1
00:00:00,810 --> 00:00:04,841
حەز دەکەم چیرۆکێکتان بۆ بگێڕمەوە سەبارەت 
بە مەرگ و تەلارسازی.

2
00:00:04,841 --> 00:00:09,471
سەد ساڵێک لەمەوبەر، زیاتر بە دەرد
دەمردین. بۆ نموونە هەوکردنی سی،

3
00:00:09,471 --> 00:00:12,768
گەر دەردەکان بەردەوام بوونایە، ئەوا بە 
زوویی لەناودەچووین.

4
00:00:12,768 --> 00:00:16,502
لە ماڵەوە دەمردین، لە پێخەفەکانماندا، 
لە ناو خێزانەکانمان،

5
00:00:16,502 --> 00:00:18,294
هەرچەندە ئەوە هەڵبژێرێکی ناچاری بوو

6
00:00:18,294 --> 00:00:20,884
چوون زۆربەی خەڵکی پێویستیان بە 
چاودێری پزیشکی بوو.

7
00:00:21,614 --> 00:00:24,393
دواتر لەسەدەی بیستدا زۆر شت گۆڕان.

8
00:00:24,393 --> 00:00:26,490
دەرمانی نوێمان پەرەپێدا وەک پەنسیلین

9
00:00:26,490 --> 00:00:28,975
و توانیمان دژی نەخۆشییە درمەکان 
بەکاریان بهێنین.

10
00:00:28,975 --> 00:00:32,249
ئامێری تەکنەلۆجیای نوێی پزیشکی داهێنرا
وەک تیشک.

11
00:00:32,249 --> 00:00:34,501
لەبەر ئەوەی گەورە و گران بوون،

12
00:00:34,501 --> 00:00:37,519
پێویستمان بە بینای گەورە بوو بۆ ئەو
ئامێرانە،

13
00:00:37,519 --> 00:00:39,818
دواتر بوون بە نەخۆشخانە مۆدێرنەکانمان.

14
00:00:39,818 --> 00:00:41,241
لە دوای جەنگی جیهانی دووەم،

15
00:00:41,241 --> 00:00:43,881
چەند وڵاتێک سیستەمی
تەندرووستی جیهانیان پەرەپێدا

16
00:00:43,881 --> 00:00:46,528
تا هەموو کەس 
بەکاری بهێنێت.

17
00:00:46,528 --> 00:00:50,777
ئەنجامیش ئەوەبوو کاتی ژیان زیادی کرد بۆ ٤٥
لە سەرەتای سەدەدا

18
00:00:50,777 --> 00:00:52,960
بۆ ئەمڕۆ کە دوو هێندەیە.

19
00:00:52,960 --> 00:00:57,058
سەدەی بیستەم کاتی گەشبینیەکی گەورە بوو 
لە بارەی بەدەستهێنانەکانی زانستەوە،

20
00:00:57,058 --> 00:01:00,785
بەڵام کاتێک هەموو تەرکیزەکان لەسەر 
ژیان بوون، مردن لەیاد چووەوە،

21
00:01:00,785 --> 00:01:03,190
تەنانەت نزیکبوونەوەمان لە مردن
زۆر دراماتیکی گۆڕا.

22
00:01:03,580 --> 00:01:04,783
ئێستا، من تەلارسازێکم،

23
00:01:04,783 --> 00:01:08,025
ساڵ و نیوێکە لەم گۆڕانکاریانە دەکۆڵمەوە

24
00:01:08,025 --> 00:01:11,179
و چ مانایەک دەدەن بۆ تەلارسازی
لەبارەی مەرگ و مردنەوە.

25
00:01:11,179 --> 00:01:14,412
ئێمە ئێستا زیاتر بە شێرپەنجە و نەخۆشی 
دڵ دەمرین،

26
00:01:14,412 --> 00:01:18,408
واتە زۆر لە ئێمە ماوەیەکی زۆرە 
نەخۆشییە درێژخایەنەکانمان هەیە

27
00:01:18,408 --> 00:01:20,382
لە کۆتای ژیانماندا.

28
00:01:20,382 --> 00:01:21,495
لەو ماوەیەدا

29
00:01:21,495 --> 00:01:26,558
کاتێکی زۆر لە نەخۆشخانە و خان و 
ماڵە چاودێریەکان بەسەر دەبەین،

30
00:01:26,558 --> 00:01:28,764
پێش ئەوەی بێینە ناو نەخۆشخانە
مۆدێرنەکانمانەوە.

31
00:01:28,764 --> 00:01:32,154
ئەزانن ئەو ڕووناکییە فلۆریانە و
مەڕمەڕە بێکۆتاکان

32
00:01:32,154 --> 00:01:35,172
و ئەو ڕیزە کورسیە ناخۆشانە.

33
00:01:35,172 --> 00:01:38,934
تەلارسازی نەخۆشخانە ناوبانگێکی خراپی
بەدەست هێناوە.

34
00:01:38,934 --> 00:01:42,091
بەڵام شتە سەرسوڕهێنەرەکە ئەوەیە کە، 
پێشتر نەخۆشخانەکان وانەبوون.

35
00:01:42,091 --> 00:01:46,425
ئەمە L'Ospedale degli Innocenti ە ، 
ساڵی ١٤١٩ لەلایەن بورنولاسکی درووست کراوە

36
00:01:46,425 --> 00:01:50,172
یەکێک لە ناودارترین و کاریگەردارترین
تەلارسازی سەردەمی خۆی بووە.

37
00:01:50,172 --> 00:01:53,515
کاتێ لەم بینایە دەڕوانم و بیر لە 
نەخۆشخانەکانی ئەوڕۆ دەکەمەوە،

38
00:01:53,515 --> 00:01:56,603
ئەوەی سەرسامم دەکات بەرزویستی بیناکەیە.

39
00:01:56,603 --> 00:01:58,252
بەڕاستی بینایەکی مەزنە.

40
00:01:58,252 --> 00:02:00,086
ئەم کراوانەی هەیە لە ناوڕاستدا

41
00:02:00,086 --> 00:02:02,619
تا هەموو ژوورەکان ڕووناکی خۆر و
هەوای نوێیان هەبێت،

42
00:02:02,619 --> 00:02:05,032
ژوورەکان گەورەن و بنمیچی بەرزیان هەیە،

43
00:02:05,032 --> 00:02:07,516
و نەخۆشەکانی زیاتر هەست بە ئارامی
دەکەن.

44
00:02:07,516 --> 00:02:09,281
جوانیشە.

45
00:02:09,281 --> 00:02:13,112
بە ڕێگەیەک، ئێمە بیرمان چووەوە کە 
ئەمە شیاوە بۆ نەخۆشخانە.

46
00:02:13,112 --> 00:02:17,135
گەر بینای باشترمان بوێت کە تێیدا بمرین، 
دەبێت لەبارەیەوە بدوێین،

47
00:02:17,135 --> 00:02:19,706
چوونکە دەزانین بابەتی مەرگێکی نائارام،

48
00:02:19,706 --> 00:02:21,146
لەسەری نادوێین،

49
00:02:21,146 --> 00:02:24,458
و پرسیار ناکەین ئێمە وەک کۆمەڵ چەندێک
لە مەرگ نزیکبووینەتەوە.

50
00:02:24,458 --> 00:02:27,632
یەکێک لە شتەکان کە زۆر سەرنجی
ڕاکێشام لە توێژینەوەکەمدا،

51
00:02:27,632 --> 00:02:30,317
چۆنیەتی گۆڕانی ڕاستەقینەی بارودۆخکە بوو.

52
00:02:30,317 --> 00:02:32,709
ئەمە یەکەمین سوتێگەبوو لە بەریتانیا،

53
00:02:32,709 --> 00:02:35,518
کە لە ساڵی ١٨٧٠ دا درووستکرا.

54
00:02:35,518 --> 00:02:38,925
کە بۆ یەکەم جار بنیاتنرا
دووچاری ناڕەزایی گوندنشینەکان بوو.

55
00:02:38,925 --> 00:02:43,808
سوتێنگە لەدیدی کۆمەڵەوە پەسەند نەبوو،
لەسەدا ٩٩.٨ ی خەڵکی دەنێژران.

56
00:02:43,808 --> 00:02:47,584
تەنها سەد ساڵ دواتر، سێ چارەکی ئێمە 
دوای مردن دەسوتێنرێین.

57
00:02:47,584 --> 00:02:50,111
خەڵکی کراوەن بۆ قبوڵکردنی گۆڕینی شتەکان

58
00:02:50,111 --> 00:02:52,512
گەر چانسێکیان پێبدرێت لە بەرەیانەوە بدوێن.

59
00:02:52,512 --> 00:02:55,835
جا ئەم وتووێژە دەربارەی مەرگ و 
تەلارسازیەوە

60
00:02:55,835 --> 00:02:58,994
ئەوەبوو کە دەستم پێی کرد کاتێک یەکەمین 
پێشەنگام لەسەری کرد.

61
00:02:58,994 --> 00:03:02,220
لە ڤێنس، لە حوزەیراندا، لە ژێر ناونیشانی
''مەرگ لە ڤێنس.''

62
00:03:02,220 --> 00:03:05,494
وا دیزاین کرابوو تەواو ئاسوودەبێت

63
00:03:05,494 --> 00:03:07,692
تا خەڵکی وردە وردە ڕادەکێشران بۆی.

64
00:03:07,692 --> 00:03:10,947
ئەمە یەکیکە لە پیشاندراوەکان، کە نەخشەیەکی 
دوولایەنەی لەندەنە

65
00:03:10,947 --> 00:03:13,622
ئەوە پیشاندەدات چەندێک خانووبەرە 
هەیە لە شارەکەدا

66
00:03:13,622 --> 00:03:15,501
وازهێنراوە لە مەرگ و مردن،

67
00:03:15,501 --> 00:03:17,870
و کە دەستت لەسەر نەخشەکە دەجوڵێنیت،

68
00:03:17,870 --> 00:03:22,699
ناوی خانووبەرە ڕاستەقینەکان،
بیناکان و گۆڕستانەکان پیشاندراون .

69
00:03:22,699 --> 00:03:25,207
و یەکێکی دی لە پیشاندراوەکان زنجیرەیەک 
پۆستکاردبوون

70
00:03:25,207 --> 00:03:27,204
کە خەڵکی دەیانتوانی لەگەڵ خۆیان بیبەن.

71
00:03:27,204 --> 00:03:29,665
و ماڵی خەڵکی و نەخۆشخانەکان پیشاندرابوون

72
00:03:29,665 --> 00:03:32,080
و گۆڕستانەکان و مردوخانەکان،

73
00:03:32,080 --> 00:03:34,541
و چیرۆکی بۆشایی جیاواز دەڵێن

74
00:03:34,541 --> 00:03:37,374
ئەمە ئەوەیە کە پێیدا تێپەردەبین 
لە لایەکی مەرگدا.

75
00:03:37,374 --> 00:03:39,719
ویستمان ئەوە پیشانبدەین ئەو شوێنەی
لێی دەمرین

76
00:03:39,719 --> 00:03:42,970
کلیلێکە بۆ ئەوەی کە چۆن دەمرین.

77
00:03:42,970 --> 00:03:47,753
نامۆترین شت بریتیبوو لەو کاردانەوەی 
سەردانکەرەکان بۆ پێشەنگاکە،

78
00:03:47,753 --> 00:03:50,121
بەتایبەت کارە دەنگ و وێنەکان.

79
00:03:50,121 --> 00:03:53,813
خەڵک هەبوو سەمایان دەکرد و
ڕایاندەکرد و بازیان دەدا

80
00:03:53,813 --> 00:03:56,808
هەوڵیان دەدا پێشەنگاکە چالاک بکەن 
لە ڕێی جیاوازەوە،

81
00:03:56,808 --> 00:03:59,252
و لە خاڵێکی دیاریکراودا، دەوەستان

82
00:03:59,252 --> 00:04:01,986
و بریان دەکەوتەوە لە پێشەنگایەکن
،دەربارەی مەرگ

83
00:04:01,986 --> 00:04:04,610
ڕەنگە ئەمە مامەڵەیەکی باش نەبێت.

84
00:04:04,610 --> 00:04:07,257
بەڵام لە ڕاستیدا دەپرسم
تەنها ڕێگەیەک هەیە

85
00:04:07,257 --> 00:04:09,532
تا لەلای مەرگ پەیڕەوی بکەین؟

86
00:04:09,532 --> 00:04:14,083
گەر نییە، داوا دەکەم بیر بکەنەوە دەربارەی 
ئەوەی مردنی باش چییە،

87
00:04:14,083 --> 00:04:17,752
و بیردەکەنەوەتان چۆنە کە تەلارسازی پشتگیری
مردنێکی باش بکات،

88
00:04:17,752 --> 00:04:22,480
لەوە ناچێت لەمە کەمتر بێت و 
لەمەش زۆرتر بێت؟

89
00:04:22,480 --> 00:04:24,694
سوپاس بۆ ئێوە

90
00:04:24,694 --> 00:04:26,714
چەپڵەڕێزان.