1
00:00:03,627 --> 00:00:07,838
"Czułam - przez Mózg przechodził Pogrzeb -

2
00:00:07,838 --> 00:00:10,240
minuta po minucie

3
00:00:10,240 --> 00:00:12,900
Kondukt szedł - szedł - i deptał we mnie

4
00:00:12,900 --> 00:00:15,836
Butami zdolności czucia -

5
00:00:15,836 --> 00:00:17,605
gdy wszyscy Żałobnicy siedli -

6
00:00:17,605 --> 00:00:19,603
monotonne egzekwie

7
00:00:19,603 --> 00:00:22,315
załomotały bębnem - Umysł

8
00:00:22,315 --> 00:00:25,831
zaczął mi w końcu drętwieć -

9
00:00:25,831 --> 00:00:27,707
słyszałam - jak podnoszą Skrzynię -

10
00:00:27,707 --> 00:00:29,994
skrzypią ich Ołowiane Buty -

11
00:00:29,994 --> 00:00:33,053
Tu rozdzwoniła się Przestrzeń,

12
00:00:36,070 --> 00:00:38,210
jakby Niebiosa były Dzwonem -

13
00:00:38,210 --> 00:00:40,201
Uchem - całe Istnienie -

14
00:00:40,201 --> 00:00:43,284
a ja i Cisza - porzuconym

15
00:00:43,284 --> 00:00:46,493
w klęsce - samotnym Plemieniem -

16
00:00:46,493 --> 00:00:49,670
a wtedy - Deska w dnie Rozumu

17
00:00:49,670 --> 00:00:53,011
trzasnęła - zaczęłam spadać -

18
00:00:53,011 --> 00:00:55,686
tłukąc się o krawędzie Światów -

19
00:00:55,686 --> 00:01:00,198
aż je przestałam poznawać -".

20
00:01:00,198 --> 00:01:03,680
Depresję poznajemy przez metafory.

21
00:01:03,680 --> 00:01:07,389
Emily Dickinson odmalowała je słowem,

22
00:01:07,389 --> 00:01:10,130
Goya - obrazem.

23
00:01:10,130 --> 00:01:12,113
W dużej części cel sztuki

24
00:01:12,113 --> 00:01:15,997
to opis takich symbolicznych stanów.

25
00:01:15,997 --> 00:01:19,587
Zawsze sądziłem, że jestem twardy,

26
00:01:19,587 --> 00:01:21,460
taki, co to mógłby

27
00:01:21,460 --> 00:01:24,614
przetrwać obóz koncentracyjny.

28
00:01:24,614 --> 00:01:27,497
W 1991 roku doznałem serii strat.

29
00:01:27,497 --> 00:01:29,198
Zmarła mi matka,

30
00:01:29,198 --> 00:01:31,324
zakończył się mój związek,

31
00:01:31,324 --> 00:01:33,167
powróciłem do Stanów Zjednoczonych

32
00:01:33,167 --> 00:01:35,268
po kilkuletnim pobycie za granicą

33
00:01:35,268 --> 00:01:39,022
i przebrnąłem przez te doświadczenia 
niewzruszony.

34
00:01:39,022 --> 00:01:41,539
Jednak trzy lata później,

35
00:01:41,539 --> 00:01:45,932
zacząłem tracić zainteresowanie 
niemal wszystkim.

36
00:01:45,932 --> 00:01:47,577
Nie chciałem robić nic,

37
00:01:47,577 --> 00:01:49,959
co kiedyś lubiłem,

38
00:01:49,959 --> 00:01:51,877
i nie wiedziałem dlaczego.

39
00:01:51,877 --> 00:01:53,697
Przeciwieństwem depresji

40
00:01:53,697 --> 00:01:56,934
nie jest szczęście, ale witalność,

41
00:01:56,934 --> 00:01:58,429
i to właśnie ona

42
00:01:58,429 --> 00:02:02,082
zdawała się mnie wówczas opuszczać.

43
00:02:02,082 --> 00:02:04,237
Każde zajęcie

44
00:02:04,237 --> 00:02:06,411
wydawało się zbyt nużące.

45
00:02:06,411 --> 00:02:08,058
Wracałem do domu

46
00:02:08,058 --> 00:02:11,440
i widząc mrugającą lampkę
na automatycznej sekretarce,

47
00:02:11,440 --> 00:02:16,635
zamiast cieszyć się z wieści 
od przyjaciół, myślałem:

48
00:02:16,635 --> 00:02:18,368
"Do tylu osób muszę oddzwonić".

49
00:02:18,368 --> 00:02:20,755
Nadchodził czas zjeść obiad,

50
00:02:20,755 --> 00:02:23,301
ale wtedy myślałem, 
że musiałbym wyjąć produkty,

51
00:02:23,301 --> 00:02:25,340
ułożyć na talerzu,

52
00:02:25,340 --> 00:02:29,389
kroić je, przeżuwać, połykać

53
00:02:29,389 --> 00:02:33,090
i każda czynność jawiła mi się 
niczym stacja drogi krzyżowej.

54
00:02:33,090 --> 00:02:35,541
Jedną z rzeczy pomijanych

55
00:02:35,541 --> 00:02:37,443
przy rozmowach o depresji

56
00:02:37,443 --> 00:02:39,801
jest świadomość jej absurdu.

57
00:02:39,801 --> 00:02:42,537
Przeżywając ją pojmujesz jej absurdalność.

58
00:02:42,537 --> 00:02:44,681
Wiesz, że większość ludzi radzi sobie

59
00:02:44,681 --> 00:02:46,995
z odsłuchaniem wiadomości, 
zjedzeniem posiłku,

60
00:02:46,995 --> 00:02:48,907
wzięciem prysznica,

61
00:02:48,907 --> 00:02:50,167
wyjściem z domu,

62
00:02:50,167 --> 00:02:51,644
i że to nic trudnego,

63
00:02:51,644 --> 00:02:54,985
a jednak czujesz się sparaliżowany.

64
00:02:54,985 --> 00:02:58,737
Nie dajesz rady.

65
00:02:58,737 --> 00:03:03,236
Zacząłem więc robić mniej,

66
00:03:03,236 --> 00:03:05,326
myśleć mniej

67
00:03:05,326 --> 00:03:07,694
i czuć mniej.

68
00:03:07,694 --> 00:03:10,049
Popadłem w odrętwienie.

69
00:03:10,049 --> 00:03:12,415
Wtedy nadeszły stany lękowe.

70
00:03:12,415 --> 00:03:13,604
Gdybym usłyszał,

71
00:03:13,604 --> 00:03:16,283
że będę miał depresję 
przez kolejny miesiąc,

72
00:03:16,283 --> 00:03:19,507
odparłbym: 
"Wytrwam, jeśli minie do listopada".

73
00:03:19,507 --> 00:03:20,623
Ale gdybym usłyszał:

74
00:03:20,623 --> 00:03:23,923
"Będziesz miał przez miesiąc
ostre napady lęku",

75
00:03:23,923 --> 00:03:26,296
prędzej podciąłbym sobie żyły.

76
00:03:26,296 --> 00:03:28,956
To jakby ciągłe wrażenie,

77
00:03:28,956 --> 00:03:31,708
że ślizgasz się lub potykasz,

78
00:03:31,708 --> 00:03:33,593
a ziemia biegnie ci na spotkanie.

79
00:03:33,593 --> 00:03:36,311
Zamiast ułamka sekundy,

80
00:03:36,311 --> 00:03:38,249
trwa to pół roku.

81
00:03:38,249 --> 00:03:41,281
To uczucie ciągłego lęku

82
00:03:41,281 --> 00:03:45,057
nie wiadomo przed czym.

83
00:03:45,057 --> 00:03:47,477
Wtedy zacząłem myśleć,

84
00:03:47,477 --> 00:03:51,476
że samo życie jest zbyt bolesne,

85
00:03:51,476 --> 00:03:54,060
a przed samobójstwem

86
00:03:54,060 --> 00:03:57,191
powstrzymuje myśl o bliskich.

87
00:03:57,191 --> 00:04:00,184
Któregoś dnia obudziłem się

88
00:04:00,200 --> 00:04:02,208
z myślą, że mam wylew,

89
00:04:02,208 --> 00:04:04,939
bo leżałem zupełnie sparaliżowany.

90
00:04:04,939 --> 00:04:06,888
Patrzyłem na telefon myśląc:

91
00:04:06,888 --> 00:04:10,451
"Coś jest nie tak, 
muszę zadzwonić po pomoc".

92
00:04:10,451 --> 00:04:12,186
Ale nie mogłem wyciągnąć ręki,

93
00:04:12,186 --> 00:04:14,648
aby wziąć słuchawkę i wybrać numer.

94
00:04:14,648 --> 00:04:18,802
W końcu, po czterech godzinach 
wpatrywania się w niego,

95
00:04:18,802 --> 00:04:20,164
telefon zadzwonił,

96
00:04:20,164 --> 00:04:22,412
a ja zdołałem go odebrać.

97
00:04:22,412 --> 00:04:24,212
To był mój ojciec.

98
00:04:24,212 --> 00:04:27,365
Powiedziałem: "Mam poważny problem.

99
00:04:27,365 --> 00:04:29,528
Trzeba coś z tym zrobić".

100
00:04:29,528 --> 00:04:32,856
Następnego dnia zacząłem brać leki

101
00:04:32,856 --> 00:04:35,224
i poddałem się terapii.

102
00:04:35,224 --> 00:04:37,531
Zacząłem też zastanawiać się

103
00:04:37,531 --> 00:04:39,410
nad przerażającym pytaniem,

104
00:04:39,410 --> 00:04:41,483
że skoro nie jestem siłaczem,

105
00:04:41,483 --> 00:04:44,039
który mógłby przetrwać
obóz koncentracyjny,

106
00:04:44,039 --> 00:04:45,679
to kim właściwie jestem?

107
00:04:45,679 --> 00:04:47,628
I jeśli już mam brać leki,

108
00:04:47,628 --> 00:04:51,335
to czy dzięki nim jestem bardziej sobą,

109
00:04:51,335 --> 00:04:53,754
czy zmieniają mnie w kogoś innego?

110
00:04:53,754 --> 00:04:55,450
I jak mam się z tym czuć,

111
00:04:55,450 --> 00:04:57,989
jeśli czynią mnie kimś innym?

112
00:04:57,989 --> 00:05:01,300
W tej walce miałem dwie przewagi.

113
00:05:01,300 --> 00:05:04,280
Pierwszą była świadomość,

114
00:05:04,280 --> 00:05:05,901
że właściwie miałem udane życie,

115
00:05:05,901 --> 00:05:07,786
i że jeśli uda mi się wydobrzeć,

116
00:05:07,786 --> 00:05:09,224
to wrócę do czegoś,

117
00:05:09,224 --> 00:05:11,010
dla czego warto żyć.

118
00:05:11,010 --> 00:05:14,052
Po drugie miałem dostęp 
do dobrego leczenia.

119
00:05:14,052 --> 00:05:17,816
Mimo to pojawiły się nawroty,

120
00:05:17,816 --> 00:05:20,095
poprawy i nawroty,

121
00:05:20,095 --> 00:05:23,139
poprawy i nawroty,

122
00:05:23,139 --> 00:05:25,092
i wreszcie zrozumiałem,

123
00:05:25,092 --> 00:05:27,336
że już zawsze będę musiał przyjmować leki

124
00:05:27,336 --> 00:05:29,632
i uczęszczać na terapię.

125
00:05:29,632 --> 00:05:32,006
Myślałem, czy to problem medyczny,

126
00:05:32,006 --> 00:05:33,770
czy kwestia psychologiczna?

127
00:05:33,770 --> 00:05:37,736
Czy potrzebne mi jest farmakologiczne
czy filozoficzne lekarstwo?

128
00:05:37,736 --> 00:05:39,525
Nie mogłem zdecydować.

129
00:05:39,525 --> 00:05:42,002
Wtedy zrozumiałam, że tak naprawdę

130
00:05:42,002 --> 00:05:44,076
w obu dziedzinach jeszcze nie potrafimy

131
00:05:44,076 --> 00:05:46,013
wyjaśnić wszystkiego w pełni.

132
00:05:46,013 --> 00:05:49,260
Lekarstwa i wsparcie psychologiczne

133
00:05:49,260 --> 00:05:51,062
mają do odegrania wspólną rolę.

134
00:05:51,062 --> 00:05:54,805
Doszedłem także do tego,
że depresja jest czymś

135
00:05:54,805 --> 00:05:57,308
tak zakorzenionym w człowieka,

136
00:05:57,308 --> 00:05:58,927
że nie da się jej oddzielić

137
00:05:58,927 --> 00:06:01,413
od charakteru i osobowości.

138
00:06:01,413 --> 00:06:02,598
Chcę powiedzieć,

139
00:06:02,598 --> 00:06:05,003
że terapie dostępne w leczeniu depresji

140
00:06:05,003 --> 00:06:05,990
są oburzające.

141
00:06:05,990 --> 00:06:07,817
Nie są zbyt skuteczne,

142
00:06:07,817 --> 00:06:09,650
a niezwykle kosztowne.

143
00:06:09,650 --> 00:06:12,099
Niosą niezliczone skutki uboczne.

144
00:06:12,099 --> 00:06:13,888
To katastrofa.

145
00:06:13,888 --> 00:06:16,766
Ale i tak cieszę się, że żyję teraz,

146
00:06:16,766 --> 00:06:18,576
a nie 50 lat temu,

147
00:06:18,576 --> 00:06:21,497
gdy nic nie można było zaradzić.

148
00:06:21,497 --> 00:06:24,069
Mam nadzieję, że za 50 lat

149
00:06:24,069 --> 00:06:25,926
ludzie będą słuchać o moim leczeniu

150
00:06:25,926 --> 00:06:28,059
i będą oburzeni, że ktoś musiał znosić

151
00:06:28,059 --> 00:06:30,885
tak prymitywne praktyki.

152
00:06:30,885 --> 00:06:35,441
Depresja jest skazą na miłości.

153
00:06:35,441 --> 00:06:38,582
Jeśli jesteś żonaty i myślisz:

154
00:06:38,582 --> 00:06:42,177
"Gdy żona umrze, znajdę inną",

155
00:06:42,177 --> 00:06:45,223
nie jest to miłość, jaką znamy.

156
00:06:45,223 --> 00:06:47,173
Nie istnieje miłość

157
00:06:47,173 --> 00:06:50,237
bez świadomości nieuniknionej utraty

158
00:06:50,237 --> 00:06:52,401
i właśnie to widmo rozpaczy

159
00:06:52,401 --> 00:06:56,130
może być napędem dla intymności.

160
00:06:56,130 --> 00:06:59,059
Są trzy rzeczy, które ludzie często mylą:

161
00:06:59,059 --> 00:07:02,859
depresja, żal i smutek.

162
00:07:02,859 --> 00:07:06,155
Żal to bezpośrednia reakcja.

163
00:07:06,155 --> 00:07:09,484
Gdy doznasz straty 
i czujesz się bardzo nieszczęśliwy,

164
00:07:09,484 --> 00:07:10,867
a sześć miesięcy później

165
00:07:10,867 --> 00:07:13,963
nadal jesteś pogrążony w smutku, 
ale funkcjonujesz trochę lepiej,

166
00:07:13,987 --> 00:07:15,687
prawdopodobnie to żal,

167
00:07:15,687 --> 00:07:17,979
i pewnie w jakiejś mierze

168
00:07:17,979 --> 00:07:19,428
ostatecznie ustąpi.

169
00:07:19,428 --> 00:07:22,179
Jeśli spotka cię ogromna tragedia

170
00:07:22,179 --> 00:07:23,393
i czujesz się okropnie,

171
00:07:23,393 --> 00:07:26,390
a sześć miesięcy później 
nadal ledwo funkcjonujesz,

172
00:07:26,390 --> 00:07:28,975
wtedy jest to najpewniej depresja,

173
00:07:28,975 --> 00:07:31,449
zainicjowana przez owe 
katastrofalne okoliczności.

174
00:07:31,449 --> 00:07:35,081
Przebieg wiele mówi.

175
00:07:35,081 --> 00:07:38,439
Ludzie sądzą, że depresja 
to po prostu smutek.

176
00:07:38,439 --> 00:07:40,775
Depresja to o wiele za dużo smutku,

177
00:07:40,775 --> 00:07:42,439
o wiele za dużo żalu

178
00:07:42,439 --> 00:07:45,368
ze zbyt błahej przyczyny.

179
00:07:45,368 --> 00:07:48,115
Kiedy zacząłem misję zrozumienia depresji

180
00:07:48,115 --> 00:07:50,950
i prowadziłem rozmowy
z ludźmi jej doświadczającymi,

181
00:07:50,950 --> 00:07:53,981
zauważyłem, że niektóre osoby

182
00:07:53,981 --> 00:07:55,686
z pozoru wydają się cierpieć

183
00:07:55,686 --> 00:07:57,748
na łagodną formę depresji,

184
00:07:57,748 --> 00:08:01,195
a mimo to były przez nią 
całkowicie upośledzone.

185
00:08:01,195 --> 00:08:04,375
Byli też tacy, którzy jak mówili,

186
00:08:04,375 --> 00:08:06,616
doświadczali ciężkiej depresji,

187
00:08:06,616 --> 00:08:09,431
a mimo to prowadzili dobre życie

188
00:08:09,431 --> 00:08:11,586
między epizodami depresyjnymi.

189
00:08:11,586 --> 00:08:14,271
Postanowiłem się dowiedzieć,

190
00:08:14,271 --> 00:08:15,874
co powoduje, że niektórzy ludzie

191
00:08:15,874 --> 00:08:18,127
są bardziej odporni od innych?

192
00:08:18,127 --> 00:08:19,686
Jakie są mechanizmy

193
00:08:19,686 --> 00:08:21,530
które pozwalają im przetrwać?

194
00:08:21,530 --> 00:08:24,699
Rozmawiałem z kolejnymi osobami

195
00:08:24,699 --> 00:08:26,874
cierpiącymi na depresję.

196
00:08:26,874 --> 00:08:28,825
Jeden z pierwszych rozmówców

197
00:08:28,825 --> 00:08:30,706
opisał depresję

198
00:08:30,706 --> 00:08:33,967
jako wolniejszy sposób umierania,

199
00:08:33,967 --> 00:08:36,091
i dobrze było to usłyszeć tak wcześnie

200
00:08:36,091 --> 00:08:37,457
bo to uświadomiło mi,

201
00:08:37,457 --> 00:08:39,456
że to powolne umieranie

202
00:08:39,456 --> 00:08:41,491
może faktycznie prowadzić do śmierci,

203
00:08:41,491 --> 00:08:43,495
i że jest to poważna sprawa.

204
00:08:43,495 --> 00:08:46,154
Depresja to wiodące schorzenie 
dzisiejszego świata,

205
00:08:46,154 --> 00:08:49,184
codziennie powodująca śmierć wielu ludzi.

206
00:08:49,184 --> 00:08:50,953
Jedną z osób, z którymi rozmawiałem,

207
00:08:50,953 --> 00:08:52,927
szukając sposobu na zrozumienie choroby,

208
00:08:52,927 --> 00:08:54,595
była moja droga przyjaciółka,

209
00:08:54,595 --> 00:08:56,613
którą znałem od lat,

210
00:08:56,613 --> 00:08:59,155
a którą epizod psychotyczny

211
00:08:59,155 --> 00:09:01,059
spotkał na pierwszym roku studiów,

212
00:09:01,059 --> 00:09:03,785
kiedy popadła w przerażającą depresję.

213
00:09:03,785 --> 00:09:04,731
Wykryto u niej

214
00:09:04,731 --> 00:09:06,827
zaburzenia afektywne dwubiegunowe

215
00:09:06,827 --> 00:09:09,254
lub depresję maniakalną, 
jak to wtedy nazywano.

216
00:09:09,254 --> 00:09:11,038
Ale radziła sobie bardzo dobrze

217
00:09:11,038 --> 00:09:12,536
wiele lat na węglanie litu,

218
00:09:12,536 --> 00:09:14,111
aż ostatecznie

219
00:09:14,111 --> 00:09:16,071
odstawiono lek, żeby zobaczyć,

220
00:09:16,071 --> 00:09:17,546
jak poradzi sobie bez niego.

221
00:09:17,546 --> 00:09:19,081
Potem miała kolejne psychozy,

222
00:09:19,081 --> 00:09:21,419
żeby następnie popaść
w najgorszą depresję,

223
00:09:21,419 --> 00:09:23,291
jaką kiedykolwiek widziałem.

224
00:09:23,291 --> 00:09:26,306
Siedziała w mieszkaniu rodziców,

225
00:09:26,306 --> 00:09:29,383
praktycznie w stanie katatonii, bez ruchu,

226
00:09:29,383 --> 00:09:31,865
dzień za dniem.

227
00:09:31,865 --> 00:09:35,082
Kiedy rozmawiałem z nią kilka lat później,

228
00:09:35,082 --> 00:09:38,413
to poetka i psychoterapeutka, 
Maggie Robbins,

229
00:09:38,413 --> 00:09:41,646
powiedziała:

230
00:09:41,646 --> 00:09:46,520
"Śpiewałam w kółko 
'Where Have All The Flowers Gone',

231
00:09:46,520 --> 00:09:48,240
żeby tylko zająć czymś myśli.

232
00:09:48,240 --> 00:09:51,375
Śpiewałam, żeby zagłuszyć słowa 
wykrzykiwane przez umysł:

233
00:09:51,375 --> 00:09:55,865
'Jesteś niczym. Jesteś nikim.

234
00:09:55,865 --> 00:09:58,691
Nie zasługujesz, aby żyć'.

235
00:09:58,691 --> 00:10:00,869
Wtedy zaczęłam myśleć

236
00:10:00,869 --> 00:10:03,082
o samobójstwie".

237
00:10:03,082 --> 00:10:04,990
W depresji nie masz wrażenia,

238
00:10:04,990 --> 00:10:07,127
że masz na sobie szary welon,

239
00:10:07,127 --> 00:10:09,107
który przesłania świat

240
00:10:09,107 --> 00:10:11,001
tiulem złego nastroju.

241
00:10:11,001 --> 00:10:13,721
Jesteś przekonany, że welon został zdjęty,

242
00:10:13,721 --> 00:10:15,643
welon szczęścia

243
00:10:15,643 --> 00:10:18,067
i dopiero teraz naprawdę widzisz.

244
00:10:18,067 --> 00:10:21,031
Łatwiej jest pomóc schizofrenikom,

245
00:10:21,031 --> 00:10:22,842
którzy wyczuwają w sobie coś obcego,

246
00:10:22,842 --> 00:10:25,029
czego trzeba się pozbyć.

247
00:10:25,029 --> 00:10:27,193
Z cierpiącymi na depresję jest trudniej,

248
00:10:27,193 --> 00:10:31,040
gdyż my wierzymy, że widzimy prawdę.

249
00:10:31,040 --> 00:10:33,987
Ale prawda kłamie.

250
00:10:33,987 --> 00:10:35,985
To zdanie stało się moją obsesją:

251
00:10:35,985 --> 00:10:38,360
"Ale prawda kłamie".

252
00:10:38,360 --> 00:10:40,813
Podczas rozmów z chorymi na depresję

253
00:10:40,813 --> 00:10:43,495
odkryłem, że dręczy ich wiele urojeń.

254
00:10:43,495 --> 00:10:45,162
Mówili: "Nikt mnie nie kocha".

255
00:10:45,162 --> 00:10:46,813
Można im odrzec: "Ja cię kocham,

256
00:10:46,813 --> 00:10:49,335
żona cię kocha, matka cię kocha".

257
00:10:49,335 --> 00:10:50,908
Odpowiedzi nasuwają się same,

258
00:10:50,908 --> 00:10:53,143
przynajmniej dla większości osób.

259
00:10:53,143 --> 00:10:55,190
Jednak człowiek w depresji doda:

260
00:10:55,190 --> 00:10:56,895
"Nieważne co robimy,

261
00:10:56,895 --> 00:10:59,168
ostatecznie i tak czeka nas śmierć".

262
00:10:59,168 --> 00:11:01,371
albo: "Nie może istnieć więź

263
00:11:01,371 --> 00:11:03,024
między dwojgiem ludzi.

264
00:11:03,024 --> 00:11:05,600
Każdy jest uwięziony we własnym ciele".

265
00:11:05,600 --> 00:11:07,449
Na co musisz odpowiedzieć:

266
00:11:07,449 --> 00:11:08,770
"To prawda,

267
00:11:08,770 --> 00:11:10,588
ale myślę, że teraz trzeba skupić się

268
00:11:10,588 --> 00:11:12,484
na zrobieniu śniadania".

269
00:11:12,484 --> 00:11:14,669
(Śmiech)

270
00:11:14,669 --> 00:11:16,338
Bardzo często to, co mówią,

271
00:11:16,338 --> 00:11:19,234
nie jest wynikiem choroby,
ale wewnętrznych przemyśleń,

272
00:11:19,234 --> 00:11:21,891
przez co dochodzi się 
do oczywistego wniosku,

273
00:11:21,891 --> 00:11:24,825
że większość z nas zna
te egzystencjalne kwestie,

274
00:11:24,825 --> 00:11:27,115
ale tak bardzo nas one nie rozpraszają.

275
00:11:27,115 --> 00:11:29,274
Podobało mi się badanie,

276
00:11:29,274 --> 00:11:30,954
w którym grupę osób w depresji

277
00:11:30,954 --> 00:11:32,855
i grupę osób zdrowych

278
00:11:32,855 --> 00:11:35,478
poproszono o granie 
w gry wideo przez godzinę.

279
00:11:35,478 --> 00:11:38,532
Potem zapytano,

280
00:11:38,532 --> 00:11:40,806
ile małych potworków zabili.

281
00:11:40,806 --> 00:11:43,018
Grupa z depresją podawała zwykle wynik

282
00:11:43,018 --> 00:11:45,076
w granicach 10% błędu,

283
00:11:45,076 --> 00:11:46,547
a osoby bez depresji podawały,

284
00:11:46,547 --> 00:11:50,092
15 do 20 razy więcej trafień...

285
00:11:50,092 --> 00:11:51,834
(Śmiech)

286
00:11:51,834 --> 00:11:55,945
...niż wynosił faktyczny wynik.

287
00:11:55,945 --> 00:11:59,011
Kiedy postanowiłem napisać 
o swojej depresji

288
00:11:59,011 --> 00:12:00,780
często słyszałem, że obnażanie się,

289
00:12:00,780 --> 00:12:03,904
upublicznienie problemu, musi być trudne.

290
00:12:03,904 --> 00:12:06,104
Pytano:
"Czy ludzie mówią do Ciebie inaczej?".

291
00:12:06,104 --> 00:12:08,176
Potwierdzałem.

292
00:12:08,176 --> 00:12:10,090
Mówią inaczej o tyle,

293
00:12:10,090 --> 00:12:12,880
że opisują własne doświadczenia

294
00:12:12,880 --> 00:12:14,715
lub przeżycia ich siostry,

295
00:12:14,715 --> 00:12:16,489
albo przyjaciela.

296
00:12:16,489 --> 00:12:18,781
Wiele się zmieniło, bo teraz wiem,

297
00:12:18,781 --> 00:12:21,462
że depresja to rodzinny sekret

298
00:12:21,462 --> 00:12:23,539
który posiada każdy z nas.

299
00:12:23,539 --> 00:12:27,167
Kilka lat temu byłem na konferencji.

300
00:12:27,167 --> 00:12:29,820
W piątek podczas tego
trzydniowego spotkania,

301
00:12:29,820 --> 00:12:32,711
jedna z uczestniczek
powiedziała do mnie na boku:

302
00:12:32,711 --> 00:12:36,116
"Cierpię na depresję

303
00:12:36,116 --> 00:12:38,885
i jest mi trochę głupio pytać,

304
00:12:38,885 --> 00:12:40,988
ale biorę pewien lek

305
00:12:40,988 --> 00:12:43,936
i chciałam dowiedzieć się,
co o nim sądzisz".

306
00:12:43,936 --> 00:12:46,770
Starałem się dać jej możliwie
najlepszą radę

307
00:12:46,770 --> 00:12:48,490
i wtedy ona powiedziała:

308
00:12:48,490 --> 00:12:51,281
"Mój mąż nigdy by tego nie zrozumiał.

309
00:12:51,281 --> 00:12:53,854
Dla takiego faceta 
to nie ma żadnego sensu,

310
00:12:53,854 --> 00:12:56,721
więc niech to pozostanie między nami".

311
00:12:56,721 --> 00:12:58,507
Zgodziłem się.

312
00:12:58,507 --> 00:13:00,616
W niedzielę na tej samej konferencji

313
00:13:00,616 --> 00:13:03,660
jej mąż wziął mnie na bok i rzekł:

314
00:13:03,660 --> 00:13:05,354
"Moja żona nie miałaby mnie

315
00:13:05,354 --> 00:13:07,789
za prawdziwego faceta, gdyby wiedziała.

316
00:13:07,789 --> 00:13:10,255
Walczę z tą całą depresją

317
00:13:10,255 --> 00:13:11,609
i biorę jakieś leki

318
00:13:11,609 --> 00:13:14,114
i zastanawiam się, co myślisz?".

319
00:13:14,114 --> 00:13:15,537
Ukrywali przed sobą

320
00:13:15,537 --> 00:13:17,752
ten sam lek w dwóch różnych miejscach

321
00:13:17,752 --> 00:13:20,397
w tym samym pokoju.

322
00:13:20,397 --> 00:13:22,418
Odparłem, że moim zdaniem

323
00:13:22,418 --> 00:13:24,542
słaba komunikacja między nimi

324
00:13:24,542 --> 00:13:26,776
może mieć coś wspólnego z ich problemami.

325
00:13:26,776 --> 00:13:30,307
(Śmiech)

326
00:13:30,307 --> 00:13:31,962
Uderzyło mnie również

327
00:13:31,962 --> 00:13:33,768
jak bardzo uciążliwe musi być

328
00:13:33,768 --> 00:13:36,141
utrzymanie wzajemnej tajemnicy.

329
00:13:36,141 --> 00:13:38,026
Depresja jest męcząca.

330
00:13:38,026 --> 00:13:40,794
Pochłania mnóstwo czasu i energii,

331
00:13:40,794 --> 00:13:42,298
i brak komunikacji

332
00:13:42,298 --> 00:13:44,579
tylko to pogłębia.

333
00:13:44,579 --> 00:13:46,762
Wtedy zacząłem myśleć
o wszelkich sposobach,

334
00:13:46,762 --> 00:13:48,728
które pomagają ludziom czuć się lepiej.

335
00:13:48,728 --> 00:13:51,167
Zacząłem jako zwolennik 
konserwatywnego podejścia,

336
00:13:51,167 --> 00:13:53,539
że jest kilka typów terapii,
które działały

337
00:13:53,539 --> 00:13:55,348
i jasnym było, że są to

338
00:13:55,348 --> 00:13:56,992
na pewno leki,

339
00:13:56,992 --> 00:13:58,468
pewne formy psychoterapii,

340
00:13:58,468 --> 00:14:00,913
być może leczenie elektrowstrząsami.

341
00:14:00,913 --> 00:14:03,588
Inne metody wydawały się bezsensowne.

342
00:14:03,588 --> 00:14:05,420
Ale potem coś odkryłem.

343
00:14:05,420 --> 00:14:07,172
Gdy masz raka mózgu,

344
00:14:07,172 --> 00:14:08,644
i powiedzmy stanie na głowie

345
00:14:08,644 --> 00:14:11,639
przez 20 minut każdego ranka sprawia,
że czujesz się lepiej,

346
00:14:11,639 --> 00:14:13,153
to być może tak się czujesz,

347
00:14:13,153 --> 00:14:14,741
ale nadal masz raka mózgu,

348
00:14:14,741 --> 00:14:17,030
i prawdopodobnie na niego umrzesz.

349
00:14:17,030 --> 00:14:19,542
Ale jeśli mówisz, że masz depresję,

350
00:14:19,542 --> 00:14:21,647
i stanie na głowie co dzień przez 20 minut

351
00:14:21,647 --> 00:14:24,131
poprawia twój stan, 
to znaczy, że to działa,

352
00:14:24,131 --> 00:14:26,491
bo depresja to choroba samopoczucia,

353
00:14:26,491 --> 00:14:28,100
a jeśli czujesz się lepiej,

354
00:14:28,100 --> 00:14:30,930
to nie jesteś już pod jej wpływem.

355
00:14:30,930 --> 00:14:32,963
Stałem się więc bardziej otwarty

356
00:14:32,963 --> 00:14:35,888
na całą nową kategorię 
alternatywnych metod leczenia.

357
00:14:35,888 --> 00:14:38,272
Dostaję listy, setki listów

358
00:14:38,272 --> 00:14:40,788
od ludzi, którzy piszą mi, co im pomogło.

359
00:14:40,788 --> 00:14:42,989
Ktoś pytał mnie dziś za kulisami

360
00:14:42,989 --> 00:14:44,452
o medytację.

361
00:14:44,452 --> 00:14:46,917
Mój ulubiony list

362
00:14:46,917 --> 00:14:48,391
otrzymałem od kobiety,

363
00:14:48,391 --> 00:14:50,598
która pisała, że próbowała już terapii,

364
00:14:50,598 --> 00:14:52,985
leków, niemal wszystkiego,

365
00:14:52,985 --> 00:14:55,822
aż znalazła rozwiązanie, 
i chciała, abym powiedział światu:

366
00:14:55,822 --> 00:14:59,634
najbardziej pomaga
robienie zabawek z przędzy.

367
00:14:59,634 --> 00:15:02,633
(Śmiech)

368
00:15:02,633 --> 00:15:06,157
Wysłała mi kilka. (Śmiech)

369
00:15:06,157 --> 00:15:09,845
Nie mam ich przy sobie.

370
00:15:09,845 --> 00:15:12,360
Zaproponowałem jej, żeby poczytała

371
00:15:12,360 --> 00:15:16,408
o zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych.

372
00:15:16,408 --> 00:15:19,536
Podczas poszukiwań alternatywnej terapii,

373
00:15:19,536 --> 00:15:22,444
zyskałem wiedzę o innych zabiegach.

374
00:15:22,444 --> 00:15:25,347
Brałem udział
w plemiennym egzorcyzmie w Senegalu,

375
00:15:25,347 --> 00:15:27,360
którego ważnym elementem była
barania krew.

376
00:15:27,360 --> 00:15:29,422
Nie będę wdawał się w szczegóły.

377
00:15:29,422 --> 00:15:31,422
Kilka lat później byłem w Rwandzie,

378
00:15:31,422 --> 00:15:33,180
pracując nad innym projektem

379
00:15:33,180 --> 00:15:35,976
i opisałem komuś moje doświadczenia,

380
00:15:35,976 --> 00:15:37,736
a on powiedział:

381
00:15:37,736 --> 00:15:39,556
"To Afryka Zachodnia, tu jest Wschód

382
00:15:39,556 --> 00:15:41,560
i nasze obrzędy są nieco odmienne,

383
00:15:41,560 --> 00:15:43,913
ale mamy pewne rytuały,

384
00:15:43,913 --> 00:15:45,390
podobne do twojego opisu".

385
00:15:45,390 --> 00:15:47,053
Zdziwiłem się, ale on rzekł:

386
00:15:47,053 --> 00:15:49,695
"Mieliśmy sporo kłopotów 
z zachodnimi psychologami,

387
00:15:49,695 --> 00:15:52,452
którzy przyjechali po ludobójstwie".

388
00:15:52,452 --> 00:15:54,779
Spytałem: "Jakiego typu problemy?".

389
00:15:54,779 --> 00:15:56,325
Odparł:

390
00:15:56,325 --> 00:15:58,989
"Robili dziwne rzeczy.

391
00:15:58,989 --> 00:16:00,874
Nie wypuszczali ludzi na słońce,

392
00:16:00,874 --> 00:16:02,574
gdzie człowiek czuje się lepiej.

393
00:16:02,574 --> 00:16:06,028
Nie używali bębnów ani muzyki, 
żeby pobudzić krew w ludziach.

394
00:16:06,028 --> 00:16:07,700
Nie włączali całej wspólnoty.

395
00:16:07,700 --> 00:16:09,285
Nie wypędzali depresji,

396
00:16:09,285 --> 00:16:11,208
jak inwazji złego ducha.

397
00:16:11,208 --> 00:16:13,349
Zamiast tego brali ludzi

398
00:16:13,349 --> 00:16:15,977
pojedynczo do małego ciemnego pokoju

399
00:16:15,977 --> 00:16:17,320
i przez godzinę kazali mówić

400
00:16:17,320 --> 00:16:19,550
o złych rzeczach, które ich spotkały".

401
00:16:19,550 --> 00:16:25,010
(Śmiech) (Oklaski)

402
00:16:25,010 --> 00:16:27,372
"Poprosiliśmy ich o opuszczenie kraju".

403
00:16:27,372 --> 00:16:30,429
(Śmiech)

404
00:16:30,429 --> 00:16:32,873
Teraz o innym podejściu
do alternatywnego leczenia.

405
00:16:32,873 --> 00:16:34,908
Opowiem o Franku Russakoffie,

406
00:16:34,908 --> 00:16:37,961
który cierpiał 
na chyba najgorszą depresję,

407
00:16:37,961 --> 00:16:40,876
jaką kiedykolwiek widziałem u mężczyzny.

408
00:16:40,876 --> 00:16:42,869
Był ciągle przygnębiony.

409
00:16:42,869 --> 00:16:45,010
Kiedy go poznałem był na etapie

410
00:16:45,010 --> 00:16:48,168
comiesięcznych zabiegów
terapii elektrowstrząsowej .

411
00:16:48,168 --> 00:16:50,743
Po nich przez tydzień był nieco zagubiony.

412
00:16:50,743 --> 00:16:52,546
Przez kolejny czuł się w porządku.

413
00:16:52,546 --> 00:16:54,246
Kolejny tydzień to pogarszanie,

414
00:16:54,246 --> 00:16:56,931
a potem kolejne elektrowstrząsy.

415
00:16:56,931 --> 00:16:58,346
Rzekł mi przy spotkaniu,

416
00:16:58,346 --> 00:17:00,898
"To nie do zniesienia,
te kolejne tygodnie.

417
00:17:00,898 --> 00:17:02,405
Nie mogę tak dłużej

418
00:17:02,405 --> 00:17:04,669
i wiem jak to zakończyć,

419
00:17:04,669 --> 00:17:06,226
jeśli mi się nie poprawi.

420
00:17:06,226 --> 00:17:08,934
Słyszałem o cingulotomii

421
00:17:08,934 --> 00:17:11,157
w Massachusetts General Hospital,

422
00:17:11,157 --> 00:17:13,183
czyli specyficznej operacji mózgu,

423
00:17:13,183 --> 00:17:15,754
i myślę, że warto spróbować".

424
00:17:15,754 --> 00:17:17,708
Pamiętam moje zdumienie,

425
00:17:17,708 --> 00:17:19,008
że osoba,

426
00:17:19,008 --> 00:17:22,229
która miała tak wiele złych doświadczeń

427
00:17:22,229 --> 00:17:24,088
po tak wielu różnych zabiegach,

428
00:17:24,088 --> 00:17:27,210
miała w sobie nadal na tyle optymizmu,

429
00:17:27,210 --> 00:17:29,760
żeby spróbować czegoś nowego.

430
00:17:29,760 --> 00:17:31,940
Przeszedł cingulotomię,

431
00:17:31,940 --> 00:17:33,981
która okazała się niezwykle skuteczna.

432
00:17:33,981 --> 00:17:35,474
Zostaliśmy przyjaciółmi.

433
00:17:35,474 --> 00:17:38,966
Ma uroczą żonę i dwójkę ślicznych dzieci.

434
00:17:38,966 --> 00:17:41,915
W Boże Narodzenie po zabiegu

435
00:17:41,915 --> 00:17:43,106
napisał do mnie w liście:

436
00:17:43,130 --> 00:17:45,511
"Ojciec przysłał mi
dwa prezenty w tym roku:

437
00:17:45,511 --> 00:17:48,113
mechaniczny stojak na płyty CD,

438
00:17:48,113 --> 00:17:49,204
całkiem zbędny,

439
00:17:49,204 --> 00:17:51,631
ale wiedziałem, że chciał uczcić fakt,

440
00:17:51,631 --> 00:17:53,359
że mieszkam na swoim

441
00:17:53,359 --> 00:17:55,406
i mam pracę, którą zdaję się lubić.

442
00:17:55,406 --> 00:17:56,967
Drugim prezentem

443
00:17:56,967 --> 00:17:58,543
było zdjęcie mojej babci,

444
00:17:58,543 --> 00:18:00,795
która popełniła samobójstwo.

445
00:18:00,795 --> 00:18:03,730
Po rozpakowaniu zacząłem płakać,

446
00:18:03,730 --> 00:18:05,610
matka podeszła i zapytała czy płaczę

447
00:18:05,610 --> 00:18:08,925
na myśl o krewnych,
których nigdy nie znałem.

448
00:18:08,925 --> 00:18:13,013
Odparłem: "Ona cierpiała na to samo co ja.

449
00:18:13,013 --> 00:18:15,594
Płaczę teraz jak piszę do Ciebie.

450
00:18:15,594 --> 00:18:19,189
Nie dlatego, że jest mi smutno, 
jestem po prostu przytłoczony,

451
00:18:19,189 --> 00:18:21,410
dlatego, że byłem bliski
odebrania sobie życia,

452
00:18:21,410 --> 00:18:23,113
ale rodzice dawali mi siłę,

453
00:18:23,113 --> 00:18:24,862
podobnie jak lekarze.

454
00:18:24,862 --> 00:18:26,716
Przeszedłem operację,

455
00:18:26,716 --> 00:18:29,531
żyję i jestem wdzięczny.

456
00:18:29,531 --> 00:18:31,791
Żyjemy w odpowiednim czasie,

457
00:18:31,791 --> 00:18:35,670
nawet jeśli nam się tak nie wydaje".

458
00:18:35,670 --> 00:18:37,567
Uderzyło mnie, że depresja

459
00:18:37,567 --> 00:18:39,292
jest ogólnie postrzegana

460
00:18:39,292 --> 00:18:42,829
jako dotykająca współczesną 
klasę średnią zachodniego świata.

461
00:18:42,829 --> 00:18:44,981
Chciałem sprawdzić, jak ona działa

462
00:18:44,981 --> 00:18:46,984
w różnych innych kontekstach,

463
00:18:46,984 --> 00:18:49,103
a najbardziej interesowała mnie

464
00:18:49,103 --> 00:18:50,893
depresja wśród ludności ubogiej.

465
00:18:50,893 --> 00:18:52,674
Wyruszyłem więc, aby sprawdzić

466
00:18:52,674 --> 00:18:55,254
jak radzi się z depresją
wśród ludzi biednych.

467
00:18:55,254 --> 00:18:57,412
Stwierdziłem, że tych ludzi

468
00:18:57,412 --> 00:18:59,969
praktycznie nie wyprowadza się z choroby.

469
00:18:59,969 --> 00:19:02,888
Depresja to wynik genetycznej wrażliwości

470
00:19:02,888 --> 00:19:06,046
występującej w populacji

471
00:19:06,046 --> 00:19:07,999
oraz wydarzeń ją indukujących,

472
00:19:07,999 --> 00:19:09,902
które dla ludzi ubogich

473
00:19:09,902 --> 00:19:11,777
zazwyczaj są o wiele bardziej dotkliwe.

474
00:19:11,777 --> 00:19:14,204
Okazuje się, że jeżeli

475
00:19:14,204 --> 00:19:16,344
masz fajne życie,
a czujesz się przygnębiony,

476
00:19:16,344 --> 00:19:18,344
dochodzisz do wniosku,

477
00:19:18,344 --> 00:19:20,013
że to depresja.

478
00:19:20,013 --> 00:19:21,936
Wtedy zaczynasz szukać terapii.

479
00:19:21,936 --> 00:19:24,029
Jednak jeśli twoje życie jest okropne

480
00:19:24,029 --> 00:19:25,896
i cały czas jesteś nieszczęśliwy,

481
00:19:25,896 --> 00:19:28,722
twoje odczucia są współmierne 
do poziomu twojego życia

482
00:19:28,722 --> 00:19:30,446
i nie przychodzi ci do głowy,

483
00:19:30,446 --> 00:19:32,229
że być może to da się leczyć.

484
00:19:32,229 --> 00:19:35,365
W tym kraju mamy zatem

485
00:19:35,365 --> 00:19:38,278
epidemię depresji wśród ludzi biednych,

486
00:19:38,278 --> 00:19:40,790
niezauważaną, nieleczoną

487
00:19:40,790 --> 00:19:42,846
i przemilczaną.

488
00:19:42,846 --> 00:19:45,046
To wielka tragedia.

489
00:19:45,046 --> 00:19:46,534
Poznałem kobietę naukowca,

490
00:19:46,534 --> 00:19:48,351
która prowadziła badania

491
00:19:48,351 --> 00:19:50,092
w slumsach pod Waszyngtonem.

492
00:19:50,092 --> 00:19:53,089
Przychodziły do niej kobiety
z innymi problemami zdrowotnymi

493
00:19:53,089 --> 00:19:54,868
i jeśli rozpoznawała u nich depresję,

494
00:19:54,868 --> 00:19:58,134
wpisywała je na półroczne
eksperymentalne leczenie.

495
00:19:58,134 --> 00:20:00,463
Oto co jedna z nich, Lolly,

496
00:20:00,463 --> 00:20:02,760
kobieta,

497
00:20:02,760 --> 00:20:07,235
która miała siódemkę dzieci.

498
00:20:07,235 --> 00:20:08,707
Pierwszego dnia rzekła:

499
00:20:08,707 --> 00:20:10,898
"Miałam kiedyś pracę ,
ale musiałam zrezygnować

500
00:20:10,898 --> 00:20:12,958
bo nie byłam w stanie wyjść z domu.

501
00:20:12,958 --> 00:20:15,186
Nie rozmawiam z moimi dziećmi,

502
00:20:15,186 --> 00:20:17,953
rano nie mogę się doczekać, aż wyjdą.

503
00:20:17,953 --> 00:20:20,943
Wtedy wchodzę do łóżka 
i naciągam kołdrę na głowę

504
00:20:20,943 --> 00:20:22,589
i siedzę tak do trzeciej aż wrócą.

505
00:20:22,589 --> 00:20:24,390
Ten czas zdaje się mijać tak szybko.

506
00:20:24,390 --> 00:20:26,630
Brałam mnóstwo paracetamolu,

507
00:20:26,630 --> 00:20:29,389
wszystkiego, co pozwalało mi dłużej spać.

508
00:20:29,389 --> 00:20:33,159
Mąż mówił, że jestem głupia, brzydka.

509
00:20:33,159 --> 00:20:36,664
Chciałabym móc pozbyć się tego bólu".

510
00:20:36,664 --> 00:20:39,304
Dostała się na eksperymentalną terapię.

511
00:20:39,304 --> 00:20:41,612
Gdy rozmawiałem z nią pół roku później,

512
00:20:41,612 --> 00:20:47,269
pracowała już jako opiekunka 
dzieci żołnierzy służących w marynarce,

513
00:20:47,269 --> 00:20:49,824
odeszła od agresywnego męża,

514
00:20:49,824 --> 00:20:51,906
i powiedziała mi:

515
00:20:51,906 --> 00:20:54,275
"Moje dzieci są teraz szczęśliwsze,

516
00:20:54,275 --> 00:20:56,252
w nowym mieszkaniu mam oddzielne pokoje

517
00:20:56,252 --> 00:20:58,860
dla chłopców i dla dziewczynek,

518
00:20:58,860 --> 00:21:01,399
ale w nocy wszyscy wskakują na moje łóżko,

519
00:21:01,399 --> 00:21:04,011
razem robimy prace domowe i tak dalej.

520
00:21:04,011 --> 00:21:05,684
Jeden z nich chce zostać pastorem,

521
00:21:05,684 --> 00:21:07,384
drugi strażakiem,

522
00:21:07,384 --> 00:21:10,350
a jedna z dziewcząt prawnikiem.

523
00:21:10,350 --> 00:21:12,355
Nie płaczą, jak kiedyś,

524
00:21:12,355 --> 00:21:14,913
i nie kłócą się.

525
00:21:14,913 --> 00:21:18,693
Dziś dzieci są dla mnie wszystkim.

526
00:21:18,693 --> 00:21:20,605
Wiele się zmienia

527
00:21:20,605 --> 00:21:25,798
mój ubiór, zachowanie, odczucia.

528
00:21:25,798 --> 00:21:29,485
Nie obawiam się już wyjścia z domu

529
00:21:29,485 --> 00:21:32,894
i nie sądzę, by te złe czasy wróciły,

530
00:21:32,894 --> 00:21:35,929
ale gdyby nie Dr. Miranda to nadal

531
00:21:35,929 --> 00:21:39,927
siedziałabym w domu
z kołdrą naciągniętą na głowę.

532
00:21:39,927 --> 00:21:41,895
Gdybym w ogóle nadał żyła.

533
00:21:41,895 --> 00:21:45,627
Prosiłam Pana, by zesłał mi anioła,

534
00:21:45,627 --> 00:21:49,957
a on odpowiedział na moje modlitwy".

535
00:21:49,959 --> 00:21:53,312
Te historie bardzo mnie poruszyły

536
00:21:53,312 --> 00:21:55,851
i postanowiłem je spisać,

537
00:21:55,851 --> 00:21:57,230
w książce, nad którą pracuję

538
00:21:57,230 --> 00:21:58,541
i w prasie.

539
00:21:58,541 --> 00:22:00,862
Dostałem zlecenie z New York Timesa,

540
00:22:00,862 --> 00:22:02,878
aby opisać depresję wśród ubogich.

541
00:22:02,878 --> 00:22:04,494
Wysłałem mój artykuł

542
00:22:04,494 --> 00:22:06,090
i zadzwonił do mnie wydawca:

543
00:22:06,090 --> 00:22:07,800
"Nie możemy tego opublikować".

544
00:22:07,800 --> 00:22:09,550
Zapytałem dlaczego,

545
00:22:09,550 --> 00:22:11,855
i powiedział, że to zbyt naciągane.

546
00:22:11,855 --> 00:22:15,633
Ludzie z samych nizin społecznych,

547
00:22:15,633 --> 00:22:17,337
którzy po paru miesiącach leczenia

548
00:22:17,337 --> 00:22:19,969
mogą być doradcami finansowymi.

549
00:22:19,969 --> 00:22:21,823
To zbyt nieprawdopodobne".

550
00:22:21,823 --> 00:22:24,028
Nigdy o czymś takim nie słyszała.

551
00:22:24,028 --> 00:22:26,562
Stwierdziłem:
"Skoro nigdy o tym nie słyszałaś

552
00:22:26,562 --> 00:22:29,562
to możliwe, że jest to materiał 
na artykuł w gazecie."

553
00:22:29,562 --> 00:22:35,696
(Śmiech) (Oklaski)

554
00:22:37,317 --> 00:22:39,811
"A wy jesteście gazetą informacyjną".

555
00:22:39,811 --> 00:22:41,793
Po negocjacjach

556
00:22:41,793 --> 00:22:43,034
zgodzili się.

557
00:22:43,034 --> 00:22:44,649
Ale myślę, że ich reakcja

558
00:22:44,649 --> 00:22:46,944
miała związek z dziwnym zniesmaczeniem,

559
00:22:46,944 --> 00:22:49,086
które wciąż istnieje w ludziach

560
00:22:49,086 --> 00:22:50,549
wobec idei leczenia.

561
00:22:50,549 --> 00:22:52,091
Pogląd, że w jakiś sposób,

562
00:22:52,091 --> 00:22:55,127
gdybyśmy wyleczyli ubogich,

563
00:22:55,127 --> 00:22:57,025
byłaby to forma nacisku,

564
00:22:57,025 --> 00:22:58,667
bo zmienialibyśmy to kim są.

565
00:22:58,667 --> 00:23:00,700
Istnieje rodzaj fałszywej moralności,

566
00:23:00,700 --> 00:23:02,489
która zdaje się wszechobecna,

567
00:23:02,489 --> 00:23:04,843
że leczenie depresji:

568
00:23:04,843 --> 00:23:07,142
lekarstwa i tak dalej,
są czymś nienaturalnym,

569
00:23:07,142 --> 00:23:09,314
czymś co sztucznie ingeruje.

570
00:23:09,314 --> 00:23:12,163
Myślę, że to bardzo mylny pogląd.

571
00:23:12,163 --> 00:23:15,695
Podobnie naturalnym byłoby dla zębów 
żeby się psuły i wypadały,

572
00:23:15,695 --> 00:23:19,025
jednak nikt nie walczy z pastą do zębów,

573
00:23:19,025 --> 00:23:21,153
przynajmniej nie w moich kręgach.

574
00:23:21,153 --> 00:23:23,655
Niektórzy mogą mówić:
"Ale czy depresja nie jest tym,

575
00:23:23,655 --> 00:23:25,840
co ludzie powinni doświadczyć?

576
00:23:25,840 --> 00:23:27,581
Czyż to nie jest owoc ewolucji?

577
00:23:27,581 --> 00:23:29,488
Czy nie jest częścią osobowości?".

578
00:23:29,488 --> 00:23:32,234
Odpowiadam: samopoczucie jest adaptacyjne.

579
00:23:32,234 --> 00:23:35,563
Zdolność odczuwania smutku i strachu,

580
00:23:35,563 --> 00:23:37,405
radości i przyjemności,

581
00:23:37,405 --> 00:23:39,208
i wszystkich innych nastrojów

582
00:23:39,208 --> 00:23:41,272
jest niezwykle cenna.

583
00:23:41,272 --> 00:23:44,319
A depresja powstaje,

584
00:23:44,319 --> 00:23:46,331
kiedy ten system ulega uszkodzeniu.

585
00:23:46,331 --> 00:23:48,048
Nie potrafi się zaadaptować.

586
00:23:48,048 --> 00:23:49,620
Ludzie mówili mi:

587
00:23:49,620 --> 00:23:52,388
"Myślę, że jeśli przetrwam kolejny rok,

588
00:23:52,388 --> 00:23:54,464
to chyba zdołam przez to przejść".

589
00:23:54,464 --> 00:23:56,767
Zawsze wtedy odpowiadam: "Może zdołasz

590
00:23:56,767 --> 00:23:59,476
ale już nigdy nie będziesz miał 37 lat.

591
00:23:59,476 --> 00:24:02,026
Życie jest krótkie, a ty mówisz

592
00:24:02,026 --> 00:24:03,982
o poświęceniu całego roku.

593
00:24:03,982 --> 00:24:05,520
Przemyśl to".

594
00:24:05,520 --> 00:24:08,366
Język angielski, jak i wiele innych,

595
00:24:08,366 --> 00:24:10,474
jest w tej kwestii bardzo ubogi.

596
00:24:10,474 --> 00:24:12,692
Używamy tego samego słowa - depresja,

597
00:24:12,692 --> 00:24:14,497
do opisania jak czuje się dziecko

598
00:24:14,497 --> 00:24:16,209
kiedy w jego urodziny pada deszcz,

599
00:24:16,209 --> 00:24:18,737
jak i do opisu uczuć osoby,

600
00:24:18,737 --> 00:24:21,191
która za minutę odbierze sobie życie.

601
00:24:21,191 --> 00:24:24,296
Spotykam się z pytaniem, 
czy jest to efekt długotrwałego smutku.

602
00:24:24,296 --> 00:24:27,440
W pewnym sensie tak.

603
00:24:27,440 --> 00:24:29,640
To pewien stopień zależności,

604
00:24:29,640 --> 00:24:31,597
ale to ta sama zależność,

605
00:24:31,597 --> 00:24:33,584
jak pomiędzy żelaznym ogrodzeniem,

606
00:24:33,584 --> 00:24:35,261
z plamką rdzy,

607
00:24:35,261 --> 00:24:38,007
której łatwo się pozbyć,

608
00:24:38,007 --> 00:24:40,654
a pozostawieniem ogrodzenia na 100 lat,

609
00:24:40,654 --> 00:24:43,552
aż przerdzewieje do postaci

610
00:24:43,552 --> 00:24:44,786
pomarańczowego pyłu.

611
00:24:44,786 --> 00:24:46,959
To ta pomarańczowa plamka,

612
00:24:46,959 --> 00:24:48,748
ten problem rdzy,

613
00:24:48,748 --> 00:24:51,737
jest tym, co próbujemy uświadomić.

614
00:24:51,737 --> 00:24:53,977
Ludzie mówią mi:

615
00:24:53,977 --> 00:24:56,708
"Bierzesz te wesołe pigułki
i czujesz się wesoły?".

616
00:24:56,708 --> 00:24:58,594
Nie, nie czuję się.

617
00:24:58,594 --> 00:25:01,416
Ale nie ogarnia mnie smutek 
na myśl o zjedzeniu obiadu

618
00:25:01,416 --> 00:25:04,252
albo odsłuchaniu wiadomości z sekretarki,

619
00:25:04,252 --> 00:25:07,097
czy wzięciu prysznica.

620
00:25:07,097 --> 00:25:09,951
Prawdę mówiąc, myślę, że odczuwam więcej,

621
00:25:09,951 --> 00:25:12,381
bo czuję smutek bez odrętwienia.

622
00:25:12,381 --> 00:25:16,728
Smutno mi na myśl 
o rozczarowaniach zawodowych,

623
00:25:16,728 --> 00:25:19,075
nieudanych związkach,

624
00:25:19,075 --> 00:25:21,114
globalnym ociepleniu.

625
00:25:21,114 --> 00:25:23,839
To rzeczy, które mnie dziś smucą.

626
00:25:23,839 --> 00:25:26,573
Myślę, do czego ostatecznie doszedłem.

627
00:25:26,573 --> 00:25:29,134
Jak ci, którzy mają niezłe życie

628
00:25:29,134 --> 00:25:31,688
potrafią poradzić sobie nawet 
z cięższą depresją?

629
00:25:31,688 --> 00:25:34,485
Jak działa ten mechanizm obronny?

630
00:25:34,485 --> 00:25:36,569
Po pewnym czasie doszedłem do wniosku

631
00:25:36,569 --> 00:25:39,485
że ludzie wypierający się choroby,

632
00:25:39,485 --> 00:25:41,517
mówiący: "Byłem przygnębiony dawno temu

633
00:25:41,517 --> 00:25:43,254
i nie mam już ochoty o tym myśleć,

634
00:25:43,254 --> 00:25:44,496
nie zwracam na to uwagi,

635
00:25:44,496 --> 00:25:46,386
będę zwyczajnie żył dalej".

636
00:25:46,386 --> 00:25:48,345
Jak na ironię to właśnie ci ludzie

637
00:25:48,345 --> 00:25:51,043
są najbardziej zniewoleni tym,
co ich spotkało.

638
00:25:51,043 --> 00:25:53,607
Zamykanie się na depresję wzmacnia ją.

639
00:25:53,607 --> 00:25:56,887
Kiedy się przed nią chowasz - rośnie.

640
00:25:56,887 --> 00:25:59,747
Ludźmi, którzy radzą sobie najlepiej

641
00:25:59,747 --> 00:26:02,346
są ci, którzy tolerują fakt,

642
00:26:02,346 --> 00:26:03,968
że noszą w sobie chorobę.

643
00:26:03,968 --> 00:26:06,438
Ci, którzy godzą się ze swoją depresją,

644
00:26:06,438 --> 00:26:08,220
osiągają odporność.

645
00:26:08,220 --> 00:26:10,003
Frank Russakoff powiedział do mnie,

646
00:26:10,003 --> 00:26:11,519
"Gdybym miał to znowu zrobić

647
00:26:11,519 --> 00:26:13,656
przypuszczam, że zrobiłbym to inaczej,

648
00:26:13,656 --> 00:26:15,620
ale w dziwny sposób, jestem wdzięczny

649
00:26:15,620 --> 00:26:17,123
za moje przeżycia.

650
00:26:17,123 --> 00:26:20,940
Cieszę się, że byłem w szpitalu 40 razy.

651
00:26:20,940 --> 00:26:23,543
To nauczyło mnie wiele o miłości,

652
00:26:23,543 --> 00:26:26,383
i relacje z moimi rodzicami i lekarzami

653
00:26:26,383 --> 00:26:30,772
stały się dla mnie, i zawsze już będą,
czymś niezwykle cennym".

654
00:26:30,772 --> 00:26:32,698
Maggie Robbins powiedziała:

655
00:26:32,698 --> 00:26:35,687
"Kiedyś byłam wolontariuszką
w klinice AIDS

656
00:26:35,687 --> 00:26:38,701
i w kółko gadałam,

657
00:26:38,701 --> 00:26:40,514
a pacjenci rzadko odpowiadali,

658
00:26:40,514 --> 00:26:42,581
więc myślałam sobie:

659
00:26:42,581 --> 00:26:46,542
"To niemiłe i niepomocne z ich strony".

660
00:26:46,542 --> 00:26:48,184
Wtedy zrozumiałam,

661
00:26:48,184 --> 00:26:50,311
że nie wydobędę z nich nic więcej,

662
00:26:50,311 --> 00:26:52,698
niż te kilka chwil rozmowy o niczym.

663
00:26:52,698 --> 00:26:54,755
Sytuacja była taka,

664
00:26:54,755 --> 00:26:57,633
że ja nie miałam AIDS, nie umierałam,

665
00:26:57,633 --> 00:27:00,606
ale powinnam uszanować fakt,

666
00:27:00,606 --> 00:27:02,393
że ich czeka taki los.

667
00:27:02,393 --> 00:27:05,996
Nasze potrzeby
to nasza największa wartość.

668
00:27:05,996 --> 00:27:08,135
Okazuje się, że nauczyłam się dawać

669
00:27:08,135 --> 00:27:12,160
wszystko, czego sama potrzebuję".

670
00:27:12,160 --> 00:27:13,851
Ocena swojej depresji

671
00:27:13,851 --> 00:27:16,045
nie wyklucza nawrotu,

672
00:27:16,045 --> 00:27:18,706
ale może sprawić, że myśl o nawrocie

673
00:27:18,706 --> 00:27:22,924
lub nawet sam nawrót są łatwiejsze
do zniesienia.

674
00:27:22,924 --> 00:27:24,969
Nie chodzi o to,

675
00:27:24,969 --> 00:27:27,144
aby znaleźć jakieś głębsze znaczenie

676
00:27:27,144 --> 00:27:29,171
w przeżywaniu depresji.

677
00:27:29,171 --> 00:27:31,342
Znaczenie ma samo jego poszukiwanie

678
00:27:31,342 --> 00:27:33,146
i zrozumienie, kiedy choroba powraca:

679
00:27:33,146 --> 00:27:34,786
"To będzie piekło,

680
00:27:34,786 --> 00:27:37,487
ale będzie w tym dla mnie nowa nauka".

681
00:27:37,487 --> 00:27:39,751
Moja depresja nauczyła mnie,

682
00:27:39,751 --> 00:27:41,764
jak wielkie emocje mogą nami targać,

683
00:27:41,764 --> 00:27:44,861
jak mogą być bardziej realne niż fakty.

684
00:27:44,861 --> 00:27:47,810
Przekonałem się, że to doświadczenie

685
00:27:47,810 --> 00:27:50,702
pozwoliło mi przeżywać pozytywne emocje

686
00:27:50,702 --> 00:27:54,222
bardziej intensywnie.

687
00:27:54,222 --> 00:27:57,709
Przeciwieństwem depresji nie jest radość,

688
00:27:57,709 --> 00:27:59,163
ale witalność,

689
00:27:59,163 --> 00:28:01,904
a dziś moje życie jest pełne witalności.

690
00:28:01,904 --> 00:28:04,649
Nawet w te dni, gdy jestem smutny.

691
00:28:04,649 --> 00:28:07,962
Poczułem w moim mózgu ten pogrzeb,

692
00:28:07,962 --> 00:28:09,986
usiadłem obok Kolosa Goi

693
00:28:09,986 --> 00:28:12,233
na skraju świata,

694
00:28:12,233 --> 00:28:14,322
i odkryłem

695
00:28:14,322 --> 00:28:16,173
coś wewnątrz siebie,

696
00:28:16,173 --> 00:28:18,306
coś, co mogę nazwać duszą,

697
00:28:18,306 --> 00:28:22,062
której nigdy nie wyczuwałem,
aż do tego dnia 20 lat temu,

698
00:28:22,062 --> 00:28:26,580
kiedy piekło wpadło 
z niespodziewaną wizytą.

699
00:28:26,580 --> 00:28:30,678
Myślę, że choć nienawidziłem depresji

700
00:28:30,678 --> 00:28:33,012
i bardzo nie chcę znów jej doświadczyć,

701
00:28:33,012 --> 00:28:35,756
to znalazłem sposób, aby ją pokochać.

702
00:28:35,756 --> 00:28:37,781
Pokochać za to, że zmusiła mnie

703
00:28:37,781 --> 00:28:40,550
do kurczowego trzymania się radości.

704
00:28:40,550 --> 00:28:44,038
Pokochałem ją, bo każdego dnia

705
00:28:44,038 --> 00:28:45,578
czasami ryzykownie,

706
00:28:45,578 --> 00:28:48,276
czasami wbrew rozsądkowi,

707
00:28:48,276 --> 00:28:50,554
znajduję powody, aby żyć.

708
00:28:50,554 --> 00:28:55,277
I myślę, że są to momenty zachwytu, 
których niewielu ma możliwość doświadczyć.

709
00:28:55,277 --> 00:28:58,960
Dziękuję.

710
00:28:58,960 --> 00:29:02,096
(Brawa)