0:00:01.197,0:00:04.192
Kendimi bildim bileli [br]savaş, hayatımın bir parçasıydı.

0:00:04.811,0:00:08.955
Afganistan'da, Sovyetlerin [br]istilasından altı ay sonra doğdum

0:00:09.526,0:00:10.526
ve her ne kadar etrafımda

0:00:10.526,0:00:12.831
olup bitenlerin ne olduğunun [br]farkına varamasam da

0:00:12.831,0:00:16.152
etrafımda ağır bir korku ve[br]acı hissi duyuyordum.

0:00:17.219,0:00:20.449
Hayatımın erken döneminde [br]edindiğim tecrübeler

0:00:20.449,0:00:21.599
şimdilerde savaş ve çatışma [br]

0:00:21.599,0:00:23.279
hakkındaki düşüncelerimi etkiliyor.

0:00:23.279,0:00:26.487
İnsanların mevzubahis [br]temel problemleri olduğunda,

0:00:26.511,0:00:29.783
birçoğu için vermenin [br]bir seçenek olmadığını öğrendim.

0:00:29.971,0:00:31.583
Bu gibi kişiler için çatışma --

0:00:31.607,0:00:33.392
insanların hakları ihlal edildiğinde,

0:00:33.416,0:00:35.186
ülkeleri işgal edildiğinde,

0:00:35.210,0:00:37.428
baskı gördüklerinde ve [br]aşağılandıklarında --

0:00:37.452,0:00:39.152
bu kişiler karşı çıkmak için ve [br]

0:00:39.152,0:00:41.308
savaşmak için bir güce ihtiyaç duyuyorlar.

0:00:41.308,0:00:45.571
Bu da demektir ki şiddet [br]ne kadar yıkıcı ve feci olsa da,

0:00:45.595,0:00:48.019
eğer insanlar onu tek seçenek[br]olarak görürlerse,

0:00:48.043,0:00:49.500
kullanırlar.

0:00:50.074,0:00:53.650
Birçoğumuz dünyadaki şiddetin [br]seviyesi konusunda endişeliyiz.

0:00:53.915,0:00:54.915
Fakat insanlara şiddetin [br]

0:00:54.915,0:00:56.559
ahlaki açıdan yanlış [br]olduğunu söyleyerek

0:00:56.559,0:00:58.731
savaşı sona erdirmeyeceğiz.

0:00:58.883,0:01:01.282
Bunun yerine onlara, şiddet kadar etkili

0:01:01.306,0:01:04.645
ve fakat güçlü başka bir araç sunmalıyız.

0:01:05.574,0:01:07.060
İşte benim yaptığım şey bu.

0:01:07.717,0:01:09.256
13 yıldan bu yana

0:01:09.280,0:01:10.565
uyuşmazlıkları yürütmek için

0:01:10.589,0:01:13.697
dünya genelindeki [br]en zor durumlardaki insanlara,

0:01:13.721,0:01:17.088
pasif mücadeleyi nasıl [br]kullanacaklarını öğretiyorum.

0:01:18.113,0:01:20.589
Birçok insan bu gibi girişimleri [br]

0:01:20.589,0:01:23.589
Gandhi ve Martin Luther King[br]ile özdeşleştirmiştir.

0:01:23.589,0:01:25.631
Fakat insanlar, şiddete dayalı olmayan [br]

0:01:25.631,0:01:27.831
eylemleri binlerce yıldır kullanıyorlar.

0:01:27.831,0:01:32.163
Esasen bu ülkede sahip [br]olduğumuz hakların birçoğu,

0:01:32.187,0:01:33.338
kadınlar olarak,

0:01:33.362,0:01:34.513
azınlıklar olarak,

0:01:34.537,0:01:35.885
işçiler olarak,

0:01:35.909,0:01:38.475
farklı cinsel yönelimlere [br]sahip insanlar olarak

0:01:38.499,0:01:40.957
ve çevreyi gözeten vatandaşlar olarak,

0:01:40.981,0:01:42.838
bu haklar bizim elimize verilmedi.

0:01:43.226,0:01:45.386
Bu haklar onlar için savaşan

0:01:45.410,0:01:47.232
ve kendilerini feda eden[br]kişilerce kazanıldı.

0:01:47.256,0:01:49.776
Ancak biz tarihten ders almadığımız için

0:01:49.800,0:01:53.841
bir yöntem olarak pasif [br]mücadele oldukça yanlış anlaşıldı.

0:01:54.488,0:01:57.610
Yakın bir zamanda Etiyopyalı [br]bir grup eylemciyle tanıştım

0:01:57.634,0:02:00.784
ve onlar bana birçok kez [br]duyduğum şeyleri söylediler.

0:02:00.808,0:02:03.134
Bana, zaten şiddete dayalı [br]olmayan eylemi kullandıklarını

0:02:03.158,0:02:04.576
ve işe yaramadığını söylediler.

0:02:04.600,0:02:06.936
Yıllar önce bir protesto düzenlediler.

0:02:06.960,0:02:10.668
Hükûmet herkesi tutukladı [br]ve bu da bu işin sonu oldu.

0:02:11.302,0:02:15.262
Pasif mücadelenin sokak [br]protestolarına eşit olduğu fikri

0:02:15.286,0:02:16.684
gerçek bir problem.

0:02:17.204,0:02:19.168
Çünkü her ne kadar protestolar insanların [br]

0:02:19.168,0:02:21.628
değişim istediklerinin büyük[br]bir göstergesi olsa da

0:02:21.628,0:02:24.498
tek başlarına bir değişim,

0:02:24.522,0:02:26.630
en azından temel bir [br]değişim yaratmıyorlar.

0:02:26.630,0:02:27.702
(Gülüşmeler)

0:02:27.726,0:02:30.835
Güçlü muhalifler insanlara [br]onların istediği şeyleri vermiyor,

0:02:30.859,0:02:33.171
sadece onlar bu istekleri [br]kibarca söyledikleri için...

0:02:33.519,0:02:35.396
ya da o kadar da kibarca değil.

0:02:35.420,0:02:36.553
(Gülüşmeler)

0:02:36.577,0:02:39.621
Pasif mücadele rakibi yıkmakla işe yarar,

0:02:40.018,0:02:41.330
fiziki olarak değil,

0:02:41.354,0:02:45.764
fakat bir muhalifin hayatta kalmasını [br]gerektiren kurumları tanımlayarak

0:02:45.788,0:02:47.970
ve sonrasında gücün bu [br]kaynaklarına izin vermeyerek.

0:02:48.470,0:02:49.850
Şiddete karşı çıkan eylemciler, [br]

0:02:49.850,0:02:51.598
askerlerin ordudan [br]ayrılmasına sebep olarak

0:02:51.598,0:02:53.482
orduyu etkisiz hâle getirebilirler.

0:02:53.506,0:02:56.781
Onlar grevler ve boykotlarla [br]ekonomiyi altüst edebilirler.

0:02:57.190,0:02:59.622
Ayrıca alternatif bir medya kurarak

0:02:59.622,0:03:01.682
hükûmet propagandasına[br]karşı savaşabilirler.

0:03:01.829,0:03:05.053
Bunu yapmakta kullanılabilecek [br]çeşitli metotlar var.

0:03:05.384,0:03:08.176
İş arkadaşım ve akıl hocam, Gene Sharp,

0:03:08.200,0:03:12.827
198 farklı şiddete dayanmayan[br]yöntem tespit etti.

0:03:14.186,0:03:15.951
Protesto ise bunlardan sadece biri.

0:03:16.376,0:03:18.373
Size yeni bir örnek sunayım.

0:03:18.885,0:03:20.354
Birkaç ay öncesine kadar

0:03:20.378,0:03:23.229
Guatemala, örgütlü suçlarla[br]bağları bulunan

0:03:23.229,0:03:24.699
yozlaşmış eski askeri yetkililer

0:03:24.699,0:03:26.181
tarafından idare edilmekteydi.

0:03:26.181,0:03:27.864
İnsanlar genellikle bu[br]durumun farkındaydı,

0:03:27.888,0:03:31.238
ama birçoğu bir şeyler [br]yapabilmek için güçsüz hissettiler --

0:03:32.401,0:03:36.196
ta ki 12 normal insandan [br]oluşan bir grup vatandaş

0:03:36.196,0:03:37.196
ellerinde dövizler

0:03:37.196,0:03:39.272
tutarak meydanda buluşmak amacıyla

0:03:39.272,0:03:42.511
arkadaşlarını çağırmak için [br]Facebook'a koydukları bir çağrıya kadar:

0:03:43.046,0:03:44.431
"Renuncia YA" --

0:03:45.024,0:03:46.440
çoktan istifa edin.

0:03:47.199,0:03:48.608
Sürpriz bir şekilde,

0:03:48.632,0:03:50.392
30.000 insan geldi.

0:03:51.045,0:03:54.482
Protestolar ülke çapında yayıldıkça, [br]onlar da orada aylarda beklediler.

0:03:54.932,0:03:56.088
Bir noktadan sonra

0:03:56.112,0:04:00.300
organizatörler çeşitli hükûmet binalarına [br]bir mesajı da içinde barındıran

0:04:00.324,0:04:01.961
yüzlerce yumurta götürdüler.

0:04:01.961,0:04:06.186
"Eğer, seçimler için adaylığını [br]koyan adayların yolsuzluğunu

0:04:06.186,0:04:09.636
durdurmaya gücünüz (yumurta) yetmiyorsa [br]bizimkini ödünç alabilirsiniz."

0:04:09.660,0:04:11.319
(Gülüşmeler)

0:04:11.343,0:04:14.698
(Alkışlar)

0:04:16.469,0:04:18.638
Başkan Molina asla geri [br]adım atmayacaklarının

0:04:18.638,0:04:20.628
sözünü vererek karşılık verdi.

0:04:20.674,0:04:22.324
Aktivistler ayrıca fark ettiler ki sadece [br]

0:04:22.324,0:04:24.299
protesto etmeye devam etmemeliydiler

0:04:24.299,0:04:26.313
ve başkandan istifa etmesini [br]istememeliydiler.

0:04:26.337,0:04:28.553
Ona başka çıkar yol [br]bırakmamaları gerekiyordu.

0:04:28.793,0:04:30.724
Bu yüzden genel bir grev düzenlediler,

0:04:30.748,0:04:33.485
ki bu grev ile insanlar ülke [br]genelinde çalışmayı bıraktı.

0:04:33.485,0:04:34.821
Sadece Guatemala City'de

0:04:34.845,0:04:37.794
400'ün üzerinde işyeri ve [br]okul kapılarına kilit vurdu.

0:04:38.367,0:04:39.548
Bu arada,

0:04:39.572,0:04:42.201
ülke çapında çiftçiler [br]ana yolları kapattı.

0:04:42.225,0:04:43.703
Beş gün içinde

0:04:43.727,0:04:44.904
Başkan,

0:04:44.928,0:04:47.651
bir düzine hükûmet yetkilisi ile birlikte

0:04:47.675,0:04:49.144
istifa etti.

0:04:49.168,0:04:53.451
(Alkışlar)

0:04:53.475,0:04:55.558
Dünyada hemen hemen her ülkede

0:04:55.558,0:04:59.005
şiddete dayanmayan eylemleri[br]kullanan insanların

0:04:59.029,0:05:01.252
yaratıcılığı ve cesaretinden ilham aldım.

0:05:01.718,0:05:02.869
Örneğin,

0:05:02.893,0:05:05.450
geçenlerde Uganda'da bir grup eylemci

0:05:05.474,0:05:07.607
sokaklara kafeslerin içinde[br]domuzlar bıraktı.

0:05:08.096,0:05:11.534
Burada da gördüğünüz gibi polisler [br]onlarla ne yapacaklarını bilemediler.

0:05:11.558,0:05:12.594
(Gülüşmeler)

0:05:12.618,0:05:15.234
Domuzlar iktidar partisinin[br]renklerine boyanmıştı.

0:05:15.617,0:05:17.895
Hatta bir domuz şapka takıyordu,

0:05:17.919,0:05:19.799
insanların aşina olduğu bir şapka.

0:05:20.321,0:05:21.384
(Gülüşmeler)

0:05:22.264,0:05:23.994
Dünyadaki eylemciler[br]manşetleri ele geçirmek [br]

0:05:23.994,0:05:25.657
konusunda daha iyiye gitmeye başladılar,

0:05:25.657,0:05:27.087
fakat bu istisnai eylemler, eğer [br]

0:05:27.087,0:05:28.744
daha büyük bir şeyin [br]parçası değillerse

0:05:28.744,0:05:30.527
çok az şeyler yapıyorlar.

0:05:30.914,0:05:33.153
Generalin savaşı kazanacak[br]bir planı olmadıkça

0:05:33.177,0:05:35.308
birliklerini savaşa koşturmaz.

0:05:35.332,0:05:37.042
Şimdiye kadar dünyadaki [br]şiddete dayanmayan [br]

0:05:37.042,0:05:38.896
eylemlerin birçoğu bu [br]şekilde yürütülmektedir.

0:05:38.896,0:05:42.070
Pasif mücadele,

0:05:42.070,0:05:44.438
bir askeri harp kadar karmaşıktır, [br]belki de daha fazla.

0:05:44.462,0:05:48.657
Katılımcıları iyi eğitilmiş olmalı[br]ve kesin hedeflere sahip olmalı

0:05:48.681,0:05:50.882
ve liderlerinin bu hedefleri [br]nasıl yerine getirecekleri [br]

0:05:50.882,0:05:53.242
konusunda bir stratejileri olmalı.

0:05:53.242,0:05:56.508
Savaş tekniği binlerce yıldan[br]daha fazla bir sürede

0:05:56.532,0:05:58.079
büyük kaynaklarla geliştirilmiştir

0:05:58.103,0:06:01.349
ve en akıllılarımızdan [br]bazıları kendilerini

0:06:01.373,0:06:04.138
bunun nasıl yürüdüğünü [br]anlamaya ve geliştirmeye adadılar.

0:06:04.138,0:06:08.190
Bu arada pasif mücadele nadiren [br]sistematik bir şekilde çalışılmıştır

0:06:08.214,0:06:10.224
ve her ne kadar sayı artsa da

0:06:10.248,0:06:14.033
hâlâ dünya üzerinde [br]bunu öğreten birkaç düzine insan var.

0:06:14.849,0:06:16.142
Bu tehlikeli,

0:06:16.166,0:06:20.334
çünkü biliyoruz ki bizim [br]uyuşmazlığa karşı eski yaklaşımlarımız

0:06:20.358,0:06:23.776
karşılaştığımız yeni problemler [br]için uygun değil.

0:06:23.800,0:06:25.883
Birleşik Devletler hükümeti geçenlerde

0:06:25.907,0:06:28.820
IŞİD'e karşı yürüttüğü savaşta[br]çıkmazda olduğu kabul etti.

0:06:29.318,0:06:31.062
Ancak birçok insanın bilmediği şey ise

0:06:31.086,0:06:34.600
insanların IŞİD'e karşı pasif eylemi[br]kullanarak karşı durmalarıdır.

0:06:35.120,0:06:38.930
IŞİD Haziran 2014'de Musul'u [br]ele geçirdiğinde

0:06:38.954,0:06:42.339
okulların müfredatında değişiklik yaparak

0:06:42.339,0:06:43.719
kendi uç ideolojilerinin dayandığı [br]

0:06:43.719,0:06:45.556
bir müfredat koyduklarını duyurdular.

0:06:45.556,0:06:47.096
Fakat okulun ilk gününde

0:06:47.672,0:06:49.508
tek bir çocuk bile okula gelmedi.

0:06:50.222,0:06:53.044
Ebeveynler açıkça çocuklarını[br]okula göndermeyi reddettiler.

0:06:53.068,0:06:56.260
Gazetecilere çocuklarının[br]beyinlerinin yıkanmasındansa

0:06:56.284,0:06:58.350
evde eğitim vermeyi tercih [br]ettiklerini söylediler.

0:06:58.689,0:07:01.698
Bu sadece bir şehirde bir başkaldırının

0:07:01.722,0:07:03.077
bir örneğidir.

0:07:03.659,0:07:06.194
Fakat peki ya bu hareket [br]IŞİD'e karşı yürütülen

0:07:06.194,0:07:09.550
şiddete dayanmayan düzinelerce [br]hareket ile bir araya gelseydi?

0:07:09.853,0:07:13.288
Farzedelim ki ailelerin boykotu,

0:07:13.312,0:07:17.538
IŞİD'in işlerini yürütebilmesi için [br]gerekli olan kaynakları tanımlayacak

0:07:18.157,0:07:19.547
ve onları ortadan kaldıracak olan ve [br]

0:07:19.547,0:07:21.367
IŞİD'in dayandığı yiyeceği [br]üreten kalifiye işçiler;

0:07:21.367,0:07:24.266
petrolü çıkaracak ve onu[br]arıtacak mühendisler;

0:07:24.290,0:07:26.883
medya altyapısı ve iletişim kanalları

0:07:26.907,0:07:28.880
ve taşıma sistemleri

0:07:28.904,0:07:29.904
ve yerel iş yerleri daha büyük[br]

0:07:29.904,0:07:31.911
bir stratejinin bir parçası olsaydı?

0:07:31.911,0:07:35.032
IŞİD'i şiddete dayanmayan [br]bir eylemle yenmeyi

0:07:35.056,0:07:36.967
hayal etmek zor olabilir.

0:07:37.511,0:07:40.619
Fakat çatışmaya ilişkin [br]düşünce yöntemlerimizi ve

0:07:40.643,0:07:43.728
karşı karşıya kaldığımız seçimleri [br]değiştirmenin zamanı geldi.

0:07:44.194,0:07:46.465
İşte size yaymaya değer bir fikir:

0:07:46.489,0:07:49.644
Gelin şiddete dayanmayan[br]eylemlerin nerede işe yaradığını

0:07:49.668,0:07:52.179
ve bunu nasıl daha güçlü [br]yapabileceğimizi öğrenelim,

0:07:52.179,0:07:53.459
aynen insan ihtiyaçlarını daha [br]

0:07:53.459,0:07:55.277
iyi karşılamak için sürekli düzenlenen

0:07:55.277,0:07:58.836
diğer sistemler ve teknolojiler[br]için yaptığımız gibi.

0:07:59.446,0:08:02.905
Biz şiddete dayanmayan [br]eylemleri, artan bir şekilde

0:08:02.929,0:08:06.180
savaş yerine kullanılan [br]bir noktaya getirebiliriz.

0:08:06.838,0:08:10.913
Çatışmanın bir aracı olarak şiddet,

0:08:10.937,0:08:13.344
aynen okların ve yayların[br]terk edildiği gibi terk edilebilir.

0:08:13.368,0:08:16.712
Çünkü biz onları daha etkili [br]olan silahlarla yer değiştirmiştik.

0:08:17.427,0:08:22.306
İnsanların yenilenmesi ile en yeni ve [br]en güncel savaş teknolojileri yerine

0:08:22.330,0:08:25.344
şiddete dayanmayan eylemleri [br]daha güçlü hâle getirebiliriz.

0:08:26.010,0:08:30.473
İnsanlık için en büyük umut [br]şiddeti kınamakta değil,

0:08:30.497,0:08:32.860
şiddeti ortadan kaldırmakta yatmaktadır.

0:08:34.365,0:08:35.516
Teşekkür ederim.

0:08:35.540,0:08:43.935
(Alkışlar)