WEBVTT

00:00:00.160 --> 00:00:03.958
Jednym z pierwszych pacjentów,
którym przyszło mi się zająć jako pediatra

00:00:03.958 --> 00:00:07.884
była Sol, śliczna miesięczna dziewczynka,

00:00:07.884 --> 00:00:11.058
która trafiła do szpitala 
z objawami ostrej infekcji oddechowej.

00:00:11.668 --> 00:00:13.661
Nigdy wcześniej nie widziałam,

00:00:13.661 --> 00:00:15.796
żeby stan pacjenta
pogarszał się tak szybko.

00:00:16.276 --> 00:00:19.465
W ciągu zaledwie dwóch dni
podłączono ją do respiratora,

00:00:19.465 --> 00:00:21.641
a na trzeci dzień zmarła.

00:00:22.077 --> 00:00:24.781
Sol zachorowała na krztusiec.

00:00:25.240 --> 00:00:27.258
Po omówieniu przypadku

00:00:27.258 --> 00:00:29.660
i pogodzeniu się z bolesną prawdą,

00:00:29.660 --> 00:00:32.128
szef lekarzy-rezydentów powiedział:

00:00:32.128 --> 00:00:35.629
"Weź głęboki oddech, obmyj twarz,

00:00:35.629 --> 00:00:38.359
bo przed nami najtrudniejsze zadanie,

00:00:38.479 --> 00:00:40.560
rozmowa z rodzicami".

00:00:41.753 --> 00:00:45.725
W takich chwilach człowiek
zadaje sobie mnóstwo pytań.

00:00:45.725 --> 00:00:48.432
Dlaczego miesięczna dziewczynka

00:00:48.432 --> 00:00:50.588
miała takiego pecha?

00:00:51.198 --> 00:00:54.000
Co można było coś zrobić, 
żeby temu zapobiec?

00:00:55.110 --> 00:00:57.231
Zanim powstały szczepionki

00:00:57.231 --> 00:00:59.826
wiele chorób zakaźnych

00:00:59.826 --> 00:01:02.562
zabijało miliony ludzi rocznie.

00:01:03.082 --> 00:01:06.081
Podczas pandemii grypy w 1918 roku,

00:01:06.461 --> 00:01:09.121
zmarło 50 milionów osób.

00:01:09.501 --> 00:01:12.079
To więcej niż obecnie
wynosi populacja Argentyny.

00:01:12.609 --> 00:01:14.845
Być może osoby nieco starsze


00:01:14.845 --> 00:01:16.881
pamiętają epidemię polio

00:01:16.881 --> 00:01:19.543
w Argentynie z 1956 roku.

00:01:20.083 --> 00:01:23.260
Nie było jeszcze wtedy 
szczepionki przeciw polio.

00:01:23.260 --> 00:01:25.103
Ludzie nie wiedzieli co robić.

00:01:25.103 --> 00:01:28.250
Zachowywali się jak szaleńcy,
wapnem malowali drzewa na ulicach.

00:01:28.250 --> 00:01:30.701
W bieliznę swoich dzieci
wkładali torebki z kamforą,

00:01:30.701 --> 00:01:33.016
jakby mogło to coś w ogóle zdziałać.

00:01:33.736 --> 00:01:37.626
W wyniku tej epidemii 
zmarły tysiące ludzi.

00:01:38.226 --> 00:01:42.806
U tysięcy choroba pozostawiła
bardzo poważne następstwa neurologiczne.

00:01:44.086 --> 00:01:46.183
Wiem o tym z książek,

00:01:46.653 --> 00:01:48.016
bo dzięki szczepionkom

00:01:48.416 --> 00:01:50.705
moje pokolenie miało to szczęście,

00:01:50.705 --> 00:01:53.677
że nie musiało się zmagać
z tak straszną epidemią.

00:01:53.677 --> 00:01:56.353
Szczepionki to jeden z wielkich sukcesów

00:01:56.673 --> 00:01:59.093
w dziedzinie zdrowia publicznego XX wieku.

00:01:59.093 --> 00:02:02.318
Po wodzie pitnej, są drugim czynnikiem,

00:02:02.318 --> 00:02:04.843
najskuteczniej zmniejszającym
wskaźnik śmiertelności.

00:02:04.843 --> 00:02:06.804
Wyprzedzają nawet antybiotyki.

00:02:07.234 --> 00:02:11.227
Dzięki szczepionkom udało się 
kompletnie wyeliminować straszną chorobę,

00:02:11.227 --> 00:02:12.687
jaką jest ospa,

00:02:12.687 --> 00:02:16.204
oraz bardzo znacząco
zmniejszyć śmiertelność

00:02:16.204 --> 00:02:17.326
w wyniku innych chorób,

00:02:17.326 --> 00:02:21.834
takich jak, między innymi 
odra, krztusiec, czy polio.

00:02:21.834 --> 00:02:26.260
Choroby te należą do grupy o nazwie

00:02:26.260 --> 00:02:29.533
"choroby zapobiegane szczepionkami".

00:02:29.863 --> 00:02:31.293
Co to oznacza?

00:02:31.673 --> 00:02:34.372
Że można im zapobiec,

00:02:34.372 --> 00:02:37.271
ale w tym celu należy zrobić jedną rzecz,

00:02:37.271 --> 00:02:39.167
trzeba się zaszczepić.

00:02:39.167 --> 00:02:43.966
Myślę, że znacząca większość,
o ile nie wszyscy tu obecni,

00:02:44.306 --> 00:02:47.082
przynajmniej raz w życiu
otrzymali szczepionkę.

00:02:47.952 --> 00:02:49.583
Nie jestem jednak pewna,

00:02:49.583 --> 00:02:54.238
czy mamy świadomość, jakie szczepionki
lub środki na wzmocnienie odporności

00:02:54.238 --> 00:02:57.147
należy przyjąć po okresie dojrzewania.

00:02:58.510 --> 00:03:03.933
Zastanawialiście się kiedyś,
kogo chronią szczepionki?

00:03:05.068 --> 00:03:06.077
Mam na myśli to,

00:03:06.077 --> 00:03:08.741
czy istnieje jakiś inny cel szczepionki,

00:03:09.451 --> 00:03:11.296
niż ochrona samych siebie?

00:03:12.625 --> 00:03:14.870
Pozwólcie, że wam coś zademonstruję.

00:03:15.366 --> 00:03:17.382
Wyobraźcie sobie,

00:03:17.682 --> 00:03:19.502
że znajdujemy się w mieście,

00:03:20.012 --> 00:03:23.384
w którym pewne choroby 
są kompletnie nieznane,

00:03:23.384 --> 00:03:24.775
na przykład odra.

00:03:25.283 --> 00:03:26.752
Chodzi mi o to,

00:03:26.752 --> 00:03:29.684
że nikt nigdy w tym mieście
nie miał kontaktu z tą chorobą,

00:03:29.684 --> 00:03:31.567
więc nie ma naturalnej odporności

00:03:31.567 --> 00:03:34.876
ani nie został przeciw niej zaszczepiony.


00:03:35.235 --> 00:03:36.569
Jeśli pewnego dnia

00:03:36.569 --> 00:03:39.840
pojawi się tam osoba chora na odrę,

00:03:40.380 --> 00:03:44.217
choroba nie napotka dużego oporu,

00:03:44.217 --> 00:03:47.111
zacznie przenosić się na kolejne osoby

00:03:47.111 --> 00:03:49.015
i w bardzo krótkim czasie

00:03:49.015 --> 00:03:50.776
opanuje całą społeczność.

00:03:51.736 --> 00:03:53.313
Po pewnym czasie

00:03:53.313 --> 00:03:56.543
znacząca część populacji zachoruje.

00:03:57.723 --> 00:04:01.311
Taki był schemat zanim
wynaleziono szczepionki.

00:04:02.551 --> 00:04:06.711
Wyobraźcie sobie teraz
całkowicie odwrotną sytuację.

00:04:07.201 --> 00:04:08.968
Jesteśmy w mieście,

00:04:08.968 --> 00:04:12.300
w którym ponad 90% mieszkańców

00:04:12.300 --> 00:04:14.663
jest odpornych na odrę.

00:04:14.663 --> 00:04:17.819
Oznacza to, że przebyli chorobę
i wykształcili naturalną odporność,

00:04:17.819 --> 00:04:18.988
przeżyli,

00:04:18.988 --> 00:04:21.931
albo zostali zaszczepieni przeciwko odrze.

00:04:22.791 --> 00:04:25.432
Jeśli pewnego dnia, w tym mieście

00:04:25.702 --> 00:04:28.573
pojawi się osoba chora na odrę,

00:04:28.573 --> 00:04:32.075
choroba napotka znacznie większy opór

00:04:32.215 --> 00:04:35.665
i nie będzie w stanie tak łatwo
przenosić się na kolejne osoby.

00:04:36.524 --> 00:04:39.884
Uda się uzyskać kontrolę
na jej rozprzestrzenieniem

00:04:40.494 --> 00:04:43.339
i wybuch epidemii odry nie nastąpi.

00:04:44.287 --> 00:04:47.136
Zwróćcie uwagę na jedną rzecz.

00:04:48.039 --> 00:04:50.557
Osoby zaszczepione

00:04:51.007 --> 00:04:53.526
chronią nie tylko siebie,

00:04:53.896 --> 00:04:57.014
ale zapobiegają rozprzestrzenianiu się


00:04:57.014 --> 00:04:59.174
choroby w swoich społecznościach,

00:04:59.174 --> 00:05:02.224
czym pośrednio chronią

00:05:02.224 --> 00:05:05.806
niezaszczepionych 
członków tych społeczności.

00:05:06.286 --> 00:05:09.341
Stanowią swoistą tarczę ochronną,

00:05:09.341 --> 00:05:12.022
bo poprzez uniknięcie choroby,

00:05:12.022 --> 00:05:15.381
są bezpieczne.

00:05:16.490 --> 00:05:19.278
Ten pośredni efekt ochrony

00:05:19.428 --> 00:05:22.854
osób niezaszczepionych 
w danej społeczności

00:05:22.854 --> 00:05:27.379
jedynie poprzez otaczanie ich
osobami zaszczepionymi,

00:05:27.379 --> 00:05:30.912
nazywa się zbiorową odpornością.

00:05:32.782 --> 00:05:35.089
Wiele osób

00:05:35.449 --> 00:05:38.845
polega prawie wyłącznie 
na tej odporności zbiorowej,

00:05:38.845 --> 00:05:41.334
aby chronić się przed chorobami.

00:05:42.756 --> 00:05:45.911
Nie są to hipotetyczne przykłady.

00:05:46.977 --> 00:05:49.890
To nasi siostrzeńcy, dzieci,

00:05:50.110 --> 00:05:53.532
być może jeszcze 
za małe na szczepionkę.

00:05:54.414 --> 00:05:58.634
To nasi rodzicie, bracia, znajomi,

00:05:58.635 --> 00:06:00.707
którzy może cierpią na jakieś choroby

00:06:00.707 --> 00:06:04.544
lub przyjmują lekarstwa 
zmniejszające odporność.

00:06:05.394 --> 00:06:07.014
Są to też osoby

00:06:07.014 --> 00:06:09.927
uczulone na konkretne szczepionki,

00:06:10.899 --> 00:06:13.219
albo nawet my sami,

00:06:13.709 --> 00:06:15.473
jeśli mimo zaszczepienia,

00:06:15.473 --> 00:06:18.815
nie udało się osiągnąć 
zamierzonego efektu.

00:06:18.815 --> 00:06:20.152
Bo nie wszystkie szczepionki

00:06:20.152 --> 00:06:22.312
są zawsze w 100% skuteczne.

00:06:23.140 --> 00:06:27.220
Wszystkie te osoby
polegają prawie wyłącznie

00:06:27.220 --> 00:06:28.989
na zbiorowej odporności

00:06:28.989 --> 00:06:31.255
dla ochrony przed chorobami.

00:06:32.213 --> 00:06:35.850
Aby osiągnąć efekt odporności zbiorowej

00:06:36.940 --> 00:06:41.481
należy zaszczepić 
znaczący odsetek populacji.

00:06:42.345 --> 00:06:45.050
Odsetek ten nazywa się progiem

00:06:45.300 --> 00:06:48.907
i zależy od wielu zmiennych.

00:06:48.907 --> 00:06:51.225
Typu bakterii,

00:06:51.225 --> 00:06:53.402
reakcji immunologicznej

00:06:53.402 --> 00:06:55.277
wywołanej szczepionką.

00:06:55.625 --> 00:06:57.854
Ale wszystkie mają wspólną cechę.

00:06:58.179 --> 00:07:03.266
Jeśli w danej społeczności 
odsetek mieszkańców zaszczepionych

00:07:03.526 --> 00:07:05.987
jest niższy niż próg,

00:07:06.637 --> 00:07:10.450
choroba rozprzestrzenia się swobodniej

00:07:11.110 --> 00:07:12.776
i w społeczności

00:07:12.776 --> 00:07:15.805
może dojść do wybuchu epidemii.

00:07:15.805 --> 00:07:19.095
Nawet choroby, które dotąd

00:07:19.095 --> 00:07:20.744
były pod kontrolą

00:07:20.744 --> 00:07:22.650
mogą pojawić się na nowo.

00:07:24.515 --> 00:07:25.939
To nie jest tylko teoria.

00:07:26.335 --> 00:07:28.840
To już miało i nadal ma miejsce.

00:07:30.637 --> 00:07:34.307
W 1998 roku brytyjski naukowiec

00:07:34.307 --> 00:07:35.779
opublikował artykuł, 


00:07:35.779 --> 00:07:38.330
w jednym z najważniejszych
czasopism medycznych,

00:07:38.330 --> 00:07:40.837
w którym stwierdził,
że potrójna szczepionka,

00:07:40.837 --> 00:07:43.587
przeciwko odrze, śwince i różyczce,

00:07:43.587 --> 00:07:45.426
ma związek z autyzmem.

00:07:45.429 --> 00:07:48.040
Efekt był natychmiastowy.

00:07:48.665 --> 00:07:51.443
Ludzie zaczęli unikać szczepionek

00:07:51.443 --> 00:07:53.679
i nie zgadzać się 
na szczepienie swoich dzieci.

00:07:53.679 --> 00:07:55.021
Jaki był tego skutek?

00:07:55.031 --> 00:07:57.600
W wielu społecznościach na świecie

00:07:57.600 --> 00:07:59.494
liczba zaszczepionych osób

00:07:59.494 --> 00:08:01.722
spadła poniżej progu.

00:08:01.722 --> 00:08:03.499
Epidemie odry

00:08:03.499 --> 00:08:05.432
wybuchły w wielu miastach na świecie.

00:08:05.432 --> 00:08:07.871
W Stanach Zjednoczonych, w Europie.

00:08:07.871 --> 00:08:09.773
Wiele osób zachorowało

00:08:09.773 --> 00:08:12.900
i wiele z nich zmarło na odrę.

00:08:13.721 --> 00:08:14.706
Poza tym,

00:08:15.352 --> 00:08:16.958
artykuł ten wywołał też

00:08:16.958 --> 00:08:19.509
wielkie zamieszanie
w społeczności medycznej.

00:08:19.509 --> 00:08:21.831
Dziesiątki badaczy zaczęło sprawdzać,

00:08:21.831 --> 00:08:24.412
czy zawarte w nim stwierdzenia
faktycznie są prawdziwe.

00:08:25.072 --> 00:08:27.842
Nie tylko nie znaleziono

00:08:28.162 --> 00:08:29.688
zależności przyczynowo-skutkowej


00:08:29.688 --> 00:08:33.235
pomiędzy wspomnianą 
szczepionką, a autyzmem,

00:08:33.235 --> 00:08:34.521
odkryto też,

00:08:34.521 --> 00:08:38.188
że w artykule zawarte były
nieprawdziwe stwierdzenia.

00:08:38.188 --> 00:08:41.328
Był on po prostu niezgodny z prawdą.

00:08:41.608 --> 00:08:43.719
Był oszustwem.

00:08:44.451 --> 00:08:48.626
Czasopismo publicznie wycofało

00:08:48.626 --> 00:08:51.893
poparcie dla artykułu w 2010 roku.

00:08:52.336 --> 00:08:54.134
Jedną z podstawowych obaw

00:08:54.134 --> 00:08:58.307
i argumentów przeciwko 
szczepieniom są efekty uboczne.

00:08:59.445 --> 00:09:02.383
Szczepionki, podobnie jak leki,

00:09:02.943 --> 00:09:05.436
mogą wywoływać efekty uboczne.

00:09:05.661 --> 00:09:08.143
Większość z nich jest 
łagodna i tymczasowa,

00:09:08.143 --> 00:09:11.247
ale korzyści płynące ze szczepień
są zawsze większe

00:09:11.247 --> 00:09:13.072
niż możliwe powikłania.

00:09:15.735 --> 00:09:17.716
Kiedy jesteśmy chorzy,

00:09:17.716 --> 00:09:19.873
chcemy szybko wyzdrowieć.

00:09:19.873 --> 00:09:22.014
Większość z nas tu obecnych,

00:09:22.424 --> 00:09:24.059
kiedy przechodzi infekcję,

00:09:24.059 --> 00:09:25.624
bierze antybiotyki.

00:09:25.624 --> 00:09:28.682
Jeśli mamy nadciśnienie,
bierzemy leki obniżające ciśnienie

00:09:28.682 --> 00:09:30.464
czy leki na serce.

00:09:30.974 --> 00:09:32.911
Dlaczego? Bo jesteśmy chorzy

00:09:33.101 --> 00:09:34.572
i chcemy szybko wyzdrowieć.

00:09:34.572 --> 00:09:36.592
Nie zadajemy zbyt wielu pytań.

00:09:36.592 --> 00:09:38.727
Dlaczego taką trudność sprawia nam

00:09:39.157 --> 00:09:41.242
zapobieganie chorobom,

00:09:41.242 --> 00:09:43.789
czy dbanie o siebie,
kiedy jesteśmy zdrowi?

00:09:44.752 --> 00:09:47.440
Bardzo dbamy o siebie w obliczu choroby

00:09:47.720 --> 00:09:50.969
lub w sytuacji bezpośredniego zagrożenia.

00:09:51.742 --> 00:09:54.775
Podejrzewam, że prawie połowa z was

00:09:54.775 --> 00:09:57.661
pamięta pandemię wirusa grypy typu A,

00:09:58.001 --> 00:10:01.553
która wybuchła tu, w Argentynie,
jak i na całym świecie w 2009 roku.

00:10:02.340 --> 00:10:05.112
Kiedy zaczęły pojawiać się
pierwsze przypadki

00:10:05.112 --> 00:10:09.034
w Argentynie był początek zimy.

00:10:09.804 --> 00:10:11.935
Nikt nie wiedział absolutnie nic.

00:10:11.935 --> 00:10:13.284
Wszędzie panował chaos.

00:10:13.284 --> 00:10:15.598
Ludzie chodzili po ulicy
z maseczkami na twarzy,

00:10:15.598 --> 00:10:17.317
biegaliśmy do aptek

00:10:17.317 --> 00:10:18.682
kupować alkohol w żelu.

00:10:18.682 --> 00:10:22.245
Przed aptekami ustawiały się 
kolejki po szczepionkę,

00:10:22.245 --> 00:10:24.809
choć nie było nawet wiadomo,

00:10:24.809 --> 00:10:27.111
czy chroni ona przed nowym wirusem.

00:10:27.111 --> 00:10:29.258
Nie było kompletnie nic wiadomo.

00:10:29.258 --> 00:10:31.260
Odbywałam wtedy

00:10:31.260 --> 00:10:34.549
staż badawczy w Fundacji Infant,

00:10:34.549 --> 00:10:36.632
ale też pracowałam jako pediatra domowy

00:10:36.632 --> 00:10:39.399
w firmie oferującej
abonamentowe usługi medyczne.

00:10:39.399 --> 00:10:42.254
Zaczynałam dyżur o 8 rano

00:10:42.914 --> 00:10:46.793
i już miałam 50 umówionych wizyt.

00:10:46.793 --> 00:10:49.584
Panował chaos, 
nikt nie miał pojęcia co robić.

00:10:50.380 --> 00:10:52.553
Zwróciłam uwagę na

00:10:52.553 --> 00:10:55.470
charakterystyczne cechy moich pacjentów.

00:10:55.470 --> 00:10:57.326
Byli to pacjenci nieco starsi

00:10:57.326 --> 00:10:59.848
niż to zazwyczaj bywa zimą,

00:10:59.848 --> 00:11:01.867
z objawami dłuższej gorączki.

00:11:02.213 --> 00:11:06.042
Powiedziałam o tym
mojemu mentorowi stażu.

00:11:06.042 --> 00:11:09.588
On z kolei zasłyszał,

00:11:09.588 --> 00:11:11.885
że wiele ciężarnych kobiet

00:11:12.125 --> 00:11:13.614
i młodych osób w dorosłym wieku

00:11:13.614 --> 00:11:16.251
przyjmuje się na intensywną terapię

00:11:16.251 --> 00:11:18.682
z ciężkimi objawami.

00:11:20.219 --> 00:11:23.764
Postanowiliśmy zbadać,

00:11:23.764 --> 00:11:25.765
co właściwie się dzieje.

00:11:27.298 --> 00:11:29.977
W poniedziałek rano
wsiedliśmy w samochód

00:11:29.977 --> 00:11:32.815
i pojechaliśmy do szpitala
w prowincji Buenos Aires,

00:11:32.815 --> 00:11:35.498
do którego odsyłało się

00:11:35.498 --> 00:11:38.443
wszystkich pacjentów z tym
nowym rodzajem wirusa grypy.

00:11:38.863 --> 00:11:41.214
Szpital wypełniony był ludźmi.

00:11:41.214 --> 00:11:45.289
Cały personel był ubrany
w stroje ochronne jak w NASA.

00:11:45.289 --> 00:11:47.347
My mieliśmy w kieszeni zwykłe maseczki.

00:11:47.347 --> 00:11:49.922
Jestem hipochondryczką,
przez 2 godziny nie oddychałam,

00:11:49.922 --> 00:11:53.317
ale udało nam się zobaczyć całą sytuację.

00:11:53.325 --> 00:11:55.648
Natychmiast skontaktowaliśmy się

00:11:55.868 --> 00:11:59.293
z pediatrami z sześciu szpitali ze stolicy

00:11:59.753 --> 00:12:01.133
i sąsiednich miejscowości.

00:12:01.133 --> 00:12:04.366
Staraliśmy się jak najszybciej zrozumieć,

00:12:04.366 --> 00:12:09.966
jak ten nowy wirus wpływa na nasze dzieci.

00:12:11.028 --> 00:12:13.336
W maratońskim tempie,

00:12:13.806 --> 00:12:16.008
w mniej niż trzy miesiące

00:12:17.098 --> 00:12:22.560
zaobserwowaliśmy charakterystyczne
cechy nowego wirusa H1N1

00:12:23.000 --> 00:12:29.361
na grupie 251 dzieci przebywających 
w szpitalu z jego powodu.

00:12:29.361 --> 00:12:33.251
Oceniliśmy, które dzieci
zachorowały najciężej,

00:12:33.251 --> 00:12:35.219
były to te poniżej czwartego roku życia,

00:12:35.219 --> 00:12:36.889
a zwłaszcza te młodsze niż rok,

00:12:36.889 --> 00:12:39.662
pacjenci ze schorzeniami neurologicznymi,

00:12:39.662 --> 00:12:42.454
dzieciaki z przewlekłymi chorobami płuc.

00:12:43.214 --> 00:12:47.200
Zidentyfikowanie grup ryzyka
było niezwykle istotne,

00:12:48.020 --> 00:12:50.728
bo można im było
przyznać pierwszeństwo

00:12:50.728 --> 00:12:52.971
przy podawaniu szczepionki przeciw grypie,

00:12:53.501 --> 00:12:54.979
nie tylko tu, w Argentynie,

00:12:55.469 --> 00:12:57.020
ale też w innych krajach,

00:12:57.020 --> 00:12:59.571
do których pandemia jeszcze nie dotarła.

00:13:00.537 --> 00:13:04.812
Rok później, kiedy dostępna 
już była szczepionka


00:13:05.242 --> 00:13:07.456
przeciwko wirusowi H1N1,

00:13:07.502 --> 00:13:10.182
postanowiliśmy sprawdzić jej efektywność.

00:13:10.182 --> 00:13:12.542
Po ogromnej kampanii szczepień,

00:13:13.262 --> 00:13:16.313
której celem była ochrona grup ryzyka,

00:13:18.223 --> 00:13:19.873
w tych szpitalach,

00:13:19.893 --> 00:13:24.704
z grupy 93% zaszczepionych pacjentów,

00:13:25.144 --> 00:13:28.122
nie przyjęto ani jednej osoby,

00:13:28.392 --> 00:13:31.206
w związku z wirusem H1N1.

00:13:31.206 --> 00:13:36.062
(Brawa)

00:13:36.062 --> 00:13:39.608
W roku 2009 było 251 przypadków.

00:13:41.481 --> 00:13:44.353
W 2010 zero.

00:13:44.353 --> 00:13:49.516
Szczepienie to przejaw
odpowiedzialności indywidualnej,

00:13:49.516 --> 00:13:53.005
jednak jej wpływ 
na zbiorowość jest ogromny.

00:13:54.238 --> 00:13:58.570
Szczepiąc się,
chronię nie tylko siebie,

00:13:59.740 --> 00:14:01.861
ale także innych.

00:14:03.305 --> 00:14:06.127
Sol zapadła na krztusiec.

00:14:07.541 --> 00:14:10.933
Była malutką dziewczynką
i nie dostała jeszcze

00:14:10.933 --> 00:14:13.397
swojej pierwszej szczepionki
przeciwko tej chorobie.

00:14:14.964 --> 00:14:18.272
Nadal zadaję sobie pytanie,
jakby potoczyły się jej losy,

00:14:18.962 --> 00:14:22.935
gdyby wszystkie osoby z jej otoczenia

00:14:22.935 --> 00:14:25.234
były zaszczepione.

00:14:25.804 --> 00:14:27.802
(Brawa)