0:00:06.698,0:00:08.793
Bir kitabı kitap yapan şey nedir?

0:00:08.793,0:00:12.828
Bilgi depolayan[br]ve ileten herhangi bir şey midir?

0:00:12.828,0:00:14.509
Yoksa kâğıtla,

0:00:14.509,0:00:15.236
ciltle,

0:00:15.236,0:00:15.984
yazı tipiyle,

0:00:15.984,0:00:16.736
mürekkeple,

0:00:16.736,0:00:17.973
ellerinizdeki ağırlığıyla,

0:00:17.973,0:00:19.803
sayfaların kokusuyla mı ilgili?

0:00:19.803,0:00:21.112
Bu bir kitap mıdır?

0:00:21.112,0:00:22.486
Muhtemelen değildir.

0:00:22.486,0:00:23.483
Peki bu?

0:00:23.483,0:00:24.793
Bu soruları cevaplamak için

0:00:24.793,0:00:27.525
kitabın bildiğimiz hâliyle[br]başlangıcına dönmeli ve

0:00:27.525,0:00:30.698
bu ögelerin bir araya gelerek,[br]parçalarının toplamından daha büyük

0:00:30.698,0:00:33.240
bir şeyi nasıl[br]oluşturduklarını anlamalıyız.

0:00:33.240,0:00:36.859
Bir kitap olarak düşündüğümüz[br]en eski nesne, bir kenar boyunca

0:00:36.859,0:00:39.949
bağlanan sayfalardan[br]oluşan el yazması kitaptır.

0:00:39.949,0:00:42.395
Ancak kitap tarihindeki gerçek dönüşüm,

0:00:42.395,0:00:46.575
15. yy ortasında Johannes[br]Gutenberg'in matbaasıyla olmuştur.

0:00:46.575,0:00:51.642
Taşınabilirlik fikri doğu kültüründe[br]çok daha önceden icat edilmişti

0:00:51.642,0:00:55.833
fakat Gutenberg'in matbaasının[br]gelişi büyük bir etki bıraktı.

0:00:55.833,0:00:59.949
Metin üretiminin kontrolü[br]elit bir keşiş sınıfının ve yöneten

0:00:59.949,0:01:02.531
sınıfın elinden birdenbire gitmişti.

0:01:02.531,0:01:04.328
Mesajlar daha hızlı iletilebiliyordu

0:01:04.328,0:01:07.333
ve kopyalar da anında üretilebiliyordu,

0:01:07.333,0:01:10.432
böylece Avrupa'da[br]matbaa evleri ortaya çıktı.

0:01:10.432,0:01:15.268
Bu kaynakça artışının ortaya[br]çıkardığı ürüne bazı yönlerden aşinayız

0:01:15.268,0:01:17.949
ama diğerlerinde durum farklı.

0:01:17.949,0:01:22.796
Kitabın iskeleti kâğıt, yazı ve kapaktır.

0:01:22.796,0:01:27.044
Kâğıt, 2000 yıldan fazla süre[br]önce Çin'de bir yazma yüzeyi olarak

0:01:27.044,0:01:30.516
icat edildi ve Mısırlıların[br]papirüsüne dayanıyordu.

0:01:30.516,0:01:32.707
Ancak 16. yy'a dek Avrupalılar

0:01:32.707,0:01:35.236
hayvan derilerinden yapılan[br]dayanıklı parşömenlere ve

0:01:35.236,0:01:39.176
ince tahta sayfalara yazı yazıyorlardı.

0:01:39.176,0:01:43.022
Kâğıdın popülerliği zamanla[br]Avrupa'ya yayıldı ve kütle olarak

0:01:43.022,0:01:47.673
daha ucuz olduğu için çoğu[br]baskıda parşömenin yerini aldı.

0:01:47.673,0:01:51.576
Mürekkepler, organik bitkiler ve[br]hayvan boyalarını su veya şarapla

0:01:51.576,0:01:53.046
karıştırarak yapılıyordu

0:01:53.046,0:01:55.519
fakat su metale yapışmadığı için

0:01:55.519,0:02:00.144
matbaanın kullanımında[br]yağ bazlı mürekkebe geçiş gerekmişti.

0:02:00.144,0:02:03.513
Matbaacılar lamba isi, terementi[br]ve ceviz yağının karışımdan yapılan

0:02:03.513,0:02:04.395
siyah mürekkep

0:02:04.395,0:02:06.138
kullanıyorlardı.

0:02:06.138,0:02:08.236
Peki ya yazı boyutu ve türü?

0:02:08.236,0:02:12.577
En eski taşınabilir yazılar,[br]kurşun alaşımlarına kabartmalı olarak

0:02:12.577,0:02:16.673
dökülen ters çevrilmiş[br]harflerden oluşuyordu.

0:02:16.673,0:02:19.147
Bunlar el yapımıydı ve pahalıydı

0:02:19.147,0:02:22.865
ve tasarımları da kalıpları oyan[br]insanlar kadar çok çeşitliydi.

0:02:22.865,0:02:27.151
Seri imalat ve erişilebilir[br]kelime işleme sisteminin yaratılışına dek

0:02:27.151,0:02:30.830
standartlaştırma çok da mümkün değildi.

0:02:30.830,0:02:36.230
Tarza gelince, aşina olduğumuz[br]Times Roman dâhil birçok tarza

0:02:36.230,0:02:38.610
öncülük eden iki tür[br]Roman yazı tipini geliştiren

0:02:38.610,0:02:41.248
Nicolas Jenson'a teşekkür edebiliriz.

0:02:41.248,0:02:44.013
Bir şey tüm bunları bir arada tutmalıydı

0:02:44.013,0:02:46.399
ve 15. yy'ın sonlarına dek kapaklar

0:02:46.399,0:02:48.732
ya tahtadan ya da birbirine yapıştırılmış

0:02:48.732,0:02:51.045
kâğıt sayfalardan oluşuyordu.

0:02:51.045,0:02:54.698
17. yy'ın sonlarında önce yüksek[br]kalitede ciltleme için üretilen

0:02:54.698,0:02:59.482
fakat sonradan daha ucuz bir[br]seçenek hâline gelen lif iplik kartonu

0:02:59.482,0:03:02.947
tüm bunların yerini aldı.

0:03:02.947,0:03:06.550
Günümüzde en çok üretilen kapak[br]illüstrasyonları, pazarlama araçları

0:03:06.550,0:03:10.304
olsa da, eski kitap kapağı tasarımları[br]sipariş üzerine yapılıyordu.

0:03:10.304,0:03:12.839
Her kitap sırtının bir hikâyesi vardır.

0:03:12.839,0:03:16.406
İlk başlarda estetiksel açıdan[br]önemli olarak görülmüyorlardı

0:03:16.406,0:03:19.743
ve en eskileri hatlı değil, düzdü.

0:03:19.743,0:03:22.516
Düz biçim, kitabın bir[br]masada daha düzgün durmasını

0:03:22.516,0:03:25.522
sağladığından, okunması[br]daha kolay oluyordu.

0:03:25.522,0:03:30.453
Fakat bu kitap sırtları normal[br]baskılı kullanımdan hasar görüyordu.

0:03:30.453,0:03:32.580
Kitabın kendi kendine kapanması gibi

0:03:32.580,0:03:34.555
yeni problemler ortaya çıksa da,

0:03:34.555,0:03:37.389
hatlı bir biçim bu meseleyi çözdü.

0:03:37.389,0:03:39.263
Fakat esneklik daha önemliydi,

0:03:39.263,0:03:41.609
özellikle de hareket[br]hâlinde okuyanlar için.

0:03:41.609,0:03:45.266
Kitaplar gelişti ve biz[br]düz ekranları, elektronik mürekkebi

0:03:45.266,0:03:47.855
ciltli metinlere tercih etmeye başladık.

0:03:47.855,0:03:50.953
Peki bu nesneler ve[br]dosyalar gerçekten kitap mı?

0:03:50.953,0:03:52.436
Kapağın verdiği his veya

0:03:52.436,0:03:55.738
kâğıdın kokusu bu[br]tecrübeye bir şeyler eklemiyor mu?

0:03:55.738,0:03:58.837
Yoksa sunumu nasıl[br]olursa olsun, sihir yalnızca

0:03:58.837,0:04:01.018
kelimeler içerisinde mi gizli?