WEBVTT

00:00:00.645 --> 00:00:03.196
Μια αγέλη άγριων ζώων, 
ένα κοπάδι ψαριών,

00:00:03.196 --> 00:00:04.825
ένα σμήνος πουλιών.

00:00:04.825 --> 00:00:06.893
Πολλά ζώα συναθροίζονται
σε μεγάλες ομάδες,

00:00:06.893 --> 00:00:08.879
που είναι ένα από τα πιο υπέροχα θεάματα

00:00:08.879 --> 00:00:10.597
του φυσικού κόσμου.

00:00:10.597 --> 00:00:13.321
Όμως γιατί δημιουργούνται αυτές οι ομάδες;

00:00:13.321 --> 00:00:14.958
Οι κοινές απαντήσεις
συμπεριλαμβάνουν πράγματα όπως:

00:00:14.958 --> 00:00:17.924
αναζητούν την ασφάλεια μέσα στο πλήθος,
για να κυνηγήσουν σε αγέλες,

00:00:17.924 --> 00:00:20.420
για να ζευγαρώσουν ή να αναπαραχθούν,

00:00:20.420 --> 00:00:22.088
και όλες αυτές οι εξηγήσεις,

00:00:22.088 --> 00:00:23.325
ενώ είναι συχνά αληθινές,

00:00:23.325 --> 00:00:26.368
κάνουν μια μεγάλη εικασία 
για τη συμπεριφορά των ζώων,

00:00:26.368 --> 00:00:29.545
πως τα ζώα έχουν τον έλεγχο 
των πράξεών τους,

00:00:29.545 --> 00:00:31.796
και πως είναι υπεύθυνα 
για το σώμα τους.

00:00:31.796 --> 00:00:35.223
Αυτό συχνά δεν ισχύει.

NOTE Paragraph

00:00:35.223 --> 00:00:38.147
Αυτή είναι μια Αρτέμια, 
μια γαρίδα της άλμης.

00:00:38.147 --> 00:00:40.911
Πιθανώς να την ξέρετε καλύτερα
ως θαλάσσια μαϊμού.

00:00:40.911 --> 00:00:42.906
Είναι μικρή και συνήθως ζει μόνη της,

00:00:42.906 --> 00:00:45.983
όμως μπορεί να συναθροίζεται
σε αυτά τα μεγάλα κόκκινα κοπάδια

00:00:45.983 --> 00:00:48.230
που καλύπτουν πολλά μέτρα,

00:00:48.230 --> 00:00:51.320
και αυτά σχηματίζονται 
εξαιτίας ενός παράσιτου.

00:00:51.320 --> 00:00:54.006
Αυτές οι γαρίδες έχουν μολυνθεί
από το παράσιτο ταινία.

00:00:54.006 --> 00:00:56.257
Η ταινία είναι ουσιαστικά
ένα μακρύ, ζωντανό έντερο,

00:00:56.257 --> 00:00:59.145
με γεννητικά όργανα στο ένα άκρο
και με ένα στόμα με γάντζους στο άλλο.

00:00:59.145 --> 00:01:01.680
Ως ανεξάρτητος δημοσιογράφος, συμπάσχω.

00:01:01.680 --> 00:01:03.835
(Γέλια)

00:01:03.835 --> 00:01:06.743
Η ταινία αντλεί θρεπτικά στοιχεία 
από το σώμα της Αρτεμίας

00:01:06.743 --> 00:01:08.820
αλλά κάνει και άλλα πράγματα.

00:01:08.820 --> 00:01:10.440
Τις ευνουχίζει,

00:01:10.440 --> 00:01:15.158
τους αλλάζει το χρώμα 
από διάφανο σε έντονο κόκκινο,

00:01:15.158 --> 00:01:16.674
τις κάνει να ζουν περισσότερο,

00:01:16.674 --> 00:01:19.031
και όπως ανακάλυψε 
ο βιολόγος Νίκολας Ρόουντ,

00:01:19.031 --> 00:01:22.390
τις κάνει να κολυμπούν σε ομάδες.

00:01:22.390 --> 00:01:25.842
Γιατί; Επειδή η ταινία, 
όπως και πολλά άλλα παράσιτα,

00:01:25.842 --> 00:01:27.423
έχει έναν πολύπλοκο κύκλο ζωής

00:01:27.423 --> 00:01:29.687
που περιλαμβάνει πολλούς,
διαφορετικούς ξενιστές.

00:01:29.687 --> 00:01:32.091
Οι γαρίδες είναι απλώς
ένα βήμα στο ταξίδι της.

00:01:32.091 --> 00:01:34.703
Ο τελικός της προορισμός είναι αυτός:

00:01:34.703 --> 00:01:36.650
Το μεγαλύτερο φλαμίνγκο.

00:01:36.650 --> 00:01:39.675
Η ταινία μπορεί να αναπαραχθεί 
μόνο μέσα σε ένα φλαμίνγκο

00:01:39.675 --> 00:01:42.964
και για να φτάσει εκεί
χειραγωγεί τις γαρίδες-ξενιστές

00:01:42.964 --> 00:01:46.055
στο να σχηματίσουν 
αυτά τα εμφανή χρωματιστά κοπάδια

00:01:46.055 --> 00:01:48.772
τα οποία το φλαμίνγκο μπορεί
να διακρίνει ευκολότερα

00:01:48.772 --> 00:01:50.331
και να τα καταβροχθίσει.

00:01:50.331 --> 00:01:53.263
Αυτό είναι το μυστικό
των κοπαδιών της Αρτεμίας.

00:01:53.263 --> 00:01:55.426
Δεν είναι κοινωνικές
με τη δική τους θέληση,

00:01:55.426 --> 00:01:57.502
αλλά επειδή ελέγχονται.

00:01:57.502 --> 00:01:59.196
Δεν έχει να κάνει με την ασφάλεια 
μέσα στο πλήθος.

00:01:59.196 --> 00:02:01.055
Για την ακρίβεια,
συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.

00:02:01.055 --> 00:02:04.096
Η ταινία καταλαμβάνει
το μυαλό και το σώμα τους

00:02:04.096 --> 00:02:05.492
και τις μετατρέπει στο μέσον

00:02:05.492 --> 00:02:09.459
με το οποίο θα φτάσει
μέσα σε ένα φλαμίνγκο.

NOTE Paragraph

00:02:09.459 --> 00:02:10.889
Εδώ είναι ένα άλλο παράδειγμα

00:02:10.889 --> 00:02:13.415
παρασιτικής χειραγώγησης.

00:02:13.415 --> 00:02:16.391
Αυτός είναι ένας γρύλος
με τάσεις αυτοκτονίας.

00:02:16.391 --> 00:02:19.695
Αυτός ο γρύλος κατάπιε τη νύμφη
ενός Γόρδιου σκώληκα,

00:02:19.695 --> 00:02:21.588
ή αλλιώς, νηματώδη σκώληκα.

00:02:21.588 --> 00:02:23.744
Το σκουλήκι ενηλικιώθηκε μέσα του,

00:02:23.744 --> 00:02:26.782
όμως προκειμένου να ζευγαρώσει,
πρέπει να φτάσει στο νερό

00:02:26.782 --> 00:02:29.000
και το κάνει αυτό 
απελευθερώνοντας πρωτεΐνες

00:02:29.000 --> 00:02:31.188
που προκαλούν σύγχυση 
στον εγκέφαλο του γρύλου

00:02:31.188 --> 00:02:33.352
και τον κάνουν 
να συμπεριφέρεται παράλογα.

00:02:33.352 --> 00:02:35.307
Όταν ο γρύλος πλησιάσει
σε μια πηγή νερού,

00:02:35.307 --> 00:02:36.926
όπως αυτή η πισίνα,

00:02:36.926 --> 00:02:39.183
πηδάει μέσα και πνίγεται

00:02:39.183 --> 00:02:40.908
και το σκουλήκι βγαίνει έξω

00:02:40.908 --> 00:02:44.764
από το πτώμα που αυτοκτόνησε.

00:02:44.764 --> 00:02:48.367
Οι γρύλοι έχουν πολύ χώρο. 
Ποιος να το φανταζόταν;

NOTE Paragraph

00:02:48.367 --> 00:02:51.582
Η ταινία και και ο Γόρδιος σκώληκας
δεν είναι τα μόνα.

00:02:51.582 --> 00:02:53.302
Είναι μέρος μιας ολόκληρης 
σειράς παρασίτων

00:02:53.302 --> 00:02:55.379
που ελέγχουν τον εγκέφαλο,

00:02:55.379 --> 00:02:59.328
μυκήτων, ιών, σκωλήκων, 
εντόμων και άλλων,

00:02:59.328 --> 00:03:01.901
που ειδικεύονται στο να ανατρέπουν
και να παρακάμπτουν

00:03:01.901 --> 00:03:04.110
τη θέληση του ξενιστή τους.

00:03:04.110 --> 00:03:05.847
Πρωτοέμαθα για αυτόν τον τρόπο ζωής

00:03:05.847 --> 00:03:08.340
από το ντοκιμαντέρ του Ντέιβιντ Ατένμπορο
«Δοκιμασίες στο Ζωικό Βασίλειο»,

00:03:08.340 --> 00:03:10.062
πριν από περίπου 20 χρόνια

00:03:10.062 --> 00:03:11.764
και αργότερα από ένα υπέροχο
βιβλίο με τον τίτλο

00:03:11.764 --> 00:03:14.438
«Παράσιτο Rex», του φίλου μου Καρλ Ζίμερ.

00:03:14.438 --> 00:03:16.581
Από τότε γράφω για αυτά τα πλάσματα.

00:03:16.581 --> 00:03:19.392
Λίγα θέματα της βιολογίας
με γοητεύουν περισσότερο.

00:03:19.392 --> 00:03:23.098
Λες και τα παράσιτα έχουν υπονομεύσει
και τον δικό μου εγκέφαλο,

00:03:23.098 --> 00:03:25.709
επειδή, παρ' όλα αυτά, 
είναι πάντα συναρπαστικά

00:03:25.709 --> 00:03:26.997
και ευχάριστα μακάβρια.

00:03:26.997 --> 00:03:28.389
Όταν γράφεις για τα παράσιτα,

00:03:28.389 --> 00:03:30.473
το λεξιλόγιο σου διογκώνεται 
με φράσεις όπως,

00:03:30.473 --> 00:03:33.519
«τον καταβρόχθισε ζωντανό»
και «ξεπήδησε μέσα από το σώμα του».

00:03:33.519 --> 00:03:34.756
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:03:34.756 --> 00:03:36.296
Όμως υπάρχει και κάτι 
περισσότερο από αυτό.

00:03:36.296 --> 00:03:38.398
Είμαι συγγραφέας 
και οι συνάδελφοί μου στο κοινό

00:03:38.398 --> 00:03:41.107
γνωρίζουν πως αγαπάμε τις ιστορίες.

00:03:41.107 --> 00:03:43.500
Τα παράσιτα μας προσκαλούν να αντισταθούμε

00:03:43.500 --> 00:03:45.350
στο δέλεαρ των προφανών ιστοριών.

00:03:45.350 --> 00:03:47.660
Ο κόσμος τους είναι ένας κόσμος
ανατροπής σεναρίων

00:03:47.660 --> 00:03:51.267
και απρόσμενων εξηγήσεων.

00:03:51.267 --> 00:03:52.763
Γιατί, για παράδειγμα,

00:03:52.763 --> 00:03:54.941
αυτή η κάμπια

00:03:54.941 --> 00:03:56.915
αρχίζει να χτυπιέται βίαια

00:03:56.915 --> 00:03:58.583
όταν ένα άλλο έντομο πλησιάζει την ίδια

00:03:58.583 --> 00:04:00.840
και αυτά τα λευκά κουκούλια

00:04:00.840 --> 00:04:02.278
τα οποία φαίνεται πως φυλάει;

00:04:02.278 --> 00:04:05.374
Επειδή προστατεύει τα αδέρφια της;

00:04:05.374 --> 00:04:06.823
Όχι.

00:04:06.823 --> 00:04:08.280
Αυτή η κάμπια δέχτηκε επίθεση

00:04:08.280 --> 00:04:11.499
από μια παρασιτική σφήκα
η οποία εναπόθεσε τα αυγά της μέσα της.

00:04:11.499 --> 00:04:12.933
Τα αυγά εκκολάφτηκαν
και οι νεαρές σφήκες

00:04:12.933 --> 00:04:14.247
καταβρόχθησαν την κάμπια ζωντανή

00:04:14.247 --> 00:04:15.918
πριν ξεπηδήσουν μέσα από το σώμα της.

00:04:15.918 --> 00:04:18.193
Καταλάβατε τι εννοώ;

00:04:18.193 --> 00:04:21.031
Η κάμπια δεν πέθανε.

00:04:21.031 --> 00:04:23.616
Φαίνεται πως κάποιες σφήκες
έμειναν πίσω

00:04:23.616 --> 00:04:26.953
και την έλεγχαν για να προστατέψει
τα αδέρφια τους

00:04:26.953 --> 00:04:28.587
τα οποία μεταμορφώνονται

00:04:28.587 --> 00:04:30.607
σε ενήλικες μέσα σε αυτά τα κουκούλια.

00:04:30.607 --> 00:04:34.146
Αυτή η κάμπια είναι ένας 
σωματοφύλακας-ζόμπι

00:04:34.146 --> 00:04:35.447
που υπερασπίζεται τους απογόνους

00:04:35.447 --> 00:04:37.669
του πλάσματος που τη σκότωσε.

NOTE Paragraph

00:04:37.669 --> 00:04:41.535
(Χειροκρότημα)

NOTE Paragraph

00:04:41.535 --> 00:04:45.830
Έχουμε να πούμε πολλά.
Έχω μόνο 13 λεπτά. (Γέλια)

NOTE Paragraph

00:04:45.830 --> 00:04:47.641
Μερικοί από εσάς,
πιθανώς να ζητάτε απεγνωσμένα

00:04:47.641 --> 00:04:49.859
λίγη παρηγοριά στην ιδέα

00:04:49.859 --> 00:04:52.119
πως αυτά τα πράγματα 
είναι παραδοξότητες του φυσικού κόσμου,

00:04:52.119 --> 00:04:54.050
πως είναι κάτι ακραίο,

00:04:54.050 --> 00:04:55.870
και αυτή η οπτική είναι κατανοητή

00:04:55.870 --> 00:04:58.248
επειδή από τη φύση τους 
τα παράσιτα είναι πολύ μικρά

00:04:58.248 --> 00:04:59.588
και περνούν πολύ χρόνο

00:04:59.588 --> 00:05:02.542
μέσα στα σώματα άλλων οργανισμών.

00:05:02.542 --> 00:05:04.313
Είναι εύκολο να τα παραβλέψει κανείς,

00:05:04.313 --> 00:05:06.898
όμως αυτό δεν σημαίνει
πως δεν είναι σημαντικά.

00:05:06.898 --> 00:05:09.103
Πριν από μερικά χρόνια, ο Κέβιν Λάφερτι,
πήγε μια ομάδα επιστημόνων

00:05:09.103 --> 00:05:12.472
σε τρεις εκβολές ποταμών στην Καλιφόρνια,

00:05:12.472 --> 00:05:14.220
και λίγο- πολύ, ζύγισαν, 
διαμέλισαν και κατέγραψαν

00:05:14.220 --> 00:05:16.215
οτιδήποτε μπόρεσαν να βρουν

00:05:16.215 --> 00:05:17.443
και αυτό που βρήκαν

00:05:17.443 --> 00:05:20.659
ήταν πληθώρα παρασίτων.

00:05:20.659 --> 00:05:22.703
Tα πιο συνηθισμένα ήταν 
τα τρηματώδη παράσιτα,

00:05:22.703 --> 00:05:25.353
μικρά σκουλήκια που ειδικεύονται 
στο να ευνουχίζουν τους ξενιστές τους,

00:05:25.353 --> 00:05:27.899
όπως αυτό το άτυχο σαλιγκάρι.

00:05:27.899 --> 00:05:30.788
Το κάθε τρηματώδες παράσιτο 
είναι μικρό, μικροσκοπικό,

00:05:30.788 --> 00:05:32.587
όμως όλα μαζί ζύγιζαν

00:05:32.587 --> 00:05:34.773
όσο όλα τα ψάρια των εκβολών

00:05:34.773 --> 00:05:38.480
και τρεις έως εννέα φορές περισσότερο 
από όλα τα πουλιά μαζί.

00:05:38.480 --> 00:05:40.474
Θυμόσαστε το Γόρδιο σκουλήκι 
που σας έδειξα,

00:05:40.474 --> 00:05:41.862
αυτό με τον γρύλο;

00:05:41.862 --> 00:05:44.415
Ένας Ιάπωνας επιστήμονας, 
ο Τακούγια Σάτο,

00:05:44.415 --> 00:05:46.111
ανακάλυψε πως σε ένα ρυάκι

00:05:46.111 --> 00:05:48.082
αυτά τα πλάσματα οδηγούν 
τόσους πολλούς γρύλους

00:05:48.082 --> 00:05:49.381
και ακρίδες στο νερό

00:05:49.381 --> 00:05:50.690
ώστε τα πνιγμένα έντομα

00:05:50.690 --> 00:05:54.994
αποτελούν περίπου το 60 τοις εκατό 
της διατροφής της ενδημικής πέστροφας.

00:05:54.994 --> 00:05:57.928
Η χειραγώγηση δεν είναι κάτι παράδοξο.

00:05:57.928 --> 00:06:00.048
Είναι κάτι κρίσιμο και συνηθισμένο

00:06:00.048 --> 00:06:01.939
στον κόσμο γύρω μας,

00:06:01.939 --> 00:06:03.460
και τώρα οι επιστήμονες
έχουν ανακαλύψει

00:06:03.460 --> 00:06:05.942
εκατοντάδες παραδείγματα 
τέτοιων οργανισμών που χειραγωγούν

00:06:05.942 --> 00:06:08.379
και το πιο ενδιαφέρον είναι 
πως έχουν αρχίσει να κατανοούν

00:06:08.379 --> 00:06:12.437
ακριβώς πώς αυτά τα πλάσματα
ελέγχουν τον ξενιστή τους.

NOTE Paragraph

00:06:12.437 --> 00:06:14.961
Αυτό είναι ένα από τα πιο 
αγαπημένα μου παραδείγματα:

00:06:14.961 --> 00:06:17.418
Αυτή είναι η Ampulex compressa,

00:06:17.418 --> 00:06:19.642
η παρασιτική σφήκα των κατσαρίδων,

00:06:19.642 --> 00:06:21.936
και είναι παγκοσμίως γνωστό

00:06:21.936 --> 00:06:23.579
πως μια παρασιτική σφήκα των κατσαρίδων

00:06:23.579 --> 00:06:25.375
με γονιμοποιημένα αυγά

00:06:25.375 --> 00:06:27.841
πρέπει να έχει ανάγκη μια κατσαρίδα.

00:06:27.841 --> 00:06:29.041
Όταν βρίσκει μία,

00:06:29.041 --> 00:06:31.252
την τσιμπάει με το κεντρί της,

00:06:31.252 --> 00:06:32.701
που είναι επίσης
ένα αισθητήριο όργανο.

00:06:32.701 --> 00:06:35.372
Αυτή η ανακάλυψη ανακοινώθηκε
πριν από τρεις εβδομάδες.

00:06:35.372 --> 00:06:37.677
Την τσιμπάει με το κεντρί της
που είναι ένα αισθητήριο όργανο,

00:06:37.677 --> 00:06:39.471
εξοπλισμένο με μικρούς 
αισθητήριους δέκτες

00:06:39.471 --> 00:06:42.026
που της επιτρέπουν 
να αισθάνεται την ξεχωριστή υφή

00:06:42.026 --> 00:06:44.133
του εγκεφάλου της κατσαρίδας.

00:06:44.133 --> 00:06:47.174
Όπως ένας άνθρωπος που ψάχνει
στα τυφλά μέσα σε μια τσάντα,

00:06:47.174 --> 00:06:49.651
βρίσκει τον εγκέφαλο 
και διαχύνει το δηλητήριό της

00:06:49.651 --> 00:06:53.852
μέσα σε δύο συγκεκριμένα 
συμπλέγματα νευρώνων.

00:06:53.852 --> 00:06:56.935
Οι Ισραηλινοί επιστήμονες
Φρέντερικ Λίμπερσατ και Ραμ Γκαλ,

00:06:56.935 --> 00:07:00.660
ανακάλυψαν πως το δηλητήριο 
είναι ένα ειδικό χημικό όπλο.

00:07:00.660 --> 00:07:03.204
Δεν σκοτώνει την κατσαρίδα, 
ούτε τη ναρκώνει.

00:07:03.204 --> 00:07:05.331
Η κατσαρίδα θα μπορούσε να φύγει,

00:07:05.331 --> 00:07:08.356
ή να πετάξει ή να τρέξει, αν το επέλεγε,

00:07:08.356 --> 00:07:10.231
αλλά δεν το επιλέγει

00:07:10.231 --> 00:07:13.611
επειδή το δηλητήριο 
εκμηδενίζει την κινητικότητά της

00:07:13.611 --> 00:07:14.725
και μόνο αυτή.

00:07:14.725 --> 00:07:18.431
Βασικά, η σφήκα απενεργοποιεί 
το σύστημα διαφυγής

00:07:18.431 --> 00:07:20.271
στο λειτουργικό σύστημα 
της κατσαρίδας

00:07:20.271 --> 00:07:23.504
και αυτό της επιτρέπει να οδηγεί 
το αβοήθητο θύμα της,

00:07:23.504 --> 00:07:25.615
από τις κεραίες του, 
πίσω στη φωλιά του,

00:07:25.615 --> 00:07:28.254
όπως ένας άνθρωπος 
οδηγεί το σκύλο του.

00:07:28.254 --> 00:07:29.931
Όταν φτάσει εκεί, 
τοποθετεί ένα αυγό μέσα της,

00:07:29.931 --> 00:07:32.207
το αυγό εκκολάπτεται, 
την καταβροχθίζει ζωντανή,

00:07:32.207 --> 00:07:34.396
ξεπηδάει από το σώμα της, 
και τα λοιπά είναι γνωστά.

00:07:34.396 --> 00:07:37.626
(Γέλια) 
(Χειροκρότημα)

NOTE Paragraph

00:07:37.626 --> 00:07:40.506
Θα ισχυριζόμουν
πως αφού έχει τσιμπηθεί,

00:07:40.506 --> 00:07:42.511
η κατσαρίδα 
δεν είναι πια κατσαρίδα.

00:07:42.511 --> 00:07:44.861
Είναι περισσότερο 
μια προέκταση της σφήκας,

00:07:44.861 --> 00:07:47.704
όπως και ο γρύλος ήταν μια προέκταση 
του Γόρδιου σκώληκα.

00:07:47.719 --> 00:07:50.519
Αυτοί οι ξενιστές δεν θα μπορέσουν
να επιβιώσουν ή να αναπαραχθούν.

00:07:50.519 --> 00:07:52.318
Έχουν τόσο έλεγχο πάνω στη μοίρα τους

00:07:52.318 --> 00:07:54.102
όσο έχει και το αυτοκίνητό μου.

00:07:54.102 --> 00:07:55.602
Μόλις μπουν μέσα τα παράσιτα,

00:07:55.602 --> 00:07:58.167
οι ξενιστές δεν έχουν λόγο.

NOTE Paragraph

00:07:58.167 --> 00:07:59.481
Οι άνθρωποι, φυσικά,

00:07:59.481 --> 00:08:01.513
ξέρουν από χειραγώγηση.

00:08:01.513 --> 00:08:03.873
Παίρνουμε φάρμακα για να μετατρέψουμε 
τη χημεία του εγκεφάλου μας

00:08:03.873 --> 00:08:05.004
και να αλλάξουμε τη διάθεσή μας,

00:08:05.004 --> 00:08:09.024
και τι είναι τα επιχειρήματα 
ή η διαφήμιση ή οι μεγάλες ιδέες

00:08:09.024 --> 00:08:12.727
αν όχι μια απόπειρα για να επηρεάσουμε 
τον εγκέφαλο κάποιου άλλου;

00:08:12.727 --> 00:08:14.254
Όμως οι προσπάθειές μας 
όταν το κάνουμε αυτό

00:08:14.254 --> 00:08:16.032
είναι αργές και αδέξιες σε σύγκριση

00:08:16.032 --> 00:08:19.127
με τη λεπτεπίλεπτη ακρίβεια 
των παρασίτων.

00:08:19.127 --> 00:08:21.519
Ο Ντον Ντρέιπερ θα ήθελε πολύ
να είναι τόσο κομψός και ακριβής

00:08:21.519 --> 00:08:26.479
όσο είναι η παρασιτική σφήκα 
των κατσαρίδων.

00:08:26.479 --> 00:08:30.219
Νομίζω πως εν μέρει αυτό
κάνει τα παράσιτα

00:08:30.219 --> 00:08:33.005
τόσο καταχθόνια και συναρπαστικά.

00:08:33.005 --> 00:08:35.627
Τοποθετούμε τόσο ψηλά 
την ελεύθερη βούλησή μας

00:08:35.627 --> 00:08:36.888
και την ανεξαρτησία μας,

00:08:36.888 --> 00:08:38.469
ώστε η προοπτική να χάσουμε 
αυτές τις ποιότητες

00:08:38.469 --> 00:08:39.747
από αόρατες δυνάμεις

00:08:39.747 --> 00:08:42.915
ενεργοποιεί πολλούς από 
τους βαθύτερους κοινωνικούς μας φόβους.

00:08:42.915 --> 00:08:45.368
Οι οργουελικές δυστοπίες, 
οι σκιώδεις μηχανορραφίες

00:08:45.368 --> 00:08:47.222
και οι σούπερ-κακοί 
που ελέγχουν τον εγκέφαλό μας,

00:08:47.222 --> 00:08:50.250
είναι αλληγορίες που γεμίζουν 
την πιο σκοτεινή λογοτεχνία μας,

00:08:50.250 --> 00:08:55.048
αλλά στη φύση 
συμβαίνουν όλη την ώρα.

NOTE Paragraph

00:08:55.048 --> 00:08:57.680
Αυτό με οδηγεί σε μια προφανή

00:08:57.680 --> 00:08:59.980
και ανησυχητική ερώτηση:

00:08:59.980 --> 00:09:01.703
Υπάρχουν σκοτεινά και μοχθηρά παράσιτα

00:09:01.703 --> 00:09:03.659
που επηρεάζουν τη δική μας συμπεριφορά

00:09:03.659 --> 00:09:05.234
χωρίς εμείς να γνωρίζουμε κάτι γι' αυτά;

00:09:05.234 --> 00:09:08.053
Πέραν της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας;

00:09:08.053 --> 00:09:09.360
Αν υπάρχουν κάποια...

00:09:09.360 --> 00:09:13.326
(Γέλια)
(Χειροκρότημα)

00:09:13.326 --> 00:09:15.648
Έχω μια κόκκινη κουκκίδα 
στο μέτωπό μου τώρα, έτσι δεν είναι;

00:09:15.648 --> 00:09:18.175
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:09:18.175 --> 00:09:21.129
Αν υπάρχουν κάποια, 
αυτός είναι ένας καλός υποψήφιος.

00:09:21.129 --> 00:09:24.407
Αυτό είναι το τοξόπλασμα gondii, 
ή εν συντομία, τόξο,

00:09:24.407 --> 00:09:25.996
επειδή όλα τα τρομακτικά πλάσματα

00:09:25.996 --> 00:09:28.206
δικαιούνται ένα χαριτωμένο παρατσούκλι.

00:09:28.206 --> 00:09:30.488
Το τοξόπλασμα μολύνει τα θηλαστικά,

00:09:30.488 --> 00:09:31.966
μια ευρεία γκάμα θηλαστικών,

00:09:31.966 --> 00:09:35.047
όμως σεξουαλικά μπορεί να αναπαραχθεί 
μόνο μέσα σε μια γάτα.

00:09:35.047 --> 00:09:37.808
Οι επιστήμονες, όπως η Τζόαν Γουέμπεστερ,
έχουν αποδείξει πως αν το τοξόπλασμα

00:09:37.808 --> 00:09:40.001
μπει μέσα σε έναν αρουραίο
ή σε ένα ποντίκι,

00:09:40.001 --> 00:09:43.473
μετατρέπει το τρωκτικό 
σε έναν πύραυλο αναζήτησης γατιών.

00:09:43.473 --> 00:09:46.549
Αν ο μολυσμένος αρουραίος 
μυρίσει την εξαίσια οσμή

00:09:46.549 --> 00:09:47.773
των ούρων της γάτας,

00:09:47.773 --> 00:09:50.493
πηγαίνει προς την πηγή 
αυτής της οσμής,

00:09:50.493 --> 00:09:54.412
αντί να απομακρυνθεί 
όπως θα ήταν πιο λογικό.

00:09:54.412 --> 00:09:56.947
Η γάτα τρώει τον αρουραίο. 
Το τοξόπλασμα κάνει σεξ.

00:09:56.947 --> 00:09:59.819
Είναι μια κλασσική ιστορία 
Eat, Prey, Love.

00:09:59.819 --> 00:10:04.487
(Γέλια) 
(Χειροκρότημα)

NOTE Paragraph

00:10:07.512 --> 00:10:10.714
Είστε πολύ ελεήμονες 
και γενναιόδωροι άνθρωποι.

00:10:10.714 --> 00:10:13.299
Γεια σου Ελίζαμπεθ, 
μου άρεσε πολύ η ομιλία σου.

NOTE Paragraph

00:10:13.299 --> 00:10:16.667
Πώς ελέγχει το παράσιτο τον ξενιστή του

00:10:16.667 --> 00:10:17.871
με αυτόν τον τρόπο;

00:10:17.871 --> 00:10:19.197
Στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε.

00:10:19.197 --> 00:10:20.885
Γνωρίζουμε πως το τοξόπλασμα 
απελευθερώνει ένα ένζυμο

00:10:20.885 --> 00:10:22.877
που παράγει ντοπαμίνη, 
μια ουσία που σχετίζεται

00:10:22.877 --> 00:10:24.690
με την ανταμοιβή και το κίνητρο.

00:10:24.690 --> 00:10:27.121
Γνωρίζουμε πως στοχεύει συγκεκριμένα μέρη 
του εγκεφάλου του τρωκτικού,

00:10:27.121 --> 00:10:29.586
συμπεριλαμβανομένων αυτών που σχετίζονται 
με τον σεξουαλικό ερεθισμό.

00:10:29.586 --> 00:10:31.787
Όμως το πώς ενώνονται 
αυτά τα κομμάτια του παζλ

00:10:31.787 --> 00:10:33.631
δεν είναι ακόμα εντελώς ξεκάθαρο.

00:10:33.631 --> 00:10:35.927
Αυτό που είναι ξεκάθαρο 
είναι πως αυτό το πράγμα

00:10:35.927 --> 00:10:37.319
είναι μονοκύτταρο.

00:10:37.319 --> 00:10:38.689
Δεν έχει νευρικό σύστημα,

00:10:38.689 --> 00:10:39.821
δεν έχει συνείδηση,

00:10:39.821 --> 00:10:41.122
δεν έχει καν σώμα,

00:10:41.122 --> 00:10:43.746
όμως χειρίζεται ένα θηλαστικό;

00:10:43.746 --> 00:10:45.172
Εμείς είμαστε θηλαστικά.

00:10:45.172 --> 00:10:47.606
Είμαστε σίγουρα πιο έξυπνοι
από έναν απλό αρουραίο,

00:10:47.606 --> 00:10:50.130
αλλά οι εγκέφαλοι μας 
έχουν την ίδια βασική δομή,

00:10:50.130 --> 00:10:51.523
το ίδιο είδος κυττάρων,

00:10:51.523 --> 00:10:53.111
τα ίδια χημικά που τα διαπερνούν,

00:10:53.111 --> 00:10:55.430
και τα ίδια παράσιτα.

00:10:55.430 --> 00:10:57.778
Οι εκτιμήσεις ποικίλουν πολύ, 
αλλά κάποιες μετρήσεις εικάζουν

00:10:57.778 --> 00:11:00.138
πως ένας στους τρεις ανθρώπους στον κόσμο

00:11:00.138 --> 00:11:01.851
έχει τοξόπλασμα στον εγκέφαλό του.

00:11:01.851 --> 00:11:05.339
Συνήθως αυτό δεν οδηγεί 
σε κάποια φανερή ασθένεια.

00:11:05.339 --> 00:11:07.217
Αυτό το παράσιτο βρίσκεται σε αδράνεια

00:11:07.217 --> 00:11:09.400
για μεγάλο διάστημα.

00:11:09.400 --> 00:11:11.439
Όμως υπάρχουν κάποιες ενδείξεις
πως οι άνθρωποι που είναι φορείς

00:11:11.439 --> 00:11:14.473
έχουν λίγο διαφορετικά αποτελέσματα

00:11:14.473 --> 00:11:17.202
στα ερωτηματολόγια προσωπικότητας 
από τους άλλους ανθρώπους,

00:11:17.202 --> 00:11:19.686
πως έχουν λίγο μεγαλύτερη τάση 
να προκαλέσουν αυτοκινητιστικά ατυχήματα

00:11:19.686 --> 00:11:22.289
και υπάρχουν κάποιες ενδείξεις
πως οι άνθρωποι με σχιζοφρένεια

00:11:22.289 --> 00:11:24.835
έχουν περισσότερες πιθανότητες
να έχουν μολυνθεί.

00:11:24.835 --> 00:11:27.018
Νομίζω πως αυτές οι ενδείξεις
είναι ακόμα ανεπαρκείς,

00:11:27.018 --> 00:11:28.929
ακόμα και στους ερευνητές
του τοξοπλάσματος,

00:11:28.929 --> 00:11:31.369
οι γνώμες διίστανται 
ως προς το αν το παράσιτο

00:11:31.369 --> 00:11:33.754
πράγματι επηρεάζει 
τη συμπεριφορά μας.

00:11:33.754 --> 00:11:36.413
Όμως με δεδομένη την εκτεταμένη φύση 
τέτοιας χειραγώγησης,

00:11:36.413 --> 00:11:38.258
θα ήταν εντελώς αβάσιμο να πιστεύουμε

00:11:38.258 --> 00:11:39.907
πως οι άνθρωποι είναι το μόνο είδος

00:11:39.907 --> 00:11:42.853
που δεν επηρεάζεται 
με παρόμοιο τρόπο.

NOTE Paragraph

00:11:42.853 --> 00:11:47.246
Νομίζω πως η ικανότητα 
να ανατρέπουμε συνεχώς

00:11:47.246 --> 00:11:50.113
τον τρόπο με τον οποίο 
αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο,

00:11:50.113 --> 00:11:51.660
κάνει τα παράσιτα καταπληκτικά.

00:11:51.660 --> 00:11:54.869
Μας προσκαλούν συνεχώς να κοιτάξουμε 
τον φυσικό κόσμο από όλες τις πλευρές

00:11:54.869 --> 00:11:57.040
και να αναρωτιόμαστε 
αν οι συμπεριφορές που βλέπουμε,

00:11:57.040 --> 00:11:58.527
είτε είναι απλές και προφανείς,

00:11:58.527 --> 00:12:00.060
είτε είναι μπερδεμένες και αινιγματικές,

00:12:00.060 --> 00:12:02.146
δεν είναι το αποτέλεσμα ατόμων

00:12:02.146 --> 00:12:03.999
που δρουν με τη δική τους θέληση,

00:12:03.999 --> 00:12:05.808
αλλά επειδή έχουν υποκύψει

00:12:05.808 --> 00:12:08.478
στον έλεγχο κάποιου άλλου.

00:12:08.478 --> 00:12:10.518
Παρ' όλο που αυτή η ιδέα 
μπορεί να είναι ανησυχητική,

00:12:10.518 --> 00:12:13.441
και ενώ οι συνήθειες των παρασίτων 
μπορεί να είναι πολύ φρικαλέες,

00:12:13.441 --> 00:12:15.233
νομίζω πως αυτή η ικανότητά τους 
να μας εκπλήσσουν,

00:12:15.233 --> 00:12:18.408
είναι αυτό που τα κάνει 
εξίσου υπέροχα και χαρισμάτικά

00:12:18.408 --> 00:12:21.772
όσο ένα πάντα, μια πεταλούδα 
ή ένα δελφίνι.

NOTE Paragraph

00:12:21.772 --> 00:12:23.991
Στο τέλος του βιβλίου 
«Η Καταγωγή των Ειδών»,

00:12:23.991 --> 00:12:26.980
ο Κάρολος Δαρβίνος γράφει 
για το μεγαλείο της ζωής

00:12:26.980 --> 00:12:29.633
και τις ατελείωτες, πανέμορφες

00:12:29.633 --> 00:12:31.065
και υπέροχες μορφές.

00:12:31.065 --> 00:12:33.644
Θέλω να πιστεύω 
πως θα μπορούσε να αναφερόταν

00:12:33.644 --> 00:12:36.824
σε μια ταινία που κάνει 
τις γαρίδες κοινωνικές

00:12:36.824 --> 00:12:40.073
ή σε μια σφήκα που βγάζει 
τις κατσαρίδες βόλτα.

NOTE Paragraph

00:12:40.073 --> 00:12:43.222
Όμως μπορεί απλώς
να μιλάει ένα παράσιτο για μένα.

NOTE Paragraph

00:12:43.222 --> 00:12:44.953
Σας ευχαριστώ.

NOTE Paragraph

00:12:44.953 --> 00:12:48.953
(Χειροκρότημα)