WEBVTT

00:00:07.208 --> 00:00:08.118
Batmış kalıntılar,

00:00:08.118 --> 00:00:09.748
hayaletleri andıran
gemi enkazları

00:00:09.748 --> 00:00:11.148
ve kayıp şehirler.

00:00:11.148 --> 00:00:14.688
Bunlar sadece kurgusal maceralarda, 
deniz altında bulunan harikalar değil.

00:00:14.708 --> 00:00:16.258
Okyanus yüzeyinin altında,

00:00:16.438 --> 00:00:18.667
insanların bir zamanlar
üzerinde dolaştığı ve

00:00:18.667 --> 00:00:22.628
başka zamandan kalma tarihi eserler olan
batık gemilerin olduğu kalıntılar vardır.

00:00:23.258 --> 00:00:26.139
Bu su altı arkeolojisinin 
ilgi alanına girer,

00:00:26.139 --> 00:00:32.370
deniz altında kalmış eserler üzerine
çalışan ve onları bulan bir alandır.

00:00:32.370 --> 00:00:34.338
Araştırmacılar hazine avına çıkmazlar.

00:00:34.338 --> 00:00:36.909
Su altı arkeolojisi, eski iklim biçimleri

00:00:36.909 --> 00:00:39.779
ve sahiller hakkında
önemli bilgileri açığa çıkarır.

00:00:39.779 --> 00:00:42.149
İnsanların nasıl denize açıldığını

00:00:42.149 --> 00:00:45.757
ve yaşamın bin yıl öncesinde
nasıl olduğunu bildirir bize.

00:00:45.757 --> 00:00:47.777
Peki tam olarak ne bulabiliriz?

00:00:47.777 --> 00:00:50.800
Modern araçlarla sığ derinliklere karışmış

00:00:50.800 --> 00:00:54.159
tüm kalıntıları keşfettik.

00:00:54.159 --> 00:00:57.480
Bu alan, atalarımızın nasıl balık tuttuğu,

00:00:57.480 --> 00:00:59.210
gemilerini nasıl onardıkları,

00:00:59.210 --> 00:01:00.720
çöplerini nasıl attıklarını,

00:01:00.720 --> 00:01:05.720
deniz altına defnedilmiş mahkûm 
korsanlarla ilgili kanıtları içerir.

00:01:05.720 --> 00:01:07.710
Bu sadece yakın tarihimiz değildir.

00:01:07.710 --> 00:01:14.660
Norfolk, Britanya'da, sahil boyu uzanan
800.000 yıllık ayak izleri bulundu.

00:01:14.660 --> 00:01:16.121
Bu sığ derinliklerde,

00:01:16.121 --> 00:01:20.188
kayıp şehirlerin

00:01:20.188 --> 00:01:21.831
depremler, tsunamiler ve Dünya'nın

00:01:21.831 --> 00:01:22.939
çöken tabakaları

00:01:22.939 --> 00:01:25.999
tarafından bırakılan kalıntılar, 
dipte karaltı hâlinde görünür.

00:01:25.999 --> 00:01:29.990
Bu sığ kısımlarda, neredeyse suyun
altında kalmış tüm şehirler bulunabilir,

00:01:29.990 --> 00:01:33.759
çünkü deniz seviyesi, şehir hayatının
var olduğu bu binlerce yıl içinde

00:01:33.759 --> 00:01:37.240
küçük bir değişime uğramıştır.

00:01:37.240 --> 00:01:41.829
Mesela; İtalya kıyılarının sığ sularında,

00:01:41.829 --> 00:01:45.933
2000 yıllık bir Roma sahil kasabası olan 
Baia bulunmaktadır.

00:01:45.933 --> 00:01:49.299
Roma'nın muhteşem aileleri,
büyük meclis üyeleri ve

00:01:49.299 --> 00:01:53.688
imparatorları tarafından kurulmuş yapı
kalıntıları içinde yüzmek mümkündür.

00:01:53.688 --> 00:01:55.531
Ve tabii bir de gemi enkazları vardır.

00:01:55.531 --> 00:01:59.833
Gemiler, kullanılamayacak hâle geldiğinde
yakın sahillere, haliçlerin giriş ve

00:01:59.833 --> 00:02:04.640
çıkışlarına, nehir ve limanlara bırakılır.

00:02:04.640 --> 00:02:09.952
Arkeologlar, bunları bir limanın 
uğraklığını belirlemek

00:02:09.952 --> 00:02:13.701
ve gemi yapımının sanat tarihçesi 
hakkında fikir sahibi olmak için kullanır.

00:02:13.701 --> 00:02:18.170
Örneğin; Roskel/Danimarka'da
beş tane bilerek batırılmış deniz aracı

00:02:18.170 --> 00:02:24.083
Vikinglerin, ürkütücü, devasa gemilerini
nasıl tasarladıklarını ortaya çıkarıyor.

00:02:24.083 --> 00:02:25.741
Biraz daha derine inersek,

00:02:25.741 --> 00:02:29.105
insan formlarının bulunduğu yere ulaşırız.

00:02:29.105 --> 00:02:32.073
Tıpkı eski limanlar ve rıhtımların
yerine ulaşmamız gibi.

00:02:32.073 --> 00:02:35.272
Ayrıca fırtınalar, savaşlar
ve çarpışmalar sonucu batırılan

00:02:35.272 --> 00:02:37.082
daha çok gemi kalıntısı görürüz.


00:02:37.082 --> 00:02:39.883
Bugün hâlâ bu tür harabeleri çıkarıyoruz.

00:02:39.883 --> 00:02:42.893
Karasakalın bir 18.yy korsanı olarak

00:02:42.893 --> 00:02:45.893
hayatın sırlarını ortaya 
çıkaran gemisi gibi.

00:02:45.893 --> 00:02:50.562
Fakat on beş metreyi geçkin, daha derin 
ve daha iyi korunmuş gemi enkazları var;

00:02:50.562 --> 00:02:52.792
Antikythera'da bulunan milattan

00:02:52.792 --> 00:02:56.313
önce birinci yüzyılda
batmış gemi enkazı gibi.

00:02:56.313 --> 00:02:58.390
Enkaz bulunduğunda gemide; heykeller,

00:02:58.390 --> 00:02:59.443
ticaret kargoları

00:02:59.443 --> 00:03:02.482
ve Antikythera mekanizması 
olarak adlandırılmış,

00:03:02.482 --> 00:03:05.363
astronomiyle ilgili değişiklikler 
ve tutulmaların

00:03:05.363 --> 00:03:09.623
kaydının tutulduğu bilinen ilk bilgisayar 
olan gizemli bir cihaz bulundu.

00:03:09.623 --> 00:03:12.452
Bu araç günümüzde arkeologlara,

00:03:12.452 --> 00:03:15.593
Eski Yunanlılara ait 
hayati bulgular veriyor.

00:03:15.593 --> 00:03:20.205
Dünya Savaşlarından kalma
denizaltı ve uçakların enkazlarını

00:03:20.205 --> 00:03:23.472
gördüğümüz alan da burasıdır.

00:03:23.472 --> 00:03:25.642
Yaklaşık 60 metre derinliğe indiğimizde,

00:03:25.642 --> 00:03:30.993
insanlık tarihinin en ilkel ve
en nadir işaretlerini bulabiliriz.

00:03:30.993 --> 00:03:34.313
5.000 yıl önce, çok daha fazla
susuz kara vardı,

00:03:34.313 --> 00:03:39.063
çünkü buzullar, şu anki denizi oluşturan
suları hapsetmişti.

00:03:39.063 --> 00:03:41.602
Atalarımız bu topraklar boyunca

00:03:41.602 --> 00:03:44.284
ve deniz yüzeylerinde de yayıldı,
onların kamplarına,

00:03:44.284 --> 00:03:45.523
taştan yapılmış gereçlere

00:03:45.523 --> 00:03:48.343
ve avladıkları hayvanların
kemiklerine rastlıyoruz.

00:03:48.343 --> 00:03:52.605
Bu şehir devletleri bize
atalarımızın göç ediş yönleri,

00:03:52.605 --> 00:03:54.255
avlanma metotları

00:03:54.255 --> 00:03:57.575
ve teknolojileri hakkında
çok değerli bilgiler veriyor.

00:03:57.575 --> 00:04:00.374
En derin kısma ise hiçbir insan ulaşamadı.

00:04:00.374 --> 00:04:04.965
Bu alan, insanlığın ortaya çıkışının
çok öncesinden beri sular altında.

00:04:04.965 --> 00:04:09.304
Tek bulabildiğimiz aşağıdan yukarıya
süzülerek açılan,

00:04:09.304 --> 00:04:14.325
NASA'nın 4267 metre derinlikte bulunmuş
Satürn V roket motoru

00:04:14.325 --> 00:04:17.406
ve en derinde bulunan gemi enkazları
gibi yapılardır.

00:04:17.406 --> 00:04:20.085
Okyanus, insanlık hakkında devamlı

00:04:20.085 --> 00:04:23.643
bilgimize bilgi katan
yer altı müzesi gibidir.

00:04:23.643 --> 00:04:25.535
Keşfedilen bu kesitle birlikte,

00:04:25.535 --> 00:04:29.145
gelecekte keşiflerin devamı
mutlaka gelecektir.