1
00:00:06,645 --> 00:00:09,047
W 1978 Louise Brown została
pierwszym dzieckiem

2
00:00:09,047 --> 00:00:14,320
urodzonym za pomocą metody
in vitro, w skrócie IVF.

3
00:00:14,320 --> 00:00:17,780
Jej narodziny zrewolucjonizowały 
medycynę rozrodczą.

4
00:00:17,780 --> 00:00:20,931
Zakładając, że jedna na osiem
par heteroseksualnych

5
00:00:20,931 --> 00:00:22,997
ma problemy z zajściem w ciążę,

6
00:00:22,997 --> 00:00:25,172
oraz, że pary homoseksualne
i samotni rodzice

7
00:00:25,172 --> 00:00:27,804
często potrzebują pomocy, 
żeby począć dziecko,

8
00:00:27,804 --> 00:00:30,561
zapotrzebowanie na in vitro rośnie.

9
00:00:30,561 --> 00:00:36,889
Dzięki tej popularnej metodzie
urodziło się ponad 5 milionów dzieci.

10
00:00:36,889 --> 00:00:42,645
IVF działa przez imitację doskonałego, 
naturalnego sposobu reprodukcji.

11
00:00:42,645 --> 00:00:44,789
Żeby zrozumieć in vitro,

12
00:00:44,789 --> 00:00:49,516
musimy najpierw prześledzić ten proces.

13
00:00:49,516 --> 00:00:53,788
Wierzcie lub nie, 
wszystko zaczyna się w mózgu.

14
00:00:53,788 --> 00:00:57,127
Około 15 dni przed możliwym zapłodnieniem,

15
00:00:57,127 --> 00:01:02,612
przedni płat przysadki mózgowej
wydziela hormon folikulotropowy FSH,

16
00:01:02,612 --> 00:01:05,476
który pobudza dojrzewanie
pęcherzyków jajnikowych,

17
00:01:05,476 --> 00:01:07,817
a następnie wydzielanie estrogenów.

18
00:01:07,817 --> 00:01:09,788
Każdy pęcherzyk 
zawiera komórkę jajową

19
00:01:09,788 --> 00:01:14,280
i średnio tylko jeden z nich
w pełni dojrzewa.

20
00:01:14,280 --> 00:01:17,295
W miarę jego wzrostu
wydzielany jest estrogen,

21
00:01:17,295 --> 00:01:21,664
który nie tylko koordynuje 
wzrost i przygotowanie macicy,

22
00:01:21,664 --> 00:01:27,088
ale przekazuje też informacje do mózgu,
w jakim stadium rozwoju jest pęcherzyk.

23
00:01:27,088 --> 00:01:29,466
Gdy poziom estrogenu 
jest odpowiednio wysoki,

24
00:01:29,466 --> 00:01:35,378
przednia cześć przysadki
wydziela hormon luteinizujący LH,

25
00:01:35,378 --> 00:01:37,213
który doprowadza do owulacji,

26
00:01:37,213 --> 00:01:42,417
powodując pęknięcie pęcherzyka
i uwolnienie komórki jajowej.

27
00:01:42,417 --> 00:01:44,468
Gdy komórka opuści jajnik,

28
00:01:44,468 --> 00:01:49,179
kieruje się w stronę jajowodu
poprzez palczaste strzępki.

29
00:01:49,179 --> 00:01:52,681
Jeśli komórka jajowa nie jest zapłodniona
przez spermę w czasie 24 godzin,

30
00:01:52,681 --> 00:01:54,807
niezapłodniona obumiera

31
00:01:54,807 --> 00:01:57,266
i cały cykl zaczyna się od początku,

32
00:01:57,266 --> 00:02:02,087
przygotowując uwolnienie nowej komórki
oraz wyściółkę macicy na kolejny miesiąc.

33
00:02:02,087 --> 00:02:05,011
Komórka jajowa 
jest największą komórką w organizmie.

34
00:02:05,011 --> 00:02:08,473
Chroni ją gruba
zewnętrzna warstwa cukru i białka,

35
00:02:08,473 --> 00:02:12,313
zwana osłoną przejrzystą.

36
00:02:12,313 --> 00:02:16,576
Stanowi ona barierę przed przeniknięciem
więcej niż jednego plemnika,

37
00:02:16,576 --> 00:02:19,978
który jest najmniejszą komórka ciała.

38
00:02:19,978 --> 00:02:23,060
Wyprodukowanie spermy 
zajmuje mężczyźnie od 2 do 3 miesięcy

39
00:02:23,060 --> 00:02:26,220
i jest to proces ciągły.

40
00:02:26,220 --> 00:02:31,856
Każdy wytrysk podczas stosunku 
uwalnia ponad 100 milionów plemników.

41
00:02:31,856 --> 00:02:37,035
Ale jedynie około stu uda się przedostać
w pobliże komórki jajowej

42
00:02:37,035 --> 00:02:42,732
i tylko jeden z powodzeniem przejdzie 
przez zaporę osłony przejrzystej.

43
00:02:43,112 --> 00:02:45,514
Po zapłodnieniu

44
00:02:45,514 --> 00:02:48,756
zygota od razu dzieli się,
rozwijając się w zarodek,

45
00:02:48,756 --> 00:02:52,006
jednocześnie wędruje do macicy,
co zajmuje około 3 dni.

46
00:02:52,006 --> 00:02:54,272
Tam około kolejne 3 dni

47
00:02:54,402 --> 00:02:59,742
trwa zagnieżdżenie się w endometrium,
błonie śluzowej macicy.

48
00:02:59,742 --> 00:03:02,895
Kiedy to nastąpi, 
komórki przekształcające się w łożysko,

49
00:03:02,895 --> 00:03:06,037
wydzielają hormony 
do owulującego pęcherzyka,

50
00:03:06,037 --> 00:03:08,898
że w macicy jest ciąża.

51
00:03:08,898 --> 00:03:12,403
Ta informacja pozwala uratować
pęcherzyk, zwany teraz ciałem żółtym,

52
00:03:12,403 --> 00:03:17,697
przed zmianami, które nastąpiłyby,
w następstwie cyklu menstruacyjnego.

53
00:03:17,697 --> 00:03:20,839
Ciałko żółte 
odpowiada za produkcję progesteronu

54
00:03:20,839 --> 00:03:25,594
potrzebnego do utrzymania ciąży
przez sześć do siedmiu tygodni,

55
00:03:25,594 --> 00:03:28,273
do czasu rozwoju łożyska,
które przejmie to zadanie

56
00:03:28,273 --> 00:03:32,073
aż do urodzin dziecka,
około 40 tygodni później.

57
00:03:32,223 --> 00:03:35,587
A jak powstaje dziecko w laboratorium?

58
00:03:35,587 --> 00:03:37,926
U pacjentek poddającym się in vitro

59
00:03:37,926 --> 00:03:42,333
poziom FSH zostaje zwiększony
do poziomu wyższego niż naturalny,

60
00:03:42,333 --> 00:03:45,859
by wywołać kontrolowaną, 
większą aktywność jajników,

61
00:03:45,859 --> 00:03:49,599
aby wyprodukowały 
większą ilość komórek jajowych.

62
00:03:49,599 --> 00:03:53,462
Następnie są one pobierane
tuż przed owulacją,

63
00:03:53,462 --> 00:03:55,738
kiedy kobieta jest pod narkozą,

64
00:03:55,738 --> 00:04:00,111
przy pomocy specjalnej igły
pod kontrolą USG.

65
00:04:00,111 --> 00:04:03,999
Próbki spermy uzyskuje się 
przeważnie przez masturbację.

66
00:04:04,869 --> 00:04:09,599
W laboratorium komórki jajowe 
oddziela się od innych komórek

67
00:04:09,599 --> 00:04:13,594
i przygotowuje do zapłodnienia 
w naczyniu zwanym szalką Petriego.

68
00:04:13,594 --> 00:04:16,851
Do zapłodnienia 
używa się dwóch technik.

69
00:04:16,851 --> 00:04:20,307
W pierwszej komórki jajowe 
umieszcza się razem z tysiącami plemników

70
00:04:20,307 --> 00:04:24,725
i zapłodnienie następuje naturalnie
w ciągu kilku godzin.

71
00:04:24,725 --> 00:04:27,835
Druga technika zwiększa 
prawdopodobieństwo zapłodnienia

72
00:04:27,835 --> 00:04:32,465
przez wprowadzenie do komórki jajowej
pojedynczego plemnika przy pomocy igły.

73
00:04:32,465 --> 00:04:37,181
Ten sposób jest używany zwłaszcza,
gdy plemniki są słabej jakości.

74
00:04:37,181 --> 00:04:41,819
Po zapłodnieniu zarodki mogą być zbadane
na wypadek chorób genetycznych,

75
00:04:41,819 --> 00:04:44,480
zamrażane w razie kolejnych prób,

76
00:04:44,480 --> 00:04:48,687
lub przeniesione do macicy
za pomocą specjalnej rurki.

77
00:04:48,687 --> 00:04:53,913
Z reguły transfer zarodka następuje
trzy dni po zapłodnieniu,

78
00:04:53,913 --> 00:04:56,542
gdy embrion składa się z ośmiu komórek,

79
00:04:56,542 --> 00:05:01,137
lub dnia piątego, gdy zarodek
zwany jest blastocystą

80
00:05:01,137 --> 00:05:03,439
i posiada setki komórek.

81
00:05:03,769 --> 00:05:08,717
Gdy komórki są złej jakości 
przez wiek matki czy kontakt z toksynami

82
00:05:08,717 --> 00:05:11,478
lub zostały usunięte 
ze względu na nowotwór,

83
00:05:11,478 --> 00:05:14,237
mogą być użyte komórki jajowe dawczyni.

84
00:05:14,237 --> 00:05:18,671
W przypadku gdy przyszła matka
ma problemy z macicą lub jej nie ma,

85
00:05:18,671 --> 00:05:22,622
inna kobieta, zwana 
matką zastępczą lub surogatką

86
00:05:22,622 --> 00:05:26,448
może użyć swojej macicy, by nosić ciążę.

87
00:05:26,448 --> 00:05:28,378
Aby zwiększyć szansę na powodzenie,

88
00:05:28,378 --> 00:05:32,330
która dla kobiet 
poniżej 35 lat wynosi 40%,

89
00:05:32,330 --> 00:05:36,536
czasem lekarze przenoszą 
kilka zarodków w jednym zabiegu,

90
00:05:36,536 --> 00:05:39,512
dlatego bliźnięta i trojaczki 
rodzą się częściej

91
00:05:39,512 --> 00:05:43,050
w przypadku in vitro
niż w naturalnej ciąży.

92
00:05:43,050 --> 00:05:48,003
Jednakże większość klinik stara się 
zmniejszać możliwość mnogich ciąży,

93
00:05:48,003 --> 00:05:51,726
ponieważ są one bardziej ryzykowne
zarówno dla matek jak i dzieci.

94
00:05:51,726 --> 00:05:56,336
Miliony dzieci, jak Louise Brown,
przyszło na świat za pomocą in vitro,

95
00:05:56,336 --> 00:05:59,501
są zdrowe i prowadzą normalny tryb życia.

96
00:05:59,501 --> 00:06:02,728
Zdrowotne i długofalowe 
skutki stymulacji jajników

97
00:06:02,728 --> 00:06:05,879
za pomocą leków używanych przy in vitro,
są mniej zbadane,

98
00:06:05,879 --> 00:06:09,920
jednakże jak dotąd INV wydaje się 
bezpieczne dla kobiet.

99
00:06:09,920 --> 00:06:11,876
Ze względu na lepsze badania genetyczne,

100
00:06:11,876 --> 00:06:13,794
przesuniecie wieku zachodzenia w ciążę,

101
00:06:13,794 --> 00:06:16,730
rosnącą dostępność i malejące koszty,

102
00:06:16,730 --> 00:06:22,667
nie jest wykluczone, 
że in vitro i podobne techniki

103
00:06:22,680 --> 00:06:28,923
mogą w przyszłości zastąpić 
naturalny sposób prokreacji.