[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.52,0:00:03.20,Default,,0000,0000,0000,,Stado antylop gnu, ławica ryb, Dialogue: 0,0:00:03.20,0:00:04.82,Default,,0000,0000,0000,,stado ptaków. Dialogue: 0,0:00:04.82,0:00:06.89,Default,,0000,0000,0000,,Wiele zwierząt formuje duże grupy, Dialogue: 0,0:00:06.90,0:00:10.60,Default,,0000,0000,0000,,które tworzą przepiękne\Nprzyrodnicze widowiska. Dialogue: 0,0:00:10.60,0:00:13.32,Default,,0000,0000,0000,,Po co formują grupy? Dialogue: 0,0:00:13.32,0:00:14.96,Default,,0000,0000,0000,,Pospolite odpowiedzi to Dialogue: 0,0:00:14.96,0:00:17.92,Default,,0000,0000,0000,,większe bezpieczeństwo,\Nwspólne polowanie Dialogue: 0,0:00:17.92,0:00:20.42,Default,,0000,0000,0000,,czy okres godowy. Dialogue: 0,0:00:20.42,0:00:22.09,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie wyjaśnienia, Dialogue: 0,0:00:22.09,0:00:23.32,Default,,0000,0000,0000,,choć zwykle słuszne, Dialogue: 0,0:00:23.32,0:00:26.37,Default,,0000,0000,0000,,zakładają, że zwierzęta Dialogue: 0,0:00:26.37,0:00:29.54,Default,,0000,0000,0000,,kontrolują swoje zachowania, Dialogue: 0,0:00:29.54,0:00:31.80,Default,,0000,0000,0000,,panują nad swoim ciałem. Dialogue: 0,0:00:31.80,0:00:35.22,Default,,0000,0000,0000,,A to nie zawsze prawda. Dialogue: 0,0:00:35.22,0:00:38.15,Default,,0000,0000,0000,,To Artemia, słonowodny skorupiak Dialogue: 0,0:00:38.15,0:00:40.91,Default,,0000,0000,0000,,zwany solowcem, \Nsolankowcem czy słonaczkiem. Dialogue: 0,0:00:40.91,0:00:42.91,Default,,0000,0000,0000,,Są małe, zwykle żyją samotnie, Dialogue: 0,0:00:42.91,0:00:46.43,Default,,0000,0000,0000,,ale czasem gromadzą się\Nw dużych rojach czerwonego koloru Dialogue: 0,0:00:46.43,0:00:48.23,Default,,0000,0000,0000,,ciągnących się metrami, Dialogue: 0,0:00:48.23,0:00:51.32,Default,,0000,0000,0000,,które formują z powodu pasożyta. Dialogue: 0,0:00:51.32,0:00:54.01,Default,,0000,0000,0000,,Są zainfekowane tasiemcem, Dialogue: 0,0:00:54.01,0:00:56.39,Default,,0000,0000,0000,,czyli długim,\Nżyjącym jelitem, posiadającym Dialogue: 0,0:00:56.39,0:00:59.40,Default,,0000,0000,0000,,genitalia na jednym końcu\Ni otwór gębowy z haczykami na drugim. Dialogue: 0,0:00:59.40,0:01:01.68,Default,,0000,0000,0000,,Będąc niezależnym dziennikarzem,\Nwspółczuję. Dialogue: 0,0:01:01.68,0:01:03.84,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:01:03.84,0:01:06.74,Default,,0000,0000,0000,,Tasiemiec wysysa \Nsubstancje odżywcze z solowców, Dialogue: 0,0:01:06.74,0:01:08.82,Default,,0000,0000,0000,,ale to nie wszystko. Dialogue: 0,0:01:08.82,0:01:10.44,Default,,0000,0000,0000,,Kastruje je, Dialogue: 0,0:01:10.44,0:01:15.16,Default,,0000,0000,0000,,zmienia ich kolor \Nz przezroczystego na jaskrawoczerwony, Dialogue: 0,0:01:15.16,0:01:16.67,Default,,0000,0000,0000,,przez to żyją dłużej, Dialogue: 0,0:01:16.67,0:01:19.03,Default,,0000,0000,0000,,i jak zauważył biolog Nicolas Rode, Dialogue: 0,0:01:19.03,0:01:22.39,Default,,0000,0000,0000,,powoduje to, że pływają w grupach. Dialogue: 0,0:01:22.39,0:01:25.84,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego? Ponieważ tasiemiec,\Njak wiele innych pasożytów, Dialogue: 0,0:01:25.84,0:01:27.42,Default,,0000,0000,0000,,ma złożony cykl życiowy Dialogue: 0,0:01:27.42,0:01:29.69,Default,,0000,0000,0000,,obejmujący różnych żywicieli. Dialogue: 0,0:01:29.69,0:01:32.09,Default,,0000,0000,0000,,Solowiec to jeden \Nz przystanków na trasie. Dialogue: 0,0:01:32.09,0:01:34.70,Default,,0000,0000,0000,,Celem ostatecznym Dialogue: 0,0:01:34.70,0:01:36.65,Default,,0000,0000,0000,,jest flaming różowy. Dialogue: 0,0:01:36.65,0:01:40.49,Default,,0000,0000,0000,,Tylko we flamingu \Ntasiemiec może się rozmnożyć, Dialogue: 0,0:01:40.49,0:01:42.96,Default,,0000,0000,0000,,żeby się tam dostać,\Nsprawia, że solowce Dialogue: 0,0:01:42.96,0:01:46.06,Default,,0000,0000,0000,,formują kolorowy,\Nrzucający się w oczy rój, Dialogue: 0,0:01:46.06,0:01:48.77,Default,,0000,0000,0000,,który flaming łatwo dostrzeże Dialogue: 0,0:01:48.77,0:01:50.33,Default,,0000,0000,0000,,i pożre. Dialogue: 0,0:01:50.33,0:01:53.26,Default,,0000,0000,0000,,Oto sekret roju solowców. Dialogue: 0,0:01:53.26,0:01:55.43,Default,,0000,0000,0000,,Nie są towarzyskie\Nz ich własnej woli, Dialogue: 0,0:01:55.43,0:01:57.50,Default,,0000,0000,0000,,ale dlatego, że są kontrolowane. Dialogue: 0,0:01:57.50,0:01:59.20,Default,,0000,0000,0000,,Grupa nie zapewnia bezpieczeństwa, Dialogue: 0,0:01:59.20,0:02:01.06,Default,,0000,0000,0000,,jest dokładnie odwrotnie. Dialogue: 0,0:02:01.06,0:02:04.10,Default,,0000,0000,0000,,Tasiemiec przejmuje kontrolę\Nnad ich mózgami i ciałami, Dialogue: 0,0:02:04.10,0:02:05.49,Default,,0000,0000,0000,,zamieniając je w pojazdy, Dialogue: 0,0:02:05.49,0:02:09.46,Default,,0000,0000,0000,,którymi dotrze do flaminga. Dialogue: 0,0:02:09.46,0:02:10.89,Default,,0000,0000,0000,,Kolejny przykład Dialogue: 0,0:02:10.89,0:02:13.42,Default,,0000,0000,0000,,pasożytniczej manipulacji. Dialogue: 0,0:02:13.42,0:02:16.39,Default,,0000,0000,0000,,Świerszcz-samobójca. Dialogue: 0,0:02:16.39,0:02:19.70,Default,,0000,0000,0000,,Połknął on larwę drucieńca, Dialogue: 0,0:02:19.70,0:02:21.59,Default,,0000,0000,0000,,należącego do nitnikowców. Dialogue: 0,0:02:21.59,0:02:23.74,Default,,0000,0000,0000,,Larwa rośnie i osiąga dojrzałość, Dialogue: 0,0:02:23.74,0:02:26.78,Default,,0000,0000,0000,,ale żeby się rozmnożyć\Nmusi trafić do wody. Dialogue: 0,0:02:26.78,0:02:29.00,Default,,0000,0000,0000,,By to osiągnąć wydziela białko, Dialogue: 0,0:02:29.00,0:02:31.19,Default,,0000,0000,0000,,które ogłupia świerszcza Dialogue: 0,0:02:31.19,0:02:33.35,Default,,0000,0000,0000,,i powoduje nieobliczalne zachowanie. Dialogue: 0,0:02:33.35,0:02:35.31,Default,,0000,0000,0000,,Gdy świerszcz jest blisko wody, Dialogue: 0,0:02:35.31,0:02:36.93,Default,,0000,0000,0000,,na przykład basenu, Dialogue: 0,0:02:36.93,0:02:39.18,Default,,0000,0000,0000,,wskakuje i topi się, Dialogue: 0,0:02:39.18,0:02:40.91,Default,,0000,0000,0000,,a pasożyt wywierca się Dialogue: 0,0:02:40.91,0:02:44.76,Default,,0000,0000,0000,,ze zwłok samobójcy. Dialogue: 0,0:02:44.76,0:02:48.37,Default,,0000,0000,0000,,Kto by przypuszczał, \Nże świerszcze są tak pojemne? Dialogue: 0,0:02:48.37,0:02:51.58,Default,,0000,0000,0000,,Tasiemiec i drucieniec\Nnie są wyjątkami. Dialogue: 0,0:02:51.58,0:02:53.30,Default,,0000,0000,0000,,Są częścią całej defilady Dialogue: 0,0:02:53.30,0:02:55.38,Default,,0000,0000,0000,,pasożytów kontrolujących umysły, Dialogue: 0,0:02:55.38,0:02:59.33,Default,,0000,0000,0000,,grzybów, wirusów, \Nrobaków, owadów i tym podobnych, Dialogue: 0,0:02:59.33,0:03:01.90,Default,,0000,0000,0000,,które podporządkowują sobie żywicieli Dialogue: 0,0:03:01.90,0:03:04.11,Default,,0000,0000,0000,,i sterują ich wolą. Dialogue: 0,0:03:04.11,0:03:05.85,Default,,0000,0000,0000,,Dowiedziałem się o tym Dialogue: 0,0:03:05.85,0:03:08.65,Default,,0000,0000,0000,,z dokumentu Davida Attenborough\N"Na ścieżkach życia" Dialogue: 0,0:03:08.65,0:03:10.06,Default,,0000,0000,0000,,jakieś 20 lat temu, Dialogue: 0,0:03:10.06,0:03:11.76,Default,,0000,0000,0000,,później ze wspaniałej książki Dialogue: 0,0:03:11.76,0:03:14.44,Default,,0000,0000,0000,,"Król pasożyt" mojego przyjaciela \NCarla Zimmera. Dialogue: 0,0:03:14.44,0:03:16.58,Default,,0000,0000,0000,,Odtąd piszę o tych stworzeniach. Dialogue: 0,0:03:16.58,0:03:19.80,Default,,0000,0000,0000,,Niewiele tematów z biologii\Nbardziej mnie pasjonuje. Dialogue: 0,0:03:19.80,0:03:23.10,Default,,0000,0000,0000,,Pasożyty zawładnęły moim mózgiem. Dialogue: 0,0:03:23.10,0:03:25.43,Default,,0000,0000,0000,,W końcu są fascynujące Dialogue: 0,0:03:25.43,0:03:26.100,Default,,0000,0000,0000,,i zachwycająco makabryczne. Dialogue: 0,0:03:26.100,0:03:28.39,Default,,0000,0000,0000,,Pisząc o pasożytach, Dialogue: 0,0:03:28.39,0:03:30.47,Default,,0000,0000,0000,,wciąż używa się fraz, jak Dialogue: 0,0:03:30.47,0:03:33.52,Default,,0000,0000,0000,,"pożarty żywcem" czy \N"wydostaje się, rozrywając ciało". Dialogue: 0,0:03:33.52,0:03:34.76,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:03:34.76,0:03:36.30,Default,,0000,0000,0000,,To nie wszystko. Dialogue: 0,0:03:36.30,0:03:38.40,Default,,0000,0000,0000,,Jestem pisarzem, a wszyscy pisarze Dialogue: 0,0:03:38.40,0:03:41.11,Default,,0000,0000,0000,,kochają opowieści. Dialogue: 0,0:03:41.11,0:03:43.50,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki pasożytom \Nmożemy oprzeć się pokusie Dialogue: 0,0:03:43.50,0:03:45.35,Default,,0000,0000,0000,,zbyt oczywistych historii. Dialogue: 0,0:03:45.35,0:03:47.66,Default,,0000,0000,0000,,Ich świat jest pełny zwrotów akcji Dialogue: 0,0:03:47.66,0:03:51.27,Default,,0000,0000,0000,,i nieprzewidywalnych wyjaśnień. Dialogue: 0,0:03:51.27,0:03:52.76,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego, na przykład, Dialogue: 0,0:03:52.76,0:03:54.94,Default,,0000,0000,0000,,ta gąsienica zaczyna Dialogue: 0,0:03:54.94,0:03:56.92,Default,,0000,0000,0000,,gwałtownie rzucać się na boki, Dialogue: 0,0:03:56.92,0:03:58.58,Default,,0000,0000,0000,,gdy inny owad zbliża się do niej Dialogue: 0,0:03:58.58,0:04:00.39,Default,,0000,0000,0000,,i białych kokonów, Dialogue: 0,0:04:00.39,0:04:02.28,Default,,0000,0000,0000,,których zdaje się pilnować? Dialogue: 0,0:04:02.28,0:04:05.37,Default,,0000,0000,0000,,Może chroni swoje rodzeństwo? Dialogue: 0,0:04:05.37,0:04:06.82,Default,,0000,0000,0000,,Nie. Dialogue: 0,0:04:06.82,0:04:09.25,Default,,0000,0000,0000,,Gąsienicę zaatakowała\Npasożytnicza osa, Dialogue: 0,0:04:09.25,0:04:11.01,Default,,0000,0000,0000,,która złożyła w niej jaja. Dialogue: 0,0:04:11.01,0:04:12.74,Default,,0000,0000,0000,,Z jaj wykluły się młode osy Dialogue: 0,0:04:12.74,0:04:14.31,Default,,0000,0000,0000,,i pożarły gąsienicę żywcem Dialogue: 0,0:04:14.31,0:04:16.56,Default,,0000,0000,0000,,zanim wydostały się, rozrywając ciało. Dialogue: 0,0:04:16.56,0:04:18.19,Default,,0000,0000,0000,,Wiecie już o czym mówię? Dialogue: 0,0:04:18.19,0:04:21.03,Default,,0000,0000,0000,,Gąsienica nie umarła. Dialogue: 0,0:04:21.03,0:04:23.62,Default,,0000,0000,0000,,Niektóre osy zostały w środku Dialogue: 0,0:04:23.62,0:04:26.95,Default,,0000,0000,0000,,i sterowały nią, \Nżeby broniła ich rodzeństwa, Dialogue: 0,0:04:26.95,0:04:29.35,Default,,0000,0000,0000,,które przeobraża się w kokonach Dialogue: 0,0:04:29.35,0:04:30.61,Default,,0000,0000,0000,,w dorosłe osy. Dialogue: 0,0:04:30.61,0:04:34.15,Default,,0000,0000,0000,,Gąsienica jest potrząsającym\Ngłową ochroniarzem-zombie, Dialogue: 0,0:04:34.15,0:04:35.45,Default,,0000,0000,0000,,który broni potomstwa Dialogue: 0,0:04:35.45,0:04:37.67,Default,,0000,0000,0000,,swojego oprawcy. Dialogue: 0,0:04:37.67,0:04:41.54,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa) Dialogue: 0,0:04:41.54,0:04:45.83,Default,,0000,0000,0000,,Wiele przed nami. \NA mam tylko 13 minut. (Śmiech) Dialogue: 0,0:04:45.83,0:04:47.64,Default,,0000,0000,0000,,Pewnie niektórzy z was Dialogue: 0,0:04:47.64,0:04:49.86,Default,,0000,0000,0000,,desperacko pocieszają się, Dialogue: 0,0:04:49.86,0:04:52.12,Default,,0000,0000,0000,,że to są osobliwości natury, Dialogue: 0,0:04:52.12,0:04:54.05,Default,,0000,0000,0000,,odstające elementy, Dialogue: 0,0:04:54.05,0:04:55.87,Default,,0000,0000,0000,,i jest to zrozumiałe, Dialogue: 0,0:04:55.87,0:04:58.25,Default,,0000,0000,0000,,bo pasożyty z natury są bardzo małe Dialogue: 0,0:04:58.25,0:05:00.45,Default,,0000,0000,0000,,i spędzają większość czasu Dialogue: 0,0:05:00.45,0:05:02.54,Default,,0000,0000,0000,,w czyichś ciałach. Dialogue: 0,0:05:02.54,0:05:04.31,Default,,0000,0000,0000,,Łatwo je przeoczyć, Dialogue: 0,0:05:04.31,0:05:06.90,Default,,0000,0000,0000,,co nie znaczy, że nie są ważne. Dialogue: 0,0:05:06.90,0:05:09.10,Default,,0000,0000,0000,,Kilka lat temu Kevin Lafferty Dialogue: 0,0:05:09.10,0:05:12.47,Default,,0000,0000,0000,,zbadał z grupą naukowców \Ntrzy ujścia kalifornijskich rzek. Dialogue: 0,0:05:12.47,0:05:14.22,Default,,0000,0000,0000,,Ważyli, preparowali Dialogue: 0,0:05:14.22,0:05:16.22,Default,,0000,0000,0000,,i zapisywali wszystko, co znaleźli, Dialogue: 0,0:05:16.22,0:05:17.44,Default,,0000,0000,0000,,a znaleźli Dialogue: 0,0:05:17.44,0:05:20.66,Default,,0000,0000,0000,,całą masę pasożytów. Dialogue: 0,0:05:20.66,0:05:22.70,Default,,0000,0000,0000,,Szczególnie pospolite były przywry, Dialogue: 0,0:05:22.70,0:05:25.35,Default,,0000,0000,0000,,małe płazińce,\Nkastrujące swoich żywicieli, Dialogue: 0,0:05:25.35,0:05:27.90,Default,,0000,0000,0000,,takich jak ten biedny ślimak. Dialogue: 0,0:05:27.90,0:05:30.79,Default,,0000,0000,0000,,Jedna przywra jest\Nmała, mikroskopijna, Dialogue: 0,0:05:30.79,0:05:32.59,Default,,0000,0000,0000,,ale wszystkie razem ważyły tyle samo, Dialogue: 0,0:05:32.59,0:05:34.77,Default,,0000,0000,0000,,co wszystkie ryby w ujściach rzek Dialogue: 0,0:05:34.77,0:05:38.48,Default,,0000,0000,0000,,i od trzech do dziewięciu\Nrazy więcej, niż wszystkie ptaki. Dialogue: 0,0:05:38.48,0:05:40.17,Default,,0000,0000,0000,,Pamiętacie drucieńca, Dialogue: 0,0:05:40.17,0:05:41.86,Default,,0000,0000,0000,,tego od świerszcza? Dialogue: 0,0:05:41.86,0:05:44.42,Default,,0000,0000,0000,,Japoński naukowiec, Takuya Sato, Dialogue: 0,0:05:44.42,0:05:46.11,Default,,0000,0000,0000,,odkrył strumień, Dialogue: 0,0:05:46.11,0:05:48.08,Default,,0000,0000,0000,,w którym ściągnięte do wody, Dialogue: 0,0:05:48.08,0:05:50.66,Default,,0000,0000,0000,,utopione świerszcze i pasikoniki, Dialogue: 0,0:05:50.66,0:05:54.99,Default,,0000,0000,0000,,stanowiły 60 procent pożywienia\Nmiejscowych pstrągów. Dialogue: 0,0:05:54.99,0:05:57.93,Default,,0000,0000,0000,,Manipulacja nie jest osobliwością. Dialogue: 0,0:05:57.93,0:06:00.05,Default,,0000,0000,0000,,Jest istotną i powszechną częścią Dialogue: 0,0:06:00.05,0:06:01.94,Default,,0000,0000,0000,,otaczającego nas świata, Dialogue: 0,0:06:01.94,0:06:03.46,Default,,0000,0000,0000,,a naukowcy odkrywają Dialogue: 0,0:06:03.46,0:06:05.94,Default,,0000,0000,0000,,setki takich manipulatorów, Dialogue: 0,0:06:05.94,0:06:08.38,Default,,0000,0000,0000,,co więcej, zaczynają rozumieć, Dialogue: 0,0:06:08.38,0:06:12.44,Default,,0000,0000,0000,,jak te stworzenia kontrolują żywicieli. Dialogue: 0,0:06:12.44,0:06:14.96,Default,,0000,0000,0000,,To jeden z moich ulubionych przykładów. Dialogue: 0,0:06:14.96,0:06:17.42,Default,,0000,0000,0000,,Ampulex compressa, Dialogue: 0,0:06:17.42,0:06:19.64,Default,,0000,0000,0000,,osa szmaragdowa. Dialogue: 0,0:06:19.64,0:06:21.94,Default,,0000,0000,0000,,Powszechnie wiadomo, Dialogue: 0,0:06:21.94,0:06:23.58,Default,,0000,0000,0000,,że osa szmaragdowa Dialogue: 0,0:06:23.58,0:06:25.38,Default,,0000,0000,0000,,z zapłodnionymi jajami, Dialogue: 0,0:06:25.38,0:06:27.84,Default,,0000,0000,0000,,szuka karalucha. Dialogue: 0,0:06:27.84,0:06:29.04,Default,,0000,0000,0000,,Gdy go znajdzie, Dialogue: 0,0:06:29.04,0:06:31.25,Default,,0000,0000,0000,,wbija w niego żądło, \Nktóre jest też Dialogue: 0,0:06:31.25,0:06:32.70,Default,,0000,0000,0000,,organem czuciowym. Dialogue: 0,0:06:32.70,0:06:35.37,Default,,0000,0000,0000,,Odkryto to trzy tygodnie temu. Dialogue: 0,0:06:35.37,0:06:37.68,Default,,0000,0000,0000,,Żądło, jako organ czuciowy, Dialogue: 0,0:06:37.68,0:06:39.47,Default,,0000,0000,0000,,ma małe guzki czuciowe, Dialogue: 0,0:06:39.47,0:06:42.03,Default,,0000,0000,0000,,pozwalające wyczuć \Ncharakterystyczną fakturę Dialogue: 0,0:06:42.03,0:06:44.13,Default,,0000,0000,0000,,mózgu karalucha. Dialogue: 0,0:06:44.13,0:06:47.17,Default,,0000,0000,0000,,Niczym osoba \Nślepo grzebiąca w torbie, Dialogue: 0,0:06:47.17,0:06:49.65,Default,,0000,0000,0000,,znajduje mózg i wstrzykuje jad Dialogue: 0,0:06:49.65,0:06:53.85,Default,,0000,0000,0000,,do dwóch konkretnych\Nzwojów nerwowych. Dialogue: 0,0:06:53.85,0:06:56.94,Default,,0000,0000,0000,,Izraelscy naukowcy,\NFrederic Libersat i Ram Gal, Dialogue: 0,0:06:56.94,0:07:00.66,Default,,0000,0000,0000,,odkryli, że jad to \Nszczególna broń chemiczna. Dialogue: 0,0:07:00.66,0:07:03.20,Default,,0000,0000,0000,,Nie zabija i nie otumania karalucha. Dialogue: 0,0:07:03.20,0:07:05.33,Default,,0000,0000,0000,,Karaluch mógłby odejść, Dialogue: 0,0:07:05.33,0:07:08.36,Default,,0000,0000,0000,,odlecieć lub uciec,\Ngdyby chciał, Dialogue: 0,0:07:08.36,0:07:10.23,Default,,0000,0000,0000,,ale nie chce, Dialogue: 0,0:07:10.23,0:07:13.61,Default,,0000,0000,0000,,bo jad odbiera mu\Nmotywację, by się ruszyć Dialogue: 0,0:07:13.61,0:07:14.72,Default,,0000,0000,0000,,i to wszystko. Dialogue: 0,0:07:14.72,0:07:18.43,Default,,0000,0000,0000,,Osa eliminuje możliwość\N"ucieczka przed niebezpieczeństwem" Dialogue: 0,0:07:18.43,0:07:20.27,Default,,0000,0000,0000,,w systemie operacyjnym karalucha Dialogue: 0,0:07:20.27,0:07:23.50,Default,,0000,0000,0000,,i, trzymając za czułek,\Nprowadzi bezsilną ofiarę Dialogue: 0,0:07:23.50,0:07:25.62,Default,,0000,0000,0000,,do swojego gniazda, Dialogue: 0,0:07:25.62,0:07:28.25,Default,,0000,0000,0000,,jakby wyprowadzała psa. Dialogue: 0,0:07:28.25,0:07:29.93,Default,,0000,0000,0000,,W gnieździe następuje złożenie jaj, Dialogue: 0,0:07:29.93,0:07:32.21,Default,,0000,0000,0000,,wyklucie, pożarcie żywcem,\Nrozerwanie ciała, Dialogue: 0,0:07:32.21,0:07:34.40,Default,,0000,0000,0000,,i tak dalej, znacie schemat. Dialogue: 0,0:07:34.40,0:07:37.63,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) (Brawa) Dialogue: 0,0:07:37.63,0:07:40.51,Default,,0000,0000,0000,,Moim zdaniem, po użądleniu Dialogue: 0,0:07:40.51,0:07:42.51,Default,,0000,0000,0000,,karaluch nie jest już karaluchem. Dialogue: 0,0:07:42.51,0:07:44.86,Default,,0000,0000,0000,,Bardziej jest przedłużeniem osy, Dialogue: 0,0:07:44.86,0:07:47.70,Default,,0000,0000,0000,,tak jak świerszcz \Nbył przedłużeniem drucieńca. Dialogue: 0,0:07:47.72,0:07:50.52,Default,,0000,0000,0000,,Ci żywiciele \Nnie przeżyją, nie rozmnożą się. Dialogue: 0,0:07:50.52,0:07:52.32,Default,,0000,0000,0000,,Kontrolują swój los nie bardziej, Dialogue: 0,0:07:52.32,0:07:54.10,Default,,0000,0000,0000,,niż mój samochód. Dialogue: 0,0:07:54.10,0:07:55.60,Default,,0000,0000,0000,,Gdy pasożyt jest w środku, Dialogue: 0,0:07:55.60,0:07:58.17,Default,,0000,0000,0000,,żywiciel nie ma nic do powiedzenia. Dialogue: 0,0:07:58.17,0:07:59.48,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście ludziom Dialogue: 0,0:07:59.48,0:08:01.51,Default,,0000,0000,0000,,manipulacja nie jest obca. Dialogue: 0,0:08:01.51,0:08:03.87,Default,,0000,0000,0000,,Używkami zmieniamy chemię mózgu Dialogue: 0,0:08:03.87,0:08:05.00,Default,,0000,0000,0000,,i nastroje Dialogue: 0,0:08:05.00,0:08:09.02,Default,,0000,0000,0000,,i czym są spory, \Nreklamy czy wielkie idee, Dialogue: 0,0:08:09.02,0:08:12.73,Default,,0000,0000,0000,,jak nie próbą \Nwpłynięcia na czyjś umysł? Dialogue: 0,0:08:12.73,0:08:14.25,Default,,0000,0000,0000,,Nasze próby manipulacji Dialogue: 0,0:08:14.25,0:08:16.03,Default,,0000,0000,0000,,są prymitywne i nieudolne Dialogue: 0,0:08:16.03,0:08:19.13,Default,,0000,0000,0000,,w porównaniu z dopracowanymi\Nmetodami pasożytów. Dialogue: 0,0:08:19.13,0:08:21.52,Default,,0000,0000,0000,,Don Draper chciałby być tak wytworny Dialogue: 0,0:08:21.52,0:08:25.44,Default,,0000,0000,0000,,i dokładny jak osa szmaragdowa. Dialogue: 0,0:08:26.48,0:08:30.22,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie to sprawia, że pasożyty Dialogue: 0,0:08:30.22,0:08:33.00,Default,,0000,0000,0000,,są tak złowieszcze i fascynujące. Dialogue: 0,0:08:33.00,0:08:36.88,Default,,0000,0000,0000,,Kładziemy tak duży nacisk\Nna wolną wolę i niezależność, Dialogue: 0,0:08:36.89,0:08:39.74,Default,,0000,0000,0000,,że odebranie ich przez niewidoczne siły Dialogue: 0,0:08:39.75,0:08:42.92,Default,,0000,0000,0000,,budzi najgłębsze społeczne lęki. Dialogue: 0,0:08:42.92,0:08:45.37,Default,,0000,0000,0000,,Orwellowskie dystopie,\Nzagadkowe intrygi Dialogue: 0,0:08:45.37,0:08:47.94,Default,,0000,0000,0000,,i czarne charaktery\Nkontrolujące umysły, Dialogue: 0,0:08:47.94,0:08:50.25,Default,,0000,0000,0000,,pełno ich w mrocznej literaturze, Dialogue: 0,0:08:50.25,0:08:54.53,Default,,0000,0000,0000,,ale w naturze zdarzają się cały czas. Dialogue: 0,0:08:55.05,0:08:57.68,Default,,0000,0000,0000,,Co prowadzi do oczywistego Dialogue: 0,0:08:57.68,0:08:59.68,Default,,0000,0000,0000,,i niepokojącego pytania: Dialogue: 0,0:08:59.68,0:09:01.19,Default,,0000,0000,0000,,Czy istnieją mroczne, Dialogue: 0,0:09:01.19,0:09:03.34,Default,,0000,0000,0000,,złowieszcze pasożyty, które wpływają Dialogue: 0,0:09:03.34,0:09:05.23,Default,,0000,0000,0000,,na nasze zachowania bez naszej wiedzy, Dialogue: 0,0:09:05.23,0:09:08.23,Default,,0000,0000,0000,,poza NSA?\N(Agencja Bezpieczeństwa Krajowego USA) Dialogue: 0,0:09:08.23,0:09:09.97,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli są... Dialogue: 0,0:09:09.97,0:09:13.33,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) (Brawa) Dialogue: 0,0:09:13.33,0:09:16.21,Default,,0000,0000,0000,,Mam czerwoną kropkę\Nna czole, prawda? Dialogue: 0,0:09:16.21,0:09:18.18,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:09:18.18,0:09:21.13,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli istnieją, \Nto jest ich kandydat. Dialogue: 0,0:09:21.13,0:09:24.41,Default,,0000,0000,0000,,Toxoplasma gondii, w skrócie "Toxo", Dialogue: 0,0:09:24.41,0:09:25.100,Default,,0000,0000,0000,,bo przerażający stwór Dialogue: 0,0:09:25.100,0:09:28.21,Default,,0000,0000,0000,,zasługuje na słodkie przezwisko. Dialogue: 0,0:09:28.21,0:09:30.49,Default,,0000,0000,0000,,Toxoplasma infekuje ssaki, Dialogue: 0,0:09:30.49,0:09:31.97,Default,,0000,0000,0000,,z wielu gatunków, Dialogue: 0,0:09:31.97,0:09:35.05,Default,,0000,0000,0000,,ale tylko w kotach\Nrozmnaża się płciowo. Dialogue: 0,0:09:35.05,0:09:37.81,Default,,0000,0000,0000,,Naukowcy, jak \NJoanne Webster, wykazali, Dialogue: 0,0:09:37.81,0:09:40.00,Default,,0000,0000,0000,,że Toxoplasma infekuje szczura lub mysz Dialogue: 0,0:09:40.00,0:09:43.47,Default,,0000,0000,0000,,i zmienia gryzonia \Nw rakietę wycelowaną w kota. Dialogue: 0,0:09:43.47,0:09:46.55,Default,,0000,0000,0000,,Gdy zainfekowany szczur\Npoczuje urzekający zapach Dialogue: 0,0:09:46.55,0:09:47.77,Default,,0000,0000,0000,,kocich sików, Dialogue: 0,0:09:47.77,0:09:50.49,Default,,0000,0000,0000,,idzie do źródła zapachu, Dialogue: 0,0:09:50.49,0:09:54.41,Default,,0000,0000,0000,,zamiast rozsądniej\Nw odwrotną stronę. Dialogue: 0,0:09:54.41,0:09:56.95,Default,,0000,0000,0000,,Kot je szczura. \NToxoplasma uprawia seks. Dialogue: 0,0:09:56.95,0:09:59.82,Default,,0000,0000,0000,,Klasyczna opowieść \N"Jedz, módl się, kochaj" Dialogue: 0,0:09:59.82,0:10:04.49,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) (Brawa) Dialogue: 0,0:10:07.51,0:10:10.71,Default,,0000,0000,0000,,Jesteście hojni i życzliwi. Dialogue: 0,0:10:10.71,0:10:13.30,Default,,0000,0000,0000,,Cześć Elizabeth, świetna prelekcja. Dialogue: 0,0:10:13.30,0:10:17.82,Default,,0000,0000,0000,,W jaki sposób pasożyt\Nkontroluje żywiciela? Dialogue: 0,0:10:17.82,0:10:19.20,Default,,0000,0000,0000,,Nie wiemy dokładnie. Dialogue: 0,0:10:19.20,0:10:20.88,Default,,0000,0000,0000,,Toxoplasma wydziela enzym, Dialogue: 0,0:10:20.88,0:10:22.88,Default,,0000,0000,0000,,który produkuje dopaminę, substancję Dialogue: 0,0:10:22.88,0:10:24.69,Default,,0000,0000,0000,,związaną z nagrodą i motywacją. Dialogue: 0,0:10:24.69,0:10:27.12,Default,,0000,0000,0000,,Ta dociera do pewnych\Nczęści mózgu gryzonia, Dialogue: 0,0:10:27.12,0:10:29.59,Default,,0000,0000,0000,,też do tych związanych z\Nseksualnym podnieceniem. Dialogue: 0,0:10:29.59,0:10:31.79,Default,,0000,0000,0000,,Ale nadal nie jest jasne, Dialogue: 0,0:10:31.79,0:10:33.63,Default,,0000,0000,0000,,jak dopasować fragmenty układanki. Dialogue: 0,0:10:33.63,0:10:35.93,Default,,0000,0000,0000,,Wiemy natomiast, że jest to Dialogue: 0,0:10:35.93,0:10:37.32,Default,,0000,0000,0000,,pojedyncza komórka. Dialogue: 0,0:10:37.32,0:10:38.69,Default,,0000,0000,0000,,Bez układu nerwowego. Dialogue: 0,0:10:38.69,0:10:39.82,Default,,0000,0000,0000,,Bez świadomości. Dialogue: 0,0:10:39.82,0:10:41.12,Default,,0000,0000,0000,,Nawet bez ciała. Dialogue: 0,0:10:41.12,0:10:43.75,Default,,0000,0000,0000,,Ale potrafi manipulować ssakiem? Dialogue: 0,0:10:43.75,0:10:45.17,Default,,0000,0000,0000,,My jesteśmy ssakami. Dialogue: 0,0:10:45.17,0:10:47.61,Default,,0000,0000,0000,,I to bardziej \Ninteligentnymi niż szczur, Dialogue: 0,0:10:47.61,0:10:50.13,Default,,0000,0000,0000,,ale nasze mózgi mają tę samą strukturę, Dialogue: 0,0:10:50.13,0:10:51.52,Default,,0000,0000,0000,,identyczne typy komórek, Dialogue: 0,0:10:51.52,0:10:53.11,Default,,0000,0000,0000,,te same związki chemiczne Dialogue: 0,0:10:53.11,0:10:55.43,Default,,0000,0000,0000,,i te same pasożyty. Dialogue: 0,0:10:55.43,0:10:57.78,Default,,0000,0000,0000,,Liczby są różne, \Nale według niektórych, Dialogue: 0,0:10:57.78,0:10:59.74,Default,,0000,0000,0000,,co trzecia osoba na świecie Dialogue: 0,0:10:59.74,0:11:02.22,Default,,0000,0000,0000,,ma pierwotniaka Toxoplasma w mózgu. Dialogue: 0,0:11:02.22,0:11:05.34,Default,,0000,0000,0000,,Zwykle nie prowadzi to\Ndo wyraźnej choroby. Dialogue: 0,0:11:05.34,0:11:07.22,Default,,0000,0000,0000,,Pasożyt przez długi czas Dialogue: 0,0:11:07.22,0:11:09.40,Default,,0000,0000,0000,,jest uśpiony. Dialogue: 0,0:11:09.40,0:11:11.44,Default,,0000,0000,0000,,Ale są pewne dowody, Dialogue: 0,0:11:11.44,0:11:14.47,Default,,0000,0000,0000,,że nosiciele uzyskują\Nnieco inne wyniki Dialogue: 0,0:11:14.47,0:11:17.20,Default,,0000,0000,0000,,w testach osobowościowych,\Nniż pozostali, Dialogue: 0,0:11:17.20,0:11:19.69,Default,,0000,0000,0000,,że mają większe ryzyko\Nwypadku samochodowego Dialogue: 0,0:11:19.69,0:11:22.29,Default,,0000,0000,0000,,i że osoby cierpiące na schizofrenię Dialogue: 0,0:11:22.29,0:11:24.84,Default,,0000,0000,0000,,są bardziej narażone na zakażenie. Dialogue: 0,0:11:24.84,0:11:27.02,Default,,0000,0000,0000,,Dowody są nadal\Nnierozstrzygające, Dialogue: 0,0:11:27.02,0:11:29.37,Default,,0000,0000,0000,,nawet badacze pierwotniaka Toxoplasma Dialogue: 0,0:11:29.37,0:11:31.71,Default,,0000,0000,0000,,są podzieleni w kwestii tego, czy pasożyt Dialogue: 0,0:11:31.71,0:11:33.75,Default,,0000,0000,0000,,faktycznie wpływa na nasze zachowania. Dialogue: 0,0:11:33.75,0:11:36.41,Default,,0000,0000,0000,,Znając powszechność manipulacji, Dialogue: 0,0:11:36.41,0:11:38.26,Default,,0000,0000,0000,,jest mało prawdopodobne, Dialogue: 0,0:11:38.26,0:11:39.91,Default,,0000,0000,0000,,żeby ludzie byli\Njedynym gatunkiem, Dialogue: 0,0:11:39.91,0:11:42.85,Default,,0000,0000,0000,,który nie jest infekowany\Nw podobny sposób. Dialogue: 0,0:11:42.85,0:11:47.25,Default,,0000,0000,0000,,Ta zdolność do ciągłego weryfikowania Dialogue: 0,0:11:47.25,0:11:50.00,Default,,0000,0000,0000,,naszego sposobu \Nmyślenia o świecie Dialogue: 0,0:11:50.00,0:11:51.82,Default,,0000,0000,0000,,sprawia, że pasożyty są niesamowite. Dialogue: 0,0:11:51.82,0:11:54.87,Default,,0000,0000,0000,,Stale zachęcają nas do \Npatrzenia na świat z innej strony Dialogue: 0,0:11:54.87,0:11:57.04,Default,,0000,0000,0000,,i pytania, czy zachowania,\Nktóre widzimy, Dialogue: 0,0:11:57.04,0:11:58.53,Default,,0000,0000,0000,,proste i oczywiste Dialogue: 0,0:11:58.53,0:12:00.06,Default,,0000,0000,0000,,czy zaskakujące i niezrozumiałe, Dialogue: 0,0:12:00.06,0:12:02.15,Default,,0000,0000,0000,,nie wynikają z działań jednostek Dialogue: 0,0:12:02.15,0:12:03.100,Default,,0000,0000,0000,,zgodnie z ich własną wolą, Dialogue: 0,0:12:03.100,0:12:08.49,Default,,0000,0000,0000,,ale z tego, że są przez coś kontrolowane. Dialogue: 0,0:12:08.49,0:12:10.52,Default,,0000,0000,0000,,Chociaż sama myśl jest niepokojąca, Dialogue: 0,0:12:10.52,0:12:13.44,Default,,0000,0000,0000,,a zwyczaje pasożytów są dość makabryczne, Dialogue: 0,0:12:13.44,0:12:15.23,Default,,0000,0000,0000,,sposób, w jaki nas zaskakują Dialogue: 0,0:12:15.23,0:12:18.41,Default,,0000,0000,0000,,czyni je równie \Nwspaniałymi i charyzmatycznymi, Dialogue: 0,0:12:18.41,0:12:21.77,Default,,0000,0000,0000,,co niejedna panda, motyl czy delfin. Dialogue: 0,0:12:21.77,0:12:23.99,Default,,0000,0000,0000,,Na końcu "O powstawaniu gatunków", Dialogue: 0,0:12:23.99,0:12:26.98,Default,,0000,0000,0000,,Karol Darwin pisze \No majestatyczności życia, Dialogue: 0,0:12:26.98,0:12:29.63,Default,,0000,0000,0000,,o niezliczonych \Nformach najpiękniejszych Dialogue: 0,0:12:29.63,0:12:31.06,Default,,0000,0000,0000,,i najwspanialszych. Dialogue: 0,0:12:31.06,0:12:33.64,Default,,0000,0000,0000,,Lubię wyobrażać sobie,\Nże miał również na myśli Dialogue: 0,0:12:33.64,0:12:36.82,Default,,0000,0000,0000,,tasiemca, który sprawia,\Nże solowce stają się towarzyskie, Dialogue: 0,0:12:36.82,0:12:40.07,Default,,0000,0000,0000,,lub osy wyprowadzające\Nkaraluchy na spacery. Dialogue: 0,0:12:40.07,0:12:43.22,Default,,0000,0000,0000,,Ale być może \Nprzemawiają przeze mnie pasożyty. Dialogue: 0,0:12:43.22,0:12:44.95,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję. Dialogue: 0,0:12:44.95,0:12:54.81,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)