[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.64,0:00:03.20,Default,,0000,0000,0000,,Een kudde gnoes, een school vissen,
Dialogue: 0,0:00:03.20,0:00:04.82,Default,,0000,0000,0000,,een zwerm vogels.
Dialogue: 0,0:00:04.82,0:00:07.18,Default,,0000,0000,0000,,Veel dieren vormen grote groepen,
Dialogue: 0,0:00:07.18,0:00:10.60,Default,,0000,0000,0000,,die tot de mooiste spektakels \Nin de natuur behoren.
Dialogue: 0,0:00:10.60,0:00:13.37,Default,,0000,0000,0000,,Maar waarom vormen deze groepen zich?
Dialogue: 0,0:00:13.37,0:00:15.10,Default,,0000,0000,0000,,Vaak luidt het antwoord:
Dialogue: 0,0:00:15.10,0:00:17.92,Default,,0000,0000,0000,,groepen zijn veiliger, \Nze jagen met de groep,
Dialogue: 0,0:00:17.92,0:00:20.42,Default,,0000,0000,0000,,of ze verzamelen zich om te paren.
Dialogue: 0,0:00:20.42,0:00:23.26,Default,,0000,0000,0000,,Hoewel deze verklaringen vaak kloppen,
Dialogue: 0,0:00:23.26,0:00:26.15,Default,,0000,0000,0000,,gaan ze uit van de aanname
Dialogue: 0,0:00:26.15,0:00:29.40,Default,,0000,0000,0000,,dat de dieren hun acties \Nonder controle hebben,
Dialogue: 0,0:00:29.40,0:00:31.72,Default,,0000,0000,0000,,en controle over hun lichaam.
Dialogue: 0,0:00:31.72,0:00:34.86,Default,,0000,0000,0000,,En dat is vaak niet het geval.
Dialogue: 0,0:00:35.22,0:00:38.15,Default,,0000,0000,0000,,Dit is Artemia, een pekelkreeftje.
Dialogue: 0,0:00:38.15,0:00:40.91,Default,,0000,0000,0000,,Je kent ze waarschijnlijk \Nbeter als "Sea-Monkeys".
Dialogue: 0,0:00:40.91,0:00:43.63,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn klein en leven normaliter alleen,
Dialogue: 0,0:00:43.63,0:00:45.98,Default,,0000,0000,0000,,maar ze kunnen zich verzamelen\Nin grote, rode zwermen,
Dialogue: 0,0:00:45.98,0:00:48.23,Default,,0000,0000,0000,,die zich meters wijd uitstrekken.
Dialogue: 0,0:00:48.23,0:00:51.32,Default,,0000,0000,0000,,Deze vormen zich vanwege een parasiet.
Dialogue: 0,0:00:51.32,0:00:54.01,Default,,0000,0000,0000,,Deze kreeftjes zijn geïnfecteerd \Ndoor een lintworm.
Dialogue: 0,0:00:54.01,0:00:56.26,Default,,0000,0000,0000,,Een lintworm is\Neen lange, levende darm
Dialogue: 0,0:00:56.26,0:00:59.28,Default,,0000,0000,0000,,met beneden geslachtsorganen\Nen boven een mond.
Dialogue: 0,0:00:59.28,0:01:02.18,Default,,0000,0000,0000,,Als freelance journalist kan ik \Nme daar wat bij voorstellen.
Dialogue: 0,0:01:02.18,0:01:03.84,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach)
Dialogue: 0,0:01:03.84,0:01:06.74,Default,,0000,0000,0000,,De lintworm steelt voedingsstoffen \Nvan het pekelkreeftje,
Dialogue: 0,0:01:06.74,0:01:08.87,Default,,0000,0000,0000,,maar het doet ook andere dingen.
Dialogue: 0,0:01:08.87,0:01:10.95,Default,,0000,0000,0000,,Hij castreert het kreeftje,
Dialogue: 0,0:01:10.95,0:01:15.16,Default,,0000,0000,0000,,hij verandert hun kleur \Nvan transparant naar bloedrood.
Dialogue: 0,0:01:15.16,0:01:16.67,Default,,0000,0000,0000,,Hij laat ze langer leven.
Dialogue: 0,0:01:16.67,0:01:19.03,Default,,0000,0000,0000,,En zoals bioloog Nicolas Rode \Nheeft ontdekt:
Dialogue: 0,0:01:19.03,0:01:22.39,Default,,0000,0000,0000,,hij zorgt ervoor dat ze \Nin groepen gaan zwemmen.
Dialogue: 0,0:01:22.39,0:01:25.84,Default,,0000,0000,0000,,Waarom? Omdat de lintworm, \Nnet als veel andere parasieten,
Dialogue: 0,0:01:25.84,0:01:29.71,Default,,0000,0000,0000,,een gecompliceerde levenscyclus heeft, \Nmet veel verschillende gastheren.
Dialogue: 0,0:01:29.71,0:01:32.40,Default,,0000,0000,0000,,De kreeftjes zijn slechts \Néén stap op zijn weg.
Dialogue: 0,0:01:32.40,0:01:36.65,Default,,0000,0000,0000,,Zijn eindbestemming is dit: \Nde Europese flamingo.
Dialogue: 0,0:01:36.65,0:01:39.80,Default,,0000,0000,0000,,De lintworm kan zich alleen \Nvoortplanten in de flamingo,
Dialogue: 0,0:01:39.80,0:01:42.96,Default,,0000,0000,0000,,dus om daar te komen, \Nmanipuleert hij de kreeftjes
Dialogue: 0,0:01:42.96,0:01:46.18,Default,,0000,0000,0000,,om die opvallend gekleurde \Ngroepen te vormen
Dialogue: 0,0:01:46.18,0:01:49.12,Default,,0000,0000,0000,,die een flamingo makkelijk kan zien
Dialogue: 0,0:01:49.12,0:01:50.80,Default,,0000,0000,0000,,en opeten.
Dialogue: 0,0:01:50.80,0:01:53.26,Default,,0000,0000,0000,,Dat is het geheim \Nachter de Artemia-zwermen.
Dialogue: 0,0:01:53.26,0:01:55.43,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn niet sociaal vanuit eigen wil,
Dialogue: 0,0:01:55.43,0:01:57.50,Default,,0000,0000,0000,,maar omdat ze bestuurd worden.
Dialogue: 0,0:01:57.50,0:02:01.07,Default,,0000,0000,0000,,Het is geen veiligheid in een groep \Nmaar juist het tegenovergestelde.
Dialogue: 0,0:02:01.07,0:02:03.95,Default,,0000,0000,0000,,De lintworm kaapt hun \Nhersenen en lichamen
Dialogue: 0,0:02:03.95,0:02:06.09,Default,,0000,0000,0000,,en verandert hen in een voertuig
Dialogue: 0,0:02:06.09,0:02:09.46,Default,,0000,0000,0000,,om zichzelf in een flamingo te krijgen.
Dialogue: 0,0:02:09.46,0:02:13.44,Default,,0000,0000,0000,,Hier is nog een voorbeeld \Nvan parasitaire manipulatie.
Dialogue: 0,0:02:13.44,0:02:16.39,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een suicidale krekel.
Dialogue: 0,0:02:16.39,0:02:18.74,Default,,0000,0000,0000,,Deze krekel heeft de larven ingeslikt
Dialogue: 0,0:02:18.74,0:02:21.59,Default,,0000,0000,0000,,van een Nematomorpha, \Nofwel paardehaarworm.
Dialogue: 0,0:02:21.59,0:02:24.13,Default,,0000,0000,0000,,De worm is in de krekel \Nvolwassen geworden,
Dialogue: 0,0:02:24.13,0:02:26.78,Default,,0000,0000,0000,,maar kan zich enkel in water voortplanten.
Dialogue: 0,0:02:26.78,0:02:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Daar komt hij, door eiwitten af te geven
Dialogue: 0,0:02:29.00,0:02:31.19,Default,,0000,0000,0000,,die het brein van de krekel verwarren,
Dialogue: 0,0:02:31.19,0:02:33.70,Default,,0000,0000,0000,,waardoor zijn gedrag \Nonvoorspelbaar wordt.
Dialogue: 0,0:02:33.70,0:02:36.54,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer de krekel \Nin de buurt komt van water,
Dialogue: 0,0:02:36.54,0:02:39.54,Default,,0000,0000,0000,,dan springt hij erin en verdrinkt,
Dialogue: 0,0:02:39.54,0:02:41.55,Default,,0000,0000,0000,,en de worm wurmt zich
Dialogue: 0,0:02:41.55,0:02:43.73,Default,,0000,0000,0000,,uit zijn suïcidale lijk .
Dialogue: 0,0:02:44.76,0:02:48.37,Default,,0000,0000,0000,,Krekels zijn hartstikke ruim. \NWie had dat gedacht?
Dialogue: 0,0:02:48.37,0:02:51.58,Default,,0000,0000,0000,,De lintworm en de paardehaarworm \Nzijn niet de enigen.
Dialogue: 0,0:02:51.58,0:02:53.30,Default,,0000,0000,0000,,Ze behoren tot een hele stoet
Dialogue: 0,0:02:53.30,0:02:55.38,Default,,0000,0000,0000,,gedachten-controlerende parasieten:
Dialogue: 0,0:02:55.38,0:02:58.100,Default,,0000,0000,0000,,schimmels, virussen, wormen, insecten...
Dialogue: 0,0:02:58.100,0:03:01.90,Default,,0000,0000,0000,,allen gespecialiseerd in het \Nondermijnen en overwinnen
Dialogue: 0,0:03:01.90,0:03:04.11,Default,,0000,0000,0000,,van de vrije wil van hun gastheer.
Dialogue: 0,0:03:04.11,0:03:06.08,Default,,0000,0000,0000,,Ik raakte bekend\Nmet deze levenswijze
Dialogue: 0,0:03:06.08,0:03:08.22,Default,,0000,0000,0000,,door David Attenborough's \N"Trials of Life",
Dialogue: 0,0:03:08.22,0:03:09.87,Default,,0000,0000,0000,,ongeveer 20 jaar geleden,
Dialogue: 0,0:03:09.87,0:03:11.76,Default,,0000,0000,0000,,en later door het prachtige boek
Dialogue: 0,0:03:11.76,0:03:14.44,Default,,0000,0000,0000,,"Parasite Rex" \Nvan mijn vriend Carl Zimmer.
Dialogue: 0,0:03:14.44,0:03:16.72,Default,,0000,0000,0000,,Sindsdien schrijf ik over deze wezens.
Dialogue: 0,0:03:16.72,0:03:19.43,Default,,0000,0000,0000,,Weinig biologische onderwerpen \Nfascineren mij meer.
Dialogue: 0,0:03:19.43,0:03:23.10,Default,,0000,0000,0000,,Alsof de parasieten mijn brein \Nhebben overgenomen.
Dialogue: 0,0:03:23.10,0:03:27.18,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn tenslotte onweerstaanbaar \Nen geweldig macaber.
Dialogue: 0,0:03:27.18,0:03:30.22,Default,,0000,0000,0000,,Over parasieten schrijf je \Nin termen als
Dialogue: 0,0:03:30.22,0:03:33.52,Default,,0000,0000,0000,,"levend opgegeten" en \N"uit zijn lichaam gebarsten".
Dialogue: 0,0:03:33.52,0:03:34.68,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach)
Dialogue: 0,0:03:34.68,0:03:36.62,Default,,0000,0000,0000,,Maar het is meer dan enkel dat.
Dialogue: 0,0:03:36.62,0:03:40.69,Default,,0000,0000,0000,,Zoals elke schrijver ben ik \Nverzot op verhalen.
Dialogue: 0,0:03:40.69,0:03:42.40,Default,,0000,0000,0000,,Parasieten nodigen ons uit
Dialogue: 0,0:03:42.40,0:03:45.40,Default,,0000,0000,0000,,verder te kijken dan \Nvoor de hand liggende verhalen.
Dialogue: 0,0:03:45.40,0:03:48.33,Default,,0000,0000,0000,,Hun wereld zit vol verhaalwendingen
Dialogue: 0,0:03:48.33,0:03:51.27,Default,,0000,0000,0000,,en onverwachte verklaringen.
Dialogue: 0,0:03:51.27,0:03:52.76,Default,,0000,0000,0000,,Waarom, bijvoorbeeld,
Dialogue: 0,0:03:52.76,0:03:55.68,Default,,0000,0000,0000,,begint deze rups \Nagressief te slingeren
Dialogue: 0,0:03:55.68,0:03:58.41,Default,,0000,0000,0000,,als er een ander insect in de buurt komt
Dialogue: 0,0:03:58.41,0:04:02.20,Default,,0000,0000,0000,,van de rups zelf of de witte poppen \Nwaarover hij waakt?
Dialogue: 0,0:04:02.20,0:04:05.37,Default,,0000,0000,0000,,Beschermt hij zijn broers en zussen?
Dialogue: 0,0:04:05.37,0:04:06.82,Default,,0000,0000,0000,,Neen.
Dialogue: 0,0:04:06.82,0:04:08.28,Default,,0000,0000,0000,,Deze rups is aangevallen
Dialogue: 0,0:04:08.28,0:04:11.50,Default,,0000,0000,0000,,door een parasitaire wesp \Ndie eitjes in hem heeft gelegd.
Dialogue: 0,0:04:11.50,0:04:12.85,Default,,0000,0000,0000,,Direct uit het ei
Dialogue: 0,0:04:12.85,0:04:14.75,Default,,0000,0000,0000,,aten de jonge wespen \Nde rups levend op,
Dialogue: 0,0:04:14.75,0:04:16.54,Default,,0000,0000,0000,,waarna ze uit zijn lichaam barstten.
Dialogue: 0,0:04:16.54,0:04:18.19,Default,,0000,0000,0000,,Zie je wat ik bedoel?
Dialogue: 0,0:04:18.19,0:04:21.03,Default,,0000,0000,0000,,Nu, de rups is niet dood.
Dialogue: 0,0:04:21.03,0:04:23.43,Default,,0000,0000,0000,,Sommige wespen bleven achter
Dialogue: 0,0:04:23.43,0:04:27.03,Default,,0000,0000,0000,,en dwongen hem hun broers \Nen zussen te beschermen,
Dialogue: 0,0:04:27.03,0:04:30.48,Default,,0000,0000,0000,,die aan het volgroeien zijn\Nin die cocons.
Dialogue: 0,0:04:30.48,0:04:34.03,Default,,0000,0000,0000,,Deze rups is een \Nheadbangende zombie-lijfwacht
Dialogue: 0,0:04:34.03,0:04:35.82,Default,,0000,0000,0000,,die het nageslacht beschermt
Dialogue: 0,0:04:35.82,0:04:38.04,Default,,0000,0000,0000,,van zijn eigen moordenaars!
Dialogue: 0,0:04:38.04,0:04:41.54,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach)\N(Applaus)
Dialogue: 0,0:04:41.54,0:04:45.83,Default,,0000,0000,0000,,We hebben heel wat te bespreken. \NIk heb maar 13 minuten. (Gelach)
Dialogue: 0,0:04:45.83,0:04:49.49,Default,,0000,0000,0000,,Sommigen van jullie putten \Nmomenteel vast troost
Dialogue: 0,0:04:49.49,0:04:52.55,Default,,0000,0000,0000,,uit de gedachte dat deze wezens \Ncuriositeiten zijn,
Dialogue: 0,0:04:52.55,0:04:54.05,Default,,0000,0000,0000,,uitzonderingen.
Dialogue: 0,0:04:54.05,0:04:55.87,Default,,0000,0000,0000,,Die opvatting is begrijpelijk.
Dialogue: 0,0:04:55.87,0:04:57.81,Default,,0000,0000,0000,,Parasieten zijn immers erg klein
Dialogue: 0,0:04:57.81,0:04:59.81,Default,,0000,0000,0000,,en zitten een groot deel van de tijd
Dialogue: 0,0:04:59.81,0:05:02.25,Default,,0000,0000,0000,,in het lichaam van andere wezens.
Dialogue: 0,0:05:02.25,0:05:04.42,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn makkelijk over het hoofd te zien,
Dialogue: 0,0:05:04.42,0:05:06.90,Default,,0000,0000,0000,,maar dat betekent niet \Ndat ze niet belangrijk zijn.
Dialogue: 0,0:05:06.90,0:05:09.10,Default,,0000,0000,0000,,Een paar jaar geleden \Nnam Kevin Lafferty
Dialogue: 0,0:05:09.10,0:05:12.47,Default,,0000,0000,0000,,een groep wetenschappers mee \Nnaar drie Californische riviermondingen
Dialogue: 0,0:05:12.47,0:05:14.11,Default,,0000,0000,0000,,waar ze zo'n beetje alles
Dialogue: 0,0:05:14.11,0:05:16.16,Default,,0000,0000,0000,,maten, wogen, ontleedden \Nen optekenden.
Dialogue: 0,0:05:16.16,0:05:20.66,Default,,0000,0000,0000,,Ze ontdekten er parasieten in overvloed.
Dialogue: 0,0:05:20.66,0:05:22.88,Default,,0000,0000,0000,,Bijzonder veel aanwezig waren zuigwormen,
Dialogue: 0,0:05:22.88,0:05:25.50,Default,,0000,0000,0000,,minuscule wormpjes \Ndie hun gastheer castreren,
Dialogue: 0,0:05:25.50,0:05:27.90,Default,,0000,0000,0000,,zoals deze ongelukkige slak.
Dialogue: 0,0:05:27.90,0:05:30.79,Default,,0000,0000,0000,,Eén enkele zuigworm \Nis microscopisch klein,
Dialogue: 0,0:05:30.79,0:05:35.20,Default,,0000,0000,0000,,maar gezamenlijk wogen ze evenveel \Nals alle vissen in de riviermondingen
Dialogue: 0,0:05:35.20,0:05:38.48,Default,,0000,0000,0000,,en drie tot negen keer \Nmeer dan alle vogels.
Dialogue: 0,0:05:38.48,0:05:41.87,Default,,0000,0000,0000,,En herinner je je de paardestaartworm, \Ndie van de krekels?
Dialogue: 0,0:05:41.87,0:05:46.10,Default,,0000,0000,0000,,De Japanse wetenschapper Takuya Sato \Nontdekte in een bepaald stroompje
Dialogue: 0,0:05:46.11,0:05:49.99,Default,,0000,0000,0000,,dat deze parasieten zoveel krekels \Nen sprinkhanen het water in dreven
Dialogue: 0,0:05:49.99,0:05:55.00,Default,,0000,0000,0000,,dat de verdronken insecten zo'n 60% \Nvan het dieet van de lokale forel vormden.
Dialogue: 0,0:05:55.00,0:05:57.93,Default,,0000,0000,0000,,Manipulatie is geen curiositeit.
Dialogue: 0,0:05:57.93,0:06:01.93,Default,,0000,0000,0000,,Het is een essentieel onderdeel \Nvan de wereld om ons heen.
Dialogue: 0,0:06:01.94,0:06:05.95,Default,,0000,0000,0000,,Wetenschappers vonden honderden \Nvoorbeelden van dergelijke manipulators.
Dialogue: 0,0:06:05.95,0:06:08.38,Default,,0000,0000,0000,,Spannender nog: \Nze beginnen te begrijpen
Dialogue: 0,0:06:08.38,0:06:12.44,Default,,0000,0000,0000,,hóe deze dieren \Nhun gastheer beheersen.
Dialogue: 0,0:06:12.44,0:06:14.96,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een van mijn favoriete voorbeelden.
Dialogue: 0,0:06:14.96,0:06:17.42,Default,,0000,0000,0000,,Dit is Ampulex compressa,
Dialogue: 0,0:06:17.42,0:06:19.65,Default,,0000,0000,0000,,de 'kakkerlakkendoder',
Dialogue: 0,0:06:19.65,0:06:21.94,Default,,0000,0000,0000,,en het is een universele waarheid
Dialogue: 0,0:06:21.94,0:06:25.38,Default,,0000,0000,0000,,dat een kakkerlakkendoder \Nin het bezit van bevruchte eieren
Dialogue: 0,0:06:25.38,0:06:27.84,Default,,0000,0000,0000,,snakt naar een kakkerlak.
Dialogue: 0,0:06:27.84,0:06:29.22,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer ze er een vindt,
Dialogue: 0,0:06:29.22,0:06:31.10,Default,,0000,0000,0000,,steekt ze hem met een angel
Dialogue: 0,0:06:31.10,0:06:32.70,Default,,0000,0000,0000,,die ook een tastorgaan is.
Dialogue: 0,0:06:32.70,0:06:35.34,Default,,0000,0000,0000,,Dit werd drie weken geleden \Nbekend gemaakt.
Dialogue: 0,0:06:35.34,0:06:39.47,Default,,0000,0000,0000,,Deze angel is uitgerust \Nmet kleine, gevoelige bultjes
Dialogue: 0,0:06:39.47,0:06:44.10,Default,,0000,0000,0000,,waarmee ze de textuur kan voelen \Nvan een kakkerlakkenbrein.
Dialogue: 0,0:06:44.10,0:06:47.17,Default,,0000,0000,0000,,Zoals iemand die blindelings \Niets zoekt in een tas,
Dialogue: 0,0:06:47.17,0:06:49.65,Default,,0000,0000,0000,,vindt zij het brein \Nen injecteert haar gif
Dialogue: 0,0:06:49.65,0:06:53.85,Default,,0000,0000,0000,,in twee specifieke groepen neuronen.
Dialogue: 0,0:06:53.85,0:06:56.94,Default,,0000,0000,0000,,De Israëlische wetenschappers \NFrederic Libersat en Ram Gal
Dialogue: 0,0:06:56.94,0:07:00.66,Default,,0000,0000,0000,,ontdekten dat het gif \Neen zeer precies chemisch wapen is.
Dialogue: 0,0:07:00.66,0:07:03.20,Default,,0000,0000,0000,,Het doodt de kakkerlak niet \Nen verdooft hem ook niet.
Dialogue: 0,0:07:03.20,0:07:05.33,Default,,0000,0000,0000,,De kakkerlak zou kunnen weglopen,
Dialogue: 0,0:07:05.33,0:07:08.36,Default,,0000,0000,0000,,of vliegen, of rennen, \Nmocht hij dat verkiezen,
Dialogue: 0,0:07:08.36,0:07:10.23,Default,,0000,0000,0000,,maar hij verkiest dat niet
Dialogue: 0,0:07:10.23,0:07:13.61,Default,,0000,0000,0000,,omdat het gif hem \Nde motivatie ontneemt om te lopen
Dialogue: 0,0:07:13.61,0:07:14.72,Default,,0000,0000,0000,,en enkel dat.
Dialogue: 0,0:07:14.72,0:07:18.13,Default,,0000,0000,0000,,De wesp zet als het ware \Nde 'ontsnappen-van-gevaar'-optie uit
Dialogue: 0,0:07:18.13,0:07:20.27,Default,,0000,0000,0000,,in het besturingssysteem \Nvan de kakkerlak,
Dialogue: 0,0:07:20.27,0:07:23.21,Default,,0000,0000,0000,,waardoor ze in staat is \Nom haar hulpeloze slachtoffer
Dialogue: 0,0:07:23.21,0:07:25.62,Default,,0000,0000,0000,,terug naar haar nest te leiden \Nvia zijn antennes,
Dialogue: 0,0:07:25.62,0:07:28.25,Default,,0000,0000,0000,,net als iemand die een hond uitlaat.
Dialogue: 0,0:07:28.25,0:07:30.38,Default,,0000,0000,0000,,Daar aangekomen \Nlegt ze er een eitje in,
Dialogue: 0,0:07:30.38,0:07:32.57,Default,,0000,0000,0000,,het eitje komt uit, \Nlevend opgegeten, barst uit lichaam,
Dialogue: 0,0:07:32.57,0:07:34.57,Default,,0000,0000,0000,,Bla, bla, bla, \Nje kent het riedeltje
Dialogue: 0,0:07:34.57,0:07:37.63,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) (Applaus)
Dialogue: 0,0:07:37.63,0:07:42.51,Default,,0000,0000,0000,,Nu zou ik beweren dat na die steek \Nde kakkerlak geen kakkerlak meer is.
Dialogue: 0,0:07:42.51,0:07:44.90,Default,,0000,0000,0000,,Hij is meer een verlengstuk van de wesp,
Dialogue: 0,0:07:44.90,0:07:47.63,Default,,0000,0000,0000,,zoals de krekel dat was \Nvan de paardestaartworm.
Dialogue: 0,0:07:47.63,0:07:50.68,Default,,0000,0000,0000,,Deze gastheren kunnen overleven \Nen voortplanting wel vergeten.
Dialogue: 0,0:07:50.68,0:07:54.11,Default,,0000,0000,0000,,Ze hebben evenveel controle \Nover hun lot als mijn auto.
Dialogue: 0,0:07:54.11,0:07:58.17,Default,,0000,0000,0000,,Zodra de parasieten binnen zijn, \Nheeft de gastheer niets meer te zeggen.
Dialogue: 0,0:07:58.17,0:08:01.15,Default,,0000,0000,0000,,Nu zijn mensen natuurlijk \Nwel wat manipulatie gewend.
Dialogue: 0,0:08:01.15,0:08:03.60,Default,,0000,0000,0000,,Met drugs veranderen wij \Nde chemie in onze hersenen
Dialogue: 0,0:08:03.60,0:08:05.00,Default,,0000,0000,0000,,en onze gemoedstoestanden.
Dialogue: 0,0:08:05.00,0:08:09.02,Default,,0000,0000,0000,,En ruzies, of advertenties, \Nof grote ideeën
Dialogue: 0,0:08:09.02,0:08:12.73,Default,,0000,0000,0000,,zijn immers ook pogingen \Nanderen te beïnvloeden.
Dialogue: 0,0:08:12.73,0:08:15.94,Default,,0000,0000,0000,,Maar onze pogingen \Nzijn grof en klunzig vergeleken
Dialogue: 0,0:08:15.94,0:08:19.13,Default,,0000,0000,0000,,met de fijnmazige precisie \Nvan de parasieten.
Dialogue: 0,0:08:19.13,0:08:21.52,Default,,0000,0000,0000,,Don Draper mocht willen
Dialogue: 0,0:08:21.52,0:08:25.52,Default,,0000,0000,0000,,dat hij zo elegant en precies was \Nals de kakkerlakkendoder.
Dialogue: 0,0:08:26.48,0:08:29.88,Default,,0000,0000,0000,,Volgens mij is dit \Ndeels wat parasieten
Dialogue: 0,0:08:29.88,0:08:33.00,Default,,0000,0000,0000,,zo sinister en boeiend maakt.
Dialogue: 0,0:08:33.00,0:08:36.24,Default,,0000,0000,0000,,Wij hechten zo sterk \Naan vrije wil en onafhankelijkheid
Dialogue: 0,0:08:36.24,0:08:39.87,Default,,0000,0000,0000,,dat het idee deze dingen te verliezen \Naan onzichtbare krachten
Dialogue: 0,0:08:39.87,0:08:42.92,Default,,0000,0000,0000,,onze diepste \Nmaatschappelijke angsten voedt.
Dialogue: 0,0:08:42.92,0:08:45.42,Default,,0000,0000,0000,,Orwelliaanse dystopieën, \Nduistere complotten
Dialogue: 0,0:08:45.42,0:08:47.78,Default,,0000,0000,0000,,en gedachten-controlerende \Nsuperschurken
Dialogue: 0,0:08:47.78,0:08:50.49,Default,,0000,0000,0000,,zijn de stijlfiguren \Nvan onze donkerste fictie,
Dialogue: 0,0:08:50.49,0:08:54.28,Default,,0000,0000,0000,,In de natuur speelt dit zich \Nechter voortdurend af.
Dialogue: 0,0:08:55.05,0:08:57.68,Default,,0000,0000,0000,,Dit roept een voor de hand liggende
Dialogue: 0,0:08:57.68,0:08:59.61,Default,,0000,0000,0000,,en zorgwekkende vraag op:
Dialogue: 0,0:08:59.61,0:09:01.70,Default,,0000,0000,0000,,zijn er donkere, \Nsinistere parasieten
Dialogue: 0,0:09:01.70,0:09:03.66,Default,,0000,0000,0000,,die onze gedachten besturen
Dialogue: 0,0:09:03.66,0:09:05.77,Default,,0000,0000,0000,,zonder dat we dat weten,
Dialogue: 0,0:09:05.77,0:09:08.05,Default,,0000,0000,0000,,... afgezien van de NSA?
Dialogue: 0,0:09:08.05,0:09:09.76,Default,,0000,0000,0000,,Als die er inderdaad zijn -
Dialogue: 0,0:09:09.76,0:09:13.33,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) (Applaus)
Dialogue: 0,0:09:13.33,0:09:15.87,Default,,0000,0000,0000,,Staat er een rode stip \Nop mijn voorhoofd?
Dialogue: 0,0:09:15.87,0:09:18.18,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach)
Dialogue: 0,0:09:18.18,0:09:21.14,Default,,0000,0000,0000,,Als die er zijn \Nis dit een goede kandidaat.
Dialogue: 0,0:09:21.14,0:09:24.20,Default,,0000,0000,0000,,Dit is Toxoplasma gondii, \Noftewel Toxo,
Dialogue: 0,0:09:24.20,0:09:28.21,Default,,0000,0000,0000,,want het angstaanjagende wezen \Nverdient altijd een schattige bijnaam.
Dialogue: 0,0:09:28.21,0:09:31.97,Default,,0000,0000,0000,,Toxo infecteert een grote \Nverscheidenheid aan zoogdieren,
Dialogue: 0,0:09:31.97,0:09:35.05,Default,,0000,0000,0000,,maar voortplanten lukt hem \Nalleen in een kat.
Dialogue: 0,0:09:35.05,0:09:37.81,Default,,0000,0000,0000,,Wetenschappers als Joanne Webster \Nhebben aangetoond
Dialogue: 0,0:09:37.81,0:09:40.53,Default,,0000,0000,0000,,dat een door Toxo \Ngeïnfecteerde rat of muis
Dialogue: 0,0:09:40.53,0:09:43.47,Default,,0000,0000,0000,,in een kat-zoekend projectiel verandert.
Dialogue: 0,0:09:43.47,0:09:47.63,Default,,0000,0000,0000,,Ruikt de geïnfecteerde rat \Nde heerlijke geur van kattenpis,
Dialogue: 0,0:09:47.63,0:09:50.49,Default,,0000,0000,0000,,dan rent ze in de richting \Nvan de bron,
Dialogue: 0,0:09:50.49,0:09:54.41,Default,,0000,0000,0000,,in plaats van wijselijk \Nde andere kant op.
Dialogue: 0,0:09:54.41,0:09:56.95,Default,,0000,0000,0000,,De kat eet de rat. \NToxo heeft seks...
Dialogue: 0,0:09:56.95,0:09:59.82,Default,,0000,0000,0000,,...een klassiek voorbeeld \Nvan Eten, Prooi, Beminnen.
Dialogue: 0,0:09:59.82,0:10:05.81,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) (Applaus)
Dialogue: 0,0:10:07.51,0:10:10.71,Default,,0000,0000,0000,,Jullie zijn erg goedaardige, gulle mensen.
Dialogue: 0,0:10:10.71,0:10:13.30,Default,,0000,0000,0000,,Hoi Elizabeth, \Nik heb genoten van je talk.
Dialogue: 0,0:10:13.30,0:10:17.47,Default,,0000,0000,0000,,Hoe bestuurt de parasiet zijn gastheer \Nop deze manier?
Dialogue: 0,0:10:17.47,0:10:19.20,Default,,0000,0000,0000,,We weten het niet precies.
Dialogue: 0,0:10:19.20,0:10:22.34,Default,,0000,0000,0000,,We weten dat Toxo een enzym afgeeft \Ndat dopamine aanmaakt,
Dialogue: 0,0:10:22.34,0:10:24.69,Default,,0000,0000,0000,,een stof die motiveert en beloont.
Dialogue: 0,0:10:24.69,0:10:27.34,Default,,0000,0000,0000,,Hij valt bepaalde delen aan\Nvan het knaagdierbrein,
Dialogue: 0,0:10:27.34,0:10:29.81,Default,,0000,0000,0000,,waaronder degene gelinkt\Naan seksuele opwinding.
Dialogue: 0,0:10:29.81,0:10:33.65,Default,,0000,0000,0000,,Maar hoe die puzzelstukjes samenpassen, \Nis niet direct duidelijk.
Dialogue: 0,0:10:33.65,0:10:37.32,Default,,0000,0000,0000,,Wel duidelijk is dat deze parasiet \Néén enkele cel is.
Dialogue: 0,0:10:37.32,0:10:39.97,Default,,0000,0000,0000,,Hij heeft geen zenuwstelsel of bewustzijn,
Dialogue: 0,0:10:39.97,0:10:41.60,Default,,0000,0000,0000,,zelfs geen lichaam.
Dialogue: 0,0:10:41.60,0:10:43.75,Default,,0000,0000,0000,,Maar het manipuleert een zoogdier?
Dialogue: 0,0:10:43.75,0:10:45.17,Default,,0000,0000,0000,,Wij zijn zoogdieren.
Dialogue: 0,0:10:45.17,0:10:47.61,Default,,0000,0000,0000,,Weliswaar intelligenter \Ndan een simpele rat,
Dialogue: 0,0:10:47.61,0:10:50.13,Default,,0000,0000,0000,,maar ons brein heeft \Ndezelfde basisstructuur,
Dialogue: 0,0:10:50.13,0:10:51.61,Default,,0000,0000,0000,,dezelfde soort cellen,
Dialogue: 0,0:10:51.61,0:10:53.31,Default,,0000,0000,0000,,dezelfde chemicaliën,
Dialogue: 0,0:10:53.31,0:10:55.43,Default,,0000,0000,0000,,en dezelfde parasieten.
Dialogue: 0,0:10:55.43,0:10:58.45,Default,,0000,0000,0000,,Schattingen variëren sterk, \Nmaar volgens sommige cijfers
Dialogue: 0,0:10:58.45,0:11:01.85,Default,,0000,0000,0000,,heeft een op drie mensen in de wereld \NToxo in hun brein.
Dialogue: 0,0:11:01.85,0:11:05.34,Default,,0000,0000,0000,,Normaliter veroorzaakt dit \Ngeen duidelijke ziekte.
Dialogue: 0,0:11:05.34,0:11:09.32,Default,,0000,0000,0000,,De parasiet verblijft geruime tijd \Nin een sluimertoestand.
Dialogue: 0,0:11:09.32,0:11:12.95,Default,,0000,0000,0000,,Maar er zijn ook aanwijzingen \Ndat dragers van de parasiet
Dialogue: 0,0:11:12.95,0:11:17.14,Default,,0000,0000,0000,,lichtelijk anders scoren op \Npersoonlijkheidstests dan andere mensen,
Dialogue: 0,0:11:17.14,0:11:19.59,Default,,0000,0000,0000,,ze wat eerder een auto-ongeluk krijgen,
Dialogue: 0,0:11:19.59,0:11:22.45,Default,,0000,0000,0000,,en er zijn ook aanwijzingen \Ndat mensen met schizofrenie
Dialogue: 0,0:11:22.45,0:11:24.84,Default,,0000,0000,0000,,meer kans hebben geïnfecteerd zijn.
Dialogue: 0,0:11:24.84,0:11:27.16,Default,,0000,0000,0000,,Ik vind dit bewijs nog niet overtuigend,
Dialogue: 0,0:11:27.16,0:11:29.04,Default,,0000,0000,0000,,en zelfs onder Toxo-onderzoekers
Dialogue: 0,0:11:29.04,0:11:31.54,Default,,0000,0000,0000,,is er onenigheid over of de parasiet
Dialogue: 0,0:11:31.54,0:11:33.58,Default,,0000,0000,0000,,ons gedrag echt kan beïnvloeden.
Dialogue: 0,0:11:33.58,0:11:36.84,Default,,0000,0000,0000,,Maar gezien de alomtegenwoordigheid \Nvan dit soort manipulaties,
Dialogue: 0,0:11:36.84,0:11:39.02,Default,,0000,0000,0000,,zou het volstrekt onwaarschijnlijk zijn
Dialogue: 0,0:11:39.02,0:11:42.85,Default,,0000,0000,0000,,dat mensen als enige diersoort \Nongevoelig hiervoor zijn.
Dialogue: 0,0:11:42.85,0:11:46.13,Default,,0000,0000,0000,,Volgens mij is hun vermogen
Dialogue: 0,0:11:46.13,0:11:49.84,Default,,0000,0000,0000,,om onze manier van denken \Nover de wereld te ondermijnen
Dialogue: 0,0:11:49.84,0:11:51.66,Default,,0000,0000,0000,,wat parasieten zo geweldig maakt.
Dialogue: 0,0:11:51.66,0:11:54.84,Default,,0000,0000,0000,,Ze sporen ons voortdurend aan \Nde natuur anders te bekijken,
Dialogue: 0,0:11:54.84,0:11:56.94,Default,,0000,0000,0000,,en te vragen of \Nwaargenomen gedragingen --
Dialogue: 0,0:11:56.94,0:12:00.18,Default,,0000,0000,0000,,simpel en duidelijk \Nof verbijsterend en onbegrijpelijk --
Dialogue: 0,0:12:00.18,0:12:02.22,Default,,0000,0000,0000,,in plaats van het resultaat
Dialogue: 0,0:12:02.22,0:12:04.51,Default,,0000,0000,0000,,van individuen die \Nhun eigen keuzes maken,
Dialogue: 0,0:12:04.51,0:12:08.48,Default,,0000,0000,0000,,plaatsvinden onder invloed \Nvan iets anders.
Dialogue: 0,0:12:08.48,0:12:10.71,Default,,0000,0000,0000,,Dat idee is misschien verontrustend,
Dialogue: 0,0:12:10.71,0:12:13.08,Default,,0000,0000,0000,,en de gewoonten van \Nparasieten weerzinwekkend,
Dialogue: 0,0:12:13.08,0:12:15.50,Default,,0000,0000,0000,,maar deze capaciteit \Nom ons te verrassen
Dialogue: 0,0:12:15.50,0:12:18.81,Default,,0000,0000,0000,,maakt ze voor mij even \Nwonderbaarlijk en charismatisch
Dialogue: 0,0:12:18.81,0:12:21.77,Default,,0000,0000,0000,,als een panda, vlinder of dolfijn.
Dialogue: 0,0:12:21.77,0:12:23.99,Default,,0000,0000,0000,,Aan het einde van \N"De oorsprong der soorten"
Dialogue: 0,0:12:23.99,0:12:27.08,Default,,0000,0000,0000,,schrijft Charles Darwin \Nover de grandeur van het leven,
Dialogue: 0,0:12:27.08,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,en de "oneindige stoet mooie \Nen wonderbaarlijke vormen"
Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:33.79,Default,,0000,0000,0000,,en in mijn ogen kon hij \Nmakkelijk doelen
Dialogue: 0,0:12:33.79,0:12:37.14,Default,,0000,0000,0000,,op een lintworm \Ndie garnalen socialer maakt
Dialogue: 0,0:12:37.14,0:12:40.07,Default,,0000,0000,0000,,of een wesp die een kakkerlak uitlaat.
Dialogue: 0,0:12:40.07,0:12:43.47,Default,,0000,0000,0000,,Maar misschien is dat een parasiet \Ndie het woord doet.
Dialogue: 0,0:12:43.47,0:12:44.95,Default,,0000,0000,0000,,Dank je wel.
Dialogue: 0,0:12:44.95,0:12:48.95,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)