1
00:00:01,080 --> 00:00:03,600
Ostatni raz słyszałam głos swojego syna,

2
00:00:03,600 --> 00:00:07,290
gdy wychodził z domu do szkoły.

3
00:00:08,480 --> 00:00:10,680
Jedno słowo rzucone w ciemność:

4
00:00:11,320 --> 00:00:12,520
''Pa''.

5
00:00:13,050 --> 00:00:16,000
Był 20 kwietnia 1999 roku.

6
00:00:16,880 --> 00:00:17,880
Później tego ranka

7
00:00:17,880 --> 00:00:19,960
w liceum Columbine

8
00:00:19,960 --> 00:00:22,880
mój syn Dylan i jego przyjaciel Eric

9
00:00:22,880 --> 00:00:25,240
zabili 12 uczniów i nauczyciela,

10
00:00:26,280 --> 00:00:28,160
zranili ponad 20 osób,

11
00:00:28,160 --> 00:00:29,960
po czym odebrali sobie życie.

12
00:00:31,160 --> 00:00:34,210
13 niewinnych osób zginęło,

13
00:00:34,210 --> 00:00:37,520
pozostawiając bliskich w szoku i żałobie.

14
00:00:38,320 --> 00:00:40,196
Inni odnieśli rany

15
00:00:40,196 --> 00:00:41,820
i w rezultacie zostali

16
00:00:41,820 --> 00:00:45,840
okaleczeni lub niepełnosprawni.

17
00:00:45,840 --> 00:00:47,650
Ogromu tej tragedii

18
00:00:47,650 --> 00:00:51,740
nie da się zmierzyć
liczbą zabitych i rannych.

19
00:00:52,720 --> 00:00:56,130
Nie ma miary na określenie

20
00:00:56,130 --> 00:00:57,933
psychologicznych strat tych,

21
00:00:57,933 --> 00:00:59,176
którzy byli w szkole

22
00:00:59,176 --> 00:01:02,360
lub wzięli udział w akcji ratunkowej
i uprzątnięciu miejsca zbrodni.

23
00:01:02,360 --> 00:01:06,680
Nie sposób opisać
rozmiaru tragedii Columbine,

24
00:01:06,680 --> 00:01:08,946
zwłaszcza że może ona stać się poradnikiem

25
00:01:08,946 --> 00:01:10,610
dla naśladowców,

26
00:01:10,610 --> 00:01:13,600
chcących popełnić własne zbrodnie.

27
00:01:13,600 --> 00:01:15,440
Columbine była pierwszą falą.

28
00:01:16,200 --> 00:01:19,096
Po jej uderzeniu minęło wiele lat

29
00:01:19,096 --> 00:01:21,060
zanim społeczeństwo

30
00:01:21,060 --> 00:01:23,270
pojęło jej skutki.

31
00:01:24,720 --> 00:01:29,730
Lata zajęło mi zrozumienie
czynów mojego syna.

32
00:01:29,730 --> 00:01:30,760
Okrutne zachowanie,

33
00:01:30,760 --> 00:01:32,920
które zdefiniowało koniec jego życia,

34
00:01:32,920 --> 00:01:37,590
uświadomiło mi, że był zupełnie
inną osobą niż ta, którą znałam.

35
00:01:37,600 --> 00:01:39,380
Później pytano mnie:

36
00:01:39,790 --> 00:01:42,280
''Jak mogłaś nie wiedzieć?'',

37
00:01:42,280 --> 00:01:44,140
''Co z ciebie za matka?''.

38
00:01:45,240 --> 00:01:47,880
Wciąż zadaję sobie te pytania.

39
00:01:49,080 --> 00:01:51,960
Przed strzelaniną
uważałam się za dobrą matkę.

40
00:01:52,760 --> 00:01:55,246
Uczyłam dzieci opiekuńczości,

41
00:01:55,246 --> 00:01:57,596
zdrowej i odpowiedzialnej dorosłości.

42
00:01:57,600 --> 00:02:01,080
To była najważniejsza rola mojego życia.

43
00:02:01,760 --> 00:02:05,080
Ta tragedia uświadomiła mi,
że zawiodłam jako rodzic.

44
00:02:05,840 --> 00:02:09,560
Częściowo to poczucie porażki sprawiło,
że jestem tu dziś z wami.

45
00:02:11,240 --> 00:02:12,526
Nie licząc jego ojca,

46
00:02:12,526 --> 00:02:16,080
byłam osobą, która kochała
Dylana najbardziej.

47
00:02:16,800 --> 00:02:19,086
Jeżeli ktoś mógł wiedzieć,
że coś się dzieje,

48
00:02:19,086 --> 00:02:20,800
to powinnam być ja, prawda?

49
00:02:22,000 --> 00:02:23,200
Ale nie wiedziałam.

50
00:02:25,280 --> 00:02:31,166
Jestem tu, by opowiedzieć, jak to jest
być matką kogoś, kto rani i zabija.

51
00:02:32,200 --> 00:02:36,076
Przez lata po tragedii
analizowałam wspomnienia,

52
00:02:36,080 --> 00:02:39,680
próbując znaleźć ten moment,
gdy zawiodłam jako rodzic.

53
00:02:40,280 --> 00:02:43,000
Ale nie ma prostych odpowiedzi.

54
00:02:43,000 --> 00:02:44,960
Nie mogę dać wam rozwiązania.

55
00:02:45,520 --> 00:02:46,720
Jedyne, co mogę zrobić,

56
00:02:47,760 --> 00:02:50,120
to podzielić się tym, czego się nauczyłam.

57
00:02:51,440 --> 00:02:55,086
Gdy rozmawiam z ludźmi,
którzy nie znali mnie przed strzelaniną,

58
00:02:55,086 --> 00:02:56,880
staję przed trzema wyzwaniami.

59
00:02:57,640 --> 00:03:00,840
Pierwsze, kiedy wchodzę
do sali takiej jak ta,

60
00:03:01,480 --> 00:03:05,030
nigdy nie wiem, czy ktoś
nie stracił bliskiego

61
00:03:05,030 --> 00:03:06,800
przez mojego syna.

62
00:03:08,080 --> 00:03:12,200
Czuję, że muszę rozpoznać cierpienie
spowodowane przez członka mojej rodziny,

63
00:03:12,200 --> 00:03:14,440
który sam już tego nie zrobi.

64
00:03:15,080 --> 00:03:17,640
Z całego serca

65
00:03:18,320 --> 00:03:21,560
przepraszam, jeśli mój syn
spowodował wasze cierpienie.

66
00:03:23,370 --> 00:03:25,520
Drugim wyzwaniem,
z którym muszę się zmierzyć,

67
00:03:26,040 --> 00:03:29,760
jest to, że muszę prosić
o zrozumienie, a nawet współczucie,

68
00:03:30,560 --> 00:03:33,800
gdy mówię o śmierci syna
jako o samobójstwie.

69
00:03:34,480 --> 00:03:36,646
Dwa lata przed śmiercią

70
00:03:36,646 --> 00:03:38,850
napisał w pamiętniku,

71
00:03:38,850 --> 00:03:40,440
że się okalecza.

72
00:03:41,200 --> 00:03:45,666
Pisał, że cierpi i chce zdobyć pistolet,
żeby zakończyć swoje życie.

73
00:03:46,176 --> 00:03:49,920
Dowiedziałam się o tym
miesiąc po jego śmierci.

74
00:03:50,720 --> 00:03:54,136
Kiedy mówię o jego śmierci
jako o samobójstwie,

75
00:03:54,140 --> 00:03:58,200
nie próbuję umniejszyć jego winy.

76
00:03:58,840 --> 00:04:00,846
Próbuję zrozumieć,

77
00:04:00,846 --> 00:04:02,936
jak jego myśli samobójcze

78
00:04:02,950 --> 00:04:04,480
mogły doprowadzić do morderstwa.

79
00:04:05,080 --> 00:04:08,326
Po lekturze wielu książek
i rozmowach z ekspertami

80
00:04:08,326 --> 00:04:09,970
zaczęłam wierzyć,

81
00:04:09,970 --> 00:04:14,720
że jego udział w strzelaninie
spowodowany był nie pragnieniem zabijania,

82
00:04:15,480 --> 00:04:17,160
a pragnieniem, by umrzeć.

83
00:04:18,320 --> 00:04:23,610
Trzecim wyzwaniem, gdy mówię
o morderstwach i śmierci syna,

84
00:04:23,610 --> 00:04:26,550
jest to, że mówię o zdrowiu psychicznym...

85
00:04:27,680 --> 00:04:28,786
Przepraszam.

86
00:04:28,786 --> 00:04:31,530
Mówię o zdrowiu psychicznym

87
00:04:31,530 --> 00:04:35,730
albo zdrowiu mózgu, jak wolę to nazywać,
ponieważ jest bardziej konkretne,

88
00:04:35,730 --> 00:04:39,480
a równocześnie mówię o przemocy.

89
00:04:39,480 --> 00:04:43,586
Ostatnia rzecz, jakiej pragnę,
to pogłębić stereotypy

90
00:04:43,586 --> 00:04:46,320
panujące wokół zdrowia psychicznego.

91
00:04:46,320 --> 00:04:51,120
Tylko niewielki procent
chorych psychicznie

92
00:04:51,120 --> 00:04:53,400
przejawia agresję wobec innych.

93
00:04:54,800 --> 00:05:02,176
Ale u 75 do 90% samobójców

94
00:05:02,180 --> 00:05:05,600
zdiagnozowano chorobę psychiczną.

95
00:05:06,680 --> 00:05:07,956
Jak wszyscy dobrze wiecie,

96
00:05:07,960 --> 00:05:11,300
nasz system zdrowia psychicznego
nie jest umie pomóc każdemu.

97
00:05:12,000 --> 00:05:14,526
Nie każdy, kto doświadcza
destrukcyjnych myśli,

98
00:05:14,526 --> 00:05:18,506
pasuje do konkretnej diagnozy.

99
00:05:19,200 --> 00:05:24,846
Wielu z tych, którzy odczuwają
strach, gniew czy bezsilność,

100
00:05:24,846 --> 00:05:27,000
nigdy nie doczeka się diagnozy i leczenia.

101
00:05:27,640 --> 00:05:32,280
Zbyt często poświęcamy im uwagę
tylko wtedy, gdy dochodzi do tragedii.

102
00:05:33,400 --> 00:05:35,486
Jeśli statystyki się nie mylą,

103
00:05:35,486 --> 00:05:38,410
to od 1 do 2% wszystkich samobójstw

104
00:05:38,410 --> 00:05:40,520
łączy się z morderstwem.

105
00:05:42,080 --> 00:05:46,000
Gdy statystyki samobójstw rosną,
jak to się dzieje w niektórych grupach,

106
00:05:46,720 --> 00:05:49,400
rośnie też liczba powiązanych morderstw.

107
00:05:50,520 --> 00:05:55,980
Chciałam zrozumieć, co działo się
w głowie Dylana przed śmiercią.

108
00:05:55,980 --> 00:05:59,760
Szukałam odpowiedzi u ludzi,
których bliski popełnił samobójstwo.

109
00:06:01,640 --> 00:06:06,200
Przeprowadziłam badania
i pomagałam zbierać środki.

110
00:06:06,200 --> 00:06:07,970
Gdziekolwiek mogłam,

111
00:06:07,970 --> 00:06:12,490
rozmawiałam z tymi,
którzy przeżyli samobójczy kryzys

112
00:06:12,490 --> 00:06:13,720
lub próby samobójcze.

113
00:06:14,840 --> 00:06:18,196
Jedną z najbardziej pomocnych rozmów
odbyłam z koleżanką z pracy,

114
00:06:18,566 --> 00:06:21,655
która usłyszała, jak rozmawiam
z kimś innym w biurze.

115
00:06:22,760 --> 00:06:26,176
Słyszała, jak mówiłam:
''Dylan nie mógł mnie kochać,

116
00:06:26,180 --> 00:06:28,960
skoro zrobił coś tak okropnego''.

117
00:06:30,000 --> 00:06:31,800
Później, gdy zostałam sama,

118
00:06:32,760 --> 00:06:35,210
przeprosiła mnie za podsłuchanie rozmowy.

119
00:06:35,210 --> 00:06:36,800
Powiedziała, że nie mam racji.

120
00:06:37,880 --> 00:06:40,470
Wyznała, że kiedy była
młodą, samotną matką

121
00:06:40,470 --> 00:06:41,960
z trojgiem małych dzieci,

122
00:06:42,600 --> 00:06:46,080
miała depresję i trafiła do szpitala

123
00:06:46,080 --> 00:06:48,000
dla własnego bezpieczeństwa.

124
00:06:48,000 --> 00:06:53,050
Była przekonana, że jej dzieci
byłyby szczęśliwsze, gdyby umarła.

125
00:06:53,570 --> 00:06:55,840
Więc postanowiła popełnić samobójstwo.

126
00:06:56,880 --> 00:07:00,930
Zapewniła mnie, że miłość matki
jest najsilniejszą więzią na Ziemi

127
00:07:00,930 --> 00:07:04,070
i że kochała swoje dzieci bardziej
niż cokolwiek innego na świecie.

128
00:07:04,640 --> 00:07:09,856
Ale przez chorobę wierzyła,
że jej dzieciom będzie lepiej bez niej.

129
00:07:11,680 --> 00:07:14,056
Jej słowa i to,
czego nauczyłam się od innych,

130
00:07:14,060 --> 00:07:18,816
pokazują, że nie podejmujemy decyzji,

131
00:07:18,820 --> 00:07:20,410
by popełnić samobójstwo

132
00:07:20,410 --> 00:07:23,290
tak, jak wybieramy samochód,

133
00:07:23,290 --> 00:07:25,440
albo gdzie iść w sobotni wieczór.

134
00:07:26,360 --> 00:07:29,450
Gdy ktoś bardzo chce popełnić samobójstwo,

135
00:07:29,450 --> 00:07:34,000
to znaczy, że wymaga pomocy medycznej.

136
00:07:34,680 --> 00:07:39,160
Myślenie takich osób jest zniekształcone,
osoby te straciły samokontrolę.

137
00:07:40,320 --> 00:07:43,480
Nawet jeśli mogą stworzyć plan
i zachowywać się logicznie,

138
00:07:43,480 --> 00:07:47,450
ich rozumowanie zakłóca ból,

139
00:07:47,450 --> 00:07:50,080
przez pryzmat którego
interpretują rzeczywistość.

140
00:07:50,880 --> 00:07:54,530
Niektórzy potrafią świetnie
ten stan maskować.

141
00:07:54,530 --> 00:07:56,920
Często mają do tego dobry powód.

142
00:07:58,840 --> 00:08:02,026
Wielu z nas w pewnym momencie życia
miewa myśli samobójcze,

143
00:08:02,026 --> 00:08:05,530
ale uporczywe i stałe myśli o samobójstwie

144
00:08:05,530 --> 00:08:07,770
i aktywne dążenie do niego

145
00:08:07,770 --> 00:08:09,050
to symptomy choroby.

146
00:08:09,870 --> 00:08:12,050
Jak w przypadku innych przypadłości,

147
00:08:12,050 --> 00:08:14,840
należy ją rozpoznać i leczyć,

148
00:08:15,480 --> 00:08:17,140
zanim będzie za późno.

149
00:08:18,600 --> 00:08:21,440
Śmierć mojego syna nie była
zwykłym samobójstwem.

150
00:08:22,200 --> 00:08:23,960
Wiązała się z morderstwem wielu osób.

151
00:08:25,080 --> 00:08:30,960
Chciałam wiedzieć, jak myśli samobójcze
przerodziły się w mordercze.

152
00:08:31,920 --> 00:08:35,080
Badania w tym zakresie są skąpe,
a prostej odpowiedzi brak.

153
00:08:36,240 --> 00:08:39,159
Tak, prawdopodobnie cierpiał na depresję.

154
00:08:40,679 --> 00:08:46,240
Był samowystarczalnym perfekcjonistą.

155
00:08:47,120 --> 00:08:50,880
Nie szukał więc pomocy u innych.

156
00:08:51,880 --> 00:08:55,330
Doświadczenia w szkole
mogły wyzwolić to zachowanie,

157
00:08:55,330 --> 00:09:00,760
czuł się poniżony, upokorzony i wściekły.

158
00:09:02,160 --> 00:09:05,970
Problemem była też jego
skomplikowana przyjaźń z chłopcem,

159
00:09:05,970 --> 00:09:09,770
który tak samo odczuwał
wściekłość, gniew i wyobcowanie.

160
00:09:09,770 --> 00:09:12,890
Chłopcem, który miał poważne problemy,

161
00:09:12,890 --> 00:09:15,170
był zaborczy i niebezpieczny
dla otoczenia.

162
00:09:16,280 --> 00:09:19,130
Właśnie w tym momencie życia,

163
00:09:19,130 --> 00:09:22,320
zupełnej wrażliwości i delikatności,

164
00:09:23,280 --> 00:09:25,650
Dylan znalazł dostęp do broni,

165
00:09:25,650 --> 00:09:27,840
mimo że w naszym domu
broni nigdy nie było.

166
00:09:28,800 --> 00:09:34,010
Zakup broni był przerażająco
prosty dla 17-latka.

167
00:09:34,010 --> 00:09:38,680
Zarówno legalny, jak i nielegalny,
bez mojej zgody czy wiedzy.

168
00:09:39,880 --> 00:09:44,400
17 lat i wiele strzelanin później

169
00:09:45,080 --> 00:09:46,880
to wciąż jest nad wyraz proste.

170
00:09:49,160 --> 00:09:51,880
To, co Dylan zrobił tamtego dnia,
złamało mi serce.

171
00:09:53,240 --> 00:09:55,080
Traumy mają to do siebie,

172
00:09:55,080 --> 00:09:58,080
że odbijają się to na ciele i umyśle.

173
00:09:59,360 --> 00:10:01,800
Dwa lata po strzelaninie
wykryto u mnie raka piersi,

174
00:10:03,200 --> 00:10:06,560
Dwa lata później zaczęłam mieć problem
ze zdrowiem psychicznym.

175
00:10:08,480 --> 00:10:11,880
Do tego nieustanny, niewyobrażalny żal.

176
00:10:11,880 --> 00:10:15,490
Byłam przerażona, że mogłabym
spotkać kogoś z rodziny osoby,

177
00:10:15,490 --> 00:10:17,570
którą zabił Dylan.

178
00:10:17,570 --> 00:10:19,970
Albo że ktoś z prasy mógłby mnie zaczepić.

179
00:10:19,970 --> 00:10:21,480
Albo rozeźlony sąsiad.

180
00:10:22,920 --> 00:10:25,490
Bałam się, że powiedzą w wiadomościach,

181
00:10:25,490 --> 00:10:30,620
że jestem złym rodzicem
i obrzydliwym człowiekiem.

182
00:10:33,320 --> 00:10:35,360
Zaczęły się ataki paniki.

183
00:10:37,240 --> 00:10:41,400
Pierwszy pojawił się
4 lata po strzelaninie,

184
00:10:41,400 --> 00:10:44,230
gdy przygotowywałam się
do uczestnictwa w rozprawie sądowej,

185
00:10:44,230 --> 00:10:47,200
co oznaczało spotkanie
twarzą w twarz z rodzinami ofiar.

186
00:10:47,600 --> 00:10:50,970
Druga runda ataków paniki
zaczęła się 6 lat po strzelaninie,

187
00:10:50,970 --> 00:10:56,380
gdy przygotowywałam się do pierwszej
prelekcji o rozszerzonym samobójstwie.

188
00:10:57,520 --> 00:10:59,920
Oba epizody trwały kilka tygodni.

189
00:11:02,160 --> 00:11:04,280
Ataki zdarzały się wszędzie.

190
00:11:04,280 --> 00:11:07,610
W sklepie, w biurze.

191
00:11:07,610 --> 00:11:09,680
Nawet, gdy czytałam książkę w łóżku.

192
00:11:10,600 --> 00:11:15,650
Mój umysł nagle zamykał się
w spirali przerażenia.

193
00:11:15,650 --> 00:11:21,840
Choćbym nie wiem jak starała się
uspokoić czy perswadować,

194
00:11:21,840 --> 00:11:23,160
nie mogłam tego zatrzymać.

195
00:11:24,440 --> 00:11:27,000
To było, jakby mój mózg chciał mnie zabić.

196
00:11:27,920 --> 00:11:32,260
Strach, że będę się bać,
pochłaniał wszystkie moje myśli.

197
00:11:33,200 --> 00:11:35,076
Wtedy zrozumiałam,

198
00:11:35,076 --> 00:11:37,750
jak to jest mieć umysł,
który nie funkcjonuje prawidłowo.

199
00:11:38,640 --> 00:11:42,120
To sprawiło, że zostałam
adwokatem zdrowego umysłu.

200
00:11:43,760 --> 00:11:46,730
Z pomocą terapii, lekarstw
i dbania o siebie,

201
00:11:46,730 --> 00:11:48,576
życie w końcu wróciło do stanu,

202
00:11:48,580 --> 00:11:52,080
który można określić jako normalny,
zważywszy na okoliczności.

203
00:11:53,240 --> 00:11:55,376
Gdy patrzę w przeszłość,
na to, co się stało,

204
00:11:55,376 --> 00:11:58,880
widzę, że mój syn staczał się w zaburzenie

205
00:11:59,680 --> 00:12:03,170
prawdopodobnie przez 2 lata.

206
00:12:03,170 --> 00:12:05,360
To dużo czasu, by pomóc.

207
00:12:06,280 --> 00:12:09,260
Gdyby tylko ktoś wiedział,
że ta pomoc jest potrzebna

208
00:12:09,260 --> 00:12:10,850
i wiedział, jak to zrobić.

209
00:12:15,680 --> 00:12:18,240
Za każdym razem, gdy ktoś mnie pyta:

210
00:12:18,240 --> 00:12:20,736
''Jak mogłaś nie wiedzieć?'',

211
00:12:20,740 --> 00:12:22,760
to tak, jakby zadawał mi cios w brzuch.

212
00:12:23,840 --> 00:12:28,370
To pytanie niesie ze sobą oskarżenie
i wywołuje u mnie poczucie winy.

213
00:12:28,370 --> 00:12:30,880
Nieważne, jak wiele terapii przeszłam.

214
00:12:30,880 --> 00:12:33,000
Nigdy całkowicie się od tego nie uwolnię.

215
00:12:33,880 --> 00:12:35,500
Ale jest coś, czego się nauczyłam.

216
00:12:36,720 --> 00:12:38,596
Jeśli miłość wystarczyłaby,

217
00:12:38,600 --> 00:12:40,776
by powstrzymać kogoś od samobójstwa,

218
00:12:40,776 --> 00:12:42,200
od skrzywdzenia siebie,

219
00:12:43,000 --> 00:12:45,200
samobójstw by nie było.

220
00:12:46,320 --> 00:12:48,120
Ale miłość to nie wszystko.

221
00:12:49,240 --> 00:12:51,000
Samobójstw jest coraz więcej.

222
00:12:51,680 --> 00:12:56,806
To druga najczęstsza przyczyna śmierci
wśród osób w wieku od 10 do 34 lat.

223
00:12:57,640 --> 00:13:02,986
15% młodych Amerykanów
przyznaje się do planowania samobójstwa

224
00:13:02,986 --> 00:13:04,630
w ciągu ostatniego roku.

225
00:13:06,160 --> 00:13:10,410
Nauczyłam się, że mimo wiary
we własne siły,

226
00:13:11,000 --> 00:13:13,790
nie da się wiedzieć
czy kontrolować wszystkiego,

227
00:13:13,790 --> 00:13:15,800
co nasi bliscy myślą i czują.

228
00:13:16,760 --> 00:13:19,880
Wiara, że jesteśmy inni,

229
00:13:20,560 --> 00:13:23,960
że ktoś, kogo kochamy,
nigdy by nie skrzywdził siebie

230
00:13:23,960 --> 00:13:25,200
albo drugiej osoby,

231
00:13:26,080 --> 00:13:30,686
może spowodować, że nie zauważymy
tego, co widać gołym okiem.

232
00:13:31,840 --> 00:13:35,280
Gdy spełniają się najgorsze scenariusze,

233
00:13:36,520 --> 00:13:40,416
musimy nauczyć się
wybaczać sobie niewiedzę,

234
00:13:40,420 --> 00:13:43,120
albo to, że nie zadaliśmy
właściwych pytań,

235
00:13:43,120 --> 00:13:45,880
albo że nie znaleźliśmy
odpowiedniej terapii.

236
00:13:47,240 --> 00:13:51,260
Zawsze trzeba zakładać,
że ktoś, kogo kochamy, może cierpieć.

237
00:13:51,880 --> 00:13:54,470
Nieważne, co mówi

238
00:13:54,470 --> 00:13:55,760
albo jak się zachowuje.

239
00:13:56,720 --> 00:13:58,840
Powinniśmy słuchać całymi sobą,

240
00:13:59,800 --> 00:14:01,000
bez osądzania

241
00:14:01,680 --> 00:14:03,800
i bez dawania rad.

242
00:14:07,360 --> 00:14:10,570
Wiem, że będę żyła z tą tragedią,

243
00:14:10,570 --> 00:14:12,520
z tymi wieloma tragediami,

244
00:14:12,520 --> 00:14:14,120
do końca mojego życia.

245
00:14:15,320 --> 00:14:17,320
Wiem, że w umysłach wielu

246
00:14:21,010 --> 00:14:23,110
to, co straciłam,
jest nieporównywalne z tym,

247
00:14:23,110 --> 00:14:25,160
co straciły inne rodziny.

248
00:14:26,240 --> 00:14:29,100
To, że jest mi ciężko,
nie sprawia, że jest im łatwiej.

249
00:14:31,000 --> 00:14:36,350
Wiem, że są nawet tacy, którzy uważają,
że nie mam prawa do cierpienia,

250
00:14:36,350 --> 00:14:39,470
a jedynie do życia w nieustającej pokucie.

251
00:14:41,800 --> 00:14:44,480
To, co wiem, można podsumować tak.

252
00:14:45,320 --> 00:14:49,420
Tragedią jest to,
że nawet najbardziej czujni

253
00:14:49,420 --> 00:14:53,440
i odpowiedzialni z nas
nie zawsze mogą pomóc.

254
00:14:54,840 --> 00:14:57,046
Jednak dla dobra naszych bliskich

255
00:14:57,046 --> 00:14:59,210
nigdy nie możemy przestać próbować

256
00:14:59,210 --> 00:15:00,720
poznawać niepoznawalnego.

257
00:15:01,560 --> 00:15:02,636
Dziękuję.

258
00:15:02,636 --> 00:15:04,116
(Brawa)