1
00:00:06,828 --> 00:00:08,654
Bạn chắc chắn hiểu cảm giác.

2
00:00:08,654 --> 00:00:12,509
Khi điện thoại của bạn 
phát ra tiếng não nề cuối cùng "bleep"

3
00:00:12,509 --> 00:00:14,917
và cắt ngang bạn giữa cuộc gọi.

4
00:00:14,917 --> 00:00:18,802
Vào lúc đó, có lẽ bạn chỉ muốn 
ném phắt viên pin đi

5
00:00:18,802 --> 00:00:20,855
hơn là cám ơn ca ngợi nó,

6
00:00:20,855 --> 00:00:24,683
nhưng những viên pin thật sự
là một thành tựu khoa học.

7
00:00:24,683 --> 00:00:28,027
Chúng cho phép điện thoại thông minh 
và những công nghệ khác tồn tại

8
00:00:28,027 --> 00:00:32,484
mà không cần gắn chặt chúng ta
vào mớ dây nguồn rối rắm.

9
00:00:32,484 --> 00:00:35,769
Nhưng ngay cả những viên pin tốt nhất
cũng cạn năng lượng mỗi ngày,

10
00:00:35,769 --> 00:00:39,717
mất dần dung lượng 
cho đến khi chúng chết hẳn.

11
00:00:39,717 --> 00:00:41,101
Vậy tại sao điều này xảy ra,

12
00:00:41,101 --> 00:00:45,571
và thế nào mà ban đầu những viên pin
lại chứa được một năng lượng thật lớn?

13
00:00:45,571 --> 00:00:50,249
Tất cả bắt đầu vào những năm 1780
với hai nhà khoa học người Ý,

14
00:00:50,249 --> 00:00:53,655
Luigi Galvani và Alessandro Volta,

15
00:00:53,655 --> 00:00:55,356
cùng với một con ếch.

16
00:00:55,356 --> 00:00:58,596
Truyền thuyết kể rằng khi 
Galvani đang nghiên cứu về chân ếch,

17
00:00:58,596 --> 00:01:02,233
ông dùng một dụng cụ kim loại 
cọ lên những dây thần kinh của ếch

18
00:01:02,233 --> 00:01:04,674
khiến cơ bắp nó co giật.

19
00:01:04,674 --> 00:01:07,403
Galvani gọi đó là điện thân thể,

20
00:01:07,403 --> 00:01:12,225
tin rằng nó có thể
được chứa trong nhiều dạng sống.

21
00:01:12,225 --> 00:01:13,854
Nhưng Volta không đồng ý,

22
00:01:13,854 --> 00:01:17,834
phản đối rằng chính kim loại
làm chân ếch co lại.

23
00:01:17,834 --> 00:01:22,463
Cuộc tranh luận cuối cùng cũng kết thúc
bằng thí nghiệm đột phá của Volta.

24
00:01:22,463 --> 00:01:27,858
Ông thí nghiệm ý tưởng của mình
với một chồng xen kẽ các lớp đồng và kẽm,

25
00:01:27,858 --> 00:01:32,486
ngăn cách chúng bằng giấy hoặc vải
có tẩm dung dịch muối.

26
00:01:32,486 --> 00:01:38,947
Những gì xảy ra trong viên pin của Volta 
hiện nay được gọi là oxi hoá-khử.

27
00:01:38,947 --> 00:01:42,796
Kẽm bị oxi hoá
nghĩa là nó mất đi electron,

28
00:01:42,796 --> 00:01:48,587
sau đó, trong quá trình khử,
ion trong nước nhận electron,

29
00:01:48,587 --> 00:01:50,966
tạo ra khí hydro.

30
00:01:50,966 --> 00:01:53,736
Volta có lẽ sẽ sốc 
khi biết về kết luận thứ hai.

31
00:01:53,736 --> 00:01:56,369
Ông tường rằng phản ứng xảy ra ở đồng,

32
00:01:56,369 --> 00:01:58,359
thay vì trong dung dịch.

33
00:01:58,359 --> 00:02:01,206
Tuy vậy, ngày nay chúng ta vẫn
trân trọng phát hiện của Volta

34
00:02:01,206 --> 00:02:05,967
bằng cách đặt tên đơn vị chuẩn
của điện thế là "volt".

35
00:02:05,967 --> 00:02:11,680
Vòng tuần hoàn oxi hoá-khử
tạo ra dòng điện giữa hai chất

36
00:02:11,680 --> 00:02:15,301
và nếu bạn gắn một bóng đèn
hoặc máy hút bụi giữa chúng,

37
00:02:15,301 --> 00:02:17,066
bạn sẽ tạo ra năng lượng cho nó.

38
00:02:17,066 --> 00:02:21,369
Từ những năm 1700, các nhà khoa học
đã phát triển thiết kế của Volta.

39
00:02:21,369 --> 00:02:26,621
Họ thay thế dung dịch bằng
viên pin khô chứa những chất đặc quánh,

40
00:02:26,621 --> 00:02:28,389
nhưng nguyên lí thì vẫn như vậy.

41
00:02:28,389 --> 00:02:32,006
Kim loại bị oxi hoá sẽ gửi đi
những electron để làm một số việc

42
00:02:32,006 --> 00:02:35,969
trước khi chúng bị thu lại
bởi quá trình khử.

43
00:02:35,969 --> 00:02:38,500
Nhưng lượng kim loại 
của viên pin nào cũng có giới hạn,

44
00:02:38,500 --> 00:02:42,355
và khi chúng bị oxi hoá gần hết ,
viên pin sẽ "ra đi".

45
00:02:42,355 --> 00:02:46,559
Cho nên, một viên pin sạc mang đến
giải pháp tạm thời cho vấn đề này

46
00:02:46,559 --> 00:02:50,823
bằng cách làm cho phản ứng oxi hóa-khử
xảy ra theo chiều ngược lại.

47
00:02:50,823 --> 00:02:53,683
Electron có thể được phải phóng 
theo chiều ngược lại

48
00:02:53,683 --> 00:02:56,181
bằng cách đặt vào đó một dòng điện.

49
00:02:56,181 --> 00:02:59,614
Cắm sạc vào ổ cắm trên tường
để lấy điện

50
00:02:59,614 --> 00:03:02,799
sẽ làm xảy ra phản ứng 
để tái tạo kim loại,

51
00:03:02,799 --> 00:03:07,577
tạo ra nhiều electron sẵn sàng
bị oxi hóa trong lần dùng kế tiếp.

52
00:03:07,577 --> 00:03:10,377
Nhưng cũng không thể sạc được
mãi mãi.

53
00:03:10,377 --> 00:03:14,228
Việc lặp đi lặp lại quá trình này
theo thời gian tạo ra những khiếm khuyết

54
00:03:14,228 --> 00:03:19,530
và sự nhấp nhô trên bề mặt kim loại
ngăn cản chúng bị oxi hóa hoàn toàn.

55
00:03:19,530 --> 00:03:22,940
Electron không thể tiếp tục
chạy thông suốt trong mạch

56
00:03:22,940 --> 00:03:24,836
và viên pin sẽ chết.

57
00:03:24,836 --> 00:03:27,021
Qua những lần nạp lại mỗi ngày

58
00:03:27,021 --> 00:03:31,348
pin sẽ hỏng chỉ sau vài trăm
chu kì nạp-xả,

59
00:03:31,348 --> 00:03:36,687
nhưng một viên pin mới và tiên tiến hơn
có thể duy trì và dùng được vài ngàn lần.

60
00:03:36,687 --> 00:03:39,410
Pin tương lai sẽ là những tấm nhẹ, mỏng

61
00:03:39,410 --> 00:03:42,173
hoạt động dựa trên
nguyên lí của vật lí lượng tử

62
00:03:42,173 --> 00:03:45,908
và chịu được hàng trăm ngàn lần sạc.

63
00:03:45,908 --> 00:03:49,276
Nhưng trong khi các nhà khoa học
vẫn tìm cách lợi dụng sự chuyển động

64
00:03:49,276 --> 00:03:51,968
để sạc lại viên pin của bạn,
như kiểu của xe hơi,

65
00:03:51,968 --> 00:03:54,697
hay lắp pin mặt trời vào
đâu đó trong thiết bị của bạn,

66
00:03:54,697 --> 00:03:56,815
hãy cắm cục sạc của bạn vào tường,

67
00:03:56,815 --> 00:03:59,798
thay vì dùng một viên pin
để sạc một viên khác

68
00:03:59,798 --> 00:04:03,875
là cách tốt nhất để ngăn chặn
tiếng "bleep" chết người.