1
00:00:01,197 --> 00:00:04,192
Kendimi bildim bileli 
savaş, hayatımın bir parçasıydı.

2
00:00:04,811 --> 00:00:08,955
Afganistan'da, Sovyetlerin 
istilasından altı ay sonra doğdum

3
00:00:09,526 --> 00:00:10,526
ve her ne kadar etrafımda

4
00:00:10,526 --> 00:00:12,831
olup bitenlerin ne olduğunun 
farkına varamasam da

5
00:00:12,831 --> 00:00:16,152
etrafımda ağır bir korku ve
acı hissi duyuyordum.

6
00:00:17,219 --> 00:00:20,449
Hayatımın erken döneminde 
edindiğim tecrübeler

7
00:00:20,449 --> 00:00:21,599
şimdilerde savaş ve çatışma 


8
00:00:21,599 --> 00:00:23,279
hakkındaki düşüncelerimi etkiliyor.

9
00:00:23,279 --> 00:00:26,487
İnsanların mevzubahis 
temel problemleri olduğunda,

10
00:00:26,511 --> 00:00:29,783
birçoğu için vermenin 
bir seçenek olmadığını öğrendim.

11
00:00:29,971 --> 00:00:31,583
Bu gibi kişiler için çatışma --

12
00:00:31,607 --> 00:00:33,392
insanların hakları ihlal edildiğinde,

13
00:00:33,416 --> 00:00:35,186
ülkeleri işgal edildiğinde,

14
00:00:35,210 --> 00:00:37,428
baskı gördüklerinde ve 
aşağılandıklarında --

15
00:00:37,452 --> 00:00:39,152
bu kişiler karşı çıkmak için ve 


16
00:00:39,152 --> 00:00:41,308
savaşmak için bir güce ihtiyaç duyuyorlar.

17
00:00:41,308 --> 00:00:45,571
Bu da demektir ki şiddet 
ne kadar yıkıcı ve feci olsa da,

18
00:00:45,595 --> 00:00:48,019
eğer insanlar onu tek seçenek
olarak görürlerse,

19
00:00:48,043 --> 00:00:49,500
kullanırlar.

20
00:00:50,074 --> 00:00:53,650
Birçoğumuz dünyadaki şiddetin 
seviyesi konusunda endişeliyiz.

21
00:00:53,915 --> 00:00:54,915
Fakat insanlara şiddetin 


22
00:00:54,915 --> 00:00:56,559
ahlaki açıdan yanlış 
olduğunu söyleyerek

23
00:00:56,559 --> 00:00:58,731
savaşı sona erdirmeyeceğiz.

24
00:00:58,883 --> 00:01:01,282
Bunun yerine onlara, şiddet kadar etkili

25
00:01:01,306 --> 00:01:04,645
ve fakat güçlü başka bir araç sunmalıyız.

26
00:01:05,574 --> 00:01:07,060
İşte benim yaptığım şey bu.

27
00:01:07,717 --> 00:01:09,256
13 yıldan bu yana

28
00:01:09,280 --> 00:01:10,565
uyuşmazlıkları yürütmek için

29
00:01:10,589 --> 00:01:13,697
dünya genelindeki 
en zor durumlardaki insanlara,

30
00:01:13,721 --> 00:01:17,088
pasif mücadeleyi nasıl 
kullanacaklarını öğretiyorum.

31
00:01:18,113 --> 00:01:20,589
Birçok insan bu gibi girişimleri 


32
00:01:20,589 --> 00:01:23,589
Gandhi ve Martin Luther King
ile özdeşleştirmiştir.

33
00:01:23,589 --> 00:01:25,631
Fakat insanlar, şiddete dayalı olmayan 


34
00:01:25,631 --> 00:01:27,831
eylemleri binlerce yıldır kullanıyorlar.

35
00:01:27,831 --> 00:01:32,163
Esasen bu ülkede sahip 
olduğumuz hakların birçoğu,

36
00:01:32,187 --> 00:01:33,338
kadınlar olarak,

37
00:01:33,362 --> 00:01:34,513
azınlıklar olarak,

38
00:01:34,537 --> 00:01:35,885
işçiler olarak,

39
00:01:35,909 --> 00:01:38,475
farklı cinsel yönelimlere 
sahip insanlar olarak

40
00:01:38,499 --> 00:01:40,957
ve çevreyi gözeten vatandaşlar olarak,

41
00:01:40,981 --> 00:01:42,838
bu haklar bizim elimize verilmedi.

42
00:01:43,226 --> 00:01:45,386
Bu haklar onlar için savaşan

43
00:01:45,410 --> 00:01:47,232
ve kendilerini feda eden
kişilerce kazanıldı.

44
00:01:47,256 --> 00:01:49,776
Ancak biz tarihten ders almadığımız için

45
00:01:49,800 --> 00:01:53,841
bir yöntem olarak pasif 
mücadele oldukça yanlış anlaşıldı.

46
00:01:54,488 --> 00:01:57,610
Yakın bir zamanda Etiyopyalı 
bir grup eylemciyle tanıştım

47
00:01:57,634 --> 00:02:00,784
ve onlar bana birçok kez 
duyduğum şeyleri söylediler.

48
00:02:00,808 --> 00:02:03,134
Bana, zaten şiddete dayalı 
olmayan eylemi kullandıklarını

49
00:02:03,158 --> 00:02:04,576
ve işe yaramadığını söylediler.

50
00:02:04,600 --> 00:02:06,936
Yıllar önce bir protesto düzenlediler.

51
00:02:06,960 --> 00:02:10,668
Hükûmet herkesi tutukladı 
ve bu da bu işin sonu oldu.

52
00:02:11,302 --> 00:02:15,262
Pasif mücadelenin sokak 
protestolarına eşit olduğu fikri

53
00:02:15,286 --> 00:02:16,684
gerçek bir problem.

54
00:02:17,204 --> 00:02:19,168
Çünkü her ne kadar protestolar insanların 


55
00:02:19,168 --> 00:02:21,628
değişim istediklerinin büyük
bir göstergesi olsa da

56
00:02:21,628 --> 00:02:24,498
tek başlarına bir değişim,

57
00:02:24,522 --> 00:02:26,630
en azından temel bir 
değişim yaratmıyorlar.

58
00:02:26,630 --> 00:02:27,702
(Gülüşmeler)

59
00:02:27,726 --> 00:02:30,835
Güçlü muhalifler insanlara 
onların istediği şeyleri vermiyor,

60
00:02:30,859 --> 00:02:33,171
sadece onlar bu istekleri 
kibarca söyledikleri için...

61
00:02:33,519 --> 00:02:35,396
ya da o kadar da kibarca değil.

62
00:02:35,420 --> 00:02:36,553
(Gülüşmeler)

63
00:02:36,577 --> 00:02:39,621
Pasif mücadele rakibi yıkmakla işe yarar,

64
00:02:40,018 --> 00:02:41,330
fiziki olarak değil,

65
00:02:41,354 --> 00:02:45,764
fakat bir muhalifin hayatta kalmasını 
gerektiren kurumları tanımlayarak

66
00:02:45,788 --> 00:02:47,970
ve sonrasında gücün bu 
kaynaklarına izin vermeyerek.

67
00:02:48,470 --> 00:02:49,850
Şiddete karşı çıkan eylemciler, 


68
00:02:49,850 --> 00:02:51,598
askerlerin ordudan 
ayrılmasına sebep olarak

69
00:02:51,598 --> 00:02:53,482
orduyu etkisiz hâle getirebilirler.

70
00:02:53,506 --> 00:02:56,781
Onlar grevler ve boykotlarla 
ekonomiyi altüst edebilirler.

71
00:02:57,190 --> 00:02:59,622
Ayrıca alternatif bir medya kurarak

72
00:02:59,622 --> 00:03:01,682
hükûmet propagandasına
karşı savaşabilirler.

73
00:03:01,829 --> 00:03:05,053
Bunu yapmakta kullanılabilecek 
çeşitli metotlar var.

74
00:03:05,384 --> 00:03:08,176
İş arkadaşım ve akıl hocam, Gene Sharp,

75
00:03:08,200 --> 00:03:12,827
198 farklı şiddete dayanmayan
yöntem tespit etti.

76
00:03:14,186 --> 00:03:15,951
Protesto ise bunlardan sadece biri.

77
00:03:16,376 --> 00:03:18,373
Size yeni bir örnek sunayım.

78
00:03:18,885 --> 00:03:20,354
Birkaç ay öncesine kadar

79
00:03:20,378 --> 00:03:23,229
Guatemala, örgütlü suçlarla
bağları bulunan

80
00:03:23,229 --> 00:03:24,699
yozlaşmış eski askeri yetkililer

81
00:03:24,699 --> 00:03:26,181
tarafından idare edilmekteydi.

82
00:03:26,181 --> 00:03:27,864
İnsanlar genellikle bu
durumun farkındaydı,

83
00:03:27,888 --> 00:03:31,238
ama birçoğu bir şeyler 
yapabilmek için güçsüz hissettiler --

84
00:03:32,401 --> 00:03:36,196
ta ki 12 normal insandan 
oluşan bir grup vatandaş

85
00:03:36,196 --> 00:03:37,196
ellerinde dövizler

86
00:03:37,196 --> 00:03:39,272
tutarak meydanda buluşmak amacıyla

87
00:03:39,272 --> 00:03:42,511
arkadaşlarını çağırmak için 
Facebook'a koydukları bir çağrıya kadar:

88
00:03:43,046 --> 00:03:44,431
"Renuncia YA" --

89
00:03:45,024 --> 00:03:46,440
çoktan istifa edin.

90
00:03:47,199 --> 00:03:48,608
Sürpriz bir şekilde,

91
00:03:48,632 --> 00:03:50,392
30.000 insan geldi.

92
00:03:51,045 --> 00:03:54,482
Protestolar ülke çapında yayıldıkça, 
onlar da orada aylarda beklediler.

93
00:03:54,932 --> 00:03:56,088
Bir noktadan sonra

94
00:03:56,112 --> 00:04:00,300
organizatörler çeşitli hükûmet binalarına 
bir mesajı da içinde barındıran

95
00:04:00,324 --> 00:04:01,961
yüzlerce yumurta götürdüler.

96
00:04:01,961 --> 00:04:06,186
"Eğer, seçimler için adaylığını 
koyan adayların yolsuzluğunu

97
00:04:06,186 --> 00:04:09,636
durdurmaya gücünüz (yumurta) yetmiyorsa 
bizimkini ödünç alabilirsiniz."

98
00:04:09,660 --> 00:04:11,319
(Gülüşmeler)

99
00:04:11,343 --> 00:04:14,698
(Alkışlar)

100
00:04:16,469 --> 00:04:18,638
Başkan Molina asla geri 
adım atmayacaklarının

101
00:04:18,638 --> 00:04:20,628
sözünü vererek karşılık verdi.

102
00:04:20,674 --> 00:04:22,324
Aktivistler ayrıca fark ettiler ki sadece 


103
00:04:22,324 --> 00:04:24,299
protesto etmeye devam etmemeliydiler

104
00:04:24,299 --> 00:04:26,313
ve başkandan istifa etmesini 
istememeliydiler.

105
00:04:26,337 --> 00:04:28,553
Ona başka çıkar yol 
bırakmamaları gerekiyordu.

106
00:04:28,793 --> 00:04:30,724
Bu yüzden genel bir grev düzenlediler,

107
00:04:30,748 --> 00:04:33,485
ki bu grev ile insanlar ülke 
genelinde çalışmayı bıraktı.

108
00:04:33,485 --> 00:04:34,821
Sadece Guatemala City'de

109
00:04:34,845 --> 00:04:37,794
400'ün üzerinde işyeri ve 
okul kapılarına kilit vurdu.

110
00:04:38,367 --> 00:04:39,548
Bu arada,

111
00:04:39,572 --> 00:04:42,201
ülke çapında çiftçiler 
ana yolları kapattı.

112
00:04:42,225 --> 00:04:43,703
Beş gün içinde

113
00:04:43,727 --> 00:04:44,904
Başkan,

114
00:04:44,928 --> 00:04:47,651
bir düzine hükûmet yetkilisi ile birlikte

115
00:04:47,675 --> 00:04:49,144
istifa etti.

116
00:04:49,168 --> 00:04:53,451
(Alkışlar)

117
00:04:53,475 --> 00:04:55,558
Dünyada hemen hemen her ülkede

118
00:04:55,558 --> 00:04:59,005
şiddete dayanmayan eylemleri
kullanan insanların

119
00:04:59,029 --> 00:05:01,252
yaratıcılığı ve cesaretinden ilham aldım.

120
00:05:01,718 --> 00:05:02,869
Örneğin,

121
00:05:02,893 --> 00:05:05,450
geçenlerde Uganda'da bir grup eylemci

122
00:05:05,474 --> 00:05:07,607
sokaklara kafeslerin içinde
domuzlar bıraktı.

123
00:05:08,096 --> 00:05:11,534
Burada da gördüğünüz gibi polisler 
onlarla ne yapacaklarını bilemediler.

124
00:05:11,558 --> 00:05:12,594
(Gülüşmeler)

125
00:05:12,618 --> 00:05:15,234
Domuzlar iktidar partisinin
renklerine boyanmıştı.

126
00:05:15,617 --> 00:05:17,895
Hatta bir domuz şapka takıyordu,

127
00:05:17,919 --> 00:05:19,799
insanların aşina olduğu bir şapka.

128
00:05:20,321 --> 00:05:21,384
(Gülüşmeler)

129
00:05:22,264 --> 00:05:23,994
Dünyadaki eylemciler
manşetleri ele geçirmek 


130
00:05:23,994 --> 00:05:25,657
konusunda daha iyiye gitmeye başladılar,

131
00:05:25,657 --> 00:05:27,087
fakat bu istisnai eylemler, eğer 


132
00:05:27,087 --> 00:05:28,744
daha büyük bir şeyin 
parçası değillerse

133
00:05:28,744 --> 00:05:30,527
çok az şeyler yapıyorlar.

134
00:05:30,914 --> 00:05:33,153
Generalin savaşı kazanacak
bir planı olmadıkça

135
00:05:33,177 --> 00:05:35,308
birliklerini savaşa koşturmaz.

136
00:05:35,332 --> 00:05:37,042
Şimdiye kadar dünyadaki 
şiddete dayanmayan 


137
00:05:37,042 --> 00:05:38,896
eylemlerin birçoğu bu 
şekilde yürütülmektedir.

138
00:05:38,896 --> 00:05:42,070
Pasif mücadele,

139
00:05:42,070 --> 00:05:44,438
bir askeri harp kadar karmaşıktır, 
belki de daha fazla.

140
00:05:44,462 --> 00:05:48,657
Katılımcıları iyi eğitilmiş olmalı
ve kesin hedeflere sahip olmalı

141
00:05:48,681 --> 00:05:50,882
ve liderlerinin bu hedefleri 
nasıl yerine getirecekleri 


142
00:05:50,882 --> 00:05:53,242
konusunda bir stratejileri olmalı.

143
00:05:53,242 --> 00:05:56,508
Savaş tekniği binlerce yıldan
daha fazla bir sürede

144
00:05:56,532 --> 00:05:58,079
büyük kaynaklarla geliştirilmiştir

145
00:05:58,103 --> 00:06:01,349
ve en akıllılarımızdan 
bazıları kendilerini

146
00:06:01,373 --> 00:06:04,138
bunun nasıl yürüdüğünü 
anlamaya ve geliştirmeye adadılar.

147
00:06:04,138 --> 00:06:08,190
Bu arada pasif mücadele nadiren 
sistematik bir şekilde çalışılmıştır

148
00:06:08,214 --> 00:06:10,224
ve her ne kadar sayı artsa da

149
00:06:10,248 --> 00:06:14,033
hâlâ dünya üzerinde 
bunu öğreten birkaç düzine insan var.

150
00:06:14,849 --> 00:06:16,142
Bu tehlikeli,

151
00:06:16,166 --> 00:06:20,334
çünkü biliyoruz ki bizim 
uyuşmazlığa karşı eski yaklaşımlarımız

152
00:06:20,358 --> 00:06:23,776
karşılaştığımız yeni problemler 
için uygun değil.

153
00:06:23,800 --> 00:06:25,883
Birleşik Devletler hükümeti geçenlerde

154
00:06:25,907 --> 00:06:28,820
IŞİD'e karşı yürüttüğü savaşta
çıkmazda olduğu kabul etti.

155
00:06:29,318 --> 00:06:31,062
Ancak birçok insanın bilmediği şey ise

156
00:06:31,086 --> 00:06:34,600
insanların IŞİD'e karşı pasif eylemi
kullanarak karşı durmalarıdır.

157
00:06:35,120 --> 00:06:38,930
IŞİD Haziran 2014'de Musul'u 
ele geçirdiğinde

158
00:06:38,954 --> 00:06:42,339
okulların müfredatında değişiklik yaparak

159
00:06:42,339 --> 00:06:43,719
kendi uç ideolojilerinin dayandığı 


160
00:06:43,719 --> 00:06:45,556
bir müfredat koyduklarını duyurdular.

161
00:06:45,556 --> 00:06:47,096
Fakat okulun ilk gününde

162
00:06:47,672 --> 00:06:49,508
tek bir çocuk bile okula gelmedi.

163
00:06:50,222 --> 00:06:53,044
Ebeveynler açıkça çocuklarını
okula göndermeyi reddettiler.

164
00:06:53,068 --> 00:06:56,260
Gazetecilere çocuklarının
beyinlerinin yıkanmasındansa

165
00:06:56,284 --> 00:06:58,350
evde eğitim vermeyi tercih 
ettiklerini söylediler.

166
00:06:58,689 --> 00:07:01,698
Bu sadece bir şehirde bir başkaldırının

167
00:07:01,722 --> 00:07:03,077
bir örneğidir.

168
00:07:03,659 --> 00:07:06,194
Fakat peki ya bu hareket 
IŞİD'e karşı yürütülen

169
00:07:06,194 --> 00:07:09,550
şiddete dayanmayan düzinelerce 
hareket ile bir araya gelseydi?

170
00:07:09,853 --> 00:07:13,288
Farzedelim ki ailelerin boykotu,

171
00:07:13,312 --> 00:07:17,538
IŞİD'in işlerini yürütebilmesi için 
gerekli olan kaynakları tanımlayacak

172
00:07:18,157 --> 00:07:19,547
ve onları ortadan kaldıracak olan ve 


173
00:07:19,547 --> 00:07:21,367
IŞİD'in dayandığı yiyeceği 
üreten kalifiye işçiler;

174
00:07:21,367 --> 00:07:24,266
petrolü çıkaracak ve onu
arıtacak mühendisler;

175
00:07:24,290 --> 00:07:26,883
medya altyapısı ve iletişim kanalları

176
00:07:26,907 --> 00:07:28,880
ve taşıma sistemleri

177
00:07:28,904 --> 00:07:29,904
ve yerel iş yerleri daha büyük


178
00:07:29,904 --> 00:07:31,911
bir stratejinin bir parçası olsaydı?

179
00:07:31,911 --> 00:07:35,032
IŞİD'i şiddete dayanmayan 
bir eylemle yenmeyi

180
00:07:35,056 --> 00:07:36,967
hayal etmek zor olabilir.

181
00:07:37,511 --> 00:07:40,619
Fakat çatışmaya ilişkin 
düşünce yöntemlerimizi ve

182
00:07:40,643 --> 00:07:43,728
karşı karşıya kaldığımız seçimleri 
değiştirmenin zamanı geldi.

183
00:07:44,194 --> 00:07:46,465
İşte size yaymaya değer bir fikir:

184
00:07:46,489 --> 00:07:49,644
Gelin şiddete dayanmayan
eylemlerin nerede işe yaradığını

185
00:07:49,668 --> 00:07:52,179
ve bunu nasıl daha güçlü 
yapabileceğimizi öğrenelim,

186
00:07:52,179 --> 00:07:53,459
aynen insan ihtiyaçlarını daha 


187
00:07:53,459 --> 00:07:55,277
iyi karşılamak için sürekli düzenlenen

188
00:07:55,277 --> 00:07:58,836
diğer sistemler ve teknolojiler
için yaptığımız gibi.

189
00:07:59,446 --> 00:08:02,905
Biz şiddete dayanmayan 
eylemleri, artan bir şekilde

190
00:08:02,929 --> 00:08:06,180
savaş yerine kullanılan 
bir noktaya getirebiliriz.

191
00:08:06,838 --> 00:08:10,913
Çatışmanın bir aracı olarak şiddet,

192
00:08:10,937 --> 00:08:13,344
aynen okların ve yayların
terk edildiği gibi terk edilebilir.

193
00:08:13,368 --> 00:08:16,712
Çünkü biz onları daha etkili 
olan silahlarla yer değiştirmiştik.

194
00:08:17,427 --> 00:08:22,306
İnsanların yenilenmesi ile en yeni ve 
en güncel savaş teknolojileri yerine

195
00:08:22,330 --> 00:08:25,344
şiddete dayanmayan eylemleri 
daha güçlü hâle getirebiliriz.

196
00:08:26,010 --> 00:08:30,473
İnsanlık için en büyük umut 
şiddeti kınamakta değil,

197
00:08:30,497 --> 00:08:32,860
şiddeti ortadan kaldırmakta yatmaktadır.

198
00:08:34,365 --> 00:08:35,516
Teşekkür ederim.

199
00:08:35,540 --> 00:08:43,935
(Alkışlar)