Bilinç nedir?

Sanal makine gerçekten düşünebilir mi?

Zihin sadece beyindeki 
nöronlardan mı oluşur yoksa

özünde bazı soyut 
kıvılcımlar mı vardır?

Birçokları için bunlar, yapay zekanın

geleceği için hayati hususlar olmuştur.

Ancak İngiliz bilgisayar
bilimci Alan Turing

çok daha basiti adına tüm

bu soruları önemsememeye karar verdi:

Bilgisayar insan gibi konuşabilir mi?

Bu soru, yapay zekayı ölçmede

dünya çapında Turing Testi olarak
bilinen o fikre yönlendirdi.

1950 de "Hesaplama Makineleri ve Zeka"
makalesinde

Turing şu oyunu önerdi.

İnsan sorgulayıcı görünmeyen bir oyuncuyla

yazılı bir konuşma yapar 
ve cevaplarını değerlendirir.

Testi geçmek için, bilgisayar mutlaka

sonuçları değiştirmeksizin oyunculardan

birisi ile yer değiştirebilmelidir.

Diğer bir deyişle, eğer bilgisayarın
konuşması insanınkinden

kolaylıkla ayırt edilemezse, 
bilgisayar akıllı olarak nitelendirilir.

Turing 2000 yılında 
100 mb hafızalı makinelerin

bu testi kolayca 
geçebileceğini öngördü.

Ama erken harekete geçmiş olabilir.

Bugünün bilgisayarları bundan daha
fazla hafızaya sahip olsa da,

azı başarılı oldu ve başarılı olanlarsa

sorgulayıcıyı aldatmak için ağır

hesaplama gücü kullanmak yerine

zekice yolları bulmaya odaklandılar.

Gerçek test olarak tabi tutulmasa da

bazılarının başarı olarak ima ettiği

ilk program ELIZA olarak adlandırıldı.

Sadece oldukça kısa ve basit bir programla

psikologları taklit ederek, onları 
daha fazla konuşmaya

teşvik ederek ve kendi sorularını
onlara yansıtarak

bir çok kişiyi
yanıltmayı başardı.

Bir diğer program PARRY

tam tersi bir yaklaşımı seçti;

sürekli önceden programlanan

takıntısına konuyu getiren paranoid

şirofreniği taklit ederek.

İnsanları aldatmadaki başarıları testin
bir zayıflığını vurguladı.

İnsanlar düzenli olarak çok 
sayıda gerçekte akıllı

olmayan şeylere zeka atfederler.

Yine de, Loebner Ödülü gibi yıllık 
olan yarışmalar

sorgulayıcının önceden 
konuşma partnerlerinden

bazılarının makine olduğunundan
haberdar olarak

testi daha resmi yaptılar.

Kalite artarken, çoğu diyalog yazılımları

ELIZA ve PARRY de kullanılan
stratejilerin benzerlerini kullandı.

1997' nin kazananı Catherine zekice

ve şaşılır derecede
odaklı şekilde diyaloğu

sürdürebiliyordu ama çoğunlukla

sorgulayıcı Bill Clinton
hakkında konuşmak isterse.

Daha yakın zamanda kazanan
Eugene Goostman' a 13 yaşında

Ukraynalı bir erkek
çocuk karakteri verildi

böylelikle sorgulayıcılar çocuğun
alakasız sözlerini

ve uyumsuz dilbilgisini, kültür ve 
dil engeli olarak değenlendirdi.

Bu sırada, Cleverbot gibi 
diğer programlar

en iyi cevaplara karar vermek için

gerçek diyaloglara ait büyük

veritabanlarını istatistiksel
analiz ederek

farklı yaklaşımlar benimsediler .

Bazıları ise önceki diyalogları zaman

içerisinde geliştirmek için kaydettiler.

Cleverbot' un cevapları
inanılmaz şekilde insana

benzerken onu ele veren 
noktalar tutarlı bir

kişilikten yoksun ve yeni konularda 
yetersiz olmasıydı.

Turing'in zamanında kim 
tahmin edebilirdi ki

günümüz bilgisayarlarının;

uzay araçlarına pilotluk yapabileceğini,

hassas ameliyatları
gerçekleştirebileceğini

ve büyük denklemleri çözebileceğini ama

hala havadan sudan
sohbetlerde takılacağını?

İnsan dili en büyük sözlükte bile

yakalanamayan, şaşırtıcı derecede

karmaşık bir fenomen haline geldi.

ChatBotlar "hmm..." gibi basit bir

duraklamada ya da yanlış

cevaplanmış sorulardan bile şaşırabilir.

Hatta "Meyve suyunu
buzdolabından çıkardım ve

ona verdim ama tarihini 
kontrol etmeyi unuttum."

gibi basit bir diyalog içeren cümle

çözümlemek için sezi ve

temel bilgi zenginliği gerektirir.

Meğer bir insan diyaloğunu taklit etmek,

hafıza ve işlem gücünü artırmaktan

daha fazla zaman alıyormuş.

Ve görünen o ki Turing'in
hedefine yaklaştıkça

bilinç hakkındaki bütün o büyük

sorularla da ilgilenmek zorundayız.