1
00:00:00,645 --> 00:00:03,196
Een kudde gnoes, een school vissen,

2
00:00:03,196 --> 00:00:04,825
een zwerm vogels.

3
00:00:04,825 --> 00:00:07,183
Veel dieren vormen grote groepen,

4
00:00:07,183 --> 00:00:10,599
die tot de mooiste spektakels 
in de natuur behoren.

5
00:00:10,599 --> 00:00:13,371
Maar waarom vormen deze groepen zich?

6
00:00:13,371 --> 00:00:15,098
Vaak luidt het antwoord:

7
00:00:15,098 --> 00:00:17,924
groepen zijn veiliger, 
ze jagen met de groep,

8
00:00:17,924 --> 00:00:20,420
of ze verzamelen zich om te paren.

9
00:00:20,420 --> 00:00:23,255
Hoewel deze verklaringen vaak kloppen,

10
00:00:23,255 --> 00:00:26,148
gaan ze uit van de aanname

11
00:00:26,148 --> 00:00:29,405
dat de dieren hun acties 
onder controle hebben,

12
00:00:29,405 --> 00:00:31,716
en controle over hun lichaam.

13
00:00:31,716 --> 00:00:34,863
En dat is vaak niet het geval.

14
00:00:35,223 --> 00:00:38,147
Dit is Artemia, een pekelkreeftje.

15
00:00:38,147 --> 00:00:40,911
Je kent ze waarschijnlijk 
beter als "Sea-Monkeys".

16
00:00:40,911 --> 00:00:43,631
Ze zijn klein en leven normaliter alleen,

17
00:00:43,631 --> 00:00:45,983
maar ze kunnen zich verzamelen
in grote, rode zwermen,

18
00:00:45,983 --> 00:00:48,230
die zich meters wijd uitstrekken.

19
00:00:48,230 --> 00:00:51,320
Deze vormen zich vanwege een parasiet.

20
00:00:51,320 --> 00:00:54,006
Deze kreeftjes zijn geïnfecteerd 
door een lintworm.

21
00:00:54,006 --> 00:00:56,257
Een lintworm is
een lange, levende darm

22
00:00:56,257 --> 00:00:59,275
met beneden geslachtsorganen
en boven een mond.

23
00:00:59,275 --> 00:01:02,180
Als freelance journalist kan ik 
me daar wat bij voorstellen.

24
00:01:02,180 --> 00:01:03,835
(Gelach)

25
00:01:03,835 --> 00:01:06,743
De lintworm steelt voedingsstoffen 
van het pekelkreeftje,

26
00:01:06,743 --> 00:01:08,870
maar het doet ook andere dingen.

27
00:01:08,870 --> 00:01:10,950
Hij castreert het kreeftje,

28
00:01:10,950 --> 00:01:15,158
hij verandert hun kleur 
van transparant naar bloedrood.

29
00:01:15,158 --> 00:01:16,674
Hij laat ze langer leven.

30
00:01:16,674 --> 00:01:19,031
En zoals bioloog Nicolas Rode 
heeft ontdekt:

31
00:01:19,031 --> 00:01:22,390
hij zorgt ervoor dat ze 
in groepen gaan zwemmen.

32
00:01:22,390 --> 00:01:25,842
Waarom? Omdat de lintworm, 
net als veel andere parasieten,

33
00:01:25,842 --> 00:01:29,713
een gecompliceerde levenscyclus heeft, 
met veel verschillende gastheren.

34
00:01:29,713 --> 00:01:32,401
De kreeftjes zijn slechts 
één stap op zijn weg.

35
00:01:32,401 --> 00:01:36,653
Zijn eindbestemming is dit: 
de Europese flamingo.

36
00:01:36,653 --> 00:01:39,805
De lintworm kan zich alleen 
voortplanten in de flamingo,

37
00:01:39,805 --> 00:01:42,964
dus om daar te komen, 
manipuleert hij de kreeftjes

38
00:01:42,964 --> 00:01:46,185
om die opvallend gekleurde 
groepen te vormen

39
00:01:46,185 --> 00:01:49,117
die een flamingo makkelijk kan zien

40
00:01:49,117 --> 00:01:50,799
en opeten.

41
00:01:50,799 --> 00:01:53,263
Dat is het geheim 
achter de Artemia-zwermen.

42
00:01:53,263 --> 00:01:55,426
Ze zijn niet sociaal vanuit eigen wil,

43
00:01:55,426 --> 00:01:57,502
maar omdat ze bestuurd worden.

44
00:01:57,502 --> 00:02:01,066
Het is geen veiligheid in een groep 
maar juist het tegenovergestelde.

45
00:02:01,066 --> 00:02:03,946
De lintworm kaapt hun 
hersenen en lichamen

46
00:02:03,946 --> 00:02:06,092
en verandert hen in een voertuig

47
00:02:06,092 --> 00:02:09,459
om zichzelf in een flamingo te krijgen.

48
00:02:09,459 --> 00:02:13,435
Hier is nog een voorbeeld 
van parasitaire manipulatie.

49
00:02:13,435 --> 00:02:16,391
Dit is een suicidale krekel.

50
00:02:16,391 --> 00:02:18,745
Deze krekel heeft de larven ingeslikt

51
00:02:18,745 --> 00:02:21,588
van een Nematomorpha, 
ofwel paardehaarworm.

52
00:02:21,588 --> 00:02:24,134
De worm is in de krekel 
volwassen geworden,

53
00:02:24,134 --> 00:02:26,782
maar kan zich enkel in water voortplanten.

54
00:02:26,782 --> 00:02:29,000
Daar komt hij, door eiwitten af te geven

55
00:02:29,000 --> 00:02:31,188
die het brein van de krekel verwarren,

56
00:02:31,188 --> 00:02:33,702
waardoor zijn gedrag 
onvoorspelbaar wordt.

57
00:02:33,702 --> 00:02:36,536
Wanneer de krekel 
in de buurt komt van water,

58
00:02:36,536 --> 00:02:39,543
dan springt hij erin en verdrinkt,

59
00:02:39,543 --> 00:02:41,548
en de worm wurmt zich

60
00:02:41,548 --> 00:02:43,734
uit zijn suïcidale lijk .

61
00:02:44,764 --> 00:02:48,367
Krekels zijn hartstikke ruim. 
Wie had dat gedacht?

62
00:02:48,367 --> 00:02:51,582
De lintworm en de paardehaarworm 
zijn niet de enigen.

63
00:02:51,582 --> 00:02:53,302
Ze behoren tot een hele stoet

64
00:02:53,302 --> 00:02:55,379
gedachten-controlerende parasieten:

65
00:02:55,379 --> 00:02:58,998
schimmels, virussen, wormen, insecten...

66
00:02:58,998 --> 00:03:01,901
allen gespecialiseerd in het 
ondermijnen en overwinnen

67
00:03:01,901 --> 00:03:04,110
van de vrije wil van hun gastheer.

68
00:03:04,110 --> 00:03:06,077
Ik raakte bekend
met deze levenswijze

69
00:03:06,077 --> 00:03:08,222
door David Attenborough's 
"Trials of Life",

70
00:03:08,222 --> 00:03:09,867
ongeveer 20 jaar geleden,

71
00:03:09,867 --> 00:03:11,764
en later door het prachtige boek

72
00:03:11,764 --> 00:03:14,438
"Parasite Rex" 
van mijn vriend Carl Zimmer.

73
00:03:14,438 --> 00:03:16,721
Sindsdien schrijf ik over deze wezens.

74
00:03:16,721 --> 00:03:19,432
Weinig biologische onderwerpen 
fascineren mij meer.

75
00:03:19,432 --> 00:03:23,098
Alsof de parasieten mijn brein 
hebben overgenomen.

76
00:03:23,098 --> 00:03:27,177
Ze zijn tenslotte onweerstaanbaar 
en geweldig macaber.

77
00:03:27,177 --> 00:03:30,223
Over parasieten schrijf je 
in termen als

78
00:03:30,223 --> 00:03:33,519
"levend opgegeten" en 
"uit zijn lichaam gebarsten".

79
00:03:33,519 --> 00:03:34,676
(Gelach)

80
00:03:34,676 --> 00:03:36,616
Maar het is meer dan enkel dat.

81
00:03:36,616 --> 00:03:40,687
Zoals elke schrijver ben ik 
verzot op verhalen.

82
00:03:40,687 --> 00:03:42,400
Parasieten nodigen ons uit

83
00:03:42,400 --> 00:03:45,400
verder te kijken dan 
voor de hand liggende verhalen.

84
00:03:45,400 --> 00:03:48,330
Hun wereld zit vol verhaalwendingen

85
00:03:48,330 --> 00:03:51,267
en onverwachte verklaringen.

86
00:03:51,267 --> 00:03:52,763
Waarom, bijvoorbeeld,

87
00:03:52,763 --> 00:03:55,675
begint deze rups 
agressief te slingeren

88
00:03:55,675 --> 00:03:58,413
als er een ander insect in de buurt komt

89
00:03:58,413 --> 00:04:02,198
van de rups zelf of de witte poppen 
waarover hij waakt?

90
00:04:02,198 --> 00:04:05,374
Beschermt hij zijn broers en zussen?

91
00:04:05,374 --> 00:04:06,823
Neen.

92
00:04:06,823 --> 00:04:08,280
Deze rups is aangevallen

93
00:04:08,280 --> 00:04:11,499
door een parasitaire wesp 
die eitjes in hem heeft gelegd.

94
00:04:11,499 --> 00:04:12,853
Direct uit het ei

95
00:04:12,853 --> 00:04:14,747
aten de jonge wespen 
de rups levend op,

96
00:04:14,747 --> 00:04:16,538
waarna ze uit zijn lichaam barstten.

97
00:04:16,538 --> 00:04:18,193
Zie je wat ik bedoel?

98
00:04:18,193 --> 00:04:21,031
Nu, de rups is niet dood.

99
00:04:21,031 --> 00:04:23,426
Sommige wespen bleven achter

100
00:04:23,426 --> 00:04:27,033
en dwongen hem hun broers 
en zussen te beschermen,

101
00:04:27,033 --> 00:04:30,477
die aan het volgroeien zijn
in die cocons.

102
00:04:30,477 --> 00:04:34,026
Deze rups is een 
headbangende zombie-lijfwacht

103
00:04:34,026 --> 00:04:35,817
die het nageslacht beschermt

104
00:04:35,817 --> 00:04:38,039
van zijn eigen moordenaars!

105
00:04:38,039 --> 00:04:41,535
(Gelach)
(Applaus)

106
00:04:41,535 --> 00:04:45,830
We hebben heel wat te bespreken. 
Ik heb maar 13 minuten. (Gelach)

107
00:04:45,830 --> 00:04:49,489
Sommigen van jullie putten 
momenteel vast troost

108
00:04:49,489 --> 00:04:52,549
uit de gedachte dat deze wezens 
curiositeiten zijn,

109
00:04:52,549 --> 00:04:54,050
uitzonderingen.

110
00:04:54,050 --> 00:04:55,870
Die opvatting is begrijpelijk.

111
00:04:55,870 --> 00:04:57,808
Parasieten zijn immers erg klein

112
00:04:57,808 --> 00:04:59,808
en zitten een groot deel van de tijd

113
00:04:59,808 --> 00:05:02,252
in het lichaam van andere wezens.

114
00:05:02,252 --> 00:05:04,423
Ze zijn makkelijk over het hoofd te zien,

115
00:05:04,423 --> 00:05:06,898
maar dat betekent niet 
dat ze niet belangrijk zijn.

116
00:05:06,898 --> 00:05:09,103
Een paar jaar geleden 
nam Kevin Lafferty

117
00:05:09,103 --> 00:05:12,472
een groep wetenschappers mee 
naar drie Californische riviermondingen

118
00:05:12,472 --> 00:05:14,110
waar ze zo'n beetje alles

119
00:05:14,110 --> 00:05:16,155
maten, wogen, ontleedden 
en optekenden.

120
00:05:16,155 --> 00:05:20,663
Ze ontdekten er parasieten in overvloed.

121
00:05:20,663 --> 00:05:22,883
Bijzonder veel aanwezig waren zuigwormen,

122
00:05:22,883 --> 00:05:25,503
minuscule wormpjes 
die hun gastheer castreren,

123
00:05:25,503 --> 00:05:27,899
zoals deze ongelukkige slak.

124
00:05:27,899 --> 00:05:30,788
Eén enkele zuigworm 
is microscopisch klein,

125
00:05:30,788 --> 00:05:35,203
maar gezamenlijk wogen ze evenveel 
als alle vissen in de riviermondingen

126
00:05:35,203 --> 00:05:38,480
en drie tot negen keer 
meer dan alle vogels.

127
00:05:38,480 --> 00:05:41,874
En herinner je je de paardestaartworm, 
die van de krekels?

128
00:05:41,874 --> 00:05:46,105
De Japanse wetenschapper Takuya Sato 
ontdekte in een bepaald stroompje

129
00:05:46,111 --> 00:05:49,992
dat deze parasieten zoveel krekels 
en sprinkhanen het water in dreven

130
00:05:49,992 --> 00:05:55,000
dat de verdronken insecten zo'n 60% 
van het dieet van de lokale forel vormden.

131
00:05:55,000 --> 00:05:57,928
Manipulatie is geen curiositeit.

132
00:05:57,928 --> 00:06:01,928
Het is een essentieel onderdeel 
van de wereld om ons heen.

133
00:06:01,939 --> 00:06:05,950
Wetenschappers vonden honderden 
voorbeelden van dergelijke manipulators.

134
00:06:05,950 --> 00:06:08,379
Spannender nog: 
ze beginnen te begrijpen

135
00:06:08,379 --> 00:06:12,437
hóe deze dieren 
hun gastheer beheersen.

136
00:06:12,437 --> 00:06:14,961
Dit is een van mijn favoriete voorbeelden.

137
00:06:14,961 --> 00:06:17,418
Dit is Ampulex compressa,

138
00:06:17,418 --> 00:06:19,650
de 'kakkerlakkendoder',

139
00:06:19,650 --> 00:06:21,936
en het is een universele waarheid

140
00:06:21,936 --> 00:06:25,379
dat een kakkerlakkendoder 
in het bezit van bevruchte eieren

141
00:06:25,379 --> 00:06:27,841
snakt naar een kakkerlak.

142
00:06:27,841 --> 00:06:29,221
Wanneer ze er een vindt,

143
00:06:29,221 --> 00:06:31,102
steekt ze hem met een angel

144
00:06:31,102 --> 00:06:32,701
die ook een tastorgaan is.

145
00:06:32,701 --> 00:06:35,337
Dit werd drie weken geleden 
bekend gemaakt.

146
00:06:35,337 --> 00:06:39,471
Deze angel is uitgerust 
met kleine, gevoelige bultjes

147
00:06:39,471 --> 00:06:44,103
waarmee ze de textuur kan voelen 
van een kakkerlakkenbrein.

148
00:06:44,103 --> 00:06:47,174
Zoals iemand die blindelings 
iets zoekt in een tas,

149
00:06:47,174 --> 00:06:49,651
vindt zij het brein 
en injecteert haar gif

150
00:06:49,651 --> 00:06:53,852
in twee specifieke groepen neuronen.

151
00:06:53,852 --> 00:06:56,935
De Israëlische wetenschappers 
Frederic Libersat en Ram Gal

152
00:06:56,935 --> 00:07:00,660
ontdekten dat het gif 
een zeer precies chemisch wapen is.

153
00:07:00,660 --> 00:07:03,204
Het doodt de kakkerlak niet 
en verdooft hem ook niet.

154
00:07:03,204 --> 00:07:05,331
De kakkerlak zou kunnen weglopen,

155
00:07:05,331 --> 00:07:08,356
of vliegen, of rennen, 
mocht hij dat verkiezen,

156
00:07:08,356 --> 00:07:10,231
maar hij verkiest dat niet

157
00:07:10,231 --> 00:07:13,611
omdat het gif hem 
de motivatie ontneemt om te lopen

158
00:07:13,611 --> 00:07:14,725
en enkel dat.

159
00:07:14,725 --> 00:07:18,131
De wesp zet als het ware 
de 'ontsnappen-van-gevaar'-optie uit

160
00:07:18,131 --> 00:07:20,271
in het besturingssysteem 
van de kakkerlak,

161
00:07:20,271 --> 00:07:23,214
waardoor ze in staat is 
om haar hulpeloze slachtoffer

162
00:07:23,214 --> 00:07:25,615
terug naar haar nest te leiden 
via zijn antennes,

163
00:07:25,615 --> 00:07:28,254
net als iemand die een hond uitlaat.

164
00:07:28,254 --> 00:07:30,381
Daar aangekomen 
legt ze er een eitje in,

165
00:07:30,381 --> 00:07:32,567
het eitje komt uit, 
levend opgegeten, barst uit lichaam,

166
00:07:32,567 --> 00:07:34,566
Bla, bla, bla, 
je kent het riedeltje

167
00:07:34,566 --> 00:07:37,626
(Gelach) (Applaus)

168
00:07:37,626 --> 00:07:42,506
Nu zou ik beweren dat na die steek 
de kakkerlak geen kakkerlak meer is.

169
00:07:42,511 --> 00:07:44,901
Hij is meer een verlengstuk van de wesp,

170
00:07:44,901 --> 00:07:47,634
zoals de krekel dat was 
van de paardestaartworm.

171
00:07:47,634 --> 00:07:50,679
Deze gastheren kunnen overleven 
en voortplanting wel vergeten.

172
00:07:50,679 --> 00:07:54,108
Ze hebben evenveel controle 
over hun lot als mijn auto.

173
00:07:54,108 --> 00:07:58,172
Zodra de parasieten binnen zijn, 
heeft de gastheer niets meer te zeggen.

174
00:07:58,172 --> 00:08:01,151
Nu zijn mensen natuurlijk 
wel wat manipulatie gewend.

175
00:08:01,151 --> 00:08:03,603
Met drugs veranderen wij 
de chemie in onze hersenen

176
00:08:03,603 --> 00:08:05,004
en onze gemoedstoestanden.

177
00:08:05,004 --> 00:08:09,024
En ruzies, of advertenties, 
of grote ideeën

178
00:08:09,024 --> 00:08:12,727
zijn immers ook pogingen 
anderen te beïnvloeden.

179
00:08:12,727 --> 00:08:15,944
Maar onze pogingen 
zijn grof en klunzig vergeleken

180
00:08:15,944 --> 00:08:19,127
met de fijnmazige precisie 
van de parasieten.

181
00:08:19,127 --> 00:08:21,519
Don Draper mocht willen

182
00:08:21,519 --> 00:08:25,519
dat hij zo elegant en precies was 
als de kakkerlakkendoder.

183
00:08:26,479 --> 00:08:29,879
Volgens mij is dit 
deels wat parasieten

184
00:08:29,879 --> 00:08:33,005
zo sinister en boeiend maakt.

185
00:08:33,005 --> 00:08:36,237
Wij hechten zo sterk 
aan vrije wil en onafhankelijkheid

186
00:08:36,237 --> 00:08:39,869
dat het idee deze dingen te verliezen 
aan onzichtbare krachten

187
00:08:39,869 --> 00:08:42,915
onze diepste 
maatschappelijke angsten voedt.

188
00:08:42,915 --> 00:08:45,418
Orwelliaanse dystopieën, 
duistere complotten

189
00:08:45,418 --> 00:08:47,782
en gedachten-controlerende 
superschurken

190
00:08:47,782 --> 00:08:50,490
zijn de stijlfiguren 
van onze donkerste fictie,

191
00:08:50,490 --> 00:08:54,278
In de natuur speelt dit zich 
echter voortdurend af.

192
00:08:55,048 --> 00:08:57,680
Dit roept een voor de hand liggende

193
00:08:57,680 --> 00:08:59,610
en zorgwekkende vraag op:

194
00:08:59,610 --> 00:09:01,703
zijn er donkere, 
sinistere parasieten

195
00:09:01,703 --> 00:09:03,659
die onze gedachten besturen

196
00:09:03,659 --> 00:09:05,774
zonder dat we dat weten,

197
00:09:05,774 --> 00:09:08,053
... afgezien van de NSA?

198
00:09:08,053 --> 00:09:09,760
Als die er inderdaad zijn -

199
00:09:09,760 --> 00:09:13,326
(Gelach) (Applaus)

200
00:09:13,326 --> 00:09:15,868
Staat er een rode stip 
op mijn voorhoofd?

201
00:09:15,868 --> 00:09:18,175
(Gelach)

202
00:09:18,175 --> 00:09:21,135
Als die er zijn 
is dit een goede kandidaat.

203
00:09:21,135 --> 00:09:24,197
Dit is Toxoplasma gondii, 
oftewel Toxo,

204
00:09:24,197 --> 00:09:28,206
want het angstaanjagende wezen 
verdient altijd een schattige bijnaam.

205
00:09:28,206 --> 00:09:31,968
Toxo infecteert een grote 
verscheidenheid aan zoogdieren,

206
00:09:31,968 --> 00:09:35,047
maar voortplanten lukt hem 
alleen in een kat.

207
00:09:35,047 --> 00:09:37,808
Wetenschappers als Joanne Webster 
hebben aangetoond

208
00:09:37,808 --> 00:09:40,531
dat een door Toxo 
geïnfecteerde rat of muis

209
00:09:40,531 --> 00:09:43,473
in een kat-zoekend projectiel verandert.

210
00:09:43,473 --> 00:09:47,633
Ruikt de geïnfecteerde rat 
de heerlijke geur van kattenpis,

211
00:09:47,633 --> 00:09:50,493
dan rent ze in de richting 
van de bron,

212
00:09:50,493 --> 00:09:54,412
in plaats van wijselijk 
de andere kant op.

213
00:09:54,412 --> 00:09:56,947
De kat eet de rat. 
Toxo heeft seks...

214
00:09:56,947 --> 00:09:59,819
...een klassiek voorbeeld 
van Eten, Prooi, Beminnen.

215
00:09:59,819 --> 00:10:05,807
(Gelach) (Applaus)

216
00:10:07,512 --> 00:10:10,714
Jullie zijn erg goedaardige, gulle mensen.

217
00:10:10,714 --> 00:10:13,299
Hoi Elizabeth, 
ik heb genoten van je talk.

218
00:10:13,299 --> 00:10:17,471
Hoe bestuurt de parasiet zijn gastheer 
op deze manier?

219
00:10:17,471 --> 00:10:19,197
We weten het niet precies.

220
00:10:19,197 --> 00:10:22,335
We weten dat Toxo een enzym afgeeft 
dat dopamine aanmaakt,

221
00:10:22,335 --> 00:10:24,690
een stof die motiveert en beloont.

222
00:10:24,690 --> 00:10:27,341
Hij valt bepaalde delen aan
van het knaagdierbrein,

223
00:10:27,341 --> 00:10:29,806
waaronder degene gelinkt
aan seksuele opwinding.

224
00:10:29,806 --> 00:10:33,647
Maar hoe die puzzelstukjes samenpassen, 
is niet direct duidelijk.

225
00:10:33,647 --> 00:10:37,317
Wel duidelijk is dat deze parasiet 
één enkele cel is.

226
00:10:37,319 --> 00:10:39,971
Hij heeft geen zenuwstelsel of bewustzijn,

227
00:10:39,971 --> 00:10:41,603
zelfs geen lichaam.

228
00:10:41,603 --> 00:10:43,746
Maar het manipuleert een zoogdier?

229
00:10:43,746 --> 00:10:45,172
Wij zijn zoogdieren.

230
00:10:45,172 --> 00:10:47,606
Weliswaar intelligenter 
dan een simpele rat,

231
00:10:47,606 --> 00:10:50,130
maar ons brein heeft 
dezelfde basisstructuur,

232
00:10:50,130 --> 00:10:51,613
dezelfde soort cellen,

233
00:10:51,613 --> 00:10:53,311
dezelfde chemicaliën,

234
00:10:53,311 --> 00:10:55,430
en dezelfde parasieten.

235
00:10:55,430 --> 00:10:58,448
Schattingen variëren sterk, 
maar volgens sommige cijfers

236
00:10:58,448 --> 00:11:01,848
heeft een op drie mensen in de wereld 
Toxo in hun brein.

237
00:11:01,851 --> 00:11:05,339
Normaliter veroorzaakt dit 
geen duidelijke ziekte.

238
00:11:05,339 --> 00:11:09,320
De parasiet verblijft geruime tijd 
in een sluimertoestand.

239
00:11:09,320 --> 00:11:12,953
Maar er zijn ook aanwijzingen 
dat dragers van de parasiet

240
00:11:12,953 --> 00:11:17,142
lichtelijk anders scoren op 
persoonlijkheidstests dan andere mensen,

241
00:11:17,142 --> 00:11:19,586
ze wat eerder een auto-ongeluk krijgen,

242
00:11:19,586 --> 00:11:22,449
en er zijn ook aanwijzingen 
dat mensen met schizofrenie

243
00:11:22,449 --> 00:11:24,835
meer kans hebben geïnfecteerd zijn.

244
00:11:24,835 --> 00:11:27,158
Ik vind dit bewijs nog niet overtuigend,

245
00:11:27,158 --> 00:11:29,039
en zelfs onder Toxo-onderzoekers

246
00:11:29,039 --> 00:11:31,539
is er onenigheid over of de parasiet

247
00:11:31,539 --> 00:11:33,584
ons gedrag echt kan beïnvloeden.

248
00:11:33,584 --> 00:11:36,843
Maar gezien de alomtegenwoordigheid 
van dit soort manipulaties,

249
00:11:36,843 --> 00:11:39,018
zou het volstrekt onwaarschijnlijk zijn

250
00:11:39,018 --> 00:11:42,853
dat mensen als enige diersoort 
ongevoelig hiervoor zijn.

251
00:11:42,853 --> 00:11:46,126
Volgens mij is hun vermogen

252
00:11:46,126 --> 00:11:49,843
om onze manier van denken 
over de wereld te ondermijnen

253
00:11:49,843 --> 00:11:51,660
wat parasieten zo geweldig maakt.

254
00:11:51,660 --> 00:11:54,839
Ze sporen ons voortdurend aan 
de natuur anders te bekijken,

255
00:11:54,839 --> 00:11:56,940
en te vragen of 
waargenomen gedragingen --

256
00:11:56,940 --> 00:12:00,177
simpel en duidelijk 
of verbijsterend en onbegrijpelijk --

257
00:12:00,177 --> 00:12:02,216
in plaats van het resultaat

258
00:12:02,216 --> 00:12:04,508
van individuen die 
hun eigen keuzes maken,

259
00:12:04,508 --> 00:12:08,478
plaatsvinden onder invloed 
van iets anders.

260
00:12:08,478 --> 00:12:10,708
Dat idee is misschien verontrustend,

261
00:12:10,708 --> 00:12:13,081
en de gewoonten van 
parasieten weerzinwekkend,

262
00:12:13,081 --> 00:12:15,503
maar deze capaciteit 
om ons te verrassen

263
00:12:15,503 --> 00:12:18,808
maakt ze voor mij even 
wonderbaarlijk en charismatisch

264
00:12:18,808 --> 00:12:21,772
als een panda, vlinder of dolfijn.

265
00:12:21,772 --> 00:12:23,991
Aan het einde van 
"De oorsprong der soorten"

266
00:12:23,991 --> 00:12:27,080
schrijft Charles Darwin 
over de grandeur van het leven,

267
00:12:27,080 --> 00:12:31,005
en de "oneindige stoet mooie 
en wonderbaarlijke vormen"

268
00:12:31,005 --> 00:12:33,794
en in mijn ogen kon hij 
makkelijk doelen

269
00:12:33,794 --> 00:12:37,144
op een lintworm 
die garnalen socialer maakt

270
00:12:37,144 --> 00:12:40,073
of een wesp die een kakkerlak uitlaat.

271
00:12:40,073 --> 00:12:43,472
Maar misschien is dat een parasiet 
die het woord doet.

272
00:12:43,472 --> 00:12:44,953
Dank je wel.

273
00:12:44,953 --> 00:12:48,953
(Applaus)