[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.79,0:00:10.50,Default,,0000,0000,0000,,Jakie prawa mają ludzie\Ni skąd one pochodzą?
Dialogue: 0,0:00:10.50,0:00:14.31,Default,,0000,0000,0000,,Kto może decydować za innych\Ni na jakiej podstawie?
Dialogue: 0,0:00:14.31,0:00:19.21,Default,,0000,0000,0000,,Jak zorganizować społeczeństwo,\Nżeby spełniało oczekiwania ludzi?
Dialogue: 0,0:00:19.21,0:00:21.87,Default,,0000,0000,0000,,Te pytania były wyzwaniem\Ndla całego narodu
Dialogue: 0,0:00:21.87,0:00:25.02,Default,,0000,0000,0000,,w czasie wstrząsów rewolucji francuskiej.
Dialogue: 0,0:00:25.02,0:00:27.41,Default,,0000,0000,0000,,Pod koniec XVIII wieku
Dialogue: 0,0:00:27.41,0:00:31.44,Default,,0000,0000,0000,,Europa przeszła poważne\Nzmiany intelektualne i kulturowe,
Dialogue: 0,0:00:31.44,0:00:33.80,Default,,0000,0000,0000,,znane jako Oświecenie.
Dialogue: 0,0:00:33.80,0:00:37.41,Default,,0000,0000,0000,,Filozofowie i artyści propagowali\Nideę rozumu i wolności
Dialogue: 0,0:00:37.41,0:00:40.07,Default,,0000,0000,0000,,ponad tradycją i religią.
Dialogue: 0,0:00:40.07,0:00:42.83,Default,,0000,0000,0000,,Pojawienie się klasy średniej\Ni materiałów drukowanych
Dialogue: 0,0:00:42.83,0:00:45.21,Default,,0000,0000,0000,,zachęcało do większej \Nświadomości politycznej,
Dialogue: 0,0:00:45.21,0:00:48.75,Default,,0000,0000,0000,,a rewolucja amerykańska\Nzmieniła dawną kolonię brytyjską
Dialogue: 0,0:00:48.75,0:00:51.45,Default,,0000,0000,0000,,w niezależną republikę.
Dialogue: 0,0:00:51.45,0:00:55.26,Default,,0000,0000,0000,,Jednak we Francji, jednym z największych\Ni najbogatszych krajów Europy,
Dialogue: 0,0:00:55.26,0:00:59.97,Default,,0000,0000,0000,,wciąż panował stary ustrój,\Nskładający się z trzech klas społecznych
Dialogue: 0,0:00:59.97,0:01:02.05,Default,,0000,0000,0000,,zwanych stanami.
Dialogue: 0,0:01:02.05,0:01:06.77,Default,,0000,0000,0000,,Król Ludwik XVI opierał swoje rządy\Nna prawie boskim
Dialogue: 0,0:01:06.77,0:01:11.04,Default,,0000,0000,0000,,i nadawał specjalne przywileje\Npierwszemu i drugiemu stanowi:
Dialogue: 0,0:01:11.04,0:01:13.64,Default,,0000,0000,0000,,duchowieństwu i arystokracji.
Dialogue: 0,0:01:13.64,0:01:17.02,Default,,0000,0000,0000,,Trzeci stan, składający się z kupców\Ni rzemieślników z klasy średniej,
Dialogue: 0,0:01:17.02,0:01:21.39,Default,,0000,0000,0000,,a także ponad 20 milionów chłopów,\Nmiał o wiele mniejszą władzę.
Dialogue: 0,0:01:21.39,0:01:24.46,Default,,0000,0000,0000,,Był to też jedyny stan,\Nktóry płacił podatki
Dialogue: 0,0:01:24.46,0:01:28.63,Default,,0000,0000,0000,,nie tylko królowi, ale także innym stanom.
Dialogue: 0,0:01:28.63,0:01:30.01,Default,,0000,0000,0000,,W czasie nieurodzaju
Dialogue: 0,0:01:30.01,0:01:33.37,Default,,0000,0000,0000,,podatki mogły pozbawić\Nchłopów praktycznie wszystkiego,
Dialogue: 0,0:01:33.37,0:01:39.19,Default,,0000,0000,0000,,podczas gdy król i szlachta\Nżyli w przepychu dzięki wyzyskowi.
Dialogue: 0,0:01:39.19,0:01:43.27,Default,,0000,0000,0000,,Jednak gdy Francja tonęła w długach\Nprzez wsparcie dla rewolucji amerykańskiej
Dialogue: 0,0:01:43.27,0:01:45.68,Default,,0000,0000,0000,,oraz długotrwałą wojnę z Anglią,
Dialogue: 0,0:01:45.68,0:01:47.54,Default,,0000,0000,0000,,potrzebna była zmiana.
Dialogue: 0,0:01:47.54,0:01:50.77,Default,,0000,0000,0000,,Król Ludwik mianował\Nministrem finansów Jacques'a Neckera,
Dialogue: 0,0:01:50.77,0:01:52.38,Default,,0000,0000,0000,,który żądał reform podatkowych
Dialogue: 0,0:01:52.38,0:01:57.43,Default,,0000,0000,0000,,i zdobył poparcie ludności dzięki\Npublikacji finansów rządowych.
Dialogue: 0,0:01:57.43,0:02:00.71,Default,,0000,0000,0000,,Jednak doradcy króla\Nostro sprzeciwiali się tym inicjatywom.
Dialogue: 0,0:02:00.71,0:02:05.13,Default,,0000,0000,0000,,W desperackim poszukiwaniu rozwiązania,\Nkról zwołał zgromadzenie narodowe,
Dialogue: 0,0:02:05.13,0:02:07.90,Default,,0000,0000,0000,,posiedzenie przedstawicieli trzech stanów,
Dialogue: 0,0:02:07.90,0:02:12.09,Default,,0000,0000,0000,,po raz pierwszy od 175 lat.
Dialogue: 0,0:02:12.09,0:02:16.58,Default,,0000,0000,0000,,Chociaż trzeci stan stanowił\N98% społeczeństwa Francji,
Dialogue: 0,0:02:16.58,0:02:20.10,Default,,0000,0000,0000,,jego głos ważył tylko tyle,\Nco głosy pozostałych stanów.
Dialogue: 0,0:02:20.10,0:02:25.46,Default,,0000,0000,0000,,Obydwa wyższe stany chciały zachować\Nswoje przywileje, co nikogo nie zdziwi.
Dialogue: 0,0:02:25.46,0:02:28.02,Default,,0000,0000,0000,,Nie widząc szans\Nna sprawiedliwą reprezentację,
Dialogue: 0,0:02:28.02,0:02:29.91,Default,,0000,0000,0000,,trzeci stan oddzielił się od reszty,
Dialogue: 0,0:02:29.91,0:02:32.00,Default,,0000,0000,0000,,ogłosił się Zgromadzeniem Narodowym
Dialogue: 0,0:02:32.00,0:02:37.50,Default,,0000,0000,0000,,i obiecał, że stworzy nową konstytucję,\Nz pomocą pozostałych stanów lub bez.
Dialogue: 0,0:02:37.50,0:02:39.97,Default,,0000,0000,0000,,Król Ludwik rozkazał\Npierwszemu i drugiemu stanowi
Dialogue: 0,0:02:39.97,0:02:41.78,Default,,0000,0000,0000,,spotkać się ze Zgromadzeniem Narodowym
Dialogue: 0,0:02:41.78,0:02:45.91,Default,,0000,0000,0000,,ale jednocześnie zwolnił Neckera,\Npopularnego ministra finansów.
Dialogue: 0,0:02:45.91,0:02:48.83,Default,,0000,0000,0000,,W odpowiedzi tysiące oburzonych paryżan
Dialogue: 0,0:02:48.83,0:02:53.18,Default,,0000,0000,0000,,wraz z przychylnymi im żołnierzami\Nzaatakowało więzienie - Bastylię,
Dialogue: 0,0:02:53.18,0:02:57.45,Default,,0000,0000,0000,,symbol królewskiej władzy\Ni wielki arsenał.
Dialogue: 0,0:02:57.45,0:03:00.10,Default,,0000,0000,0000,,Rozpoczęła się Rewolucja.
Dialogue: 0,0:03:00.10,0:03:02.38,Default,,0000,0000,0000,,Gdy powstanie objęło cały kraj,
Dialogue: 0,0:03:02.38,0:03:04.72,Default,,0000,0000,0000,,system feudalny został zniesiony.
Dialogue: 0,0:03:04.72,0:03:07.99,Default,,0000,0000,0000,,Wysunięta przez Zgromadzenie\NDeklaracja Praw Człowieka i Obywatela
Dialogue: 0,0:03:07.99,0:03:10.61,Default,,0000,0000,0000,,ogłosiła ideę radykalną\Njak na tamte czasy,
Dialogue: 0,0:03:10.61,0:03:15.68,Default,,0000,0000,0000,,że prawa i wolności osobiste\Nsą podstawą ludzkiej natury,
Dialogue: 0,0:03:15.68,0:03:19.49,Default,,0000,0000,0000,,a rząd istnieje tylko po to,\Nżeby je chronić.
Dialogue: 0,0:03:19.49,0:03:22.78,Default,,0000,0000,0000,,Po utracie przywilejów\Nwielu arystokratów uciekło za granicę,
Dialogue: 0,0:03:22.78,0:03:26.86,Default,,0000,0000,0000,,błagając zagranicznych władców,\Nżeby najechali Francję i przywrócili ład.
Dialogue: 0,0:03:26.86,0:03:30.69,Default,,0000,0000,0000,,Ludwik pozostał symbolicznym\Nprzywódcą monarchii konstytucyjnej,
Dialogue: 0,0:03:30.69,0:03:32.98,Default,,0000,0000,0000,,ale bał się o swoją przyszłość.
Dialogue: 0,0:03:32.98,0:03:37.14,Default,,0000,0000,0000,,W 1791 roku próbował\Nuciec kraju, ale został złapany.
Dialogue: 0,0:03:37.14,0:03:41.13,Default,,0000,0000,0000,,Próba ucieczki zniszczyła\Nwiarę ludzi w króla.
Dialogue: 0,0:03:41.13,0:03:45.40,Default,,0000,0000,0000,,Rodzina królewska została aresztowana,\Na król oskarżony o zdradę.
Dialogue: 0,0:03:45.40,0:03:46.56,Default,,0000,0000,0000,,Po procesie
Dialogue: 0,0:03:46.59,0:03:49.89,Default,,0000,0000,0000,,niegdyś otaczany czcią król\Nzostał publicznie ścięty,
Dialogue: 0,0:03:49.92,0:03:53.39,Default,,0000,0000,0000,,co było końcem tysiącletniej monarchii
Dialogue: 0,0:03:53.42,0:03:59.13,Default,,0000,0000,0000,,i zwieńczeniem deklaracji z 21 września\Ntworzącej pierwszą Republikę Francuską,
Dialogue: 0,0:03:59.18,0:04:02.92,Default,,0000,0000,0000,,rządzoną przez motto\N"Wolność, równość, braterstwo".
Dialogue: 0,0:04:03.41,0:04:04.61,Default,,0000,0000,0000,,Dziewięć miesięcy później
Dialogue: 0,0:04:04.64,0:04:06.81,Default,,0000,0000,0000,,królowa Maria Antonina, cudzoziemka,
Dialogue: 0,0:04:06.81,0:04:09.12,Default,,0000,0000,0000,,od dawna przezywana "Madame Déficit"
Dialogue: 0,0:04:09.22,0:04:11.22,Default,,0000,0000,0000,,przez swoją rozrzutność,
Dialogue: 0,0:04:11.35,0:04:12.91,Default,,0000,0000,0000,,również została stracona.
Dialogue: 0,0:04:13.36,0:04:15.58,Default,,0000,0000,0000,,Ale to nie był koniec Rewolucji.
Dialogue: 0,0:04:15.82,0:04:19.18,Default,,0000,0000,0000,,Kilku liderów, niezadowolonych z tego,\Nże zmieniono jedynie rząd,
Dialogue: 0,0:04:19.22,0:04:22.72,Default,,0000,0000,0000,,chciało całkowicie zmienić\Nspołeczeństwo Francji,
Dialogue: 0,0:04:22.76,0:04:24.73,Default,,0000,0000,0000,,jego religię, nazwy ulic,
Dialogue: 0,0:04:24.77,0:04:26.22,Default,,0000,0000,0000,,nawet kalendarz.
Dialogue: 0,0:04:26.22,0:04:28.09,Default,,0000,0000,0000,,Gdy powstawały nowe frakcje,
Dialogue: 0,0:04:28.09,0:04:32.54,Default,,0000,0000,0000,,radykalni jakobini, pod dowództwem\NMaximiliena Robespierre'a,
Dialogue: 0,0:04:32.58,0:04:34.59,Default,,0000,0000,0000,,wprowadzili Rządy Terroru,
Dialogue: 0,0:04:34.59,0:04:36.63,Default,,0000,0000,0000,,by stłumić każdy przejaw buntu.
Dialogue: 0,0:04:36.66,0:04:39.09,Default,,0000,0000,0000,,Stracono ponad 20 000 ludzi
Dialogue: 0,0:04:39.09,0:04:41.51,Default,,0000,0000,0000,,zanim nastąpił upadek jakobinów.
Dialogue: 0,0:04:41.78,0:04:45.76,Default,,0000,0000,0000,,Jednocześnie Francja walczyła\Nz ościennymi monarchiami,
Dialogue: 0,0:04:45.80,0:04:48.84,Default,,0000,0000,0000,,próbującymi stłumić rewolucję,\Nzanim się rozprzestrzeni.
Dialogue: 0,0:04:49.59,0:04:54.10,Default,,0000,0000,0000,,W tym chaosie przejął kontrolę\Ngenerał Napoleon Bonaparte.
Dialogue: 0,0:04:54.10,0:04:58.90,Default,,0000,0000,0000,,Jako cesarz obiecał bronić\Nwartości demokratycznych Rewolucji.
Dialogue: 0,0:04:59.49,0:05:02.82,Default,,0000,0000,0000,,Ostatecznie Rewolucja\Nzobaczyła trzy konstytucje
Dialogue: 0,0:05:02.87,0:05:05.74,Default,,0000,0000,0000,,oraz pięć rządów w ciągu dziesięciu lat.
Dialogue: 0,0:05:05.74,0:05:09.52,Default,,0000,0000,0000,,W kolejnych dekadach na zmianę \Npojawiały się monarchie i rewolucje,
Dialogue: 0,0:05:09.52,0:05:12.34,Default,,0000,0000,0000,,aż w 1871 roku powstała nowa Republika.
Dialogue: 0,0:05:12.90,0:05:15.76,Default,,0000,0000,0000,,Obecnie, wysławiając ideały\NRewolucji Francuskiej,
Dialogue: 0,0:05:15.80,0:05:19.17,Default,,0000,0000,0000,,wciąż zmagamy się z wieloma\Npodobnymi, podstawowymi pytaniami,
Dialogue: 0,0:05:19.23,0:05:21.36,Default,,0000,0000,0000,,zadanymi dwa wieki temu.