WEBVTT

00:00:07.213 --> 00:00:11.720
Η γλώσσα είναι ζωτικό κομμάτι της ζωής μας
και συχνά τη θεωρούμε δεδομένη.

00:00:11.720 --> 00:00:14.709
Με αυτήν μπορούμε να επικοινωνήσουμε
σκέψεις και συναισθήματα,

00:00:15.219 --> 00:00:17.200
να ξεχαστούμε με ένα μυθιστόρημα,

00:00:17.200 --> 00:00:18.768
να στείλουμε γραπτά μηνύματα

00:00:18.768 --> 00:00:20.504
και να χαιρετίσουμε φίλους.

00:00:21.004 --> 00:00:25.108
Δύσκολα φαντάζεται κανείς να μην μπορεί
να μετατρέψει τις σκέψεις του σε λέξεις.

00:00:25.938 --> 00:00:29.564
Αλλά αν το ευαίσθητο γλωσσικό δίκτυο
μέσα στον εγκέφαλό σας

00:00:29.564 --> 00:00:33.556
διαταραχθεί από εγκεφαλικό επεισόδιο,
κάποια νόσο ή τραυματισμό,

00:00:33.556 --> 00:00:37.024
μπορεί κυριολεκτικά
να χάσετε τα λόγια σας.

00:00:37.294 --> 00:00:42.705
Αυτή η διαταραχή ονομάζεται αφασία και
μπορεί να βλάψει κάθε μορφή επικοινωνίας.

00:00:43.365 --> 00:00:46.975
Οι άνθρωποι που πάσχουν από αφασία
παραμένουν ευφυείς όπως πάντα.

00:00:46.975 --> 00:00:48.895
Ξέρουν τι θέλουν να πουν

00:00:48.895 --> 00:00:51.816
αλλά δεν καταφέρνουν πάντα
να το εκφράσουν σωστά.

00:00:52.056 --> 00:00:56.479
Μπορεί αθέλητα να χρησιμοποιήσουν
υποκατάστατα που λέγονται παραφασίες,

00:00:56.479 --> 00:01:00.014
αλλάζοντας λέξεις που σχετίζονται,
όπως «σκύλος» αντί για «γάτα»,

00:01:01.124 --> 00:01:05.425
ή λέξεις που ηχούν παρόμοια,
όπως «πόρτα» αντί για «χόρτα».

00:01:05.905 --> 00:01:09.044
Μερικές φορές τα λόγια τους
μπορεί να είναι ακατάληπτα.

00:01:09.624 --> 00:01:13.915
Υπάρχουν διάφοροι τύποι αφασίας
που ομαδοποιούνται σε δύο κατηγορίες:

00:01:13.925 --> 00:01:16.475
την αισθητική αφασία ή αφασία του Βέρνικε,

00:01:16.475 --> 00:01:19.836
και την κινητική αφασία
ή αφασία του Μπροκά.

00:01:19.836 --> 00:01:23.476
Οι άνθρωποι με αισθητική αφασία
μπορεί να έχουν σωστή φωνητική άρθρωση

00:01:23.476 --> 00:01:26.057
αλλά να χρησιμοποιούν λέξεις
που δεν έχουν νόημα.

00:01:26.457 --> 00:01:29.666
Δυσκολεύονται να κατανοήσουν
τον λόγο των άλλων

00:01:29.666 --> 00:01:33.665
και συχνά αδυνατούν να αναγνωρίσουν
τα δικά τους γλωσσικά λάθη.

00:01:33.665 --> 00:01:36.475
Οι άνθρωποι με κινητική αφασία
από την άλλη,

00:01:36.475 --> 00:01:38.206
μπορεί να έχουν καλή κατανόηση

00:01:38.206 --> 00:01:43.007
αλλά να έχουν μεγάλες παύσεις ανάμεσα
στις λέξεις και να κάνουν γραμματικά λάθη.

00:01:43.247 --> 00:01:45.987
Κατά καιρούς όλοι μας έχουμε την αίσθηση

00:01:45.987 --> 00:01:48.368
ότι ξέρουμε ποια λέξη θέλουμε
αλλά δεν μας βγαίνει,

00:01:48.368 --> 00:01:52.598
αλλά όσοι έχουν αφασία δυσκολεύονται να
κατονομάσουν απλά καθημερινά αντικείμενα.

00:01:52.598 --> 00:01:56.118
Ακόμη και το διάβασμα ή το γράψιμο
μπορεί να είναι δύσκολο και βασανιστικό.

00:01:56.368 --> 00:01:59.018
Πώς λοιπόν επέρχεται η απώλεια γλώσσας;

00:01:59.218 --> 00:02:01.747
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος
έχει δύο ημισφαίρια.

00:02:01.747 --> 00:02:05.397
Στους περισσότερους το κέντρο της γλώσσας
βρίσκεται στο αριστερό ημισφαίριο.

00:02:05.397 --> 00:02:07.978
Το γνωρίζουμε γιατί το 1861

00:02:07.978 --> 00:02:10.677
ο ιατρός Πωλ Μπροκά μελετούσε ένα ασθενή

00:02:10.677 --> 00:02:14.926
που έχασε την ικανότητα να χρησιμοποιήσει
οποιαδήποτε λέξη εκτός από το «ταν».

00:02:15.256 --> 00:02:18.118
Εξετάζοντας κατά την νεκροψία
τον εγκέφαλο του ασθενούς

00:02:18.118 --> 00:02:21.328
ο Μπροκά ανακάλυψε μεγάλη αλλοίωση
στο αριστερό ημισφαίριο,

00:02:21.328 --> 00:02:23.517
που είναι γνωστό πλέον
ως περιοχή του Μπροκά.

00:02:23.517 --> 00:02:26.048
Οι επιστήμονες σήμερα θεωρούν
ότι η περιοχή του Μπροκά

00:02:26.048 --> 00:02:30.858
καθορίζει την ονομασία των αντικειμένων
και συντονίζει τους μύες της ομιλίας.

00:02:30.858 --> 00:02:35.658
Πίσω από την περιοχή Μπροκά είναι
η περιοχή Βέρνικε στον ακουστικό φλοιό.

00:02:35.658 --> 00:02:38.788
Εκεί ο εγκέφαλος προσάπτει νόημα
στους ήχους της ομιλίας.

00:02:38.788 --> 00:02:43.118
Βλάβη στην περιοχή Βέρνικε διαταράσσει
την ικανότητα κατανόησης της γλώσσας.

00:02:43.398 --> 00:02:48.409
Η αφασία προκαλείται από κάκωση σε μία
ή και στις δύο αυτές περιοχές της γλώσσας.

00:02:48.409 --> 00:02:50.829
Ευτυχώς υπάρχουν
άλλες περιοχές του εγκεφάλου

00:02:50.829 --> 00:02:52.929
που υποστηρίζουν 
αυτά τα κέντρα της γλώσσας

00:02:52.929 --> 00:02:55.038
και μπορούν να υποβοηθήσουν 
την επικοινωνία.

00:02:55.038 --> 00:02:58.828
Ακόμη και περιοχές που ελέγχουν την κίνηση
συνδέονται με τη γλώσσα.

00:02:59.048 --> 00:03:04.438
Έρευνες με ΛΑΜΣ αποκάλυψαν πως όταν ακούμε
λέξεις δράσης, όπως «τρέχω» ή «χορεύω»,

00:03:04.438 --> 00:03:07.650
φωτίζονται μέρη στον εγκέφαλο 
που συνδέονται με την κίνηση

00:03:07.650 --> 00:03:10.499
λες και πραγματικά το σώμα 
να τρέχει ή να χορεύει.

00:03:10.829 --> 00:03:13.889
Το άλλο μας ημισφαίριο 
επίσης συμβάλλει στη γλώσσα

00:03:13.889 --> 00:03:16.939
ενισχύοντας τον ρυθμό
και τον επιτονισμό του λόγου μας.

00:03:17.199 --> 00:03:20.969
Αυτές οι μη γλωσσικές περιοχές βοηθούν
μερικές φορές τους ανθρώπους με αφασία

00:03:20.969 --> 00:03:23.199
όταν η επικοινωνία δυσκολεύει.

00:03:23.469 --> 00:03:25.288
Όμως, πόσο κοινή είναι η αφασία;

00:03:25.568 --> 00:03:28.913
Πάσχουν κατά προσέγγιση 1 εκατομμύριο
άνθρωποι μόνο στις ΗΠΑ

00:03:28.913 --> 00:03:31.920
με εκτίμηση 80.000 νέες περιπτώσεις
κάθε χρόνο.

00:03:32.120 --> 00:03:35.669
Σχεδόν το 1/3 όσων επιβιώνουν από
εγκεφαλικό επεισόδιο πάσχουν από αφασία

00:03:35.669 --> 00:03:38.260
κάνοντάς την πιο διαδεδομένη
από τη νόσο του Πάρκινσον

00:03:38.260 --> 00:03:40.180
ή τη σκλήρυνση κατά πλάκας,

00:03:40.180 --> 00:03:42.119
αν και παραμένει λιγότερο γνωστή.

00:03:42.289 --> 00:03:47.950
Μια σπάνια μορφή αφασίας που ονομάζεται
Πρωτοπαθής Προοδευτική Αφασία ή ΠΠΑ,

00:03:47.950 --> 00:03:50.771
δεν προκαλείται από εγκεφαλικό
ή τραυματισμό του εγκεφάλου,

00:03:50.771 --> 00:03:53.209
αλλά στην ουσία είναι μια μορφή άνοιας

00:03:53.209 --> 00:03:55.721
της οποίας η απώλεια γλώσσας
είναι το πρώτο σύμπτωμα.

00:03:55.981 --> 00:03:59.392
Ο στόχος στη θεραπεία της ΠΠΑ είναι
να διατηρηθεί η γλωσσική λειτουργία

00:03:59.392 --> 00:04:04.250
όσο το δυνατόν περισσότερο πριν τελικά
εμφανιστούν τα άλλα συμπτώματα της άνοιας.

00:04:04.390 --> 00:04:08.370
Αν ωστόσο η αφασία προκληθεί
από εγκεφαλικό ή κάκωση του εγκεφάλου,

00:04:08.370 --> 00:04:11.671
η γλωσσική βελτίωση
επιτυγχάνεται με λογοθεραπεία.

00:04:11.891 --> 00:04:15.821
Η ικανότητα αυτοθεραπείας του εγκεφάλου,
γνωστή ως εγκεφαλική πλαστικότητα,

00:04:15.821 --> 00:04:18.420
επιτρέπει στις περιοχές
γύρω από την εγκεφαλική αλλοίωση

00:04:18.420 --> 00:04:21.934
να αναλάβουν κάποιες λειτουργίες
κατά τη διαδικασία ανάνηψης.

00:04:22.564 --> 00:04:26.585
Οι επιστήμονες διεξάγουν πειράματα
με νέες μορφές της τεχνολογίας,

00:04:26.585 --> 00:04:30.660
ελπίζοντας ότι θα ενισχυθεί η εγκεφαλική
πλαστικότητα σε ασθενείς με αφασία.

00:04:31.880 --> 00:04:35.414
Εν τω μεταξύ, πολλοί αφασικοί
παραμένουν απομονωμένοι,

00:04:35.414 --> 00:04:39.441
φοβούμενοι ότι δεν τους καταλαβαίνουν
ή δεν θα τους δώσουν χρόνο να μιλήσουν.

00:04:39.741 --> 00:04:44.541
Δίνοντάς τους χρόνο και ευελιξία
να επικοινωνήσουν με όποιον τρόπο μπορούν

00:04:44.541 --> 00:04:47.265
μπορείτε να βοηθήσετε να ξανανοίξει
η διέξοδο προς την γλώσσα,

00:04:47.265 --> 00:04:50.234
και να ξεπεραστούν 
οι περιορισμοί της αφασίας.