WEBVTT

00:00:00.345 --> 00:00:02.009
Jestem profesorem inżynierii,

00:00:02.009 --> 00:00:05.125
przez ostatnie 14 lat

00:00:05.125 --> 00:00:06.933
uczyłem o fajdaniu.

00:00:06.933 --> 00:00:08.238
(Śmiech)

00:00:08.238 --> 00:00:10.255
Nie jestem złym nauczycielem,

00:00:10.255 --> 00:00:12.373
lecz uczyłem się i nauczałem

00:00:12.373 --> 00:00:14.260
o ludzkich odchodach

00:00:14.260 --> 00:00:15.891
i o tym, jak przechodzi

00:00:15.891 --> 00:00:18.774
przez oczyszczalnie ścieków,

00:00:18.774 --> 00:00:19.769
a także o tym,

00:00:19.769 --> 00:00:21.709
jak tworzymy oczyszczalnie,

00:00:21.709 --> 00:00:24.421
by ochronić wody powierzchniowe
takie jak rzeki.

NOTE Paragraph

00:00:24.421 --> 00:00:27.071
Swoją karierę naukową oparłem

00:00:27.071 --> 00:00:30.508
na używaniu nowoczesnych
technik molekularnych,

00:00:30.508 --> 00:00:33.120
metod na bazie DNA i RNA,

00:00:33.120 --> 00:00:36.559
by obserwować populacje drobnoustrojów
w reaktorach biologicznych

00:00:36.559 --> 00:00:38.922
i optymalizować te systemy.

00:00:38.922 --> 00:00:40.171
Z biegiem lat

00:00:40.171 --> 00:00:44.423
rozwinąłem niezdrową
obsesję na temat toalet,

00:00:44.423 --> 00:00:47.415
byłem znany z tego,

00:00:47.415 --> 00:00:49.218
że ukradkiem filmowałem toalety

00:00:49.218 --> 00:00:51.566
na całym świecie.

NOTE Paragraph

00:00:51.566 --> 00:00:53.790
Po drodze nauczyłem się,

00:00:53.790 --> 00:00:56.332
że nie chodzi tylko o stronę techniczną,

00:00:56.332 --> 00:01:00.510
lecz o rzecz zwaną kulturą fajdania.

00:01:00.510 --> 00:01:01.979
Dla przykładu:

00:01:01.979 --> 00:01:04.286
ile z was podmywa,

00:01:04.286 --> 00:01:06.738
a ile wyciera?

00:01:06.738 --> 00:01:10.945
(Śmiech)

00:01:10.945 --> 00:01:14.152
Wiecie, o co chodzi,

00:01:14.882 --> 00:01:18.531
Przy podmywaniu używa się wody
do oczyszczania odbytniczego.

00:01:18.531 --> 00:01:19.933
To termin techniczny.

00:01:19.933 --> 00:01:22.791
Przy wycieraniu

00:01:22.791 --> 00:01:24.883
używa się papieru toaletowego

00:01:24.883 --> 00:01:26.638
lub w rejonach świata,

00:01:26.638 --> 00:01:30.272
gdzie nie jest on dostępny,

00:01:30.272 --> 00:01:33.792
gazet, ścierek lub kolb kukurydzy.

NOTE Paragraph

00:01:33.792 --> 00:01:36.290
To nie jest zwykła ciekawostka.

00:01:36.290 --> 00:01:38.146
Trzeba koniecznie zrozumieć

00:01:38.146 --> 00:01:40.339
i rozwiązać problem kanalizacji.

00:01:40.339 --> 00:01:42.623
A jest to wielki problem:

00:01:42.623 --> 00:01:44.668
około 2,5 miliarda ludzi na świecie

00:01:44.668 --> 00:01:47.829
nie ma dostępu
do odpowiedniej kanalizacji.

00:01:47.829 --> 00:01:49.932
Nie ma dla nich nowoczesnych toalet.

00:01:49.932 --> 00:01:53.843
Jest też 1,1 miliarda ludzi,

00:01:53.843 --> 00:01:56.237
dla których toalety to ulice,

00:01:56.237 --> 00:01:59.163
koryta rzek czy otwarte przestrzenie.

00:01:59.163 --> 00:02:01.142
Ma to techniczny termin:

00:02:01.142 --> 00:02:03.179
otwarta defekacja,

00:02:03.179 --> 00:02:06.283
jednak jest to po prostu

00:02:06.283 --> 00:02:08.342
"sranie na dworze".

00:02:08.342 --> 00:02:10.245
Jeśli żyjesz w odchodach

00:02:10.245 --> 00:02:12.580
i w ich otoczeniu to na pewno zachorujesz.

00:02:12.580 --> 00:02:14.086
Dostaną się do wody pitnej,

00:02:14.086 --> 00:02:16.502
do jedzenia, do najbliższego otoczenia.

00:02:16.502 --> 00:02:18.947
ONZ szacuje, że każdego roku

00:02:18.947 --> 00:02:23.059
1,5 miliona dzieci umiera

00:02:23.059 --> 00:02:25.768
z powodu nieodpowiednich
warunków sanitarnych.

00:02:25.768 --> 00:02:29.817
Co 20 sekund umiera dziecko,
choć można było tego uniknąć.

00:02:29.817 --> 00:02:32.427
171 dzieci na godzinę,

00:02:32.427 --> 00:02:35.645
4100 każdego dnia.

00:02:35.645 --> 00:02:37.737
By uniknąć otwartej defekacji,

00:02:37.737 --> 00:02:39.912
miasta i gminy budują infrastrukturę,

00:02:39.912 --> 00:02:44.104
na przykład latryny

00:02:44.104 --> 00:02:46.026
na terenach podmiejskich i wiejskich.

00:02:46.026 --> 00:02:49.333
Na przykład w KwaZulu-Natal,
prowincji w Afryce Południowej,

00:02:49.333 --> 00:02:52.667
zbudowano dziesiątki tysięcy latryn.

00:02:52.667 --> 00:02:54.860
Jednak gdy rośnie ilość latryn

00:02:54.860 --> 00:02:57.110
do dziesiątek tysięcy, powstaje problem:

00:02:57.110 --> 00:02:59.162
co się stanie, gdy zbiorniki będą pełne?

00:02:59.162 --> 00:03:01.497
Wydarzy się to.

00:03:01.497 --> 00:03:03.871
Ludzie defekują dookoła toalet,

00:03:03.871 --> 00:03:06.976
w szkołach dzieci defekują na podłogę,

00:03:06.976 --> 00:03:09.147
po czym zostawiają ślady za budynkiem

00:03:09.147 --> 00:03:11.930
i zaczynają defekować dookoła niego.

00:03:11.930 --> 00:03:14.164
Szamba muszą być czyszczone

00:03:14.164 --> 00:03:16.695
i ręcznie opróżniane.

00:03:16.695 --> 00:03:18.183
Kto zajmuje się opróżnianiem?

00:03:18.183 --> 00:03:20.565
Są robotnicy, którzy czasami

00:03:20.565 --> 00:03:23.299
schodzą do zbiorników

00:03:23.299 --> 00:03:25.700
i ręcznie usuwają zawartość.

00:03:25.700 --> 00:03:29.547
To brudny i niebezpieczny biznes.

00:03:29.547 --> 00:03:31.865
Jak widzicie, nie mają
wyposażenia ochronnego,

00:03:31.865 --> 00:03:33.454
żadnego ubrania ochronnego.

00:03:33.454 --> 00:03:34.950
Na dole jest jeden robotnik.

00:03:34.950 --> 00:03:36.388
Mam nadzieję, że go widzicie.

00:03:36.388 --> 00:03:38.954
Ma na twarzy maskę, ale nie ma koszulki.

00:03:38.954 --> 00:03:41.385
W niektórych krajach, jak Indie,

00:03:41.385 --> 00:03:43.859
niższe kasty są skazane

00:03:43.859 --> 00:03:46.233
na opróżnianie szamb,

00:03:46.233 --> 00:03:48.769
co sprowadza na nich społeczne potępienie.

NOTE Paragraph

00:03:48.769 --> 00:03:50.996
Pytacie więc: jak rozwiązać ten problem,

00:03:50.996 --> 00:03:54.591
dlaczego po prostu nie zbudować
spłukiwanych toalet w zachodnim stylu

00:03:54.591 --> 00:03:57.112
dla 2,5 miliarda ludzi?

00:03:57.112 --> 00:03:59.417
Odpowiedź brzmi: to nie jest możliwe.

00:03:59.417 --> 00:04:01.955
W niektórych rejonach brakuje wody,

00:04:01.955 --> 00:04:03.448
brakuje energii.

00:04:03.448 --> 00:04:05.563
Kosztowałoby dziesiątki bilionów dolarów

00:04:05.563 --> 00:04:07.078
utworzenie kanałów ściekowych,

00:04:07.078 --> 00:04:08.129
zbudowanie obiektów,

00:04:08.129 --> 00:04:10.293
operowanie i utrzymanie systemów.

00:04:10.293 --> 00:04:12.095
Jeśli nie zbuduje się tego poprawnie,

00:04:12.095 --> 00:04:13.996
zawartość toalet

00:04:13.996 --> 00:04:16.404
trafi prosto do rzeki.

00:04:16.404 --> 00:04:18.879
Tak, jak dzieje się w wielu miastach

00:04:18.879 --> 00:04:20.272
rozwijającego się świata.

00:04:20.272 --> 00:04:22.321
Czy to naprawdę jest rozwiązanie?

00:04:22.321 --> 00:04:24.211
Bo tak naprawdę

00:04:24.211 --> 00:04:28.266
używamy do spłukiwania toalet czystej wody

00:04:28.266 --> 00:04:31.147
która potem trafia do oczyszczalni ścieków

00:04:31.147 --> 00:04:32.891
i stamtąd do rzeki.

00:04:32.891 --> 00:04:35.647
Ta rzeka zaś jest źródłem wody pitnej.

NOTE Paragraph

00:04:35.647 --> 00:04:37.942
Trzeba ponownie
przemyśleć system sanitarny

00:04:37.942 --> 00:04:42.507
i trzeba na nowo opracować jego strukturę.

00:04:42.507 --> 00:04:44.408
Moim zdaniem trzeba by nawet sprawić,

00:04:44.408 --> 00:04:46.725
żeby systemy myślały.

00:04:46.725 --> 00:04:49.695
Musimy spojrzeć na cały łańcuch sanitarny.

00:04:49.695 --> 00:04:51.968
Zaczynamy od interfejsu dla ludzi,

00:04:51.968 --> 00:04:53.869
potem trzeba przemyśleć sposób

00:04:53.869 --> 00:04:56.253
zbierania i przechowywania odchodów,

00:04:56.253 --> 00:04:58.795
transportu, oczyszczania
i ponownego użycia.

00:04:58.795 --> 00:05:01.140
Nie tylko pozbyć się,
ale ponownie wykorzystać.

NOTE Paragraph

00:05:01.140 --> 00:05:03.633
Zacznijmy od interfejsu dla ludzi.

00:05:03.633 --> 00:05:07.457
Nieważne, czy podmywasz, czy wycierasz,

00:05:07.457 --> 00:05:09.460
siedzisz czy kucasz,

00:05:09.460 --> 00:05:11.552
interfejs dla ludzi powinien być czysty

00:05:11.552 --> 00:05:14.353
i łatwy w użyciu, bo przede wszystkim

00:05:14.353 --> 00:05:16.727
stawianie klocka powinno być przyjemne.

00:05:16.727 --> 00:05:19.348
(Śmiech)

00:05:19.348 --> 00:05:22.205
Gdy otwieramy możliwości

00:05:22.205 --> 00:05:24.916
zrozumienia łańcucha sanitarnego,

00:05:24.916 --> 00:05:26.986
wtedy technologia końcowa,

00:05:26.986 --> 00:05:30.396
zbieranie w celu ponownego użytku
nie powinno mieć znaczenia.

00:05:30.396 --> 00:05:31.969
Będzie wtedy można zastosować

00:05:31.969 --> 00:05:35.806
lokalne rozwiązania,
z uwzględnieniem kontekstu.

00:05:35.806 --> 00:05:38.506
Otwieramy więc sobie możliwości,

00:05:38.506 --> 00:05:41.401
na przykład taka toaleta zbierająca mocz.

00:05:41.401 --> 00:05:43.233
Posiada dwa otwory,

00:05:43.233 --> 00:05:44.415
z przodu i z tyłu,

00:05:44.415 --> 00:05:46.489
przedni zbiera mocz,

00:05:46.489 --> 00:05:48.393
zaś tylny odchody.

00:05:48.393 --> 00:05:50.239
Następuje oddzielenie moczu,

00:05:50.239 --> 00:05:52.308
który w 80% składa się z azotu

00:05:52.308 --> 00:05:54.558
i w 50% z fosforu.

00:05:54.558 --> 00:05:56.639
Po oczyszczeniu i wytrąceniu

00:05:56.639 --> 00:05:59.260
można z niego robić na przykład struwit,

00:05:59.260 --> 00:06:01.229
wysoce wydajny nawóz.

00:06:01.229 --> 00:06:03.727
Odchody można dezynfekować

00:06:03.727 --> 00:06:07.416
i również przekształcić
w wysoce wartościowe produkty.

00:06:07.416 --> 00:06:09.621
Przykładowo, niektóre nasze badania

00:06:09.621 --> 00:06:12.004
obejmowały ponowny użytek wody

00:06:12.004 --> 00:06:14.372
oczyszczonej w lokalnych
systemach sanitarnych,

00:06:14.372 --> 00:06:17.163
jak skrzynie inspektowe
czy oczyszczalnie hydrobotaniczne.

00:06:17.163 --> 00:06:19.846
Możemy otworzyć wszystkie te możliwości,

00:06:19.846 --> 00:06:22.704
jeśli pożegnamy się ze starym paradygmatem

00:06:22.704 --> 00:06:25.000
spłukiwanych toalet
i oczyszczalni ścieków.

NOTE Paragraph

00:06:25.000 --> 00:06:28.418
Możecie zapytać: kto za to zapłaci?

00:06:28.418 --> 00:06:30.376
Moim zdaniem rządy powinny

00:06:30.376 --> 00:06:33.807
finansować infrastrukturę sanitarną,

00:06:33.807 --> 00:06:36.338
Organizacje pozarządowe i ofiarodawcy,

00:06:36.338 --> 00:06:39.448
mogą stawać na głowie,
ale to nie wystarczy.

00:06:39.448 --> 00:06:41.223
Rządy powinny finansować sanitariaty

00:06:41.223 --> 00:06:43.178
w taki sam sposób, jak finansują drogi,

00:06:43.178 --> 00:06:46.638
szkoły, szpitale

00:06:46.638 --> 00:06:48.790
i inne obiekty, jak mosty,

00:06:48.790 --> 00:06:51.893
bo wiemy, i WHO to zbadało,

00:06:51.893 --> 00:06:53.727
że za każdego dolara zainwestowanego

00:06:53.727 --> 00:06:55.616
w system sanitarny,

00:06:55.616 --> 00:06:58.776
zwróci nam się od 3 do 34 dolarów.

NOTE Paragraph

00:06:58.776 --> 00:07:00.868
Wróćmy do problemu opróżniania zbiorników.

00:07:00.868 --> 00:07:03.073
Na Uniwersytecie Stanowym
w Północnej Karolinie

00:07:03.073 --> 00:07:06.260
zachęciliśmy studentów do wymyślenia
prostego rozwiązania,

00:07:06.260 --> 00:07:07.744
oto co wymyślili:

00:07:07.744 --> 00:07:10.387
prosty, zmodyfikowany świder,

00:07:10.387 --> 00:07:12.321
który przemieszcza odpady w górę,

00:07:12.321 --> 00:07:14.840
z latryny do zbiornika,

00:07:14.840 --> 00:07:16.336
dzięki czemu pracownik

00:07:16.336 --> 00:07:17.941
nie musi schodzić do latryny.

00:07:17.941 --> 00:07:20.347
Przetestowaliśmy to
w Połuniowej Afryce, działało.

00:07:20.347 --> 00:07:22.075
Powinien być solidniejszy,

00:07:22.075 --> 00:07:23.968
zamierzamy przeprowadzić więcej testów

00:07:23.968 --> 00:07:25.934
w Malawi i Afryce Południowej w tym roku.

00:07:25.934 --> 00:07:27.553
Chcemy stworzyć

00:07:27.553 --> 00:07:30.060
profesjonalną usługę opróżniania szamb,

00:07:30.060 --> 00:07:32.638
zrobić z tego mały biznes,

00:07:32.638 --> 00:07:34.471
stworzyć dochody i miejsca pracy.

00:07:34.471 --> 00:07:35.855
Mamy nadzieję,

00:07:35.855 --> 00:07:37.646
że przemyślenie systemów sanitarnych

00:07:37.646 --> 00:07:41.024
wydłuży życie szamb

00:07:41.024 --> 00:07:42.882
i będzie trzeba uciekać się

00:07:42.882 --> 00:07:44.487
do szybkich rozwiązań,

00:07:44.487 --> 00:07:46.211
które nie mają sensu.

NOTE Paragraph

00:07:46.211 --> 00:07:50.179
Wierzę, że dostęp
do odpowiednich sanitariatów

00:07:50.179 --> 00:07:52.493
jest podstawowym prawem człowieka.

00:07:52.493 --> 00:07:54.110
Musimy zaprzestać praktyk

00:07:54.110 --> 00:07:56.900
używania gorszych kast i ludzi
o niski statusie społecznym

00:07:56.900 --> 00:08:00.442
do schodzenia i opróżniania zbiorników.

00:08:00.442 --> 00:08:02.422
Jest to naszym moralnym, społecznym

00:08:02.422 --> 00:08:04.571
i środowiskowym obowiązkiem.

NOTE Paragraph

00:08:04.571 --> 00:08:06.640
Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:08:06.640 --> 00:08:08.315
(Brawa)