1
00:00:00,420 --> 00:00:04,914
W XVII wieku w zatoce Cape Cod 
na wschodnim wybrzeżu USA

2
00:00:04,914 --> 00:00:06,741
było tak wiele wielorybów Eubalaena,

3
00:00:06,741 --> 00:00:10,389
że dałoby się przejść po ich grzbietach

4
00:00:10,389 --> 00:00:12,484
z jednego brzegu na drugi.

5
00:00:13,234 --> 00:00:16,573
Dziś, liczone są w setkach i są zagrożone.

6
00:00:16,573 --> 00:00:21,728
Liczebność tych, jak i wielu innych 
gatunków wielorybów spadła drastycznie

7
00:00:21,728 --> 00:00:24,170
wskutek trwającego
od 200 lat wielorybnictwa,

8
00:00:24,170 --> 00:00:29,889
polegającego na polowaniu na wieloryby 
w celu zdobycia mięsa, oleju i fiszbin.

9
00:00:31,009 --> 00:00:33,412
Wieloryby pozostały w naszych wodach

10
00:00:33,412 --> 00:00:37,057
jedynie dzięki ruchowi na rzecz 
ochrony wielorybów w latach 70.

11
00:00:37,057 --> 00:00:40,455
Odegrał on ogromną rolę w powstrzymaniu 
komercyjnego wielorybnictwa.

12
00:00:40,455 --> 00:00:44,227
Przewodziło mu pytanie: 
"Jeżeli nie możemy ocalić wielorybów,

13
00:00:44,227 --> 00:00:46,154
co możemy ocalić?".

14
00:00:46,154 --> 00:00:49,080
Była to próba naszej politycznej zdolności

15
00:00:49,080 --> 00:00:52,683
do powstrzymania zniszczenia 
środowiska naturalnego.

16
00:00:52,683 --> 00:00:56,236
Na początku lat 80 
w rezultacie kampanii wszedł w życie

17
00:00:56,236 --> 00:00:59,801
zakaz komercyjnego wielorybnictwa.

18
00:00:59,801 --> 00:01:02,950
Mimo to, liczebność wielorybów 
w naszych wodach jest wciąż niska,

19
00:01:02,950 --> 00:01:07,489
gdyż ludzie nadal
stwarzają im liczne zagrożenia.

20
00:01:07,489 --> 00:01:15,130
Niestety wielu wciąż uważa, że działacze 
na rzecz ochrony wielorybów, tacy jak ja,

21
00:01:15,136 --> 00:01:20,509
zajmują się tym jedynie dlatego, 
że są to istoty piękne i charyzmatyczne.

22
00:01:21,939 --> 00:01:24,025
Są to opinie krzywdzące,

23
00:01:24,025 --> 00:01:28,499
gdyż wieloryby to inżynierowie ekosystemu.

24
00:01:28,499 --> 00:01:32,872
Pomagają w utrzymaniu 
równowagi i zdrowia oceanu,

25
00:01:32,872 --> 00:01:37,299
a nawet służą ludziom.

26
00:01:37,299 --> 00:01:41,275
Wyjaśnijmy więc, dlaczego 
ochrona wielorybów jest kluczowa

27
00:01:41,275 --> 00:01:44,806
dla zapewnienia równowagi w oceanach.

28
00:01:44,806 --> 00:01:49,334
Sprowadza się to do dwóch głównych rzeczy:

29
00:01:49,334 --> 00:01:52,546
wielorybiej kupy 
i rozkładających się zwłok.

30
00:01:52,546 --> 00:01:58,012
Wieloryby szukają pożywienia w głębinach,
a wynurzają się, by oddychać,

31
00:01:58,012 --> 00:02:01,918
jednocześnie uwalniając 
ogromne ilości odchodów.

32
00:02:01,918 --> 00:02:03,662
Ta tak zwana "wielorybia pompa"

33
00:02:03,662 --> 00:02:06,955
transportuje niezbędne 
składniki odżywcze z głębin

34
00:02:06,955 --> 00:02:10,975
na powierzchnię, gdzie stymulują 
one rozwój fitoplanktonu,

35
00:02:10,975 --> 00:02:14,422
stanowiącego podstawę wszystkich 
morskich łańcuchów pokarmowych.

36
00:02:14,422 --> 00:02:17,127
Dlatego im więcej wielorybów 
robi kupę w oceanach,

37
00:02:17,127 --> 00:02:21,208
tym korzystniej dla całego ekosystemu.

38
00:02:21,208 --> 00:02:26,760
Wieloryby słyną też z najdłuższych 
migracji spośród wszystkich ssaków.

39
00:02:26,760 --> 00:02:32,696
Pływacze z Ameryki przebywają 
16 000 kilometrów,

40
00:02:32,707 --> 00:02:38,812
migrując między żerowiskami a tarliskami

41
00:02:38,812 --> 00:02:41,902
oraz wracając każdego roku.

42
00:02:41,902 --> 00:02:46,886
Transportują wtedy nawóz w formie odchodów

43
00:02:46,886 --> 00:02:50,676
z miejsc, w których on występuje 
do miejsc, w których jest potrzebny.

44
00:02:50,676 --> 00:02:54,115
Pełnią więc ważną rolę w cyklicznym 
obiegu substancji odżywczych

45
00:02:54,115 --> 00:02:57,807
wzdłuż i wszerz oceanu.

46
00:02:57,807 --> 00:03:04,466
Co interesujące, są również 
bardzo przydatne po śmierci.

47
00:03:04,466 --> 00:03:08,559
Zwłoki wielorybów to jedne 
z największych form detrytusu

48
00:03:08,559 --> 00:03:12,769
spadającego w głębiny oceanu.

49
00:03:13,409 --> 00:03:15,466
Tonąc,

50
00:03:15,466 --> 00:03:18,495
zwłoki stają się ucztą 
dla około 400 rzadkich gatunków,

51
00:03:18,495 --> 00:03:22,331
takich jak węgorzokształtne śluzice.

52
00:03:22,841 --> 00:03:25,154
Przez ponad 200 lat polowań na wieloryby,

53
00:03:25,154 --> 00:03:29,524
zabijając i zabierając ich zwłoki oceanom,

54
00:03:29,524 --> 00:03:35,056
prawdopodobnie zmieniliśmy 
odsetek i rozmieszczenie

55
00:03:35,056 --> 00:03:37,563
osobników, które po śmierci 
opadłyby na dno.

56
00:03:37,563 --> 00:03:40,734
Możliwe, że doprowadziło to do wyginięcia

57
00:03:40,734 --> 00:03:43,392
pewnej liczby gatunków 
najbardziej wyspecjalizowanych,

58
00:03:43,392 --> 00:03:47,876
których przeżycie zależało 
od obecności tych zwłok.

59
00:03:47,876 --> 00:03:55,808
Zwłoki wielorybów przenoszą też 
około 190 000 ton węgla,

60
00:03:55,808 --> 00:03:58,106
co równa się ilości

61
00:03:58,106 --> 00:04:01,171
produkowanej przez 80 000 
samochodów rocznie,

62
00:04:01,171 --> 00:04:04,000
z atmosfery na dno oceanu.

63
00:04:04,000 --> 00:04:07,510
Głębiny oceanu są 
"pochłaniaczami dwutlenku węgla",

64
00:04:07,510 --> 00:04:11,573
bo zatrzymują jego nadmiar i powstrzymują 
przed uwolnieniem się do atmosfery.

65
00:04:11,573 --> 00:04:15,789
W ten sposób opóźniają 
globalne ocieplenie.

66
00:04:15,789 --> 00:04:19,468
Czasami zwłoki 
są wyrzucane na powierzchnię

67
00:04:19,468 --> 00:04:24,540
i staja się pożywieniem 
dla drapieżnych gatunków na lądzie.

68
00:04:24,540 --> 00:04:28,464
200 lat polowań na wieloryby 
wyrządziło oczywistą szkodę

69
00:04:28,464 --> 00:04:31,356
i spowodowało spadek 
populacji wielorybów

70
00:04:31,356 --> 00:04:34,476
od 60 do 90 procent.

71
00:04:34,476 --> 00:04:36,302
Ruch na rzecz ochrony wielorybów

72
00:04:36,302 --> 00:04:40,713
przyczynił się bardzo do powstrzymania 
komercyjnego wielorybnictwa,

73
00:04:40,713 --> 00:04:43,854
musimy jednak znów 
przyjrzeć się temu problemowi.

74
00:04:43,854 --> 00:04:48,378
Trzeba znaleźć rozwiązanie 
dla nowych, pilnych problemów,

75
00:04:48,378 --> 00:04:50,349
z którymi stykają się wieloryby dzisiaj.

76
00:04:50,349 --> 00:04:52,482
Między innymi, musimy zadbać,

77
00:04:52,482 --> 00:04:57,187
by nie były taranowane 
przez kontenerowce na żerowiskach

78
00:04:57,187 --> 00:04:59,985
oraz nie wplątywały się w sieci rybackie,

79
00:04:59,985 --> 00:05:02,469
gdy krążą po oceanie.

80
00:05:02,469 --> 00:05:06,839
Musimy nauczyć się przedstawiać 
nasze apele o ochronę w takim kontekście,

81
00:05:06,839 --> 00:05:13,225
żeby ludzie naprawdę zrozumieli 
znaczenie tych istot dla ekosystemu.

82
00:05:13,985 --> 00:05:18,142
Znów ratujmy wieloryby.

83
00:05:18,142 --> 00:05:22,275
Jednak tym razem, 
nie róbmy tego tylko dla nich.

84
00:05:22,275 --> 00:05:24,806
Róbmy to też dla nas samych.

85
00:05:24,806 --> 00:05:27,151
Dziękuję.

86
00:05:27,151 --> 00:05:31,981
(Brawa)