0:00:00.840,0:00:02.096
Ik ben een schilder.

0:00:02.120,0:00:04.696
Ik maak grootschalige figuratieve werken;

0:00:04.720,0:00:06.120
ik schilder mensen,

0:00:06.840,0:00:08.039
op deze manier.

0:00:08.840,0:00:11.596
Maar vanavond[br]vertel ik jullie iets persoonlijks

0:00:11.596,0:00:14.710
dat zowel mijn werk[br]als mijn perspectief veranderde.

0:00:15.420,0:00:17.216
Het is iets wat we allemaal doormaken

0:00:17.240,0:00:20.840
en ik hoop dat mijn ervaring [br]waardevol kan zijn voor iemand anders.

0:00:22.520,0:00:26.096
Ik schets even wie ik ben:[br]ik groeide op als de jongste van acht.

0:00:26.120,0:00:28.296
Ja, een gezin met acht kinderen.

0:00:28.320,0:00:30.656
Ik heb zes oudere broers en een zus.

0:00:30.680,0:00:32.880
Om je een idee te geven hoe dat is:

0:00:33.720,0:00:35.736
als we op vakantie gingen,

0:00:35.760,0:00:37.456
dan namen we onze bus.

0:00:38.280,0:00:39.480
(Gelach)

0:00:40.920,0:00:43.656
Mijn supermama reed van hot naar her

0:00:43.680,0:00:46.416
voor onze naschoolse activiteiten --

0:00:46.440,0:00:47.640
niet met de bus.

0:00:48.920,0:00:50.640
We hadden ook een gewone auto.

0:00:51.920,0:00:53.736
Ze bracht naar me kunstlessen,

0:00:53.760,0:00:55.016
en niet eentje of twee.

0:00:55.040,0:00:57.970
Ze bracht me naar elke kunstles[br]die er maar was,

0:00:57.970,0:01:00.310
van mijn 8e tot mijn 16e,

0:01:00.310,0:01:02.280
want dat was het enige wat ik wilde doen.

0:01:02.760,0:01:05.400
Ze deed zelfs samen met mij[br]een cursus in New York City.

0:01:06.040,0:01:09.736
Als de jongste van acht leerde ik [br]enkele overlevingsvaardigheden.

0:01:09.760,0:01:11.296
Regel nummer één:

0:01:11.320,0:01:14.280
zorg ervoor dat je grote broer [br]je niks doms ziet doen.

0:01:15.600,0:01:18.096
Dus leerde ik stil en netjes te zijn,

0:01:18.120,0:01:20.760
volgde ik braaf de regels[br]en liep ik in de pas.

0:01:21.520,0:01:24.616
Maar als ik schilderde, [br]dan bepaalde ik de regels.

0:01:24.640,0:01:26.280
Dat was mijn eigen wereld.

0:01:27.560,0:01:31.240
Toen ik 14 was, wist ik zeker [br]dat ik een kunstenaar wilde zijn.

0:01:31.880,0:01:35.370
Ik zou geld verdienen als serveerster[br]om het schilderen te financieren.

0:01:36.220,0:01:37.866
En dus bleef ik mezelf verfijnen.

0:01:37.930,0:01:41.026
Ik ging naar de universiteit,[br]werd Meester in de Schone Kunsten

0:01:41.060,0:01:43.886
en bij mijn eerste solotentoonstelling[br]vroeg mijn broer me:

0:01:43.910,0:01:46.776
"Wat beteken die rode stippen[br]naast je werken?"

0:01:46.800,0:01:48.800
Niemand was meer verrast dan ik.

0:01:49.330,0:01:52.016
De rode stippen betekenden [br]dat de werken verkocht waren

0:01:52.040,0:01:54.136
en dat ik mijn huur zou kunnen betalen

0:01:54.160,0:01:55.480
met schilderen.

0:01:56.040,0:01:59.376
Mijn flat had maar vier stopcontacten

0:01:59.400,0:02:02.696
en ik kon de microgolfoven[br]en de toaster niet tegelijk gebruiken,

0:02:02.720,0:02:04.960
maar toch, ik kon mijn huur betalen.

0:02:05.480,0:02:06.680
Daar was ik heel blij om.

0:02:08.000,0:02:10.120
Dit is een werk van in die periode.

0:02:11.400,0:02:13.536
Alles moest zo realistisch mogelijk zijn.

0:02:13.560,0:02:15.960
Het moest specifiek en geloofwaardig zijn.

0:02:17.400,0:02:21.720
Hier was ik alleen met mezelf[br]en had ik volledige controle.

0:02:23.680,0:02:27.376
Vanaf toen heb ik een carrière opgebouwd[br]met schilderen van mensen en water.

0:02:27.400,0:02:31.416
Badkuipen en douches vormden[br]de perfecte afgebakende locaties,

0:02:31.440,0:02:33.176
intiem en privé,

0:02:33.200,0:02:37.416
en het water vormde een complexe uitdaging[br]waarmee ik een tiental jaren zoet was.

0:02:37.440,0:02:39.976
Ik maakte ongeveer 200 van deze werken;

0:02:40.000,0:02:42.230
sommige twee tot tweeënhalve meter groot,

0:02:42.230,0:02:43.230
zoals deze.

0:02:44.240,0:02:48.736
Hiervoor deed ik bloem in het badwater [br]zodat het troebel werd

0:02:48.760,0:02:51.736
en goot ik bakolie op het wateroppervlak

0:02:51.760,0:02:53.096
en zwierde er een meisje in,

0:02:53.120,0:02:55.886
en toen ik het uitlichtte was het zo mooi

0:02:55.900,0:02:58.040
dat ik niet kon wachten [br]om het te schilderen.

0:02:58.080,0:03:01.760
Ik werd gedreven door een soort[br]impulsieve nieuwsgierigheid,

0:03:02.340,0:03:04.676
steeds op zoek naar iets nieuws [br]om toe te voegen:

0:03:04.710,0:03:06.480
vinyl, stoom, glas.

0:03:07.000,0:03:10.776
Op een keer deed ik een hoop Vaseline[br]op mijn hoofd en haren,

0:03:10.800,0:03:12.800
gewoon om te zien wat het effect zou zijn.

0:03:13.200,0:03:14.416
Probeer dat niet zelf.

0:03:14.440,0:03:15.880
(Gelach)

0:03:18.120,0:03:19.816
Alles ging goed.

0:03:19.840,0:03:21.120
Ik vond stilaan mijn weg.

0:03:21.600,0:03:23.776
Ik was gretig en gemotiveerd

0:03:23.800,0:03:25.280
en omgeven door kunstenaars,

0:03:25.880,0:03:27.880
aanwezig op elke opening en elk evenement.

0:03:28.320,0:03:31.216
Ik oogstte wat succes en kreeg erkenning

0:03:31.240,0:03:34.600
en ik verhuisde naar een flat[br]met meer dan vier stopcontacten.

0:03:36.280,0:03:38.136
Mijn moeder en ik bleven erg laat op;

0:03:38.160,0:03:41.296
we bespraken onze nieuwste ideeën[br]en inspireerden elkaar.

0:03:41.320,0:03:43.040
Zij maakte fraai aardewerk.

0:03:44.960,0:03:47.416
Mijn vriend Bo maakte een schilderij

0:03:47.440,0:03:49.816
van zijn vrouw en mij, [br]dansend in de oceaan,

0:03:49.840,0:03:51.507
en hij noemde het 'De Lichtjaren'.

0:03:51.960,0:03:54.576
Toen ik hem vroeg[br]wat dat betekende, zei hij:

0:03:54.600,0:03:58.160
"Dat is moment dat je volwassen wordt,[br]niet langer een kind bent,

0:03:58.960,0:04:02.440
maar nog niet gebukt gaat onder [br]de verantwoordelijkheden van het leven."

0:04:03.000,0:04:04.720
En dat waren het: lichte jaren.

0:04:06.560,0:04:08.536
Op 8 oktober 2011

0:04:08.560,0:04:10.616
eindigden die lichte jaren.

0:04:10.640,0:04:12.880
Er werd longkanker[br]vastgesteld bij mijn moeder.

0:04:15.000,0:04:18.230
Het was al uitgezaaid naar haar botten[br]en het zat in haar hersenen.

0:04:18.680,0:04:20.935
Toen ze me dat vertelde,[br]viel ik op mijn knieën.

0:04:20.959,0:04:22.200
Ik werd compleet gek.

0:04:23.460,0:04:26.466
En toen ik mezelf terug beheerste[br]en naar haar keek, besefte ik:

0:04:26.490,0:04:27.626
dit gaat niet over mij.

0:04:27.650,0:04:29.690
Ik moet uitzoeken hoe ik haar kan helpen.

0:04:31.000,0:04:32.416
Mijn vader is arts,

0:04:32.440,0:04:36.016
dus we hadden het grote voordeel[br]dat hij de leiding nam

0:04:36.040,0:04:38.200
en hij zorgde echt heel goed voor haar.

0:04:38.720,0:04:41.496
Maar ook ik wilde alles doen[br]wat ik kon om haar te helpen,

0:04:41.520,0:04:44.096
dus ik was bereid alles te proberen.

0:04:44.120,0:04:45.320
Dat waren we allemaal.

0:04:45.720,0:04:47.656
Ik onderzocht alternatieve medicijnen,

0:04:47.680,0:04:50.760
diëten, sapkuren, acupunctuur.

0:04:51.600,0:04:52.976
Uiteindelijk vroeg ik haar:

0:04:53.000,0:04:54.600
"Is dit wat je wil dat ik doe?"

0:04:55.280,0:04:56.520
En ze zei: "Neen."

0:04:57.360,0:05:00.480
Ze zei: "Spaar jezelf.[br]Ik zal jou later nog nodig hebben."

0:05:04.160,0:05:05.896
Ze wist wat er aan de hand was

0:05:05.920,0:05:07.336
en ze wist wat de dokters

0:05:07.360,0:05:09.856
en de experten[br]en het internet niet wisten:

0:05:09.880,0:05:11.840
ze wist hoe ze dit wilde doormaken.

0:05:12.600,0:05:14.290
Ik moest er haar gewoon om vragen.

0:05:15.560,0:05:18.116
Ik besefte dat als ik zou proberen[br]het beter te maken,

0:05:18.140,0:05:19.430
dat ik het zou missen.

0:05:20.260,0:05:22.166
Dus bracht ik gewoon tijd met haar door,

0:05:22.180,0:05:24.480
hoe dan ook en op elk mogelijk moment,

0:05:25.310,0:05:27.120
zodat ik echt naar haar kon luisteren.

0:05:28.320,0:05:32.360
Als ik voorheen opstandig was,[br]dan was ik nu onderdanig;

0:05:33.200,0:05:35.816
ik probeerde me neer te leggen[br]bij het onvermijdbare

0:05:35.840,0:05:38.400
en gewoon aan haar zij te staan.

0:05:39.760,0:05:40.960
De tijd vertraagde

0:05:41.840,0:05:43.360
en de datum werd onbelangrijk.

0:05:45.000,0:05:46.480
We creëerden een routine.

0:05:47.440,0:05:50.870
Heel vroeg in de ochtend kroop ik[br]bij haar in bed en sliep ik naast haar.

0:05:51.050,0:05:52.856
Mijn broer kwam langs voor het ontbijt

0:05:52.880,0:05:55.746
en we waren altijd blij[br]als we zijn auto op de oprit hoorden.

0:05:55.780,0:05:58.440
Dan hielp ik haar uit bed, [br]nam haar beide handen

0:05:59.200,0:06:01.120
en zo wandelden we samen naar de keuken.

0:06:02.888,0:06:06.520
Ze had een gigantische zelfgemaakte mok[br]waaruit ze graag haar koffie dronk

0:06:07.800,0:06:09.960
en ze hield van Iers[br]sodabrood als ontbijt.

0:06:11.600,0:06:12.976
Daarna kwam het douchen

0:06:13.000,0:06:14.256
en daar was ze dol op.

0:06:14.280,0:06:15.816
Ze hield van het warme water,

0:06:15.840,0:06:18.890
dus maakte ik dit[br]zo aangenaam mogelijk voor haar,

0:06:19.410,0:06:20.800
als in een wellnesscomplex.

0:06:21.360,0:06:23.096
Soms kwam mijn zus helpen.

0:06:23.120,0:06:27.460
We hielden warme handdoeken[br]en haar slippers voor haar klaar,

0:06:27.470,0:06:29.830
zodat ze het geen seconde koud zou hebben.

0:06:30.920,0:06:32.200
Ik droogde haar haren.

0:06:33.200,0:06:36.056
Mijn broers kwamen 's avonds[br]met hun kinderen

0:06:36.080,0:06:38.100
en dat was het hoogtepunt van haar dag.

0:06:39.080,0:06:41.400
Na een tijdje had ze een rolstoel nodig

0:06:42.080,0:06:43.776
en verloor ze haar eetlust

0:06:43.800,0:06:48.960
en gebruikte ze het allerkleinste kopje[br]om haar koffie uit te drinken.

0:06:50.900,0:06:52.976
Ik kon niet meer alleen voor haar zorgen,

0:06:53.000,0:06:55.910
dus namen we iemand in dienst[br]om me te helpen haar te douchen.

0:06:56.440,0:07:00.966
Deze simpele dagelijkse activiteiten[br]werden ons heilige ritueel.

0:07:01.920,0:07:05.146
En we herhaalden ze dag na dag[br]terwijl de kanker groeide.

0:07:05.560,0:07:07.696
Het maakte ons nederig[br]en het was pijnlijk,

0:07:07.720,0:07:10.720
maar ook precies zoals ik het wilde.

0:07:12.000,0:07:14.670
We noemden deze periode[br]'de prachtige verschrikking'.

0:07:16.280,0:07:19.976
Ze stierf op 26 oktober 2012.

0:07:20.000,0:07:23.680
Een jaar en drie weken na haar diagnose.

0:07:24.760,0:07:25.960
Ze was weg.

0:07:29.520,0:07:31.496
Mijn broers, zus, mijn vader en ik --

0:07:31.520,0:07:35.120
het ondersteunen en de zorgzaamheid[br]bracht ons samen.

0:07:35.903,0:07:37.856
Het was alsof onze hele gezinsdynamiek

0:07:37.880,0:07:39.776
en al onze gevestigde rollen vervielen

0:07:39.810,0:07:42.866
en we allemaal samen bestonden[br]in een soort ongekendheid,

0:07:42.890,0:07:44.496
verenigd door hetzelfde gevoel

0:07:44.520,0:07:46.000
en zorgdragend voor elkaar.

0:07:47.640,0:07:49.920
Ik ben zo dankbaar dat ik hen heb.

0:07:53.160,0:07:56.776
Ik ben het gros van mijn tijd alleen,[br]aan het werk in een studio,

0:07:56.800,0:07:59.656
en ik wist niet dat zulke verbondenheid

0:07:59.680,0:08:02.616
zo belangrijk kon zijn, zo heilzaam.

0:08:02.640,0:08:04.440
Dat was het belangrijkste.

0:08:05.980,0:08:07.650
Het was wat ik altijd gewild had.

0:08:09.160,0:08:13.920
Na de begrafenis was het tijd[br]om opnieuw de studio in te duiken.

0:08:15.600,0:08:18.416
Ik laadde mijn auto[br]en reed terug naar Brooklyn.

0:08:18.440,0:08:21.580
En schilderen is wat ik altijd al deed,[br]dus deed ik dat nu ook.

0:08:22.400,0:08:23.890
En dit was wat er gebeurde.

0:08:27.120,0:08:31.480
Het lijkt wel een verlossing[br]van alles wat in mij aan diggelen viel.

0:08:33.919,0:08:38.895
Die uiterst zorgvuldig[br]samengestelde veilige plek

0:08:38.919,0:08:41.856
die ik in al mijn andere werken schiep,

0:08:41.880,0:08:43.135
die bestond niet.

0:08:43.159,0:08:44.360
Het klopte niet.

0:08:45.280,0:08:48.080
En ik was bang, want ik wilde[br]niet meer schilderen.

0:08:51.120,0:08:52.576
Dus trok ik het bos in.

0:08:52.600,0:08:56.216
Ik dacht: ik probeer dat eens. [br]Naar buiten trekken.

0:08:56.240,0:09:00.056
Ik nam mijn verven[br]en ik was geen landschapsschilder --

0:09:00.080,0:09:02.796
ik was eigenlijk niet echt[br]een bepaald type schilder --

0:09:02.820,0:09:04.937
dus er was geen verkleefdheid,[br]geen verwachting,

0:09:05.240,0:09:08.296
en daardoor kon ik onbesuisd[br]en vrij werken.

0:09:08.320,0:09:12.416
Ik liet zelfs zo'n nat schilderij [br]een hele nacht buiten staan,

0:09:13.000,0:09:16.176
naast een lamp in het bos.

0:09:16.200,0:09:19.160
Tegen de ochtend zat het vol insecten.

0:09:20.240,0:09:23.136
Maar ik maalde er niet om.[br]Het gaf niks. Het maakte niet uit.

0:09:23.160,0:09:25.636
Ik nam al die schilderijen[br]terug mee naar mijn studio

0:09:25.670,0:09:28.216
en schraapte ze af, kerfde erin

0:09:28.240,0:09:30.736
en goot er verfverdunner overheen,

0:09:30.760,0:09:33.056
voegde nog meer verf toe, tekende erop.

0:09:33.080,0:09:34.280
Ik had geen plan,

0:09:35.320,0:09:37.360
maar ik zag wat er aan het gebeuren was.

0:09:38.680,0:09:40.725
Dit is het schilderij met al die insecten.

0:09:41.500,0:09:44.496
Het was niet mijn bedoeling[br]om een echte ruimte weer te geven.

0:09:44.530,0:09:48.576
Het waren de chaos en de imperfectie[br]die me fascineerden.

0:09:48.600,0:09:50.280
En er begon iets te gebeuren.

0:09:51.680,0:09:53.160
Ik werd opnieuw nieuwsgierig.

0:09:54.320,0:09:56.520
Dit is er nog eentje uit het bos.

0:09:58.320,0:10:00.136
Er wrong wel iets nu.

0:10:00.160,0:10:03.136
Ik kon de verf niet controleren[br]zoals ik dat voordien deed.

0:10:03.206,0:10:06.136
Het ging erom te impliceren[br]en te suggereren,

0:10:06.160,0:10:08.880
niet uit te leggen of te beschrijven.

0:10:09.760,0:10:14.016
En dat imperfecte, chaotische,[br]turbulente oppervlak

0:10:14.040,0:10:15.840
vertelde het verhaal.

0:10:18.240,0:10:21.440
Ik werd weer net zo benieuwd[br]als toen ik student was.

0:10:22.000,0:10:26.096
Dus vervolgens wilde ik figuren toevoegen[br]aan de schilderijen, mensen.

0:10:26.120,0:10:27.896
En ik hield van die nieuwe omgeving,

0:10:27.920,0:10:32.200
dus ik wilde én mensen én die atmosfeer.

0:10:33.370,0:10:36.126
Toen ik een plotse ingeving kreeg[br]over hoe ik dit kon doen,

0:10:36.150,0:10:38.696
voelde ik me misselijk en duizelig;

0:10:38.720,0:10:41.576
gewoon de adrenaline waarschijnlijk,

0:10:41.600,0:10:44.536
maar voor mij is dat een heel goed teken.

0:10:44.560,0:10:47.696
Ik wil jullie nu laten zien[br]waar ik mee bezig ben geweest.

0:10:47.720,0:10:50.140
Het is iets dat ik nog niet getoond heb

0:10:50.140,0:10:53.170
en het is een beetje een preview[br]van mijn aankomende exhibitie,

0:10:53.170,0:10:55.190
van wat ik tot nu toe heb.

0:10:56.280,0:10:57.960
Expansieve ruimte

0:10:59.000,0:11:01.080
in plaats van de geïsoleerde badkuip.

0:11:01.480,0:11:03.640
Ik ga naar buiten, niet naar binnen.

0:11:05.480,0:11:06.680
Ik laat de controle los,

0:11:07.880,0:11:09.896
geniet van de imperfecties,

0:11:09.920,0:11:11.120
ik laat de ...

0:11:12.160,0:11:13.840
ik laat de imperfecties toe.

0:11:15.680,0:11:17.336
En in die imperfectie

0:11:17.360,0:11:19.256
schemert een kwetsbaarheid door.

0:11:19.280,0:11:23.440
Ik voelde mijn diepste intentie,[br]dat wat voor mij het belangrijkst is,

0:11:26.000,0:11:27.200
die menselijke connectie

0:11:28.400,0:11:32.320
die kan ontstaan in een ruimte[br]waar er geen weerstand of controle is.

0:11:33.560,0:11:35.275
Daar wil ik schilderijen over maken.

0:11:38.280,0:11:40.010
Dit is wat ik hier van leerde:

0:11:41.130,0:11:44.370
we zullen allemaal te maken krijgen[br]met grote verliezen in ons leven,

0:11:45.000,0:11:47.056
misschien een job of een carrière,

0:11:47.080,0:11:50.360
relaties, liefde, onze jeugdigheid.

0:11:51.520,0:11:53.736
We zullen onze gezondheid verliezen

0:11:53.760,0:11:55.130
en mensen die we graag zien.

0:11:56.240,0:11:58.656
Op dat soort verlies hebben we geen grip.

0:11:58.680,0:11:59.880
Het is onvoorspelbaar

0:12:00.720,0:12:02.320
en dwingt ons op de knieën.

0:12:03.520,0:12:05.520
En ik zeg: laat het toe.

0:12:06.840,0:12:09.400
Val op je knieën. Wees nederig.

0:12:10.920,0:12:12.640
Probeer niet om het te veranderen

0:12:13.280,0:12:14.960
of om het anders te willen.

0:12:15.440,0:12:16.800
Het is gewoon zo.

0:12:19.160,0:12:20.616
En dan is er ruimte.

0:12:20.630,0:12:23.696
Voel je kwetsbaarheid in die ruimte,

0:12:23.730,0:12:25.536
dat wat voor jou het belangrijkst is,

0:12:25.560,0:12:27.240
je diepste intentie.

0:12:28.640,0:12:30.410
Wees nieuwsgierig om je te verbinden

0:12:31.600,0:12:34.720
met wat en wie hier echt aanwezig is,

0:12:35.440,0:12:37.240
wakker en levendig.

0:12:38.120,0:12:39.600
Dat is wat ieder van ons wil.

0:12:40.800,0:12:43.920
Laat ons de kans grijpen[br]om schoonheid te vinden

0:12:44.720,0:12:47.680
in het ongekende, het onvoorspelbare;

0:12:48.760,0:12:50.270
zelfs in het verschrikkelijke.

0:12:51.320,0:12:52.536
Dankjewel.

0:12:52.560,0:12:55.639
(Applaus)