Może uderzyć bez ostrzeżenia,
w każdym momencie.

Możesz iść po miękkim dywanie
i sięgać po klamkę od drzwi,

kiedy nagle... pstryk!

Aby zrozumieć elektryczność statyczną,

musimy dowiedzieć się
trochę o konstrukcji materii.

Materia złożona jest z atomów,

które zawierają
trzy typy mniejszych cząstek:

negatywnie naładowane elektrony,

pozytywnie naładowane protony

i neutralne neutrony.

Normalnie elektrony i protony
balansują na zewnątrz jądra,

przez co większość rzeczy,
które dotykasz, jest obojętna.

Ale elektrony są malutkie
i mają minimalną masę,

więc tarcie może dać wolnym elektronom

wystarczającą siłę, by oderwały się
od atomu i dołączyły do innego,

migrując między różnymi powierzchniami.

Kiedy to się stanie,

pierwszy obiekt ma więcej 
protonów niż elektronów

i jest naładowany dodatnio,

podczas gdy w drugim
elektrony tworzą ładunek ujemny.

Taką sytuację nazywamy
zaburzeniem ładunków

lub separacją ładunków.

Natura dąży do równowagi,

więc kiedy jedno ze zmienionych ciał
wchodzi w kontakt z innym materiałem,

mobilne elektrony wykorzystają
pierwszą lepszą szansę,

by przejść tam,
gdzie są najpotrzebniejsze,

albo zeskakując z negatywnie
naładowanego obiektu

albo wskakując
na naładowany pozytywnie,

aby przywrócić równowagę elektronową.

Ten szybki ruch elektronów,
nazwany ładunkiem elektrostatycznym,

jest widoczny jako niespodziewana iskra.

Ten proces nie ma miejsca
przy każdym obiekcie.

Gdyby tak było, pstrykałoby cały czas.

Przewodniki takie jak metale i słona woda

mają luźno związane elektrony walencyjne,

które mogą szybko
przejść między molekułami.

Z innej strony, izolatory
takie jak plastik, guma i szkło

mają ściśle związane elektrony,
które niechętnie zmieniają atomy.

Nagromadzenie statyczne jest najczęstsze,

gdy jeden z materiałów jest izolatorem.

Kiedy idziesz po dywanie,

elektrony z twego ciała przejdą na niego,

a izolująca dywan wełna
straci swoje własne elektrony.

Chociaż ciało i dywan razem
nadal są elektrycznie obojętne,

zaszło między nimi wyrównanie ładunków.

Kiedy zaś dotkniesz do klamki,

pstryk!

Luźno związane elektrony klamki
wskakują ci na rękę,

żeby uzupełnić elektrony,
które straciło twoje ciało.

W twoim pokoju to mała uciążliwość,

ale na dużych powierzchniach

elektryczność statyczna może być
przerażającą i niszczącą siłą natury.

W pewnych wypadkach rozdzielenie
ładunków odbywa się w chmurach.

Nie wiemy dokładnie, jak się dzieje.

Być może chodzi o cyrkulację kropel wody

zawierających cząstki lodu.

Ładunek jest neutralizowany

przez przeniesienie do innego ciała,

takiego jak budynek,

Ziemia

lub inna chmura pod postacią
iskry, którą nazywamy błyskawicą.

Palce mogą bzykać
cały czas w tym samym miejscu.

Dlatego pamiętaj, że błyskawica
może uderzyć gdzieś częściej niż raz.