0:00:00.680,0:00:03.200
Hãy tưởng tượng bạn[br]đang đi trong một khu rừng

0:00:03.960,0:00:07.096
Tôi đoán rằng bạn đang nghĩ [br]đến một tập hợp rất nhiều cây,

0:00:07.120,0:00:09.856
cái mà chúng ta những [br]người đi rừng gọi là rừng cây,

0:00:09.880,0:00:12.520
với những thân cây xù xì [br]và những vòm cây xinh đẹp.

0:00:13.360,0:00:15.920
Đúng vậy, cây chính là nền móng[br]của những khu rừng

0:00:16.480,0:00:18.960
nhưng một khu rừng thì ẩn chứa nhiều hơn[br]các bạn có thể nhìn thấy bên ngoài nó

0:00:19.560,0:00:23.240
và hôm nay tôi muốn thay đổi cách [br]mà các bạn vẫn luôn nghĩ về những khu rừng

0:00:23.880,0:00:27.256
Các bạn thấy đấy, ở bên dưới đất ngầm[br]là một thế giới hoàn toàn khác

0:00:27.280,0:00:30.336
thế giới của một tập hợp vô tận [br]những đường mòn sinh học

0:00:30.360,0:00:33.776
cái mà kết nối những cái cây [br]và cho phép chúng trò chuyện với nhau

0:00:33.800,0:00:37.280
và cho phép khu rừng cư xử như thể chúng[br]là một sinh vật cá thể riêng biệt

0:00:38.040,0:00:40.760
Nó có thể gợi cho bạn về [br]một loại trí khôn nào đó.

0:00:41.600,0:00:43.256
Làm thế nào mà tôi biết điều này?

0:00:43.280,0:00:44.520
Sau đây là câu chuyện của tôi

0:00:45.560,0:00:47.720
Tôi sinh ra và lớn lên ở những [br]khu rừng thuộc vùng British Columbia

0:00:49.080,0:00:52.256
Tôi thích nằm dài trên tầng đáy rừng [br]và nhìn lên những vòm cây

0:00:52.280,0:00:53.520
Chúng thật là khổng lồ

0:00:54.320,0:00:55.896
Và ông nội của tôi cũng vậy.

0:00:55.920,0:00:57.376
Ông là một tiều phu,

0:00:57.400,0:01:00.960
ông thường chọn chặt những cây tuyết tùng [br]từ khu rừng nhiệt đới nội địa.

0:01:01.760,0:01:05.736
Ông dạy cho tôi về cái cách những [br]khu rừng yên ắng và gắn kết với nhau,

0:01:05.760,0:01:08.160
và làm thế nào mà gia đình tôi [br]cũng gắn chặt với điều đó.

0:01:09.080,0:01:11.216
Thế là tôi theo[br]những bước chân của ông.

0:01:11.240,0:01:13.800
Ông và tôi có một sự[br]tò mò đối với những khu rừng,

0:01:14.800,0:01:16.936
và cái thời khắc mà tôi thốt lên [br]"aha" lần đầu tiên

0:01:16.960,0:01:18.840
đó là ở ngôi nhà phụ [br]bên hồ của chúng tôi.

0:01:19.640,0:01:22.760
Con chó tội nghiệp Jigs của chúng tôi[br]bị trượt chân ngã vào một cái hố

0:01:24.080,0:01:27.216
Thế là ông nội chạy vào cùng [br]một cái xẻnh để cứu con chó đáng thương.

0:01:27.240,0:01:29.480
Nó ở dưới đó, lặn ngụp [br]trong đống bùn lầy.

0:01:31.000,0:01:33.696
Nhưng lúc mà ông nội[br]đào sâu vào tầng đáy rừng,

0:01:33.720,0:01:36.336
ngay lập tức tôi bị [br]mê hoặc bởi những cái rễ,

0:01:36.360,0:01:39.456
và ở dưới đó, sau này tôi khám phá [br]ra rằng chúng là những khuẩn ti thể màu trắng

0:01:39.480,0:01:42.560
và ở dưới nữa là những tầng [br]khoáng sản đỏ và vàng.

0:01:43.240,0:01:46.416
Rốt cuộc,ông nội và tôi [br]cũng cứu được con chó,

0:01:46.440,0:01:48.776
nhưng chính vào [br]thời khắc đó tôi nhận ra rằng

0:01:48.800,0:01:51.376
màu sắc của rễ và đất

0:01:51.400,0:01:53.840
mới thật sự là nền móng [br]của khu rừng

0:01:54.640,0:01:56.040
Và tôi muốn biết về chúng[br]nhiều hơn nữa.

0:01:56.680,0:01:58.400
Nên tôi nghiên cứu[br]về lâm nghiệp

0:01:59.440,0:02:03.056
Nhưng tôi sớm nhận ra bản thân[br]đang làm việc cùng những con người quyền lực

0:02:03.080,0:02:04.960
điều hành việc[br]thu hoạch vì thương mại.

0:02:05.960,0:02:08.536
Mức độ của việc [br]chặt trắng rừng

0:02:08.560,0:02:09.816
đang ở mức báo động.

0:02:09.840,0:02:13.000
tôi sớm nhận ra rằng bản thân[br]mâu thuẫn bởi một phần trong đó.

0:02:13.600,0:02:18.696
Không chỉ thế, việc phun tưới và chặt [br]những cây bạch dương và cây roi

0:02:18.720,0:02:23.016
để dọn đường cho việc trồng những cây thông [br]và linh sam có giá trị thương mại hơn

0:02:23.040,0:02:24.240
cũng trở thành một ác mộng[br]kinh hoàng.

0:02:25.040,0:02:28.760
Dường như chẳng điều gì có thể ngăn chặn [br]cái cỗ máy công nghiệp tàn nhẫn này lại nữa.

0:02:29.640,0:02:31.040
Nên tôi đã quay[br]trở lại trường

0:02:32.360,0:02:34.320
và nghiên cứu về [br]một thế giới khác

0:02:35.480,0:02:39.736
Các bạn thấy đấy, các nhà khoa học[br]vừa khám phá ra trong ống nghiệm

0:02:39.760,0:02:41.896
rằng một rễ giống cây thông

0:02:41.920,0:02:45.320
có thể truyền cacbon [br]đến rễ giống cây thông khác

0:02:46.160,0:02:47.936
Nhưng điều này xảy ra [br]trong phòng thí nghiệm,

0:02:47.960,0:02:51.016
và tôi tự hỏi, liệu nó có thể xảy ra [br]trong một khu rừng chăng?

0:02:51.040,0:02:52.240
Tôi nghĩ là có.

0:02:53.120,0:02:57.080
Cây ở trong những khu rừng cũng có [br]thể chia sẻ thông tin bên dưới đất ngầm.

0:02:58.120,0:02:59.896
Nhưng điều này[br]thực sự gây tranh cãi,

0:02:59.920,0:03:02.536
và một số người nghĩ rằng[br]tôi bị điên rồi,

0:03:02.560,0:03:05.616
tôi đã có 1 khoảng thời gian khó khăn [br]xin trợ cấp cho nghiên cứu

0:03:05.640,0:03:07.080
Nhưng tôi vẫn kiên trì,

0:03:08.200,0:03:12.056
và rốt cuộc tôi đã thực hiện một vài[br]cuộc thí nghiệm trong rừng sâu,

0:03:12.080,0:03:13.480
25 năm trước.

0:03:14.120,0:03:17.016
Tôi làm 80 bản tái tạo của 3 loài:

0:03:17.040,0:03:20.216
cây roi, cây linh sam, và cây [br]tuyết tùng đỏ miền Tây

0:03:20.240,0:03:24.296
Tôi phát hiện cây roi và linh sam được[br]kết nối với nhau trong 1 mạng lưới ngầm

0:03:24.320,0:03:25.576
trừ cây tuyết tùng đỏ.

0:03:25.600,0:03:27.120
Nó ở trong riêng thế giới của nó.

0:03:28.440,0:03:30.296
Tôi tập hợp tất cả[br]dụng cụ thí nghiệm của tôi,

0:03:30.320,0:03:33.496
và tôi chẳng còn đồng nào cả, [br]nên phải làm thí nghiệm với giá rẻ

0:03:33.520,0:03:35.136
Nên tôi đến Canadian Tire --

0:03:35.160,0:03:36.576
(Cười)

0:03:36.600,0:03:40.016
mua một vài túi nylon,[br]băng dán và vải màn,

0:03:40.040,0:03:43.280
một đồng hồ hẹn giờ, một bộ đồ bảo hộ,[br]một mặt nạ phòng hơi độc.

0:03:44.160,0:03:47.336
Sau đó mượn một vài thứ đồ [br]công nghệ cao từ trường đại học:

0:03:47.360,0:03:51.976
một máy đo phóng xạ, một máy đo tần[br]số nháy, một khối phổ kế, kính hiển vi.

0:03:52.000,0:03:54.456
Sau đó tôi lấy một[br]vài thứ rất nguy hiểm:

0:03:54.480,0:03:59.256
những ống tiêm đầy chất phóng xạ [br]cacbon-14 khí cacbon đioxin

0:03:59.280,0:04:01.296
và một vài bình cao áp

0:04:01.320,0:04:04.840
đựng chất đồng bị cacbon-13 [br]khí cacbon đioxin.

0:04:05.560,0:04:07.136
Tất nhiên tôi đã được sự[br]chấp thuận hợp pháp

0:04:07.160,0:04:08.856
(Cười)

0:04:08.880,0:04:10.480
Ồ, tôi quên một vài thứ,

0:04:11.080,0:04:12.800
một thứ cực kì quan trọng: [br]bình diệt côn trùng

0:04:13.600,0:04:16.440
bình xịt hơi cay và bộ lọc cho[br]mặt nạ phòng hơi độc.

0:04:17.160,0:04:18.360
Vậy đấy.

0:04:19.560,0:04:22.336
Vào ngày đầu tiên của cuộc thí nghiệm,[br]chúng tôi đến vùng đất đó

0:04:22.360,0:04:25.160
và bị một con gấu xám và[br]con của nó rượt đuổi.

0:04:25.920,0:04:27.440
Tôi đã không mang theo [br]bình xịt hơi cay.

0:04:29.120,0:04:32.296
Và các bạn biết đấy, đây là cách mà những[br]cuộc nghiên cứu rừng ở Canada diễn ra.

0:04:32.320,0:04:33.776
(Cười)

0:04:33.800,0:04:35.336
Nên tôi quay lại vào ngày hôm sau,

0:04:35.360,0:04:37.616
con gấu xám và gấu con đã bỏ đi.

0:04:37.640,0:04:39.656
Lúc đó, chúng tôi mới thật sự bắt đầu,

0:04:39.680,0:04:42.456
tôi mặc bộ đồ bảo hộ màu trắng,

0:04:42.480,0:04:44.320
đeo mặt nạ phòng hơi độc,

0:04:46.160,0:04:47.376
sau đó

0:04:47.400,0:04:49.680
trùm túi nylon lên những cái cây.

0:04:51.080,0:04:53.176
Tôi lấy ra những ống tiêm khổng lồ,

0:04:53.200,0:04:54.856
tiêm vào mấy cái túi

0:04:54.880,0:04:58.296
cùng với máy dò chất đồng vị bền khí cacbon đioxin,

0:04:58.320,0:04:59.536
bắt đầu với cây bạch dương.

0:04:59.560,0:05:02.536
Tôi tiêm cacbon-14, khí phóng xạ,

0:05:02.560,0:05:04.136
vào cái bao của cây bạch dương.

0:05:04.160,0:05:05.416
Sau đó đến cây linh sam,

0:05:05.440,0:05:09.256
tôi tiêm chất đồng vị bền cacbon-13 khí cacbon đioxin.

0:05:09.280,0:05:11.016
Tôi sử dụng hai chất đồng vị,

0:05:11.040,0:05:12.296
bởi vì tôi băn khoăn

0:05:12.320,0:05:16.160
liệu có thể có hai cách giao tiếp đang diễn ra[br]giữa những loài này hay không.

0:05:17.640,0:05:20.216
Sau đó tôi chuyển sang cái túi cuối cùng,

0:05:20.240,0:05:21.736
mẫu tái tạo thứ 80,

0:05:21.760,0:05:24.176
và vụ con gấu xám mẹ lại tái diễn.

0:05:24.200,0:05:25.616
Con gấu bắt đầu rượt đuổi tôi,

0:05:25.640,0:05:28.056
và lần này tôi đã cất mấy cái[br]ống tiêm trên đầu mình,

0:05:28.080,0:05:31.016
tôi đập mấy con muỗi [br]và nhảy lên xe tải,

0:05:31.040,0:05:32.256
và tôi nghĩ,

0:05:32.280,0:05:34.016
"Đây chính là lí do tại sao người ta [br]làm thí nghiệm trong phòng thí nghiệm."

0:05:34.040,0:05:35.480
(Cười)

0:05:37.120,0:05:38.616
Tôi đợi khoảng một tiếng đồng hồ.

0:05:38.640,0:05:40.256
Tôi phát hiện ra rằng mấy cái cây [br]mất chừng này thời gian

0:05:40.280,0:05:43.056
để hút khí CO2 bằng cách quang hợp,

0:05:43.080,0:05:46.216
biến nó thành đường, và đưa xuống rễ,

0:05:46.240,0:05:48.936
và có lẽ là, tôi giả định,

0:05:48.960,0:05:51.760
vận chuyển chất cacbon ngầm [br]đó đến hàng xóm của chúng.

0:05:52.920,0:05:54.776
Sau khi thời gian một[br]tiếng đồng hồ kết thúc,

0:05:54.800,0:05:56.376
tôi kéo cửa kính xuống,

0:05:56.400,0:05:58.000
để thăm dò con gấu xám mẹ

0:05:58.600,0:06:01.000
Ồ tốt, nó đang ở đằng kia[br]chén mấy chùm việt quất.

0:06:01.720,0:06:04.336
Tôi xuống xe và tiếp tục [br]công việc đang dang dở.

0:06:04.360,0:06:08.256
Tôi đi đến cái túi đầu tiên có[br]cây roi và mở cái bao ra.

0:06:08.280,0:06:10.600
Tôi chạy máy đo phóng xạ [br]trên mấy cái lá.

0:06:11.280,0:06:12.480
Kkhh!

0:06:13.400,0:06:14.616
Tuyệt vời.

0:06:14.640,0:06:17.576
Cái cây bạch dương[br]đã hấp thu khí phóng xạ.

0:06:17.600,0:06:19.176
Sau đó là đến khoảng khắc[br]sự thật được hé lộ.

0:06:19.200,0:06:20.720
Tôi đi đến cái cây linh sam

0:06:21.320,0:06:23.096
Dỡ cái bao ra.

0:06:23.120,0:06:25.456
Tôi cho chạy máy đo phóng xạ[br]trên mấy cái lá kim,

0:06:25.480,0:06:27.680
và tôi đã nghe thấy âm thanh[br]tuyệt vời nhất thế gian.

0:06:28.440,0:06:29.640
Kkhh!

0:06:30.760,0:06:33.496
Đó là âm thanh của cây roi[br]đang nói chuyện với cây linh sam,

0:06:33.520,0:06:36.976
và cây bạch dương nói, "Chào, tôi có thể [br]giúp gì cho bạn không?"

0:06:37.000,0:06:40.616
Và cây linh sam đáp, "Tuyệt, bạn có thể [br]chuyển cho tôi một ít cacbon không?

0:06:40.640,0:06:43.040
Bởi vì có ai đó đang trùm vải màn[br]lên khắp cơ thể tôi."

0:06:44.360,0:06:48.056
Tôi đi đến cây tuyết tùng, và cho chạy [br]máy đo phóng xạ lên mấy cái lá,

0:06:48.080,0:06:49.600
và đúng như tôi đã nghi ngờ,

0:06:50.520,0:06:51.760
chỉ là một sự im ắng.

0:06:52.560,0:06:54.776
Cây tuyết tùng có thể giới riêng của nó.

0:06:54.800,0:06:58.760
Nó không kết nối được với mạng lưới [br]nối cây roi và cây linh sam.

0:06:59.840,0:07:01.120
Tôi đã rất hào hứng,

0:07:02.000,0:07:05.976
Tôi chạy tới chạy lui giữa các mảnh đất [br]và kiểm tra tất cả 80 mẫu tái tạo.

0:07:06.000,0:07:08.136
Kết quả đã trở nên hoàn toàn rõ ràng.

0:07:08.160,0:07:11.096
C-13 và C-14 đã chỉ cho tôi thấy

0:07:11.120,0:07:15.240
rằng cây tuyết tùng và cây linh sam [br]đã thực hiện một cuộc đối thoại hai chiều sống động.

0:07:15.960,0:07:17.816
Và hóa ra ở thời điểm đó,

0:07:17.840,0:07:19.056
vào mùa hè,

0:07:19.080,0:07:22.736
cây bạch dương đã chuyển nhiều cacbon đến cây[br]linh sam hơn là cây linh sam chuyển cho cây bạch dương,

0:07:22.760,0:07:25.056
đặc biệt là khi cây linh sam được phủ màn.

0:07:25.080,0:07:28.056
Trong những cuộc thí nghiệm sau này, [br]chúng tôi lại khám phá ra điều ngược lại,

0:07:28.080,0:07:31.616
rằng cây linh sam chuyển nhiều cacbon[br]cho cây bạch dương hơn,

0:07:31.640,0:07:35.280
bởi vì cây linh sam vẫn lớn lên[br]trong khi cây bạch dương rụng hết lá.

0:07:35.880,0:07:38.536
Và hóa ra rằng hai loài này [br]phụ thuộc lẫn nhau,

0:07:38.560,0:07:39.840
như là yin và yang.

0:07:40.960,0:07:41.960
Và lúc đó,

0:07:41.960,0:07:43.960
mọi chuyện đã trở nên rõ ràng với tôi

0:07:43.960,0:07:44.960
Tôi biết rằng tôi đã có một phát hiện lớn,

0:07:46.988,0:07:48.677
cái mà sẽ thay đổi cách mà

0:07:48.677,0:07:51.677
chúng ta nhìn nhận về cách thức mà [br]những cái cây sử dụng để tương tác với nhau

0:07:51.677,0:07:53.016
không chỉ cạnh tranh với nhau

0:07:53.040,0:07:54.720
mà còn có cả hợp tác.

0:07:55.800,0:07:58.256
Và tôi đã tìm ra bằng chứng vững chắc

0:07:58.280,0:08:01.656
cho mạng lưới giao tiếp ngầm đồ sộ này,

0:08:01.680,0:08:02.920
và một thế giới khác.

0:08:03.960,0:08:05.856
Bây giờ, tôi thật sự hy vọng và tin rằng

0:08:05.880,0:08:09.496
khám phá của tôi sẽ thay đổi cách [br]chúng ta sử dụng lâm nghiệp,

0:08:09.520,0:08:11.296
từ chặt phá và phun chất hóa học

0:08:11.320,0:08:14.256
trở thành những phương pháp [br]toàn diện và bền vững hơn,

0:08:14.280,0:08:17.496
những phương pháp mà ít[br]đắt đỏ hơn và thực tế hơn.

0:08:17.520,0:08:18.760
Lúc đó tôi đang nghĩ gì?

0:08:19.920,0:08:21.200
Tôi sẽ quay lại thời điểm đó.

0:08:23.760,0:08:27.600
Làm cách nào mà chúng tôi làm thí nghiệm[br]trong một môi trường phức tạp như rừng cây?

0:08:28.720,0:08:32.056
Là những nhà khoa học về rừng, chúng tôi [br]phải thực hiện nghiên cứu trong những khu rừng

0:08:32.080,0:08:34.096
Và điều đó thực sự rất khó khăn,[br]như tôi đã chỉ cho các bạn thấy.

0:08:34.120,0:08:37.360
Và chúng tôi phải thực sự giỏi [br]trong việc chạy trốn khỏi lũ gấu.

0:08:38.760,0:08:40.336
Nhưng hơn cả, chúng tôi phải kiên trì

0:08:40.360,0:08:43.256
Mặc cho tất cả những thứ[br]chồng chất lên chúng tôi.

0:08:43.280,0:08:45.896
Và chúng tôi phải nghe theo trực giác [br]và kinh nghiệm của mình

0:08:45.920,0:08:48.056
và biết đặt ra những câu hỏi.

0:08:48.080,0:08:51.256
Sau đó chúng tôi phải thu thập dữ liệu [br]và xác nhận chúng.

0:08:51.280,0:08:56.440
Đối với tôi, tôi đã thực hiện và công bố[br]hàng trăm cuộc thí nghiệm trong rừng.

0:08:57.080,0:09:01.080
Một vài trong số những vườn ươm lâu đời [br]nhất của tôi hiện nay đã 30 năm tuổi rồi.

0:09:02.040,0:09:03.456
Bạn có thể đến đến thăm chúng.

0:09:03.480,0:09:05.280
Đó là cách mà khoa học rừng hoạt động.

0:09:06.200,0:09:08.536
Bây giờ tôi muốn nói về khoa học.

0:09:08.560,0:09:11.616
Bằng cách nào mà cây roi[br]và cây linh sam trò chuyện với nhau?

0:09:11.640,0:09:16.136
Sự thật là chúng đã trao đổi[br]không chỉ bằng ngôn ngữ cacbon

0:09:16.160,0:09:19.176
và còn thông qua ni-tơ và và phốt-pho

0:09:19.200,0:09:23.936
nước, những dấu hiệu phòng ngự,[br]những hóa chất Alen và kích thích tố --

0:09:23.960,0:09:25.160
những thông tin.

0:09:26.160,0:09:29.336
Và bạn biết rồi đấy, tôi phải nói rằng,[br]trước tôi, những nhà khoa học đã nghĩ rằng

0:09:29.360,0:09:32.936
trong quá trình cộng sinh dưới đất ngầm này [br]có một loài gọi là Mycorrhiza

0:09:32.960,0:09:34.456
đã tham gia vào.

0:09:34.480,0:09:37.560
Mycorrhiza nghĩa là "nấm rễ cộng sinh".

0:09:38.360,0:09:42.256
Các bạn sẽ thấy chúng sinh sôi nảy nở[br]khi các bạn đi xuyên qua khu rừng.

0:09:42.280,0:09:44.096
Chúng là nấm.

0:09:44.120,0:09:47.136
Những cây nấm, thế nhưng,[br]chỉ là bề nổi của tảng băng trôi mà thôi,

0:09:47.160,0:09:51.416
bởi vì lấy ra từ những thân cây đó[br]là những sợi nấm cấu tạo nên khuẩn ty thể

0:09:51.440,0:09:54.136
và khuẩn ty thể đó[br]ăn sâu và chiếm đóng rễ

0:09:54.160,0:09:56.296
của toàn bộ cây cối.

0:09:56.320,0:09:58.976
Và ở nơi mà tế bào nấm[br]tương tác với tế bào rễ,

0:09:59.000,0:10:01.776
diễn ra một sự trao đổi cacbon [br]để lấy dinh dưỡng,

0:10:01.800,0:10:04.856
và nấm sẽ lấy chất dinh dưỡng đó[br]bằng cách phát triển qua đất

0:10:04.880,0:10:06.880
và bao phủ lên mọi mẩu đất.

0:10:07.840,0:10:12.136
Mạng lưới đó dày đặc đến nỗi mà[br]có thể có hàng trăm ki-lô-mét khuẩn ty thể

0:10:12.160,0:10:13.720
chỉ bên dưới một bước chân.

0:10:14.720,0:10:19.520
Và không chỉ thế, khuẩn ty thể đó[br]còn kết nối những cá thể khác trong khu rừng,

0:10:20.320,0:10:25.936
những cá thể đó không chỉ cùng loài,[br]mà còn là giữa các loài, như roi và linh sam

0:10:25.960,0:10:28.280
và nó hoạt động tương tự [br]như mạng Internet.

0:10:29.760,0:10:30.812
Các bạn thấy đấy, [br]như tất cả mạng lưới khác,

0:10:31.864,0:10:32.917
mạng lưới nấm rễ cộng sinh [br]cũng có những điểm giao và đường dẫn.

0:10:34.520,0:10:38.576
Chúng tôi vẽ ra sơ đồ này[br]bằng cách nghiên cứu những chuỗi DNA ngắn

0:10:38.600,0:10:44.096
của mọi cái cây và mọi cá thể nấm[br]trong một mảnh rừng linh sam

0:10:44.120,0:10:47.936
Trong bức hình này, những vòng tròn [br]đại diện cho cây linh sam, hay những điểm giao[br]

0:10:47.960,0:10:52.080
và những đường thẳng đại diện cho[br]những con đường nấm nối nhau, hay những đường dẫn

0:10:53.120,0:10:57.456
Những điểm giao lớn nhất, tối màu nhất[br]là những điểm giao bận rộn nhất.

0:10:57.480,0:10:59.416
Chúng tôi gọi chúng là [br]những cây trung tâm,

0:10:59.440,0:11:01.856
hoặc trìu mến hơn, những cây mẹ,

0:11:01.880,0:11:06.496
bởi vì hóa ra [br]những cây trung tâm đó nuôi dưỡng cây con,

0:11:06.520,0:11:09.056
những cây sinh trưởng ở tầng dưới tán.

0:11:09.080,0:11:11.216
Và nếu các bạn có thể thấy những chấm [br]màu vàng ở kia,

0:11:11.240,0:11:14.536
chúng là những cây con[br]thành lập bên trong mạng lưới

0:11:14.560,0:11:15.800
của những cây mẹ già hơn.

0:11:16.400,0:11:20.600
Trong mỗi khu rừng, một cây mẹ có thể[br]được kết nối đến hàng trăm cây khác

0:11:21.800,0:11:24.096
Và bằng việc sử dụng máy dò chất đồng vị,

0:11:24.120,0:11:25.616
chúng tôi khám phá ra rằng những cây mẹ

0:11:25.640,0:11:28.576
sẽ chuyển lượng cacbon thừa qua[br]mạng lưới nấm rễ cộng sinh

0:11:28.600,0:11:30.536
đến những cây giống con ở tầng dưới tán,

0:11:30.560,0:11:33.696
và chúng tôi lên kết điều này với[br]vệc khả năng sống sót của cây con

0:11:33.720,0:11:34.960
tăng đến bốn lần.

0:11:35.880,0:11:39.096
Mà, ta nhận thấy rằng tất thảy chúng[br]ta luôn yêu thương con cái của mình,[br]

0:11:39.120,0:11:42.360
và tôi tự hỏi, liệu cây linh sam[br]có nhận ra họ hàng của nó,

0:11:43.760,0:11:45.760
như gấu xám mẹ và gấu con không?

0:11:46.560,0:11:48.376
Nên chúng tôi đã [br]thực hiện một thí nghiệm,

0:11:48.400,0:11:52.296
chúng tôi trồng cây những cây mẹ[br]cùng với cây con của chúng và cây giống khác,

0:11:52.320,0:11:55.216
Và hóa ra chúng vẫn[br]nhận biết được họ hàng của mình.

0:11:55.240,0:12:00.216
Những cây mẹ chiếm đóng họ hàng của chúng[br]với một mạng lưới nấm rễ cộng sinh lớn hơn

0:12:00.240,0:12:02.656
Chúng chuyển nhiều cacbon [br]xuống đất ngầm hơn

0:12:02.680,0:12:05.256
Chúng thậm chí còn hạn chế[br]sự tranh giành giữa những cái rễ

0:12:05.280,0:12:08.136
để tạo nên một khoảng không gian[br]cho con của chúng.

0:12:08.160,0:12:11.816
Khi cây mẹ bị thương hoặc chết đi,

0:12:11.840,0:12:16.360
chúng vẫn chuyển những thông điệp [br]trí khôn đến thế hệ cây con sau

0:12:17.120,0:12:18.656
Chúng tôi lại dùng máy dò chất đồng vị

0:12:18.680,0:12:21.256
để dò cacbon di chuyển từ cây[br]mẹ đang bị thương

0:12:21.280,0:12:23.616
xuống thân của nó [br]đi vào mạng lưới nấm rễ cộng sinh

0:12:23.640,0:12:25.640
và đến với cây con lân cận,

0:12:26.640,0:12:29.416
không chỉ có cacbon mà còn có[br]những tín hiệu phòng ngự.

0:12:29.440,0:12:31.256
Và hai chất này

0:12:31.280,0:12:35.376
đã tăng sức đề kháng của những con [br]đối với những căng thẳng trong tương lai

0:12:35.400,0:12:36.680
Vậy nên những cái cây biết nói chuyện.

0:12:38.560,0:12:40.576
(Vỗ tay)

0:12:40.600,0:12:41.800
Cảm ơn.

0:12:45.440,0:12:47.736
Thông qua những cuộc trò chuyện qua lại,

0:12:47.760,0:12:50.440
chúng làm tăng khả năng chống chọi[br]của toàn bộ cộng đồng.

0:12:51.360,0:12:54.256
Điều này có lẽ sẽ nhắc nhở bạn[br]về cộng đồng,

0:12:54.280,0:12:55.856
và gia đình của chúng ta,

0:12:55.880,0:12:57.261
à thì, ít nhất là một vài gia đình.

0:12:57.285,0:12:59.496
(Cười)

0:12:59.520,0:13:01.425
Chúng ta hãy quay lại điểm xuất phát,

0:13:02.480,0:13:04.936
Rừng không chỉ đơn giản là một nơi [br]tập hợp rất nhiều cây,

0:13:04.960,0:13:08.496
mà chúng là hệ thống phức tạp hơn[br]với những trung tâm và mạng lưới

0:13:08.520,0:13:12.016
chồng chéo lên nhau, kết nối những [br]cái cây và cho phép chúng trò chuyện

0:13:12.040,0:13:15.816
chúng cung cấp những con đường[br]cho việc phản hồi và thích nghi,

0:13:15.840,0:13:18.256
và điều này làm khu rừng[br]trở nên sôi nổi

0:13:18.280,0:13:22.656
Đó là bởi vì có rất nhiều cây mẹ[br]và nhiều mạng lưới chồng chéo.

0:13:22.680,0:13:24.656
Những chúng cũng rất dễ[br]gặp nguy hiểm,

0:13:24.680,0:13:27.560
nguy hiểm không chỉ từ[br]việc bị quấy nhiễu bởi tự nhiên

0:13:28.200,0:13:31.896
như những con bọ cánh cứng [br]thích tấn công những cây cổ thụ lớn

0:13:31.920,0:13:34.360
mà còn từ việc chặt chọn lọc[br]và chặt trắng.

0:13:35.240,0:13:38.056
Các bạn thấy đấy, các bạn có thể[br]chặt một hoặc hai cây mẹ,

0:13:38.080,0:13:39.800
nhưng điều gì cũng có [br]giới hạn của nó,

0:13:40.920,0:13:43.856
bởi vì cây mẹ giống như[br]những cái đinh của một chiếc máy bay.

0:13:43.880,0:13:47.416
Nếu các bạn tháo ra một hoặc hai cái, [br]chiếc máy bay vẫn bay ngon lành,

0:13:47.440,0:13:49.016
nhưng nếu bạn tháo ra quá nhiều,

0:13:49.040,0:13:51.656
hoặc tóm lấy cánh của nó,

0:13:51.680,0:13:53.520
toàn bộ hệ thống sẽ sụp đổ tức thì.

0:13:55.000,0:13:57.896
Vậy bây giờ các bạn đang nghĩ gì[br]về những khu rừng? Khác hơn rồi chứ?

0:13:57.920,0:13:59.136
(Khán giả) Đúng vậy.

0:13:59.160,0:14:00.360
Tuyệt.

0:14:01.040,0:14:02.240
Tôi rất vui.

0:14:02.920,0:14:06.776
Vậy, nhớ lại những gì tôi nói trước đó[br]rằng tôi hy vọng nghiên cứu của tôi,

0:14:06.800,0:14:10.176
những khám phá của ôi sẽ thay đổi[br]cách mọi người lợi dụng lâm nghiệp.

0:14:10.200,0:14:14.320
Tôi muốn kiếm tra 30 năm sau đó ở đây[br]tại miền Tây Canada này.

0:14:22.840,0:14:25.376
Nơi này cách chúng ta khoảng 100 ki-lô-mét[br]về phía Tây,

0:14:25.400,0:14:27.760
ngay trên rìa Công Viên Quốc Gia Banff

0:14:29.120,0:14:30.560
Toàn là đồi trọc.

0:14:31.020,0:14:32.460
Nó không còn nguyên vẹn nữa.

0:14:33.980,0:14:39.036
Vào năm 2014, Viện Tài nguyên Thế giới[br]báo cáo rằng Canada trong 10 năm trở lại đây

0:14:39.060,0:14:42.660
có tỉ lệ nạn phá rừng cao hơn[br]bất cứ nơi nào trên thế giới,

0:14:43.620,0:14:45.340
và tôi cá rằng các bạn đã nghĩ đó là Brazil.

0:14:47.140,0:14:50.676
Ở Canada, tỉ lệ là 3.6% mỗi năm.

0:14:50.700,0:14:54.620
Bây giờ, theo đánh giá của tôi, nó gấp bốn[br]lần tỉ lệ bền vững.

0:14:57.100,0:15:01.436
Mà sự phá hoại hàng loạt ở phạm vi này[br]được cho rằng sẽ ảnh hưởng đến chu kỳ thủy văn,

0:15:01.460,0:15:03.436
làm xuống cấp môi trường hoang dã[br]tự nhiên,

0:15:03.460,0:15:06.356
và thải ra khí nhà kính vào tầng[br]khí quyển,

0:15:06.380,0:15:09.300
cái mà sẽ gây nên nên nhiều sự [br]tàn phá hơn và nhiều cây bị chết mầm non hơn nữa

0:15:11.300,0:15:14.276
Không chỉ vậy, chúng ta vẫn tiếp tục trồng[br]một hoặc hai loài

0:15:14.300,0:15:16.260
và chặt sạch tất cả những [br]cây dương lá rung và cây roi.

0:15:17.260,0:15:19.836
Những khu rừng bị đơn giản hóa[br]như vậy thiếu sự đa dạng,

0:15:19.860,0:15:23.276
và chúng dễ bị nhiễm bệnh[br]và côn trùng tấn công

0:15:23.300,0:15:25.196
Và khi khí hậu biến đổi,

0:15:25.220,0:15:27.500
sẽ gây nên một trận cuồng phong

0:15:29.420,0:15:32.996
của những sự kiện kinh hoàng, như [br]sự bùng nổ của bọ cánh cứng đục gỗ thông

0:15:33.020,0:15:35.060
đã càn quét[br]toàn bộ vùng Bắc Mỹ,

0:15:35.820,0:15:39.140
hay vụ hỏa hoạn trong [br]một vài tháng gần đây ở Alberta

0:15:40.980,0:15:43.300
Vậy tôi muốn quay lại[br]câu hỏi cuối cùng:

0:15:44.980,0:15:46.756
thay vì làm suy tàn những khu rừng,

0:15:46.780,0:15:50.340
làm thế nào ta có thể củng cố lại chúng[br]và giúp chúng đương đầu với sự biến đổi khí hậu?

0:15:51.700,0:15:55.716
Các bạn biết đấy, điều vĩ đại ở những[br]khu rừng và cũng là những hệ thống phức tạp

0:15:55.740,0:15:58.780
đó là việc chúng có một khả năng [br]tự chữa lành cực kì mạnh mẽ.

0:15:59.700,0:16:01.116
Trong những cuộc thí nghiệm gần đây,

0:16:01.140,0:16:04.596
Chúng tôi nhận ra, với việc cắt mảnh và [br]sự duy trì của cây mẹ

0:16:04.620,0:16:08.756
và sự tái sinh cho sự đa dạng loài, gen và kiểu gen

0:16:08.780,0:16:12.620
rằng những mạng lưới nấm rễ cộng sinh này,[br]phục hồi rất nhanh chóng.

0:16:13.940,0:16:18.276
Với ý tưởng này, tôi muốn chỉ cho bạn [br]4 giải pháp đơn giản sau đây.

0:16:18.300,0:16:21.660
Chúng ta không thể lừa phỉnh chính mình[br]rằng chúng quá phức tạp để thực hiện.

0:16:23.180,0:16:26.380
Đầu tiên, ta đều cần phải[br]đi ra khỏi những khu rừng

0:16:27.500,0:16:32.036
Ta cần phải tái thiết sự can thiệp[br]địa phương vào khu rừng của chính chúng ta.

0:16:32.060,0:16:33.676
Các bạn thấy đấy, hầu hết những [br]khu rừng bây giờ

0:16:33.700,0:16:36.916
được quản lí theo phương pháp[br]một cách áp dụng cho tất cả,

0:16:36.940,0:16:41.300
nhưng khả năng quản lí rừng tốt [br]đòi hỏi phải có kiến thức về điều kiện địa phương.

0:16:42.420,0:16:46.100
Thứ hai, ta cần bảo vệ lấy [br]những khu rừng già.

0:16:47.020,0:16:52.740
Chúng là những kho gen, cây mẹ[br]và mạng lưới nấm rễ cộng sinh.

0:16:54.620,0:16:56.876
Đồng nghĩa với việc giảm chặt rừng.

0:16:56.900,0:16:58.940
Ý tôi không phải cấm chặt, mà là [br]hạn chế đi

0:16:59.980,0:17:02.635
Và thứ ba, khi chúng ta chặt cây,

0:17:02.660,0:17:04.460
chúng ta phải bảo vệ di sản,

0:17:05.180,0:17:06.716
những cây mẹ và mạng lưới,

0:17:06.740,0:17:08.875
và gỗ, những bộ gen,

0:17:08.900,0:17:12.796
để chúng có thể truyền lại trí khôn[br]cho thế hệ cây con sau

0:17:12.819,0:17:15.940
để chúng có thể chống chọi với những [br]căng thẳng trong tương lai đang đến gần

0:17:16.620,0:17:18.700
Ta cần phải trở thành những người[br]bảo vệ môi trường thiên nhiên.

0:17:19.819,0:17:22.539
Và cuối cùng, thứ tư và cũng [br]là điều cuối cùng,

0:17:23.340,0:17:26.796
ta cần phải tái tạo lại những khu rừng[br]với sự đa dạng loài,

0:17:26.820,0:17:29.036
kiểu gen và kết cấu

0:17:29.060,0:17:31.820
bằng cách trồng và để[br]cho sự tái tạo tự nhiên diễn ra.

0:17:32.620,0:17:35.516
Ta cần phải cung cấp cho Mẹ Thiên Nhiên[br]những công cụ cần thiết

0:17:35.540,0:17:38.260
để sử dụng trí thông minh[br]của bà cho việc tự chữa lành.

0:17:39.180,0:17:42.236
Và ta cần phải nhớ rằng những khu rừng[br]không chỉ là một đống cây

0:17:42.260,0:17:43.516
đấu đá lẫn nhau,

0:17:43.540,0:17:45.460
chúng còn là những siêu cộng tác.

0:17:46.700,0:17:48.356
Bây giờ quay lại với Jigs.

0:17:48.380,0:17:52.836
Cú ngã của Jigs ở ngôi nhà phụ[br]đã chỉ cho tôi thấy thế giới khác này,

0:17:52.860,0:17:55.556
và nó đã thay đổi cái nhìn [br]của tôi về những khu rừng.

0:17:55.580,0:17:58.916
Tôi hy vọng ngày hôm nay đã[br]thay đổi cách các bạn nghĩ về những khu rừng.

0:17:58.940,0:18:00.196
Cảm ơn các bạn.

0:18:00.220,0:18:05.997
(Vỗ tay)