WEBVTT

00:00:00.645 --> 00:00:03.196
Een kudde gnoes, een school vissen,

00:00:03.196 --> 00:00:04.825
een zwerm vogels.

00:00:04.825 --> 00:00:07.183
Veel dieren vormen grote groepen,

00:00:07.183 --> 00:00:10.599
die tot de mooiste spektakels 
in de natuur behoren.

00:00:10.599 --> 00:00:13.371
Maar waarom vormen deze groepen zich?

00:00:13.371 --> 00:00:15.098
Vaak luidt het antwoord:

00:00:15.098 --> 00:00:17.924
groepen zijn veiliger, 
ze jagen met de groep,

00:00:17.924 --> 00:00:20.420
of ze verzamelen zich om te paren.

00:00:20.420 --> 00:00:23.255
Hoewel deze verklaringen vaak kloppen,

00:00:23.255 --> 00:00:26.148
gaan ze uit van de aanname

00:00:26.148 --> 00:00:29.405
dat de dieren hun acties 
onder controle hebben,

00:00:29.405 --> 00:00:31.716
en controle over hun lichaam.

00:00:31.716 --> 00:00:34.863
En dat is vaak niet het geval.

NOTE Paragraph

00:00:35.223 --> 00:00:38.147
Dit is Artemia, een pekelkreeftje.

00:00:38.147 --> 00:00:40.911
Je kent ze waarschijnlijk 
beter als "Sea-Monkeys".

00:00:40.911 --> 00:00:43.631
Ze zijn klein en leven normaliter alleen,

00:00:43.631 --> 00:00:45.983
maar ze kunnen zich verzamelen
in grote, rode zwermen,

00:00:45.983 --> 00:00:48.230
die zich meters wijd uitstrekken.

00:00:48.230 --> 00:00:51.320
Deze vormen zich vanwege een parasiet.

00:00:51.320 --> 00:00:54.006
Deze kreeftjes zijn geïnfecteerd 
door een lintworm.

00:00:54.006 --> 00:00:56.257
Een lintworm is
een lange, levende darm

00:00:56.257 --> 00:00:59.275
met beneden geslachtsorganen
en boven een mond.

00:00:59.275 --> 00:01:02.180
Als freelance journalist kan ik 
me daar wat bij voorstellen.

00:01:02.180 --> 00:01:03.835
(Gelach)

00:01:03.835 --> 00:01:06.743
De lintworm steelt voedingsstoffen 
van het pekelkreeftje,

00:01:06.743 --> 00:01:08.870
maar het doet ook andere dingen.

00:01:08.870 --> 00:01:10.950
Hij castreert het kreeftje,

00:01:10.950 --> 00:01:15.158
hij verandert hun kleur 
van transparant naar bloedrood.

00:01:15.158 --> 00:01:16.674
Hij laat ze langer leven.

00:01:16.674 --> 00:01:19.031
En zoals bioloog Nicolas Rode 
heeft ontdekt:

00:01:19.031 --> 00:01:22.390
hij zorgt ervoor dat ze 
in groepen gaan zwemmen.

00:01:22.390 --> 00:01:25.842
Waarom? Omdat de lintworm, 
net als veel andere parasieten,

00:01:25.842 --> 00:01:29.713
een gecompliceerde levenscyclus heeft, 
met veel verschillende gastheren.

00:01:29.713 --> 00:01:32.401
De kreeftjes zijn slechts 
één stap op zijn weg.

00:01:32.401 --> 00:01:36.653
Zijn eindbestemming is dit: 
de Europese flamingo.

00:01:36.653 --> 00:01:39.805
De lintworm kan zich alleen 
voortplanten in de flamingo,

00:01:39.805 --> 00:01:42.964
dus om daar te komen, 
manipuleert hij de kreeftjes

00:01:42.964 --> 00:01:46.185
om die opvallend gekleurde 
groepen te vormen

00:01:46.185 --> 00:01:49.117
die een flamingo makkelijk kan zien

00:01:49.117 --> 00:01:50.799
en opeten.

00:01:50.799 --> 00:01:53.263
Dat is het geheim 
achter de Artemia-zwermen.

00:01:53.263 --> 00:01:55.426
Ze zijn niet sociaal vanuit eigen wil,

00:01:55.426 --> 00:01:57.502
maar omdat ze bestuurd worden.

00:01:57.502 --> 00:02:01.066
Het is geen veiligheid in een groep 
maar juist het tegenovergestelde.

00:02:01.066 --> 00:02:03.946
De lintworm kaapt hun 
hersenen en lichamen

00:02:03.946 --> 00:02:06.092
en verandert hen in een voertuig

00:02:06.092 --> 00:02:09.459
om zichzelf in een flamingo te krijgen.

NOTE Paragraph

00:02:09.459 --> 00:02:13.435
Hier is nog een voorbeeld 
van parasitaire manipulatie.

00:02:13.435 --> 00:02:16.391
Dit is een suicidale krekel.

00:02:16.391 --> 00:02:18.745
Deze krekel heeft de larven ingeslikt

00:02:18.745 --> 00:02:21.588
van een Nematomorpha, 
ofwel paardehaarworm.

00:02:21.588 --> 00:02:24.134
De worm is in de krekel 
volwassen geworden,

00:02:24.134 --> 00:02:26.782
maar kan zich enkel in water voortplanten.

00:02:26.782 --> 00:02:29.000
Daar komt hij, door eiwitten af te geven

00:02:29.000 --> 00:02:31.188
die het brein van de krekel verwarren,

00:02:31.188 --> 00:02:33.702
waardoor zijn gedrag 
onvoorspelbaar wordt.

00:02:33.702 --> 00:02:36.536
Wanneer de krekel 
in de buurt komt van water,

00:02:36.536 --> 00:02:39.543
dan springt hij erin en verdrinkt,

00:02:39.543 --> 00:02:41.548
en de worm wurmt zich

00:02:41.548 --> 00:02:43.734
uit zijn suïcidale lijk .

00:02:44.764 --> 00:02:48.367
Krekels zijn hartstikke ruim. 
Wie had dat gedacht?

NOTE Paragraph

00:02:48.367 --> 00:02:51.582
De lintworm en de paardehaarworm 
zijn niet de enigen.

00:02:51.582 --> 00:02:53.302
Ze behoren tot een hele stoet

00:02:53.302 --> 00:02:55.379
gedachten-controlerende parasieten:

00:02:55.379 --> 00:02:58.998
schimmels, virussen, wormen, insecten...

00:02:58.998 --> 00:03:01.901
allen gespecialiseerd in het 
ondermijnen en overwinnen

00:03:01.901 --> 00:03:04.110
van de vrije wil van hun gastheer.

00:03:04.110 --> 00:03:06.077
Ik raakte bekend
met deze levenswijze

00:03:06.077 --> 00:03:08.222
door David Attenborough's 
"Trials of Life",

00:03:08.222 --> 00:03:09.867
ongeveer 20 jaar geleden,

00:03:09.867 --> 00:03:11.764
en later door het prachtige boek

00:03:11.764 --> 00:03:14.438
"Parasite Rex" 
van mijn vriend Carl Zimmer.

00:03:14.438 --> 00:03:16.721
Sindsdien schrijf ik over deze wezens.

00:03:16.721 --> 00:03:19.432
Weinig biologische onderwerpen 
fascineren mij meer.

00:03:19.432 --> 00:03:23.098
Alsof de parasieten mijn brein 
hebben overgenomen.

00:03:23.098 --> 00:03:27.177
Ze zijn tenslotte onweerstaanbaar 
en geweldig macaber.

00:03:27.177 --> 00:03:30.223
Over parasieten schrijf je 
in termen als

00:03:30.223 --> 00:03:33.519
"levend opgegeten" en 
"uit zijn lichaam gebarsten".

00:03:33.519 --> 00:03:34.676
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:03:34.676 --> 00:03:36.616
Maar het is meer dan enkel dat.

00:03:36.616 --> 00:03:40.687
Zoals elke schrijver ben ik 
verzot op verhalen.

00:03:40.687 --> 00:03:42.400
Parasieten nodigen ons uit

00:03:42.400 --> 00:03:45.400
verder te kijken dan 
voor de hand liggende verhalen.

00:03:45.400 --> 00:03:48.330
Hun wereld zit vol verhaalwendingen

00:03:48.330 --> 00:03:51.267
en onverwachte verklaringen.

00:03:51.267 --> 00:03:52.763
Waarom, bijvoorbeeld,

00:03:52.763 --> 00:03:55.675
begint deze rups 
agressief te slingeren

00:03:55.675 --> 00:03:58.413
als er een ander insect in de buurt komt

00:03:58.413 --> 00:04:02.198
van de rups zelf of de witte poppen 
waarover hij waakt?

00:04:02.198 --> 00:04:05.374
Beschermt hij zijn broers en zussen?

00:04:05.374 --> 00:04:06.823
Neen.

00:04:06.823 --> 00:04:08.280
Deze rups is aangevallen

00:04:08.280 --> 00:04:11.499
door een parasitaire wesp 
die eitjes in hem heeft gelegd.

00:04:11.499 --> 00:04:12.853
Direct uit het ei

00:04:12.853 --> 00:04:14.747
aten de jonge wespen 
de rups levend op,

00:04:14.747 --> 00:04:16.538
waarna ze uit zijn lichaam barstten.

00:04:16.538 --> 00:04:18.193
Zie je wat ik bedoel?

00:04:18.193 --> 00:04:21.031
Nu, de rups is niet dood.

00:04:21.031 --> 00:04:23.426
Sommige wespen bleven achter

00:04:23.426 --> 00:04:27.033
en dwongen hem hun broers 
en zussen te beschermen,

00:04:27.033 --> 00:04:30.477
die aan het volgroeien zijn
in die cocons.

00:04:30.477 --> 00:04:34.026
Deze rups is een 
headbangende zombie-lijfwacht

00:04:34.026 --> 00:04:35.817
die het nageslacht beschermt

00:04:35.817 --> 00:04:38.039
van zijn eigen moordenaars!

NOTE Paragraph

00:04:38.039 --> 00:04:41.535
(Gelach)
(Applaus)

NOTE Paragraph

00:04:41.535 --> 00:04:45.830
We hebben heel wat te bespreken. 
Ik heb maar 13 minuten. (Gelach)

NOTE Paragraph

00:04:45.830 --> 00:04:49.489
Sommigen van jullie putten 
momenteel vast troost

00:04:49.489 --> 00:04:52.549
uit de gedachte dat deze wezens 
curiositeiten zijn,

00:04:52.549 --> 00:04:54.050
uitzonderingen.

00:04:54.050 --> 00:04:55.870
Die opvatting is begrijpelijk.

00:04:55.870 --> 00:04:57.808
Parasieten zijn immers erg klein

00:04:57.808 --> 00:04:59.808
en zitten een groot deel van de tijd

00:04:59.808 --> 00:05:02.252
in het lichaam van andere wezens.

00:05:02.252 --> 00:05:04.423
Ze zijn makkelijk over het hoofd te zien,

00:05:04.423 --> 00:05:06.898
maar dat betekent niet 
dat ze niet belangrijk zijn.

00:05:06.898 --> 00:05:09.103
Een paar jaar geleden 
nam Kevin Lafferty

00:05:09.103 --> 00:05:12.472
een groep wetenschappers mee 
naar drie Californische riviermondingen

00:05:12.472 --> 00:05:14.110
waar ze zo'n beetje alles

00:05:14.110 --> 00:05:16.155
maten, wogen, ontleedden 
en optekenden.

00:05:16.155 --> 00:05:20.663
Ze ontdekten er parasieten in overvloed.

00:05:20.663 --> 00:05:22.883
Bijzonder veel aanwezig waren zuigwormen,

00:05:22.883 --> 00:05:25.503
minuscule wormpjes 
die hun gastheer castreren,

00:05:25.503 --> 00:05:27.899
zoals deze ongelukkige slak.

00:05:27.899 --> 00:05:30.788
Eén enkele zuigworm 
is microscopisch klein,

00:05:30.788 --> 00:05:35.203
maar gezamenlijk wogen ze evenveel 
als alle vissen in de riviermondingen

00:05:35.203 --> 00:05:38.480
en drie tot negen keer 
meer dan alle vogels.

00:05:38.480 --> 00:05:41.874
En herinner je je de paardestaartworm, 
die van de krekels?

00:05:41.874 --> 00:05:46.105
De Japanse wetenschapper Takuya Sato 
ontdekte in een bepaald stroompje

00:05:46.111 --> 00:05:49.992
dat deze parasieten zoveel krekels 
en sprinkhanen het water in dreven

00:05:49.992 --> 00:05:55.000
dat de verdronken insecten zo'n 60% 
van het dieet van de lokale forel vormden.

00:05:55.000 --> 00:05:57.928
Manipulatie is geen curiositeit.

00:05:57.928 --> 00:06:01.928
Het is een essentieel onderdeel 
van de wereld om ons heen.

00:06:01.939 --> 00:06:05.950
Wetenschappers vonden honderden 
voorbeelden van dergelijke manipulators.

00:06:05.950 --> 00:06:08.379
Spannender nog: 
ze beginnen te begrijpen

00:06:08.379 --> 00:06:12.437
hóe deze dieren 
hun gastheer beheersen.

NOTE Paragraph

00:06:12.437 --> 00:06:14.961
Dit is een van mijn favoriete voorbeelden.

00:06:14.961 --> 00:06:17.418
Dit is Ampulex compressa,

00:06:17.418 --> 00:06:19.650
de 'kakkerlakkendoder',

00:06:19.650 --> 00:06:21.936
en het is een universele waarheid

00:06:21.936 --> 00:06:25.379
dat een kakkerlakkendoder 
in het bezit van bevruchte eieren

00:06:25.379 --> 00:06:27.841
snakt naar een kakkerlak.

00:06:27.841 --> 00:06:29.221
Wanneer ze er een vindt,

00:06:29.221 --> 00:06:31.102
steekt ze hem met een angel

00:06:31.102 --> 00:06:32.701
die ook een tastorgaan is.

00:06:32.701 --> 00:06:35.337
Dit werd drie weken geleden 
bekend gemaakt.

00:06:35.337 --> 00:06:39.471
Deze angel is uitgerust 
met kleine, gevoelige bultjes

00:06:39.471 --> 00:06:44.103
waarmee ze de textuur kan voelen 
van een kakkerlakkenbrein.

00:06:44.103 --> 00:06:47.174
Zoals iemand die blindelings 
iets zoekt in een tas,

00:06:47.174 --> 00:06:49.651
vindt zij het brein 
en injecteert haar gif

00:06:49.651 --> 00:06:53.852
in twee specifieke groepen neuronen.

00:06:53.852 --> 00:06:56.935
De Israëlische wetenschappers 
Frederic Libersat en Ram Gal

00:06:56.935 --> 00:07:00.660
ontdekten dat het gif 
een zeer precies chemisch wapen is.

00:07:00.660 --> 00:07:03.204
Het doodt de kakkerlak niet 
en verdooft hem ook niet.

00:07:03.204 --> 00:07:05.331
De kakkerlak zou kunnen weglopen,

00:07:05.331 --> 00:07:08.356
of vliegen, of rennen, 
mocht hij dat verkiezen,

00:07:08.356 --> 00:07:10.231
maar hij verkiest dat niet

00:07:10.231 --> 00:07:13.611
omdat het gif hem 
de motivatie ontneemt om te lopen

00:07:13.611 --> 00:07:14.725
en enkel dat.

00:07:14.725 --> 00:07:18.131
De wesp zet als het ware 
de 'ontsnappen-van-gevaar'-optie uit

00:07:18.131 --> 00:07:20.271
in het besturingssysteem 
van de kakkerlak,

00:07:20.271 --> 00:07:23.214
waardoor ze in staat is 
om haar hulpeloze slachtoffer

00:07:23.214 --> 00:07:25.615
terug naar haar nest te leiden 
via zijn antennes,

00:07:25.615 --> 00:07:28.254
net als iemand die een hond uitlaat.

00:07:28.254 --> 00:07:30.381
Daar aangekomen 
legt ze er een eitje in,

00:07:30.381 --> 00:07:32.567
het eitje komt uit, 
levend opgegeten, barst uit lichaam,

00:07:32.567 --> 00:07:34.566
Bla, bla, bla, 
je kent het riedeltje

00:07:34.566 --> 00:07:37.626
(Gelach) (Applaus)

NOTE Paragraph

00:07:37.626 --> 00:07:42.506
Nu zou ik beweren dat na die steek 
de kakkerlak geen kakkerlak meer is.

00:07:42.511 --> 00:07:44.901
Hij is meer een verlengstuk van de wesp,

00:07:44.901 --> 00:07:47.634
zoals de krekel dat was 
van de paardestaartworm.

00:07:47.634 --> 00:07:50.679
Deze gastheren kunnen overleven 
en voortplanting wel vergeten.

00:07:50.679 --> 00:07:54.108
Ze hebben evenveel controle 
over hun lot als mijn auto.

00:07:54.108 --> 00:07:58.172
Zodra de parasieten binnen zijn, 
heeft de gastheer niets meer te zeggen.

NOTE Paragraph

00:07:58.172 --> 00:08:01.151
Nu zijn mensen natuurlijk 
wel wat manipulatie gewend.

00:08:01.151 --> 00:08:03.603
Met drugs veranderen wij 
de chemie in onze hersenen

00:08:03.603 --> 00:08:05.004
en onze gemoedstoestanden.

00:08:05.004 --> 00:08:09.024
En ruzies, of advertenties, 
of grote ideeën

00:08:09.024 --> 00:08:12.727
zijn immers ook pogingen 
anderen te beïnvloeden.

00:08:12.727 --> 00:08:15.944
Maar onze pogingen 
zijn grof en klunzig vergeleken

00:08:15.944 --> 00:08:19.127
met de fijnmazige precisie 
van de parasieten.

00:08:19.127 --> 00:08:21.519
Don Draper mocht willen

00:08:21.519 --> 00:08:25.519
dat hij zo elegant en precies was 
als de kakkerlakkendoder.

00:08:26.479 --> 00:08:29.879
Volgens mij is dit 
deels wat parasieten

00:08:29.879 --> 00:08:33.005
zo sinister en boeiend maakt.

00:08:33.005 --> 00:08:36.237
Wij hechten zo sterk 
aan vrije wil en onafhankelijkheid

00:08:36.237 --> 00:08:39.869
dat het idee deze dingen te verliezen 
aan onzichtbare krachten

00:08:39.869 --> 00:08:42.915
onze diepste 
maatschappelijke angsten voedt.

00:08:42.915 --> 00:08:45.418
Orwelliaanse dystopieën, 
duistere complotten

00:08:45.418 --> 00:08:47.782
en gedachten-controlerende 
superschurken

00:08:47.782 --> 00:08:50.490
zijn de stijlfiguren 
van onze donkerste fictie,

00:08:50.490 --> 00:08:54.278
In de natuur speelt dit zich 
echter voortdurend af.

NOTE Paragraph

00:08:55.048 --> 00:08:57.680
Dit roept een voor de hand liggende

00:08:57.680 --> 00:08:59.610
en zorgwekkende vraag op:

00:08:59.610 --> 00:09:01.703
zijn er donkere, 
sinistere parasieten

00:09:01.703 --> 00:09:03.659
die onze gedachten besturen

00:09:03.659 --> 00:09:05.774
zonder dat we dat weten,

00:09:05.774 --> 00:09:08.053
... afgezien van de NSA?

00:09:08.053 --> 00:09:09.760
Als die er inderdaad zijn -

00:09:09.760 --> 00:09:13.326
(Gelach) (Applaus)

00:09:13.326 --> 00:09:15.868
Staat er een rode stip 
op mijn voorhoofd?

00:09:15.868 --> 00:09:18.175
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:09:18.175 --> 00:09:21.135
Als die er zijn 
is dit een goede kandidaat.

00:09:21.135 --> 00:09:24.197
Dit is Toxoplasma gondii, 
oftewel Toxo,

00:09:24.197 --> 00:09:28.206
want het angstaanjagende wezen 
verdient altijd een schattige bijnaam.

00:09:28.206 --> 00:09:31.968
Toxo infecteert een grote 
verscheidenheid aan zoogdieren,

00:09:31.968 --> 00:09:35.047
maar voortplanten lukt hem 
alleen in een kat.

00:09:35.047 --> 00:09:37.808
Wetenschappers als Joanne Webster 
hebben aangetoond

00:09:37.808 --> 00:09:40.531
dat een door Toxo 
geïnfecteerde rat of muis

00:09:40.531 --> 00:09:43.473
in een kat-zoekend projectiel verandert.

00:09:43.473 --> 00:09:47.633
Ruikt de geïnfecteerde rat 
de heerlijke geur van kattenpis,

00:09:47.633 --> 00:09:50.493
dan rent ze in de richting 
van de bron,

00:09:50.493 --> 00:09:54.412
in plaats van wijselijk 
de andere kant op.

00:09:54.412 --> 00:09:56.947
De kat eet de rat. 
Toxo heeft seks...

00:09:56.947 --> 00:09:59.819
...een klassiek voorbeeld 
van Eten, Prooi, Beminnen.

00:09:59.819 --> 00:10:05.807
(Gelach) (Applaus)

NOTE Paragraph

00:10:07.512 --> 00:10:10.714
Jullie zijn erg goedaardige, gulle mensen.

00:10:10.714 --> 00:10:13.299
Hoi Elizabeth, 
ik heb genoten van je talk.

NOTE Paragraph

00:10:13.299 --> 00:10:17.471
Hoe bestuurt de parasiet zijn gastheer 
op deze manier?

00:10:17.471 --> 00:10:19.197
We weten het niet precies.

00:10:19.197 --> 00:10:22.335
We weten dat Toxo een enzym afgeeft 
dat dopamine aanmaakt,

00:10:22.335 --> 00:10:24.690
een stof die motiveert en beloont.

00:10:24.690 --> 00:10:27.341
Hij valt bepaalde delen aan
van het knaagdierbrein,

00:10:27.341 --> 00:10:29.806
waaronder degene gelinkt
aan seksuele opwinding.

00:10:29.806 --> 00:10:33.647
Maar hoe die puzzelstukjes samenpassen, 
is niet direct duidelijk.

00:10:33.647 --> 00:10:37.317
Wel duidelijk is dat deze parasiet 
één enkele cel is.

00:10:37.319 --> 00:10:39.971
Hij heeft geen zenuwstelsel of bewustzijn,

00:10:39.971 --> 00:10:41.603
zelfs geen lichaam.

00:10:41.603 --> 00:10:43.746
Maar het manipuleert een zoogdier?

00:10:43.746 --> 00:10:45.172
Wij zijn zoogdieren.

00:10:45.172 --> 00:10:47.606
Weliswaar intelligenter 
dan een simpele rat,

00:10:47.606 --> 00:10:50.130
maar ons brein heeft 
dezelfde basisstructuur,

00:10:50.130 --> 00:10:51.613
dezelfde soort cellen,

00:10:51.613 --> 00:10:53.311
dezelfde chemicaliën,

00:10:53.311 --> 00:10:55.430
en dezelfde parasieten.

00:10:55.430 --> 00:10:58.448
Schattingen variëren sterk, 
maar volgens sommige cijfers

00:10:58.448 --> 00:11:01.848
heeft een op drie mensen in de wereld 
Toxo in hun brein.

00:11:01.851 --> 00:11:05.339
Normaliter veroorzaakt dit 
geen duidelijke ziekte.

00:11:05.339 --> 00:11:09.320
De parasiet verblijft geruime tijd 
in een sluimertoestand.

00:11:09.320 --> 00:11:12.953
Maar er zijn ook aanwijzingen 
dat dragers van de parasiet

00:11:12.953 --> 00:11:17.142
lichtelijk anders scoren op 
persoonlijkheidstests dan andere mensen,

00:11:17.142 --> 00:11:19.586
ze wat eerder een auto-ongeluk krijgen,

00:11:19.586 --> 00:11:22.449
en er zijn ook aanwijzingen 
dat mensen met schizofrenie

00:11:22.449 --> 00:11:24.835
meer kans hebben geïnfecteerd zijn.

00:11:24.835 --> 00:11:27.158
Ik vind dit bewijs nog niet overtuigend,

00:11:27.158 --> 00:11:29.039
en zelfs onder Toxo-onderzoekers

00:11:29.039 --> 00:11:31.539
is er onenigheid over of de parasiet

00:11:31.539 --> 00:11:33.584
ons gedrag echt kan beïnvloeden.

00:11:33.584 --> 00:11:36.843
Maar gezien de alomtegenwoordigheid 
van dit soort manipulaties,

00:11:36.843 --> 00:11:39.018
zou het volstrekt onwaarschijnlijk zijn

00:11:39.018 --> 00:11:42.853
dat mensen als enige diersoort 
ongevoelig hiervoor zijn.

NOTE Paragraph

00:11:42.853 --> 00:11:46.126
Volgens mij is hun vermogen

00:11:46.126 --> 00:11:49.843
om onze manier van denken 
over de wereld te ondermijnen

00:11:49.843 --> 00:11:51.660
wat parasieten zo geweldig maakt.

00:11:51.660 --> 00:11:54.839
Ze sporen ons voortdurend aan 
de natuur anders te bekijken,

00:11:54.839 --> 00:11:56.940
en te vragen of 
waargenomen gedragingen --

00:11:56.940 --> 00:12:00.177
simpel en duidelijk 
of verbijsterend en onbegrijpelijk --

00:12:00.177 --> 00:12:02.216
in plaats van het resultaat

00:12:02.216 --> 00:12:04.508
van individuen die 
hun eigen keuzes maken,

00:12:04.508 --> 00:12:08.478
plaatsvinden onder invloed 
van iets anders.

00:12:08.478 --> 00:12:10.708
Dat idee is misschien verontrustend,

00:12:10.708 --> 00:12:13.081
en de gewoonten van 
parasieten weerzinwekkend,

00:12:13.081 --> 00:12:15.503
maar deze capaciteit 
om ons te verrassen

00:12:15.503 --> 00:12:18.808
maakt ze voor mij even 
wonderbaarlijk en charismatisch

00:12:18.808 --> 00:12:21.772
als een panda, vlinder of dolfijn.

NOTE Paragraph

00:12:21.772 --> 00:12:23.991
Aan het einde van 
"De oorsprong der soorten"

00:12:23.991 --> 00:12:27.080
schrijft Charles Darwin 
over de grandeur van het leven,

00:12:27.080 --> 00:12:31.005
en de "oneindige stoet mooie 
en wonderbaarlijke vormen"

00:12:31.005 --> 00:12:33.794
en in mijn ogen kon hij 
makkelijk doelen

00:12:33.794 --> 00:12:37.144
op een lintworm 
die garnalen socialer maakt

00:12:37.144 --> 00:12:40.073
of een wesp die een kakkerlak uitlaat.

NOTE Paragraph

00:12:40.073 --> 00:12:43.472
Maar misschien is dat een parasiet 
die het woord doet.

NOTE Paragraph

00:12:43.472 --> 00:12:44.953
Dank je wel.

NOTE Paragraph

00:12:44.953 --> 00:12:48.953
(Applaus)