1
00:00:00,774 --> 00:00:03,166
У наступным месяцы мне споўніцца 44,

2
00:00:03,190 --> 00:00:07,670
я адчуваю, 
што гэта будзе добры год,

3
00:00:07,804 --> 00:00:10,595
год ажыццяўлення планаў
і самарэалізацыі.

4
00:00:11,532 --> 00:00:12,895
Я маю гэта пачуцце

5
00:00:12,919 --> 00:00:15,966
не таму, што мяне чакае нешта асаблівае,

6
00:00:15,990 --> 00:00:18,750
а таму, што я прачытаў аб гэтым

7
00:00:18,774 --> 00:00:21,775
у кнізе 1968 года,
якую напісаў Норман Мейлер.

8
00:00:22,497 --> 00:00:25,449
«Ён адчуваў свае сорак чатыры гады...»,

9
00:00:25,473 --> 00:00:28,391
пісаў Мейлер у «Арміі ночы»,

10
00:00:28,415 --> 00:00:30,877
«...адчуваў, нібыта ён быў
трывалым увасабленнем

11
00:00:30,901 --> 00:00:34,671
касцей, мускулаў, сэрца, 
розуму, каб быць чалавекам,

12
00:00:34,855 --> 00:00:36,754
нібы ён дасягнуў пункту прызначэння».

13
00:00:37,207 --> 00:00:39,711
Я ведаю, што Мейлер пісаў не пра мяне.

14
00:00:40,295 --> 00:00:42,083
У той жа час, гэта не так.

15
00:00:42,617 --> 00:00:46,591
Усе мы, як і герой яго кнігі,

16
00:00:46,615 --> 00:00:48,825
старымся больш-менш аднолькава,

17
00:00:48,849 --> 00:00:51,814
ад нараджэння ідучы
ў адзінай вялікай паслядоўнасці:

18
00:00:53,224 --> 00:00:55,782
праз цуды ды абмежаванні дзяцінства;

19
00:00:56,425 --> 00:00:59,761
праз набытую свабоду і расчараванні
падлеткавага ўзросту;

20
00:01:00,380 --> 00:01:03,499
праз паўнамоцтвы і знакавыя падзеі
дарослага свету;

21
00:01:04,188 --> 00:01:07,714
праз прызнанні і пакору старасці.

22
00:01:08,391 --> 00:01:10,270
У жыцці ёсць мадэлі,

23
00:01:10,530 --> 00:01:11,960
агульныя для ўсіх.

24
00:01:12,160 --> 00:01:17,120
Томас Ман пісаў:
«Гэта здарыцца са мной, як з імі».

25
00:01:18,062 --> 00:01:19,929
Мы не проста пражываем гэтыя мадэлі,

26
00:01:20,013 --> 00:01:21,742
Мы таксама занатоўваем іх.

27
00:01:21,766 --> 00:01:24,973
Мы запісваем іх у кнігі,
дзе яны становяцца гісторыямі,

28
00:01:24,997 --> 00:01:27,191
якія мы можам спазнаваць, чытаючы.

29
00:01:27,669 --> 00:01:29,960
Кнігі распавядаюць аб тым, кім мы былі,

30
00:01:29,984 --> 00:01:32,826
кім мы з'яўляемся, і, таксама,
кім мы будзем.

31
00:01:33,492 --> 00:01:35,455
Так адбываецца на працягу тысячагоддзяў.

32
00:01:36,162 --> 00:01:37,805
Як пісаў Джэймс Сальтэр:

33
00:01:37,829 --> 00:01:41,756
«Калі жыццё і сыходзіць куды-небудзь,
дык толькі на старонкі кніг».

34
00:01:42,979 --> 00:01:46,348
Такім чынам, шэсць гадоў таму 
ў мяне з'явілася думка:

35
00:01:46,372 --> 00:01:50,303
калі жыццё сыходзіць на старонкі,
то дзе-небудзь

36
00:01:50,327 --> 00:01:52,687
можна знайсці радкі пра ўсе ўзросты.

37
00:01:52,711 --> 00:01:56,291
Калі знайсці іх, то можа атрымацца
суцэльная гісторыя.

38
00:01:56,315 --> 00:01:58,353
Я змог бы скласці цэлае жыццё,

39
00:01:58,377 --> 00:02:01,123
жыццё даўжынёй у сто гадоў,

40
00:02:01,147 --> 00:02:03,440
поўная працягласць
той вялікай паслядоўнасці,

41
00:02:03,464 --> 00:02:06,028
праз якую праходзяць 
самыя шчаслівыя з нас.

42
00:02:07,321 --> 00:02:09,797
У той час мне было 37 гадоў,

43
00:02:10,613 --> 00:02:13,469
«узрост разважлівасці»,
як пісаў Уільям Трэвар.

44
00:02:15,074 --> 00:02:18,298
Я быў схільны да разважанняў
аб часе і ўзросце.

45
00:02:18,322 --> 00:02:21,165
Хвароба ў сям'і, а потым і траўма,
якую атрымаў я,

46
00:02:21,189 --> 00:02:24,474
далі зразумець, што надыход старасці 
нельга прымаць за дадзенасць.

47
00:02:25,056 --> 00:02:28,691
Ды старэнне толькі адкладае непазбежнае.

48
00:02:28,715 --> 00:02:31,392
Час давядзе да канца тое, 
што не здолелі абставіны.

49
00:02:31,947 --> 00:02:33,755
Усё гэта трохі бянтэжыла.

50
00:02:34,413 --> 00:02:36,834
Насамрэч, у спіса больш шанцаў захавацца.

51
00:02:37,334 --> 00:02:40,479
Весці хроніку ўразлівых гадоў...

52
00:02:40,503 --> 00:02:43,740
Гэта значыць — схапіць мімалётнае,

53
00:02:43,764 --> 00:02:47,107
даць магчымасць зазірнуць у будучыню,

54
00:02:47,131 --> 00:02:48,909
незалежна ад таго, ці будзем мы там.

55
00:02:49,574 --> 00:02:53,661
Працэс складання спіса 
хутка апанаваў мяне:

56
00:02:53,685 --> 00:02:56,878
я гадзінамі шукаў патрэбныя старонкі.

57
00:02:57,702 --> 00:03:01,937
Вось яны, прыступкі першай сотні гадоў.

58
00:03:02,624 --> 00:03:05,636
«Дваццаць сем ... 
час раптоўных адкрыццяў»,

59
00:03:07,048 --> 00:03:10,616
«Шэсцьдзесят два ... 
час няўлоўных абясцэньванняў».

60
00:03:11,784 --> 00:03:15,764
Вядома, я разумеў,
што гэтыя знаходкі — адносныя.

61
00:03:16,405 --> 00:03:20,460
Па-першае, зараз мы жывем даўжэй 
і старымся не так хутка.

62
00:03:21,151 --> 00:03:24,311
Крыстафер Ішырвуд выкарыстоўваў фразу 
«жоўты ліст»,

63
00:03:24,335 --> 00:03:26,486
каб апісаць мужчыну 53 гадоў.

64
00:03:26,510 --> 00:03:30,829
Усяго стагоддзе да таго лорд Байран 
апісваў такім чынам сябе ў 36 гадоў.

65
00:03:30,853 --> 00:03:33,130
(Смех)

66
00:03:33,154 --> 00:03:36,773
Я таксама разумеў, 
што жыццё можа непрадказальна змяніцца

67
00:03:36,797 --> 00:03:38,585
ўсяго толькі за год,

68
00:03:38,609 --> 00:03:41,384
а людзі могуць адчуваць сябе па-рознаму
ў адным узросце.

69
00:03:42,045 --> 00:03:45,619
Нават у такім выпадку, спіс зрастаўся,

70
00:03:45,643 --> 00:03:49,032
і на старонках, як ў люстэрку, было відаць

71
00:03:49,056 --> 00:03:50,972
жыццё, якое я пражыў:

72
00:03:51,710 --> 00:03:55,129
у 20 зразумеў, што 
« ... усё менш ясна, хто ты»;

73
00:03:56,002 --> 00:04:00,517
у 30 перайшоў з « ... пусткі падрыхтоўкі 
да актыўнага жыцця»;

74
00:04:01,057 --> 00:04:05,173
у 40 навучыўся «мякка зачыняць 
дзверы ў пакоі,

75
00:04:05,197 --> 00:04:07,326
куды больш не вярнуся».

76
00:04:08,720 --> 00:04:10,315
Я прайшоў праз гэта.

77
00:04:11,885 --> 00:04:14,143
Зразумела, як і ўсе мы.

78
00:04:14,762 --> 00:04:17,200
Выбітны графічны дызайнер Мільтан Глэйсер,

79
00:04:17,224 --> 00:04:20,035
які зрабіў прыгожую візуалізацыю,
што вы тут пабачылі,

80
00:04:20,519 --> 00:04:22,379
мужчына 85 гадоў,

81
00:04:22,403 --> 00:04:26,503
гадоў «... выспявання і апафеозу»
па словах Набокава,

82
00:04:27,211 --> 00:04:30,669
зазначыў мне, што разам з мастацтвам 
і колерам,

83
00:04:31,455 --> 00:04:34,307
літаратура дапамагае памятаць пра тое, 
што мы перажылі.

84
00:04:35,095 --> 00:04:38,833
Насамрэч, калі я паказаў спіс 
свайму дзядулю,

85
00:04:38,857 --> 00:04:40,593
ён выказаў сваю згоду.

86
00:04:41,339 --> 00:04:44,581
Яму было 95 тады, 
і ён быў блізкі да смерці.

87
00:04:45,234 --> 00:04:47,355
Быць у такім ўзросце, 
пісаў Раберта Баланьё,

88
00:04:47,379 --> 00:04:49,700
«... усё роўна, што быць бессмяротным».

89
00:04:51,556 --> 00:04:54,196
Азіраючыся назад, дзядуля пагадзіўся 
з Прустам:

90
00:04:55,357 --> 00:04:59,849
у 22 гады мы ўпэўненыя, 
што ніколі не памрэм.

91
00:05:01,873 --> 00:05:04,654
Таксама ён згадзіўся з танатолагам
Эдвінам Шнейдманам:

92
00:05:04,788 --> 00:05:07,623
у 90 гадоў мы ўпэўненыя, 
што абавязкова памрэм.

93
00:05:09,229 --> 00:05:10,621
Гэта здарылася з ім,

94
00:05:11,234 --> 00:05:12,439
як і з іншымі людзьмі.

95
00:05:15,479 --> 00:05:16,932
Зараз спіс скончаны.

96
00:05:18,169 --> 00:05:20,189
У ім змешчаны сто гадоў.

97
00:05:21,443 --> 00:05:23,067
Праглядаючы гэты спіс,

98
00:05:24,298 --> 00:05:26,204
я ведаю, што я яшчэ не скончыў.

99
00:05:26,800 --> 00:05:28,895
Наперадзе ў мяне жыццё,

100
00:05:28,919 --> 00:05:31,419
мноства старонак, якія трэба пражыць.

101
00:05:32,546 --> 00:05:34,398
Памятаючы словы Мейлера,

102
00:05:34,422 --> 00:05:36,032
я чакаю свае 44 гады.

103
00:05:36,746 --> 00:05:37,924
Дзякуй.

104
00:05:38,063 --> 00:05:47,513
(Воплескі)