WEBVTT

00:00:01.506 --> 00:00:03.708
Miałam szczęście, że moja pierwsza praca

00:00:03.708 --> 00:00:06.140
była w Muzeum Sztuki Nowoczesnej,

00:00:06.140 --> 00:00:09.594
przy wystawie malarstwa Elizabeth Murray.

00:00:09.594 --> 00:00:11.980
Nauczyłam się od niej bardzo dużo.

00:00:11.980 --> 00:00:13.748
Po tym, jak kurator Robert Storr

00:00:13.748 --> 00:00:15.267
wybrał obrazy

00:00:15.267 --> 00:00:18.019
z jej dorobku życia,

00:00:18.019 --> 00:00:21.661
uwielbiałam patrzeć
na obrazy z lat 70.

00:00:21.661 --> 00:00:24.217
Pewne motywy i elementy tych prac

00:00:24.217 --> 00:00:27.723
pojawiały się później w jej życiu.

00:00:27.723 --> 00:00:29.362
Pamiętam, jak zapytałam ją,

00:00:29.362 --> 00:00:31.860
co myśli o tych wczesnych dziełach.

00:00:31.860 --> 00:00:33.844
Jeśli się nie wiedziało, że to jej prace,

00:00:33.844 --> 00:00:35.954
czasem byłoby trudno zgadnąć.

00:00:35.954 --> 00:00:38.877
Powiedziała mi, że kilka nie spełniło

00:00:38.877 --> 00:00:42.484
jej własnych oczekiwań.

00:00:42.484 --> 00:00:43.913
Jedna z jej prac

00:00:43.913 --> 00:00:45.434
tak ją rozczarowała,

00:00:45.434 --> 00:00:48.406
że wyrzuciła ją do śmieci w studio,

00:00:48.406 --> 00:00:50.247
a sąsiadka zabrała obraz do siebie,

00:00:50.247 --> 00:00:52.817
bo widziała jego wartość.

NOTE Paragraph

00:00:52.817 --> 00:00:56.926
W tym momencie moje poglądy 
na sukces i kreatywność

00:00:56.926 --> 00:00:58.282
zmieniły się.

00:00:58.282 --> 00:01:01.170
Dotarło do mnie, że sukces to chwila,

00:01:01.170 --> 00:01:03.106
ale tak naprawdę zawsze podziwiamy

00:01:03.106 --> 00:01:07.114
pomysłowość i kunszt.

00:01:07.114 --> 00:01:10.751
Zachodzi pytanie: co sprawia,
że potrafimy zmienić sukces

00:01:10.751 --> 00:01:12.980
w kunszt?

00:01:12.980 --> 00:01:15.771
Zadawałam sobie to pytanie od dawna.

00:01:15.771 --> 00:01:18.352
Myślę, że to przychodzi, 
kiedy zaczynamy cenić

00:01:18.352 --> 00:01:21.944
dar bliskości zwycięstwa.

NOTE Paragraph

00:01:21.944 --> 00:01:24.139
Zaczęłam to rozumieć, kiedy poszłam

00:01:24.139 --> 00:01:26.122
pewnego zimnego majowego dnia

00:01:26.122 --> 00:01:28.673
oglądać trening łuczniczy,

00:01:28.673 --> 00:01:30.970
jak los chciał, samych kobiet,

00:01:30.970 --> 00:01:33.050
na północnym krańcu Manhattanu,

00:01:33.050 --> 00:01:36.469
w centrum sportowym Columbia Baker.

00:01:36.469 --> 00:01:40.138
Chciałam zobaczyć to, 
co nazywają paradoksem łucznika.

00:01:40.138 --> 00:01:42.969
Polega on na tym, że żeby trafić do celu,

00:01:42.969 --> 00:01:47.411
trzeba celować w coś 
trochę od celu oddalonego.

00:01:47.411 --> 00:01:49.404
Stałam i obserwowałam trenera,

00:01:49.404 --> 00:01:52.118
który podwiózł kobiety szarym vanem,

00:01:52.118 --> 00:01:55.096
a one wysiadły 
w zrelaksowanym skupieniu.

00:01:55.096 --> 00:01:57.990
Jedna trzymała 
w jednej ręce nadjedzonego loda,

00:01:57.990 --> 00:02:00.507
a w drugiej strzały z żółtym opierzeniem.

00:02:00.507 --> 00:02:03.190
Przeszły obok mnie, uśmiechnęły się,

00:02:03.190 --> 00:02:06.590
ale oceniły mnie po drodze

00:02:06.609 --> 00:02:08.363
i porozumiały się nie słowami

00:02:08.363 --> 00:02:11.080
tylko liczbami, stopniami.

00:02:11.080 --> 00:02:13.118
Jak sądziłam, planowały swoją pozycję,

00:02:13.118 --> 00:02:14.911
żeby trafić w cel.

00:02:14.911 --> 00:02:17.294
Stałam za jedną z łuczniczek,

00:02:17.294 --> 00:02:19.316
a jej trener stał pomiędzy nami,

00:02:19.316 --> 00:02:21.773
żeby ocenić, komu trzeba pomóc.

00:02:21.773 --> 00:02:23.860
Obserwowałam ją, nie wiedząc,

00:02:23.860 --> 00:02:26.711
jak zamierza choć raz trafić w tarczę.

00:02:26.711 --> 00:02:29.359
Tarcza ze standardowej 
odległości 70 metrów

00:02:29.359 --> 00:02:32.269
wygląda jak łebek zapałki

00:02:32.269 --> 00:02:34.366
trzymanej na długość ramienia.

00:02:34.366 --> 00:02:37.645
Do tego dochodzi 20 kg siły naciągu

00:02:37.645 --> 00:02:40.352
przy każdym strzale.

00:02:40.352 --> 00:02:43.044
Pierwszy raz trafiła siódemkę, 
potem dziewiątkę

00:02:43.044 --> 00:02:44.324
i potem dwie dziesiątki.

00:02:44.324 --> 00:02:45.560
A po tym następna strzała

00:02:45.560 --> 00:02:47.779
w ogóle nie trafiła w tarczę.

00:02:47.779 --> 00:02:49.780
To ją zmobilizowało,

00:02:49.780 --> 00:02:52.566
bo strzelała potem bez przerwy.

00:02:52.566 --> 00:02:55.512
Trwało to trzy godziny.

00:02:55.512 --> 00:02:57.933
Na koniec treningu jedna z łuczniczek

00:02:57.933 --> 00:03:00.519
była tak wyczerpana, 
że położyła się na ziemi

00:03:00.519 --> 00:03:02.460
z wyciągniętymi rękami,

00:03:02.460 --> 00:03:04.492
patrzyła w niebo,

00:03:04.492 --> 00:03:07.104
szukając czegoś,
co T.S. Eliot mógłby nazwać

00:03:07.104 --> 00:03:10.990
nieruchomym punktem wirującego świata.

NOTE Paragraph

00:03:10.990 --> 00:03:13.005
W kulturze amerykańskiej to rzadkie,

00:03:13.005 --> 00:03:16.015
tak mało zostało profesjonalizmu,

00:03:16.015 --> 00:03:18.609
żeby widzieć jak wygląda zawziętość

00:03:18.609 --> 00:03:20.720
z tym stopniem dokładności.

00:03:20.720 --> 00:03:23.101
Co to znaczy, utrzymać postawę ciała

00:03:23.101 --> 00:03:26.468
przez trzy godziny, żeby trafić do celu,

00:03:26.468 --> 00:03:30.458
dążąc do niewidocznej doskonałości.

00:03:30.458 --> 00:03:32.333
Zostałam, bo uświadomiłam sobie,

00:03:32.333 --> 00:03:35.098
że jestem świadkiem
czegoś rzadkiego do uchwycenia,

00:03:35.098 --> 00:03:38.971
tej różnicy między 
sukcesem a mistrzostwem.

NOTE Paragraph

00:03:38.971 --> 00:03:41.465
Sukces to trafienie w środek tarczy,

00:03:41.465 --> 00:03:43.801
ale kunsztem jest wiedzieć, 
że to nic nie znaczy,

00:03:43.801 --> 00:03:47.267
jeśli nie możesz tego powtórzyć.

00:03:47.267 --> 00:03:50.598
Kunszt to nie to samo, co doskonałość.

00:03:50.969 --> 00:03:52.821
To nie to samo, co sukces,

00:03:52.821 --> 00:03:55.054
który uważam za wydarzenie,

00:03:55.054 --> 00:03:56.640
chwilę w czasie

00:03:56.640 --> 00:03:59.938
i etykietkę przyznawaną przez świat.

00:03:59.938 --> 00:04:03.072
Mistrzostwo to nie przywiązanie do celu,

00:04:03.072 --> 00:04:05.977
ale ciągłe dążenie.

00:04:05.977 --> 00:04:07.854
Jak to zrobić,

00:04:07.854 --> 00:04:10.400
co nas popchnie dalej

00:04:10.400 --> 00:04:14.057
to wartość bliskiej wygranej.

00:04:14.057 --> 00:04:16.209
Ile razy uznaliśmy coś

00:04:16.209 --> 00:04:19.080
za klasykę, a nawet arcydzieło,

00:04:19.080 --> 00:04:22.658
kiedy twórca uznał to 
za beznadziejne i niedokończone,

00:04:22.658 --> 00:04:24.881
rozważając wszystkie wady.

00:04:24.881 --> 00:04:27.899
Innymi słowy, nie całkiem wygrał?

00:04:27.899 --> 00:04:29.793
Elizabeth Murray zaskoczyła mnie

00:04:29.793 --> 00:04:33.003
swoim wyznaniem o wczesnych obrazach.

00:04:33.013 --> 00:04:36.665
Malarz Paul Cézanne tak często uważał
swoje obrazy za niekompletne,

00:04:36.665 --> 00:04:38.487
że celowo je odstawiał

00:04:38.487 --> 00:04:41.037
z zamiarem późniejszego dokończenia.

00:04:41.037 --> 00:04:42.780
Jednak pod koniec życia

00:04:42.780 --> 00:04:44.995
okazało się, że podpisał tylko

00:04:44.995 --> 00:04:47.735
10% swoich dzieł.

00:04:47.735 --> 00:04:51.885
Jego ulubioną powieścią było
"Nieznane arcydzieło" Honoriusza Balzaka,

00:04:51.885 --> 00:04:57.481
bo czuł, że jej bohater to on sam.

00:04:57.481 --> 00:04:59.415
Franz Kafka widział niekompletność,

00:04:59.415 --> 00:05:02.666
kiedy inni widzieli dzieło do wielbienia,

00:05:02.666 --> 00:05:05.099
tak dalece, że wszystkie dzienniki,

00:05:05.099 --> 00:05:07.196
manuskrypty, listy, a nawet szkice

00:05:07.196 --> 00:05:09.525
kazał spalić zaraz po swojej śmierci.

00:05:09.525 --> 00:05:12.320
Przyjaciel nie uszanował tej prośby,

00:05:12.320 --> 00:05:15.758
dlatego mamy teraz wszystkie prace Kafki:

00:05:15.767 --> 00:05:19.160
"Amerykę", "Proces", "Zamek",

00:05:19.160 --> 00:05:22.785
na tyle niekompletny, 
że urywa się w pół zdania.

NOTE Paragraph

00:05:22.785 --> 00:05:25.320
Dążenie do mistrzostwa

00:05:25.320 --> 00:05:29.958
to zawsze i ciągle "prawie".

00:05:29.958 --> 00:05:31.934
"Panie, pozwól mi pragnąć

00:05:31.934 --> 00:05:34.010
dokonać więcej, niż potrafię"

00:05:34.010 --> 00:05:35.569
Michał Anioł błagał

00:05:35.569 --> 00:05:39.000
Boga ze Starego Testamentu 
w Kaplicy Sykstyńskiej,

00:05:39.000 --> 00:05:40.949
jakby sam był Adamem,

00:05:40.949 --> 00:05:42.455
z palcem wyciągniętym,

00:05:42.455 --> 00:05:47.028
jednak nie do końca 
dotykającym ręki bożej.

NOTE Paragraph

00:05:47.028 --> 00:05:51.616
Mistrzostwo jest w zmierzaniu,
nie w osiągnięciu celu.

00:05:51.616 --> 00:05:54.921
To ciągła chęć zamknięcia luki

00:05:54.921 --> 00:05:59.119
między tym, gdzie jesteś,
a gdzie chciałbyś być.

00:05:59.119 --> 00:06:02.707
Mistrzostwo leży 
w poświęceniu się dla rzemiosła,

00:06:02.707 --> 00:06:06.925
a nie w rzeźbieniu kariery.

00:06:06.925 --> 00:06:09.590
Jak wielu wynalazców i przedsiębiorców

00:06:09.590 --> 00:06:12.359
przeżywa ten fenomen?

00:06:12.359 --> 00:06:13.864
Widzimy to nawet w życiu

00:06:13.864 --> 00:06:16.674
nieustraszonego badacza Arktyki, 
Bena Saundersa,

00:06:16.674 --> 00:06:18.348
który uważa, że jego zwycięstwa

00:06:18.348 --> 00:06:20.271
nie są nawet wynikiem

00:06:20.271 --> 00:06:22.066
wielkich osiągnięć,

00:06:22.066 --> 00:06:27.060
ale ciągiem niepełnych zwycięstw.

NOTE Paragraph

00:06:27.060 --> 00:06:30.796
Rozwój to stanie na własnej granicy.

00:06:30.796 --> 00:06:33.491
Tę mądrość rozumiał Duke Ellington,

00:06:33.491 --> 00:06:37.327
który powiedział, że ze swego repertuaru
zawsze najbardziej lubi

00:06:37.327 --> 00:06:38.552
następną piosenkę,

00:06:38.552 --> 00:06:42.211
tę, którą musi dopiero napisać.

00:06:42.211 --> 00:06:44.340
Częściową przyczyną tego,

00:06:44.340 --> 00:06:46.632
że niepełne zwycięstwo
prowadzi do mistrzostwa,

00:06:46.632 --> 00:06:48.985
jest to, że z nabieraniem wprawy

00:06:48.985 --> 00:06:51.145
coraz jaśniej widzimy,

00:06:51.145 --> 00:06:54.363
że nie wiemy wszystkiego, 
co się nam zdawało.

00:06:54.363 --> 00:06:56.994
Nazywamy to efektem Dunning-Krugera.

00:06:56.994 --> 00:06:59.921
"Paryski Przegląd" wziął to 
od Jamesa Baldwina.

00:06:59.921 --> 00:07:00.949
Kiedy zapytali go:

00:07:00.949 --> 00:07:03.646
"Jak uważasz, co zwiększa się z wiedzą?",

00:07:03.646 --> 00:07:08.328
odpowiedział: "Dowiadujemy się, 
jak mało wiemy."

NOTE Paragraph

00:07:08.328 --> 00:07:10.652
Sukces nas motywuje, ale bliska wygrana

00:07:10.652 --> 00:07:13.527
może popchnąć nas do stałego wysiłku.

00:07:13.527 --> 00:07:15.646
Jednym z najlepszych przykładów

00:07:15.646 --> 00:07:17.776
jest różnica, jaką widać na Olimpiadzie

00:07:17.776 --> 00:07:19.382
między srebrnymi medalistami

00:07:19.382 --> 00:07:22.333
i medalistami brązowymi.

00:07:22.333 --> 00:07:24.946
Thomas Gilovich i jego zespół z Cornell

00:07:24.946 --> 00:07:27.092
badali tę różnicę i odkryli,

00:07:27.092 --> 00:07:29.616
że widoczna frustracja 
srebrnych medalistów,

00:07:29.616 --> 00:07:31.577
w porównaniu z brązowymi,

00:07:31.577 --> 00:07:34.770
którzy zwykle bardziej się cieszą,
że nie zajęli czwartego miejsca,

00:07:34.770 --> 00:07:35.729
bez żadnego medalu,

00:07:35.729 --> 00:07:37.684
daje srebrnym medalistom skupienie

00:07:37.684 --> 00:07:40.107
w kolejnych wyścigach.

00:07:40.107 --> 00:07:42.389
Widać to nawet w branży hazardowej,

00:07:42.389 --> 00:07:44.375
gdzie ktoś połapał się w tym fenomenie

00:07:44.375 --> 00:07:45.867
bliskiej wygranej

00:07:45.867 --> 00:07:48.130
i stworzył zdrapki,

00:07:48.130 --> 00:07:51.458
które częściej wydają się blisko wygranej,

00:07:51.458 --> 00:07:54.267
naciągając graczy na kupowanie
kolejnych zdrapek.

00:07:54.267 --> 00:07:56.216
Nazywano je "zdrapki-zawał"

00:07:56.216 --> 00:07:59.279
i spowodowały serię nadużyć

00:07:59.279 --> 00:08:02.670
w latach 70. w Wielkiej Brytanii.

00:08:02.670 --> 00:08:04.919
Bliskość wygranej daje impuls,

00:08:04.919 --> 00:08:07.803
bo zmienia nam perspektywę

00:08:07.803 --> 00:08:12.134
i przesuwa odległy cel

00:08:12.134 --> 00:08:13.689
dużo bliżej miejsca,

00:08:13.689 --> 00:08:14.905
w którym stoimy.

00:08:14.905 --> 00:08:18.083
Jeśli poproszę was o opisanie
świetnego dnia w przyszłym tygodniu,

00:08:18.083 --> 00:08:21.788
pewnie użyjecie ogólników.

00:08:21.788 --> 00:08:25.439
Ale jeśli poproszę o opisanie 
świetnego dnia na jutrzejszym TED,

00:08:25.439 --> 00:08:28.900
podalibyście pewnie szczegóły
z praktyczną dokładnością.

00:08:28.900 --> 00:08:30.563
Tak działa bliskość wygranej.

00:08:30.563 --> 00:08:33.109
Skupia uwagę na tym, co jest teraz,

00:08:33.109 --> 00:08:37.890
na górze, przed którą stoimy.

00:08:37.890 --> 00:08:41.046
Jackie Joyner-Kersee w 1984 roku

00:08:41.046 --> 00:08:43.052
przegrała złoty medal w siedmioboju

00:08:43.052 --> 00:08:45.313
o jedną trzecią sekundy,

00:08:45.313 --> 00:08:47.194
a jej mąż przewidział, że da jej to

00:08:47.194 --> 00:08:51.156
skupienie potrzebne 
do wygrania kolejnych zawodów.

00:08:51.156 --> 00:08:54.528
W 1988 roku wygrała 
złoty medal w siedmioboju

00:08:54.528 --> 00:08:58.703
i ustanowiła rekord na 7,291 punktów.

00:08:58.703 --> 00:09:03.810
Rekord, do którego dotąd
żaden sportowiec się nie zbliżył.

NOTE Paragraph

00:09:03.810 --> 00:09:06.521
Kwitniemy nie wtedy,
gdy wszystko jest skończone,

00:09:06.521 --> 00:09:09.928
ale wtedy, gdy mamy
jeszcze coś do zrobienia.

00:09:09.928 --> 00:09:12.010
Stoję tutaj, myśląc i zastanawiając się

00:09:12.010 --> 00:09:13.708
nad różnymi sposobami

00:09:13.708 --> 00:09:16.105
wyprodukowania bliskości zwycięstwa

00:09:16.105 --> 00:09:17.370
na tej sali.

00:09:17.370 --> 00:09:19.439
Jak odbiłoby się to na waszym życiu,

00:09:19.439 --> 00:09:24.230
bo chyba gdzieś głęboko 
każdy z nas to wie.

00:09:24.230 --> 00:09:25.982
Wiemy, że rozkwitamy,

00:09:25.982 --> 00:09:27.499
stojąc na krańcach możliwości.

00:09:27.499 --> 00:09:29.965
dlatego też celowa niekompletność

00:09:29.965 --> 00:09:32.458
jest wpisana w mit stworzenia.

00:09:32.458 --> 00:09:34.980
W kulturze Navajo niektórzy rzemieślnicy

00:09:34.980 --> 00:09:37.423
celowo tworzą skazy

00:09:37.423 --> 00:09:39.490
na tkaninach i ceramice.

00:09:39.490 --> 00:09:41.861
To nazywa się linią duszy,

00:09:41.861 --> 00:09:43.970
celowa skaza we wzorze

00:09:43.970 --> 00:09:46.998
daje tkaczce albo twórcy wyjście,

00:09:46.998 --> 00:09:51.670
a także powód do kontynuacji pracy.

00:09:51.670 --> 00:09:53.447
Mistrzowie nie dlatego są ekspertami,

00:09:53.447 --> 00:09:56.065
że doprowadzają przedmiot końca.

00:09:56.065 --> 00:09:57.774
Są mistrzami, bo mają świadomość,

00:09:57.774 --> 00:10:00.352
że nie ma takiego końca.

NOTE Paragraph

00:10:00.352 --> 00:10:03.462
Teraz uświadomiłam sobie,

00:10:03.462 --> 00:10:05.250
dlaczego trener łuczniczek

00:10:05.250 --> 00:10:07.420
powiedział mi na koniec tamtego treningu,

00:10:07.420 --> 00:10:09.665
kiedy go nie słyszały,

00:10:09.665 --> 00:10:11.642
że on i inni trenerzy nigdy nie czują,

00:10:11.642 --> 00:10:13.902
że zrobili dosyć dla swoich drużyn.

00:10:13.902 --> 00:10:16.779
Nigdy nie dość im technik wizualizacji,

00:10:16.779 --> 00:10:19.566
ani treningów postawy,
żeby pomóc im przezwyciężyć

00:10:19.566 --> 00:10:21.846
te stałe niepełne zwycięstwa.

00:10:21.846 --> 00:10:24.293
Brzmiało to nie tyle jak skarga,

00:10:24.293 --> 00:10:26.886
ile jak zilustrowanie

00:10:26.886 --> 00:10:28.366
rodzaju rzewnego wyznania,

00:10:28.366 --> 00:10:31.631
przypomnienia, że on wie,
że poświęca się

00:10:31.631 --> 00:10:34.786
nienasyconej, niedokończonej drodze,

00:10:34.786 --> 00:10:37.711
która zawsze wymaga więcej.

NOTE Paragraph

00:10:37.711 --> 00:10:40.860
Bazujemy na niedokończonej idei,

00:10:40.860 --> 00:10:45.316
nawet chodzi o nasze dawne "ja".

00:10:45.316 --> 00:10:48.331
Oto dynamika mistrzostwa.

00:10:48.331 --> 00:10:51.364
Zbliżanie się do pożądanego celu

00:10:51.364 --> 00:10:55.090
może pomóc przewyższyć marzenia.

00:10:55.701 --> 00:10:58.575
Wyobrażam sobie, że tak Elizabeth Murray

00:10:58.575 --> 00:11:00.590
myślała, kiedy widziałam jej uśmiech

00:11:00.590 --> 00:11:02.851
na widok pierwszych obrazów

00:11:02.851 --> 00:11:05.922
w galerii.

00:11:05.922 --> 00:11:08.288
Nawet w tworzeniu utopii

00:11:08.288 --> 00:11:11.590
też pewnie zachowalibyśmy niepełność.

00:11:11.590 --> 00:11:13.754
Kończenie jest celem,

00:11:13.754 --> 00:11:17.747
ale mamy nadzieję, że nigdy końcem.

NOTE Paragraph

00:11:17.747 --> 00:11:20.528
Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:11:20.528 --> 00:11:24.384
(Brawa)