WEBVTT

00:00:00.678 --> 00:00:04.500
Toen ik besloot een kunstwerk te maken 
in Manshiyat Naser,

00:00:04.500 --> 00:00:07.456
de wijk van de vuilnismannen
in Caïro, Egypte,

00:00:07.456 --> 00:00:09.352
had ik nooit verwacht dat dit project

00:00:09.352 --> 00:00:12.378
de meest fantastische ervaring zou zijn
die ik ooit zou beleven.

00:00:12.798 --> 00:00:15.364
Als kunstenaar koesterde ik het idee

00:00:15.364 --> 00:00:17.593
om een arme en verwaarloosde buurt

00:00:17.593 --> 00:00:19.740
op te leuken door er kunst
naartoe te brengen

00:00:19.740 --> 00:00:23.090
en zo een licht te doen schijnen
op deze geïsoleerde gemeenschap.

NOTE Paragraph

00:00:24.000 --> 00:00:27.560
De eerste keer dat ik over deze 
Koptisch-christelijke gemeenschap hoorde

00:00:27.560 --> 00:00:29.210
was in 2009,

00:00:29.210 --> 00:00:33.250
toen de Egyptische autoriteiten
onder regime van Hosni Mubarak

00:00:33.250 --> 00:00:35.830
besloten tot slachting van 300.000 varkens

00:00:35.830 --> 00:00:38.796
onder voorwendselen van het H1N1-virus.

00:00:39.564 --> 00:00:41.652
Van oorsprong zijn ze varkenshouders.

00:00:41.652 --> 00:00:43.736
Hun varkens en ander vee worden gevoed

00:00:43.736 --> 00:00:46.546
met het organisch afval
dat zij dagelijks verzamelen.

00:00:46.725 --> 00:00:49.506
Deze gebeurtenis betekende het einde
van hun inkomstenbron.

00:00:49.506 --> 00:00:52.580
Mijn eerste keer in Manshiyat Naser
voelde als een doolhof.

00:00:52.580 --> 00:00:54.600
Ik zocht naar het klooster
van St. Simeon,

00:00:54.600 --> 00:00:56.106
op de top van de Mokattamberg.

00:00:56.106 --> 00:00:59.416
Eerst moet je naar rechts, dan rechtdoor,
weer naar rechts, dan links,

00:00:59.425 --> 00:01:01.296
om zo de top van de berg te bereiken.

00:01:01.310 --> 00:01:02.730
Om daar te komen

00:01:02.730 --> 00:01:05.730
moet je je een weg
tussen de overvolle afvalwagens banen,

00:01:05.730 --> 00:01:07.876
en om de tuk-tuks heen slalommen,

00:01:07.876 --> 00:01:11.012
het snelste voertuig
om de wijk te doorkruisen.

00:01:11.144 --> 00:01:14.154
De geur van het geloosde afval
van de wagens was intens

00:01:14.154 --> 00:01:17.237
en het geluid van het verkeer
was luid en opdringerig.

NOTE Paragraph

00:01:17.657 --> 00:01:22.083
Daarbij kwam nog het lawaai
van afvalverwerkingsmachines.

00:01:22.899 --> 00:01:27.306
Van buiten lijkt het chaotisch, 
maar alles is perfect georganiseerd.

00:01:28.549 --> 00:01:30.869
De 'Zaraeeb', zoals ze zichzelf noemen,

00:01:30.869 --> 00:01:32.630
wat 'de varkenshouders' betekent,

00:01:32.630 --> 00:01:37.410
verzamelen en sorteren al tientallen jaren
het afval van Caïro in hun wijk.

00:01:37.840 --> 00:01:41.796
Ze hebben een van de meest efficiënte 
en lucratieve systemen bedacht

00:01:41.796 --> 00:01:43.296
op wereldwijd niveau.

00:01:43.320 --> 00:01:47.936
Ondanks dat, wordt de wijk gezien
als vies, achtergesteld en afgezonderd,

00:01:47.960 --> 00:01:50.040
vanwege de associatie met het afval.

00:01:51.080 --> 00:01:53.936
Aanvankelijk wilde ik 
een anamorfisch kunstwerk creëren

00:01:53.960 --> 00:01:56.816
dat alleen te zien zou zijn
vanaf één uitkijkpunt.

00:01:56.840 --> 00:01:58.970
Ik wilde mezelf
een creatieve uitdaging geven

00:01:58.970 --> 00:02:01.200
door op verschillende
gebouwen te schilderen

00:02:01.200 --> 00:02:06.336
en het geheel vanaf één punt
op de Mokattamberg zichtbaar te maken.

00:02:06.360 --> 00:02:08.860
De Mokattamberg
is de trots van de gemeenschap.

00:02:08.860 --> 00:02:11.646
Het is waar zij het klooster
van St. Simon hebben gebouwd,

00:02:11.646 --> 00:02:14.300
een kerk die plaats biedt
aan 10.000 mensen,

NOTE Paragraph

00:02:14.300 --> 00:02:17.136
in een grot die zij zelf
uit de berg hebben gehakt.

00:02:18.040 --> 00:02:22.335
De eerste keer dat ik op de top
van de berg stond en naar de wijk keek,

00:02:22.335 --> 00:02:24.540
vroeg ik mezelf af hoe ik in hemelsnaam

00:02:24.540 --> 00:02:28.056
de bewoners zover zou krijgen
dat ik op hun huis mocht schilderen.

00:02:28.056 --> 00:02:29.416
Maar toen kwam Magd.

00:02:29.440 --> 00:02:31.816
Magd is een gids van de kerk.

00:02:31.840 --> 00:02:35.936
Hij vertelde me dat ik alleen maar
Vader Samaan moest zien over te halen:

00:02:35.960 --> 00:02:38.416
de leider van de gemeenschap.

00:02:38.440 --> 00:02:41.640
Maar om hem over te halen,
moest ik eerst Mario overhalen,

00:02:41.670 --> 00:02:44.736
een Poolse kunstenaar die 20 jaar
geleden naar Cairo is verhuisd

00:02:44.760 --> 00:02:48.576
en alle kunst in de grottenkerk
heeft gemaakt.

00:02:48.600 --> 00:02:51.760
Ik ben Mario zeer dankbaar.
Hij was de sleutel van mijn project.

00:02:52.160 --> 00:02:54.756
Hij regelde een ontmoeting 
tussen mij en Vader Samaan,

00:02:54.756 --> 00:02:56.516
en hij vond het een geweldig idee.

00:02:56.516 --> 00:02:58.696
Hij vroeg me waar ik voorheen
geschilderd had

00:02:58.720 --> 00:03:00.536
en hoe ik dit project 
wilde aanpakken.

00:03:00.536 --> 00:03:04.060
En hij wilde met name eerst weten
wat ik dan wilde gaan schrijven.

NOTE Paragraph

00:03:04.760 --> 00:03:07.236
In mijn kunstwerken
stop ik altijd een boodschap,

00:03:07.236 --> 00:03:08.796
in Arabische kalligrafie.

00:03:08.796 --> 00:03:11.900
Ik zorg ervoor dat die boodschappen
relevant zijn voor die plaats,

00:03:11.900 --> 00:03:14.480
maar tegelijkertijd
een breder element bevatten,

00:03:14.480 --> 00:03:17.414
zodat iedereen, waar dan ook,
zich er in kan vinden.

00:03:17.414 --> 00:03:19.810
Dus voor Mashiyat Naser
besloot ik in het Arabisch

NOTE Paragraph

00:03:19.820 --> 00:03:23.060
de woorden van Sint-Athanasius
van Alexandrië te schrijven,

00:03:23.090 --> 00:03:26.066
een Koptisch bisschop 
uit de derde eeuw n.C., die zei:

00:03:26.066 --> 00:03:30.150
(Arabisch)

00:03:30.150 --> 00:03:31.456
wat zoveel betekent als:

00:03:31.480 --> 00:03:33.736
'Iedereen die het zonlicht
duidelijk wil zien,

00:03:33.736 --> 00:03:35.760
zal zich eerst in de ogen moeten wrijven.'

NOTE Paragraph

00:03:35.760 --> 00:03:37.576
Het was erg belangrijk voor mij

00:03:37.600 --> 00:03:40.520
dat de gemeenschap zich
verbonden zou voelen met deze woorden.

00:03:40.550 --> 00:03:44.480
Deze quote weerspiegelde precies
de geest van het project.

NOTE Paragraph

00:03:44.510 --> 00:03:47.660
Vader Samaan gaf het project zijn zegen,

00:03:47.700 --> 00:03:50.696
wat ervoor zorgde dat alle bewoners 
meededen aan het project.

NOTE Paragraph

00:03:50.696 --> 00:03:54.670
Honderden liters verf,
een dozijn blauwe verfliften,

00:03:54.830 --> 00:03:56.838
meerdere trips op en neer naar Caïro,

00:03:57.108 --> 00:04:00.986
een sterk en hecht team uit Frankrijk,
Noord-Afrika, het Midden-Oosten en de VS,

00:04:00.986 --> 00:04:04.416
en na een jaar plannen en logistieke
operaties, stonden we er eindelijk:

00:04:04.460 --> 00:04:07.530
mijn team en een aantal leden
van de lokale gemeenschap,

00:04:07.560 --> 00:04:10.610
om een kunstwerk te bouwen,
verspreid over 50 gebouwen,

00:04:10.640 --> 00:04:13.266
waarvan sommige dienden
als plek voor de kalligrafie

00:04:13.266 --> 00:04:15.280
die ik met gekleurde omlijningen benadruk.

00:04:15.280 --> 00:04:18.336
Hier wat blauw, daar wat geel,
daar wat oranje.

00:04:18.360 --> 00:04:21.855
Anderen brachten zandzakken naar boven

00:04:21.855 --> 00:04:23.996
om die verfliften te verankeren.

00:04:24.006 --> 00:04:27.106
Anderen monteerden diezelfde liften
en haalden ze weer uit elkaar,

00:04:27.126 --> 00:04:29.120
om ze naar andere gebouwen te brengen.

NOTE Paragraph

00:04:30.200 --> 00:04:31.896
Aan het begin van het project

00:04:31.920 --> 00:04:35.576
gaf ik alle gebouwen
op mijn schets een nummer

00:04:35.600 --> 00:04:38.096
en was er geen echt samenspel
met de gemeenschap.

00:04:38.120 --> 00:04:40.286
De mensen zagen
het nut van het project niet.

00:04:40.286 --> 00:04:44.776
Maar al snel genoeg werden
de nummers van de gebouwen familienamen.

NOTE Paragraph

00:04:44.800 --> 00:04:47.400
Het eerste gebouw
was het huis van Oom Ibrahim.

00:04:47.940 --> 00:04:50.176
Oom Ibrahim is
een geweldig enthousiast mens.

00:04:50.200 --> 00:04:52.256
Hij zong continu en maakte altijd grapjes,


00:04:52.280 --> 00:04:56.616
en zijn dochters en zonen 
hebben me gered van zijn stier,

00:04:56.640 --> 00:04:59.096
die me op de derde verdieping
wilde aanvallen.

NOTE Paragraph

00:04:59.120 --> 00:05:00.416
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:05:00.440 --> 00:05:03.736
Die stier zag me vanuit het raam
en kwam toen naar het balkon.

NOTE Paragraph

00:05:03.760 --> 00:05:05.096
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:05:05.120 --> 00:05:06.320
Tja.

NOTE Paragraph

00:05:09.680 --> 00:05:12.336
Oom Ibrahim was altijd
te vinden op het balkon

00:05:12.360 --> 00:05:14.336
en praatte met me terwijl ik schilderde.

00:05:14.360 --> 00:05:16.090
Ik herinner me dat hij me vertelde

00:05:16.090 --> 00:05:18.360
dat hij in geen 10 jaar
bij de berg was geweest

00:05:18.360 --> 00:05:20.176
en dat hij nooit een dag vrij neemt.

00:05:20.200 --> 00:05:23.976
Wie ruimt immers het afval op
als hij zou stoppen met werken?

00:05:24.000 --> 00:05:27.416
Maar verrassend genoeg is hij
aan het einde van het project

00:05:27.440 --> 00:05:30.256
naar de berg gekomen 
om naar het kunstwerk te kijken.

00:05:30.280 --> 00:05:33.056
Hij was apetrots 
op zijn geschilderde huis

00:05:33.080 --> 00:05:36.840
en zei dat dit een project was
van vrede en --

00:05:38.400 --> 00:05:39.600
Pardon..

NOTE Paragraph

00:05:41.000 --> 00:05:44.090
(Applaus)

NOTE Paragraph

00:05:54.400 --> 00:05:55.600
Bedankt.

NOTE Paragraph

00:05:56.320 --> 00:06:01.296
Hij zei dat dit een project was 
van vrede en eenheid,

00:06:01.320 --> 00:06:03.040
en dat het mensen samenbracht.

NOTE Paragraph

00:06:03.680 --> 00:06:06.896
Op deze manier veranderden
zijn gedachten over het project

00:06:06.920 --> 00:06:10.816
en evenzo veranderden mijn gedachten
over de gemeenschap

00:06:10.840 --> 00:06:12.776
en over wat zij doen.

00:06:12.800 --> 00:06:17.416
De afval die iedereen verafschuwt 
is eigenlijk niet van hun.

00:06:17.440 --> 00:06:18.936
Zij leven er slechts in.


00:06:18.960 --> 00:06:22.216
Eigenlijk leven ze niet in het afval.
Ze leven ervan.

00:06:22.240 --> 00:06:24.456
Dus ik begon te twijfelen en vroeg me af

00:06:24.480 --> 00:06:28.256
wat nu het werkelijke doel 
van het project was?

00:06:28.280 --> 00:06:29.620
Het ging er niet om

00:06:29.620 --> 00:06:32.400
om een plek op te leuken
door er kunst naartoe te brengen.

00:06:32.400 --> 00:06:35.756
Het ging om het veranderen van gedachten
en het gesprek aanknopen

00:06:35.756 --> 00:06:38.940
over de band die we hebben
met onbekende gemeenschappen.

00:06:39.520 --> 00:06:40.776
Stukje bij beetje

00:06:40.800 --> 00:06:43.176
kreeg de kalligrafie meer vorm,

00:06:43.200 --> 00:06:47.256
en waren we opgewonden
om het werk vanaf de berg te bekijken.

00:06:47.280 --> 00:06:50.416
Iedere dag op dit punt staan,
deed me realiseren

00:06:50.440 --> 00:06:53.256
wat de symboliek
achter dit anamorfisch kunstwerk is.

00:06:53.280 --> 00:06:55.526
Als je het werkelijke beeld
van iemand wil zien,

00:06:55.546 --> 00:06:57.550
moet je misschien je standpunt veranderen.

NOTE Paragraph

00:06:58.440 --> 00:07:01.536
Er waren twijfels en moeilijkheden,
zoals angst en stress.

00:07:01.560 --> 00:07:03.776
De omgeving was niet makkelijk
om in te werken,

00:07:03.776 --> 00:07:05.976
soms tussen de varkens in
moeten schilderen

00:07:06.000 --> 00:07:08.730
of een stapel afval beklimmen
om een verflift te bereiken.

00:07:08.730 --> 00:07:10.490
Maar uiteindelijk overwonnen we toch

00:07:10.490 --> 00:07:12.880
onze angst voor de hoogtes
en de bungelende liften,

00:07:12.880 --> 00:07:15.640
de penetrante geuren
en zelfs de stress van de tijdsdruk.

NOTE Paragraph

00:07:15.640 --> 00:07:18.880
De vriendelijkheid van alle mensen 
deed onze zorgen verdwijnen.

00:07:19.600 --> 00:07:23.776
Gebouw nummer 3 was het huis
van Oom Bakheet en Tante Fareeda.

00:07:23.800 --> 00:07:27.056
In het Egyptisch bestaat er
een uitdrukking die luidt: 'Ahsen Nas',

00:07:27.080 --> 00:07:28.616
wat 'de beste mensen' betekent.

00:07:28.640 --> 00:07:29.896
Zij waren de beste mensen.

00:07:29.920 --> 00:07:33.056
We hielden onze pauzes
vaak voor hun huizen

00:07:33.080 --> 00:07:36.736
en alle kinderen uit de buurt
kwamen dan bij ons zitten.

00:07:36.840 --> 00:07:41.176
Ik was onder de indruk
van de kinderen uit Manshiyat Naser.

00:07:41.200 --> 00:07:45.336
De eerste dagen weigerden ze alles
wat we hen probeerden te geven,

00:07:45.360 --> 00:07:47.410
zelfs een snack of een blikje frisdrank.

00:07:47.410 --> 00:07:49.806
Dus ik vroeg Tante Fareeda:
"Waarom doen ze dat?"

00:07:49.806 --> 00:07:53.256
Zij vertelde me dat ze hun kinderen 
leren alles te weigeren

00:07:53.280 --> 00:07:54.930
van iemand die ze niet kennen,

00:07:54.940 --> 00:07:57.950
want misschien heeft deze persoon
het harder nodig dan zij zelf.

NOTE Paragraph

00:07:58.880 --> 00:08:02.310
Op dit moment besefte ik

00:08:02.310 --> 00:08:05.056
dat de Zaraeebgemeenschap
de ideale context was

00:08:05.080 --> 00:08:06.680
voor het onderwerp 'perceptie'.

00:08:07.240 --> 00:08:08.990
We moeten vraagtekens zetten

00:08:08.990 --> 00:08:11.440
bij het aantal verkeerde
opvattingen en vooroordelen

00:08:11.440 --> 00:08:14.510
dat wij als maatschappij
over andere gemeenschappen hebben

00:08:14.560 --> 00:08:16.390
op grond van hoe anders ze zijn.

00:08:16.798 --> 00:08:19.940
Ik herinner me hoe we
vertraging opliepen bij Oom Ibrahim,

00:08:19.940 --> 00:08:22.750
toen de varkens
die hij op het dak fokt

00:08:22.750 --> 00:08:26.090
de zandzakken begonnen te eten
die de verfliften omhoog hielden.

NOTE Paragraph

00:08:26.090 --> 00:08:27.580
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:08:27.640 --> 00:08:30.576
Het huis van Oom Bakheet en Tante Fareeda

00:08:30.600 --> 00:08:32.256
deed dienst als ontmoetingspunt.

00:08:32.280 --> 00:08:34.135
Iedereen verzamelde zich daar.

00:08:34.159 --> 00:08:36.626
Ik denk dat Oom Ibrahim dat bedoelde

00:08:36.636 --> 00:08:38.836
met 'een project van vrede en eenheid',

00:08:38.860 --> 00:08:41.719
want het voelde echt
alsof mensen dichterbij elkaar kwamen.

00:08:42.330 --> 00:08:45.506
Iedereen groette ons met een lach,
bood ons wat te drinken aan

00:08:45.520 --> 00:08:49.536
of nodigde ons bij hen thuis 
uit voor de lunch.

00:08:49.560 --> 00:08:52.430
Soms was je op de begane grond
van een gebouw aan het werk

00:08:52.430 --> 00:08:55.246
en opende iemand het raam
om een kopje thee aan te bieden.

00:08:55.246 --> 00:08:57.450
Hetzelfde gebeurde
op de eerste verdieping.

00:08:57.450 --> 00:08:59.656
En zo ging dat door, helemaal naar boven.

NOTE Paragraph

00:08:59.680 --> 00:09:00.896
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:09:00.920 --> 00:09:02.340
(Applaus)

NOTE Paragraph

00:09:02.340 --> 00:09:05.326
Ik geloof dat ik nog nooit
zoveel thee heb gedronken als toen.

NOTE Paragraph

00:09:05.326 --> 00:09:06.696
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:09:06.720 --> 00:09:09.456
We hadden eigenlijk best
sneller klaar kunnen zijn,

00:09:09.480 --> 00:09:12.656
maar door die theepauzes
kostte het ons drie weken.

NOTE Paragraph

00:09:12.680 --> 00:09:14.480
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:09:16.520 --> 00:09:20.056
In Egypte bestaat er nog
een andere uitdrukking: 'Nawartouna',

00:09:20.080 --> 00:09:22.200
wat 'jij bracht ons licht' betekent.

00:09:23.200 --> 00:09:26.096
In Manshiyat Naser
bleven ze dit tegen ons zeggen.

00:09:26.120 --> 00:09:28.256
De kalligrafie, eigenlijk --

00:09:28.280 --> 00:09:32.336
heb ik witte glow-in-the-dark verf
voor de kalligrafie gebruikt,

00:09:32.360 --> 00:09:36.536
dus aan het einde van het project
huurden we een paar blacklightprojectors

00:09:36.560 --> 00:09:40.326
en belichtten we
als een verassing de hele wijk.

00:09:40.360 --> 00:09:41.616
We wilden ze zeggen

00:09:41.640 --> 00:09:44.270
dat zij degenen zijn
die ons licht hebben gebracht.

NOTE Paragraph

00:09:46.280 --> 00:09:49.260
(Applaus)

NOTE Paragraph

00:09:57.000 --> 00:10:01.056
De Zaraeebgemeenschap
zijn sterke, eerlijke, harde werkers,

00:10:01.080 --> 00:10:02.816
en zij kennen hun waarde.

00:10:02.840 --> 00:10:05.056
De inwoners van Caïro
noemen ze de 'Zabaleen';

00:10:05.056 --> 00:10:06.976
'de mensen van het afval'.

00:10:07.000 --> 00:10:09.736
Ironisch genoeg, noemen
de bewoners van Manshiyat Naser,

00:10:09.760 --> 00:10:11.616
de bewoners van Caïro de Zabaleen.

00:10:11.640 --> 00:10:15.206
Daar wordt tenslotte het afval
geproduceerd en niet bij ons, zeggen ze.

NOTE Paragraph

00:10:15.206 --> 00:10:16.116
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:10:16.116 --> 00:10:17.190
(Applaus)

NOTE Paragraph

00:10:17.190 --> 00:10:19.150
Ons doel was om daar iets achter te laten

00:10:19.150 --> 00:10:21.880
maar het voelt alsof zij 
ons iets hebben achtergelaten.

00:10:21.880 --> 00:10:24.060
Weet je, eigenlijk
was dit project een smoes

00:10:24.060 --> 00:10:26.460
voor deze geweldige menselijke ervaring.

00:10:26.460 --> 00:10:29.016
Het kunstwerk
zal ooit verdwijnen, vervagen --

00:10:29.040 --> 00:10:33.616
op dit moment bouwt de buurman
van Oom Ibrahim een tweede verdieping

00:10:33.640 --> 00:10:35.806
waardoor het schilderwerk
deels wordt bedekt,

00:10:35.806 --> 00:10:38.776
dus misschien moet ik nog terug,
om eroverheen te schilderen.

NOTE Paragraph

00:10:39.336 --> 00:10:40.696
Het ging om de ervaring,

00:10:40.720 --> 00:10:42.136
om het verhaal,

00:10:42.160 --> 00:10:43.440
om het moment.

NOTE Paragraph

00:10:44.560 --> 00:10:46.300
Vanuit de straten van de wijk

00:10:46.300 --> 00:10:48.160
zie je het kunstwerk slechts in delen,

00:10:48.160 --> 00:10:50.016
afgezonderd van elkaar,

00:10:50.040 --> 00:10:51.296
op zichzelf staand.

00:10:51.320 --> 00:10:53.496
Maar door de kalligrafie is ze verbonden

00:10:53.520 --> 00:10:56.336
die vandaag de krachtige
boodschap overbrengt

00:10:56.380 --> 00:10:59.560
waar we over na moeten denken
voordat we over iemand oordelen.

NOTE Paragraph

00:10:59.560 --> 00:11:01.690
Iedereen die het zonlicht
duidelijk wil zien,

NOTE Paragraph

00:11:01.690 --> 00:11:03.690
zal zich eerst in de ogen moeten wrijven.

NOTE Paragraph

00:11:03.760 --> 00:11:05.176
Bedankt.

NOTE Paragraph

00:11:05.200 --> 00:11:07.821
(Applaus)