WEBVTT 00:00:00.640 --> 00:00:04.270 Gdy postanowiłem stworzyć dzieło sztuki w Manshiyat Naser, 00:00:04.270 --> 00:00:07.376 dzielnicy kairskich zbieraczy śmieci w Egipcie, 00:00:07.380 --> 00:00:09.486 nie myślałem, że ten projekt okaże się 00:00:09.486 --> 00:00:12.430 najbardziej niesamowitym doświadczeniem mojego życia. 00:00:12.430 --> 00:00:15.360 Ponieważ jestem artystą, 00:00:15.360 --> 00:00:17.760 chciałem upiększyć biedną i zaniedbaną dzielnicę, 00:00:17.760 --> 00:00:19.350 wprowadzając do niej sztukę. 00:00:19.350 --> 00:00:23.800 Miałem też nadzieję na zwrócenie uwagi na tę odizolowaną wspólnotę. NOTE Paragraph 00:00:24.000 --> 00:00:29.346 O Koptach usłyszałem po raz pierwszy w 2009 roku, 00:00:29.346 --> 00:00:33.030 gdy egipskie władze, jeszcze za czasów reżimu Mubraka, 00:00:33.030 --> 00:00:39.730 zdecydowały o uboju 300 tys. świń, z powodu świńskiej grypy. 00:00:39.730 --> 00:00:42.276 Hodowla trzody chlewnej to ich pierwotne zajęcie. 00:00:42.276 --> 00:00:45.300 Ich świnie i inne zwierzęta są karmione odpadami organicznymi, 00:00:45.300 --> 00:00:46.796 zbieranymi codziennie. 00:00:46.796 --> 00:00:49.070 To zdarzenie odebrało im środki do życia. 00:00:49.080 --> 00:00:51.090 Podczas pierwszej wizyty w Manshiyat Naser 00:00:51.090 --> 00:00:52.560 poczułem się jak w labiryncie. 00:00:52.560 --> 00:00:56.276 Szukałem Klasztoru Świętego Szymona na szczycie góry Mokattam. 00:00:56.276 --> 00:00:58.310 Droga jest prosta, trzeba pójść w prawo, 00:00:58.310 --> 00:01:01.196 później prosto, znów w prawo i w lewo. 00:01:01.196 --> 00:01:02.896 Jednak żeby tam dotrzeć, 00:01:02.896 --> 00:01:05.640 trzeba omijać ciężarówki przeładowane śmieciami 00:01:05.640 --> 00:01:07.240 i manewrować między tuk-tukami, 00:01:07.240 --> 00:01:11.420 najszybszymi pojazdami do poruszania się po okolicy. 00:01:11.420 --> 00:01:14.700 Odór śmieci rozładowanych z tych ciężarówek był intensywny, 00:01:14.700 --> 00:01:17.600 a hałas spowodowany ruchem drogowym trudny do zniesienia. 00:01:17.600 --> 00:01:22.680 Do tego jeszcze łomot miażdżarek dochodzący z magazynów przez całą drogę. NOTE Paragraph 00:01:22.680 --> 00:01:28.080 Z zewnątrz wygląda to chaotycznie, ale wszystko jest doskonale zorganizowane. 00:01:28.080 --> 00:01:31.080 Zaraeeb - tak siebie nazywają, 00:01:31.080 --> 00:01:32.836 to znaczy hodowcy trzody chlewnej. 00:01:32.836 --> 00:01:37.566 Są to ludzie, którzy od lat zbierają i sortują śmieci z Kairu. 00:01:37.566 --> 00:01:40.436 Udało im się rozwinąć jeden z najskuteczniejszych 00:01:40.440 --> 00:01:43.386 i dochodowych systemów na skalę światową. 00:01:43.386 --> 00:01:45.860 A mimo to, z powodu związku ze śmieciami, 00:01:45.860 --> 00:01:50.540 miejsce to nadal uważane jest za brudne, zmarginalizowane i oddzielone. 00:01:50.540 --> 00:01:53.910 Z początku chciałem stworzyć anamorficzne dzieło sztuki, 00:01:53.910 --> 00:01:56.800 widoczne tylko z jednego punktu. 00:01:56.800 --> 00:01:59.370 Chciałem rzucić sobie artystyczne wyzwanie 00:01:59.370 --> 00:02:03.260 i malować na kilku budynkach naraz, 00:02:03.260 --> 00:02:06.658 tak żeby całość była widoczna tylko z jednego punktu na górze Mokattam. 00:02:06.658 --> 00:02:08.870 Góra Mokattam jest dumą mieszkańców. 00:02:08.870 --> 00:02:11.486 To właśnie tam zbudowano klasztor Świętego Szymona, 00:02:11.486 --> 00:02:16.810 kościół w jaskini z dziesięcioma tysiącami siedzeń. NOTE Paragraph 00:02:17.200 --> 00:02:21.120 Gdy po raz pierwszy stanąłem na szczycie góry 00:02:21.120 --> 00:02:22.890 i spojrzałem na okolicę, 00:02:22.890 --> 00:02:25.500 zadałem sobie pytanie, jak u licha przekonam 00:02:25.500 --> 00:02:28.270 właścicieli tych wszystkich budynków do ich pomalowania? 00:02:28.270 --> 00:02:29.850 I wtedy pojawił się Magd, 00:02:29.850 --> 00:02:31.840 przewodnik z kościoła. 00:02:31.840 --> 00:02:35.320 Powiedział mi, że jedyną osobą, którą muszę przekonać, 00:02:35.320 --> 00:02:38.380 jest przywódca społeczności, Ojciec Samaan. 00:02:38.380 --> 00:02:41.926 Jednak żeby przekonać Ojca Samaana, musiałem najpierw przekonać Mario, 00:02:41.926 --> 00:02:44.760 polskiego artystę mieszkającego w Kairze od 20 lat. 00:02:44.760 --> 00:02:48.600 To on wykonał rzeźby do kościoła ukrytego w jaskini. 00:02:48.600 --> 00:02:50.200 Jestem bardzo wdzięczny Mario. 00:02:50.200 --> 00:02:52.280 Okazał się kluczową osobą w tym projekcie. 00:02:52.280 --> 00:02:54.680 Zorganizował mi spotkanie z Ojcem Samaanem, 00:02:54.680 --> 00:02:56.440 który - o dziwo - pokochał pomysł. 00:02:56.440 --> 00:03:00.200 Zapytał, gdzie wcześniej malowałem i jak zamierzam to zrobić. 00:03:00.200 --> 00:03:04.340 Najbardziej interesowało go to, co zamierzam napisać. NOTE Paragraph 00:03:04.760 --> 00:03:06.800 Każdy z moich murali zawiera przesłanie, 00:03:06.810 --> 00:03:08.720 zapisane zgodnie z arabską kaligrafią. 00:03:08.720 --> 00:03:12.480 Staram się, żeby zawsze pasowało do miejsca, w którym maluję, 00:03:12.480 --> 00:03:14.120 ale żeby było też uniwersalne, 00:03:14.120 --> 00:03:17.560 tak aby każdy mógł się do niego odnieść. NOTE Paragraph 00:03:17.560 --> 00:03:18.840 Dla Manshiyat Naser 00:03:18.840 --> 00:03:23.640 zdecydowałem się napisać po arabsku słowa św. Atanazego Aleksandryjskiego, 00:03:23.640 --> 00:03:25.600 koptyjskiego biskupa z III-go wieku, 00:03:25.600 --> 00:03:30.200 który powiedział: (arabski), 00:03:30.200 --> 00:03:33.636 co znaczy: "Kto chce wyraźnie ujrzeć światło, 00:03:33.636 --> 00:03:35.660 musi najpierw przetrzeć oczy". NOTE Paragraph 00:03:35.660 --> 00:03:37.560 Bardzo ważne było dla mnie, 00:03:37.560 --> 00:03:40.490 że mieszkańcy czuli się związani z tymi słowami. 00:03:40.490 --> 00:03:44.450 Według mnie cytat ten doskonale odzwierciedlał ducha tego projektu. NOTE Paragraph 00:03:44.450 --> 00:03:47.026 Ojciec Samaan pobłogosławił projekt, 00:03:47.026 --> 00:03:50.510 a dzięki temu wszyscy mieszkańcy zaangażowali się w pracę. 00:03:50.510 --> 00:03:54.890 Setki litrów farby, kilkanaście podestów wiszących, 00:03:54.890 --> 00:03:57.116 wiele wycieczek tam i z powrotem do Kairu, 00:03:57.116 --> 00:03:59.070 mocna i solidna ekipa z Francji, 00:03:59.070 --> 00:04:01.280 północnej Afryki, Bliskiego Wschodu i Stanów. 00:04:01.280 --> 00:04:03.970 Po roku planowania oraz logistyki 00:04:03.970 --> 00:04:07.400 oto jesteśmy, moja ekipa i kilku członków lokalnej społeczności 00:04:07.400 --> 00:04:10.910 tworzymy mural, który obejmie ponad 50 budynków, 00:04:10.920 --> 00:04:13.840 jedni wypełniają znaki kaligraficzne, 00:04:13.840 --> 00:04:15.280 które oznaczam kolorami. 00:04:15.280 --> 00:04:18.359 Tu niebieski, tam trochę żółtego i pomarańczowego. 00:04:18.359 --> 00:04:20.520 Inni noszą worki z piaskiem 00:04:20.520 --> 00:04:22.210 i układają je na górze budynku, 00:04:22.210 --> 00:04:23.996 żeby zabezpieczyć wiszące podesty. 00:04:23.996 --> 00:04:26.916 Jeszcze inni montują lub demontują te podesty, 00:04:26.916 --> 00:04:29.870 żeby umieścić je na innych budynkach. NOTE Paragraph 00:04:30.200 --> 00:04:35.300 Na początku projektu ponumerowałem wszystkie budynki na moim planie, 00:04:35.300 --> 00:04:38.166 ale brakowało prawdziwej interakcji z mieszkańcami. 00:04:38.166 --> 00:04:40.576 Ludzie nie rozumieli, o co w tym wszystkim chodzi. 00:04:40.576 --> 00:04:44.730 Dość szybko numery na budynkach zmieniły się w nazwiska rodzin. NOTE Paragraph 00:04:44.730 --> 00:04:47.370 Pierwszym budynkiem był dom Wuja Ibrahima. 00:04:47.370 --> 00:04:50.120 Wuj Ibrahim to bardzo entuzjastyczna osoba. 00:04:50.120 --> 00:04:52.230 Zawsze śpiewał i żartował. 00:04:52.230 --> 00:04:56.600 Jego córki i synowie uratowali mnie przed jego bykiem, 00:04:56.600 --> 00:04:59.226 który chciał mnie zaatakować na czwartym piętrze. NOTE Paragraph 00:04:59.226 --> 00:05:00.390 (śmiech) NOTE Paragraph 00:05:00.390 --> 00:05:03.700 Byk zobaczył mnie przez okno i wyszedł na balkon. NOTE Paragraph 00:05:03.700 --> 00:05:05.080 (śmiech) NOTE Paragraph 00:05:09.680 --> 00:05:12.270 Wuj Ibrahim ciągle przesiadywał na balkonie 00:05:12.270 --> 00:05:14.426 i rozmawiał ze mną, kiedy malowałem. 00:05:14.426 --> 00:05:18.290 Pamiętam, jak powiedział, że nie był na szczycie góry przez ostatnie 10 lat 00:05:18.290 --> 00:05:20.226 i że nigdy nie bierze dnia wolnego. 00:05:20.226 --> 00:05:24.280 Powiedział, że jeśli przestanie pracować, to kto zatrzyma nawał śmieci? 00:05:24.280 --> 00:05:30.230 O dziwo, na koniec projektu wszedł na samą górę, aby zobaczyć dzieło. 00:05:30.230 --> 00:05:33.010 Czuł się naprawdę dumny, widząc swój pomalowany dom 00:05:33.010 --> 00:05:36.380 i powiedział, że jest to projekt pokoju... 00:05:38.400 --> 00:05:39.600 Przepraszam. NOTE Paragraph 00:05:41.000 --> 00:05:43.560 (oklaski) NOTE Paragraph 00:05:54.400 --> 00:05:55.600 Dziękuję. NOTE Paragraph 00:05:56.320 --> 00:06:01.280 Powiedział, że był to projekt pokoju i pojednania, 00:06:01.280 --> 00:06:03.040 który połączył ludzi. NOTE Paragraph 00:06:03.680 --> 00:06:06.840 Jego podejście do projektu zmieniło się, 00:06:06.840 --> 00:06:12.776 tak jak i moje do mieszkańców i tego, co robią. 00:06:12.776 --> 00:06:17.440 Te wszystkie obrzydliwe śmieci nie należą do nich. 00:06:17.440 --> 00:06:18.960 To tylko ich praca. 00:06:18.960 --> 00:06:22.240 Tak właściwie to oni nie żyją w śmieciach, ale ze śmieci. 00:06:22.240 --> 00:06:24.480 Zacząłem wątpić w siebie i zastanawiać się, 00:06:24.480 --> 00:06:28.280 jaki był prawdziwy cel tego projektu. 00:06:28.280 --> 00:06:32.330 Nie chodziło o upiększenie tego miejsca za pomocą sztuki, 00:06:32.330 --> 00:06:35.420 tylko o zmianę podejścia i rozpoczęcie dialogu 00:06:35.420 --> 00:06:38.640 na temat kontaktu ze społecznościami, których nie znamy. 00:06:39.630 --> 00:06:43.176 Dzień po dniu okrąg kaligraficzny nabierał kształtu, 00:06:43.176 --> 00:06:45.840 a my podekscytowani wracaliśmy na szczyt góry, 00:06:45.840 --> 00:06:47.060 żeby na niego popatrzeć. 00:06:47.060 --> 00:06:50.440 Stając tam każdego dnia, zdałem sobie sprawę, 00:06:50.440 --> 00:06:53.230 jaka symbolika kryje się w tym anamorficznym dziele. 00:06:53.230 --> 00:06:55.440 Jeżeli chce się ujrzeć czyjś prawdziwy obraz, 00:06:55.440 --> 00:06:57.440 trzeba zmienić punkt widzenia. NOTE Paragraph 00:06:58.440 --> 00:07:00.230 Były wątpliwości i trudności, 00:07:00.230 --> 00:07:01.470 takie jak lęk i stres. 00:07:01.470 --> 00:07:03.796 Nie było łatwo pracować w takim otoczeniu. 00:07:03.796 --> 00:07:05.910 Podczas malowania świnie były pod nami, 00:07:05.910 --> 00:07:08.836 a czasem wspinaliśmy się po górze śmieci do wiszącego podestu. 00:07:08.836 --> 00:07:12.200 Ale poradziliśmy sobie z lękiem wysokości i kołyszącymi się podestami, 00:07:12.200 --> 00:07:13.480 z intensywnością zapachu, 00:07:13.480 --> 00:07:15.640 a także ze stresem, że nie skończymy na czas. NOTE Paragraph 00:07:15.640 --> 00:07:19.600 Życzliwość wszystkich ludzi sprawiła, że zapomnieliśmy o tym. 00:07:19.600 --> 00:07:23.800 Budynek numer 3 to dom Wuja Bakheeta i Cioci Faredy. 00:07:23.800 --> 00:07:27.070 W języku egipskim istnieje wyrażenie 'Ahsen Nas', 00:07:27.080 --> 00:07:28.640 co znaczy 'najlepsi ludzie' . 00:07:28.640 --> 00:07:29.920 Oni byli najlepsi. 00:07:29.920 --> 00:07:33.080 Nasze przerwy odbywały się naprzeciwko ich domów. 00:07:33.080 --> 00:07:36.836 Wszystkie dzieci z okolicy przyłączały się do nas. 00:07:36.840 --> 00:07:41.180 Byłem pod ich wrażeniem. 00:07:41.200 --> 00:07:45.310 Na początku odmawiały wszystkiego, co im proponowaliśmy, 00:07:45.310 --> 00:07:47.380 nawet przekąsek czy napojów. 00:07:47.380 --> 00:07:49.360 Zapytałem Ciotki Fareedy: dlaczego? 00:07:49.360 --> 00:07:54.960 Powiedziała mi, że uczą dzieci odmawiać nieznajomym, 00:07:54.960 --> 00:07:57.996 bo być może potrzebują oni tego bardziej niż one. NOTE Paragraph 00:07:58.996 --> 00:08:03.280 Dokładnie w tym momencie uświadomiłem sobie, że społeczność Zareeb 00:08:03.280 --> 00:08:07.236 była idealna do podjęcia tematu percepcji. 00:08:07.236 --> 00:08:13.240 Trzeba zakwestionować przekonania i sądy, które jako społeczeństwo miewamy 00:08:13.240 --> 00:08:16.130 wobec społeczności, które się od nas różnią. 00:08:16.990 --> 00:08:20.440 Pamiętam, jak prace przy domu Wuja Ibrahima zostały opóźnione. 00:08:20.440 --> 00:08:24.880 Jego świnie, hodowane na dachu, wyjadły piasek z worków podtrzymujących podesty. NOTE Paragraph 00:08:25.180 --> 00:08:26.418 (śmiech) 00:08:27.638 --> 00:08:32.298 Dom Wuja Bakheeta i Cioci Fareedy był czymś w rodzaju miejsca spotkań. 00:08:32.298 --> 00:08:34.036 Wszyscy się tam gromadzili. 00:08:34.036 --> 00:08:36.705 Myślę, że to było to, co Wuj Ibrahim miał na myśli, 00:08:36.705 --> 00:08:38.706 mówiąc o projekcie pokoju i pojednania, 00:08:38.706 --> 00:08:42.186 gdyż naprawdę czułem, że ludzie się jednoczą. 00:08:42.566 --> 00:08:48.359 Każdy witał nas z uśmiechem, oferował napój czy zapraszał do domu na obiad. 00:08:49.486 --> 00:08:52.596 Czasami kiedy pracowaliśmy na pierwszym piętrze budynku, 00:08:52.596 --> 00:08:55.060 ktoś otwierał okno i oferował nam herbatę. 00:08:55.060 --> 00:08:58.886 To samo działo się na drugim piętrze i aż po samą górę. 00:08:58.886 --> 00:09:00.910 (śmiech) NOTE Paragraph 00:09:00.920 --> 00:09:02.496 (oklaski) NOTE Paragraph 00:09:02.496 --> 00:09:05.196 Myślę, że nigdy nie wypiłem tyle herbaty, co w Egipcie. NOTE Paragraph 00:09:05.196 --> 00:09:06.680 (śmiech) NOTE Paragraph 00:09:06.680 --> 00:09:09.430 Szczerze mówiąc, mogliśmy skończyć wcześniej, 00:09:09.430 --> 00:09:12.746 ale zajęło nam to trzy tygodnie z powodu tych przerw na herbatę. NOTE Paragraph 00:09:12.746 --> 00:09:14.480 (śmiech) NOTE Paragraph 00:09:16.520 --> 00:09:19.206 W Egipcie mają jeszcze inne wyrażenie: 00:09:19.206 --> 00:09:22.340 "Nawartouna", co oznacza: "Sprowadziliście światło do nas". 00:09:23.200 --> 00:09:26.186 W Manshiyat Naser ciągle nam to powtarzali. 00:09:26.370 --> 00:09:32.300 Do kaligrafii użyłem białej, świecącej w ciemności farby. 00:09:32.300 --> 00:09:36.210 Na koniec projektu wypożyczyliśmy projektory światła ultrafioletowego 00:09:37.020 --> 00:09:40.426 i oświetliliśmy całą okolicę, zaskakując wszystkich. 00:09:40.426 --> 00:09:41.636 Chcieliśmy im powiedzieć, 00:09:41.636 --> 00:09:44.120 że to oni dali nam światło. NOTE Paragraph 00:09:46.280 --> 00:09:48.560 (oklaski) NOTE Paragraph 00:09:57.000 --> 00:10:00.990 Społeczność Zareeb to silni, uczciwi, ciężko pracujący ludzie, 00:10:00.990 --> 00:10:02.896 którzy są świadomi swojej wartości. 00:10:02.896 --> 00:10:05.026 W Kairze ludzie nazywają ich "Zabaleen", 00:10:05.026 --> 00:10:06.960 co oznacza: "ludzie od śmieci". 00:10:06.960 --> 00:10:09.690 Jak na ironię ludzie z Manshiyat Naser 00:10:09.690 --> 00:10:11.570 tak samo nazywają tych z Kairu. 00:10:11.570 --> 00:10:14.560 Mówią, że to tamci produkują śmieci, nie oni. NOTE Paragraph 00:10:14.560 --> 00:10:15.770 (śmiech) NOTE Paragraph 00:10:15.770 --> 00:10:17.170 (oklaski) NOTE Paragraph 00:10:17.170 --> 00:10:19.173 Chcieliśmy zostawić coś tej społeczności, 00:10:19.173 --> 00:10:21.866 ale to ona pozostawiła coś w naszym życiu. 00:10:21.883 --> 00:10:25.770 Artystyczny projekt był tylko pretekstem dla tego wspaniałego doświadczenia. 00:10:25.770 --> 00:10:28.870 Artystyczne dzieło w jakimś momencie zniknie. 00:10:28.870 --> 00:10:32.944 Już teraz ktoś dobudowuje drugie piętro naprzeciwko domu Wuja Ibrahima, 00:10:32.945 --> 00:10:35.516 więc zakrywa część muralu. 00:10:35.516 --> 00:10:38.510 Być może będę musiał tam wrócić i to pomalować. NOTE Paragraph 00:10:38.510 --> 00:10:39.320 (śmiech) 00:10:39.320 --> 00:10:43.080 Chodziło o doświadczenie, historię, moment. NOTE Paragraph 00:10:44.560 --> 00:10:48.124 Z ulic dzielnicy widać tylko fragmenty muralu, 00:10:48.124 --> 00:10:51.316 oddzielone od siebie. 00:10:51.316 --> 00:10:53.516 Połączone ze sobą 00:10:53.516 --> 00:10:55.999 odsłaniają ważną wiadomość, 00:10:55.999 --> 00:10:59.080 że powinniśmy pomyśleć, zanim kogoś osądzimy. NOTE Paragraph 00:10:59.640 --> 00:11:02.126 Kto chce ujrzeć wyraźnie światło, 00:11:02.126 --> 00:11:03.840 powinien najpierw przetrzeć oczy. NOTE Paragraph 00:11:03.840 --> 00:11:05.203 Dziękuję. 00:11:05.203 --> 00:11:11.570 (oklaski)