1
00:00:00,645 --> 00:00:03,196
အာဖရိကပြောင်းတစ်ဖွဲ့၊ ငါးတစ်စု

2
00:00:03,196 --> 00:00:04,825
ငှက်တစ်အုပ်

3
00:00:04,825 --> 00:00:06,893
တိရိစ္ဆာန်အများစုက အဖွဲ့လိုက်
စည်းဝေးကြတယ်။

4
00:00:06,893 --> 00:00:08,879
သဘာဝလောကထဲမှာ
အဲ့စုဝေးပွဲတွေက အံ့မခန်း

5
00:00:08,879 --> 00:00:10,597
မြင်ကွင်းပဲလေ။

6
00:00:10,597 --> 00:00:13,321
ဒါပေမယ့် ဘာလို့ ဒီလို အဖွဲ့လိုက်
စုစည်းရတာလဲ။

7
00:00:13,321 --> 00:00:14,958
အဖြေအများစုကဒီလိုပါ

8
00:00:14,958 --> 00:00:17,924
အရေအတွက်များရင် လုံခြုံမယ်
အုပ်စုလိုက် အမဲလိုက်မယ်

9
00:00:17,924 --> 00:00:20,420
ဒါမှမဟုတ် မိတ်လိုက်ဖို့ စုဝေးမယ်။

10
00:00:20,420 --> 00:00:22,088
ဒီလိုရှင်းပြချက်တွေက

11
00:00:22,088 --> 00:00:23,325
များတော့အားဖြင့်မှန်ပေမယ့်

12
00:00:23,325 --> 00:00:26,368
ဒါက တိရိစ္ဆာန်တွေဟာ သူတို့ရဲ့ လုပ်ရပ်ကို
သူတို့ ထိန်းချုပ်နေတယ်၊

13
00:00:26,368 --> 00:00:29,545
သူတို့ခန္ဓာကို သူတို့ ကိုင်တွယ်တယ်ဆိုတဲ့
တိရိစ္ဆာန်အမှုအကျင့်နဲ့

14
00:00:29,545 --> 00:00:31,796
ပတ်သတ်ပြီး အယူအဆကြီးတစ်ခုဖြစ်နေတယ်။

15
00:00:31,796 --> 00:00:35,223
များတော့အားဖြင့် အဲလို မဟုတ်ဘူး။

16
00:00:35,223 --> 00:00:38,147
ဒါက Artemia၊ ရေငန်ပုစွန်ဆိတ်

17
00:00:38,147 --> 00:00:40,911
ခင်ဗျားတို့ကတော့ sea monkey လို့
သိထားမှာပါ။

18
00:00:40,911 --> 00:00:42,906
သေးသေးလေး၊ တစ်ကောင်တည်းနေတယ်

19
00:00:42,906 --> 00:00:45,983
ဒါပေမယ့် မီတာလောက်ကြီးတဲ့ 
အနီရောင် အသိုက်အနေနဲ့

20
00:00:45,983 --> 00:00:48,230
စုဝေးတတ်ကြတယ်။

21
00:00:48,230 --> 00:00:51,320
ဒီလိုဖြစ်ရတဲ့အကြောင်းက
ကပ်ပါးကောင်တစ်ကောင်ကြောင့်ပါ။

22
00:00:51,320 --> 00:00:54,006
ပုစွန်ဆိတ်တွေထဲမှာ တုပ်ပြားကောင်ရှိပါတယ်။

23
00:00:54,006 --> 00:00:56,257
တုပ်ပြားကောင်က သက်ရှိအူရှည်ရှည်တစ်ခုပါ။

24
00:00:56,257 --> 00:00:59,145
တစ်ဖက်မှာ လိင်အင်္ဂါ၊ တစ်ခြားဖက်မှာ
ချိတ်ပါတဲ့ ပါးစပ်ပေါက်။

25
00:00:59,145 --> 00:01:01,680
ဂျာနယ်လစ်တစ်ယောက်အနေနဲ့
ကျနော်စာနာပါတယ်။

26
00:01:01,680 --> 00:01:03,835
(ရယ်သံများ)

27
00:01:03,835 --> 00:01:06,743
တုပ်ပြားကောင်က Artemia ကနေ
အဟာရစုပ်ယူတယ်။

28
00:01:06,743 --> 00:01:08,820
ဒါပေမယ့် တခြားဟာတွေလည်း
လုပ်သေးတယ်။

29
00:01:08,820 --> 00:01:10,440
သူတို့ကို သင်းကွပ်တယ်။

30
00:01:10,440 --> 00:01:15,158
သူတို့အရောင်ကို အကြည်ကနေ
အနီဖြစ်အောင်ပြောင်းတယ်။

31
00:01:15,158 --> 00:01:16,674
အသက်ရှည်အောင်လုပ်တယ်။

32
00:01:16,674 --> 00:01:19,821
ဒီပုစွန်ဆိတ်တွေကို 
အုပ်စုလိုက်နေအောင် လုပ်တယ်လို့

33
00:01:19,821 --> 00:01:22,390
ဇီဝပညာရှင် Nicolas Rode က
တွေ့ရှိထားပါတယ်။

34
00:01:22,390 --> 00:01:25,842
ဘာလို့လဲ။ အကြောင်းကတော့ တခြား
ကပ်ပါးကောင်တွေလို တုပ်ပြားကောင်မှာလည်း

35
00:01:25,842 --> 00:01:27,423
လက်ခံကောင်အမျိုးမျိုးပါတဲ့

36
00:01:27,423 --> 00:01:29,687
ရှုပ်ထွေးလှတဲ့ ဘဝသံသရာရှိတယ်။

37
00:01:29,687 --> 00:01:32,231
ပုစွန်ဆိတ်တွေက သူ့ခရီးစဉ်မှာ
ခြေတစ်လှမ်းပဲရှိသေးတယ်။

38
00:01:32,231 --> 00:01:34,703
နောက်ဆုံးမှတ်တိုင်ကတော့

39
00:01:34,703 --> 00:01:36,650
ကြိုးကြာနီပါ။

40
00:01:36,650 --> 00:01:39,675
တုပ်ပြားကောင်က ကြိုးကြာနီထဲမှာပဲ
မျိုးပွားနိုင်တာ

41
00:01:39,675 --> 00:01:42,964
အဲထဲရောက်ဖို့အတွက် ကြိုးကြာနီ
မြင်သာမယ့်

42
00:01:42,964 --> 00:01:48,715
အရောင်တောက်တဲ့ အုပ်စုဖြစ်လာအောင်
လက်ခံကောင် ပုစွန်ဆိတ်ကို

43
00:01:48,715 --> 00:01:50,222
ကြိုးကိုင်တယ်။

44
00:01:50,331 --> 00:01:53,263
အဲ့ဒါက Artemia အုပ်စုရဲ့လျှို့ဝှက်ချက်လေ။

45
00:01:53,263 --> 00:01:55,426
သူတို့ စုဝေးကြတာက
ပင်ကိုယ်ဗီဇကြောင့်မဟုတ်ဘဲနဲ့

46
00:01:55,426 --> 00:01:57,502
ထိန်းချုပ်ခံနေရတဲ့အတွက်ပါ။

47
00:01:57,502 --> 00:01:59,196
အရေအတွက်များလို့
လုံခြုံနေတာမဟုတ်ဘူး

48
00:01:59,196 --> 00:02:01,055
ဒါက တကယ်တော့ လုံးဝဆန့်ကျင်ဘက်။

49
00:02:01,055 --> 00:02:04,096
တုပ်ပြားကောင်က သူတို့ရဲ့
ဦးနှောက်နဲ့ ခန္ဓာကို ကလိလိုက်ပြီး။

50
00:02:04,096 --> 00:02:05,492
ကြိုးကြာနီထဲရောက်ဖို့

51
00:02:05,492 --> 00:02:09,459
စီးနင်းယာဉ်အဖြစ်ပြောင်းလိုက်တယ်။

52
00:02:09,459 --> 00:02:11,369
ဒီဟာက ကပ်ပါးကောင်ကြိုးကိုင်မှု

53
00:02:11,369 --> 00:02:13,415
နောက်ဥပမာတစ်ခုပါ။

54
00:02:13,415 --> 00:02:16,391
ဒါက အသေခံ ပုရစ်။

55
00:02:16,391 --> 00:02:19,695
ပုရစ်က Gordian ဒါမှမဟုတ်
horsehair သန်ကောင် သားလောင်းကို

56
00:02:19,695 --> 00:02:21,588
မျိုလိုက်တယ်

57
00:02:21,588 --> 00:02:23,744
သန်ကောင်က အရွယ်ကြီးလာတယ်။

58
00:02:23,744 --> 00:02:26,782
မိတ်လိုက်ဖို့ ရေထဲရောက်ဖို့လိုတယ်

59
00:02:26,782 --> 00:02:29,000
ဒါကြောင့် ပုရစ်ဦးနှောက်ကိုရှုပ်ထွေးစေမယ့်

60
00:02:29,000 --> 00:02:31,188
ပရိုးတင်းထုတ်လိုက်တယ်။

61
00:02:31,188 --> 00:02:33,352
ဒီလိုနဲ့ ပုရစ်ကို ဂဏှာမငြိမ်
ဖြစ်အောင်လုပ်တယ်။

62
00:02:33,352 --> 00:02:36,617
ရေကူးကန်လို ရေရှိတဲ့နေရာဆီရောက်တော့

63
00:02:36,617 --> 00:02:39,216
ပုရစ်က ရေထဲခုန်ချပြီး
ရေနစ်သေသွားတယ်

64
00:02:39,216 --> 00:02:43,548
ပြီးတော့ ပိုးကောင်က
လှုပ်ပြီးထွက်လာတယ်။

65
00:02:44,764 --> 00:02:48,367
ပုရစ်ထဲ သန်ကောင် ဒီလောက်ဝင်ဆန့်တယ်ဆိုတာ
ဘယ်သူကသိလို့လဲ။

66
00:02:48,367 --> 00:02:51,582
တုပ်ပြားကောင်နဲ့ 
Gordian သန်ကောင်တင် မကဘူး။

67
00:02:51,582 --> 00:02:53,302
သူတို့က လက်ခံကောင်ရဲ့
စိတ်စွမ်းအားကို

68
00:02:53,302 --> 00:02:55,379
ကိုင်တွယ်ထိန်းချုပ်တဲ့နေရာမှာ
ကျွမ်းကျင်တဲ့၊

69
00:02:55,379 --> 00:02:59,328
စိတ်အာရုံထိန်းချုပ်တဲ့ကပ်ပါးကောင်၊ မှို၊
ဗိုင်းရပ်စ်၊ သန်ကောင်၊ အင်းဆက်တွေ

70
00:02:59,328 --> 00:03:04,021
အုပ်စုကြီးရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပဲ
ရှိပါသေးတယ်။

71
00:03:04,110 --> 00:03:05,987
ဒီအကြောင်းကို လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်၂၀တုန်းက

72
00:03:05,987 --> 00:03:08,490
David Attenborough ရဲ့ Trials of Life ကနေ

73
00:03:08,490 --> 00:03:10,062
စသိတာပါ။

74
00:03:10,062 --> 00:03:12,494
နောက်တော့ ကျနော် သူငယ်ချင်း
Carl Zimmer ရဲ့ စာအုပ်

75
00:03:12,494 --> 00:03:14,438
Parasite Rex ကနေ ပိုအကျွမ်းဝင်ခဲ့ပါတယ်။

76
00:03:14,438 --> 00:03:16,581
အဲ့ကတည်းက ဒီအကောင်တွေ
အကြောင်း ရေးနေခဲ့တာပါ။

77
00:03:16,581 --> 00:03:19,392
ဇီဝဗေဒ ခေါင်းစဉ်အနည်းငယ်က
ကျနော့်အာရုံကိုဖမ်းစားပါတယ်။

78
00:03:19,392 --> 00:03:23,098
ကပ်ပါးကောင်တွေက ကျနော့်ဦးနှောက်ကို
မောင်းနှင်နေသလိုမျိုးပေါ့။

79
00:03:23,098 --> 00:03:25,709
ဘာလို့ဆိုတော့ သူတို့က အမြဲ
အာရုံဖမ်းစားတယ်

80
00:03:25,709 --> 00:03:26,997
ကြောက်ဖို့ကောင်းတယ်။

81
00:03:26,997 --> 00:03:28,389
ကပ်ပါးကောင်အကြောင်း ရေးတဲ့အခါ

82
00:03:28,389 --> 00:03:30,543
ခင်ဗျားရဲ့ အရေးအသာမှာ
"အစိမ်းလိုက်မျိုခံရတယ်"

83
00:03:30,543 --> 00:03:33,519
"ခန္ဓာကိုယ်ကနေ ဖောက်ထွက်လာတယ်"
စတဲ့ စာကြောင်းတွေနဲ့ ပြည့်နေတယ်။

84
00:03:33,519 --> 00:03:34,756
(ရယ်သံများ)

85
00:03:34,756 --> 00:03:36,296
ဒါပေမယ့် အဲ့လောက်ပဲမဟုတ်ပါဘူး

86
00:03:36,296 --> 00:03:38,698
ကျနော်က စာရေးဆရာပါ။ ခင်ဗျားတို့ထဲက
စာရေးဆရာတွေကလည်း

87
00:03:38,698 --> 00:03:41,107
ကျနော်တို့ ပုံပြင်ကြိုက်တယ်ဆိုတာ သိမှာပါ။

88
00:03:41,107 --> 00:03:43,500
ကပ်ပါးကောင်တွေက ရိုးအီတဲ့ပုံပြင်တွေရဲ့

89
00:03:43,500 --> 00:03:45,350
ဆွဲဆောင်မှုကို ခုခံဖို့ ဖိတ်ခေါ်ပါတယ်။

90
00:03:45,350 --> 00:03:47,660
သူတို့ကမ္ဘာက ဇာတ်လှည့်ကွက်တွေ

91
00:03:47,660 --> 00:03:51,267
မမျှော်လင့်ထားတဲ့ ရှင်းပြချက်တွေနဲ့ပါ။

92
00:03:51,267 --> 00:03:52,763
ဥပမာ

93
00:03:52,763 --> 00:03:55,761
ဒီပိုးတုံးလုံးက သူနဲ့
သူကာကွယ်နေတယ်လို့

94
00:03:55,761 --> 00:03:58,305
ထင်ရတဲ့ ပိုးအိမ်လေးတွေဆီ
တခြားအင်းဆက်က

95
00:03:58,305 --> 00:04:00,663
အနီးကပ်လာတဲ့အခါ
ဘာလို့ ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်း

96
00:04:00,663 --> 00:04:02,150
ဝှေ့ရမ်းရတာလဲ။

97
00:04:02,278 --> 00:04:05,374
သူ့ရဲ့ မောင်နှမတွေကို
ကာကွယ်နေတာမလား။

98
00:04:05,374 --> 00:04:06,823
မဟုတ်ဘူး။

99
00:04:06,823 --> 00:04:09,140
ကပ်ပါးနကျယ်ကောင်တစ်ကောင်က

100
00:04:09,140 --> 00:04:11,499
ဒီပိုးတုံးလုံးထဲ ဥအုသွားပါတယ်။

101
00:04:11,499 --> 00:04:12,783
ဥပေါက်တော့
အကောင်ပေါက်တွေက

102
00:04:12,783 --> 00:04:14,417
ပိုးတုံးလုံးကိုယ်ကနေ
မဖောက်ထွက်ခင်

103
00:04:14,417 --> 00:04:15,918
သူ့ကို အရှင်လတ်လတ်စားလိုက်တယ်။

104
00:04:15,918 --> 00:04:18,193
ကျနော်ဘာဆိုလိုတယ်ဆိုတာ
သိပါတယ်နော်။

105
00:04:18,193 --> 00:04:21,031
ပိုးတုံးလုံးကတော့ မသေဘူး။

106
00:04:21,031 --> 00:04:23,616
တချို့နကျယ်တွေက ကျန်နေခဲ့ပြီး

107
00:04:23,616 --> 00:04:26,953
ပိုးအိမ်ထဲက အသွင်ပြောင်းနေတဲ့ သူတို့
မောင်နှမတွေကို

108
00:04:26,953 --> 00:04:29,067
ကာကွယ်ဖို့အတွက် ပိုးတုံးလုံးကို

109
00:04:29,067 --> 00:04:30,607
ထိန်းချုပ်တယ်။

110
00:04:30,607 --> 00:04:33,776
ဒီပိုးတုံးလုံးက သူ့ကိုစားလိုက်တဲ့
အကောင်တွေရဲ့ သားသမီးကို

111
00:04:33,776 --> 00:04:35,447
ကာကွယ်ပေးနေရတဲ့ ခေါင်းရမ်း

112
00:04:35,447 --> 00:04:37,669
ဇွန်ဘီးသက်တော်စောင့်ဖြစ်လာတယ်။

113
00:04:37,669 --> 00:04:41,535
(လက်ခုပ်သံများ)

114
00:04:41,535 --> 00:04:45,830
ပြောရမှာ အများကြီးကျန်သေးတယ်။
ကျနော်မှာ ၁၃ မိနစ်ပဲကျန်တော့တယ်။ (ရယ်သံ)

115
00:04:45,830 --> 00:04:47,641
ခင်ဗျားတို့ထဲက တချို့က

116
00:04:47,641 --> 00:04:50,299
ဒီအရာတွေက သဘာဝလောကရဲ့
အထူးအဆန်းတွေ၊ ခြွင်းချက်တွေ

117
00:04:50,299 --> 00:04:52,389
ဆိုတဲ့ အတွေးထဲ စိတ်သက်သာရာကို
အသည်းအသန်

118
00:04:52,389 --> 00:04:54,050
လိုက်ရှာနေမှာပါ။

119
00:04:54,050 --> 00:04:55,870
ဒီလိုအမြင်ကို နားလည်ပေးလို့ရတယ်။

120
00:04:55,870 --> 00:04:58,248
ဘာလို့ဆိုတော့ ကပ်ပါးကောင်တွေက
တော်တော်လေး ငယ်တယ်။

121
00:04:58,248 --> 00:05:00,118
သူတို့က တခြားအကောင်တွေရဲ့

122
00:05:00,118 --> 00:05:02,542
ကိုယ်ထဲမှာပဲ နေနေတာ။

123
00:05:02,542 --> 00:05:04,313
သူတို့ကို လွဲသွားဖို့
လွယ်တယ်။

124
00:05:04,313 --> 00:05:06,898
ဒါပေမယ့် ဒါက သူတို့
အရေးမပါဘူးလို့ မဆိုလိုဘူး။

125
00:05:06,898 --> 00:05:09,103
ဟိုးနှစ်အနည်းငယ်တုန်းက
Kevin Laffertyက

126
00:05:09,103 --> 00:05:12,472
သိပ္ပံပညာရှင်တစ်စုနဲ့အတူ ကယ်လီဖိုးနီယား
မြစ်ဝ သုံးနေရာကို သွားတယ်။

127
00:05:12,472 --> 00:05:14,450
သူတို့တွေ့သမျှအကောင်တွေကို
တိုင်းတာတယ်

128
00:05:14,450 --> 00:05:16,215
ခွဲစိတ်တယ် မှတ်တမ်းတင်တယ်။

129
00:05:16,215 --> 00:05:17,703
ပြီးတော့ ကပ်ပါးကောင်တွေ

130
00:05:17,703 --> 00:05:20,659
အများကြီးရှိတာကို ရှာတွေ့ခဲ့တယ်။

131
00:05:20,659 --> 00:05:22,703
အထူး အတွေ့များတာက
ဒီကံမကောင်းတဲ့ ခရုတွေလို

132
00:05:22,703 --> 00:05:25,353
လက်ခံကောင်တွေကို သင်းကွပ်တဲ့
နေရာမှာကျွမ်းကျင်တဲ့

133
00:05:25,353 --> 00:05:27,899
သန်ပြားကောင်တွေပေါ့။

134
00:05:27,899 --> 00:05:30,788
သန်ပြားကောင်တစ်ကောင်က
အင်မတန်မှသေးပါတယ်။

135
00:05:30,788 --> 00:05:32,587
ဒါပေမယ့် အားလုံးပေါင်းလိုက်ရင်

136
00:05:32,587 --> 00:05:34,773
မြစ်ဝမှာရှိတဲ့ ငါးအားလုံး
နီးနီးလောက်လေးပါတယ်။

137
00:05:34,773 --> 00:05:38,480
ငှက်အားလုံးထက် ၃ဆ ကနေ ၉ဆ
အထိလေးပါတယ်။

138
00:05:38,480 --> 00:05:40,864
ကျနော်ပြောခဲ့တဲ့ ပုရစ်အကြောင်း
Gordian သန်ကောင်ကို

139
00:05:40,864 --> 00:05:41,862
မှတ်မိပါသေးလား။

140
00:05:41,862 --> 00:05:44,415
ဂျပန်သိပ္ပံပညာရှင် Takuya Sato
တွေ့ထားတာက

141
00:05:44,415 --> 00:05:46,111
ချောင်းတစ်ခုမှာ အဲ့ဒီကောင်ကြောင့်

142
00:05:46,111 --> 00:05:48,612
ပုရစ်တွေ နှံကောင်တွေအများကြီး
ရေထဲရောက်ပြီး

143
00:05:48,612 --> 00:05:50,031
သေကုန်လို့ အဲ့ပိုးအသေတွေက

144
00:05:50,031 --> 00:05:51,660
ချောင်းထဲက ထရောက်ငါးရဲ့ အစာရဲ့

145
00:05:51,660 --> 00:05:54,994
၆၀ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်နေပါတယ်။

146
00:05:54,994 --> 00:05:57,928
ကြိုးကိုင်တယ်ဆိုတာ
အထူးအဆန်းမဟုတ်ဘူး။

147
00:05:57,928 --> 00:05:59,908
အဲ့ဒါက ကျနော်တို့ဘေးပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့

148
00:05:59,908 --> 00:06:01,939
အရေးကြီးပြီး အဖြစ်များတဲ့
အပိုင်းတစ်ခုပါ။

149
00:06:01,939 --> 00:06:03,460
ပြီးတော့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက

150
00:06:03,460 --> 00:06:05,942
ကြိုးကိုင်သူ ဥပမာပေါင်းများစွာကို
တွေ့ရှိထားပြီး

151
00:06:05,942 --> 00:06:10,639
ဒီအကောင်တွေ သူတို့ရဲ့ လက်ခံကောင်ကို
ဘယ်လိုထိန်းချုပ်လဲဆိုတာကို

152
00:06:10,639 --> 00:06:12,437
စပြီးနားလည်လာပြီ။

153
00:06:12,437 --> 00:06:14,961
ဒါက ကျနော့်အကြိုက်ဆုံးထဲက တစ်ခုပါ။

154
00:06:14,961 --> 00:06:17,418
ဒါက Ampulex compressa

155
00:06:17,418 --> 00:06:19,642
မြပိုးဟပ်နကျယ်ကောင်

156
00:06:19,642 --> 00:06:25,946
ဥအုမယ့် မြပိုးဟပ်နကျယ်ကောင်က
ပိုးဟပ်ကိုလိုချင်ရမယ့်ဆိုတာဟာ

157
00:06:25,956 --> 00:06:27,599
ဘုံအမှန်တရားတစ်ခုပါ။

158
00:06:27,841 --> 00:06:29,041
ပိုးဟပ်ကိုတွေ့ရင်

159
00:06:29,041 --> 00:06:32,712
အာရုံခံတဲ့ အချွန်နဲ့
ပိုးဟပ်ကိုထိုးပါတယ်။

160
00:06:32,712 --> 00:06:35,372
ဒီဖြစ်စဉ်ကို ပြီးခဲ့၃ပတ်က
တွေ့ထားတာပါ။

161
00:06:35,372 --> 00:06:38,157
သူမထိုးလိုက်တဲ့အာရုံခံအင်္ဂါအချွန်မှာ

162
00:06:38,157 --> 00:06:41,201
ပိုးဟပ် ဦးနှောက်
မျက်နှာပြင်ကိုခံစားဖို့

163
00:06:41,201 --> 00:06:44,116
အာရုံခံဘုသေးသေးလေးပါပါတယ်။

164
00:06:44,133 --> 00:06:47,174
အိတ်ထဲလက်ထည့်ပြီး
လျှောက်စမ်းနေတဲ့လူလိုပေါ့။

165
00:06:47,174 --> 00:06:51,401
သူမ စမ်းလို့မိတာနဲ့ အာရုံဆဲလ်နှစ်စုထဲကို

166
00:06:51,401 --> 00:06:53,852
အဆိပ်ထိုးထည့်လိုက်တယ်။

167
00:06:53,852 --> 00:06:56,935
အဆိပ်က တိကျတဲ့ပစ်မှတ်ရှိတဲ့ ဓာတု
လက်နက်ဖြစ်တယ်ဆိုတာ

168
00:06:56,935 --> 00:07:00,660
အစ္စရေးသိပ္ပံပညာရှင် Frederic Libersatနဲ့
Ram Gal တို့တွေ့ထားပါတယ်။

169
00:07:00,660 --> 00:07:03,204
အဲ့ဒါက ပိုးဟပ်ကိုမသတ်ဘူး။
အိပ်မွေ့လည်းမချဘူး။

170
00:07:03,204 --> 00:07:05,331
ပိုးဟပ်က ထွက်ပြေးချင်ရင်

171
00:07:05,331 --> 00:07:08,356
ထွက်ပြေးလို့ရသေးတယ်။

172
00:07:08,356 --> 00:07:10,231
ဒါပေမယ့် အဲလိုမလုပ်ဘူး။

173
00:07:10,231 --> 00:07:13,611
ဘာလို့ဆိုတော့ အဆိပ်က သူ့ရဲ့
လမ်းလျှောက်ချင်တဲ့ ဆန္ဒတစ်ခုတည်းကို

174
00:07:13,611 --> 00:07:14,725
ဖိနှိပ်လိုက်တာ။

175
00:07:14,725 --> 00:07:18,431
ပိုးဟပ်ရဲ့ ထိန်းချုပ်စနစ်မှာရှိတဲ့
အန္တရာယ်ကရှောင်ပြေးစနစ်ကို

176
00:07:18,431 --> 00:07:20,271
နကျယ်က ပယ်ဖျက်လိုက်တယ်။

177
00:07:20,271 --> 00:07:23,504
သူ့သားကောင်ရဲ့ ဦးမှင်ကိုကိုင်ပြီး

178
00:07:23,504 --> 00:07:25,615
သူ့နေရာဆီခေါ်သွားဖို့အတွက်ပေါ့။

179
00:07:25,615 --> 00:07:28,254
လူက ခွေးနဲ့လမ်းလျှောက်သလိုမျိုးပေါ့။

180
00:07:28,254 --> 00:07:29,931
နေရာရောက်ရင် ပိုးဟပ်ထဲဥအုလိုက်တယ်။

181
00:07:29,931 --> 00:07:32,207
ဥပေါက်တယ်။ အစိမ်းလိုက်မျိုတယ်။
ဖောက်ထွက်တယ်။

182
00:07:32,207 --> 00:07:34,396
ဘာဘာညာညာပေါ့။ ခင်ဗျားတို့သိပါတယ်။

183
00:07:34,396 --> 00:07:37,626
(ရယ်သံ)(လက်ခုပ်သံ)

184
00:07:37,626 --> 00:07:40,506
အဆိပ်ဆူးခံရပြီးရင် ပိုးဟပ်က

185
00:07:40,506 --> 00:07:42,511
ပိုးဟပ်မဟုတ်တော့ဘဲနဲ့

186
00:07:42,511 --> 00:07:44,861
နကျယ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်း
တစ်ခုဖြစ်လာပါတယ်။

187
00:07:44,861 --> 00:07:47,704
ပုရစ်က Gordian သန်ကောင်ရဲ့
အစိတ်အပိုင်းဖြစ်လာသလိုပေါ့။

188
00:07:47,719 --> 00:07:50,519
ဒီလက်ခံကောင်တွေက ရှင်သန်ခွင့်
မျိုးပွားခွင့်မရှိတော့ဘူး။

189
00:07:50,519 --> 00:07:52,708
သူတို့ ကံကြမ္မာကို
ထိန်းချုပ်ခွင့်မရှိတော့ဘူး။

190
00:07:52,708 --> 00:07:54,102
ကျနော့်ကားလိုပေါ့။

191
00:07:54,102 --> 00:07:55,602
ကပ်ပါးကောင် ဝင်လာတာနဲ့

192
00:07:55,602 --> 00:07:58,167
အိမ်ရှင်တွေမှာ ငြင်းဆိုခွင့်မရှိပါဘူး။

193
00:07:58,167 --> 00:07:59,891
ကြိုးကိုင်တာက လူတွေအတွက်

194
00:07:59,891 --> 00:08:01,513
အထူးအဆန်းမဟုတ်ပါဘူး။

195
00:08:01,513 --> 00:08:03,793
ကျနော်တို့ ဦးနှောက်ရဲ့ ဓာတုတွေ
ခံစားချက်တွေ

196
00:08:03,793 --> 00:08:05,004
ပြောင်းဖို့ ဆေးသောက်တယ်။

197
00:08:05,004 --> 00:08:09,024
ငြင်းခုန်တာတွေ၊ ကြောငြာတာတွေ၊
ဒီ အိုင်ဒီယာကြီးတွေကကော လူတွေရဲ့

198
00:08:09,024 --> 00:08:12,727
စိတ်ကို လွှမ်းမိုးဖို့မဟုတ်ရင်
ဘာတွေလဲ။

199
00:08:12,727 --> 00:08:14,254
ဒါပေမယ့် ကပ်ပါးကောင်တွေရဲ့

200
00:08:14,254 --> 00:08:16,032
အသေးစိပ်မှုနဲ့ နှိုင်းယှဉ်လိုက်ရင်

201
00:08:16,032 --> 00:08:19,127
ကျနော်တို့လုပ်ရပ်တွေက
ရိုးရှင်းလွန်းပါတယ်။

202
00:08:19,127 --> 00:08:22,709
Don Draper ကတော့
မြပိုးဟပ်နကျယ်ကောင်လို

203
00:08:22,709 --> 00:08:26,479
အနုစိပ်ကျ တတ်ကျွမ်းချင်မှာပါ။

204
00:08:26,479 --> 00:08:30,219
ဒီအပိုင်းက ကပ်ပါးကောင်တွေကို
ကြောက်ဖို့ စိတ်ဝင်စားဖို့

205
00:08:30,219 --> 00:08:33,005
ကောင်းစေတယ်လို့ ကျနော်ထင်တယ်။

206
00:08:33,005 --> 00:08:35,827
ကျနော်တို့က ကျနော်တို့ရဲ့
စိတ်စွမ်းအား အမှီအခိုကင်းမဲ့မှုကို

207
00:08:35,827 --> 00:08:36,888
တန်ဖိုးထားလွန်းလို့

208
00:08:36,888 --> 00:08:38,469
မမြင်နိုင်တဲ့ အရာကြောင့်


209
00:08:38,469 --> 00:08:39,747
ဒီစွမ်းရည်တွေ

210
00:08:39,747 --> 00:08:42,915
ဆုံးရှုံးနိုင်ခြေက ကျနော်တို့ရဲ့
အကြောက်တရားကို သတိပေးနေပါတယ်။

211
00:08:42,915 --> 00:08:45,368
Orwell ဖွဲ့နွဲ့ထားတဲ့ ကမ္ဘာပျက်၊
နိုင်ငံရေးသူလျှို

212
00:08:45,368 --> 00:08:47,222
စိတ်ထိန်းချုပ်တဲ့ လူဆိုးတွေ

213
00:08:47,222 --> 00:08:50,250
ဒါတွေက သည်းထိတ်ရင်ဖို ဝတ္ထုထဲက
ဥပမာအလင်္ကာတွေလေ။

214
00:08:50,250 --> 00:08:55,048
ဒါပေမဲ့ သဘာဝလောကမှာ
အမြဲတွေ့ရပါတယ်။

215
00:08:55,048 --> 00:08:57,680
ဒါကြောင့် ကျနော့်မှာ

216
00:08:57,680 --> 00:08:59,980
မေးခွန်းတစ်ခုရထားတယ်။

217
00:08:59,980 --> 00:09:02,733
ကျနော်တို့မသိအောင်
ကျနော်တို့ အမှုအကျင့်ကို

218
00:09:02,733 --> 00:09:04,979
ထိန်းချုပ်နေတဲ့
မကောင်းဆိုးဝါး

219
00:09:04,979 --> 00:09:08,024
ကပ်ပါးကောင်များ
NSA နောက်ကွယ်မှာ ရှိနေမလား။

220
00:09:08,053 --> 00:09:09,360
ရှိများရှိခဲ့ရင်

221
00:09:09,360 --> 00:09:13,326
(ရယ်သံများ)(လက်ခုပ်သံများ)

222
00:09:13,326 --> 00:09:15,648
ကျနော်နဖူးကို သေနတ်နဲ့
ချိန်ထားလောက်ပြီ။

223
00:09:15,648 --> 00:09:18,175
(ရယ်သံများ)

224
00:09:18,175 --> 00:09:21,129
ရှိခဲ့ရင် ဒီကောင်က သင့်တော်တဲ့
ရွေးချယ်မှုပါ။

225
00:09:21,129 --> 00:09:24,407
ဒါက Toxoplasma gondii
အတိုလိုဆိုရင် Toxo ပါ

226
00:09:24,407 --> 00:09:25,996
ဒီကြောက်စရာကောင်းတဲ့ အကောင်လည်း

227
00:09:25,996 --> 00:09:28,206
ချစ်စရာနာမည်ပြောင်လေးနဲ့
ထိုက်တန်တာပဲလေ။

228
00:09:28,206 --> 00:09:30,488
Toxo က နို့တိုက်သတ္တဝါပေါင်းစုံကို

229
00:09:30,488 --> 00:09:31,966
ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။

230
00:09:31,966 --> 00:09:35,047
ဒါပေမယ့် ကြောင်တွေထဲမှာပဲ
လိင်ရှိမျိုးပွားနိုင်တာပါ။

231
00:09:35,047 --> 00:09:37,808
Joanne Webster လို သိပ္ပံပညာရှင်တွေက

232
00:09:37,808 --> 00:09:40,001
Toxo က ကြွက်ကို ကြောင်ရှာတဲ့
အကောင်အဖြစ်

233
00:09:40,001 --> 00:09:43,473
ပြောင်းလဲနိုင်ကြောင်းကို ပြသထားပါတယ်။

234
00:09:43,473 --> 00:09:48,109
ပိုးဝင်ထားတဲ့ ကြွက်က
ကြောင်ရဲ့ မွေးကြိုင်တဲ့ ဆီးနံ့ကို ရရင်

235
00:09:48,109 --> 00:09:50,763
ထွက်ပြေးရမယ့်အစား

236
00:09:50,763 --> 00:09:54,093
ဆီးရှိရာနေရာဆီ ပြေးသွားတယ်။

237
00:09:54,412 --> 00:09:56,947
ကြောင်က ကြွက်ကိုစားလိုက်တယ်။
Toxo လိင်ဆက်ဆံခွင့်ရတယ်။

238
00:09:56,947 --> 00:09:59,819
ဒါက Eat, Pray, Love
နမူနာပုံပြင်ပေါ့။

239
00:09:59,819 --> 00:10:04,487
(ရယ်သံ)(လက်ခုပ်သံ)

240
00:10:07,512 --> 00:10:10,714
ခင်ဗျားတို့က တော်တော်ရက်ရောတဲ့
လူတွေပဲ။

241
00:10:10,714 --> 00:10:13,299
ဟိုင်း Elizabeth ခင်ဗျားရဲ့
အပြောကို ကြိုက်ပါတယ်။

242
00:10:13,299 --> 00:10:17,867
ကပ်ပါးကောင်က သူ့လက်ခံကောင်ကို
ဒီနည်းနဲ့ ဘယ်လိုများ ထိန်းချုပ်လဲ။

243
00:10:17,871 --> 00:10:19,197
ကျနော်တို့ တကယ်မသိသေးပါဘူး။

244
00:10:19,197 --> 00:10:20,885
ကျနော်တို့သိတာက
Toxo က "ဆုလာဒ်နဲ့

245
00:10:20,885 --> 00:10:23,357
လှုံ့ဆော်မှုစနစ်"မှာပါတဲ့
dopamine ကို ပြုလုပ်တဲ့

246
00:10:23,357 --> 00:10:24,690
အင်ဇိုင်းကိုထုတ်ပါတယ်။

247
00:10:24,690 --> 00:10:27,121
ဒါက လိင်လှုံ့ဆော်မှုအပိုင်းအပါ
ကြွက်ဦးနှောက်ရဲ့

248
00:10:27,121 --> 00:10:29,586
တချို့အပိုင်းကို ပစ်မှတ်ထားတယ်ဆိုတာ
သိပါတယ်။

249
00:10:29,586 --> 00:10:31,787
အဲ့ဒီ ပဟေဠိအပိုင်းတွေဘယ်လို
ဆက်စပ်ရမလဲဆိုတာ

250
00:10:31,787 --> 00:10:33,631
မရှင်းလင်းဘူးဆိုပေမယ့်

251
00:10:33,631 --> 00:10:35,927
တစ်ခုရှင်းတာက ဒီကောင်က

252
00:10:35,927 --> 00:10:37,319
ဆဲလ်တစ်ခုတည်းပါ။

253
00:10:37,319 --> 00:10:38,689
အာရုံကြောစနစ် မရှိဘူး။

254
00:10:38,689 --> 00:10:39,821
သတိမရှိဘူး။

255
00:10:39,821 --> 00:10:41,122
ခန္ဓာကိုယ်တောင်မရှိတာကိုး

256
00:10:41,122 --> 00:10:43,746
နို့တိုက်သတ္တဝါတစ်ကောင်ကို
ထိန်းချုပ်နေတယ်ပေါ့လေ။

257
00:10:43,746 --> 00:10:45,172
ကျနော်တို့က
နို့တိုက်သတ္တဝါတွေ။

258
00:10:45,172 --> 00:10:47,606
တကယ်ဆိုကျနော်တို့ကတောင် ကြွက်ထက်
ဉာဏ်ရည်ပိုထက်တယ်။

259
00:10:47,606 --> 00:10:50,130
ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ ဦးနှောက်
တည်ဆောက်ပုံက အတူတူပါပဲ။

260
00:10:50,130 --> 00:10:51,523
ဆဲလ်အမျိုးအစားက အတူတူပါပဲ။

261
00:10:51,523 --> 00:10:53,111
လည်ပတ်နေတဲ့ ဓာတုတွေလည်း
အတူတူပါပဲ။

262
00:10:53,111 --> 00:10:55,430
ပြီးရင် ကပ်ပါးကောင်တွေအတူတူပဲ။

263
00:10:55,430 --> 00:10:57,778
စစ်တမ်းတွေကွဲပြားနိုင်ပေမယ့်
တစ်ချို့ တွေ့ရှိချက်က

264
00:10:57,778 --> 00:11:00,138
ကမ္ဘာပေါ် လူ၃ယောက်မှာ
၁ယောက်ရဲ့ ဦးနှောက်ထဲမှာ

265
00:11:00,138 --> 00:11:01,851
Toxo ရှိနိုင်တယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။

266
00:11:01,851 --> 00:11:05,339
များတော့အားဖြင့် ဒါကြောင့် ရောဂါ
ဆိုးဆိုးရွားရွားမဖြစ်ပါဘူး။

267
00:11:05,339 --> 00:11:07,217
ဒီကပ်ပါးကောင်က အချိန်ကြာ

268
00:11:07,217 --> 00:11:09,400
အောင်းနေနိုင်ပါတယ်။

269
00:11:09,400 --> 00:11:12,139
ပိုးရှိသူတွေက ပုဂ္ဂိုလ်
အရည်အသွေးမေးခွန်း ဖြေတဲ့နေရာမှာ

270
00:11:12,139 --> 00:11:14,473
ရလဒ်တွေက တခြားသူတွေထက်
ကွဲပြားနိုင်သလို

271
00:11:14,473 --> 00:11:17,482
သူတို့မှာ ကားတိုက်နိုင်ခြေ အနည်းငယ်
ပိုးများတယ်ဆိုတဲ့

272
00:11:17,482 --> 00:11:19,686
သက်သေအထောက်အထား
တချို့ရှိပါတယ်။

273
00:11:19,686 --> 00:11:22,289
Schizophrenia စိတ်ရောဂါရှိသူတွေက
ပိုးရှိနိုင်ခြေ

274
00:11:22,289 --> 00:11:24,835
ပိုများတယ်ဆိုတဲ့ သက်သေတချို့ရှိပါတယ်။

275
00:11:24,835 --> 00:11:26,938
ဒီသက်သေအထောက်အထားတွေက
မရေရာဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။

276
00:11:26,938 --> 00:11:28,929
Toxo သုတေသနရှင်တွေထဲမှာ

277
00:11:28,929 --> 00:11:31,919
ဒီကပ်ပါးကောင်က ကျနော်တို့
အကျင့်စရိုက်ကို လွှမ်းမိုးနေလားဆိုတဲ့

278
00:11:31,919 --> 00:11:33,754
အမြင်တွေက ကွဲပြားနေပါတယ်။

279
00:11:33,754 --> 00:11:37,093
ဒါပေမယ့် ဒီလို ကြိုးကိုင်ကောင်တွေ
ပျံ့နှံ့နေတဲ့အချိန်မှာ

280
00:11:37,093 --> 00:11:39,338
လူသားမျိုးစိတ်တစ်ခုပဲ သက်ရောက်မှု

281
00:11:39,338 --> 00:11:41,987
မခံရဘူးဆိုရင် လုံးဝမဖြစ်နိုင်ပါဘူး။

282
00:11:42,853 --> 00:11:47,246
ကမ္ဘာနဲ့ပတ်သတ်တဲ့ ကျနော်တို့
အတွေးကို ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ ဒီစွမ်းရည်ဟာ

283
00:11:47,246 --> 00:11:50,113
ကပ်ပါးကောင်တွေကို အံ့အားသင့်ဖို့
ကောင်းစေတယ်လို့

284
00:11:50,113 --> 00:11:51,660
ထင်ပါတယ်။

285
00:11:51,660 --> 00:11:54,869
သူတို့က ကျနော်တို့ကို သဘာဝလောကကို
ဘေးတိုက်ကြည့်ဖို့ရယ် ပြီးရင်

286
00:11:54,869 --> 00:11:57,040
ကျနော်တို့မြင်နေတဲ့ အမှုအကျင့်တွေက

287
00:11:57,040 --> 00:11:58,957
ရိုးရှင်းသိသာတာတွေလား ဒါမှမဟုတ်

288
00:11:58,957 --> 00:12:00,880
ကိုယ်ပိုင်လုပ်ရပ်ကြောင့်မဟုတ်ဘဲ

289
00:12:00,880 --> 00:12:03,116
တစ်ခုခုကြောင့် ထိန်းချုပ်ခံနေရလို့

290
00:12:03,116 --> 00:12:04,959
ပဟေဠိဆန်ပြီးရှုပ်ထွေးနေလားဆိုပြီး

291
00:12:04,959 --> 00:12:07,558
မေးခွန်းထုတ်ဖို့ ဖိတ်ခေါ်နေပါတယ်။

292
00:12:08,478 --> 00:12:10,518
အဲ့ဒီအတွေးက ချောက်ချားဖို့ကောင်းပေမယ့်

293
00:12:10,518 --> 00:12:13,441
ကပ်ပါးကောင်တွေရဲ့လုပ်ရပ်တွေက
ရက်စက်ပေမယ့်

294
00:12:13,441 --> 00:12:16,233
ကျနော်တို့ကို
အံ့အားသင့်နိုင်စေတဲ့ စွမ်းရည်က

295
00:12:16,233 --> 00:12:19,228
သူတို့ကို ပန်ဒါ၊ လိပ်ပြာ၊ လင်းပိုင်တွေလို

296
00:12:19,228 --> 00:12:21,772
ထူးခြားစေတယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။

297
00:12:21,772 --> 00:12:23,991
"On the Origin of Species" အဆုံးမှာ

298
00:12:23,991 --> 00:12:26,980
Charles Darwin က သက်ရှိရဲ့ အံ့မခန်းဖွယ်

299
00:12:26,980 --> 00:12:29,633
မကုန်ခမ်းနိုင်တဲ့
အလှတရားတွေရဲ့ အကြောင်းကို

300
00:12:29,633 --> 00:12:31,065
ရေးသားထားပါတယ်။

301
00:12:31,065 --> 00:12:34,134
ပုစွန်ဆိတ်ကို ဖော်ရွေစေတဲ့
တုပ်ပြားကောင်အကြောင်း

302
00:12:34,134 --> 00:12:36,824
ပိုးဟပ်ကိုလမ်းလျှောက်ထွက်တဲ့
နကျယ်ကောင်အကြောင်း

303
00:12:36,824 --> 00:12:40,073
လွယ်လွယ်ပြောနိုင်မှာပါလို့
တွေးချင်ပါတယ်။

304
00:12:40,073 --> 00:12:43,222
ဒါပေမယ့် အဲ့ဒါက ကပ်ပါးကောင်
စကားပြောနေတာဖြစ်နေမှာပါလေ။

305
00:12:43,222 --> 00:12:44,953
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

306
00:12:44,953 --> 00:12:48,953
(လက်ခုပ်သံ)