WEBVTT

00:00:06.749 --> 00:00:08.984
Nhận thức là gì?

00:00:08.984 --> 00:00:11.828
Một cỗ máy nhân tạo có thể suy nghĩ không?

00:00:11.828 --> 00:00:15.114
Có phải trí óc của ta chỉ chứa các
nơ-ron thần kinh trong não,

00:00:15.114 --> 00:00:18.647
hay còn có một dấu hiệu mơ hồ nào đó
nằm ngay trung tâm của não?

00:00:18.647 --> 00:00:21.325
Với nhiều người, chúng là
những cân nhắc rất quan trọng

00:00:21.325 --> 00:00:24.352
cho tương lai của trí tuệ nhân tạo.

00:00:24.352 --> 00:00:29.529
Nhưng nhà khoa học máy tính người Anh
Alan Turing đã gạt bỏ những câu hỏi đó

00:00:29.529 --> 00:00:31.850
cho một điều đơn giản hơn nhiều:

00:00:31.850 --> 00:00:35.269
Liệu máy tính có thể nói như con người?

00:00:35.269 --> 00:00:39.265
Câu hỏi này đã dẫn tới một sáng kiến
để đo lường trí tuệ nhân tạo

00:00:39.265 --> 00:00:43.276
mà từ đó được nhiều người biết đến
với cái tên Bài thử nghiệm Turing.

00:00:43.276 --> 00:00:47.341
Vào năm 1950, trong một bài báo với tựa đề 
"Những Cỗ Máy Tính Toán và Trí Thông Minh"

00:00:47.341 --> 00:00:49.814
Turing đã đề ra trò chơi sau đây.

00:00:49.814 --> 00:00:53.906
Một người giám khảo có cuộc trò chuyện
qua tin nhắn với những người chơi bí ẩn.

00:00:53.906 --> 00:00:56.382
và phân tích cách trả lời của họ.

00:00:56.382 --> 00:01:00.409
Để vượt qua bài kiểm tra, máy tính phải có
khả năng thế chỗ một trong các người chơi

00:01:00.409 --> 00:01:03.767
mà vẫn không thay đổi kết quả đáng kể.

00:01:03.767 --> 00:01:06.816
Nói một cách khác, máy tính sẽ được xem
là thông minh

00:01:06.816 --> 00:01:11.563
nếu cuộc hội thoại của nó không khác nhiều
với cuộc hội thoại của con người.

00:01:12.383 --> 00:01:14.667
Turing đoán là đến năm 2000,

00:01:14.667 --> 00:01:19.802
máy móc với 100 megabytes bộ nhớ 
sẽ dễ dàng vượt qua bài thử nghiệm này.

00:01:20.492 --> 00:01:22.786
Nhưng có lẽ ông đã nhảy trước một bước.

00:01:22.786 --> 00:01:25.840
Ngay cả khi máy tính hiện nay đã có 
dung lượng bộ nhớ vượt xa mức đó,

00:01:25.840 --> 00:01:27.643
rất ít máy tính vượt qua bài kiểm tra đó.

00:01:27.643 --> 00:01:29.438
và những loại máy tính làm được

00:01:29.438 --> 00:01:33.208
thì lại tập trung vào việc tìm cách
thông minh để đánh lừa các giám khảo

00:01:33.208 --> 00:01:36.174
hơn là dùng năng lực tính toán siêu phàm.

00:01:36.174 --> 00:01:39.096
Dù nó chưa bao giờ được đưa ra
kiểm tra trong bài thử nghiệm thật,

00:01:39.096 --> 00:01:43.665
chương trình đầu tiên được một số người
công nhận là thành công mang tên ELIZA.

00:01:43.665 --> 00:01:46.412
Chỉ với một bản thảo ngắn và đơn giản,

00:01:46.412 --> 00:01:50.434
nó có thể đánh lừa nhiều người bằng cách
giả dạng làm một bác sĩ tâm lý,

00:01:50.434 --> 00:01:52.395
khơi gợi họ nói nhiều hơn

00:01:52.395 --> 00:01:55.905
và phản hồi chính lời băn khoăn đó
về lại họ.

00:01:55.905 --> 00:01:59.412
Một bản thảo trước đó là PARRY
lại có cách tiếp cận ngược lại

00:01:59.412 --> 00:02:02.663
bằng cách mô phỏng một người bị 
chứng hoang tưởng tâm thần phân liệt

00:02:02.663 --> 00:02:07.939
lái câu chuyện trở về chính nỗi ám ảnh
đã được lập trình trước của anh ta.

00:02:07.939 --> 00:02:13.313
Thành công trong việc lừa người khác đã
nói lên một điểm yếu của bài thử nghiệm.

00:02:13.363 --> 00:02:17.433
Con người thường cho nhiều loại
đồ vật là thông minh

00:02:17.433 --> 00:02:21.076
dù thực sự chúng không hề thông minh.

00:02:21.076 --> 00:02:24.099
Dù vậy, các cuộc thi hằng năm 
như Giải Loebner,

00:02:24.099 --> 00:02:26.049
đã làm bài thử nghiệm trở nên quy tắc hơn

00:02:26.049 --> 00:02:28.545
mà giám khảo được biết từ trước

00:02:28.545 --> 00:02:31.959
là một vài người tham gia là máy tính.

00:02:31.959 --> 00:02:33.920
Mặc dù chất lượng đã được cải thiện,

00:02:33.920 --> 00:02:39.096
nhiều lập trình viên chatbot đã sử dụng
chiến thuật tương tự như ELIZA và PARRY.

00:02:39.096 --> 00:02:41.132
Người chiến thắng năm 1997 Catherine

00:02:41.132 --> 00:02:45.213
có thể dẫn dắt một cuộc hội thoại
thông minh và có trọng tâm đáng kinh ngạc,

00:02:45.213 --> 00:02:49.175
nhưng chỉ khi giám khảo
muốn nói về Bill Clinton.

00:02:49.175 --> 00:02:51.813
Và người chiến thắng gần đây
Eugene Goostman

00:02:51.813 --> 00:02:55.549
được lập trình với tính cách của
một cậu bé 13 tuổi người Ukraina,

00:02:55.549 --> 00:02:59.570
để giám khảo đánh giá ngữ pháp kỳ lạ
và lập luận thiếu logic của nó

00:02:59.570 --> 00:03:02.916
như là rào cản ngôn ngữ và văn hóa.

00:03:02.916 --> 00:03:07.135
Trong khi đó, các chương trình khác như 
Cleverbot lại chọn con đường khác

00:03:07.135 --> 00:03:11.740
bằng cách thống kê những cơ sở dữ liệu lớn
của các cuộc hội thoại thật,

00:03:11.740 --> 00:03:14.281
từ đó đưa ra câu trả lời thích hợp nhất.

00:03:14.281 --> 00:03:17.530
Vài loại máy khác có thể lưu lại 
thông tin về các cuộc trò chuyện trước

00:03:17.530 --> 00:03:20.915
để cải thiện từng ngày.

00:03:20.915 --> 00:03:25.066
Trong khi mỗi câu trả lời của Cleverbot
nghe giống con người đến lạ thường,

00:03:25.066 --> 00:03:27.092
chúng lại thiếu cá tính đặc trưng

00:03:27.092 --> 00:03:30.245
và không có khả năng giải quyết
những chủ đề mới

00:03:30.245 --> 00:03:32.858
là một dấu hiệu vạch trần rõ ràng.

00:03:32.858 --> 00:03:36.112
Những người cùng thời với Turing khó mà
đoán được máy tính hiện nay

00:03:36.112 --> 00:03:38.201
lại có thể điều khiển phi thuyền,

00:03:38.201 --> 00:03:40.518
làm những cuộc phẫu thuật tinh xảo,

00:03:40.518 --> 00:03:42.807
và giải được những phương trình phức tạp,

00:03:42.807 --> 00:03:46.260
nhưng lại vẫn gặp trở ngại với
cuộc trò chuyện đơn giản nhất?

00:03:46.260 --> 00:03:49.819
Ngôn ngữ của con người hóa ra lại là
một hiện tượng vô cùng phức tạp

00:03:49.819 --> 00:03:53.524
mà không thể bắt chước được
ngay cả với từ điển lớn nhất.

00:03:53.524 --> 00:03:57.993
Chatbot có thể gặp khó khăn với
những điểm dừng đơn giản, như "umm..."

00:03:57.993 --> 00:04:00.415
hay với câu hỏi không có câu trả lời đúng.

00:04:00.415 --> 00:04:02.315
Và ngay cả câu trò chuyện đơn giản,

00:04:02.315 --> 00:04:05.595
như, "Tôi lấy nước ép từ tủ lạnh
và đưa cho anh ấy,

00:04:05.595 --> 00:04:07.406
nhưng lại quên kiểm tra hạn sử dụng"

00:04:07.406 --> 00:04:12.872
đòi hỏi kiến thức cơ bản dồi dào và
trực giác để phân tích.

00:04:12.872 --> 00:04:15.503
Suy cho cùng, mô phỏng
một cuộc trò chuyện của con người

00:04:15.503 --> 00:04:19.112
cần nhiều hơn là làm tăng bộ nhớ 
và khả năng xử lý năng lượng,

00:04:19.112 --> 00:04:21.623
và càng tiến gần đến mục tiêu của Turing,

00:04:21.623 --> 00:04:26.483
ta cần giải quyết tất cả những câu hỏi
về nhận thức thực sự là gì.