WEBVTT

00:00:06.645 --> 00:00:09.047
1978'de Louise Brown,

00:00:09.047 --> 00:00:14.450
tüpte döllenme ile doğan ilk bebektir.

00:00:14.450 --> 00:00:17.780
Onun doğumu üreme 
alanındaki bir devrimdir.

00:00:17.780 --> 00:00:20.931
Yaklaşık sekiz çiftten birinde 
görülen bu durum

00:00:20.931 --> 00:00:22.997
tasarıda zordur.

00:00:22.997 --> 00:00:25.172
Bu çiftlerin ve yalnız anne veya babanın

00:00:25.172 --> 00:00:27.804
bebek sahibi olabilmek için 
yöntemlere ihtiyacı vardır.

00:00:27.804 --> 00:00:30.561
Tüp bebeğe olan rağbet 
gitgide büyümektedir.

00:00:30.561 --> 00:00:36.889
Bu teknoloji sayesinde doğan 
5 milyondan fazla bebek bulunmaktadır.

NOTE Paragraph

00:00:36.889 --> 00:00:42.645
Tüp bebek yöntemi, cinsel üremenin 
mükemmel bir taklidi ile işe yarar.

00:00:42.645 --> 00:00:44.789
Tüp bebek yöntemini anlamak için

00:00:44.789 --> 00:00:49.516
bebek yapımının doğal 
yöntemlerine bir göz atmalıyız.

00:00:49.516 --> 00:00:53.788
İster inanın ister inanmayın,
herşey beyinde başlıyor.

00:00:53.788 --> 00:00:57.127
Aşılamadan önceki 15 gün zorlu olabilir.

00:00:57.127 --> 00:01:02.612
Hipofiz bezi, folikül stimule 
edici hormon (FSH) salgılar.

00:01:02.612 --> 00:01:05.476
Bu hormon bir avuç yumurtalık 
folikülünü olgunlaştırır

00:01:05.476 --> 00:01:07.817
ve böylece östrojen hormonu açığa çıkar.

00:01:07.817 --> 00:01:09.788
Her folikül bir yumurta içerir.

00:01:09.788 --> 00:01:14.340
Ortalama olarak sadece bir folikül
tamamıyla olgunlaşabilir.

00:01:14.340 --> 00:01:17.295
Büyürken ve bir yandan 
östrojen salgılarken

00:01:17.295 --> 00:01:21.664
sadece büyümeyi koordine 
edip döl yatağını hazırlamaz.

00:01:21.664 --> 00:01:27.088
Ayrıca folikül gelişimini iyi hale 
getirmek için beyin ile iletişim kurar.

00:01:27.088 --> 00:01:29.466
Östrojen seviyesi en yüksek 
seviyeye geldiği zaman

00:01:29.466 --> 00:01:35.378
hipofiz bezi fazlaca 
luteinizan hormon (LH) salgılar.

00:01:35.378 --> 00:01:37.213
Bu hormon, yumurtlamayı tetikler.

00:01:37.213 --> 00:01:42.417
Ayrıca folikülün patlamasına ve 
yumurtanın salınmasına neden olur.

NOTE Paragraph

00:01:42.417 --> 00:01:44.468
Yumurta yumurtalığı terkettiği zaman

00:01:44.468 --> 00:01:49.179
döl yatağı borusuna doğru yol alır.

00:01:49.179 --> 00:01:52.681
Eğer yumurta sperm tarafından 
24 saat içinde döllenmezse

00:01:52.681 --> 00:01:54.807
döllenmeyen yumurta ölür

00:01:54.807 --> 00:01:57.266
ve tüm sistem kendini resetler.

00:01:57.266 --> 00:02:02.087
Yeni bir yumurta ve gelecek aylarda 
devam edecek döl yatağı oluşumu başlar.

NOTE Paragraph

00:02:02.087 --> 00:02:05.011
Yumurta vücuttaki en büyük hücredir

00:02:05.011 --> 00:02:08.473
ve hücre dışı kalın şeker kabuğu ve 


00:02:08.473 --> 00:02:12.325
zona pellusuda adındaki bir 
protein tarafından korunur.

00:02:12.325 --> 00:02:16.576
Zona pellusuda tüm girişlere ve 
birden fazla spermin girişine engel olur.

00:02:16.576 --> 00:02:19.978
Sperm, vücuttaki en küçük hücredir.

NOTE Paragraph

00:02:19.978 --> 00:02:23.060
Bir insanda sperm üretimi 
iki ile üç ay sürer

00:02:23.060 --> 00:02:26.220
ve bu işlem durmaksızın yenilenir.

00:02:26.220 --> 00:02:31.856
Cinsel ilişki sırasındaki her boşalmada 
100 milyondan fazla sperm salınır.

00:02:31.856 --> 00:02:37.035
Fakat sadece yaklaşık 100 tanesi 
en sonunda yumurtayla yakınlık kurabilir

00:02:37.035 --> 00:02:43.232
ve sadece bir tanesi zona pellusudanın 
zırhından içeri nüfuz edebilir.

NOTE Paragraph

00:02:43.232 --> 00:02:45.514
Başarılı bir döllenme sırasında

00:02:45.514 --> 00:02:48.756
zigot hızlıca embriyoya dönüşmeye başlar

00:02:48.756 --> 00:02:52.006
ve uterusa ulaşması üç günü bulur.

00:02:52.006 --> 00:02:54.282
Burada dölyataği iç zarına 
(endometriyum)

00:02:54.282 --> 00:02:59.742
sıkıca tutunması için yaklaşık 
üç güne ihtiyacı var.

00:02:59.742 --> 00:03:02.895
İlk tutunmada plesantayı 
oluşturacak hücreler

00:03:02.895 --> 00:03:06.037
hamileliğin olduğunu yumurtlanan 
foliküle uyarı maksatlı

00:03:06.037 --> 00:03:08.898
hormon salgılamaya başlar.

00:03:08.898 --> 00:03:12.403
Bu durum folikülün normal menstural 
döngüde olması gereken

00:03:12.403 --> 00:03:17.697
bozulmasına yardım eder.

00:03:17.697 --> 00:03:20.839
Korpus luteum hamileliğin sürmesi 
için gerekli projesteronu

00:03:20.839 --> 00:03:25.594
gebeliğin altıncı haftasından yedinci 
haftasına kadar üretmekle sorumludur.

00:03:25.594 --> 00:03:28.273
Plesenta, bebeğin doğumuna
-yaklaşık 40 hafta sonraya-

00:03:28.273 --> 00:03:32.213
kadar gelişir ve yerini devralır.

NOTE Paragraph

00:03:32.213 --> 00:03:35.587
Şimdi, laboratuvarda nasıl 
bebek yapıldığına bakalım?

00:03:35.587 --> 00:03:37.926
Tüp bebek yöntemi olan hastada

00:03:37.926 --> 00:03:42.333
normalden daha yüksek olan 
FSH seviyesi, yumurtalığın aşırı

00:03:42.333 --> 00:03:45.859
uyarılmasının kontrolünü 
sağlama amaçlı idare edilir.

00:03:45.859 --> 00:03:49.599
Böylece sonunda birçok 
yumurta üretilebilir.

00:03:49.599 --> 00:03:53.462
Yumurtalar yumurtlama gerçekleşmeden 
hemen önce anestezi halindeki

00:03:53.462 --> 00:03:55.738
bayandan ultrason eşliğinde

00:03:55.738 --> 00:04:00.111
iğne sokularak geri alınır.

00:04:00.111 --> 00:04:05.029
Çoğu sperm örnekleri 
mastürbasyon ile üretilir.

NOTE Paragraph

00:04:05.029 --> 00:04:09.599
Laboratuvarda tanımlanan yumurtalar
çevredeki hücrelerden sadeleştirilir

00:04:09.599 --> 00:04:13.594
ve petri kabında döllenme için hazırlanır.

00:04:13.594 --> 00:04:16.851
Döllenme, iki teknolojiden 
birisi ile meydana gelebilir.

00:04:16.851 --> 00:04:20.307
İlkinde yumurtalar binlerce 
spermle kuluçkalanır

00:04:20.307 --> 00:04:24.725
ve döllenme normal olarak 
birkaç saatte meydana gelir.

00:04:24.725 --> 00:04:27.835
İkinci teknoloji de iğne kullanılarak 
bir spermin yumurta içine

00:04:27.835 --> 00:04:32.465
yerleştirilmesidir.Bu yöntemle 
döllenme daha yüksektir.

00:04:32.465 --> 00:04:37.181
Özellikle spermin kalitesi ile ilgili bir 
problemde en kullanışlı yöntemdir.

NOTE Paragraph

00:04:37.181 --> 00:04:41.819
Döllenmeden sonra embriyo,
hamileliği daha sonra olsun

00:04:41.819 --> 00:04:44.480
diye donmuş bir şekilde bırakılabilir

00:04:44.480 --> 00:04:48.687
ya da sonda yardımıyla 
bayan uterusuna konulur.

00:04:48.687 --> 00:04:53.913
Embriyoyu döllenmeden üç gün 
sonra yani 8 hücreye sahipken

00:04:53.913 --> 00:04:56.542
aktarmak yaygın bir gelenektir.

00:04:56.542 --> 00:05:01.137
Ya da beşinci gündeyken aktarılır. Bu 
dönemde embriyoya blastokist adı verilir

00:05:01.137 --> 00:05:03.769
ve yüzlerce hücreye sahiptir.

00:05:03.769 --> 00:05:08.717
Eğer bayanın yumurtaları yaşından ya da 
toksitlere maruz kaldığından dolayı

00:05:08.717 --> 00:05:11.478
kalitesiz ise veya kanserden 
dolayı çıkarıldıysa

00:05:11.478 --> 00:05:14.237
donör yumurtalar belki işe yarayabilir.

00:05:14.237 --> 00:05:18.671
Müstakbel annenin problemli bir 
uterusa sahip olması ya da

00:05:18.671 --> 00:05:22.622
uterusunun olmaması halinde 
taşıyıcı başka bir anne bebeği

00:05:22.622 --> 00:05:26.448
taşımak için kendi uterusunu kullanabilir.

NOTE Paragraph

00:05:26.448 --> 00:05:28.378
35 yaşından genç bayanlarda

00:05:28.378 --> 00:05:32.330
başarı olasılığını %40 arttırmak için

00:05:32.330 --> 00:05:36.536
doktorlar bazen birden 
fazla embriyo aktarabiliyor.

00:05:36.536 --> 00:05:39.512
Bu da tüp bebek yönteminde ikiz, 
üçüz ya da daha fazla bebek

00:05:39.512 --> 00:05:43.050
olmasını kanıtlar niteliktedir.

00:05:43.050 --> 00:05:48.003
Fakat, çoğu klinik çoğul hamileliği aza
indirmek için çalışıyor.

00:05:48.003 --> 00:05:51.726
Çünkü böyle bir durumda hem 
anne hem de bebek risk altında olur.

NOTE Paragraph

00:05:51.726 --> 00:05:56.336
Louise Brown gibi milyonlarca bebek
tüp bebek sayesinde doğdular

00:05:56.336 --> 00:05:59.501
ve normal, sağlıklı bir hayata sahipler.

00:05:59.501 --> 00:06:02.728
Tüp bebek ile yumurtayı harekete 
geçirmenin bayanlar için güvenli

00:06:02.728 --> 00:06:05.879
gözükmesine rağmen uzun vadeli sağlıklı

00:06:05.879 --> 00:06:09.920
sonuçlarının olması çok kesin değil.

00:06:09.920 --> 00:06:11.876
Daha iyi bir genetik test,

00:06:11.876 --> 00:06:13.714
doğumu geciktirme,

00:06:13.714 --> 00:06:16.765
erişilebilirliğin artması ve 
azalan ücretlerden dolayı

00:06:16.765 --> 00:06:22.582
tüp bebek ve ilişkili teknolojiler ile 
yapay bebek yapımının gelecek

00:06:22.582 --> 00:06:26.717
yıllarda doğal üremeyi geride bırakabilir 
hale gelmesi hayal edilemez değil.