1
00:00:02,189 --> 00:00:05,210
Welkom bij Reasonable Doubts.
2
00:00:05,953 --> 00:00:10,033
Je skeptische gids over godsdienst.
3
00:00:10,433 --> 00:00:26,573
(Muziek)
4
00:00:26,921 --> 00:00:28,734
Je luistert naar Reasonable Doubts
5
00:00:28,734 --> 00:00:32,528
de radioshow en podcast voor degenen
die niet zomaar iets geloven.
6
00:00:32,528 --> 00:00:35,119
Ik ben Jamie Beahan
en voor deze speciale uitzending
7
00:00:35,119 --> 00:00:38,539
van Reasonable Doubts hebben we
een lezing die ik gaf in februari
8
00:00:38,539 --> 00:00:41,979
aan de Grand Traverse Humanists
in Traverse City, Michigan.
9
00:00:41,979 --> 00:00:45,479
De lezing droeg de titel:
"Zijn wij beter door religie?"
10
00:00:45,479 --> 00:00:49,558
Een kritische analyse van de
religieuze prosocialiteitshypothese.
11
00:00:49,558 --> 00:00:53,478
Vaste luisteraars zullen ongetwijfeld
veel van de studies herkennen
12
00:00:53,478 --> 00:00:54,940
die in de lezing worden besproken.
13
00:00:54,940 --> 00:00:57,312
Een eerdere RD-extra en onze aflevering
14
00:00:57,312 --> 00:00:59,684
'The Skeptics Toolkit to
Psychology of Religion'
15
00:00:59,684 --> 00:01:02,058
bespraken deze resultaten.
16
00:01:02,058 --> 00:01:03,989
Maar deze lezing is wat anders.
17
00:01:03,989 --> 00:01:07,769
Voornamelijk om het triviale en
vast teleurstellende feit dat ik
18
00:01:07,769 --> 00:01:11,759
de resultaten presenteer in plaats van
onze 'huisdokter', professor Luke Galen.
19
00:01:11,759 --> 00:01:13,738
Maar ik denk dat deze lezing
zijn verdienste heeft
20
00:01:13,738 --> 00:01:18,257
omdat ze een wijd spectrum aan studies
die we in onze show,
21
00:01:18,257 --> 00:01:20,758
over de jaren besproken hebben
tot een handige plek samenbrengt
22
00:01:20,759 --> 00:01:23,799
wat het hopelijk makkelijker maakt
voor fans van de show om een overzicht
23
00:01:23,799 --> 00:01:26,822
van de informatie te krijgen
of te delen met een vriend.
24
00:01:26,822 --> 00:01:28,465
En doe dat alsjeblief.
25
00:01:28,465 --> 00:01:31,899
Dit is belangrijk onderzoek en ik weet
dat dokter Galen het met mij eens is
26
00:01:31,899 --> 00:01:35,469
dat het niet de aandacht heeft gekregen
die het verdient.
27
00:01:35,469 --> 00:01:39,860
Dus je zou ons en de skeptische beweging
een goede eer bewijzen
28
00:01:39,860 --> 00:01:44,438
door deze lezing te delen op blogs
en sociale media die je vaak bezoekt.
29
00:01:44,438 --> 00:01:48,669
En onderschat ook niet de kracht
van de vertrouwde mond-of-mond reclame.
30
00:01:48,669 --> 00:01:52,230
En bezoek doubtcast.org om reacties
of vragen en feedback
31
00:01:52,230 --> 00:01:55,248
met ons te delen over de afleveringen.
32
00:01:55,248 --> 00:01:58,849
Luister ook volgende week naar
de beoordeling van Doubtcasters
33
00:01:58,849 --> 00:02:02,739
van de nieuwe christelijke
propagandafilm "God's not dead".
34
00:02:02,739 --> 00:02:07,290
Het belooft veel goeds.
Tot dan, veel succes en blijf twijfelen.
35
00:02:07,290 --> 00:02:15,559
(Muziek)
36
00:02:16,136 --> 00:02:18,513
(Applaus)
37
00:02:18,513 --> 00:02:20,030
Dank u voor uw komst
38
00:02:20,030 --> 00:02:23,268
en bedankt voor de uitnodiging
om voor jullie groep te mogen te spreken.
39
00:02:23,268 --> 00:02:24,870
Mijn naam is Jeremy Beahan.
40
00:02:24,870 --> 00:02:28,259
Ik doceer wereldreligies en een introductie op de filosofie
41
00:02:28,259 --> 00:02:32,169
naast een handvol andere ondewerpen,
aan Kendall College of Art Design.
42
00:02:32,169 --> 00:02:35,299
Ik ben ook producent en co-host
43
00:02:35,300 --> 00:02:39,330
van de Reasonable Doubt podcast
welke op zijn hoogtij
44
00:02:39,330 --> 00:02:43,189
jarenlang de meestbeluisterde
atheïstische podcast op iTunes was,
45
00:02:43,189 --> 00:02:49,369
de People's Choice podcastprijs won voor
het beste religieus geïnspireerde podcast.
46
00:02:49,369 --> 00:02:52,539
- (gelach)
Wat wat apart was.
47
00:02:52,539 --> 00:02:55,439
Mensen kijken mij raar aan als ik dat zeg.
48
00:02:55,439 --> 00:02:59,950
Ik spreek vanavond over de vraag
"Word je een beter mens van religie?"
49
00:02:59,950 --> 00:03:03,290
en we benaderen dit niet zozeer
van een filosofisch perspectief
50
00:03:03,290 --> 00:03:06,020
zoals deze vraag meestal wordt behandeld
51
00:03:06,020 --> 00:03:08,770
maar we benaderen dit van
een empirisch standpunt.
52
00:03:08,770 --> 00:03:10,556
Wat kan de wetenschap
ons eigenlijk vertellen
53
00:03:10,556 --> 00:03:13,912
over de invloed van religie op moraliteit.
54
00:03:13,912 --> 00:03:18,929
De ondertitel is: Een skeptische kijk op
de religieuze prosocialiteitshypothese.
55
00:03:18,929 --> 00:03:21,159
Dat vraagt waarschijnlijk om wat uitleg.
56
00:03:21,159 --> 00:03:26,529
Je hebt misschien al door
dat de informatie compact zal zijn.
57
00:03:26,529 --> 00:03:29,479
Maar ik hoef je niet te vertellen
dat in onze cultuur
58
00:03:29,479 --> 00:03:32,810
er een wijdverbreide aanname bestaat
59
00:03:32,810 --> 00:03:36,559
dat religieus zijn noodzakelijk is om
een gelukkig en ethisch persoon te zijn.
60
00:03:36,559 --> 00:03:40,069
We hebben een zee van predikers,
geleerden en gewone mensen
61
00:03:40,069 --> 00:03:42,269
die ons dagelijks herinneren
dat zonder God,
62
00:03:42,269 --> 00:03:47,405
de samenleving snel zou ontwrichten
tot zondigheid en anarchie.
63
00:03:47,405 --> 00:03:53,271
Wat je misschient niet weet
is dat de sociaal-psychologisch onderzoek
64
00:03:53,271 --> 00:03:56,830
op het eerste gezicht
deze stelling ondersteund.
65
00:03:56,830 --> 00:04:01,520
De meer technische term voor de hypothese
dat religie van ons een goed mens maakt
66
00:04:01,520 --> 00:04:05,320
is bekend als
de religieuze prosocialiteitshypothese
67
00:04:05,319 --> 00:04:09,259
Het is vanavond mijn taak om je een
overzicht van dit onderzoek te presenteren
68
00:04:09,259 --> 00:04:14,159
en je de noodzakelijke middelen te geven
om hier kritisch over na te denken.
69
00:04:14,159 --> 00:04:18,009
Want we zullen zien dat
de religieus prosocialiteitshypothese
70
00:04:18,009 --> 00:04:20,930
zeker wel enige ondersteuning heeft.
71
00:04:20,930 --> 00:04:24,470
Maar wanneer we het bewijsmateriaal
nader bekijken, gaan we ontdekken
72
00:04:24,470 --> 00:04:26,849
dat het venijn in de details zit.
73
00:04:26,849 --> 00:04:29,919
Maar ik wil beginnen met een vrijwaring:
74
00:04:29,919 --> 00:04:32,649
Ik verdien geen waardering of verwijt
75
00:04:32,649 --> 00:04:34,759
voor wat ik vanavond zal zeggen.
76
00:04:34,759 --> 00:04:37,429
Dit is niet mijn onderzoek
dat ik presenteer.
77
00:04:37,429 --> 00:04:40,560
Het is eigenlijk het onderzoek
van Luke Galen.
78
00:04:40,560 --> 00:04:44,019
Hij is een professor
in de psychologie van religie
79
00:04:44,019 --> 00:04:49,929
aan Grand Valley State University en
bijna alles wat ik vanavond vertel
80
00:04:49,929 --> 00:04:53,439
komt van zijn paper in het
Psychological Bulletin van
81
00:04:53,439 --> 00:04:56,460
de American Psychological Association,
getiteld:
82
00:04:56,460 --> 00:05:01,109
"Zet religieus geloof aan tot
prosocialiteit, een kritische examinatie".
83
00:05:01,109 --> 00:05:04,619
Hoe ben ik bij dit onderwerp beland?
84
00:05:04,619 --> 00:05:09,930
Hij droeg mij op om een samenvatting
van zijn onderzoek te schrijven,
85
00:05:09,930 --> 00:05:15,739
het distilleren van een pagina's lange
bespreking tot een coherent stuk
86
00:05:15,739 --> 00:05:19,179
dat de gemiddelde lezer
uiteindelijk kan begrijpen.
87
00:05:19,179 --> 00:05:23,719
Dus dat was mijn taak: het herschrijven
van zijn bespreking en gratis onderzoek.
88
00:05:23,719 --> 00:05:27,829
En omdat Luke Galen niet graag
het huis verlaat,
89
00:05:27,829 --> 00:05:30,769
of contact heeft met
gewone menselijke wezens
90
00:05:30,769 --> 00:05:32,149
(Gelach)
91
00:05:32,149 --> 00:05:34,360
heeft hij mij aangewezen
als zijn woordvoerder.
92
00:05:34,360 --> 00:05:37,010
Hij grapt dat ik Galen's Bulldog ben.
93
00:05:37,010 --> 00:05:41,530
Blijkbaar ben ik zoals
Thomas Henry Huxley was voor Darwin.
94
00:05:41,530 --> 00:05:45,979
Dus ik ben blij
dat ik interviews kan geven
95
00:05:45,979 --> 00:05:49,019
en groepen zoals deze kan toespreken
over dit onderzoek
96
00:05:49,019 --> 00:05:51,020
omdat ik denk dat het
naar buiten gebracht moet worden.
97
00:05:51,020 --> 00:05:53,079
Goed, voordat we verder gaan
98
00:05:53,079 --> 00:05:56,860
laten we definiëren wat we
met prosocialiteit bedoelen.
99
00:05:56,860 --> 00:06:01,410
Ik haat het woord nu al.
Ik ben nog maar net begonnen
100
00:06:01,410 --> 00:06:03,780
en ben nu al moe van het woord,
101
00:06:03,780 --> 00:06:10,149
maar de term prosocialiteit refereert
aan een soort positief sociaal gedrag
102
00:06:10,149 --> 00:06:14,709
en op dit gamma staat vrijgevigheid
in de vorm van liefdadigheid
103
00:06:14,709 --> 00:06:19,419
of gespendeerde tijd aan vrijwilligerswerk
tot aan persoonlijke kwaliteiten, wellicht,
104
00:06:19,419 --> 00:06:21,880
zoals positieve persoonlijke kenmerken:
105
00:06:21,880 --> 00:06:24,313
hulpvaardig zijn, eerlijk zijn.
106
00:06:24,313 --> 00:06:27,746
En er is zelfs een indrukwekkende reeks
van wetenschappelijke studies die
107
00:06:27,746 --> 00:06:30,650
deze hypothese ondersteunen.
Die proberen aan te tonen dat
108
00:06:30,650 --> 00:06:35,913
de religieuzen meer prosocialiteit tonen
dan de niet-religieuzen.
109
00:06:36,556 --> 00:06:40,090
Uiteindelijk is dit zelfs het onderwerp
geworden van een aantal populaire boeken.
110
00:06:40,090 --> 00:06:41,890
Een waar je misschien van gehoord hebt
111
00:06:41,890 --> 00:06:45,329
is "A Friendly Letter to Skeptics
and Atheists" van David Myers
112
00:06:45,329 --> 00:06:51,019
of meer recentelijk “American Grace,
How Religion Divides and Unites Us”
113
00:06:51,019 --> 00:06:54,939
Dus het brede publiek wordt verteld
dat de gegevens binnen zijn
114
00:06:54,939 --> 00:06:57,779
en religie je gelukkig maakt, gelukkiger,
115
00:06:57,779 --> 00:07:00,799
gezonder en meer behulpzaam.
Dat dit een conclusie is
116
00:07:00,799 --> 00:07:04,540
dat niet simpelweg filosofie is,
of religie. Het is wetenschap.
117
00:07:04,540 --> 00:07:07,470
Zelfs sommige atheïsten lopen hiermee weg.
118
00:07:07,470 --> 00:07:11,900
Een klaarblijkelijk overweldigende zaak
voor het prosocialiteitseffect van religie
119
00:07:11,900 --> 00:07:15,189
is genoeg om mensen hiervan
te overtuigen, zoals Jesse Bering,
120
00:07:15,189 --> 00:07:19,869
— een atheïstische psycholoog
en eigenlijk een behoorlijke goede auteur —
121
00:07:19,869 --> 00:07:24,804
voldoende om hem te overtuigen dat
religie heilzaam is, tenminste voor anderen.
122
00:07:24,804 --> 00:07:28,498
Jesse Bering biechtte in het artikel
Don't trust the godless
123
00:07:28,498 --> 00:07:30,932
in Slate-magazine, zelfs op:
124
00:07:30,932 --> 00:07:35,697
— "Zelfs als een atheïst vertrouw ik
religieuze mensen meer
125
00:07:35,697 --> 00:07:37,382
en de wetenschap
ondersteunt me nu daarin."
126
00:07:37,382 --> 00:07:38,823
In een vollediger citaat zegt hij:
127
00:07:38,823 --> 00:07:45,194
— "Dit is een moeilijke bekentenis
want het lijkt ongelooflijk hypocriet,
128
00:07:45,194 --> 00:07:50,855
maar toch is het zo dat ik religieuze
mensen meer vertrouw dan atheïsten.
129
00:07:50,855 --> 00:07:55,508
Betrouwbaarheid is iets anders
dan intellectualiteit. En ik denk dat ik vooral
130
00:07:55,508 --> 00:07:58,473
een sociale pragmaticus ben
in mijn omgang met andere mensen."
131
00:07:58,473 --> 00:08:02,291
Dus een vrij overtuigende bewering als
zelfs atheïstische psychologen zeggen:
132
00:08:02,291 --> 00:08:05,242
"Vertrouw niet op de goddelozen."
133
00:08:05,242 --> 00:08:09,384
Voordat we verder gaan,
kijken we naar de methoden
134
00:08:09,384 --> 00:08:12,216
die worden gebruikt
in onderzoek naar prosociologie.
135
00:08:12,216 --> 00:08:17,396
We gaan kijken naar een verscheidenheid
aan experimentele opstellingen en methoden
136
00:08:17,396 --> 00:08:19,636
om dit soort onderzoek uit te voeren.
137
00:08:19,636 --> 00:08:23,347
Dit omvat zelfrapportage,
wat mensen zeggen over zichzelf.
138
00:08:23,347 --> 00:08:26,022
En beoordeling van individuelen door derden
139
00:08:26,022 --> 00:08:28,423
Laboratoriumonderzoek naar gedrag
140
00:08:28,423 --> 00:08:31,976
We zullen het hebben over laboratorium-
onderzoek met economische spelletjes.
141
00:08:31,976 --> 00:08:34,293
Priming-onderzoek, waarbij mensen
onbewust worden geïntroduceerd
142
00:08:34,293 --> 00:08:35,790
aan een religieus concept.
143
00:08:35,790 --> 00:08:40,999
Meestal zonder dat ze het zich realiseren,
zijn ze geconditioneerd door het concept.
144
00:08:40,999 --> 00:08:42,722
We zullen zien wat dan gebeurt.
145
00:08:42,722 --> 00:08:47,085
En ook schalen van spiritualiteit,
schalen die bedoeld zijn om iemands
146
00:08:47,085 --> 00:08:52,198
spiritualiteitsniveau te detecteren.
En dat dan te vergelijken met hun gedrag.
147
00:08:52,198 --> 00:08:56,032
Ik ga proberen te benadrukken wat
de valkuilen zijn waarmee onderzoekers
148
00:08:56,032 --> 00:09:00,148
worden geconfronteerd bij iedere
van deze onderzoeksmethoden.
149
00:09:00,148 --> 00:09:03,164
Laten we beginnen met
de zelfrapportagegegevens.
150
00:09:03,164 --> 00:09:08,068
Maakt religie een beter mens van je?
De gelovigen lijken dat wel te denken.
151
00:09:08,068 --> 00:09:11,923
Toen men gevraagd werd om een beoordeling
te geven van het eigen karakter en waarden,
152
00:09:11,923 --> 00:09:15,939
leken religieuzen aan te geven dat zij dankbaarder ingesteld zijn.
153
00:09:15,939 --> 00:09:18,377
Ze beoordelen zichzelf als behulpzamer.
154
00:09:18,377 --> 00:09:22,044
Ze beweren meer waarde te hechten
aan vergeving dan niet-religieuzen
155
00:09:22,044 --> 00:09:25,029
Veel onderzoeken laten deze zelfrapportages voor zich spreken.
156
00:09:25,029 --> 00:09:29,048
Het feit dat gelovigen denken dat ze moreler zijn,
157
00:09:29,048 --> 00:09:34,490
wordt gezien als bewijs dat ze deze prosociale karaktertrekken hebben.
158
00:09:34,850 --> 00:09:38,436
De grote vraag is, moeten we gelovigen op hun woord geloven?
159
00:09:38,436 --> 00:09:42,893
Nee, niet als hun evaluaties gebaseerd zijn op vooringenomenheid
160
00:09:42,893 --> 00:09:46,742
in plaats van een realistische inschatting van hun eigen karakter.
161
00:09:46,742 --> 00:09:51,410
Zelfrapportagegegevens zijn vaak onbetrouwbaar door zijn aard.
162
00:09:51,410 --> 00:09:56,399
Mensen zijn gevoelig voor de vorming van
positieve illusies over zichzelf. We doen het allemaal.
163
00:09:56,399 --> 00:09:59,417
We hebben de neiging om onze reacties
op de vragenlijsten mooier te maken
164
00:09:59,417 --> 00:10:02,069
om onszelf beter neer te zetten.
165
00:10:02,069 --> 00:10:06,028
Soms is dit gewoon een bezorgdheid over ons zelfbeeld.
166
00:10:06,028 --> 00:10:08,873
Sociaal psychologen noemen dit zelfversterking.
167
00:10:08,873 --> 00:10:14,041
Of, soms willen we een goede indruk maken op anderen,
of in het bijzonder voor onze groep.
168
00:10:14,041 --> 00:10:18,019
Dit wordt soms aangeduid als impressiemanagement.
169
00:10:18,019 --> 00:10:24,237
Hoewel dit een wijdverspreide tendens is en
zeker niet beperkt is tot de religieuzen,
170
00:10:24,237 --> 00:10:27,905
is het interessant dat deze tendens meer uitgesproken kan zijn
171
00:10:27,905 --> 00:10:31,153
bij degenen die een sterke mate van religieus geloof hebben
172
00:10:31,153 --> 00:10:35,747
Zeer religieuze mensen hebben in het algemeen
de neiging om zichzelf als beter te zien dan anderen.
173
00:10:35,747 --> 00:10:39,290
Zelfs beter dan andere religieuze personen.
174
00:10:39,290 --> 00:10:43,079
En ze evalueren zichzelf hoger dan niet-religieuze personen op
175
00:10:43,079 --> 00:10:47,030
kenmerken die absoluut niets te maken hebben met de religie.
176
00:10:47,030 --> 00:10:51,644
Ze beoordelen zichzelf bijvoorbeeld hoger op intelligentie,
177
00:10:51,644 --> 00:10:53,734
of het zijn van een goede werknemer.
178
00:10:53,734 --> 00:10:59,196
Zaken die geen direct verband houden met hun religieuze moraal
179
00:10:59,196 --> 00:11:02,545
Van mensen met een hoge intrinsieke religiositeit is daadwerkelijk aangetoond
180
00:11:02,545 --> 00:11:06,172
dat ze een hogere mate van zelfversterking en impressiemanagement hebben.
181
00:11:06,172 --> 00:11:11,729
Bijvoorbeeld: Als je een christen
herinnert aan zijn eigenwaarde.
182
00:11:11,729 --> 00:11:16,368
zal die eerder geneigd zijn aan te geven
dat die leeft naar christelijke principes
183
00:11:16,368 --> 00:11:19,257
Meer dan zijn geloofsgenoten
184
00:11:19,257 --> 00:11:21,136
Als je het omgekeerde doet
185
00:11:21,136 --> 00:11:25,451
en je geeft ze een beoordelingsrapport
dat hun hoge zelfwaardering in vraag stelt,
186
00:11:25,451 --> 00:11:29,083
of laat ze schrijven over iets
dat ze niet leuk vinden aan zichzelf.
187
00:11:29,083 --> 00:11:31,754
Degenen die hoog scoren
op intrinsieke religiositeit
188
00:11:31,754 --> 00:11:34,325
— Dat is de sterkte van het geloof —
189
00:11:34,325 --> 00:11:39,548
nemen eerder hun toevlucht in zelfbedrog
als een compensatiestrategie.
190
00:11:39,548 --> 00:11:43,529
Ook zijn zeer religieuze mensen
in het bijzonder bezig met
191
00:11:43,529 --> 00:11:46,020
zichzelf te positioneren
als een moreel persoon.
192
00:11:46,020 --> 00:11:50,058
en voelen zich vooral aangevallen
als dat beeld uitgedaagd wordt.
193
00:11:50,058 --> 00:11:51,902
Ik denk dat de grote vraag is
194
00:11:51,902 --> 00:11:55,776
waarom onderzoekers soms zoveel
vertrouwen hebben in deze zelfrapportages?
195
00:11:55,776 --> 00:12:01,945
Nou, omdat deze positieve zelfrapportages
soms bevestigd worden door anderen:
196
00:12:01,945 --> 00:12:04,565
Hun familie, hun collega's, hun gelijken.
197
00:12:04,565 --> 00:12:09,772
Dus derden beoordelen religieuze personen
als aardiger, meegaander
198
00:12:09,772 --> 00:12:13,259
en hoog altruïstisch
evenals empathisch.
199
00:12:13,259 --> 00:12:18,163
Voor sommigen is dit bewijs dat deze
zelfrapportages geen zelfbedrog zijn.
200
00:12:18,163 --> 00:12:20,087
Dat het geen morele hypocrisie is.
201
00:12:20,087 --> 00:12:23,021
Het zijn correcte beoordelingen
van hun karakter.
202
00:12:23,021 --> 00:12:26,497
Maar ik denk dat we hier nog steeds
een beetje skeptisch kunnen zijn.
203
00:12:26,497 --> 00:12:29,635
Wanneer we spreken van
een overwegend religieuze samenleving,
204
00:12:29,635 --> 00:12:32,445
— waar ongeveer 80% tot 95%
van een volk religieus is.
205
00:12:32,445 --> 00:12:36,023
en ongeveer 75% zich
in ieder geval Christen noemt —
206
00:12:36,023 --> 00:12:39,380
is de kans groot dat een substantieel
deel van de families en collega's
207
00:12:39,380 --> 00:12:41,829
van de ondervraagden ook religieus zijn.
208
00:12:41,829 --> 00:12:45,024
Wat betekent dat er sprake kan zijn van een ingroup bias.
209
00:12:45,024 --> 00:12:48,036
En er is ook bewijs dat dat ondersteunt.
210
00:12:48,036 --> 00:12:52,523
Ingroup favoritisme is een goed bestudeerd
fenomeen in de sociale psychologie.
211
00:12:52,523 --> 00:12:56,304
Nogmaals, dit gaat niet alleen om
religieuze mensen hier, maar ons allemaal.
212
00:12:56,304 --> 00:13:00,079
Het is natuurlijk voor mensen om
een gevoel van eigenwaarde te ontlenen
213
00:13:00,079 --> 00:13:01,888
aan de groepen waarmee ze zich associëren.
214
00:13:01,888 --> 00:13:05,070
Het is natuurlijk om een positief beeld te tonen aan het publiek,
215
00:13:05,007 --> 00:13:06,782
voor degenen die hun identiteit te delen.
216
00:13:06,782 --> 00:13:10,101
Dus in overeenstemming met voorspellingen
van de sociale identiteitstheorie
217
00:13:10,101 --> 00:13:14,933
zien we dat gelovigen voorkeur hebben
voor andere personen,
218
00:13:14,933 --> 00:13:17,495
en slechter spreken van niet-religieuzen.
219
00:13:17,495 --> 00:13:21,048
En dit omvat zelfs mensen van andere religieuze groepen.
220
00:13:21,048 --> 00:13:24,717
Vaak reikt deze voorkeur
— en dit is het belangrijkste punt —
221
00:13:24,717 --> 00:13:28,099
Vaak reikt deze voorkeur tot
andere religieuze personen
222
00:13:28,099 --> 00:13:32,147
ongeacht of ze goed gedrag vertonen.
223
00:13:32,147 --> 00:13:36,440
Ze alsnog gunstiger beoordeeld,
ook als ze weinig goeds hebben gedaan.
224
00:13:36,440 --> 00:13:38,399
Ik zal je een voorbeeld geven.
225
00:13:38,399 --> 00:13:43,097
Soms waarderen gelovigen
andere religieuze individuen hoger
226
00:13:43,097 --> 00:13:47,737
dan niet-religieuze individuen,
zelfs bij exact hetzelfde gedrag.
227
00:13:47,737 --> 00:13:51,966
Ik nam deel aan deze studie,
die in 2011 gepubliceerd werd.
228
00:13:51,966 --> 00:13:56,160
Als deelnemer droeg ik voor de camera
twee verschillende T-shirts.
229
00:13:56,016 --> 00:13:57,272
Drie eigenlijk.
230
00:13:57,272 --> 00:13:59,508
Een effen wit t-shirt;
231
00:13:59,508 --> 00:14:03,055
Een T-shirt met een jezus-vis.
232
00:14:03,055 --> 00:14:07,284
Daarna een T-shirt met Darwin-vis.
233
00:14:06,690 --> 00:14:10,756
En steeds las ik exact dezelfde tekst op.
234
00:14:10,756 --> 00:14:14,054
waarmee ik mezelf presenteerde als een student
235
00:14:14,054 --> 00:14:18,542
die zijn voorjaarsvakantie gebruikte om een noodhulporganisatie te helpen.
236
00:14:18,542 --> 00:14:20,467
en sprak over mijn positieve ervaringen.
237
00:14:20,467 --> 00:14:23,184
Geen vermelding van godsdienst of iets anders.
238
00:14:23,184 --> 00:14:30,392
We vonden in deze studie dat mensen mij
als leuker, intelligenter, betrouwbaarder
239
00:14:30,392 --> 00:14:37,135
en aardiger en moreler beoordeelden,
als ik het T-shirt met Jezusvis droeg
240
00:14:37,385 --> 00:14:40,572
Dus hetzelfde gedrag,
maar door het subtiele signaal
241
00:14:40,572 --> 00:14:44,775
dat ik religieus zou zijn,
werd mijn gedrag als beter beoordeeld.
242
00:14:44,775 --> 00:14:47,322
De meeste onderzoeken die gebaseerd
zijn op beoordelingen door derden
243
00:14:47,322 --> 00:14:51,211
controleren niet afdoende
voor deze neiging voor ingroup bias.
244
00:14:51,211 --> 00:14:52,422
En dat is het probleem.
245
00:14:52,422 --> 00:14:56,214
idealiter zouden onderzoekers ervoor
zorgen dat de deelnemers zich volledig
246
00:14:56,214 --> 00:14:59,286
onbewust zijn van de religieuze
identiteit van degenen die ze beoordelen.
247
00:14:59,286 --> 00:15:02,097
Dan hebben we meer reden om hun
evaluaties te vertrouwen als nauwkeurig.
248
00:15:02,097 --> 00:15:05,172
Maar dit is helaas zelden het geval.
249
00:15:06,072 --> 00:15:08,412
Maar in onderzoeken waar dat gedaan is,
250
00:15:08,412 --> 00:15:11,452
en de meeste onderzoeken
waar de schrijvers bewust waren
251
00:15:11,452 --> 00:15:13,462
van de religieuze identiteit
van de ondervraagden
252
00:15:13,462 --> 00:15:15,153
kwam een duidelijke vooringenomenheid
naar voren.
253
00:15:15,153 --> 00:15:17,409
en dat suggereert een ingroup bias.
254
00:15:17,409 --> 00:15:20,592
Wanneer ze weten dat iemand religieus is,
boordelen ze die positiever.
255
00:15:20,592 --> 00:15:23,036
Er zit een interessante draai aan dit alles
256
00:15:23,036 --> 00:15:27,781
Niet-religieuze mensen lijken mede
ongelovigen niet als prosocialer
257
00:15:27,781 --> 00:15:31,092
te beoordelen dan religieuzen.
258
00:15:31,092 --> 00:15:32,328
Om de een of andere reden,
259
00:15:32,328 --> 00:15:36,503
heeft deze ingroup bias minder invloed
op de niet-religieuzen.
260
00:15:37,013 --> 00:15:42,151
Zou het feit dat niet-religieuzen de religieuzen hoger beoordelen
261
00:15:42,151 --> 00:15:45,094
erop wijzen dat deze uitspraken gebaseerd zijn op een duidelijke
262
00:15:45,094 --> 00:15:46,736
beoordeling van hun karakter?
263
00:15:46,736 --> 00:15:50,445
Zouden atheïsten echt een voorkeur
hebben voor religieuzen?
264
00:15:50,445 --> 00:15:53,834
Eigenlijk is het goed mogelijk dat dat
het geval is als ze in hun oordeel
265
00:15:53,834 --> 00:15:58,289
verleidt worden door een sterk
pro-religieus cultureel stereotype.
266
00:15:58,289 --> 00:16:02,008
En opnieuw zijn er aanwijzingen dat dat het geval is.
267
00:16:02,008 --> 00:16:04,573
Hier is meer bewijs voor
een pro-religieus stereotype,
268
00:16:04,573 --> 00:16:08,386
dat we tegenkomen door te kijken naar
soortgelijke onderzoeken die uitgevoerd
269
00:16:08,386 --> 00:16:10,625
zijn in andere culturen dan de onze.
270
00:16:10,625 --> 00:16:14,358
Bijvoorbeeld zelfrapportage
van geluk, levensvreugde,
271
00:16:14,358 --> 00:16:16,911
en persoonlijke eigenschappen als instemmigheid,
272
00:16:16,911 --> 00:16:20,334
zijn nauwer verbonden met religie
in de Verenigde Staten dan in
273
00:16:20,334 --> 00:16:25,043
het Verenigd Koninkrijk of Noord-Europa,
waar religie minder dominant is.
274
00:16:25,043 --> 00:16:28,675
Om een concreet voorbeeld te geven, dit onderzoek
275
00:16:28,675 --> 00:16:34,371
vroeg mensen naar hun indruk van mensen,
door het kijken naar foto's van gezichten.
276
00:16:34,371 --> 00:16:37,755
En lachende gezichten werden
beoordeeld als religieuzer
277
00:16:37,755 --> 00:16:39,536
dan de niet lachende gezichten.
278
00:16:39,536 --> 00:16:40,667
(Laughter)
279
00:16:40,667 --> 00:16:42,719
Dat was zo in de Verenigde Staten.
280
00:16:42,719 --> 00:16:46,509
in het Verenigd Koninkrijk was precies het tegenovergestelde het geval.
281
00:16:46,509 --> 00:16:51,669
En dit lijkt een algemene relatie
te zijn tussen religie,
282
00:16:51,669 --> 00:16:54,044
en zelfbeheersing, geestelijke gesteldheid
283
00:16:54,044 --> 00:16:57,010
psychologische aanpassing, sociale steun.
284
00:16:57,001 --> 00:17:00,928
In het algemeen, in samenlevingen waar
niet-religieuzen in de meerderheid zijn,
285
00:17:00,928 --> 00:17:06,616
worden niet-religieuzen beter beoordeeld
op al die kenmerken.
286
00:17:06,616 --> 00:17:10,129
Opnieuw bewijs dat er
een culturele bias speelt
287
00:17:10,129 --> 00:17:13,930
Ik denk dat het nu duidelijk is
dat zelfrapportagegegevens geen
288
00:17:13,930 --> 00:17:17,907
betrouwbaar bewijs biedt voor
de religieuze prosocialiteitshypothese.
289
00:17:17,907 --> 00:17:21,692
Zelfevaluaties op religieuze onderwerpen
zijn kwetsbaar voor zelfversterking,
290
00:17:21,692 --> 00:17:24,755
impressiemanagement,
verstoringen door anderen,
291
00:17:24,755 --> 00:17:27,206
en worden mogelijk beïnvloed
292
00:17:27,206 --> 00:17:30,757
door een wijdverbreid
pro-religeus cultureel stereotype.
293
00:17:30,757 --> 00:17:34,539
Het is misschien beter, om in plaats
van te vertrouwen op zelfrapportages,
294
00:17:34,539 --> 00:17:38,602
te kijken naar gecontroleerde
metingen van gedrag
295
00:17:38,602 --> 00:17:40,825
of zoals Jezus het gezegd zou hebben,
296
00:17:40,825 --> 00:17:44,618
leer gelovigen kennen aan hun vruchten.
Niet aan hun woorden. [Mattheüs 7:13]
297
00:17:44,618 --> 00:17:47,663
Laten we eens kijken wat hun daden ons vertellen
298
00:17:47,663 --> 00:17:52,069
Nou, ten eerste, religieuze personen
zeggen meer waarde te hechten
299
00:17:52,069 --> 00:17:53,445
aan vergiffenis dan anderen,
300
00:17:53,445 --> 00:17:59,783
maar het effect van religiositeit op
vergeving blijkt verwaarloosbaar.
301
00:17:59,783 --> 00:18:01,290
Dit is slechts één studie
302
00:18:01,290 --> 00:18:04,121
dat aantoont dat een vergelijking
tussen zelfrapportages
303
00:18:04,121 --> 00:18:09,024
en gecontroleerde experimenten van gedrag
onthullen hoe vaak gelovigen
304
00:18:09,024 --> 00:18:12,046
niet voldoen aan hun hoge dunk van zichzelf.
305
00:18:12,046 --> 00:18:16,577
Degenen met een hoog en in intrinsieke religiositeit
— opnieuw, die is een meetbaar effect —
306
00:18:16,577 --> 00:18:20,179
rapporteerden dat ze dankbaarder waren,
maar maakten dat niet meer waar
307
00:18:20,179 --> 00:18:25,521
dan iemand anders in onderzoeken naar
wederzijdse dankbaarheid.
308
00:18:25,521 --> 00:18:29,046
Hoge intrinsieke religiositeit schijnt
agressie niet te verminderen
309
00:18:29,046 --> 00:18:32,717
Al is hier een wat eng detail:
Het laat mensen denken
310
00:18:32,717 --> 00:18:34,968
dat ze minder agressief zijn
dan ze werkelijk zijn.
311
00:18:34,968 --> 00:18:38,589
Fundamentalisten in het bijzonder
rapporteren een hoge mate van
312
00:18:38,589 --> 00:18:41,011
altruïsme naar iedereen
313
00:18:41,011 --> 00:18:44,530
maar in werkelijkheid zijn ze
meer bereid om vrienden of
314
00:18:44,530 --> 00:18:45,984
gelijkgestemden te helpen.
315
00:18:45,984 --> 00:18:48,378
Ze zijn niet even bereid
om vreemden te helpen,
316
00:18:48,378 --> 00:18:54,072
of zogenoemde 'waardenovertreders',
zoals bijvoorbeeld een homoseksueel.
317
00:18:54,072 --> 00:18:59,080
Dat is duidelijk aan de verkeerde kant
van de waardenstrijd.
318
00:18:59,080 --> 00:19:05,057
We moeten onthouden, dat iedereen
overschat hoe moreel hij is.
319
00:19:05,057 --> 00:19:08,106
Het is dus heel gebruikelijk om
een verschil te vinden tussen
320
00:19:08,106 --> 00:19:11,452
hoe individuen hun gedrag voorspellen
en hun daadwerkelijke gedrag.
321
00:19:11,452 --> 00:19:14,691
Als we iedereen in deze kamer zouden
testen, zouden we waarschijnlijk
322
00:19:14,691 --> 00:19:16,312
hetzelfde fenomeen zien.
323
00:19:16,312 --> 00:19:23,299
Wij zijn niet anders. Het lijkt alleen
sterker in religieuze populaties
324
00:19:23,299 --> 00:19:27,075
Zoals eerder gezegd, zeer religieuzen
vertonen een sterkere neiging
325
00:19:27,075 --> 00:19:30,100
tot zelfversterking in interviews.
326
00:19:30,100 --> 00:19:34,077
En dit verschil tussen zelfrapportage
en gemeten gerag
327
00:19:34,077 --> 00:19:38,268
is wijder bij religieuzen dan
in de rest van de populatie.
328
00:19:38,268 --> 00:19:40,843
De grootste kloof die we waarnemen
329
00:19:40,843 --> 00:19:44,494
tussen altruïstische gedachten,
en altruïstisch gedrag wordt eigenlijk
330
00:19:44,494 --> 00:19:49,240
gevonden in degenen die aangeven
dat religie voor hen belangrijker is.
331
00:19:49,540 --> 00:19:53,656
Opvallend is dat het bewijs
uit experimenten,
332
00:19:53,656 --> 00:19:57,203
soms zo haaks staat
op ons stereotype over religie,
333
00:19:57,203 --> 00:20:01,210
dat sommige onderzoekers een draai
geven aan hun deze conclusie.
334
00:20:01,210 --> 00:20:06,265
Wat ze publiceren toont
geen positief effect voor religie
335
00:20:06,265 --> 00:20:09,015
maar hun samenvatting, of interpretatie,
336
00:20:09,015 --> 00:20:11,112
spreekt met glorende bewoordingen.
337
00:20:11,112 --> 00:20:17,382
Bijvoorbeeld in dit onderzoek uit 1999
zeggen McCullough & Worthington:
338
00:20:17,382 --> 00:20:21,086
"Zelfs al zouden religieuze
mensen in het dagelijks leven er niet
339
00:20:21,086 --> 00:20:24,615
in slagen om meer vergevingsgezind
te zijn, dan minder religieuze mensen,
340
00:20:24,615 --> 00:20:27,294
ze willen graag vergeven"
341
00:20:27,294 --> 00:20:28,553
En vervolgen door te vertellen
342
00:20:28,553 --> 00:20:32,512
hoe geweldig het is dat ze goede,
vergevende mensen willen zijn.
343
00:20:32,512 --> 00:20:36,164
Ik wil stellen dat het prijzen van
gelovigen voor hun morele intenties,
344
00:20:36,164 --> 00:20:37,796
het punt nogal mist.
345
00:20:37,796 --> 00:20:41,249
Het is niet dat het goed is
dat we beter willen zijn.
346
00:20:41,249 --> 00:20:44,522
In sommige gevallen denken
ze al dat ze superieur zijn.
347
00:20:44,522 --> 00:20:47,265
En er schuilen grote gevaren in het
348
00:20:47,265 --> 00:20:50,928
hebben van een onrealistische inschatting
van het eigen karakter en beperkingen.
349
00:20:50,928 --> 00:20:54,461
Laten we verder gaan met
een ander type onderzoek:
350
00:20:54,461 --> 00:20:56,189
Religieus priming onderzoek.
351
00:20:56,189 --> 00:21:00,217
Hoewel religieuze personen zich niet
moreler lijken te gedragen dan ze opgeven.
352
00:21:00,217 --> 00:21:03,456
Het zou nog altijd vreemd zijn
— Ik vind het persoonlijk vreemd —
353
00:21:03,456 --> 00:21:07,005
als religie niet enige invloed
heeft op moreel gedrag
354
00:21:07,009 --> 00:21:10,336
Na alle geschriften en preken vol
van aansporingen om
355
00:21:10,336 --> 00:21:11,638
uw naaste lief te hebben;
356
00:21:11,638 --> 00:21:14,760
voor anderen te zijn zoals
je zelf behandelt wil worden.
357
00:21:14,760 --> 00:21:17,669
En ik zou denken dat frequente
blootstelling aan deze berichten
358
00:21:17,669 --> 00:21:20,121
zou resulteren in pro-sociale gedragingen.
359
00:21:20,121 --> 00:21:24,024
Dus priming onderzoek is een
nuttige manier om dit te ontrafelen.
360
00:21:24,024 --> 00:21:28,042
Opnieuw, de deelnemers zijn geprimed.
misschien moesten ze woorden ontcijferen.
361
00:21:28,042 --> 00:21:32,075
met religieuze woorden erin
of misschien moeten ze een
362
00:21:32,075 --> 00:21:35,216
gedeelte van de geschriften lezen
en een reactie daarop schrijven.
363
00:21:35,216 --> 00:21:38,712
Soms kan het heel subtiel zijn.
Zoals symbolen in de kamer
364
00:21:38,712 --> 00:21:42,294
Een kruisbeeld in de kamer,
of sieraden of kleding.
365
00:21:42,294 --> 00:21:44,166
Soms is het alleen de context.
366
00:21:44,166 --> 00:21:50,784
Zoals het uitvoeren van het experiment
in een kerk in plaats van een gymzaal.
367
00:21:50,784 --> 00:21:54,851
Het goede nieuws van priming onderzoek
is dat we hiermee het beste bewijs
368
00:21:54,851 --> 00:21:58,054
kunnen vinden voor
de religieuze pro-socialiteitshypothese.
369
00:21:58,054 --> 00:22:02,759
Er zijn veel gegevens die het ondersteunen.
Er zijn goede onderzoeken die meer
370
00:22:02,759 --> 00:22:05,913
eerlijkheid en vrijgevigheid
aantonen onder de religieuzen.
371
00:22:05,913 --> 00:22:09,930
Sterker in het delen; in de samenwerking;
372
00:22:09,930 --> 00:22:13,123
hebben meer zelfcontrole
in lastige situaties;
373
00:22:13,123 --> 00:22:15,746
en een grotere weerstand tegen verleiding.
374
00:22:15,746 --> 00:22:18,518
Waarom zijn deze religieuze concepten
zo goed in het primen
375
00:22:18,518 --> 00:22:20,320
van dit soort gedragingen
376
00:22:20,320 --> 00:22:22,902
Verschillende onderzoeken noemden
een mogelijk mechanisme:
377
00:22:22,902 --> 00:22:25,210
Bovennatuurlijke controle, noemen ze het.
378
00:22:25,210 --> 00:22:29,238
De overtuiging dat iemand zijn acties
voortdurend en onvermijdelijk
379
00:22:29,238 --> 00:22:31,288
geobserveerd worden
door een goddelijk wezen.
380
00:22:31,288 --> 00:22:34,056
Dit is een sterke herinnering aan ons
381
00:22:34,056 --> 00:22:37,523
om bewust te zijn van onze acties
en misschien is dat waarom
382
00:22:37,523 --> 00:22:42,047
religieuze concepten
dit pro-sociale gedrag aansturen.
383
00:22:42,047 --> 00:22:45,166
God zou je in de gaten kunnen houden.
384
00:22:45,166 --> 00:22:47,405
Maar ik wil wat opvallende details delen.
385
00:22:47,405 --> 00:22:50,865
die niet vaak vertelt worden
in deze priming onderzoeken.
386
00:22:50,865 --> 00:22:54,954
Neutrale religieuze woorden,
zoals "bijbel", "discipel" of "kapel"
387
00:22:54,954 --> 00:22:58,013
lijken het helpende gedrag
niet te bevorderen.
388
00:22:58,013 --> 00:23:01,786
Het lijken alleen de positieve woorden
te zijn zoals "hemel", "wonder" of "zegen"
389
00:23:01,786 --> 00:23:03,782
die dat effect op mensen hebben.
390
00:23:03,782 --> 00:23:08,002
Nog interessanter, de positieve effecten
lijken niet afhankelijk te zijn
391
00:23:08,002 --> 00:23:10,444
van de mate van religiositeit van de persoon.
392
00:23:10,444 --> 00:23:14,230
Je kan een beetje religieus zijn of
je kan hardcore fundamentalistisch zijn,
393
00:23:14,230 --> 00:23:17,196
de priming effecten werken
op dezelfde manier.
394
00:23:17,196 --> 00:23:21,852
Ook niet-religieuze mensen reageren
positief op religieuze primen.
395
00:23:21,852 --> 00:23:25,112
En met exact dezelfde mate als
hun religieuze tegenhangers.
396
00:23:25,112 --> 00:23:29,494
Als jij zou kijken naar al die symbolen,
zou je ook moreler gaan handelen.
397
00:23:30,144 --> 00:23:34,247
Nog interessanter, priming met
seculiere begrippen als "beschaafd",
398
00:23:34,247 --> 00:23:38,127
of "gerecht" blijken net zo krachtig
in het aanmoedigen van eerlijkheid
399
00:23:38,127 --> 00:23:41,016
of afname in hypocrisie,
als religieuze primen.
400
00:23:41,016 --> 00:23:46,541
En religieus wantrouwen naar atheïsten,
het wantrouwen dat ze hebben naar ons,
401
00:23:46,541 --> 00:23:49,167
neemt af als de religieuzen
402
00:23:49,167 --> 00:23:52,246
geprimed worden met concepten
van seculiere autoriteit.
403
00:23:52,246 --> 00:23:55,442
Dat is erg interessant.
Waarom zou dat zo zijn?
404
00:23:55,442 --> 00:24:00,010
Eén idee — niet helemaal duidelijk —
maar een idee is dat gelovigen weten dat
405
00:24:00,001 --> 00:24:03,670
atheïsten niet hun leven leven
alsof God ze in de gaten houdt.
406
00:24:03,679 --> 00:24:07,440
Dus zonder de bovennatuurlijke controle
kunnen ze zich afvragen welke reden
407
00:24:07,440 --> 00:24:09,508
we hebben om ons goed gedragen.
408
00:24:09,508 --> 00:24:13,837
Maar dit wantrouwen kan verlicht worden,
wanneer we eraan herinnerd worden
409
00:24:13,837 --> 00:24:16,757
dat moraliteit op verschillende manieren
gecontroleerd kan worden.
410
00:24:16,757 --> 00:24:20,826
Dus het primen met beschaving, herinnert
iedereen er aan dat er een sociale orde is.
411
00:24:20,826 --> 00:24:24,535
Er is iets dat deze 'boze' atheïsten
in de toom houdt.
412
00:24:24,535 --> 00:24:27,114
En zo zwakken hun negatieve indrukken af.
413
00:24:27,114 --> 00:24:30,685
Verbazingwekkend is dat zelfs
de aanwezigheid van een spiegel
414
00:24:30,685 --> 00:24:33,522
of simpelweg foto's van ogen
in het laboratorium
415
00:24:33,522 --> 00:24:36,185
hetzelfde effect hebben.
416
00:24:36,185 --> 00:24:40,929
Wat de gedachte aan
bovennatuurlijke controle kracht geeft.
417
00:24:40,929 --> 00:24:46,110
Uiteraard heeft dit gevolgen voor
de religieuze pro-socialiteitshypothese
418
00:24:46,011 --> 00:24:50,943
Religieuze concepten lijken niet
pro-sociaal gedrag, zoals eerlijkheid,
419
00:24:50,943 --> 00:24:54,352
te beïnvloeden ómdat ze religieus zijn.
420
00:24:54,352 --> 00:24:57,598
Het is wel mogelijk dat ieder concept
dat raakt aan moraliteit
421
00:24:57,598 --> 00:25:00,607
in een bepaalde cultuur
zorgt voor meer aandacht
422
00:25:00,607 --> 00:25:03,270
voor de bescherming van je eigen reputatie.
423
00:25:03,027 --> 00:25:06,382
Nogmaals, omdat er een wijdverspreide
culturele stereotype dat religie
424
00:25:06,382 --> 00:25:11,239
verbonden is met moraliteit, activeren
religieuze concepten moreel gedrag.
425
00:25:11,239 --> 00:25:14,998
Maar zoals we zagen, doen seculiere primen hetzelfde.
426
00:25:14,998 --> 00:25:18,452
Hoewel de positieve effect van het primen
met religieuze concepten de krant haalt,
427
00:25:18,452 --> 00:25:22,416
horen we meestal niets
over de donkere kant ervan.
428
00:25:22,416 --> 00:25:26,120
Talrijke onderzoeken demonstreren
dat sociaal ongewenste gedragingen,
429
00:25:26,120 --> 00:25:29,073
zich ook manifesteren wanneer
proefpersonen blootgesteld worden
430
00:25:29,073 --> 00:25:30,899
aan religieuze berichten.
431
00:25:30,899 --> 00:25:35,639
Bijvoorbeeld, proefpersonen die
passages uit de Bijbel lazen waarin God
432
00:25:35,639 --> 00:25:38,809
geweld dicteerde, dienden meer
elektrische schokken toe,
433
00:25:38,809 --> 00:25:42,519
dan de controlegroep
in onderzoeken naar agressie.
434
00:25:42,519 --> 00:25:45,253
We moeten opmerken dat dit
ook werkt op ongelovigen.
435
00:25:45,253 --> 00:25:49,322
Zelfs een niet-gelovige die die passages
uit de Bijbel leest,
436
00:25:49,322 --> 00:25:53,986
wordt ook meedogenlozer in hun gedrag
ten opzichte van iemand anders.
437
00:25:53,986 --> 00:25:57,904
Het is enkel dat het effect
meer uitgesproken lijkt bij gelovigen
438
00:25:57,904 --> 00:26:02,452
Vooral verontrustend is deze subgroep
van religieuze gelovigen
439
00:26:02,452 --> 00:26:07,761
met een hoge intrinsieke religiositeit
én hoge mate van onderdanigheid.
440
00:26:07,761 --> 00:26:12,454
Deze groep was zeer zorgwekkend,
omdat zij het meest meedogenloos werden,
441
00:26:12,454 --> 00:26:16,570
nadat zij geprimed waren met religieuze woorden.
Ze leken volledig te ontsporen.
442
00:26:16,570 --> 00:26:19,947
Wat ik daarmee bedoel is dat het
niet op iedereen hetzelfde effect heeft.
443
00:26:19,947 --> 00:26:23,419
Persoonlijkheidskenmerken
spelen een rol
444
00:26:23,419 --> 00:26:26,785
die de reacties verergeren of bedrukken.
445
00:26:26,785 --> 00:26:29,069
Ik wil graag deze studie laten zien.
446
00:26:29,069 --> 00:26:31,078
Bij experimenten waarbij mensen
447
00:26:31,078 --> 00:26:34,077
de Bijbelse versie van
de gouden regel moesten te lezen
448
00:26:34,077 --> 00:26:38,527
was bij Christenen geen
afname van homofobie te merken.
449
00:26:38,527 --> 00:26:41,594
De negatieve houding naar homoseksuelen
was zeker niet afgenomen
450
00:26:41,594 --> 00:26:45,727
door het lezen van iets wat je zou
omschrijven als een zeer positieve prime:
451
00:26:45,727 --> 00:26:46,720
De gouden regel.
452
00:26:46,720 --> 00:26:50,354
Gek genoeg, het lezen van de
boeddhistische versie van de gouden regel,
453
00:26:50,354 --> 00:26:53,778
verhoogde hun homofobe reacties.
454
00:26:53,778 --> 00:26:56,103
Als ze een andere religieuze tekst lazen,
455
00:26:56,103 --> 00:26:57,688
die vertelde dat ze
barmhartig moesten zijn,
456
00:26:57,688 --> 00:27:01,474
en doen naar anderen
hoe anderen naar hen zouden moeten doen,
457
00:27:01,474 --> 00:27:03,528
wilden ze dat nog minder doen.
458
00:27:03,528 --> 00:27:05,077
(Laughter)
459
00:27:05,077 --> 00:27:08,378
Dit is misschien omdat de morele
verplichting kwam van
460
00:27:08,378 --> 00:27:11,219
deze gewantrouwde outgroup-bron
461
00:27:11,219 --> 00:27:14,617
Evenzo, het ontcijferen van woorden die
geassocieerd worden met het christendom
462
00:27:14,617 --> 00:27:15,629
zorgde voor een toename
463
00:27:15,629 --> 00:27:18,194
van raciale vooroordelen
ten opzichte van Afro-Amerikanen.
464
00:27:18,194 --> 00:27:21,919
Dat is een bevinding van Johnson,
hoofdauteur Johnson in 2010.
465
00:27:21,919 --> 00:27:26,016
En houdingen naar alle mensen buiten
de eigen groep werd negatiever,
466
00:27:26,016 --> 00:27:28,389
als de experimenten plaatsvonden
in een kerkelijke omgeving
467
00:27:28,389 --> 00:27:31,976
in plaats van een burgerlijke omgeving.
468
00:27:31,976 --> 00:27:35,099
Dit is een vreemde paradox,
waar we naar kijken.
469
00:27:35,099 --> 00:27:38,612
Primen met religieuze concepten,
lijkt zowel pro-sociaal gedrag,
470
00:27:38,612 --> 00:27:40,294
zoals eerlijkheid en delen,
471
00:27:40,294 --> 00:27:44,296
én non-pro-sociaal gedrag zoals agressie
en vooroordelen te versterken.
472
00:27:44,296 --> 00:27:48,687
Dit klinkt logischer wanneer we kijken
naar een andere bijzondere,
473
00:27:48,687 --> 00:27:52,208
maar consistente bevinding
uit de literatuur.
474
00:27:52,208 --> 00:27:55,364
Dat de vriendelijkheid van
religieuze individuen meestal
475
00:27:55,364 --> 00:27:59,247
niet naar iedereen
universeel uitgedragen wordt.
476
00:27:59,247 --> 00:28:03,085
De voornaamste begunstigden van
religieuze pro-socialiteit,
477
00:28:03,085 --> 00:28:05,102
zijn meestal andere gelovigen.
478
00:28:05,102 --> 00:28:08,489
Dit wordt vooral duidelijk
in economische spelletjes.
479
00:28:08,489 --> 00:28:13,396
Om wat tijd te winnen zal ik niet ingaan
op de werking van al deze spelletjes.
480
00:28:13,396 --> 00:28:17,595
Maar de basis is dat mensen
handelen of geld uitwisselen.
481
00:28:17,595 --> 00:28:22,220
De spellen zijn ontworpen om samenwerking
en vertrouwen aan te moedigen.
482
00:28:22,220 --> 00:28:26,325
Dus in principe,
als de spelers samenwerken,
483
00:28:26,325 --> 00:28:29,325
winnen ze allebei meer.
484
00:28:29,325 --> 00:28:33,269
Maar één speler kan de mogelijkheid
hebben om meer geld te winnen
485
00:28:33,269 --> 00:28:36,469
door de andere spelers
te bedriegen of toe te liegen.
486
00:28:36,469 --> 00:28:39,110
Dus dit is dit is allemaal om de
samenwerking te evalueren.
487
00:28:39,110 --> 00:28:41,779
Evenals vertrouwen,
gunnen, enzovoorts.
488
00:28:41,545 --> 00:28:43,756
Wat tonen de economische spelletjes aan?
489
00:28:43,756 --> 00:28:45,764
In onderzoeken naar economisch gedrag,
490
00:28:45,764 --> 00:28:48,772
waarbij de religiositeit
van de spelers bekend is.
491
00:28:48,772 --> 00:28:52,232
— dus we weten wat die is —
komt een algemene trend naar voren.
492
00:28:52,232 --> 00:28:55,325
Religieuze spelers werken meer samen
en geven meer geld
493
00:28:55,325 --> 00:28:57,679
dan niet-religieuze spelers.
494
00:28:57,679 --> 00:29:00,552
Dus ze doen dat, ze geven meer.
495
00:29:00,552 --> 00:29:03,055
En ze hebben meer vertrouwen
dan de niet-religieuzen.
496
00:29:03,055 --> 00:29:05,744
De pro-socialiteitshypothese is waar.
497
00:29:05,744 --> 00:29:08,937
Het heeft alleen die draai dat ze het
alleen geven aan degenen
498
00:29:08,937 --> 00:29:11,280
die dezelfde religieuze identiteit hebben.
499
00:29:11,280 --> 00:29:15,336
Bijvoorbeeld, dit onderzoek, Ahmed, 2009,
vond dat religieuze studenten
500
00:29:15,336 --> 00:29:19,304
grotere sommen geld aanboden
dan niet-religieuze studenten
501
00:29:19,304 --> 00:29:22,179
maar alleen aan die
van hun eigen religieuze groep.
502
00:29:22,179 --> 00:29:29,935
Deze resultaten komen waarschijnlijk door
dat fenomeen van voorkeur voor de ingroup.
503
00:29:29,935 --> 00:29:32,429
Maar er zou ook iets anders
aan de hand kunnen zijn.
504
00:29:32,429 --> 00:29:35,936
Het kan opnieuw het pro-religieuze
culturele stereotype zijn,
505
00:29:35,936 --> 00:29:42,171
want niet-religieuze deelnemers toonden
geen voorkeur voor de ingroup,
506
00:29:42,171 --> 00:29:44,531
in die economische spelletjes.
507
00:29:44,531 --> 00:29:47,919
Ze hadden eveneens meer vertrouwen
in de religieuze spelers
508
00:29:47,919 --> 00:29:50,873
dan in hun niet-religieuze gelijken.
509
00:29:50,873 --> 00:29:56,181
En gaven in totaal meer geld aan hen,
desondanks het niet wederkerig was.
510
00:29:57,121 --> 00:30:01,553
Het is verbazingwekkend hoe
ingebakken dat stereotype is.
511
00:30:01,553 --> 00:30:04,701
Dit patroon van voorkeursbehandeling
is niet beperkt tot onderzoek
512
00:30:04,701 --> 00:30:06,122
naar economisch gedrag.
513
00:30:06,122 --> 00:30:10,331
Het is een algemene trend
die voorkomt in de gehele literatuur.
514
00:30:10,331 --> 00:30:13,822
Er moest zelfs een nieuw woord
bedacht worden om het uit te leggen.
515
00:30:13,822 --> 00:30:17,831
Een onderzoeker die erg populair
is op dit gebied, genaamd Saroglou,
516
00:30:17,831 --> 00:30:20,508
bedacht de term minimale pro-socialiteit.
517
00:30:20,508 --> 00:30:25,239
Wat betekent: De versterkte hulp door
een religieus iemand aan vrienden
518
00:30:25,239 --> 00:30:28,015
en de eigen groep leden,
die leden buiten de groep niet krijgen,
519
00:30:28,015 --> 00:30:30,718
welke de religieuze
waarden bedreigen.
520
00:30:30,718 --> 00:30:34,277
Ik denk dat de juiste uitleg is,
— die grotendeel in overeenstemming is
521
00:30:34,277 --> 00:30:36,443
met het bewijs in deze
economische spelletjes. —
522
00:30:36,443 --> 00:30:39,482
dat religieuze mensen
minimaal pro-sociaal zijn.
523
00:30:39,482 --> 00:30:43,563
En als we dit idee van
beperkte pro-socialiteit serieus nemen,
524
00:30:43,563 --> 00:30:46,766
verklaart het een heleboel andere trends
die we zien in de data.
525
00:30:46,766 --> 00:30:51,792
Bijvoorbeeld, tussen verschillende
culturen zien we dat religiositeit
526
00:30:51,792 --> 00:30:55,286
zwak, maar nog altijd positief correleert
527
00:30:55,286 --> 00:30:58,740
met de waarde van vrijgevigheid,
liefdadigheid, mensen helpen.
528
00:30:58,740 --> 00:31:03,270
En toch, op hetzelfde moment, correleert
het negatief met universele waarden,
529
00:31:03,270 --> 00:31:06,300
zoals het helpen van je buurman
of een vreemdeling.
530
00:31:06,300 --> 00:31:08,625
De barmhartige Samaritaan.
Dat soort dingen.
531
00:31:08,625 --> 00:31:13,426
Opnieuw lijkt het een contradictie,
maar als je het idee van beperkte
532
00:31:13,426 --> 00:31:17,129
of minimale prosocialiteit serieus neemt,
lijkt het steekhoudend.
533
00:31:17,129 --> 00:31:19,616
Het is opnieuw die voorkeur voor de ingroup.
534
00:31:19,616 --> 00:31:24,282
Het kan ook verklaren waarom religieuze
prikkels ethnische vooroordelen versterken
535
00:31:24,282 --> 00:31:26,899
en het anders behandelen
van mensen buiten de ingroup,
536
00:31:26,899 --> 00:31:31,484
omdat de religieuze concepten in hun
hoofden de ingroup bias activeerden.
537
00:31:31,484 --> 00:31:34,713
Dit speelt ook bij religieus onderzoek
naar geefgedrag.
538
00:31:34,713 --> 00:31:37,811
Dit is één van de conclusies
waar ik minder zeker over ben.
539
00:31:37,811 --> 00:31:42,307
Maar het is heel duidelijk dat
religieuze organisaties zelf de grootste
540
00:31:42,307 --> 00:31:43,999
bronnen van liefdadigheid zijn.
541
00:31:43,999 --> 00:31:47,729
Religieuze mensen geven veel meer aan
goede doelen dan de niet-religieuze.
542
00:31:47,729 --> 00:31:51,106
En die vaststelling kom je
over de hele linie tegen.
543
00:31:51,106 --> 00:31:54,844
Maar zoals andere onderzoeken aangaven,
veel van de ontvangers,
544
00:31:54,844 --> 00:31:58,233
zelfs die seculier genoemd worden,
545
00:31:58,233 --> 00:32:01,572
lijken óf religieus,
óf een religieuze organisatie te zijn.
546
00:32:01,572 --> 00:32:05,223
Dus al dit geld wisselt
van handen binnen de ingroup.
547
00:32:05,223 --> 00:32:07,376
Dit zou zeer interessant zijn
om te onderzoeken.
548
00:32:07,376 --> 00:32:09,475
Als we de voorkeur voor
de eigen groep kunnen 'uitzetten',
549
00:32:09,475 --> 00:32:13,648
zien we dan nog steeds een kloof tussen
de niet-religieuzen en de religieuzen?
550
00:32:13,648 --> 00:32:17,039
Misschien wel. En ik verwacht
dat we dat zouden ontdekken.
551
00:32:17,039 --> 00:32:18,699
En om de volgende reden.
552
00:32:18,699 --> 00:32:24,361
Er zit een ander aspect aan religieuze
liefdadigheid en dat is dat het belang
553
00:32:24,361 --> 00:32:30,080
dat gehecht wordt aan religie,
minder invloed heeft op de vrijgevigheid,
554
00:32:30,080 --> 00:32:33,304
dan dat religieuze presentie dat heeft.
555
00:32:33,304 --> 00:32:37,039
Het betekent dat kerkbezoek de
belangrijkste voorspellende waarde
556
00:32:37,039 --> 00:32:40,365
lijkt te zijn, voor hoeveel een religieus
persoon ook daadwerkelijk geeft.
557
00:32:40,365 --> 00:32:44,702
Als je religiositeit meet naar geloof:
558
00:32:44,702 --> 00:32:48,429
'Hoe overtuigd je bent dat God bestaat?'
559
00:32:48,429 --> 00:32:53,168
Dan zien we dat dat liefdadigheid in
mindere mate voorspelt dan kerkbezoek.
560
00:32:53,168 --> 00:32:54,779
Ik denk dat we hier zien
561
00:32:54,779 --> 00:32:58,556
dat als je werkelijk in het gebouw bent,
dat je een mogelijkheid wordt geboden
562
00:32:58,556 --> 00:33:01,953
om te geven. De schaal gaat rond.
563
00:33:01,953 --> 00:33:05,452
en er is sociale druk rond je
om wat in die schaal te doen.
564
00:33:05,452 --> 00:33:08,548
Ik denk nog steeds dat de religieuzen
daar gewaardeerd om moeten worden.
565
00:33:08,548 --> 00:33:12,577
Maar ze krijgen deze waardering voor het
institutionaliseren van liefdadigheid.
566
00:33:12,577 --> 00:33:17,010
Het is mogelijk niet het religieuze
geloof dat dit gedrag aanstuurt.
567
00:33:17,013 --> 00:33:19,921
Dus ik denk dat dit een interessante
vraag naar boven brengt.
568
00:33:19,921 --> 00:33:22,696
Hoe meten we religiositeit eigenlijk?
569
00:33:22,696 --> 00:33:25,949
Want, zoals we zagen,
afhankelijk van hoe we meten,
570
00:33:25,949 --> 00:33:28,260
krijgen we mogelijk
verschillende resultaten.
571
00:33:28,026 --> 00:33:33,307
Meestal wordt een methodiek gebruikt,
waarbij een gemiddelde populatie
572
00:33:33,307 --> 00:33:37,758
vergeleken wordt met religieuze,
en zeer religieuze mensen.
573
00:33:37,758 --> 00:33:41,020
En dan worden
alle atheïsten en agnostici,
574
00:33:41,020 --> 00:33:43,809
de mensen die beweren geen
religieuze overtuiging te hebben,
575
00:33:43,809 --> 00:33:46,414
samen in die onderzoeksgroep gestopt.
576
00:33:46,414 --> 00:33:48,847
Er zijn verschillende manieren om te meten.
577
00:33:48,847 --> 00:33:54,041
Intrinsieke religiositeit is een mate van
metafysische overtuiging of toewijding.
578
00:33:54,041 --> 00:33:58,618
Extrinsieke religiositeit, zoals ik
het noem, is vaak een mate van gedrag:
579
00:33:58,618 --> 00:34:01,640
Hoe vaak bid je, voer je de rituelen uit.
580
00:34:01,640 --> 00:34:04,696
Het omvat soms ook
— een andere manier van meten —
581
00:34:04,696 --> 00:34:09,371
het meten van religiositeit
slechts op basis van kerkbezoek.
582
00:34:09,371 --> 00:34:12,750
Dus wanneer je een studie tegenkomt
dat zegt dat religieuze mensen beter zijn
583
00:34:12,750 --> 00:34:16,526
in XYZ, dan is de volgende vraag
die je moet stellen:
584
00:34:16,526 --> 00:34:18,808
Beter vergeleken met wie?
585
00:34:18,808 --> 00:34:24,157
En dat is omdat hoe je religiositeit meet,
een grote invloed heeft op de bevindingen.
586
00:34:24,157 --> 00:34:27,152
Bijvoorbeeld,
frequent kerkbezoek is gerelateerd aan
587
00:34:27,152 --> 00:34:31,373
bescheiden lagere mate
van geestesziekte zoals depressie
588
00:34:31,373 --> 00:34:35,180
maar het effect is verwaarloosbaar
als je religliositeit meet
589
00:34:35,180 --> 00:34:37,072
als zekerheid over het geloof.
590
00:34:37,072 --> 00:34:41,557
Nogmaals, mensen hebben een betere mentale
gezondheid binnen een gemeente.
591
00:34:41,557 --> 00:34:44,048
Ze hebben een sociale netwerk
dat hen steunt.
592
00:34:44,048 --> 00:34:46,069
Gelijkgestemde mensen om tegen te praten.
593
00:34:46,069 --> 00:34:49,009
Het geloof zelf lijkt daarin
niet zo belangrijk te zijn.
594
00:34:49,009 --> 00:34:52,653
Onderzoeken waarbij gecontroleerd is
voor sociale factoren tonen een sterk
595
00:34:52,653 --> 00:34:57,155
verminderd of ontbrekend effect van
religieus geloof op de prosociale schaal.
596
00:34:57,155 --> 00:35:01,196
Dus je ziet dat hoe we religie meten
en welke groepen we vergelijken,
597
00:35:01,196 --> 00:35:03,616
zeer belangrijk is in dit debat.
598
00:35:03,616 --> 00:35:08,297
Meestal, worden de sterkste prosociale
geassocieerd met kerkbezoek
599
00:35:08,297 --> 00:35:12,075
en sociale contacten in plaats van
enkel metafysische overtuigingen.
600
00:35:12,075 --> 00:35:15,833
Dus het lijkt dat het aansluiten bij
groepen, veel van deze gedragingen aanstuurt.
601
00:35:15,833 --> 00:35:19,932
Zou een toegewijde seculiere groep
— een zoals deze hier —
602
00:35:19,932 --> 00:35:23,617
een effect hebben zijn,
zoals dat van een kerk?
603
00:35:23,617 --> 00:35:25,763
In dit boek dat ik eerder noemde
604
00:35:25,763 --> 00:35:29,669
— helaas is het begraven op pagina 472 —
605
00:35:29,669 --> 00:35:35,004
— je moet er eerst doorheen om
deze beperking tegen te komen —
606
00:35:35,004 --> 00:35:40,122
Maar Robert Putnam noemt
dat zelfs een atheïst die
607
00:35:40,122 --> 00:35:45,407
betrokken raakt in het sociale leven
van een gemeente veel eerder geneigd
608
00:35:45,407 --> 00:35:47,721
is om als vrijwilliger
in een gaarkeuken te helpen,
609
00:35:47,721 --> 00:35:50,377
dan de meest fervente gelovige
die in zijn eentje bidt.
610
00:35:50,377 --> 00:35:55,065
En even daarvoor zegt hij
op pagina 465:
611
00:35:55,065 --> 00:35:58,865
"Religieus geloof blijkt volledig
irrelevant te zijn in een verklaring
612
00:35:58,865 --> 00:36:01,498
waarom een religieus iemand
goed is voor zijn buren."
613
00:36:01,498 --> 00:36:05,873
Dat had op pagina 1 moeten staan.
(Laughter)
614
00:36:05,873 --> 00:36:09,946
Maar de meeste recensenten
van het boek kwamen niet zover.
615
00:36:09,946 --> 00:36:13,761
Dus je kan je voorstellen wat
geschreven werd in de populaire media.
616
00:36:13,761 --> 00:36:15,886
Eigenlijk is dat een groot probleem.
617
00:36:15,886 --> 00:36:18,252
Het probleem met de meeste studies
is dat ze — nogmaals —
618
00:36:18,252 --> 00:36:22,293
alle niet-gelovigen op een hoop gooien,
zonder rekening te houden
619
00:36:22,293 --> 00:36:26,795
hoe zeker ze zijn in hun ongeloof;
of ze groepen bijwonen zoals jullie;
620
00:36:26,795 --> 00:36:29,260
hoe betrokken ze in het algemeen
zijn met de gemeenschap.
621
00:36:29,260 --> 00:36:32,802
Ze worden allemaal op de hoop
van niet-religieuzen geworpen.
622
00:36:32,802 --> 00:36:36,868
En dan worden ze vergeleken met
gematigde religieuzen en zeer religieuze
623
00:36:36,868 --> 00:36:40,541
Vaak religieuze mensen
binnen een kerkelijke omgeving.
624
00:36:40,541 --> 00:36:44,489
Als je dat doet, krijg je wat
men een lineair effect noemt.
625
00:36:44,489 --> 00:36:48,874
Als prosociaal, gelukkig,
gezond, en meer behulpzaam zijn,
626
00:36:48,874 --> 00:36:51,841
allemaal op de ene as staan
en religiositeit op de andere,
627
00:36:51,841 --> 00:36:54,163
zien we dat wanneer religiositeit toeneemt,
628
00:36:54,163 --> 00:37:00,055
geluk, behulpzaamheid
en eerlijkheid ook toenemen.
629
00:37:00,055 --> 00:37:03,538
Maar dan verbergen we de helft
van onze onderzoeksgroep.
630
00:37:03,538 --> 00:37:06,566
De weinige studies die zeer
religieuze mensen vergelijken
631
00:37:06,566 --> 00:37:11,813
met overtuigde niet-religieuzen
tonen een kromlijnig effect,
632
00:37:11,813 --> 00:37:14,839
tussen religiositeit en prosocialiteit.
633
00:37:14,839 --> 00:37:18,456
Om dat kromlijnige effect uit te leggen,
634
00:37:19,016 --> 00:37:21,744
had ik mijn aantekening
bij me moeten hebben.
635
00:37:21,744 --> 00:37:23,742
(Laughter)
636
00:37:23,742 --> 00:37:27,139
In essentie is daarmee
de onderzoeksgroep uitgebreid.
637
00:37:27,139 --> 00:37:32,124
Dus eerst verloren we de atheïsten,
agnosten en humanisten
638
00:37:32,124 --> 00:37:34,576
aan deze kant van de curve.
Nu komen ze naar voren.
639
00:37:34,576 --> 00:37:39,129
En we zien nu dat het de
minder overtuigden, de zwakreligieuzen,
640
00:37:39,129 --> 00:37:44,584
de seculieren in het midden, die slecht scoren op prosocialiteit.
641
00:37:44,584 --> 00:37:47,099
— Hier is waar ik naar zocht. —
642
00:37:47,099 --> 00:37:51,463
Niet atheïsten, maar nominale gelovigen
tonen de hoogste maten van depressie,
643
00:37:51,463 --> 00:37:53,721
het laagste niveau van
geestelijke gezondheid en
644
00:37:53,721 --> 00:37:56,318
ze zijn over het algemeen
minder tevreden met het leven.
645
00:37:56,318 --> 00:38:00,324
In feite, zie je dit ook
bij andere culturen.
646
00:38:00,324 --> 00:38:03,536
Het World Values Survey vond dat zowel
degenen die beweren dat religie
647
00:38:03,536 --> 00:38:07,166
erg belangrijk is en degenen die beweren
dat het helemaal niet belangrijk was,
648
00:38:07,166 --> 00:38:08,922
het gelukkigste zijn.
649
00:38:08,922 --> 00:38:13,281
Het kromlijnige effect wordt ook
gevonden op het morele vlak.
650
00:38:13,281 --> 00:38:18,482
Bijvoorbeeld lidmaatschap van
Artsen Zonder Grenzen
651
00:38:18,482 --> 00:38:23,650
komt het meeste voor bij mensen
die zeer religieus zijn of volledig atheïst.
652
00:38:23,650 --> 00:38:27,475
Dat bleek al uit Milgrams
gehoorzaamheidsproeven.
653
00:38:27,475 --> 00:38:29,112
— als je bekend met met die onderzoeken —
654
00:38:29,112 --> 00:38:33,359
Daarbij kregen we te zien in hoeverre
iemand doet wat de onderzoeker beveelt.
655
00:38:33,359 --> 00:38:36,082
Toen die werden gerepliceerd waren
het de extreem gelovigen
656
00:38:36,082 --> 00:38:39,273
en de extreem ongelovigen die het meest
waarschijnlijk waren om niet te
657
00:38:39,273 --> 00:38:42,657
gehoorzamen aan de onethische
bevelen van de onderzoekers.
658
00:38:42,657 --> 00:38:46,884
Dus zeer religieus of
sterk niet-religeus zijn,
659
00:38:46,884 --> 00:38:50,471
lijkt je een beetje meer
morele integriteit te geven.
660
00:38:50,471 --> 00:38:56,282
Een deel van de hypothese die dit
verklaart is dat deze individuen zo
661
00:38:56,282 --> 00:39:01,143
zeker zijn van hun wereldbeeld dat ze
niet zo makkelijk beïnvloed worden
662
00:39:01,143 --> 00:39:03,994
door de druk van sociale
conformiteit als anderen.
663
00:39:03,994 --> 00:39:06,455
Dus het lijkt erop dat vertrouwen
in je wereldbeeld
664
00:39:06,455 --> 00:39:09,106
en regelmatige interactie
met gelijkgestemden mensen
665
00:39:09,106 --> 00:39:12,239
veel belangrijker is voor welzijn
en morele integriteit dan
666
00:39:12,239 --> 00:39:15,714
je specifieke metafysische overtuigingen.
667
00:39:16,104 --> 00:39:16,973
Sorry jongens.
668
00:39:16,973 --> 00:39:20,449
Soms vinden zelfs niet-gelovigen
het jammer of dat te horen.
669
00:39:20,449 --> 00:39:23,489
Ze willen geloven dat
het geloven in het 'juiste',
670
00:39:23,489 --> 00:39:26,379
de juiste kijk hebben op de realiteit,
je een beter mens maakt.
671
00:39:26,379 --> 00:39:31,962
En het lijkt er op dat metafysische
overtuigingen niet zo belangrijk zijn.
672
00:39:31,962 --> 00:39:33,590
Maar helaas worden
onderzoeken vaak
673
00:39:33,590 --> 00:39:37,093
niet ontworpen om
kromlijnige effecten te ontdekken.
674
00:39:37,093 --> 00:39:40,309
En dan geven ze
de indruk dat atheïsten
675
00:39:40,309 --> 00:39:43,865
slechtere fysieke of
mentale gezondheid riskeren.
676
00:39:43,865 --> 00:39:45,883
En dit is precies wat we zien
677
00:39:45,883 --> 00:39:49,921
bij de geestelijke
gezondheidsschaal van het leger.
678
00:39:49,921 --> 00:39:52,530
Ik weet niet of iemand
daar ooit van gehoord heeft?
679
00:39:52,530 --> 00:39:57,360
Het Amerikaanse leger kent een geestelijke
gesteldheidsdimensie als instrument om te
680
00:39:57,360 --> 00:40:00,695
oordelen over een soldaat zijn welzijn
en geestelijke gezondheid.
681
00:40:00,695 --> 00:40:03,711
En zij concluderen dat soldaten
de grootste veerkracht hebben
682
00:40:03,711 --> 00:40:06,180
als ze spiritueel zijn, religieus zijn.
683
00:40:06,180 --> 00:40:10,786
En dit heeft ertoe geleid dat
een aantal hoofdofficieren
684
00:40:10,786 --> 00:40:14,185
hun ondergeschikten opzochten,
die niet-religieus waren,
685
00:40:14,185 --> 00:40:16,406
en ze onder druk zetten om
gebedsbijeenkomsten
686
00:40:16,406 --> 00:40:18,763
en andere religieuze diensten
bij te wonen.
687
00:40:18,763 --> 00:40:20,460
Omdat het slecht voor hun gezondheid is.
688
00:40:20,460 --> 00:40:22,469
Ze zouden een risico lopen op zelfmoord.
689
00:40:22,469 --> 00:40:29,188
Echter, een nadere kijk naar de gestelde
vragen op deze spiritualiteitsschaal toont
690
00:40:29,188 --> 00:40:31,969
een grote fout in de manier waarop
deze concepten gemeten worden.
691
00:40:31,969 --> 00:40:36,240
Dit zal mijn laatste grote punt zijn,
over hoe dit onderzoek wordt uitgevoerd.
692
00:40:36,240 --> 00:40:38,895
Criterium besmetting
693
00:40:38,895 --> 00:40:42,346
dit betreft gevallen waarbij
de literatuur van prosocialiteit
694
00:40:42,346 --> 00:40:45,397
spiritualiteit definieert
als in een cirkelredenering.
695
00:40:45,397 --> 00:40:52,115
Bijvoorbeeld, als je een voorspelling
doet over een soort criterium,
696
00:40:52,115 --> 00:40:54,854
wil je dat de items waarop je
je voorspelling baseer,
697
00:40:54,854 --> 00:40:58,453
geen elementen bevatten
van wat voorspelt wordt.
698
00:40:58,453 --> 00:41:03,239
Als je de conclusie in je premisse zet
699
00:41:03,239 --> 00:41:05,715
argumenteer je in een cirkel, nietwaar?
700
00:41:05,715 --> 00:41:10,583
Maar toch zien we dit steeds weer gebeuren.
701
00:41:10,583 --> 00:41:13,187
Bijvoorbeeld in dit voorbeeld:
702
00:41:13,187 --> 00:41:17,241
"Religieus geëngageerde individuelen
hebben grotere sociale netwerken"
703
00:41:17,241 --> 00:41:20,829
maar religieuze betrokkenheid
was gedefinieerd als het hebben
704
00:41:20,829 --> 00:41:22,767
van kerkgerelateerde contacten.
705
00:41:22,767 --> 00:41:25,109
Dus eigenlijk, zegt dit slechts
706
00:41:25,109 --> 00:41:27,351
— terwijl het echt goed klinkt,
nietwaar?
707
00:41:27,351 --> 00:41:31,043
"Wow, religieuze betrokkenheid
heeft écht een voordeel" —
708
00:41:31,043 --> 00:41:34,262
Dit slecht enkel dat maatschappelijk
betrokken religieuze mensen,
709
00:41:34,262 --> 00:41:36,371
maatschappelijk betrokken
religieuze mensen zijn.
710
00:41:36,371 --> 00:41:38,093
Dat is alles wat dit zegt.
711
00:41:38,093 --> 00:41:42,897
Veel spiritualiteitsschalen meten
concepten die niet noodzakelijk
712
00:41:42,897 --> 00:41:45,292
refereren aan bovennatuurlijke geloof.
713
00:41:45,292 --> 00:41:49,598
Bijvoorbeeld, dít zijn de dingen
waarmee je een hoge score haalt
714
00:41:49,598 --> 00:41:52,473
als een spiritueel persoon
op deze gezondheidsschaal:
715
00:41:52,473 --> 00:41:55,516
'Ik geloof dat er een grotere
betekenis zit aan het leven.'
716
00:41:55,516 --> 00:41:59,322
'Het is belangrijk voor mij om iets
terug te geven aan mijn gemeenschap'
717
00:41:59,322 --> 00:42:02,625
Als u daar met "Ja" op antwoordde,
wordt u bestempeld als religieus
718
00:42:02,625 --> 00:42:04,139
op deze schaal.
719
00:42:04,139 --> 00:42:07,258
'Ik geloof dat de mensheid als geheel
in principe goed doet.'
720
00:42:07,258 --> 00:42:11,439
Als je een humanistische kijk hebt,
721
00:42:11,439 --> 00:42:13,894
score je ook goed
op deze spiritualiteitsschaal.
722
00:42:13,894 --> 00:42:18,661
'Ik bekommer me over de mensen
die na mij in het leven komen.'
723
00:42:18,661 --> 00:42:20,481
Dus een groot aantal onderzoeken,
724
00:42:20,481 --> 00:42:22,991
met inbegrip van deze militaire
geestelijke geschiktheidsevaluatie.
725
00:42:22,991 --> 00:42:27,172
claimen dat ze aantonen dat religiositeit
gerelateerd is aan prosociale uitkomsten,
726
00:42:27,172 --> 00:42:31,273
maar het zijn eigenlijk gewoon
effecten van criterium besmetting.
727
00:42:31,273 --> 00:42:33,039
Het hebben van prosociale kenmerken
728
00:42:33,039 --> 00:42:35,615
definieert hier wat
religieus zijn betekent.
729
00:42:35,615 --> 00:42:37,403
Gewoon een cirkelredenering.
730
00:42:37,403 --> 00:42:40,436
En zoals we weten, veel atheïsten met
een breder gevoel voor betekenis,
731
00:42:40,436 --> 00:42:42,689
zouden als 'spiritueel' uit de test komen.
732
00:42:42,689 --> 00:42:47,373
Dit vergroot op kunstmatige wijze,
de schijnbare relatie tussen religiositeit
733
00:42:47,373 --> 00:42:51,207
of spiritualiteit en deze
positieve prosociale uitkomsten.
734
00:42:51,887 --> 00:42:54,001
Om dit samen te vatten.
735
00:42:54,591 --> 00:42:59,780
De vraag of religie ons een beter mens
maakt, geeft ons geen simpel antwoord.
736
00:42:59,780 --> 00:43:02,514
Je hebt bewijs gezien
voor zowel "Ja" als "Nee".
737
00:43:02,514 --> 00:43:07,049
of "Ja, op een bepaalde manier"
en "Nee, op andere manieren".
738
00:43:07,049 --> 00:43:10,337
Helaas valt het niet in
een sound-bite samen te vatten.
739
00:43:10,337 --> 00:43:12,929
En we leven in een sound-bite cultuur.
740
00:43:12,929 --> 00:43:14,219
De conclusie die men trekt,
741
00:43:14,219 --> 00:43:17,399
is afhankelijk van hoe
religiositeit wordt gemeten;
742
00:43:17,399 --> 00:43:19,978
van hoe prosocialiteit wordt gedefinieerd.
743
00:43:19,978 --> 00:43:24,407
We moeten ons bewust zijn van
een groot aantal complicerende factoren,
744
00:43:24,407 --> 00:43:25,797
als we accuraat willen zijn.
745
00:43:25,797 --> 00:43:30,376
Echt, dit is een mijnenveld
voor een kritische denker.
746
00:43:30,376 --> 00:43:35,593
Zelfs de meest ervaren kritieke denker
gaat tegen problemen aanlopen.
747
00:43:35,593 --> 00:43:37,831
Met hoe complex deze gegevens zijn.
748
00:43:37,831 --> 00:43:40,889
Dus Luke Galen kwam met 10 vragen
749
00:43:40,889 --> 00:43:43,589
om kritisch te kijken
naar de religieuze prosocialiteit,
750
00:43:43,589 --> 00:43:48,719
die mensen helpen om in het vervolg
zorgvuldiger te kijken naar deze studies.
751
00:43:48,719 --> 00:43:51,477
Nummer 1:
Heeft het onderzoek rekening gehouden
752
00:43:51,477 --> 00:43:55,075
met mogelijke stereotypen,
zoals de verwachting dat
753
00:43:55,075 --> 00:43:58,032
religieuze mensen
prosocialer zullen zijn?
754
00:43:58,032 --> 00:44:01,255
Hebben deze stereotypen de
zelfrapportages en waardering beïnvloed?
755
00:44:01,255 --> 00:44:02,618
2: Zijn de resultaten gebaseerd
756
00:44:02,618 --> 00:44:06,857
op bewijs dat beïnvloed is
door voorkeur voor de ingroup?
757
00:44:06,857 --> 00:44:10,826
3: Wanneer prosociale effecten volgen
uit het primen met religieuze concepten
758
00:44:10,826 --> 00:44:13,630
zouden dezelfde effecten ook volgen
uit het primen met seculiere concepten?
759
00:44:13,630 --> 00:44:15,975
Dat is een goede
voor priming onderzoek.
760
00:44:15,975 --> 00:44:19,996
Nummer 4: Kan het onderzoek naast
positieve ook potentiële negatieve
761
00:44:19,996 --> 00:44:23,439
effecten opsporen na het
primen met religieuze concepten.
762
00:44:23,439 --> 00:44:27,850
5: Is het onderzoek gebaseerd op
zelfrapportage of meet het ook
763
00:44:27,850 --> 00:44:29,351
daadwerkelijk gedrag?
764
00:44:29,351 --> 00:44:33,644
Als het niet het werkelijke gedrag
meet, dan is het waardeloos.
765
00:44:33,644 --> 00:44:37,479
6: Kan de context invloed hebben
gehad op het onderzoek.
766
00:44:37,479 --> 00:44:41,337
Bijvoorbeeld, zou het onderzoek dezelfde
resultaten tonen als het niet in
767
00:44:41,337 --> 00:44:44,703
de Verenigde Staten maar in andere landen
in Noord-Europa was afgenomen
768
00:44:44,703 --> 00:44:47,949
die voornamelijk zijn niet-religieus zijn.
769
00:44:47,949 --> 00:44:52,027
7: Kunnen we de resultaten énkel
toeschrijven aan het religieuze geloof
770
00:44:52,027 --> 00:44:54,621
of is er sprake van effecten
van groepsinteractie?
771
00:44:54,621 --> 00:44:58,293
Als kerkgangers worden worden vergeleken
met niet-kerkelijken
772
00:44:58,293 --> 00:45:01,090
zou de oorzaak van het verschil
onduidelijk kunnen zijn.
773
00:45:01,090 --> 00:45:06,096
Nummer 8: Verward het onderzoek ongeloof
met lage mate van religiositeit of hebben
774
00:45:06,096 --> 00:45:09,458
we een heldere maatstaf voor ongelovigen?
775
00:45:09,458 --> 00:45:12,809
Trouwens, als we aan punt 8 willen
voldoen hebben we meer onderzoek
776
00:45:12,809 --> 00:45:14,469
nodig naar secularisten.
777
00:45:14,469 --> 00:45:16,146
Dus we hebben meer onderzoekers nodig
778
00:45:16,146 --> 00:45:17,783
die gemeenschappen als
deze willen bestuderen.
779
00:45:17,783 --> 00:45:19,683
Met enquêtes bijvoorbeeld.
780
00:45:19,683 --> 00:45:22,072
Dus als je ooit die dingen
tegenkomt in je inbox,
781
00:45:22,072 --> 00:45:25,311
Doe alsjeblieft mee.
Je zou ons er allemaal mee helpen.
782
00:45:25,311 --> 00:45:27,409
Nummer 9: Kan bij de vergelijking
783
00:45:26,923 --> 00:45:30,944
met religieuze groepen
een kromlijnig effect optreden?
784
00:45:30,944 --> 00:45:34,320
Dat betekent dat als je een kerkelijke
groep vergelijkt, dat je het vergelijkt
785
00:45:34,320 --> 00:45:39,116
met een vergelijkbare groep.
786
00:45:39,116 --> 00:45:42,247
Nummer 10: Is religie of spiritualiteit
787
00:45:42,247 --> 00:45:48,906
gedefinieerd op een manier die ook omvat
prosociaal gedrag als in de definitie.
788
00:45:48,906 --> 00:45:52,865
Ik denk dat als je kijkt naar die dingen
dat je een voorsprong hebt op
789
00:45:52,865 --> 00:45:57,567
de meeste mensen die letten
op dit onderzoeksveld.
790
00:45:58,059 --> 00:46:00,336
Ik hoop dat je hier iets
bruikbaars uit kan halen.
791
00:46:00,336 --> 00:46:04,060
Ik hoop dat het verduidelijking geeft
aan dit vaak verwarrende debat.
792
00:46:04,060 --> 00:46:09,215
En als laatste wil ik je
attenderen op mijn podcast.
793
00:46:09,215 --> 00:46:13,680
Als je het interessant vond
wat je vanavond hoorde,
794
00:46:13,680 --> 00:46:15,248
het verlichtend vond.
795
00:46:15,248 --> 00:46:19,475
Zowel ik als de auteur
van de review in Psych, Luke Galen,
796
00:46:19,475 --> 00:46:22,099
werken aan deze podcast
"Reasonable Doubts",
797
00:46:22,099 --> 00:46:26,933
Je kan het vinden op Doutcast.org.
Het is een van de meest informatieve
798
00:46:26,933 --> 00:46:30,145
podcast die je zal vinden, die er nog
steeds in slaagt om grappig te zijn
799
00:46:30,145 --> 00:46:31,788
van tijd tot tijd.
(Laughter)
800
00:46:31,788 --> 00:46:33,114
Dank u zeer.
801
00:46:33,114 --> 00:46:39,750
(Applause)
802
00:46:40,440 --> 00:46:45,068
Om eerdere afleveringen van
de Reasonable Doubts Podcast
803
00:46:45,068 --> 00:46:45,747
te beluisteren, of je vragen en
opmerkingen te sturen.
804
00:46:46,359 --> 00:46:50,190
Kijk op www.doubtcast.org.
805
00:46:50,019 --> 00:46:53,078
Reasonable Doubts is
een productie van WPRR Reality Radio.
806
00:46:53,078 --> 00:46:56,177
Je kan meer vinden van
Reality Radio op publicrealityradio.org
807
00:46:57,077 --> 00:47:01,462
Reasonable Doubt's themamuziek
is uitgevoerd door Love Fossil
808
00:47:01,462 --> 00:47:03,228
en wordt gebruikt met toestemming.
809
00:47:03,228 --> 00:47:05,592
(Muziek)
810
00:47:05,592 --> 00:47:21,000
Ondertiteld door Emile Dingemans
www.kritischdenken.info