1
00:00:00,380 --> 00:00:02,787
Zanim zostałem dermatologiem,

2
00:00:02,787 --> 00:00:05,339
zajmowałem się medycyną ogólną,

3
00:00:05,339 --> 00:00:07,555
jak większość dermatologów
w Wielkiej Brytanii.

4
00:00:07,555 --> 00:00:09,603
Wreszcie wyjechałem do Australii

5
00:00:09,603 --> 00:00:11,499
jakieś 20 lat temu.

6
00:00:11,499 --> 00:00:13,620
Okazuje się, że Australijczycy

7
00:00:13,620 --> 00:00:16,346
mają skłonność do rywalizacji

8
00:00:16,346 --> 00:00:18,403
i nie są wyrozumiali dla przeciwników.

9
00:00:18,403 --> 00:00:20,467
Często można było usłyszeć:

10
00:00:20,467 --> 00:00:22,899
"Wy, Brytole, nie umiecie grać
w krykieta ani rugby".

11
00:00:22,899 --> 00:00:25,017
To całkiem zrozumiałe.

12
00:00:25,017 --> 00:00:27,347
W pracy zbierał się co tydzień

13
00:00:27,347 --> 00:00:29,885
tak zwany klub czasopiśmienniczy,

14
00:00:29,885 --> 00:00:32,343
w którym wraz z innymi lekarzami

15
00:00:32,343 --> 00:00:34,463
analizowaliśmy publikację naukową

16
00:00:34,463 --> 00:00:36,304
z zakresu medycyny.

17
00:00:36,304 --> 00:00:39,153
Raz mówiliśmy o śmiertelności
z przyczyn sercowo-naczyniowych,

18
00:00:39,153 --> 00:00:42,733
suche dane: ilu ludzi umiera na serce,

19
00:00:42,733 --> 00:00:44,117
jakie są proporcje.

20
00:00:44,117 --> 00:00:46,093
W tym też chcieli rywalizować:

21
00:00:46,093 --> 00:00:49,189
"Wy, Brytole, macie szokująco wiele
przypadków chorób serca".

22
00:00:49,189 --> 00:00:51,085
Oczywiście mieli rację.

23
00:00:51,085 --> 00:00:55,066
Australijczycy chorują na serce
1/3 mniej niż my,

24
00:00:55,066 --> 00:00:58,857
rzadziej umierają na zawał,
niewydolność serca, udar mózgu.

25
00:00:58,857 --> 00:01:00,917
Ogólnie cieszą się lepszym zdrowiem.

26
00:01:00,917 --> 00:01:04,672
Oczywiście mówią, że to przez nienaganną
postawę moralną, kondycję fizyczną,

27
00:01:04,672 --> 00:01:08,740
bo oni to Australijczycy,
a my to cherlawi Brytole itd.

28
00:01:08,740 --> 00:01:13,771
Ale nie tylko Australijczycy
są zdrowsi od Brytyjczyków.

29
00:01:13,771 --> 00:01:17,299
W Wielkiej Brytanii obserwuje się
gradient zdrowia,

30
00:01:17,299 --> 00:01:19,635
tak zwany standaryzowany
współczynnik umieralności,

31
00:01:19,635 --> 00:01:21,323
czyli prawdopodobieństwo śmierci.

32
00:01:21,323 --> 00:01:24,667
Te dane pochodzą
z publikacji sprzed 20 lat,

33
00:01:24,667 --> 00:01:26,142
ale wciąż pozostają aktualne.

34
00:01:26,142 --> 00:01:29,232
Porównajmy wskaźniki umieralności na 50°N,

35
00:01:29,232 --> 00:01:31,499
to rejony południowe, Londyn i okolice,

36
00:01:31,499 --> 00:01:34,851
szerokość geograficzna 55°N.

37
00:01:34,851 --> 00:01:37,235
Złe wieści, to tutaj, Glasgow.

38
00:01:37,235 --> 00:01:40,083
Ja jestem z Edynburga.
Tym gorzej, jego też to dotyczy.

39
00:01:40,083 --> 00:01:44,207
(Śmiech)

40
00:01:44,207 --> 00:01:47,513
Co powoduje tą straszną rozbieżność

41
00:01:47,513 --> 00:01:49,717
pomiędzy nami tutaj,
w południowej Szkocji,

42
00:01:49,717 --> 00:01:50,727
a południem Anglii?

43
00:01:50,727 --> 00:01:52,145
Wiemy o skutkach palenia,

44
00:01:52,145 --> 00:01:54,847
smażonych batonów Mars, frytek,
typowej diety w Glasgow.

45
00:01:54,847 --> 00:01:56,175
Dobrze to znamy.

46
00:01:56,175 --> 00:01:58,967
Ale ten wykres bierze pod uwagę

47
00:01:58,967 --> 00:02:01,031
wszystkie te znane czynniki ryzyka.

48
00:02:01,031 --> 00:02:04,800
Uwzględnia palenie, klasę społeczną, dietę

49
00:02:04,800 --> 00:02:06,543
i wszystkie inne znane nam czynniki.

50
00:02:06,543 --> 00:02:08,767
Pozostaje ta różnica.

51
00:02:08,767 --> 00:02:12,627
Im dalej na północ,
tym większa liczba zgonów.

52
00:02:12,627 --> 00:02:15,264
Oczywiście ma to związek
ze światłem słonecznym.

53
00:02:15,264 --> 00:02:17,584
O witaminie D sporo pisze się w prasie,

54
00:02:17,584 --> 00:02:19,586
co zaniepokoiło wiele osób.

55
00:02:19,586 --> 00:02:23,578
Potrzebujemy jej. Wymagamy, żeby dzieci
przyjmowały odpowiednią jej ilość.

56
00:02:23,578 --> 00:02:25,810
Moja babcia dorastała w Glasgow

57
00:02:25,810 --> 00:02:29,396
w latach 20. i 30.,
kiedy krzywica była dużym problemem

58
00:02:29,396 --> 00:02:31,594
i zaczęto sprowadzać tran.

59
00:02:31,594 --> 00:02:35,538
W ten sposób powstrzymano
powszechną w tym mieście krzywicę.

60
00:02:35,538 --> 00:02:39,458
Babcia podawała mi tran,
kiedy byłem dzieckiem.

61
00:02:39,458 --> 00:02:42,482
Tego smaku się nie zapomina.

62
00:02:42,482 --> 00:02:47,264
Związek jest taki:
im wyższe stężenie witaminy D we krwi,

63
00:02:47,264 --> 00:02:50,591
tym mniejsze ryzyko raka oraz chorób serca.

64
00:02:50,591 --> 00:02:54,433
Wiele danych wskazuje na to,
że witamina D działa bardzo korzystnie.

65
00:02:54,433 --> 00:02:56,727
To prawda, ponieważ zapobiega krzywicy itd.

66
00:02:56,727 --> 00:02:59,447
Ale jeśli podamy ludziom
suplementy wit. D,

67
00:02:59,447 --> 00:03:02,879
nie zmienimy wysokiego wskaźnika
chorób serca.

68
00:03:02,879 --> 00:03:06,607
Nie ma dowodów na to,
że witamina D zapobiega nowotworom.

69
00:03:06,607 --> 00:03:11,464
Chodzi mi o to, że witamina D
nie jest jedyną odpowiedzią.

70
00:03:11,464 --> 00:03:14,775
To nie jest jedyny środek
zapobiegania chorobom serca.

71
00:03:14,775 --> 00:03:19,144
Uważam, że wysoki poziom tej witaminy
wskazuje wystawianie się na słońce,

72
00:03:19,144 --> 00:03:22,359
a światło słoneczne,
jak za chwilę się przekonamy,

73
00:03:22,359 --> 00:03:24,798
może zapobiec chorobom serca.

74
00:03:24,798 --> 00:03:26,759
Ale wróciłem z Australii

75
00:03:26,759 --> 00:03:30,255
i mimo oczywistych zagrożeń dla zdrowia
przeprowadziłem się do Aberdeen.

76
00:03:30,255 --> 00:03:32,807
(Śmiech)

77
00:03:32,807 --> 00:03:35,958
Tam rozpocząłem kurs dermatologiczny

78
00:03:35,958 --> 00:03:37,903
oraz zainteresowałem się badaniami,

79
00:03:37,903 --> 00:03:41,078
a w szczególności jedną substancją,
tlenkiem azotu.

80
00:03:41,078 --> 00:03:42,454
Tych trzech panów:

81
00:03:42,454 --> 00:03:44,024
Furchgott, Ignarro i Murad,

82
00:03:44,024 --> 00:03:47,286
w 1998 roku zdobyło Nagrodę Nobla
w dziedzinie medycyny .

83
00:03:47,286 --> 00:03:52,774
Byli pierwszymi, którzy opisali
nowy przekaźnik chemiczny, tlenek azotu.

84
00:03:52,774 --> 00:03:55,799
Tlenek azotu rozszerza naczynia krwionośne,

85
00:03:55,799 --> 00:03:57,670
zmniejszając ciśnienie krwi.

86
00:03:57,670 --> 00:04:01,837
Rozszerza również tętnice wieńcowe,
a więc zatrzymuje bóle serca.

87
00:04:01,837 --> 00:04:03,223
Niezwykłe było to,

88
00:04:03,223 --> 00:04:07,294
że w przeszłości, mówiąc o przekaźnikach
chemicznych w organizmie,

89
00:04:07,294 --> 00:04:10,464
myśleliśmy o tak skomplikowanych
substancjach, jak estrogen, insulina

90
00:04:10,464 --> 00:04:11,934
czy neuroprzekaźniki.

91
00:04:11,934 --> 00:04:15,229
Bardzo złożone procesy z udziałem
złożonych substancji chemicznych

92
00:04:15,229 --> 00:04:17,517
dopasowanych do złożonych receptorów.

93
00:04:17,517 --> 00:04:19,878
A oto niezwykle prosta cząsteczka,

94
00:04:19,878 --> 00:04:23,216
azot połączony z tlenem,

95
00:04:23,216 --> 00:04:27,846
niezbędna do regulacji ciśnienia krwi,

96
00:04:27,846 --> 00:04:30,452
działania neuroprzekaźników
i wielu innych celów,

97
00:04:30,452 --> 00:04:33,854
ale najbardziej do prawidłowego działania
układu sercowo-naczyniowego.

98
00:04:33,854 --> 00:04:37,156
Podczas badań dokonaliśmy
ekscytującego odkrycia.

99
00:04:37,156 --> 00:04:39,766
Skóra wytwarza tlenek azotu.

100
00:04:39,766 --> 00:04:42,663
Nie pojawia się on więc tylko
w układzie sercowo-naczyniowym,

101
00:04:42,663 --> 00:04:44,530
ale również w skórze.

102
00:04:44,530 --> 00:04:48,452
Po tym odkryciu i jego publikacji
pomyślałem: "Dobrze, ale jak to działa?"

103
00:04:48,452 --> 00:04:49,932
Jak obniżyć ciśnienie w skórze?

104
00:04:49,932 --> 00:04:52,023
To nie serce. Co należy zrobić?

105
00:04:52,023 --> 00:04:56,094
Wyjechałem do Stanów,
jak wielu ludzi prowadzących badania,

106
00:04:56,094 --> 00:04:59,831
i spędziłem kilka lat w Pittsburghu.
To jest Pittsburgh.

107
00:04:59,831 --> 00:05:02,444
Interesowały mnie
te bardzo złożone systemy.

108
00:05:02,444 --> 00:05:06,485
Myśleliśmy, że tlenek azotu
może mieć wpływ na śmierć komórek,

109
00:05:06,485 --> 00:05:08,965
na ich przeżywanie
oraz odporność na inne czynniki.

110
00:05:08,965 --> 00:05:12,332
Zacząłem pracować na hodowli komórkowej,

111
00:05:12,332 --> 00:05:14,552
a potem użyłem
genetycznie zmodyfikowanych myszy,

112
00:05:14,552 --> 00:05:16,189
które nie wytwarzały danego genu.

113
00:05:16,189 --> 00:05:20,599
Wypracowaliśmy mechanizm,
który pomagał przeżyć komórkom.

114
00:05:20,599 --> 00:05:24,420
I wtedy przeprowadziłem się
z powrotem do Edynburga.

115
00:05:24,420 --> 00:05:27,202
W Edynburgu królikami doświadczalnymi
są studenci medycyny.

116
00:05:27,202 --> 00:05:29,260
To gatunek zbliżony ludziom,

117
00:05:29,260 --> 00:05:31,162
ale mający przewagę nad myszami:

118
00:05:31,162 --> 00:05:34,618
są za darmo, nie trzeba ich golić,
żywią się sami

119
00:05:34,618 --> 00:05:36,738
i nikt nie pikietuje pod naszym biurem:

120
00:05:36,738 --> 00:05:39,138
"Ratujmy doświadczalnych
studentów medycyny".

121
00:05:39,138 --> 00:05:42,401
Dlatego stanowią idealny materiał badawczy.

122
00:05:42,401 --> 00:05:44,362
Ale okazało się, że na człowieku

123
00:05:44,362 --> 00:05:48,979
nie mogliśmy odtworzyć danych
zebranych podczas badań nad myszami.

124
00:05:48,979 --> 00:05:52,219
Wydawało się, że nie można
zatrzymać produkcji

125
00:05:52,219 --> 00:05:55,299
tlenku azotu w skórze człowieka.

126
00:05:55,299 --> 00:05:58,091
Używaliśmy kremów blokujących enzym,
który go wytwarza,

127
00:05:58,091 --> 00:06:02,475
wstrzykiwaliśmy różne substancje,
Nie mogliśmy zatrzymać jego wytwarzania.

128
00:06:02,475 --> 00:06:05,739
Po 2-3 latach badań okazało się,
że przyczyniły się do tego

129
00:06:05,739 --> 00:06:09,787
zgromadzone w naszej skórze
ogromne zapasy.

130
00:06:09,787 --> 00:06:12,875
Nie tlenku azotu, bo jest on gazem,

131
00:06:12,875 --> 00:06:16,027
który uwalnia się i ulatnia w kilka sekund,

132
00:06:16,027 --> 00:06:19,251
ale można go przekształcić
w następujące substancje:

133
00:06:19,251 --> 00:06:22,883
azotan NO3, azotyn NO2 oraz nitrozotiole.

134
00:06:22,883 --> 00:06:24,299
Są bardziej stabilne,

135
00:06:24,299 --> 00:06:28,459
a w skórze znajdują się
ogromne zapasy tlenku azotu.

136
00:06:28,459 --> 00:06:31,284
Zaczęliśmy się zastanawiać,
czy skoro zapasy są tak duże,

137
00:06:31,284 --> 00:06:34,595
światło słoneczne może je aktywować

138
00:06:34,595 --> 00:06:36,339
i uwalniać ze skóry,

139
00:06:36,339 --> 00:06:39,731
gdzie zapasy są około 10 razy większe
od tych w krwiobiegu.

140
00:06:39,731 --> 00:06:42,571
Aktywując zapasy,
światło uwalniałoby je do obiegu,

141
00:06:42,571 --> 00:06:47,811
a tam mogłyby uczynić wiele dobrego
dla układu sercowo-naczyniowego.

142
00:06:47,811 --> 00:06:50,339
Jestem dermatologiem eksperymentalnym,

143
00:06:50,339 --> 00:06:51,644
więc stwierdziliśmy,

144
00:06:51,644 --> 00:06:55,171
że trzeba wystawić króliki doświadczalne
na światło słoneczne.

145
00:06:55,171 --> 00:06:59,251
Zebraliśmy grupę ochotników

146
00:06:59,251 --> 00:07:01,949
i wystawiliśmy ich na światło UV.

147
00:07:01,949 --> 00:07:03,678
Są to takie lampy słoneczne.

148
00:07:03,678 --> 00:07:06,374
Uważaliśmy, żeby witamina D,

149
00:07:06,374 --> 00:07:09,334
którą wytwarza promieniowanie UV-B,

150
00:07:09,334 --> 00:07:13,310
nie brała udziału w naszym badaniu.

151
00:07:13,310 --> 00:07:17,157
Użyliśmy promieniowania UV-A,
które nie wytwarza witamina D.

152
00:07:17,157 --> 00:07:19,438
Gdy umieściliśmy ludzi pod lampą

153
00:07:19,438 --> 00:07:24,514
na ekwiwalent 30 minut
słońca podczas lata w Edynburgu,

154
00:07:24,514 --> 00:07:27,054
doprowadziliśmy do wzrostu

155
00:07:27,054 --> 00:07:29,046
tlenku azotu w obiegu.

156
00:07:29,046 --> 00:07:31,894
Zatem umieszczamy tych pacjentów
w świetle UV

157
00:07:31,894 --> 00:07:34,310
i ich poziom tlenku azotu wzrasta,

158
00:07:34,310 --> 00:07:36,446
a ciśnienie krwi maleje.

159
00:07:36,446 --> 00:07:38,823
Nie tak bardzo,
jeżeli chodzi o jednostkę,

160
00:07:38,823 --> 00:07:41,190
ale wystarczająco na poziomie populacji,

161
00:07:41,190 --> 00:07:44,910
aby zmienić liczbę chorób serca
w całej populacji.

162
00:07:44,910 --> 00:07:47,334
Kiedy skierowaliśmy na nich promienie UV

163
00:07:47,334 --> 00:07:50,996
lub gdy ogrzaliśmy ich
do temperatury lampy,

164
00:07:50,996 --> 00:07:54,258
ale promienie nie dotykały skóry,
nic takiego nie nastąpiło.

165
00:07:54,258 --> 00:07:58,122
Więc wygląda na to, że dzieje się tak tylko,
gdy promienie UV dotykają skóry.

166
00:07:58,122 --> 00:07:59,946
Nadal gromadzimy dane.

167
00:07:59,946 --> 00:08:01,394
Kilka dobrych spraw:

168
00:08:01,394 --> 00:08:04,541
zachodzi to częściej u ludzi starszych.

169
00:08:04,541 --> 00:08:06,154
Nie wiem dokładnie, w jakim wieku.

170
00:08:06,154 --> 00:08:07,927
Wśród badanych była moja teściowa

171
00:08:07,927 --> 00:08:10,879
i oczywiście nie znam jej wieku.

172
00:08:10,879 --> 00:08:14,311
Ale na pewno u ludzi starszych
niż moja żona

173
00:08:14,311 --> 00:08:17,444
ma to większy wpływ.

174
00:08:17,444 --> 00:08:18,695
Muszę też wspomnieć,

175
00:08:18,695 --> 00:08:20,751
że nie nastąpiła żadna zmiana
w witaminie D.

176
00:08:20,751 --> 00:08:22,871
Nie ma to związku z witaminą D.

177
00:08:22,871 --> 00:08:24,407
Witamina D leczy krzywicę,

178
00:08:24,407 --> 00:08:26,647
zapobiega zaburzeniom
gospodarki wapniowej itd.

179
00:08:26,647 --> 00:08:29,679
Ale to akurat jest mechanizm
niezwiązany z witaminą D.

180
00:08:29,679 --> 00:08:32,255
Jednym z problemów
ze sprawdzaniem ciśnienia krwi

181
00:08:32,255 --> 00:08:35,390
jest to, że organizm stara się
utrzymać je na tym samym poziomie.

182
00:08:35,390 --> 00:08:37,438
Jeśli odetną ci nogę i stracisz wiele krwi,

183
00:08:37,438 --> 00:08:39,943
organizm przyhamuje, zwiększy tętno,

184
00:08:39,943 --> 00:08:42,368
zrobi wszystko, co może,
aby utrzymać ciśnienie krwi.

185
00:08:42,368 --> 00:08:45,144
To podstawowa zasada fizjologiczna.

186
00:08:45,144 --> 00:08:50,607
Dlatego następnie zaczęliśmy przyglądać się
rozszerzaniu się naczyń krwionośnych.

187
00:08:50,607 --> 00:08:52,104
Zmierzyliśmy to.

188
00:08:52,104 --> 00:08:57,432
Zauważcie brak ogona i włosów.
To student medycyny.

189
00:08:57,432 --> 00:09:00,050
Na ramieniu można zmierzyć przepływ krwi

190
00:09:00,050 --> 00:09:03,282
poprzez to, jak bardzo puchnie,
gdy przepływa do niego krew.

191
00:09:03,282 --> 00:09:06,757
Przeprowadziliśmy
symulowane napromieniowanie.

192
00:09:06,757 --> 00:09:08,226
To ta gruba linia.

193
00:09:08,226 --> 00:09:10,626
Promienie UV świecą na ramię tak,
że się ogrzewa,

194
00:09:10,626 --> 00:09:13,450
ale jest zakryte,
żeby promienie nie dotykały skóry.

195
00:09:13,450 --> 00:09:17,362
Nie zachodzi zmiana w przepływie krwi,
w rozszerzaniu naczyń krwionośnych.

196
00:09:17,362 --> 00:09:19,211
Ale przy aktywnym promieniowaniu,

197
00:09:19,211 --> 00:09:22,563
podczas działania promieni UV
i przez godzinę po nim,

198
00:09:22,563 --> 00:09:24,660
dochodzi do rozszerzania
naczyń krwionośnych.

199
00:09:24,660 --> 00:09:27,260
Za pomocą tego mechanizmu
zmniejsza się ciśnienie krwi,

200
00:09:27,260 --> 00:09:29,636
rozszerzają się tętnice wieńcowe,

201
00:09:29,636 --> 00:09:31,347
aby krew dotarła do serca.

202
00:09:31,347 --> 00:09:35,740
To kolejne dane świadczące o tym,
że ultrafiolet, czyli światło słoneczne,

203
00:09:35,740 --> 00:09:40,619
dobrze wpływa na przepływ krwi
i układ sercowo-naczyniowy.

204
00:09:40,619 --> 00:09:42,962
Postanowiliśmy stworzyć model.

205
00:09:42,962 --> 00:09:49,211
Różne ilości promieni UV padają na
różne części Ziemi o różnych porach roku,

206
00:09:49,211 --> 00:09:53,235
więc można ustalić,
jak te zapasy tlenku azotu,

207
00:09:53,235 --> 00:09:55,491
azotanów, azotynów
i nitrozotioli w skórze,

208
00:09:55,491 --> 00:09:58,363
rozszczepiają się,
żeby wypuścić tlenek azotu.

209
00:09:58,363 --> 00:10:02,188
Różne długości fali światła
działają na różne sposoby.

210
00:10:02,188 --> 00:10:04,267
Można określić to na podstawie
długości fali.

211
00:10:04,267 --> 00:10:08,252
Na równiku, promienie padają
pod kątem prostym

212
00:10:08,252 --> 00:10:10,068
przez bardzo cienki kawałek atmosfery.

213
00:10:10,068 --> 00:10:12,507
Zimą i latem jest tam
taka sama ilość światła.

214
00:10:12,507 --> 00:10:15,020
Jeżeli mieszkacie tutaj,

215
00:10:15,020 --> 00:10:17,676
światło słoneczne latem
dobiega do nas dosyć bezpośrednio,

216
00:10:17,676 --> 00:10:20,983
ale zimą przechodzi
przez ogromne ilości atmosfery

217
00:10:20,983 --> 00:10:24,204
i gubi się dużo ultrafioletu,

218
00:10:24,204 --> 00:10:26,556
a zakresy długości fal,
które padają na Ziemię,

219
00:10:26,556 --> 00:10:28,884
różnią się latem i zimą.

220
00:10:28,884 --> 00:10:30,826
Można zatem mnożyć te dane

221
00:10:30,826 --> 00:10:32,819
przez ilość wydzielanego tlenku azotu

222
00:10:32,819 --> 00:10:39,172
i wyliczyć, ile tlenku azotu
wydzieli się ze skóry do obiegu.

223
00:10:39,172 --> 00:10:41,172
Jeżeli znajdujecie się tutaj, na równiku,

224
00:10:41,172 --> 00:10:44,599
mamy te dwie linie, czerwoną i fioletową.

225
00:10:44,599 --> 00:10:48,996
Ilość wydzielanego tlenku azotu
to obszar pod krzywą,

226
00:10:48,996 --> 00:10:51,027
w tej przestrzeni.

227
00:10:51,027 --> 00:10:53,724
Więc jeśli jesteście na równiku,
w grudniu czy czerwcu,

228
00:10:53,724 --> 00:10:56,980
ze skóry wydzielają się
ogromne ilości tlenku azotu.

229
00:10:56,980 --> 00:10:59,444
Ventura znajduje się
w południowej Kalifornii.

230
00:10:59,444 --> 00:11:01,660
Latem jest tam jak na równiku.

231
00:11:01,660 --> 00:11:03,716
Wydziela się wiele tlenku azotu.

232
00:11:03,716 --> 00:11:07,659
W trakcie zimy w Venturze
też jest przyzwoita ilość.

233
00:11:07,659 --> 00:11:11,620
Edynburg latem?
Obszar pod krzywą jest dosyć dobry,

234
00:11:11,620 --> 00:11:15,835
ale zimą ilość tlenku azotu,
którą można wydzielić,

235
00:11:15,835 --> 00:11:19,693
jest znikoma,
są to bardzo małe ilości.

236
00:11:19,693 --> 00:11:21,498
Co o tym sądzić?

237
00:11:21,498 --> 00:11:23,090
Nadal nad tym pracujemy,

238
00:11:23,090 --> 00:11:25,002
nadal to opracowujemy, rozszerzamy.

239
00:11:25,002 --> 00:11:26,650
Uważamy, że to bardzo ważne.

240
00:11:26,650 --> 00:11:30,243
Prawdopodobnie wyjaśnia różnice
między północą a południem Wielkiej Brytanii.

241
00:11:30,243 --> 00:11:31,874
Ma to dla nas znaczenie.

242
00:11:31,874 --> 00:11:36,450
Już wiemy, że skóra zawiera
duże zapasy tlenku azotu

243
00:11:36,450 --> 00:11:38,674
w tych różnych postaciach.

244
00:11:38,674 --> 00:11:40,647
Podejrzewamy,
że większość pochodzi z diety.

245
00:11:40,647 --> 00:11:42,818
Zielone warzywa liściaste, buraki, sałata

246
00:11:42,818 --> 00:11:46,138
zawierają wiele tlenków azotu,
które według nas dostają się do skóry.

247
00:11:46,138 --> 00:11:48,382
Uważamy, że są następnie
przechowywane w skórze,

248
00:11:48,382 --> 00:11:50,682
a światło słoneczne je uwalnia,

249
00:11:50,682 --> 00:11:53,315
i mają korzystny wpływ.

250
00:11:53,315 --> 00:11:55,394
Jest to praca w toku.

251
00:11:55,394 --> 00:11:57,514
Ale ja jestem dermatologiem.

252
00:11:57,514 --> 00:11:59,442
W pracy mówię ludziom,
że mają raka skóry

253
00:11:59,442 --> 00:12:01,922
przez światło słoneczne
i mają nie wychodzić na słońce.

254
00:12:01,922 --> 00:12:04,658
Uważam, że znacznie ważniejsze jest to,

255
00:12:04,658 --> 00:12:08,082
że ze światłem słonecznym wiążą się
zarówno korzyści, jak i zagrożenia.

256
00:12:08,082 --> 00:12:13,835
Owszem, światło słoneczne stanowi
główny czynnik ryzyka raka skóry,

257
00:12:13,835 --> 00:12:16,706
ale liczba zgonów na skutek chorób serca
jest sto razy większa

258
00:12:16,706 --> 00:12:18,658
niż liczba zgonów na skutek raka skóry.

259
00:12:18,658 --> 00:12:21,307
Uważam, że musimy być bardziej świadomi,

260
00:12:21,307 --> 00:12:23,386
zważyć zagrożenia i korzyści.

261
00:12:23,386 --> 00:12:25,458
Jaka ilość światła słonecznego
jest bezpieczna

262
00:12:25,458 --> 00:12:29,058
i jak możemy ustalić,
co jest najlepsze dla naszego zdrowia?

263
00:12:29,058 --> 00:12:31,238
Bardzo dziękuję.

264
00:12:31,238 --> 00:12:38,135
(Brawa)