Lúc nhà toán học người Pháp
Laurent Schwartz còn học trung học
ông đã bắt đầu lo lắng rằng mình không đủ
thông minh để giải toán.
Có lẽ bạn cũng hiểu được cảm giác này.
Mỗi lúc bạn làm kiểm tra toán,
thì tim bạn lại đập rộn ràng
và lòng bàn tay bạn bắt đầu ra mồ hôi.
Dạ dạy thì chộn rộn và
bạn không thể tập trung.
Hiện tượng này gọi là lo âu toán học.
và nếu bạn từng trải qua thì
hãy tin không chỉ có mình bạn.
Các nhà nghiên cứu nghĩ rằng có tới khoảng
20% dân số mắc hội chứng này.
Một số nhà tâm lý học thậm chí xem đây là
một hội chứng chuẩn đoán được.
Nhưng mắc chứng lo âu toán học
không có nghĩa là bạn dở toán,
một chút cũng không.
Laurent Schwartz đã từng thắng giải Field,
giải thưởng cao quý nhất
trong lĩnh vực toán học.
Mọi người có thể nghĩ rằng họ lo lắng
khi làm toán là vì họ dở toán,
nhưng sự thật lại hoàn toàn khác.
Họ dở toán là vì họ lo lắng về nó.
Một số nhà tâm lý học cho rằng
vì lo âu toán học làm giảm
một nguồn lực nhận thức
gọi là bộ nhớ hoạt động.
Đó là hệ thống trí nhớ ngắn hạn
giúp con người sắp xếp thông tin cần
để giải quyết vấn đề.
Lo lắng về việc giải toán,
hoặc không làm tốt bài kiểm tra,
ăn mòn bộ nhớ hoạt động,
có nghĩa là dung lượng cho việc giải toán
sẽ giảm xuống.
Con người đột nhiên vật lộn
với kĩ năng toán học cơ bản,
ví dụ như số học,
mà lẽ ra họ phải rất thành thạo.
Lo âu học thuật không chỉ dừng ở toán học,
nhưng có vẻ nó lại xảy ra khá nhiều,
và thường gây ra nhiều thiệt hại
cho môn toán đó.
Vậy thì tại sao lại như vậy?
Các nhà nghiên cứu vẫn còn chưa chắc chắn,
kết quả nghiên cứu rằng
cách mà ba mẹ và giáo viên
cho trẻ khám phá toán học
có vai trò rất quan trọng.
Nếu ba mẹ nói về toán như
một môn học nhiều thử thách và khó hiểu,
trẻ có thể ghi nằm lòng điều đó.
Giáo viên mắc chứng lo âu toán học
cũng ảnh hưởng đến học sinh.
Áp lực phải giải toán nhanh
còn làm gia tăng stress.
Và trong một vài nền văn hóa thì giỏi toán
là một dấu hiệu biểu thị sự thông minh.
Khi danh xưng to lớn như vậy,
thì không có gì ngạc nhiên
khi học sinh lại lo lắng.
Ngay cả Maryam Mirzakhani,
một nhà toán học có ảnh hưởng lớn
người phụ nữ đầu tiên thắng
huy chương Field,
cũng từng cảm thấy không tự tin
và mất hứng thú với toán,
vì giáo viên toán trung học của cô
nghĩ rằng cô không tài giỏi.
Vậy nên nếu bạn mắc chứng lo âu toán học
thì bạn nên làm gì?
Kỹ thuật thư giãn,
như một bài tập thở ngắn,
đã cải thiện kết quả bài kiểm tra của
các học sinh mắc chứng lo âu toán học.
Viết ra những lo âu của bạn
cũng rất có ích.
Chiến lược này có thể là cơ hội để bạn
tái đánh giá một trải nghiệm căng thẳng,
và giải phóng bộ nhớ làm việc.
Và nếu có cơ hội,
hoạt động thể chất như đi bộ nhanh,
hít thở sâu
và giãn cơ,
ngăn lo âu hình thành.
Bạn cũng có thể dùng kiến thức
về não bộ của mình
để thay đổi tư duy.
Bộ não rất linh hoạt,
và vùng thuộc về kĩ năng toán luôn
có thể phát triển.
Đây là một cơ chế trong tâm lý học
gọi là phát triển tư duy.
Nghĩ rằng bản thân mình có thể
phát triển và cải thiện
thật sự có thể giúp bạn phát triển
và không ngừng cải thiện.
Nếu bạn là giáo viên hoặc ba mẹ của trẻ,
hãy thử chơi với toán và
tập trung vào khía cạnh sáng tạo.
Nó có thể tạo lập kỹ năng toán học.
và kĩ năng này về sau giúp trẻ
tự tin tiếp cận với toán hơn.
Quan trọng là bạn nên cho trẻ
thời gian và không gian
để tư duy tìm ra lời giải đáp.
Và nếu bạn là một nhà quản lý,
thì hãy chắc là những giáo viên của bạn
có thái độ tích cực
và tự tin cần thiết đối với toán học
để tạo cảm hứng giúp trẻ tự tin hơn.
Đồng thời, đừng để ai lan truyền rằng
con trai thường giỏi toán hơn con gái.
Điều này hoàn toàn sai.
Nếu bạn mắc phải lo âu toán học,
thì việc biết rằng có chứng bệnh này
có khi cũng chẳng giúp gì.
Hoặc có thể bạn sẽ yên tâm hơn khi
gọi tên được vấn đề của mình.
Dù vậy nhưng nếu nhìn xung quanh mình,
và thấy có những người cũng như mình
thì vẫn sẽ cảm thấy ổn hơn.
Hãy nhớ rằng lo âu không phản ánh
năng lực của bạn,
nhưng nó là thứ bạn phải khắc phục
bằng thời gian và nhận thức của mình.