WEBVTT

00:00:07.093 --> 00:00:10.692
Франц математикч Лоран Швартц
ахлах сургуульд байхдаа

00:00:10.692 --> 00:00:14.752
өөрийгөө математикийн бодлого бодохоор
ухаантай биш хэмээн айж эхэлжээ.

00:00:14.752 --> 00:00:17.044
Магадгүй та ч бас төстэй
мэдрэмжийг мэдэх байх.

00:00:17.044 --> 00:00:18.973
Математикийн шалгалт өгөхөд

00:00:18.973 --> 00:00:21.133
зүрхээ хурдан цохилохыг мэдэрч,

00:00:21.133 --> 00:00:23.083
гар тань хөлөрч эхэлнэ.

00:00:23.083 --> 00:00:26.874
Гэдсэн дотроо эрвээхий мэдэрч,
анхаарлаа төвлөрүүлж чадахгүй.

00:00:26.874 --> 00:00:29.992
Энэ үзэгдлийг математикийн айдас гэдэг.

00:00:29.992 --> 00:00:32.994
Хэрэв танд тохиолддог бол,
та ганцаараа биш юм.

00:00:32.994 --> 00:00:37.333
Судлаачид хүмүүсийн 20% нь
ижил асуудалтай гэж үздэг.

00:00:37.333 --> 00:00:42.474
Зарим сэтгэл судлаачид үүнийг оношлох
боломжтой гэж үздэг.

00:00:42.474 --> 00:00:47.184
Математикийн айдастай байна гэдэг
математикт муу гэсэн үг биш юм.

00:00:47.184 --> 00:00:48.704
Огтхон ч тийм биш.

00:00:48.704 --> 00:00:51.453
Лоран Швартц Фильдсийн медаль буюу

00:00:51.453 --> 00:00:53.783
математикийн хамгийн өндөр
шагналыг хүртэжээ.

00:00:53.783 --> 00:00:57.644
Хүмүүс математикт муу болохоор
айдастай байдаг гэж боддог боловч

00:00:57.644 --> 00:00:59.755
ихэвчлэн эсрэгээрээ байдаг.

00:00:59.755 --> 00:01:03.344
Математикаас айж байгаа
болохоор муу байгаа юм.

00:01:03.344 --> 00:01:04.865
Зарим судлаачдын дүгнэснээр

00:01:04.865 --> 00:01:07.324
математикийн айдас нь
ажиллах санах ой хэмээх

00:01:07.324 --> 00:01:09.550
танин мэдэхүйн нөөцийг бууруулж байдаг.

00:01:09.550 --> 00:01:13.734
Энэ нь даалгавар гүйцэтгэхэд хэрэгтэй
мэдээллүүдийг зохицуулахад тусалдаг

00:01:13.734 --> 00:01:15.736
богино хугаацааны санах ой юм.

00:01:15.736 --> 00:01:17.805
Математикийн бодлогуудыг бодож чадах,

00:01:17.805 --> 00:01:20.204
шалгалтаа сайн хийх
эсэхэд санаа зовох нь

00:01:20.204 --> 00:01:21.965
ажиллах санах ойг
хэт ашиглаж

00:01:21.965 --> 00:01:25.124
математикийн бодлого бодоход
зай үлдээдэггүй.

00:01:25.124 --> 00:01:28.005
Хүмүүс гэнэт энгийн
математикийн бодлого болох

00:01:28.005 --> 00:01:31.626
архиметик зэргийг сурсан атлаа
хийж чадахаа больдог.

00:01:31.626 --> 00:01:35.295
Хичээлийн айдас нь ганц
математикаар хязгаарлагддаггүй.

00:01:35.295 --> 00:01:38.505
Гэхдээ энэ хичээлийн хувьд
илүү олон тохиолдож,

00:01:38.505 --> 00:01:40.785
илүү их хүндрэл үзүүлдэг.

00:01:40.785 --> 00:01:42.765
Яагаад тэгдэг юм бол?

00:01:42.765 --> 00:01:44.534
Судлаачид баттай биш байгаа ч,

00:01:44.534 --> 00:01:46.015
зарим судалгаанаас харахад

00:01:46.015 --> 00:01:48.665
эцэг эх болон багш нар
хүүхдүүдийг математикт

00:01:48.665 --> 00:01:51.255
анх хэрхэн танилцуулсан нь
томоохон үүрэгтэй.

00:01:51.255 --> 00:01:54.876
Хэрэв эцэг эхчүүд математикийг
хэцүү, ойлгомжгүй гэж ярьвал

00:01:54.876 --> 00:01:57.266
хүүхдүүд тэгэж л ойлгодог.

00:01:57.266 --> 00:02:01.846
Математикийн айдастай багш нар
үүнийгээ сурагчдад тараах магадлалтай.

00:02:01.846 --> 00:02:05.736
Бодлогуудыг хурдан бодох гэсэн дарамт
улам их стресс авч ирдэг.

00:02:05.736 --> 00:02:11.296
Зарим соёлд математикт сайн байх нь
ерөнхийдөө ухаантай байхын шинж гэж үздэг.

00:02:11.296 --> 00:02:13.007
Шалгуур нь тийм өндөр байхад,

00:02:13.007 --> 00:02:15.667
сурагчид айдастай байх нь
гайхах зүйл биш юм.

00:02:15.667 --> 00:02:18.977
Нөлөө бүхий математикч
Мариам Мизаркани,

00:02:18.977 --> 00:02:21.796
Фильдсийн медаль хүртсэн
анхны эмэгтэй,

00:02:21.796 --> 00:02:24.956
өөртөө итгэлгүй болж математикт
сонирхол буурсан нь

00:02:24.956 --> 00:02:28.747
дунд сургуулийн математикийн багш нь
түүнийг авьяасгүй гэж бодсноос үүджээ.

00:02:28.747 --> 00:02:30.937
Хэрвээ та математикийн айдастай бол

00:02:30.937 --> 00:02:32.837
юу хийж болох вэ?

00:02:32.837 --> 00:02:35.947
Амьсгалын дасгал зэрэг
тайвшруулах аргууд

00:02:35.947 --> 00:02:39.926
математикийн айдастай сурагчдын
шалгалтын оноог сайжруулжээ.

00:02:39.926 --> 00:02:42.187
Айж буй зүйлсээ бичих нь
мөн тустай.

00:02:42.187 --> 00:02:46.058
Энэ арга стресстэй үеэ
дараа нь дүгнэх боломж өгч,

00:02:46.058 --> 00:02:48.247
ажиллах ойг чөлөөлдөг.

00:02:48.247 --> 00:02:49.607
Хэрэв танд боломж олдвол,

00:02:49.607 --> 00:02:52.957
хөнгөн алхах зэрэг биеийн хөдөлгөөн нь
амьсгааг уртасгаж,

00:02:52.957 --> 00:02:54.927
чангарсан булчинг суллаж,

00:02:54.927 --> 00:02:57.415
айдас ихсэхээс сэргийлж өгдөг.

00:02:57.415 --> 00:02:59.697
Та тархины талаарх
мэдлэгээ ашиглан

00:02:59.697 --> 00:03:01.660
бодол санаагаа өөрчилж болно.

00:03:01.660 --> 00:03:02.986
Тархи уян хатан тул

00:03:02.986 --> 00:03:07.167
математиктай холбоотой хэсгүүд
үргэлж хөгжиж, сайжирч болно.

00:03:07.167 --> 00:03:11.327
Энэ нь өсөх сэтгэлгээ хэмээх
сэтгэл судлалын зарчим юм.

00:03:11.327 --> 00:03:14.727
Өөрийгөө өсөж, сайжирч чадах
нэгэн гэж бодох нь

00:03:14.727 --> 00:03:17.737
таныг өсөж, сайжрахад тусалдаг.

00:03:17.741 --> 00:03:20.120
Хэрэв та хүүхдийн
эцэг эх эсвэл багш бол

00:03:20.120 --> 00:03:24.260
математикаар тоглож, бүтээлч талууд
дээр нь анхаараарай.

00:03:24.260 --> 00:03:26.430
Энэ нь олон чадваруудыг хөгжүүлж

00:03:26.430 --> 00:03:29.581
хүүхдүүдэд математикт
итгэлтэй байхад тусална.

00:03:29.581 --> 00:03:32.480
Хамгийн чухал нь та хүүхдүүдэд цаг
болон зайг нь өгч,

00:03:32.480 --> 00:03:34.782
өөрсдөөр нь хариултыг олуулаарай.

00:03:34.782 --> 00:03:36.511
Хэрэв та удирдах ажилтан бол,

00:03:36.511 --> 00:03:41.239
багш нар тань математикт итгэлтэй бөгөөд
эергээр хандаж буй болон

00:03:41.239 --> 00:03:44.659
сурагчдыг зоригжуулж
байгаа эсэхэд анхаараарай.

00:03:44.659 --> 00:03:47.159
Бас математикт
хөвгүүд охидуудаас илүү гэх

00:03:47.159 --> 00:03:49.450
худал яриаг
бусдад тараахыг хориглоорой.

00:03:49.450 --> 00:03:51.510
Энэ бол тэр чигээрээ худал юм.

00:03:51.510 --> 00:03:53.109
Та математикийн айдастай бол

00:03:53.109 --> 00:03:57.059
үүнийг байдаг гэдгийг мэдсэнээр
нэмэр болохгүй байх.

00:03:57.059 --> 00:04:00.599
Эсвэл энэ асуудалд нэр өгөх нь
санаа амрааж магадгүй.

00:04:00.599 --> 00:04:02.969
Ямартай ч та эргэн тойрноо харвал

00:04:02.969 --> 00:04:07.410
тантай адил зүйлийг туулж байгаа
нэгэнтэй таарах магадлал өндөр.

00:04:07.410 --> 00:04:11.593
Айдас таны чадварыг
тодорхойлохгүй бөгөөд

00:04:11.593 --> 00:04:15.409
үүнийг цаг хугацаа, ухамсраар
давж чадна гэдгийг санаарай.