1
00:00:07,208 --> 00:00:08,118
Batmış kalıntılar,

2
00:00:08,118 --> 00:00:09,748
hayaletleri andıran
gemi enkazları

3
00:00:09,748 --> 00:00:11,148
ve kayıp şehirler.

4
00:00:11,148 --> 00:00:14,688
Bunlar sadece kurgusal maceralarda, 
deniz altında bulunan harikalar değil.

5
00:00:14,708 --> 00:00:16,258
Okyanus yüzeyinin altında,

6
00:00:16,438 --> 00:00:18,667
insanların bir zamanlar
üzerinde dolaştığı ve

7
00:00:18,667 --> 00:00:22,628
başka zamandan kalma tarihi eserler olan
batık gemilerin olduğu kalıntılar vardır.

8
00:00:23,258 --> 00:00:26,139
Bu su altı arkeolojisinin 
ilgi alanına girer,

9
00:00:26,139 --> 00:00:32,370
deniz altında kalmış eserler üzerine
çalışan ve onları bulan bir alandır.

10
00:00:32,370 --> 00:00:34,338
Araştırmacılar hazine avına çıkmazlar.

11
00:00:34,338 --> 00:00:36,909
Su altı arkeolojisi, eski iklim biçimleri

12
00:00:36,909 --> 00:00:39,779
ve sahiller hakkında
önemli bilgileri açığa çıkarır.

13
00:00:39,779 --> 00:00:42,149
İnsanların nasıl denize açıldığını

14
00:00:42,149 --> 00:00:45,757
ve yaşamın bin yıl öncesinde
nasıl olduğunu bildirir bize.

15
00:00:45,757 --> 00:00:47,777
Peki tam olarak ne bulabiliriz?

16
00:00:47,777 --> 00:00:50,800
Modern araçlarla sığ derinliklere karışmış

17
00:00:50,800 --> 00:00:54,159
tüm kalıntıları keşfettik.

18
00:00:54,159 --> 00:00:57,480
Bu alan, atalarımızın nasıl balık tuttuğu,

19
00:00:57,480 --> 00:00:59,210
gemilerini nasıl onardıkları,

20
00:00:59,210 --> 00:01:00,720
çöplerini nasıl attıklarını,

21
00:01:00,720 --> 00:01:05,720
deniz altına defnedilmiş mahkûm 
korsanlarla ilgili kanıtları içerir.

22
00:01:05,720 --> 00:01:07,710
Bu sadece yakın tarihimiz değildir.

23
00:01:07,710 --> 00:01:14,660
Norfolk, Britanya'da, sahil boyu uzanan
800.000 yıllık ayak izleri bulundu.

24
00:01:14,660 --> 00:01:16,121
Bu sığ derinliklerde,

25
00:01:16,121 --> 00:01:20,188
kayıp şehirlerin

26
00:01:20,188 --> 00:01:21,831
depremler, tsunamiler ve Dünya'nın

27
00:01:21,831 --> 00:01:22,939
çöken tabakaları

28
00:01:22,939 --> 00:01:25,999
tarafından bırakılan kalıntılar, 
dipte karaltı hâlinde görünür.

29
00:01:25,999 --> 00:01:29,990
Bu sığ kısımlarda, neredeyse suyun
altında kalmış tüm şehirler bulunabilir,

30
00:01:29,990 --> 00:01:33,759
çünkü deniz seviyesi, şehir hayatının
var olduğu bu binlerce yıl içinde

31
00:01:33,759 --> 00:01:37,240
küçük bir değişime uğramıştır.

32
00:01:37,240 --> 00:01:41,829
Mesela; İtalya kıyılarının sığ sularında,

33
00:01:41,829 --> 00:01:45,933
2000 yıllık bir Roma sahil kasabası olan 
Baia bulunmaktadır.

34
00:01:45,933 --> 00:01:49,299
Roma'nın muhteşem aileleri,
büyük meclis üyeleri ve

35
00:01:49,299 --> 00:01:53,688
imparatorları tarafından kurulmuş yapı
kalıntıları içinde yüzmek mümkündür.

36
00:01:53,688 --> 00:01:55,531
Ve tabii bir de gemi enkazları vardır.

37
00:01:55,531 --> 00:01:59,833
Gemiler, kullanılamayacak hâle geldiğinde
yakın sahillere, haliçlerin giriş ve

38
00:01:59,833 --> 00:02:04,640
çıkışlarına, nehir ve limanlara bırakılır.

39
00:02:04,640 --> 00:02:09,952
Arkeologlar, bunları bir limanın 
uğraklığını belirlemek

40
00:02:09,952 --> 00:02:13,701
ve gemi yapımının sanat tarihçesi 
hakkında fikir sahibi olmak için kullanır.

41
00:02:13,701 --> 00:02:18,170
Örneğin; Roskel/Danimarka'da
beş tane bilerek batırılmış deniz aracı

42
00:02:18,170 --> 00:02:24,083
Vikinglerin, ürkütücü, devasa gemilerini
nasıl tasarladıklarını ortaya çıkarıyor.

43
00:02:24,083 --> 00:02:25,741
Biraz daha derine inersek,

44
00:02:25,741 --> 00:02:29,105
insan formlarının bulunduğu yere ulaşırız.

45
00:02:29,105 --> 00:02:32,073
Tıpkı eski limanlar ve rıhtımların
yerine ulaşmamız gibi.

46
00:02:32,073 --> 00:02:35,272
Ayrıca fırtınalar, savaşlar
ve çarpışmalar sonucu batırılan

47
00:02:35,272 --> 00:02:37,082
daha çok gemi kalıntısı görürüz.


48
00:02:37,082 --> 00:02:39,883
Bugün hâlâ bu tür harabeleri çıkarıyoruz.

49
00:02:39,883 --> 00:02:42,893
Karasakalın bir 18.yy korsanı olarak

50
00:02:42,893 --> 00:02:45,893
hayatın sırlarını ortaya 
çıkaran gemisi gibi.

51
00:02:45,893 --> 00:02:50,562
Fakat on beş metreyi geçkin, daha derin 
ve daha iyi korunmuş gemi enkazları var;

52
00:02:50,562 --> 00:02:52,792
Antikythera'da bulunan milattan

53
00:02:52,792 --> 00:02:56,313
önce birinci yüzyılda
batmış gemi enkazı gibi.

54
00:02:56,313 --> 00:02:58,390
Enkaz bulunduğunda gemide; heykeller,

55
00:02:58,390 --> 00:02:59,443
ticaret kargoları

56
00:02:59,443 --> 00:03:02,482
ve Antikythera mekanizması 
olarak adlandırılmış,

57
00:03:02,482 --> 00:03:05,363
astronomiyle ilgili değişiklikler 
ve tutulmaların

58
00:03:05,363 --> 00:03:09,623
kaydının tutulduğu bilinen ilk bilgisayar 
olan gizemli bir cihaz bulundu.

59
00:03:09,623 --> 00:03:12,452
Bu araç günümüzde arkeologlara,

60
00:03:12,452 --> 00:03:15,593
Eski Yunanlılara ait 
hayati bulgular veriyor.

61
00:03:15,593 --> 00:03:20,205
Dünya Savaşlarından kalma
denizaltı ve uçakların enkazlarını

62
00:03:20,205 --> 00:03:23,472
gördüğümüz alan da burasıdır.

63
00:03:23,472 --> 00:03:25,642
Yaklaşık 60 metre derinliğe indiğimizde,

64
00:03:25,642 --> 00:03:30,993
insanlık tarihinin en ilkel ve
en nadir işaretlerini bulabiliriz.

65
00:03:30,993 --> 00:03:34,313
5.000 yıl önce, çok daha fazla
susuz kara vardı,

66
00:03:34,313 --> 00:03:39,063
çünkü buzullar, şu anki denizi oluşturan
suları hapsetmişti.

67
00:03:39,063 --> 00:03:41,602
Atalarımız bu topraklar boyunca

68
00:03:41,602 --> 00:03:44,284
ve deniz yüzeylerinde de yayıldı,
onların kamplarına,

69
00:03:44,284 --> 00:03:45,523
taştan yapılmış gereçlere

70
00:03:45,523 --> 00:03:48,343
ve avladıkları hayvanların
kemiklerine rastlıyoruz.

71
00:03:48,343 --> 00:03:52,605
Bu şehir devletleri bize
atalarımızın göç ediş yönleri,

72
00:03:52,605 --> 00:03:54,255
avlanma metotları

73
00:03:54,255 --> 00:03:57,575
ve teknolojileri hakkında
çok değerli bilgiler veriyor.

74
00:03:57,575 --> 00:04:00,374
En derin kısma ise hiçbir insan ulaşamadı.

75
00:04:00,374 --> 00:04:04,965
Bu alan, insanlığın ortaya çıkışının
çok öncesinden beri sular altında.

76
00:04:04,965 --> 00:04:09,304
Tek bulabildiğimiz aşağıdan yukarıya
süzülerek açılan,

77
00:04:09,304 --> 00:04:14,325
NASA'nın 4267 metre derinlikte bulunmuş
Satürn V roket motoru

78
00:04:14,325 --> 00:04:17,406
ve en derinde bulunan gemi enkazları
gibi yapılardır.

79
00:04:17,406 --> 00:04:20,085
Okyanus, insanlık hakkında devamlı

80
00:04:20,085 --> 00:04:23,643
bilgimize bilgi katan
yer altı müzesi gibidir.

81
00:04:23,643 --> 00:04:25,535
Keşfedilen bu kesitle birlikte,

82
00:04:25,535 --> 00:04:29,145
gelecekte keşiflerin devamı
mutlaka gelecektir.