1
00:00:01,197 --> 00:00:04,192
Zolang ik me kan herinneren
is er oorlog om mij heen geweest.

2
00:00:04,811 --> 00:00:08,955
Ik ben geboren in Afghanistan,
krap zes maanden na de Russiche inval,

3
00:00:09,526 --> 00:00:12,807
en hoewel ik te jong was
om te begrijpen wat er gaande was,

4
00:00:12,831 --> 00:00:16,152
voelde ik diep van binnen
het leed en de angst om mij heen.

5
00:00:17,219 --> 00:00:22,341
Deze vroege ervaringen hebben mijn denken
over oorlog en conflict sterk gevormd.

6
00:00:23,049 --> 00:00:26,487
Ik leerde dat als het bij iemand gaat
om iets fundamenteels,

7
00:00:26,511 --> 00:00:29,803
voor de meeste mensen 
opgeven geen optie is.

8
00:00:29,971 --> 00:00:31,583
In dit soort conflicten --

9
00:00:31,607 --> 00:00:33,392
als er rechten worden geschonden,

10
00:00:33,416 --> 00:00:35,186
als een land wordt bezet,

11
00:00:35,210 --> 00:00:37,428
als mensen worden verdrukt en vernederd --

12
00:00:37,452 --> 00:00:40,610
moeten mensen zich met kracht 
kunnen verzetten en terugvechten.

13
00:00:41,308 --> 00:00:45,571
En ondanks al die vernietiging
die geweld met zich meebrengt,

14
00:00:45,595 --> 00:00:48,019
zullen mensen als ze
geen andere mogelijkheden zien,

15
00:00:48,043 --> 00:00:49,500
er tóch naar grijpen.

16
00:00:50,074 --> 00:00:53,650
De meesten van ons maken zich zorgen
over al het geweld in de wereld.

17
00:00:54,045 --> 00:00:55,499
Maar oorlog stoppen kan niet

18
00:00:55,523 --> 00:00:58,231
door tegen iedereen te zeggen
dat geweld immoreel is.

19
00:00:58,883 --> 00:01:01,282
Nee, we moeten mensen gereedschap geven

20
00:01:01,306 --> 00:01:04,645
dat minstens even krachtig
en effectief is als geweld.

21
00:01:05,574 --> 00:01:07,390
Dat is mijn werk.

22
00:01:07,717 --> 00:01:10,536
Sinds 13 jaar 
leer ik mensen overal ter wereld,

23
00:01:10,589 --> 00:01:13,697
vaak in de moeilijkste omstandigheden,

24
00:01:13,721 --> 00:01:17,088
hoe ze met geweldloze middelen
strijd kunnen voeren.

25
00:01:18,113 --> 00:01:22,803
De meeste mensen denken bij 'geweldloos'
aan Gandhi en Martin Luther King.

26
00:01:23,589 --> 00:01:27,302
Maar mensen hebben al duizenden jaren
geweldloos actie gevoerd.

27
00:01:27,831 --> 00:01:32,163
En de meeste rechten
die wij nu hebben in dit land,

28
00:01:32,187 --> 00:01:33,338
als vrouwen,

29
00:01:33,362 --> 00:01:34,513
als minderheden,

30
00:01:34,537 --> 00:01:35,885
als werknemers,

31
00:01:35,909 --> 00:01:38,475
als mensen met verschillende
seksuele oriëntaties,

32
00:01:38,499 --> 00:01:40,957
en als mensen die ons bekommeren
om het milieu --

33
00:01:40,981 --> 00:01:42,838
al die rechten
hebben we niet zomaar.

34
00:01:43,226 --> 00:01:45,386
Die zijn bevochten door mensen

35
00:01:45,410 --> 00:01:47,232
die er offers voor hebben gebracht.

36
00:01:47,256 --> 00:01:49,776
Maar omdat we niets hebben geleerd
van de geschiedenis

37
00:01:49,800 --> 00:01:53,841
is geweldloos verzet
een onbegrepen aanpak.

38
00:01:54,488 --> 00:01:57,610
Ik sprak onlangs met een groep
Ethiopische activisten.

39
00:01:57,634 --> 00:02:00,784
Die zeiden iets wat ik heel vaak hoor:

40
00:02:00,808 --> 00:02:03,134
dat ze geweldloze actie hadden geprobeerd

41
00:02:03,158 --> 00:02:04,576
en het had niet gewerkt.

42
00:02:04,600 --> 00:02:06,936
Jaren geleden hadden ze gedemonstreerd.

43
00:02:06,960 --> 00:02:10,668
Iedereen was gearresteerd
en dat was het dan.

44
00:02:11,302 --> 00:02:15,262
Mensen denken dat geweldloze actie
gelijk staat aan demonstreren,

45
00:02:15,286 --> 00:02:16,684
en dat is echt een probleem.

46
00:02:17,204 --> 00:02:21,604
Want hoewel je door acties op straat 
duidelijk maakt dat je verandering wilt,

47
00:02:21,628 --> 00:02:24,498
brengen zulke acties op zich
geen echte verandering teweeg --

48
00:02:24,522 --> 00:02:26,490
tenminste geen fundamentele verandering.

49
00:02:26,514 --> 00:02:27,702
(Gelach)

50
00:02:27,726 --> 00:02:30,835
Een machtige tegenstander
geeft mensen niet zomaar wat ze willen

51
00:02:30,859 --> 00:02:32,791
enkel omdat ze het netjes vragen…

52
00:02:33,519 --> 00:02:35,396
of misschien minder netjes.

53
00:02:35,420 --> 00:02:36,553
(Gelach)

54
00:02:36,577 --> 00:02:39,621
Met geweldloze actie
vernietig je een tegenstander --

55
00:02:40,018 --> 00:02:41,330
niet letterlijk,

56
00:02:41,354 --> 00:02:45,764
maar door vast te stellen
wat de tegenstander nodig heeft,

57
00:02:45,788 --> 00:02:47,970
en dan te zorgen
dat hij er niet meer bij kan.

58
00:02:48,470 --> 00:02:51,234
Geweldloze activisten
kunnen militaire macht neutraliseren

59
00:02:51,258 --> 00:02:53,482
door soldaten te laten overlopen.

60
00:02:53,506 --> 00:02:56,781
Ze kunnen de economie ontwrichten
door stakingen en boycots.

61
00:02:57,190 --> 00:03:01,092
En ze kunnen de regeringspropaganda
tegenspreken via alternatieve media.

62
00:03:01,829 --> 00:03:04,673
Er zijn allerlei manieren om dit te doen.

63
00:03:05,384 --> 00:03:08,176
Mijn collega en mentor Gene Sharp

64
00:03:08,200 --> 00:03:12,827
heeft een lijst opgesteld
met 198 manieren van geweldloos verzet.

65
00:03:14,186 --> 00:03:15,951
Demonstreren is daar maar één van.

66
00:03:16,376 --> 00:03:18,373
Laat ik een recent voorbeeld noemen.

67
00:03:18,885 --> 00:03:20,354
Tot een paar maanden geleden

68
00:03:20,378 --> 00:03:23,595
werd Guatemala geregeerd
door corrupte ex-militairen

69
00:03:23,619 --> 00:03:25,430
die banden hadden met de onderwereld.

70
00:03:26,071 --> 00:03:27,864
De mensen wisten dat wel,

71
00:03:27,888 --> 00:03:31,238
maar de meesten voelden zich machteloos
om er iets tegen te doen --

72
00:03:32,401 --> 00:03:36,482
tot een groepje burgers,
twaalf gewone mensen,

73
00:03:36,506 --> 00:03:39,248
hun vrienden op Facebook opriepen

74
00:03:39,272 --> 00:03:42,511
om naar de centrale plaza te komen
met borden waarop stond:

75
00:03:43,046 --> 00:03:44,431
"Renuncia YA!" --

76
00:03:45,024 --> 00:03:46,440
"Treed NU af!"

77
00:03:47,199 --> 00:03:48,608
Tot hun verbazing

78
00:03:48,632 --> 00:03:50,392
kwamen er 30.000 mensen opdagen.

79
00:03:51,045 --> 00:03:54,482
Maandenlang bleven die daar
terwijl het hele land de straat opging.

80
00:03:54,932 --> 00:03:56,088
Op zeker moment

81
00:03:56,112 --> 00:04:00,300
bezorgden de activisten honderden eieren
bij diverse regeringsgebouwen

82
00:04:00,324 --> 00:04:01,491
met de boodschap:

83
00:04:01,960 --> 00:04:03,846
"Als jullie de huevos niet hebben"

84
00:04:03,870 --> 00:04:05,076
-- de ballen --

85
00:04:05,100 --> 00:04:08,154
"om corrupte kandidaten 
te weren bij de verkiezingen,

86
00:04:08,178 --> 00:04:09,866
dan kunnen jullie de onze lenen."

87
00:04:09,876 --> 00:04:11,319
(Gelach)

88
00:04:11,343 --> 00:04:14,698
(Applaus)

89
00:04:16,469 --> 00:04:17,988
President Molina's antwoord was

90
00:04:18,012 --> 00:04:20,148
dat hij nooit ofte nimmer zou aftreden.

91
00:04:20,674 --> 00:04:24,275
De actievoerders beseften
dat ze niet konden blijven demonstreren

92
00:04:24,299 --> 00:04:26,313
en de president verzoeken om af te treden.

93
00:04:26,337 --> 00:04:28,333
Ze moesten hem geen keus meer laten.

94
00:04:28,793 --> 00:04:30,724
Dus organiseerden ze een staking

95
00:04:30,748 --> 00:04:33,395
waarbij mensen in het hele land
het werk neerlegden.

96
00:04:33,419 --> 00:04:34,821
Alleen al in Guatemala Stad

97
00:04:34,845 --> 00:04:37,794
gingen meer dan 400 bedrijven
en scholen dicht.

98
00:04:38,367 --> 00:04:39,548
Intussen...

99
00:04:39,572 --> 00:04:42,201
blokkeerden boeren
snelwegen in het hele land.

100
00:04:42,225 --> 00:04:43,703
Al binnen vijf dagen

101
00:04:43,727 --> 00:04:44,904
trad de president af

102
00:04:44,928 --> 00:04:47,651
en tientallen regeringsfunctionarissen

103
00:04:47,675 --> 00:04:49,144
volgden zijn voorbeeld.

104
00:04:49,168 --> 00:04:51,561
(Applaus)

105
00:04:53,475 --> 00:04:55,078
Ik ben enorm geïnspireerd

106
00:04:55,102 --> 00:04:59,005
door de creativiteit en de moed van mensen
die geweldloos actie hebben gevoerd

107
00:04:59,029 --> 00:05:01,252
in bijna ieder land ter wereld.

108
00:05:01,718 --> 00:05:02,869
Een voorbeeld.

109
00:05:02,893 --> 00:05:05,450
Onlangs heeft een actiegroep in Oeganda

110
00:05:05,474 --> 00:05:07,607
varkens losgelaten in de straten.

111
00:05:08,096 --> 00:05:11,534
Hier kun je zien dat de politiemensen
niet weten wat daarmee te doen.

112
00:05:11,558 --> 00:05:12,594
(Gelach)

113
00:05:12,618 --> 00:05:15,234
De varkens droegen de kleuren
van de regeringspartij.

114
00:05:15,617 --> 00:05:17,895
Eén varken droeg zelfs een hoed,

115
00:05:17,919 --> 00:05:19,799
een hoed die de mensen herkenden.

116
00:05:20,321 --> 00:05:21,384
(Gelach)

117
00:05:22,264 --> 00:05:25,633
Actievoerders in de hele wereld
weten steeds beter de krant te halen.

118
00:05:25,657 --> 00:05:28,320
Toch halen deze losstaande acties 
maar heel weinig uit,

119
00:05:28,344 --> 00:05:30,527
tenzij ze in een bredere strategie passen.

120
00:05:30,914 --> 00:05:33,153
Een generaal laat zijn troepen
niet oprukken

121
00:05:33,177 --> 00:05:35,308
zonder strategie om de oorlog te winnen.

122
00:05:35,332 --> 00:05:38,443
Niettemin opereren
de meeste geweldloze bewegingen zo.

123
00:05:38,896 --> 00:05:43,216
Geweldloze strijd is even gecompliceerd
als militaire oorlogvoering,

124
00:05:43,240 --> 00:05:44,438
zo niet gecompliceerder.

125
00:05:44,462 --> 00:05:48,657
Wie meedoet moet goed getraind zijn
en duidelijke doelen hebben,

126
00:05:48,681 --> 00:05:52,513
en de leiders moeten een strategie hebben
om die doelen te bereiken.

127
00:05:53,242 --> 00:05:56,508
De techniek van het oorlogvoeren
is in duizenden jaren ontwikkeld

128
00:05:56,532 --> 00:05:58,079
met eindeloos veel geld.

129
00:05:58,103 --> 00:06:01,349
De knapste koppen
hebben al hun kennis en kunde ingezet

130
00:06:01,373 --> 00:06:03,098
om die techniek te verbeteren.

131
00:06:03,608 --> 00:06:08,190
Maar geweldloze strijd
wordt maar zelden systematisch bestudeerd

132
00:06:08,214 --> 00:06:10,574
en hoewel het er steeds meer worden,

133
00:06:10,574 --> 00:06:14,333
zijn er nog steeds maar weinig mensen
die er les over geven.

134
00:06:14,849 --> 00:06:16,142
Dat is gevaarlijk,

135
00:06:16,166 --> 00:06:20,334
want we weten nu dat de manieren
waarop we altijd met conflicten omgingen

136
00:06:20,358 --> 00:06:23,776
niet toereikend zijn 
voor de uitdagingen die zich nu voordoen.

137
00:06:23,800 --> 00:06:25,883
De Amerikaanse regering gaf onlangs toe

138
00:06:25,907 --> 00:06:28,820
dat haar strijd tegen IS
in een patstelling verkeert.

139
00:06:29,318 --> 00:06:31,062
Maar de meeste mensen weten niet

140
00:06:31,086 --> 00:06:34,600
dat er mensen geweldloos
tegen IS in actie zijn gekomen.

141
00:06:35,120 --> 00:06:38,930
Toen IS in juni 2014 Mosul innam,

142
00:06:38,954 --> 00:06:42,685
maakten ze bekend dat ze op scholen
een nieuw lesprogramma gingen invoeren

143
00:06:42,709 --> 00:06:44,839
op basis van hun eigen
extremistische leer.

144
00:06:45,556 --> 00:06:47,096
Maar op de eerste schooldag

145
00:06:47,672 --> 00:06:49,358
kwam er niet één kind opdagen.

146
00:06:50,222 --> 00:06:53,044
Ouders hielden hun kinderen gewoon thuis

147
00:06:53,068 --> 00:06:56,260
en zeiden tegen de pers
dat ze liever thuisonderricht gaven

148
00:06:56,284 --> 00:06:57,840
dan hen te laten hersenspoelen.

149
00:06:58,689 --> 00:07:01,698
Dit is maar één voorbeeld
van een daad van openlijk verzet

150
00:07:01,722 --> 00:07:03,077
in één enkele stad.

151
00:07:03,659 --> 00:07:05,104
Maar stel dat dat was opgezet

152
00:07:05,128 --> 00:07:07,750
tegelijk met die vele andere
geweldloze verzetsacties

153
00:07:07,774 --> 00:07:09,829
die tegen IS zijn gevoerd?

154
00:07:09,853 --> 00:07:13,288
En dat de boycot door de ouders
deel was geweest van een brede strategie

155
00:07:13,312 --> 00:07:17,538
om IS af te snijden van de bronnen 
die het nodig heeft om te functioneren:

156
00:07:18,157 --> 00:07:20,653
arbeidskrachten voor de voedselproductie;

157
00:07:20,677 --> 00:07:24,266
ingenieurs voor de winning
en raffinage van olie;

158
00:07:24,290 --> 00:07:26,883
media-infrastructuur
en communicatienetwerken;

159
00:07:26,907 --> 00:07:28,880
transportsystemen,

160
00:07:28,904 --> 00:07:31,408
en de lokale bedrijven die IS nodig heeft?

161
00:07:31,911 --> 00:07:35,032
Misschien kun je je moeilijk indenken
dat IS te verslaan is

162
00:07:35,056 --> 00:07:36,967
met geweldloze actie.

163
00:07:37,511 --> 00:07:40,619
Maar laten we onze ideeën over conflicten
op de helling zetten,

164
00:07:40,643 --> 00:07:43,058
en inzien dat we opties hebben.

165
00:07:44,194 --> 00:07:46,465
Dit idee is waard om uit te dragen:

166
00:07:46,489 --> 00:07:49,644
we zoeken uit waar
geweldloze actie heeft gewerkt

167
00:07:49,668 --> 00:07:52,185
en bedenken hoe we
het krachtiger kunnen maken,

168
00:07:52,209 --> 00:07:55,253
zoals we immers ook doen
met andere systemen en technologieën,

169
00:07:55,277 --> 00:07:58,836
die we doorlopend verfijnen
zodat we er nog meer aan hebben.

170
00:07:59,446 --> 00:08:02,905
Misschien kunnen we 
het middel van geweldloze actie verbeteren

171
00:08:02,929 --> 00:08:06,180
zodat het steeds meer gebruikt gaat worden
in plaats van oorlog.

172
00:08:06,838 --> 00:08:10,913
Geweld kan dan worden afgedankt
als manier om conflicten te beslechten,

173
00:08:10,937 --> 00:08:13,344
net zoals ooit pijl en boog,

174
00:08:13,368 --> 00:08:16,712
die we hebben vervangen
door effectievere wapens.

175
00:08:17,427 --> 00:08:22,306
Door vernieuwend te denken kunnen we
geweldloze strijd krachtiger maken

176
00:08:22,330 --> 00:08:24,954
dan de nieuwste,
modernste oorlogstechnologie.

177
00:08:26,010 --> 00:08:30,473
Echte hoop voor de mensheid
ligt niet in het veroordelen van geweld

178
00:08:30,497 --> 00:08:32,860
maar in het afzien ervan
omdat 't achterhaald is.

179
00:08:34,365 --> 00:08:35,516
Dankjewel.

180
00:08:35,540 --> 00:08:38,265
(Applaus)