယ်။

NOTE Paragraph

00:09:06.829 --> 00:09:07.980
ဆန့်ကျင်ဘက်အနေနဲ့

00:09:08.004 --> 00:09:10.829
စတစ်ကာမရှိတဲ့လူတွေကို မှတ်သားထားတယ်။

NOTE Paragraph

00:09:10.853 --> 00:09:12.240
(ရယ်သံများ)

NOTE Paragraph

00:09:12.731 --> 00:09:16.050
MW: တကယ်က ဘာလို့ဒီအကြောင်း 
ရှင်တို့ကို ပြောနေရတာလဲ။

00:09:16.673 --> 00:09:18.591
တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေနဲ့ ကျွန်မတို့အဖွဲ့

00:09:18.615 --> 00:09:20.686
အတူ ဆွတ်ခူးနိုင်ခဲ့တဲ့ အဲဒီရလဒ်ကို

00:09:20.710 --> 00:09:22.066
ဂုဏ်ယူမိတာကြောင့်ပါ။

NOTE Paragraph

00:09:22.469 --> 00:09:24.557
နောက်ပြီးတော့ တစ်လျှောက်လုံးမှာ

00:09:24.581 --> 00:09:27.421
ကလေးတွေဟာ ကိစ္စတွေကို 
လုပ်နိုင်တယ်ဆိုတာ သိလာခဲ့လို့ပါ။

00:09:27.445 --> 00:09:29.099
အခြေအနေတွေ ဖြစ်အောင် လုပ်နိုင်တယ်။

00:09:29.891 --> 00:09:32.318
ဒါကို စလုပ်တုန်း က Isabel နဲ့ 
ကျွန်မဟာ ၁၀ နှစ်

00:09:32.342 --> 00:09:33.901
၁၂ နှစ်ပဲ ရှိသေးပါတယ်။

00:09:33.925 --> 00:09:35.978
ကျွန်မတို့မှာ တစ်ခါမှ လုပ်ငန်းစီမံချက်တို့

00:09:36.002 --> 00:09:37.226
ပုံသေဗျူဟာ၊ လျှို့ဝှက်

NOTE Paragraph

00:09:37.250 --> 00:09:39.169
အစီအစဉ်တို့ မရှိခဲ့ဘူး

00:09:39.193 --> 00:09:41.633
ကိုယ့်ရှေ့မှောက်က စိတ်ကူးနဲ့

00:09:41.657 --> 00:09:43.770
မိတ်ဆွေတစ်စုနဲ့ အတူလုပ်ခဲ့တာပါပဲ။

00:09:44.195 --> 00:09:46.441
လုပ်ချင်တာဆိုလို့ လှပတဲ့ 
နေရာကို ပလပ်စတစ်

00:09:46.465 --> 00:09:49.107
အိတ်တွေနဲ့ရစ်ပတ်၊ မွန်းကျပ်တာကနေ 
တားဆီးချင်တာပါ။

00:09:49.933 --> 00:09:51.641
ကလေးတွေမှာ အကန့်သတ်မဲ့ စွမ်းအင်နဲ့

00:09:51.665 --> 00:09:55.830
ကမ္ဘာ့ကလိုတဲ့ အပြောင်းအလဲဖြစ်ဖို့ 
စိတ်ပါဝင်စားမှုတစ်ခု ရှိတယ်။

NOTE Paragraph

00:09:56.454 --> 00:10:01.179
IW: ဒီတော့ လှပပေမဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေနဲ့
ပြည့်နေတဲ့ ဒီကမ္ဘာရဲ့ ကလေးအားလုံးတို့ရေ၊

00:10:01.690 --> 00:10:02.844
အဲဒါကို ကြိုးပမ်းကြပါ။

00:10:02.868 --> 00:10:04.623
အပြောင်းအလဲတစ်ခု လုပ်လိုက်ကြပါ။

00:10:05.057 --> 00:10:07.476
လွယ်မှာပါလို့ ကျွန်မတို့ ပြောနေတာမဟုတ်ဘူး

00:10:07.500 --> 00:10:09.767
ဒါဟာ လုပ်ထိုက်တယ်လို့ ပြောနေတာပါ။"

00:10:10.221 --> 00:10:14.592
ကျွန်မတို့ ကလေးတွေဟာ 
ကမ္ဘာ့လူဦးရေရဲ့ ၂၅% သာရှိပေမဲ့

00:10:14.616 --> 00:10:17.923
အနာဂတ်အတွက်တော့ ရာနှုန်းပြည့်ပါ။

NOTE Paragraph

00:10:19.050 --> 00:10:21.706
ကျွန်မတို့မှာ လုပ်စရာတွေ 
အများကြီး ရှိနေပါသေးတယ်၊

00:10:21.730 --> 00:10:23.395
ဘာလီလေဆိပ်ဆွေကို ရောက်လာလာချင်း

00:10:23.419 --> 00:10:27.844
ပထမဦးဆုံး မေးမယ့်မေးခွန်းက
ပြိုင်တူ၊ "ဘာလီက ကြိုဆိုပါတယ်

NOTE Paragraph

00:10:28.682 --> 00:10:30.016
ပလပ်စတစ်အိတ်တွေ 
ကြေညာဖို့

00:10:30.040 --> 00:10:32.207
ရှိပါသလား" ဖြစ်လာမယ့်အထိ
ဆက်ကြိုးစားကြပါမယ်။

NOTE Paragraph

00:10:32.231 --> 00:10:33.644
(ရယ်သံများ)

NOTE Paragraph

00:10:33.668 --> 00:10:36.404
ဥုံ ရှန်တီ၊ ရှန်တီ၊ ရှန်တီ၊ ဥုံ။

NOTE Paragraph

00:10:36.428 --> 00:10:37.579
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:10:37.603 --> 00:10:47.396
(လက်ခုပ်သံများ)