0:00:06.792,0:00:10.501
İnsanların ne hakları var ve[br]bu haklar nereden geliyor?

0:00:10.501,0:00:14.310
Kim diğerleri için kararlar alır [br]ve yetkili kim?

0:00:14.310,0:00:19.209
İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak için [br]toplumları nasıl organize ederiz ?

0:00:19.209,0:00:21.868
Bu sorular Fransız Devrimi’nin [br]kargaşası sırasında

0:00:21.868,0:00:25.019
bütün bir ulusu sorguladı.

0:00:25.019,0:00:27.409
18. Yüzyılın sonunda,

0:00:27.409,0:00:31.441
Avrupa Aydınlanma olarak[br]bilinen entelektüel

0:00:31.441,0:00:33.800
ve kültürel değişim geçirdi.

0:00:33.800,0:00:37.409
Filozoflar ve sanatçılar mantık[br]ve insan özgürlüğünü

0:00:37.409,0:00:40.070
gelenek ve dinin yerine geliştirdi.

0:00:40.070,0:00:42.830
Orta sınıfın ve basılı malzemelerin [br]ortaya çıkışı,

0:00:42.830,0:00:45.209
siyasi duyarlılığı teşvik etti

0:00:45.209,0:00:48.749
ve Amerikan Devrimi eski İngiliz [br]sömürgesini

0:00:48.749,0:00:51.450
bağımsız bir cumhuriyete dönüştürdü.

0:00:51.450,0:00:55.259
Şimdiye kadar Avrupa’nın en büyük ve[br]en zengin ülkelerinden biri olan Fransa,

0:00:55.259,0:00:59.969
hâlâ Zümre olarak adlandırılan[br]3 katı sosyal sınıfı olan

0:00:59.969,0:01:02.052
eski bir düzen ile yönetiliyordu.

0:01:02.052,0:01:06.769
Kral Louis XVI ‘in yetkileri[br]ilahi bir hakka dayanıyordu.

0:01:06.769,0:01:11.040
Birincil ve ikincil Zümre üyelerine[br]Katolik din adamlarına

0:01:11.040,0:01:13.781
ve soylulara özel ayrıcalıklar verdi.

0:01:13.781,0:01:17.021
Üçüncül zümre üyeleri, [br]orta sınıf tüccarlar ve esnaflar,

0:01:17.021,0:01:21.390
20 milyonun üzerinde olan [br]köylülerden oluşuyordu, en az gücü olan

0:01:21.390,0:01:24.461
ve sadece vergi veren kişiler de onlardı,

0:01:24.461,0:01:28.632
bir tek krala değil aynı zamanda[br]diğer üst zümrelere de verirlerdi.

0:01:28.632,0:01:30.013
Kötü hasat yıllarında

0:01:30.013,0:01:33.370
Kral ve soylular aşırı zenginlik[br]içinde müsrifçe yaşarken,

0:01:33.370,0:01:39.190
vergiler köylülerin neredeyse [br]her şeylerini ellerinden almaktaydı.

0:01:39.190,0:01:43.272
Ama Fransa, Amerikan Devrimi'ne destekleri[br]yüzünden borç batağına saplandı

0:01:43.272,0:01:45.680
ve İngiltere ile uzun süren savaşta

0:01:45.680,0:01:47.542
değişim gerekli oldu.

0:01:47.542,0:01:50.767
Kral Louis, vergi reformlarını [br]isteyen Jacques Necker’ı

0:01:50.767,0:01:52.381
maliye bakanlığına atadı

0:01:52.381,0:01:57.432
ve hükûmetin mali yayınları açıkça [br]halk desteğini kazandı.

0:01:57.432,0:02:00.713
Ama kralın danışmanları bu girişimlere[br]şiddetle karşı çıktı.

0:02:00.713,0:02:05.132
Bir çözüme umutsuz bakan kral,[br]175 yıldır ilk defa

0:02:05.132,0:02:11.982
meclis toplantısı için Üçüncül[br]Zümre'den temsilcileri çağırdı.

0:02:12.091,0:02:16.583
Üçüncül Zümre, Fransız nüfusunun %98’ini[br]temsil ettiği hâlde

0:02:16.583,0:02:20.102
onların oyu diğer her bir zümrenin [br]oyuna eşitti.

0:02:20.102,0:02:25.462
Şaşırtıcı olmayan bir şekilde iki üst[br]sınıf kendi ayrıcalıklarını elinde tuttu.

0:02:25.462,0:02:28.021
Üçüncül Zümre onların adil [br]olmadıklarını anlayınca,

0:02:28.021,0:02:29.913
bağını onlardan koparıp

0:02:29.913,0:02:32.003
kendi Ulusal Meclis'lerini ilan ettiler

0:02:32.003,0:02:37.503
ve diğer Zümreler olsun olmasın [br]yeni bir anayasa hazırlamaya ant içtiler.

0:02:37.503,0:02:39.972
Kral Louis, Ulusal Meclis'le[br]görüşmesi için Birincil

0:02:39.972,0:02:41.782
ve İkincil Zümrelere emir yolladı.

0:02:41.782,0:02:45.912
Ayrıca Kral, gözde maliye bakanını[br]görevden aldı.

0:02:45.912,0:02:48.833
Bunun üzerine, binlerce öfkeli Parisli,

0:02:48.833,0:02:53.183
sempatizan askerlere katılıp[br]kraliyet gücünün simgesi olan

0:02:53.183,0:02:57.447
ve büyük bir silah deposu olan[br]Bastille hapishanesini bastı.

0:02:57.447,0:03:00.103
Devrim başlamıştı.

0:03:00.103,0:03:02.385
İsyan ülke geneline yayılırken

0:03:02.385,0:03:04.724
feodal sistem yıkıldı.

0:03:04.724,0:03:07.994
İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi,

0:03:07.994,0:03:10.614
kısa bir süreliğine bireysel haklar[br]ve özgürlükler

0:03:10.614,0:03:15.675
insan doğası için temel bir[br]radikal fikir olarak yayınlandı

0:03:15.675,0:03:19.494
ve hükûmet sadece onları[br]korumak için varlığını sürdürdü.

0:03:19.494,0:03:22.775
Ayrıcalıklarını kaybeden birçok [br]soylu yurtdışına kaçtı ve Fransa'yı

0:03:22.775,0:03:26.864
fethetmek ve düzenlerini tekrar tehsis[br]etmek için diğer krallara yalvardılar.

0:03:26.864,0:03:30.694
Louis meşruti monarşinin[br]temsili lideri olarak kaldı

0:03:30.694,0:03:32.984
ve geleceği için korkmaya başladı.

0:03:32.984,0:03:37.135
1791’de ülkeden kaçmayı denedi[br]fakat yakalandı.

0:03:37.135,0:03:41.126
Kaçış teşebbüsü halkın[br]krala olan güvenini yıktı.

0:03:41.126,0:03:45.405
Kraliyet ailesi tutuklandı ve[br]kral vatan hainliği ile itham edildi.

0:03:45.405,0:03:46.986
Bayan Zarar diye

0:03:46.986,0:03:51.507
alaylı ünü olan[br]Kraliçe Marie Antoinette’in

0:03:51.507,0:03:54.066
halka açık bir şekilde kafası kesildi.

0:03:54.066,0:03:57.235
Duruşmadan sonra, son kez[br]saygı duyulan kral oldu,

0:03:57.235,0:03:59.333
1000 yıllık monarşi sonlanması

0:03:59.333,0:04:02.406
ve ilk Fransız Cumhuriyeti başlatılması

0:04:02.406,0:04:07.625
şu sloganla yönetildi,[br]”Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik”.

0:04:07.625,0:04:09.977
Fakat Devrim burada bitmeyecekti.

0:04:09.977,0:04:13.099
Sadece hükûmetin değişmesinden tatmin[br]olmayan bazı liderler,

0:04:13.099,0:04:16.396
Fransız toplumunu tamamen[br]dönüştürmek için uğraştılar -

0:04:16.396,0:04:17.796
dinlerini,

0:04:17.796,0:04:18.909
sokak isimlerini,

0:04:18.909,0:04:20.356
hatta takvimlerini.

0:04:20.356,0:04:22.226
Çeşitli gruplar oluştukça,

0:04:22.226,0:04:26.416
bir terör dönemi başlatan Maximilien [br]Robespierre tarafından yönetilen

0:04:26.416,0:04:28.726
aşırı radikal parti Jakobenler[br]çökmeden önce,

0:04:28.726,0:04:33.226
en ufak karşıt görüşü [br]bile ortadan kaldırmak için

0:04:33.226,0:04:36.026
20.000 üzerinde insanı infaz etti.

0:04:36.026,0:04:39.817
Bu sırada Fransa kendini Devrim'in[br]yayılmasını engel olma arayışında

0:04:39.817,0:04:43.726
olan komşu kraliyetlerle savaşta buldu.

0:04:43.726,0:04:48.237
Kaosun arasında Napolyon Bonapart adlı bir[br]general Devrim’in demokratik değerlerini

0:04:48.237,0:04:53.537
savunmak adı altında imparator[br]olmak için idareyi ele aldı.

0:04:53.537,0:04:56.857
Neticesinde, Devrim on yıl içerisinde,[br]3 anayasa,

0:04:56.857,0:04:59.876
5 hükûmet gördü.

0:04:59.876,0:05:03.657
1871’de bir sonraki Cumhuriyet[br]oluşana kadar yıllarca,

0:05:03.657,0:05:06.927
monarşi ve isyan arasında gidip geldiler.

0:05:06.927,0:05:09.716
Fransız Devrimi’nin ideallerini anarken,

0:05:09.716,0:05:12.977
hâlâ daha 200 yıl önce ortaya çıkan

0:05:12.977,0:05:15.498
birçok benzer sorularla uğraşıyoruz.